| 2009 | = | 1966 |
| რომელმან შექმნა სამყარო ძალითა მით ძლიერითა, | რომელმან შექმნა სამყარო ძალითა მით ძლიერითა, | |
| ზეგარდმო არსნი სულითა ყვნა ზეცით მონაბერითა, | ზეგარდმო არსნი სულითა ყვნა ზეცით მონაბერითა, | |
| ჩვენ, კაცთა, მოგვცა ქვეყანა, გვაქვს უთვალავი ფერითა, | ჩვენ, კაცთა, მოგვცა ქვეყანა, გვაქვს უთვალავი ფერითა, | |
| მისგან არს ყოვლი ხელმწიფე სახითა მისმიერითა. | <> | მისგან არს ყოვლი ხელმწიფე სახითა მის მიერითა. |
| = | ||
| ჰე, ღმერთო ერთო, შენ შეჰქმენ სახე ყოვლისა ტანისა, | <> | ჰე ღმერთო ერთო, შენ შეჰქმენ სახე ყოვლისა ტანისა, |
| შენ დამიფარე, ძლევა მეც დათრგუნვად მე სატანისა, | = | შენ დამიფარე, ძლევა მეც დათრგუნვად მე სატანისა, |
| მომეც მიჯნურთა სურვილი, სიკვდიდმდე გასატანისა, | <> | მომეც მიჯნურთა სურვილი, სიკვდიმდე გასატანისა, |
| ცოდვათა შესუბუქება, მუნ თანაწასატანისა. | ცოდვათა შემსუბუქება, მუნ თანა წასატანისა. | |
| = | ||
| ვის შვენის, – ლომსა, – ხმარება შუბისა, ფარ-შიმშერისა, | ვის შვენის, – ლომსა, – ხმარება შუბისა, ფარ-შიმშერისა, | |
| – მეფისა მზის თამარისა, ღაწვბალახშ-თმაგიშერისა, – | <> | – მეფისა მზის თამარისა, ღაწვ-ბალახშ, თმა-გიშერისა, – |
| მას, არა ვიცი, შევმართო შესხმა ხოტბისა შერისა?! | მას, არა ვიცი, შევჰკადრო შესხმა ხოტბისა, შერისა? | |
| მისთა მჭვრეტელთა ყანდისა მირთმა ხამს, მართ მიშერისა. | = | მისთა მჭვრეტელთა ყანდისა მირთმა ხამს, მართ მიშერისა. |
| თამარს ვაქებდეთ მეფესა სისხლისა ცრემლდათხეული, | <> | თამარს ვაქებდეთ მეფესა სისხლისა ცრემლ-დათხეული, |
| ვთქვენი ქებანი ვისნი მე არავად გამორჩეული. | ვთქვენი ქებანი ვისნი მე არ-ავად გამორჩეული. | |
| მელნად ვიხმარე გიშრის ტბა და კალმად მინა რხეული, | მელნად ვიხმარე გიშრის ტბა და კალმად მე ნა რხეული, | |
| ვინცა ისმინოს, დაესვას ლახვარი გულსა ხეული. | = | ვინცა ისმინოს, დაესვას ლახვარი გულსა ხეული. |
| მიბრძანეს მათად საქებრად თქმა ლექსებისა ტკბილისა, | მიბრძანეს მათად საქებრად თქმა ლექსებისა ტკბილისა, | |
| ქება წარბთა და წამწამთა, თმათა და ბაგე-კბილისა, | ქება წარბთა და წამწამთა, თმათა და ბაგე-კბილისა, | |
| ბროლ-ბალახშისა თლილისა, მის მიჯრით მიწყობილისა. | ბროლ-ბალახშისა თლილისა, მის მიჯრით მიწყობილისა. | |
| გასტეხს ქვასაცა მაგარსა გვრდემლი ტყვივისა ლბილისა. | <> | გასტეხს ქვასაცა მაგარსა გვრდემლი ტყვიისა ლბილისა. |
| = | ||
| აწ ენა მინდა გამოთქმად, გული და ხელოვანება, – | აწ ენა მინდა გამოთქმად, გული და ხელოვანება, – | |
| ძალი მომეც და შეწევნა, შენგნით მაქვს, მივსცე გონება; | <> | ძალი მომეც და შეწევნა შენგნით მაქვს, მივსცე გონება; |
| მით შევეწივნეთ ტარიელს, ტურფადცა უნდა ხსენება; | მით შევეწივნეთ ტარიელს, ტურფადცა უნდა ხსენება, | |
| მათ სამთა გმირთა მნათობთა სჭირს ერთმანერთის მონება. | = | მათ სამთა გმირთა მნათობთა სჭირს ერთმანერთის მონება. |
| მო, დავსხდეთ, ტარიელისთვის ცრემლი გვდის შეუშრობილი; | <> | მო, დავსხდეთ, ტარიელისთვის ცრემლი გვდის შეუშრობელი; |
| მისებრი მართ დაბადებით ვინმცა ყოფილა შობილი! | = | მისებრი მართ დაბადებით ვინმცა ყოფილა შობილი! |
| დავჯე, რუსთველმან გავლექსე, მისთვის გულლახვარსობილი, | <> | დავჯე, რუსთველმან გავლექსე, მისთვის გულ-ლახვარ-სობილი, |
| აქამდის ამბვად ნათქვამი, აწ მარგალიტი წყობილი. | აქამდის ამბად ნათქვამი, აწ მარგალიტი წყობილი. | |
| = | ||
| მე, რუსთველი, ხელობითა ვიქ საქმესა ამადარი: | <> | მე, რუსთველი, ხელობითა ვიქმ საქმესა ამა დარი: |
| ვის მორჩილობს ჯარი სპათა, მისთვის ვხელობ მისთვის მკვდარი; | ვის მორჩილობს ჯარი სპათა, მისთვის ვხელობ, მისთვის მკვდარი; | |
| დაუძლურდი, მიჯნურთათვის კვლა წამალი არსით არი, | დავუძლურდი, მიჯნურთათვის კვლა წამალი არსით არი, | |
| ანუ მომცეს განკურნება, ანუ მიწა მე სამარი. | = | ანუ მომცეს განკურნება, ანუ მიწა მე სამარი. |
| ესე ამბავი სპარსული, ქართულად ნათარგმანები, | ესე ამბავი სპარსული, ქართულად ნათარგმანები, | |
| ვით მარგალიტი ობოლი, ხელისხელ საგოგმანები, | <> | ვით მარგალიტი ობოლი, ხელის-ხელ საგოგმანები, |
| ვპოვე და ლექსად გარდავთქვი, საქმე ვქმენ საჭოჭმანები, | = | ვპოვე და ლექსად გარდავთქვი, საქმე ვქმენ საჭოჭმანები, |
| ჩემმან ხელმქმნელმან დამმართოს ლაღმან და ლამაზმა ნები. | <> | ჩემმან ხელ-მქმნელმან დამმართოს ლაღმან და ლამაზმა ნები. |
| = | ||
| თვალთა, მისგან უნათლოთა, ენატრამცა ახლად ჩენა; | <> | თვალთა მისგან უნათლოთა, ენატრამცა ახლად ჩენა; |
| აჰა, გული გამიჯნურდა, მიხვდომია ველთა რბენა! | = | აჰა, გული გამიჯნურდა, მიხვდომია ველთა რბენა! |
| მიაჯეთ ვინ, ხორცთა დაწვა კმარის, მისცეს სულთა ლხენა. | მიაჯეთ ვინ, ხორცთა დაწვა კმარის, მისცეს სულთა ლხენა. | |
| სამთა ფერთა საქებელთა ლამის, ლექსთა უნდა ლევნა. | <> | სამთა ფერთა საქებელთა ლამის ლექსთა უნდა ვლენა. |
| = | ||
| რაცა ვისცა ბედმან მისცეს, დასჯერდეს და მას უბნობდეს: | <> | რაცა ვის რა ბედმან მისცეს, დასჯერდეს და მას უბნობდეს: |
| მუშა მიწყივ მუშაკობდეს, მეომარი გულოვნობდეს; | = | მუშა მიწყივ მუშაკობდეს, მეომარი გულოვნობდეს; |
| კვლა მიჯნურსა მიჯნურობა უყვარდეს და გამოსცნობდეს, | კვლა მიჯნურსა მიჯნურობა უყვარდეს და გამოსცნობდეს, | |
| არცა ვისგან დაეწუნოს, არცა სხვასა უწუნობდეს. | <> | არცა ვისგან დაიწუნოს, არცა სხვასა უწუნობდეს. |
| = | ||
| შაირობა პირველადვე სიბრძნისაა ერთი დარგი, | შაირობა პირველადვე სიბრძნისაა ერთი დარგი, | |
| საღმრთო, საღმრთოდ გასაგონი, მსმენელთათვის დიდი მარგი, | საღმრთო, საღმრთოდ გასაგონი, მსმენელთათვის დიდი მარგი, | |
| კვლა აქაცა ეამების, ვინცა ისმენს კაცი ვარგი; | კვლა აქაცა ეამების, ვინცა ისმენს კაცი ვარგი; | |
| გრძელი სიტყვა მოკლედ ითქმის, შაირია ამად კარგი. | გრძელი სიტყვა მოკლედ ითქმის, შაირია ამად კარგი. | |
| ვითა ცხენსა შარა გრძელი და გამოსცდის დიდი რბევა, | ვითა ცხენსა შარა გრძელი და გამოსცდის დიდი რბევა, | |
| მობურთალსა – მოედანი, მართლად ცემა, მარჯვედ ქნევა, | მობურთალსა – მოედანი, მართლად ცემა, მარჯვედ ქნევა, | |
| მართ აგრევე მელექსესა – ლექსთა გრძელთა თქმა და ხევა, | მართ აგრევე მელექსესა – ლექსთა გრძელთა თქმა და ხევა, | |
| რა მისჭირდეს საუბარი და დაუწყოს ლექსმან ლევა. | <> | რა მისჭირდეს საუბარი და დაუწყოს ლექსმან ლევა... |
| = | ||
| მაშინღა ნახეთ მელექსე და მისი მოშაირობა, | მაშინღა ნახეთ მელექსე და მისი მოშაირობა, | |
| რა ვეღარ მიხვდეს ქართულსა, დაუწყოს ლექსმან ძვირობა, | რა ვეღარ მიხვდეს ქართულსა, დაუწყოს ლექსმან ძვირობა, | |
| არ შეამოკლოს ქართული, არა ქმნას სიტყვამცირობა, | <> | არ შეამოკლოს ქართული, არა ქმნას სიტყვა-მცირობა, |
| ხელმარჯვედ სცემდეს ჩოგანსა, იხმაროს დიდი გმირობა. | ხელ – მარჯვედ სცემდეს ჩოგანსა, იხმაროს დიდი გმირობა. | |
| = | ||
| მოშაირე არა ჰქვიან, თუ სადმე თქვას ერთი, ორი; | მოშაირე არა ჰქვიან, თუ სადმე თქვას ერთი, ორი; | |
| თავი ყოლა ნუ ჰგონია მელექსეთა კარგთა სწორი; | თავი ყოლა ნუ ჰგონია მელექსეთა კარგთა სწორი; | |
| განაღა თქვას ერთი, ორი, უმსგავსო და შორი-შორი, | განაღა თქვას ერთი, ორი, უმსგავსო და შორი-შორი, | |
| მაგრა იტყვის: „ჩემი სჯობსო“, უცილობლობს ვითა ჯორი. | მაგრა იტყვის: „ჩემი სჯობსო“, უცილობლობს ვითა ჯორი. | |
| მეორე ლექსი, ცოტაი – ნაწილი მოშაირეთა, | <> | მეორე ლექსი ცოტაი, ნაწილი მოშაირეთა, |
| არ ძალუც სრულქმნა სიტყვათა, გულისა გასაგმირეთა, – | არ ძალ–უც სრულ-ქმნა სიტყვათა, გულისა გასაგმირეთა, | |
| ვამსგავსე მშვილდი ბედითი ყმაწვილთა მონადირეთა: | = | ვამსგავსე მშვილდი ბედითი ყმაწვილთა მონადირეთა: |
| დიდსა ვერ მოჰკლვენ, ხელად აქვს ხოცა ნადირთა მცირეთა. | დიდსა ვერ მოჰკლვენ, ხელად აქვს ხოცა ნადირთა მცირეთა. | |
| მესამე ლექსი კარგია სანადიმოდ, სამღერელად, | <> | მესამე ლექსი კარგი არს სანადიმოდ, სამღერელად, |
| სააშიკოდ, სალაღობოდ, ამხანაგთა სათრეველად; | = | სააშიკოდ, სალაღობოდ, ამხანაგთა სათრეველად; |
| ჩვენ მათიცა გვეამების, რაცა ოდენ თქვან ნათელად. | ჩვენ მათიცა გვეამების, რაცა ოდენ თქვან ნათელად. | |
| მოშაირე არა ჰქვიან, ვერას იტყვის ვინცა გრძელად. | მოშაირე არა ჰქვიან, ვერას იტყვის ვინცა გრძელად. | |
| ხამს, მელექსე ნაჭირვებსა მისსა ცუდად არ აბრკმობდეს, | ხამს, მელექსე ნაჭირვებსა მისსა ცუდად არ აბრკმობდეს, | |
| ერთი უჩნდეს სამიჯნურო, ერთსა ვისმე აშიკობდეს, | ერთი უჩნდეს სამიჯნურო, ერთსა ვისმე აშიკობდეს, | |
| ყოვლსა მისთვის ხელოვნობდეს, მას აქებდეს, მას ამკობდეს, – | ყოვლსა მისთვის ხელოვნობდეს, მას აქებდეს, მას ამკობდეს, – | |
| მისგან კიდე ნურა უნდა, – მისთვის ენამუსიკობდეს. | <> | მისგან კიდე ნურა უნდა, – მისთვის ენა-მუსიკობდეს. |
| = | ||
| ჩემი აწ ცანით ყველამან, მას ვაქებ, ვინცა მიქია; | <> | ჩემი აწ ცანით ყოველმან, მას ვაქებ, ვინცა მიქია; |
| ესე მიჩს დიდად სახელად, არ თავი გამიქიქია! | = | ესე მიჩს დიდად სახელად, არ თავი გამიქიქია! |
| იგია ჩემი სიცოცხლე, უწყალო ვითა ჯიქია; | იგია ჩემი სიცოცხლე, უწყალო ვითა ჯიქია; | |
| მისი სახელი შეფარვით ქვემორე მითქვამს, მიქია. | მისი სახელი შეფარვით ქვემორე მითქვამს, მიქია. | |
| ვთქვა მიჯნურობა პირველი და ტომი გვართა ზენათა, | ვთქვა მიჯნურობა პირველი და ტომი გვართა ზენათა, | |
| ძნელად სათქმელი, საჭირო გამოსაგები ენათა; | ძნელად სათქმელი, საჭირო გამოსაგები ენათა; | |
| იგია საქმე საზეო, მომცემი აღმაფრენათა; | იგია საქმე საზეო, მომცემი აღმაფრენათა; | |
| ვინცა ეცდების, თმობამცა ჰქონდა მრავალთა წყენათა. | ვინცა ეცდების, თმობამცა ჰქონდა მრავალთა წყენათა. | |
| მას ერთსა მიჯნურობასა ჭკვიანნი ვერ მიხვდებიან, | მას ერთსა მიჯნურობასა ჭკვიანნი ვერ მიხვდებიან, | |
| ენა დაშვრების, მსმენლისა ყურნიცა დავალდებიან; | ენა დაშვრების, მსმენლისა ყურნიცა დავალდებიან; | |
| ვთქვნე ხელობანი ქვენანი, რომელნი ხორცთა ხვდებიან; | ვთქვნე ხელობანი ქვენანი, რომელნი ხორცთა ხვდებიან; | |
| მართ მასვე ჰბაძვენ, თუ ოდენ არ სიძვენ, შორით ბნდებიან. | <> | მართ მასვე ჰბაძავენ, თუ ოდეს არ სიძვენ, შორით ბნდებიან. |
| = | ||
| მიჯნური შმაგსა გვიქვიან არაბულითა ენითა, | <> | მიჯნური შმაგსა გვიქვიან არაბულითა ენითა. |
| მით რომე შმაგობს მისისა ვერმიხვდომისა წყენითა; | მით რომე შმაგობს მისისა ვერ-მიხვდომისა წყენითა; | |
| ზოგსა აქვს საღმრთო სიახლე, დაშვრების აღმაფრენითა, | ზოგთა აქვს საღმრთო სიახლე, დაშვრების აღმაფრენითა, | |
| კვლა ზოგთა ქვეუც ბუნება კეკლუცთა ზედა ფრფენითა. | კვლა ზოგთა ქვე უც ბუნება კეკლუცთა ზედა ფრფენითა. | |
| = | ||
| მიჯნურსა თვალად სიტურფე მართებს, მართ ვითა მზეობა, | მიჯნურსა თვალად სიტურფე მართებს, მართ ვითა მზეობა, | |
| სიბრძნე, სიუხვე, სიმდიდრე, სიყმე და მოცალეობა, | <> | სიბრძნე, სიუხვე, სიმდიდრე, სიყმე და მოცალეობა. |
| ენა, გონება, დათმობა, მძლეთა მებრძოლთა მძლეობა. | = | ენა, გონება, დათმობა, მძლეთა მებრძოლთა მძლეობა. |
| ვისცა ეს სრულად არა სჭირს, აკლია მიჯნურთ ზნეობა. | ვისცა ეს სრულად არა სჭირს, აკლია მიჯნურთ ზნეობა. | |
| მიჯნურობა არის ტურფა, საცოდნელად ძნელი გვარი; | მიჯნურობა არის ტურფა, საცოდნელად ძნელი გვარი; | |
| მიჯნურობა სხვა რამეა, არ სიძვისა დასადარი: | მიჯნურობა სხვა რამეა, არ სიძვისა დასადარი: | |
| იგი სხვაა, სიძვა სხვაა, შუა უზის დიდი ზღვარი, | იგი სხვაა, სიძვა სხვაა, შუა უზის დიდი ზღვარი, | |
| ნუვინ გარევთ ერთმანერთსა, გესმის ჩემი ნაუბარი? | <> | ნუვინ გარევთ ერთმანერთსა! გესმის ჩემი ნაუბარი? |
| = | ||
| ხამს მიჯნური ხანიერი, არ მეძავი, ბილწი, მრუში, | ხამს მიჯნური ხანიერი, არ მეძავი, ბილწი, მრუში, | |
| რა მოშორდეს მოყვარესა, გაამრავლოს სულთქმა, უში, | რა მოშორდეს მოყვარესა, გაამრავლოს სულთქმა, უში, | |
| გული ერთსა დააჯეროს, კუშტი მიხვდეს, თუნდა ქუში; | გული ერთსა დააჯეროს, კუშტი მიხვდეს, თუნდა ქუში; | |
| მძულს უგულო სიყვარული, ხვევნა-კოცნა, მტლაში-მტლუში. | <> | მძულს უგულო სიყვარული, ხვევნა, კოცნა, მტლაში–მტლუში. |
| = | ||
| მას ცოცხალი ნუ ელევის, რაცა პირველ შეუყვარდეს, | +- | |
| ნუცა ლხინსა აუზვავდეს, ნუცა ჭირსა შეუზარდეს, | ||
| მისთვის დასთმოს ყველაკაი, მისთვის ველთა გამოვარდეს, | ||
| ნურა გავა, სოფელიცა მისი კერძი გარდაქარდეს. | ||
| ამა საქმესა მიჯნური ნუ უხმობს მიჯნურობასა: | = | ამა საქმესა მიჯნური ნუ უხმობს მიჯნურობასა: |
| დღეს ერთი უნდეს, ხვალე სხვა, სთმობდეს გაყრისა თმობასა; | დღეს ერთი უნდეს, ხვალე სხვა, სთმობდეს გაყრისა თმობასა; | |
| ესე მღერასა ბედითსა ჰგავს, ვაჟთა ყმაწვილობასა. | ესე მღერასა ბედითსა ჰგავს, ვაჟთა ყმაწვილობასა. | |
| კარგი მიჯნური იგია, ვინ იქს სოფლისა თმობასა. | <> | კარგი მიჯნური იგია, ვინ იქმს სოფლისა თმობასა. |
| = | ||
| არს პირველი მიჯნურობა არდაჩენა, ჭირთა მალვა, | <> | არს პირველი მიჯნურობა არ-დაჩენა ჭირთა, მალვა, |
| თავისწინა იგონებდეს, ნიადაგმცა ჰქონდა ხალვა, | თავის-წინა იგონებდეს, ნიადაგმცა ჰქონდა ხალვა, | |
| შორით ბნედა, შორით კვდომა, შორით დაგვა, შორით ალვა, | = | შორით ბნედა, შორით კვდომა, შორით დაგვა, შორით ალვა, |
| დასთმოს წყრომა მოყვრისაგან, მისი ჰქონდეს შიში, კრძალვა. | <> | დათმოს წყრომა მეფეთაგან, მისი ჰქონდეს შიში, კრძალვა. |
| = | ||
| ხამს, თავისსა ხვაშიადსა არვის თანა ამჟღავნებდეს, | <> | ხამს, თავისსა ხვაშიადსა არვისთანა ამჟღავნებდეს, |
| არ ბედითად „ჰაჲჰაჲ“ ზმიდეს, მოყვარესა აყივნებდეს, | არ ბედითად „ჰაის“ ზმიდეს, მოყვარესა აყივნებდეს, | |
| არსით აჩნდეს მიჯნურობა, არასადა იფერებდეს, | = | არსით აჩნდეს მიჯნურობა, არასადა იფერებდეს, |
| მისთვის ჭირი ლხინად უჩნდეს, მისთვის ცეცხლსა მოიდებდეს. | მისთვის ჭირი ლხინად უჩნდეს, მისთვის ცეცხლსა მოიდებდეს. | |
| მას უშმაგო ვით მიენდოს, ვინ მოყვარე გაამჩივნოს? | მას უშმაგო ვით მიენდოს, ვინ მოყვარე გაამჩივნოს? | |
| ამის მეტი რამცა ირგო: მას ავნოს და თვითცა ივნოს. | ამის მეტი რამცა ირგო: მას ავნოს და თვითცა ივნოს. | |
| რათამეღა ასახელოს, რა სიტყვითა მოაყივნოს? | რათამეღა ასახელოს, რა სიტყვითა მოაყივნოს? | |
| რა გავა, თუ მოყვარესა კაცმან გული არ ატკივნოს! | <> | რა ჰგავა, თუ მოყვარესა კაცმან გული არ ატკივნოს! |
| = | ||
| მიკვირს, კაცი რად იფერებს საყვარლისა სიყვარულსა: | მიკვირს, კაცი რად იფერებს საყვარლისა სიყვარულსა: | |
| ვინცა უყვარს, რად აყივნებს მისთვის მკვდარსა, მისთვის წყლულსა?! | <> | ვინცა უყვარს, რად აყივნებს მისთვის მკვდარი, მისთვის წყლულსა?! |
| თუ არ უყვარს, რად არა სძულს? რად აყივნებს, რაცა სძულსა?! | = | თუ არ უყვარს, რად არა სძულს? რად აყივნებს, რაცა სძულსა?! |
| ავსა კაცსა ავი სიტყვა ურჩევნია სულსა, გულსა. | ავსა კაცსა ავი სიტყვა ურჩევნია სულსა, გულსა. | |
| თუ მოყვარე მოყვრისათვის ტირს, ტირილსა ემართლების; | თუ მოყვარე მოყვრისათვის ტირს, ტირილსა ემართლების; | |
| სიარული, მარტოობა შვენის, გაჭრად დაეთვლების; | სიარული, მარტოობა შვენის, გაჭრად დაეთვლების; | |
| იგონებდეს, მისგან კიდე ნურად ოდეს მოეცლების; | <> | იგონებდეს, მისგან კიდე ნურაოდეს მოეცლების, |
| არ დააჩნდეს მიჯნურობა, სჯობს, თუ კაცთა ეახლების. | არ დააჩნდეს მიჯნურობა, სჯობს, თუ კაცსა ეახლების. | |
| ამბავი პირველი როსტევან არაბთა მეფისა | ამბავი როსტევან არაბთა მეფისა | |
| იყო არაბეთს როსტევან, მეფე ღმრთისაგან სვიანი, | = | იყო არაბეთს როსტევან, მეფე ღმრთისაგან სვიანი, |
| მაღალი, უხვი, მდაბალი, ლაშქარმრავალი, ყმიანი, | <> | მაღალი, უხვი, მდაბალი, ლაშქარ-მრავალი, ყმიანი. |
| მოსამართლე და მოწყალე, მორჭმული, განგებიანი, | = | მოსამართლე და მოწყალე, მორჭმული, განგებიანი, |
| თვით მეომარი უებრო, კვლა მოუბარი წყლიანი. | თვით მეომარი უებრო, კვლა მოუბარი წყლიანი. | |
| სხვა ძე არ ესვა მეფესა, მართ ოდენ მარტოდ ასული, | სხვა ძე არ ესვა მეფესა, მართ ოდენ მარტოდ ასული, | |
| სოფლისა მნათი მნათობი, მზისაცა დასთა დასული; | სოფლისა მნათი მნათობი, მზისაცა დასთა დასული; | |
| მან მისთა მჭვრეტთა წაუღის გული, გონება და სული, | მან მისთა მჭვრეტთა წაუღის გული, გონება და სული, | |
| ბრძენი ხამს მისად მაქებრად და ენა ბევრად ასული. | ბრძენი ხამს მისად მაქებრად და ენა ბევრად ასული. | |
| მისი სახელი – თინათინ, არს ესე საცოდნარია! | მისი სახელი – თინათინ, არს ესე საცოდნარია! | |
| რა გაიზარდა, გაივსო, მზე მისგან საწუნარია. | რა გაიზარდა, გაივსო, მზე მისგან საწუნარია. | |
| მეფემან უხმნა ვაზირნი, თვით ზის ლაღი და წყნარია, | მეფემან უხმნა ვაზირნი, თვით ზის ლაღი და წყნარია, | |
| გვერდსა დაისხნა, დაუწყო მათ ამო საუბნარია. | გვერდსა დაისხნა, დაუწყო მათ ამო საუბნარია. | |
| უბრძანა: „გკითხავ საქმესა, ერთგან სასაუბნაროსა: | უბრძანა: „გკითხავ საქმესა, ერთგან სასაუბნაროსა: | |
| რა ვარდმან მისი ყვავილი გაახმოს, დაამჭნაროსა, | რა ვარდმან მისი ყვავილი გაახმოს, დაამჭნაროსა, | |
| იგი წავა და სხვა მოვა ტურფასა საბაღნაროსა; | იგი წავა და სხვა მოვა ტურფასა საბაღნაროსა; | |
| მზე ჩაგვისვენდა, ბნელსა ვსჭვრეტთ, ღამესა ჩვენ უმთვაროსა. | <> | მზე ჩაგვისვენდა, ბნელსა ვსვჭვრეტთ ღამესა უთენაროსა |
| = | ||
| მე გარდასრულ ვარ, სიბერე მჭირს, ჭირთა უფრო ძნელია, | <> | “მე გარდასრულვარ, სიბერე მჭირს, ჭირთა უფრო ძნელია, |
| დღეს არა, ხვალე მოვკვდები, სოფელი ასრე მქმნელია; | = | დღეს არა, ხვალე მოვკვდები, სოფელი ასრე მქმნელია; |
| რაღაა იგი სინათლე, რასაცა ახლავს ბნელია?! | რაღაა იგი სინათლე, რასაცა ახლავს ბნელია?! | |
| ჩემი ძე დავსვათ ხელმწიფედ, ვისგან მზე საწუნელია!“ | <> | ჩემი ძე დავსვათ ხელმწიფედ, ვისგან მზე საწუნელია“. |
| = | ||
| ვაზირთა ჰკადრეს: „მეფეო, რად ჰბრძანეთ თქვენი ბერობა? | ვაზირთა ჰკადრეს: „მეფეო, რად ჰბრძანეთ თქვენი ბერობა? | |
| ვარდი თუ გახმეს, ეგრეცა გვმართებს აზომცა ჯერობა: | <> | ვარდი თუ გახმეს, ეგრეცა გვმართებს მისივე ჯერობა: |
| მისივე მეტობს ყოველსა სული და ტურფაფერობა. | მისივე მეტობს ყვავილთა სული და ტურფა ფერობა. | |
| მთვარესა მცხრალსა ვარსკვლავმან ვითამცა ჰკადრა მტერობა?! | = | მთვარესა მცხრალსა ვარსკვლავმან ვითამცა ჰკადრა მტერობა?! |
| მაგას ნუ ჰბრძანებთ, მეფეო, ჯერთ ვარდი არ დაგჭნობია, | <> | “მაგას ნუ ჰბრაძანებთ, მეფეო, ჯერთ ვარდი არ დაგჭნობია, |
| თქვენი თათბირი ავიცა სხვისა კარგისა მჯობია; | = | თქვენი თათბირი ავიცა სხვისა კარგისა მჯობია; |
| ხმდა განაღამცა საქმნელად, რაცა თქვენ გულსა გლმობია: | ხმდა განაღამცა საქმნელად, რაცა თქვენ გულსა გლმობია: | |
| სჯობს და მას მიეც მეფობა, ვისგან მზე შენაფლობია! | <> | სჯობს და მას მიეც მეფობა, ვისგან მზე შენაფლობია. |
| = | ||
| თუცა ქალია, ხელმწიფედ მართ ღმრთისა დანაბადია; | <> | “თუცა ქალია, ხელმწიფედ მართ ღმრთისა დანაბადია; |
| არ გათნევთ, იცის მეფობა, უთქვენოდ გვითქვამს კვლა დია; | = | არ გათნევთ, იცის მეფობა, უთქვენოდ გვითქვამს კვლა დია; |
| შუქთა მისთაებრ საქმეცა მისი მზებრ განაცხადია. | შუქთა მისთაებრ საქმეცა მისი მზებრ განაცხადია. | |
| ლეკვი ლომისა სწორია, ძუ იყოს, თუნდა ხვადია“. | ლეკვი ლომისა სწორია, ძუ იყოს, თუნდა ხვადია“. | |
| ავთანდილ იყო სპასპეტი, ძე ამირსპასალარისა, | <> | ავთანდილ იყო სპასპეტი, ძე ამირ-სპასალარისა, |
| საროსა მჯობი ნაზარდი, მსგავსი მზისა და მთვარისა, | = | საროსა მჯობი ნაზარდი, მსგავსი მზისა და მთვარისა, |
| ჯერთ უწვერული, სადარო ბროლ-მინად საცნობარისა; | <> | ჯერთ უწვერული, სადარო ბროლ-მინა საცნობარისა; |
| მას თინათინის შვენება ჰკლვიდის, წამწამთა ჯარისა. | მას თინათინის გონება ჰკლვიდის წამწამთა ჯარისა. | |
| = | ||
| გულსა მისსა მიჯნურობა მისი ჰქონდა დამალულად; | გულსა მისსა მიჯნურობა მისი ჰქონდა დამალულად; | |
| რა მოშორდის, ვერმჭვრეტელმან ვარდი შექმნის ფერნაკლულად; | <> | რა მოშორდის, ვერ-მჭვრეტელმან ვარდი შექმნის ფერ-ნაკლულად; |
| ნახის, ცეცხლი გაუახლდის, წყლული გახდის უფრო წყლულად. | = | ნახის, ცეცხლი გაუახლდის, წყლული გახდის უფრო წყლულად. |
| საბრალოა, სიყვარული კაცსა შეიქს გულმოკლულად! | <> | საბრალოა, სიყვარული კაცსა შეიქმს გულ-მოკლულად! |
| = | ||
| რა მეფედ დასმა მეფემან ბრძანა მისისა ქალისა, | რა მეფედ დასმა მეფემან ბრძანა მისისა ქალისა, | |
| ავთანდილს მიხვდა სიამე, ვსება სჭირს მის სოქალისა; | ავთანდილს მიხვდა სიამე, ვსება სჭირს მის სოქალისა; | |
| თქვა: „ზედა-ზედა მომხვდების ნახვა მის ბროლ-ფიქალისა, | თქვა: „ზედა-ზედა მომხვდების ნახვა მის ბროლ-ფიქალისა, | |
| ნუთუ ვით ვპოვო წამალი მე ჩემი, ფერგამქრქალისა!“ | <> | ნუთუ მით ვპოვო წამალი მე ჩემის ფერ-გამქრქალისა!“ |
| = | ||
| არაბეთს გასცა ბრძანება დიდმან არაბთა მფლობელმან: | არაბეთს გასცა ბრძანება დიდმან არაბთა მფლობელმან: | |
| „თინათინ ჩემი ხელმწიფედ დავსვი მე, მისმან მშობელმან; | <> | “თინათინ ჩემი ხელმწიფედ დავსვი მე, მისმან მშობელმან; |
| მან გაანათლნეს ყოველნი, ვით მზემან მანათობელმან. | მან განანათლნეს ყოველნი, ვით მზემან მანათობელმან. | |
| მოდით და ნახეთ ყოველმან შემსხმელმან, შემამკობელმან!“ | მოდი და ნახეთ ყოველმან შემსხმელმან, შემამკობელმან!“ | |
| = | ||
| მოვიდეს სრულნი არაბნი, ჯარი გამრავლდა ხასისა: | მოვიდეს სრულნი არაბნი, ჯარი გამრავლდა ხასისა: | |
| ავთანდილ პირმზე, სპასპეტი ლაშქრისა ბევრათასისა, | <> | ავთანდილ პირ-მზე, სპასპეტი ლაშქრისა ბევრ-ათასისა, |
| ვაზირი სოგრატ, მოახლე მეფისა დასთა დასისა; | = | ვაზირი სოგრატ, მოახლე მეფისა დასთა დასისა; |
| მათ რომე დადგეს საჯდომი, თქვეს: „უთქმელია ფასისა!“ | მათ რომე დადგეს საჯდომი, თქვეს: „უთქმელია ფასისა!“ | |
| თინათინ მიჰყავს მამასა პირითა მით ნათელითა, | <> | თინათინ მიჰყავს მამასა პირითა მით ნათელითა, |
| დასვა და თავსა გვირგვინი დასდგა თავისა ხელითა, | = | დასვა და თავსა გვირგვინი დასდგა თავისა ხელითა, |
| მისცა სკიპტრა და შემოსა მეფეთა სამოსელითა. | მისცა სკიპტრა და შემოსა მეფეთა სამოსელითა. | |
| ქალი მზეებრ სჭვრეტს ყოველთა ცნობითა ზემხედველითა. | <> | ქალი მზეებრ სჭვრეტს ყოველთა ცნობითა ბრძნად მხედველითა. |
| = | ||
| უკუდგეს და თაყვანისსცეს მეფემან და მისთა სპათა, | <> | უკუდგეს და თაყვანის-სცეს მეფემან და მისთა სპათა, |
| დალოცეს და მეფედ დასვეს, ქება უთხრეს სხვაგნით სხვათა, | = | დალოცეს და მეფედ დასვეს, ქება უთხრეს სხვაგნით სხვათა, |
| ბუკსა ჰკრეს და წინწილანი დაატკბობდეს მათთა ხმათა. | ბუკსა ჰკრეს და წინწილანი დაატკბობდეს მათთა ხმათა. | |
| ქალი ტირს და ცრემლსა აფრქვევს, ხრის ყორნისა ბოლო-ფრთათა. | ქალი ტირს და ცრემლსა აფრქვევს, ხრის ყორნისა ბოლო-ფრთათა. | |
| მამისა ტახტსა საჯდომლად თავი არ ეღირსებოდა, | <> | მამისა ტახტსა საჯდომად თავი არ ეღირსებოდა, |
| ამად ტირს, ბაღი ვარდისა ცრემლითა აივსებოდა; | = | ამად ტირს, ბაღი ვარდისა ცრემლითა აივსებოდა; |
| მეფე სწვრთის: „მამა ყოველი ძისაგან ითავსებოდა, | მეფე სწვრთის: „მამა ყოველი ძისაგან ითავსებოდა, | |
| ამისად ქმნამდის დამწველი ცეცხლი არ დამევსებოდა“. | ამისად ქმნამდის დამწველი ცეცხლი არ დამევსებოდა“. | |
| უბრძანა: „ნუ სტირ, ასულო, ისმინე ჩემი თხრობილი: | უბრძანა: „ნუ სტირ, ასულო, ისმინე ჩემი თხრობილი: | |
| დღეს შენ ხარ მეფე არაბეთს, ჩემგან ხელმწიფედ ხმობილი, | დღეს შენ ხარ მეფე არაბეთს, ჩემგან ხელმწიფედ ხმობილი, | |
| აქათგან ესე სამეფო შენია მართ მონდობილი. | <> | აქათგან ესე სამეფო შენია მართ მონდობილი. |
| ხარმცა ბრძნად მქმნელი საქმისა, იყავ წყნარი და ცნობილი! | ხარმცა ბრძანად მქმნელი საქმისა, იყავ წყნარი და ცნობილი! | |
| = | ||
| ვარდთა და ნეხვთა ვინათგან მზე სწორად მოეფინების, | <> | “ვარდთა და ნეხვთა ვინათგან მზე სწორად მოეფინების, |
| დიდთა და წვრილთა წყალობა შენმცა ნუ მოგეწყინების! | = | დიდთა და წვრილთა წყალობა შენმცა ნუ მოგეწყინების! |
| უხვი ახსნილსა დააბამს, იგი თვით ების, ვინ ების. | <> | უხვი ახსნილსა დააბამს, იგი თვით ებნის, ვინ ების. |
| უხვად გასცემდი, ზღვათაცა შესდის და გაედინების. | = | უხვად გასცემდი, ზღვათაცა შესდის და გაედინების. |
| მეფეთა შიგან სიუხვე, ვით ედემს ალვა, რგულია; | <> | “მეფეთა შიგან სიუხვე, ვით ედემს ალვა, რგულია: |
| უხვსა მორჩილობს ყოველი, იგიცა, ვინ ორგულია; | = | უხვსა მორჩილობს ყოველი, იგიცა, ვინ ორგულია; |
| სმა-ჭამა – დიდად შესარგი, დება რა სავარგულია?! | სმა-ჭამა – დიდად შესარგი, დება რა სავარგულია?! | |
| რასაცა გასცემ, შენია, რაც არა, დაკარგულია!“ | <> | რასაცა გასცემ, შენია; რაც არა, დაკარგულია!“ |
| = | ||
| ამა მამისა სწავლასა ქალი ბრძნად მოისმინებდა, | ამა მამისა სწავლასა ქალი ბრძნად მოისმინებდა, | |
| ყურსა უპყრობდა, ისმენდა, წვრთასა არ მოიწყინებდა; | <> | ყურსა უპყრობდა, ისმენდა,წვრთასა არ მოიწყინებდა; |
| მეფე სმასა და მღერასა იქს, მეტად მოილხინებდა; | მეფე ხმასა და მღერასა იქმს, მეტად მოილხინებდა; | |
| თინათინ მზესა სწუნობდა, მაგრა მზე თინათინებდა. | = | თინათინ მზესა სწუნობდა, მაგრა მზე თინათინებდა. |
| მოიხმო მისი გამზრდელი, ერთგული, ნაერთგულევი, | მოიხმო მისი გამზრდელი, ერთგული, ნაერთგულევი, | |
| უბრძანა: „ჩემი საჭურჭლე, შენგან დანაბეჭდულევი, | უბრძანა: „ჩემი საჭურჭლე, შენგან დანაბეჭდულევი, | |
| მომართვი ჩემი ყველაი, ჩემი ნაუფლისწულევი!“ | <> | მომართვი ჩემი ყველაი, ჩემი ნაუფლისწულევი“. |
| მოართვეს, გასცა უზომო, უანგარიშო, ულევი. | = | მოართვეს, გასცა უზომო, უანგარიშო, ულევი. |
| მას დღე გასცემს ყველაკასა სივაჟისა მოგებულსა, | მას დღე გასცემს ყველაკასა სივაჟისა მოგებულსა, | |
| რომე სრულად ამოაგებს მცირესა და დიდებულსა. | რომე სრულად ამოაგებს მცირესა და დიდებულსა. | |
| მერმე ბრძანა: „ვიქ საქმესა, მამისაგან სწავლებულსა, | <> | მერმე ბრძანა: „ვიქმ საქმესა, მამისაგან სწავლებულსა, |
| ჩემსა ნუვინ ნუ დამალავს საჭურჭლესა დადებულსა!“ | ჩემსა ნუვინ ნუ დამალავს საჭურჭლესა დადებულსა“. | |
| = | ||
| უბრძანა: „წადით, გახსენით, რაცა სად საჭურჭლენია! | უბრძანა: „წადით, გახსენით, რაცა სად საჭურჭლენია! | |
| ამილახორო, მოასხი რემა, ჯოგი და ცხენია!“ | ამილახორო, მოასხი რემა, ჯოგი და ცხენია!“ | |
| მოიღეს, გასცა უზომო, სიუხვე არ მოსწყენია. | მოიღეს, გასცა უზომო, სიუხვე არ მოსწყენია. | |
| ლარსა ხვეტდიან ლაშქარნი, მართ ვითა მეკობრენია. | <> | ლარსა ჰხვეტდიან ლაშქარნი, მართ ვითა მეკობრენია. |
| = | ||
| ალაფობდეს საჭურჭლესა მისსა, ვითა ნათურქალსა, | ალაფობდეს საჭურჭლესა მისსა, ვითა ნათურქალსა, | |
| მას ტაიჭსა არაბულსა, ქვენაბამსა, ნასუქალსა, | <> | მას ტაიჭსა არაბულსა, ქვე-ნაბამსა, ნასუქალსა; |
| რომე ჰგვანდა სიუხვითა ბუქსა, ზეცით ნაბუქალსა; | = | რომე ჰგვანდა სიუხვითა ბუქსა, ზეცით ნაბუქალსა; |
| არ დაარჩენს ცალიერსა არ ყმასა და არცა ქალსა. | არ დაარჩენს ცალიერსა არ ყმასა და არცა ქალსა. | |
| დღე ერთ გარდახდა პურობა, სმა-ჭამა იყო, ხილობა, | <> | დღე ერთ გარდახდა. პურობა, სმა-ჭამა იყო, ხილობა, |
| ნადიმად მსხდომთა ლაშქართა მუნ დიდი შემოყრილობა. | = | ნადიმად მსხდომთა ლაშქართა მუნ დიდი შემოყრილობა. |
| მეფემან თავი დაჰკიდა და ჰქონდა დაღრეჯილობა. | მეფემან თავი დაჰკიდა და ჰქონდა დაღრეჯილობა. | |
| „ნეტარ, რა უმძიმს, რა სჭირსო?“ – შექმნეს ამისი ცილობა. | <> | “ნეტარ, რა უმძიმს, რა სჭირსო?“- შექმნეს ამისი ცილობა. |
| = | ||
| თავსა ზის პირმზე ავთანდილ, მჭვრეტთაგან მოსანდომია, | <> | თავსა ზის პირ-მზე ავთანდილ, მჭვრეტთაგან მოსანდომია, |
| სპათა სპასპეტი, ჩაუქი, ვითა ვეფხი და ლომია; | = | სპათა სპასპეტი, ჩაუქი, ვითა ვეფხი და ლომია; |
| ვაზირი ბერი სოგრატი თვით მას თანავე მჯდომია. | <> | ვაზირი ბერი სოგრატი თვით მასთანავე მჯდომია. |
| თქვეს, თუ: „რა უმძიმს მეფესა, ანუ რად ფერი ჰკრთომია?“ | თქვეს, თუ: „რა უმძიმს მეფესა, ანუ რად ფერი ჰკრთომია?“. | |
| = | ||
| თქვეს, თუ: „მეფე ცუდსა რასმე გონებასა ჩავარდნილა, | <> | თქვეს, თუ: „ მეფე ცუდსა რასმე გონებასა ჩავარდნილა, |
| თვარა აქა სამძიმარი მათი ყოლა არა ქმნილა“. | = | თვარა აქა სამძიმარი მათი ყოლა არა ქმნილა“. |
| ავთანდილ თქვა: „სოგრატ, ვჰკითხოთ, გვითხრას, ვინმცა შეგვეცილა? | <> | ავთანდილ თქვა: „სოგრატ, ვჰკითხოთ, გვითხრას, რადმცა შეგვეცილა? |
| ვჰკადროთ რამე სალაღობო, რასათვისმცა გაგვაწბილა?“ | = | ვჰკადროთ რამე სალაღობო, რასათვისმცა გაგვაწბილა?“ |
| ადგეს სოგრატ და ავთანდილ ტანითა მით კენარითა, | ადგეს სოგრატ და ავთანდილ ტანითა მით კენარითა, | |
| თითო აივსეს ჭიქები, მივლენ ქცევითა წყნარითა, | <> | თვითო აივსეს ჭიქები, მივლენ ქცევითა წყნარითა, |
| წინა მიუსხდეს მუხლმოყრით, პირითა მოცინარითა. | წინა მიუსხდეს მუხლ-მოყრით, პირითა მოცინარითა. | |
| ვაზირი ლაღობს ენითა, წყლიანად მოუბნარითა: | = | ვაზირი ლაღობს ენითა, წყლიანად მოუბნარითა: |
| „დაგიღრეჯია, მეფეო, აღარ გიცინის პირიო. | <> | “დაგიღრეჯია, მეფეო, აღარ გიცინის პირიო. |
| მართალ ხარ: წახდა საჭურჭლე თქვენი მძიმე და ძვირიო, | = | მართალ ხარ: წახდა საჭურჭლე თქვენი მძიმე და ძვირიო, |
| ყველასა გასცემს ასული თქვენი საბოძვარხშირიო; | <> | ყველასა გასცემს ასული თქვენი საბოძვარ-ხშირიო; |
| ყოლამცა მეფედ ნუ დასვი! თავსა რად უგდე ჭირიო?“ | = | ყოლამცა მეფედ ნუ დასვი! თავსა რად უგდე ჭირიო?“ |
| რა მეფემან მოისმინა, გაცინებით შემოხედნა, | რა მეფემან მოისმინა, გაცინებით შემოხედნა, | |
| გაუკვირდა: ვით მკადრაო, ან სიტყვანი ვით გაბედნა?! | გაუკვირდა: ვით მკადრაო, ან სიტყვანი ვით გაბედნა?! | |
| „კარგა ჰქმენო, – დაუმადლა, ბრძანებანი უიმედნა, – | <> | “კარგა ჰქმენო, – დაუმადლა, ბრძანებანი უიმედნა, – |
| ჩემი ზრახვა სიძუნწისა, ტყუვის, ვინცა დაიყბედნა! | ჩემი ზრახვა სიძუნწისა, ტყუის, ვინცა დაიყბედნა! | |
| = | ||
| ეგე არ მიმძიმს, ვაზირო, ესეა, რომე მწყენია: | <> | “ეგე არ მიმძიმს, ვაზირო, ესეა, რომე მწყენია: |
| სიბერე მახლავს, დავლიენ სიყმაწვილისა დღენია; | სიბერე მახლავს, დავლიენ სიყმაწვილისა დღენია, | |
| კაცი არ არის, სითგანცა საბრძანებელი ჩვენია, | კაცი არ არის, სითგანცა საბრძენებელი ჩვენია, | |
| რომე მას ჩემგან ესწავლნეს სამამაცონი ზნენია. | = | რომე მას ჩემგან ესწავლნეს სამამაცონი ზნენია. |
| ერთაი მიზის ასული, ნაზარდი სათუთობითა; | <> | “ერთაი მიზის ასული, ნაზარდი სათუთობითა; |
| ღმერთმან არ მომცა ყმაშვილი, – ვარ საწუთროსა გმობითა, – | ღმერთმან არ მომცა ყმა-შვილი, – ვარ საწუთროსა თმობითა, – | |
| ანუმცა მგვანდა მშვილდოსნად, ანუცა მობურთლობითა; | ანუმცა მგვანდა მშვილდოსნად, ანუ კვლა ბურთაობითა; | |
| ცოტასა შემწევს ავთანდილ ჩემგანვე ნაზარდობითა“. | = | ცოტასა შემწევს ავთანდილ ჩემგანვე ნაზარდობითა“. |
| ყმა მეფისა ბრძანებასა ლაღი წყნარად მოისმენდა, | ყმა მეფისა ბრძანებასა ლაღი წყნარად მოისმენდა, | |
| თავმოდრეკით გაიღიმნა, გაცინება დაუშვენდა, | <> | თავ-მოდრეკით გაიღიმნა, გაცინება დაუშვენდა, |
| თეთრთა კბილთა გამომკრთალსა შუქსა ველთა მოაფენდა. | თეთრთა კბილთათ გამომაკრთალსა შუქსა ველად მოაფენდა. | |
| მეფე ჰკითხავს: „რას იცინი, ანუ ჩემგან რა შეგრცხვენდა?“ | მეფე ჰკითხავს: „რას იცინი, ანუ ჩემგან რას შეგრცხვენდა?“ | |
| = | ||
| კვლა უბრძანა: „თავსა ჩემსა, რას იცინი, რა დამგმეო?“ | <> | კვლა უბრძანა: „თავსა ჩემსა, რას იცინი, რად დამგმეო?“ |
| ყმამან ჰკადრა: „მოგახსენებ და ფარმანი მიბოძეო, | ყმამან ჰკადრა:“მოგახსენებ და ფარმანი მიბოძეო, | |
| რაცა გკადრო, არ გეწყინოს, არ გარისხდე, არ გასწყრეო, | = | რაცა გკადრო, არ გეწყინოს, არ გარისხდე, არ გასწყრეო, |
| არ გამხადო კადნიერად, არ ამიკლო ამაზეო“. | არ გამხადო კადნიერად, არ ამიკლო ამაზეო“. | |
| უბრძანა: „რადმცა ვიწყინე თქმა შენგან საწყინარისა!“ | უბრძანა: „რადმცა ვიწყინე თქმა შენგან საწყინარისა!“ | |
| ფიცა მზე თინათინისა, მის მზისა მოწუნარისა. | ფიცა მზე თინათინისა, მის მზისა მოწუნარისა. | |
| ავთანდილ იტყვის: „დავიწყო კადრება საუბნარისა: | ავთანდილ იტყვის: „დავიწყო კადრება საუბნარისა: | |
| ნუ მოჰკვეხ მშვილდოსნობასა, თქმა სჯობს სიტყვისა წყნარისა. | <> | ნუ მოჰკვეხ მშვილდოსნობასა, თქმა სჯობს სიტყვისა წყნარისა. |
| = | ||
| მიწაცა თქვენი ავთანდილ თქვენ წინა მშვილდოსანია; | <> | “მიწაცა თქვენი ავთანდილ თქვენს წინა მშვილდოსანია; |
| ნაძლევი დავდვათ, მოვასხნეთ მოწმად თქვენნივე სპანია; | ნაძლევი დავდვათ, მოვასხნეთ მოწმად თქვენნივე ყმანია; | |
| მოასპარეზედ ვინ მგავსო? – ცუდნიღა უკუთქმანია. | მოაპარეზედ ვინ მგავსო? – ცუდნიღა უკუთქმანია. | |
| გარდამწყვედელი მისიცა ბურთი და მოედანია!“ | = | გარდამწყვედელი მისიცა ბურთი და მოედანია!“ |
| მეფე ლაღი და წყლიანი გამხიარულდა მეტადრე, | <> | |
| სიცილით უთხრა ავთანდილს: „შვილად გზრდი, მით შემეკადრე; | ||
| იცი, არ გიწყენ, გაზრდილო, მით შემომიხვე ზედადრე: | ||
| თუ არ გასწბილდე, მაჯობო, ბედი გეყოფის ბედადრე. | ||
| „მე არ შეგარჩენ შენ ჩემსა მაგისსა დაცილებასა. | – „მე არ შეგარჩენ შენ ჩემსა მაგისა დაცილებასა. | |
| ბრძანე, ვისროლოთ, ნუ იქო შედრეკილობა-კლებასა. | ბრძანე, ვისროლოთ, ნუ იქმო შედრეკილობა-კლებასა, | |
| კარგთა კაცთასა ვიქმოდეთ მოწმად ჩვენ თანა ხლებასა, | კარგთა ყმათასა ვიქმოდეთ მოწმად ჩვენთანა ხლებასა, | |
| მერმე გამოჩნდეს მოედანს, ვისძი უთხრობდენ ქებასა!“ | = | მერმე გამოჩნდეს მოედანს, ვისძი უთხრობდენ ქებასა!“ |
| ავთანდილცა დამორჩილდა, საუბარი გარდასწყვიდეს, | ავთანდილცა დამორჩილდა, საუბარი გარდასწყვიდეს, | |
| იცინოდეს, ყმაწვილობდეს, საყვარლად და კარგად ზმიდეს, | იცინოდეს, ყმაწვილობდეს, საყვარლად და კარგად ზმიდეს, | |
| ნაძლევიცა გააჩინეს, ამა პირსა დაასკვნიდეს: | ნაძლევიცა გააჩინეს, ამა პირსა დაასკვნიდეს: | |
| „ვინცა იყოს უარესი, თავშიშველი სამ დღე ვლიდეს!“ | <> | “ვინცა იყოს უარესი, თავ-შიშველი სამ დღე ვლიდეს!“ |
| = | ||
| მონადირეთა უბრძანა: „მინდორნი მოიარენით, | მონადირეთა უბრძანა: „მინდორნი მოიარენით, | |
| დასცევით ჯოგი ნადირთა, თავნი ამისთვის არენით!“ | <> | დასცევით ჯოგი ნადირთა, თავნი ამისთვის არენით“. |
| ლაშქარნი სამზოდ აწვივნეს: „მოდით და მოიჯარენით!“ | ლაშქარნი სამზოდ აწვივნეს: „მოდით და მოიჯარენით“. | |
| გაყარეს სმა და ნადიმი; მუნ ამოდ გავიხარენით. | გაყარეს სმა და ნადიმი. მუნ ამოდ გავიხარენით. | |
| როსტევან მეფისაგან და ავთანდილისაგან ნადირობა | ||
| დილასა ადრე მოვიდა იგი ნაზარდი სოსანი, | = | დილასა ადრე მოვიდა იგი ნაზარდი სოსანი, |
| ძოწეულითა მოსილი, პირად ბროლბალახშოსანი, | <> | ძოწეულითა მოსილი, პირად ბროლ–ბალახშოსანი, |
| პიროქრო რიდე ეხვია, შვენოდა ქარქაშოსანი, | პირ-ოქრო რიდე ეხვია, შვენოდა ქარქაშოსანი, | |
| მეფესა გასლვად აწვევდა, მოდგა თეთრტაიჭოსანი. | მეფესა გასლვად აწვევდა, მოდგა თეთრ-ტაიჭოსანი. | |
| = | ||
| შეეკაზმა მეფე, შეჯდა, ნადირობას გამოვიდეს; | შეეკაზმა მეფე, შეჯდა, ნადირობას გამოვიდეს; | |
| მგრგვლივ მინდორსა მოსდგომოდეს, ალყად გარე შემოჰკრვიდეს, | <> | მგრგვლივ მინდორსა მოსდგომოდეს, ალყად გარე შემოჰკრვიდეს; |
| ზეიმი და ზარი იყო, სპანი ველთა დაჰფარვიდეს; | ზეიმი და ზარი იყო, სპანი ველთა დაჰფარვიდეს, | |
| ნაძლევისა მათისათვის ისროდეს და ერთგან სრვიდეს. | = | ნაძლევისა მათისათვის ისროდეს და ერთგან სრვიდეს. |
| უბრძანა: „მონა თორმეტი მოდით, ჩვენ თანა ვლიდითა, | <> | უბრძანა: „მონა თორმეტი მოდით, ჩვენთანა ვლიდითა, |
| მშვილდსა ფიცხელსა მოგვცემდით, ისარსა მოგვართმიდითა, | = | მშვილდსა ფიცხელსა მოგვცემდით, ისარსა მოგვართმიდითა, |
| ნაკრავსა შეადარებდით, ნასროლსა დასთვალვიდითა!“ | ნაკრავსა შეადარებდით, ნასროლსა დასთვალვიდითა!“ | |
| დაიწყო მოსლვა ნადირმან ყოვლთა მინდორთა კიდითა. | <> | დაიწყო მოსვლა ნადირმან ყოვლთა მინდორთა კიდითა. |
| = | ||
| მოვიდა ჯოგი ნადირთა ანგარიშმიუწდომელი: | <> | მოვიდა ჯოგი ნადირთა ანგარიშ–მიუწვდომელი: |
| ირემი, თხა და კანჯარი, ქურციკი მაღლად მხლტომელი. | ირემი, თხა და კანჯარი, ქურციკი მაღლად მხლტომელი. | |
| მას პატრონ-ყმანი გაუხდეს, ჭვრეტადმცა სჯობდა რომელი! | = | მას პატრონ-ყმანი გაუხდეს, ჭვრეტადმცა სჯობდა რომელი! |
| აჰა მშვილდი და ისარი და მკლავი დაუშრომელი! | აჰა მშვილდი და ისარი და მკლავი დაუშრომელი! | |
| ცხენთა მათთა ნატერფალნი მზესა შუქთა წაუხმიდეს. | ცხენთა მათთა ნატერფალნი მზესა შუქთა წაუხმიდეს. | |
| მიჰხოცდეს და მიესროდეს, მინდორს სისხლსა მიასხმიდეს, | <> | მიხოცდეს და მიისროდეს, მინდორს სისხლთა მიასხმიდეს, |
| რა ისარი დაელივის, მონანიყე მიართმიდეს. | რა ისარი დაელივის, მონანი-ყე მიართმიდეს. | |
| მხეცნი, მათგან დაკოდილნი, წაღმა ბიჯსა ვერ წასდგმიდეს. | = | მხეცნი, მათგან დაკოდილნი, წაღმა ბიჯსა ვერ წასდგმიდეს. |
| იგი ველი გაირბინეს, ჯოგი წინა შემოისხეს, | იგი ველი გაირბინეს, ჯოგი წინა შემოისხეს, | |
| დახოცეს და ამოსწყვიდეს, ცათა ღმერთი შეარისხეს, | <> | დახოცეს და ამოწყვიდეს, ცათა ღმერთი შეარისხეს, |
| ველნი წითლად შეეღებნეს, ნადირთაგან სისხლი ისხეს. | ველნი წითლად შეეღებნეს,ნადირთაგან სისხლი ისხეს. | |
| ავთანდილის შემხედველთა: „ჰგავსო ალვას, ედემის ხეს“. | = | ავთანდილის შემხედველთა: „ჰგავსო ალვას, ედემის ხეს“. |
| იგი მინდორი დალიეს, მართ მათგან განარბენია, | იგი მინდორი დალიეს, მართ მათგან განარბენია, | |
| მინდორსა იქით წყალი დის და წყლისა პირსა ტყენია. | <> | მინდორსა იქით წყალი დის და წყლისა პირსა ტყენია. |
| ნადირნი ტყესა შეესწრნეს, სადა ვერა რბის ცხენია. | = | ნადირნი ტყესა შეესწრნეს, სადა ვერა რბის ცხენია. |
| იგი მაშვრალნი ორნივე მოსწყდეს, რაზომცა მხნენია. | იგი მაშვრალნი ორნივე მოსწყდეს, რაზომცა მხნენია. | |
| ერთმანერთსა, თუ: „მე გჯობო“, სიცილით ეუბნებოდეს, | <> | ერთმანერთსა თუ: „მე გჯობო“, სიცილით ეუბნებოდეს, |
| ამხანაგობდეს, ლაღობდეს, იქით და აქათ დგებოდეს. | = | ამხანაგობდეს, ლაღობდეს, იქით და აქათ დგებოდეს. |
| მერმე მოვიდეს მონანი, რომელნი უკან ჰყვებოდეს, | მერმე მოვიდეს მონანი, რომელნი უკან ჰყვებოდეს, | |
| უბრძანეს: „თქვითო მართალი, ჩვენ თქვენგან არ გვეთნებოდეს!“ | <> | უბრძანა: „თქვითო მართალი, ჩვენ თქვენგან არა გვთნებოდეს“. |
| = | ||
| მონათა ჰკადრეს: „მართალსა გკადრებთ და ნუ გემცთარებით; | მონათა ჰკადრეს: „მართალსა გკადრებთ და ნუ გემცთარებით; | |
| მეფეო, ყოლა ვერ ვიტყვით შენსა მაგისად დარებით, | მეფეო, ყოლა ვერ ვიტყვით შენსა მაგისად დარებით, | |
| აწვეცა დაგვხოც, ვერა ჰგავ, – ვერათ ვერ მოგეხმარებით, – | <> | აწეცა დაგვხოც, ვერა ჰგავ, – ვერად ვერ მოგეხმარებით, – |
| ვისგან ნაკრავნი გვინახვან მხეცნი ვერ წაღმა წარებით. | = | ვისგან ნაკრავნი გვინახვან მხეცნი ვერ წაღმა წარებით. |
| ორთავე ერთგან მოკლული ყველაი ასჯერ ოცია, | <> | “ორთავე ერთგან მოკლული ყველაი ასჯერ ოცია, |
| მაგრა ავთანდილს ოცითა უფროსი დაუხოცია: | = | მაგრა ავთანდილს ოცითა უფროსი დაუხოცია: |
| არ დასცთომია ერთიცა, რაც ოდენ შეუტყორცია, | <> | არ დასცთომია ერთიცა, რაც ოდენ შეუტყოცია, |
| თქვენი მრავალი მიწითა დასვრილი გაგვიხოცია“. | = | თქვენი მრავალი მიწითა დასვრილი გაგვიხოცია“. |
| მეფესა ესე ამბავი უჩს ვითა მღერა ნარდისა, | <> | მეფესა ესე ამბავი უჩს, ვითა მღერა ნარდისა, |
| უხარის ეგრე სიკეთე მისისა განაზარდისა, | = | უხარის ეგრე სიკეთე მისისა განაზარდისა, |
| აქვს მიჯნურობა ამისი, ვითა ბულბულსა ვარდისა, | აქვს მიჯნურობა ამისი, ვითა ბულბულსა ვარდისა, | |
| სიცილით ლაღობს, მიეცა გულით ამოსლვა დარდისა. | <> | სიცილით ლაღობს, მიეცა გულით ამოსვლა დარდისა. |
| = | ||
| იგი ორნივე საგრილად გარდახდეს ძირსა ხეთასა. | იგი ორნივე საგრილად გარდახდეს ძირსა ხეთასა. | |
| ლაშქართა შექმნეს მოდენა, მოდგეს უფროსნი ბზეთასა. | ლაშქართა შექმნეს მოდენა, მოდგეს უფროსნი ბზეთასა. | |
| ახლოს უთქს მონა თორმეტი, უმხნესი სხვათა მხნეთასა. | ახლოს უთქს მონა თორმეტი, უმხნესი სხვათა მხნეთასა. | |
| თამაშობდეს და უჭვრეტდეს წყალსა და პირსა ტყეთასა. | თამაშობდეს და უჭვრეტდეს წყალსა და პირსა ტყეთასა. | |
| ნახვა არაბთა მეფისაგან მის ყმისა ვეფხისტყაოსნისა | ნახვა არაბთა მეფისაგან მის ყმისა ვეფხისტყაოსნისა | |
| +- | ||
| ნახეს, უცხო მოყმე ვინმე ჯდა მტირალი წყლისა პირსა, | = | ნახეს, უცხო მოყმე ვინმე ჯდა მტირალი წყლისა პირსა, |
| შავი ცხენი სადევითა ჰყვა ლომსა და ვითა გმირსა, | <> | შავი ცხენი სადავითა ჰყვა ლომსა და ვითა გმირსა, |
| ხშირად ესხა მარგალიტი ლაგამ-აბჯარ-უნაგირსა. | = | ხშირად ესხა მარგალიტი ლაგამ-აბჯარ-უნაგირსა. |
| ცრემლსა ვარდი დაეთრთვილა, გულსა მდუღრად ანატირსა. | ცრემლსა ვარდი დაეთრთვილა, გულსა მდუღრად ანატირსა. | |
| მას ტანსა კაბა ემოსა, გარეთმა ვეფხის ტყავისა, | <> | მას ტანსა კაბა ემოსა, გარე-თმა ვეფხის ტყავისა, |
| ვეფხის ტყავისა ქუდივე იყო სარქმელი თავისა, | = | ვეფხის ტყავისა ქუდივე იყო სარქმელი თავისა, |
| ხელთა ნაჭედი მათრახი ჰქონდა უსხოსი მკლავისა; | ხელთა ნაჭედი მათრახი ჰქონდა უსხოსი მკლავისა; | |
| ნახეს და ნახვა მოუნდა უცხოსა სანახავისა. | ნახეს და ნახვა მოუნდა უცხოსა სანახავისა. | |
| მეფემან ბრძანა: „ვინ არის უცხო პირად და ტანადო?“ | <> | |
| უბრძანა ერთსა მონასა: „წადი ფიცხლად და ჯანადო, | ||
| «გიბრძანებს, – უთხარ, – ვერა გცნობ ჩემთა ლაშქართა თანადო, | ||
| ვინცა ხარ, მოდი წინაშე შენ ჩვენგან მონაყვანადო!»“ | ||
| წავიდა მონა საუბრად მის ყმისა გულმდუღარისად, | წავიდა მონა საუბრად მის ყმისა გულ-მდუღარისად, | |
| თავჩამოგდებით მტირლისა, არ ჭვრეტით მოლიზღარისად, – | თავ-ჩამოგდებით მტირლისად, არ ჭვრეტით მოლიზღარისად, – | |
| მუნვე წვიმს წვიმა ბროლისა, ჰგია გიშრისა ღარი სად, – | მუნვე წვიმს წვიმა ბროლისა, ჰგია გიშრისა ღარი სად,– | |
| ახლოს მივიდა, მოსცალდა სიტყვისა თქმად აღარისად. | = | ახლოს მივიდა, მოსცალდა სიტყვისა თქმად აღარისად. |
| ვერა ჰკადრა საუბარი, მონა მეტად შეუზარდა, | ვერა ჰკადრა საუბარი, მონა მეტად შეუზარდა, | |
| დიდხან უჭვრეტს გაკვირვებით, თუცა გული უმაგარდა; | დიდხან უჭვრეტს გაკვირვებით, თუცა გული უმაგარდა; | |
| მოახსენა: „გიბრძანებსო“, ახლოს მიდგა, დაუწყნარდა. | <> | მოახსენა: „გიბრძანებსო“, ახლოს მიდგა, დაუწყნარდა. |
| იგი ტირს და არა ესმის მისგან, გაუუმეცარდა. | = | იგი ტირს და არა ესმის მისგან, გაუუმეცარდა. |
| მის მონისა არა ესმა სიტყვა, არცა ნაუბარი, | მის მონისა არა ესმა სიტყვა, არცა ნაუბარი, | |
| მათ ლაშქართა ზახილისა იყო ერთობ უგრძნობარი, | მათ ლაშქართა ზახილისა იყო ერთობ უგრძნობარი, | |
| უცხოდ რამე ამოსკვნოდა გული ცეცხლთა ნადებარი, | <> | უცხოდ რასმე ამოსკვნიდა გული ცეცხლთა ნადებარი, |
| ცრემლსა სისხლი ერეოდა, გასდის, ვითა ნაგუბარი. | = | ცრემლსა სისხლი ერეოდა, გასდის, ვითა ნაგუბარი. |
| სხვაგან ქნის მისი გონება მისმან თავისა წონამან. | <> | სხვაგან ქნის მისი გონება, მისმან თავისა წონამან! |
| ესე მეფისა ბრძანება ერთხელ კვლა ჰკადრა მონამან. | = | ესე მეფისა ბრძანება ერთხელ კვლა ჰკადრა მონამან. |
| არცა დააგდო ტირილი, არცა რა გაიგონა მან, | არცა დააგდო ტირილი, არცა რა გაიგონა მან, | |
| არცა გახლიჩნა ბაგენი, თავი – ვარდისა კონამან. | <> | არცა გახლიჩა ბაგეთათ თავი ვარდისა კონამან. |
| = | ||
| რა პასუხი არა გასცა, მონა გარე შემობრუნდა, | რა პასუხი არა გასცა, მონა გარე შემობრუნდა, | |
| როსტანს ჰკადრა: „შემიტყვია, იმას თქვენი არა უნდა; | როსტანს ჰკადრა: „შემიტყვია, იმას თქვენი არა უნდა; | |
| თვალნი მზეებრ გამირეტნა, გული მეტად შემიძრწუნდა, | <> | თვალნი მზეებრ გამირეტდეს, გული მეტად შემიძრწუნდა, |
| ვერ ვასმინე საუბარი, მით დავყოვნე ხანი მუნ, და-“. | ვერ ვასმინე საუბარი, მით დავყოვნე ხანი მუნ, და- „ | |
| = | ||
| მეფე გაჰკვირდა, გა-ცა-წყრა, გული უც მისთვის მწყრომარე, | <> | მეფე გაჰკვირდა, გა-ცა-წყრა, გული უც მისთვის მწყრომარე; |
| გაგზავნა მონა თორმეტი მისი წინაშე მდგომარე, | = | გაგზავნა მონა თორმეტი მისი წინაშე მდგომარე, |
| უბრძანა: „ხელთა აიღეთ აბჯარი თქვენ საომარე, | უბრძანა: „ხელთა აიღეთ აბჯარი თქვენ საომარე, | |
| მიდით და აქა მომგვარეთ, ვინ არის იქი მჯდომარე!“ | <> | მიდით და აქა მომგვარეთ, ვინ არის იქი მჯდომარე“. |
| = | ||
| მონანი მიდგეს, მივიდეს, გახდა აბჯრისა ჩხარია; | მონანი მიდგეს, მივიდეს, გახდა აბჯრისა ჩხარია; | |
| მაშინღა შეკრთა იგი ყმა, ტირს, მეტად გულმდუღარია, | <> | მაშინღა შეკრთა იგი ყმა, ტირს, მეტად გულ-მდუღარია, |
| თვალნი მოარნა ყოველგნით, ნახა ლაშქრისა ჯარია, | თვალნი მოარნა ყოველგნით, ნახა ლაშქართა ჯარია, | |
| ერთხელ ესე თქვა: „ვაჲ მეო“, სხვად არას მოუბარია. | ერთხელ ესე თქვა: „ვა მეო“, სხვად არას მოუბარია. | |
| = | ||
| თვალთა ხელი უკუივლო, ცხელნი ცრემლნი მოიწურნა, | თვალთა ხელი უკუივლო, ცხელნი ცრემლნი მოიწურნა, | |
| ხრმალ-კაპარჭი მოიმაგრა, მკლავნი გაიმამაცურნა, | ხრმალ-კაპარჭი მოიმაგრა, მკლავნი გაიმამაცურნა, | |
| ცხენსა შეჯდა, – მონათამცა საუბარნი რად იყურნა! – | <> | ცხენსა შეჯდა, – მორნათამცა საუბარნი რად იყურნა! – |
| სხვასა მხარსა გაემართა, მათი ჭირი არ განკურნა. | = | სხვასა მხარსა გაემართა, მათი ჭირი არ განკურნა. |
| მონათა ხელი გამართეს მის ყმისა შესაპყრობელად. | მონათა ხელი გამართეს მის ყმისა შესაპყრობელად. | |
| მან, გლახ, იგინი დახადნა მტერთაცა საწყალობელად: | <> | მან, გლახ, იგინი, დახადნა მტერთაცა საწყალობელად: |
| ჰკრა ერთმანერთსა, დახოცნა თავსა ხელაუპყრობელად, | ჰკრა ერთმანერთსა, დახოცნა თავსა ხელ-აუპყრობელად, | |
| ზოგსა გარდაჰკრის მათრახი ქვე მკრდამდის გასაპობელად. | ზოგსა გადაჰკრის მათრახი ქვე მკრდამდის გასაპობელად. | |
| = | ||
| მეფე გაწყრა, გაგულისდა, ლაშქარნიცა შეუზახნა; | მეფე გაწყრა, გაგულისდა, ლაშქარნიცა შეუზახნა; | |
| მან მდევართა მიწევნამდის არ უჭვრიტა, არცა ნახნა, | <> | მან მდევართა მიწევნამდის არ უჭვრიტნა, არცა ნახნა, |
| რაზომნიცა მიეწივნეს, ყველა მკვდართა დაასახნა, | რაზომნიცა მიეწივნეს, ყოვლნი მკვდართა დაასახნა, | |
| კაცი კაცსა შემოსტყორცა, როსტან ამად ივაგლახნა. | კაცი კაცსა შემოსტყორცნა, როსტან ამად ივაგლახნა. | |
| = | ||
| შესხდეს მეფე და ავთანდილ მის ყმისა მისაწეველად. | შესხდეს მეფე და ავთანდილ მის ყმისა მისაწეველად. | |
| იგი ლაღი და უკადრი მივა ტანისა მრხეველად, | იგი ლაღი და უკადრი მივა ტანისა მრხეველად, | |
| ტაიჭი მიუქს მერანსა, მიეფინების მზე ველად, | ტაიჭი მიუქს მერანსა, მიეფინების მზე ველად, | |
| შეიგნა მისლვა მეფისა მისად უკანამდეველად. | <> | შეიგნა მისვლა მეფისა მისად უკანა მდეველად. |
| = | ||
| რა ცნა, მეფე მოვიდაო, ჰკრა მათრახი მისსა ცხენსა, | <> | რა ცნა, მეფე მოვიდაო, ჰკრა მათრახი მისსა ცხენსა. |
| მასვე წამსა დაიკარგა, არ უნახავს თვალსა ჩვენსა, | = | მასვე წამსა დაიკარგა, არ უნახავს თვალსა ჩვენსა, |
| ჰგვანდა ქვესკნელს ჩაძრომილსა ანუ ზეცად ანაფრენსა; | ჰგვანდა ქვესკნელს ჩაძრომილსა ანუ ზეცად ანაფრენსა; | |
| ეძებდეს და ვერ ჰპოვებდეს კვალსა მისგან წანარბენსა. | ეძებდეს და ვერ ჰპოვებდეს კვალსა მისგან წანარბენსა. | |
| კვალი ძებნეს და უკვირდა ვერპოვნა ნაკვალევისა, | <> | კვალი ძებნეს და უკვირდა ვერ-პოვნა ნაკვალევისა, |
| აგრე კვალწმიდად წახდომა კაცისა, ვითა დევისა; | აგრე კვალ-წმიდად წარხდომა კაცისა, ვითა დევისა; | |
| ლაშქარნი მკვდართა სტიროდეს, სწრაფა აქვს წყლულთა ხვევისა. | = | ლაშქარნი მკვდართა სტიროდეს, სწრაფა აქვს წყლულთა ხვევისა. |
| მეფემან ბრძანა: „ვნახეო მიზეზი ლხინთა ლევისა“. | მეფემან ბრძანა: „ვნახეო მიზეზი ლხინთა ლევისა“. | |
| ბრძანა: „ღმერთსა მოეწყინა აქამდისი ჩემი შვება, | <> | ბრძანა: „ღმერთსა მოეწყინა აქამდისი ჩემი შვება, |
| ამად მიყო სიმწარითა სიამისა დანავღლება, | ამად მიყო სიამისა სიმწარითა დანავღლება, | |
| სიკვდილამდის დამაწყლულა, ვერვის ძალუც განკურნება. | სიკვდილამდის დამაწყლულა, ვერვის ძალ-უც განკურნება. | |
| მასვე მადლი! ესე იყო წადილი და მისი ნება“. | = | მასვე მადლი! ესე იყო წადილი და მისი ნება“. |
| ესე თქვა და შემობრუნდა, დაღრეჯილი წამოვიდა, | ესე თქვა და შემობრუნდა, დაღრეჯილი წამოვიდა, | |
| არცაღა ჰკრა ასპარეზსა, ვამი ვამსა მოურთვიდა; | არცაღა ჰკრა ასპარეზსა, ვამი ვამსა მოურთვიდა; | |
| ყველაკაი მოიშალა, სადაცა ვინ მხეცთა სრვიდა; | ყველაკაი მოიშალა, სადაცა ვინ მხეცთა სრვიდა; | |
| ზოგთა თქვეს, თუ: „მართალია“, ზოგი, ღმერთო, უზრახვიდა. | ზოგთა თქვეს, თუ: „მართალია“, ზოგი, ღმერთო, უზრახვიდა. | |
| მეფე საწოლს შემოვიდა სევდიანი, დაღრეჯილი; | მეფე საწოლს შემოვიდა სევდიანი, დაღრეჯილი; | |
| მისგან კიდე არვინ შეჰყვა, ავთანდილ უჩს ვითა შვილი. | <> | მისგან კიდე არვინ შეჰყვა, ავთანდილ უჩნს ვითა შვილი. |
| ყველაკაი გაიყარა, ჯალაბი ჩანს არდაჯრილი. | ყველაკაი გაიყარა, ჯალაბი ჩანს არ-დაჯრილი. | |
| გაბედითდა სიხარული, ჩაღანა და ჩანგი ტკბილი. | = | გაბედითდა სიხარული, ჩაღანა და ჩანგი ტკბილი. |
| თინათინს ესმა ეგეთი მამისა დაღრეჯილობა; | <> | თინათინს ესმა მამისა ეგეთი დაღრეჯილობა, |
| ადგა და კარსა მივიდა, ჰქონდა მზისაცა ცილობა, | = | ადგა და კარსა მივიდა, ჰქონდა მზისაცა ცილობა, |
| მოლარე იხმო, უბრძანა: „ძილია თუ ღვიძილობა?“ | <> | მოლარე უხმო, უბრძანა: „ძილია, თუ უძილობა?“ |
| მან მოახსენა: „დაღრეჯით ზის, სჭირსო ფერშეცვლილობა. | მან მოახსენა: „დაღრეჯით ზის, სჭირსო ფერ-შეცვლილობა. | |
| = | ||
| ერთიღა ახლავს ავთანდილ, წინაშე უზის სკამითა; | <> | „ერთიღა ახლავს ავთანდილ, წინაშე უზის სკამითა; |
| უცხო ყმა ვინმე უნახავს, ასრე დაღრეჯით ამით-ა“. | = | უცხო ყმა ვინმე უნახავს, ასრე დაღრეჯით ამით-ა“. |
| თინათინ ბრძანა: „აწ წავალ, შესლვა არ ჩემგან ჟამით-ა, | <> | თინათინ ბრძანა: „აწ წავალ, შესვლა არ ჩემგან ჟამით-ა, |
| მიკითხოს, ჰკადრე: იყო-თქო აქა ერთითა წამითა“. | = | მიკითხოს, ჰკადრე: იყო-თქო აქა ერთითა წამითა“. |
| ხანი გამოხდა, იკითხა: „ნეტარ, რასა იქს ქალიო, | <> | ხანი გამოხდა, იკითხა: „ნეტარ, რასა იქმს ქალიო, |
| ჩემი ლხინი და ჯავარი, ჩემი სოფლისა წყალიო?“ | = | ჩემი ლხინი და ჯავარი, ჩემი სოფლისა წყალიო?“ |
| მოლარე ჰკადრებს: „მოვიდა აწყაღა ფერნამკრთალიო, | <> | მოლარე კადრებს: „მოვიდა აწყაღა ფერ-ნამკრთალიო, |
| დაღრეჯით გცნა და მიბრუნდა წინაშე მომავალიო“. | = | დაღრეჯით გცნა და მიბრუნდა წინაშე მომავალიო“. |
| უბრძანა, თუ: „წადი, უხმე! უმისობა ვით გავსძლეო? | <> | უბრძანა, თუ: „წადი, უხმე! უმისობა ვით გავსძლეო? |
| მოახსენე: «რად დაჰბრუნდი შენ, მამისა სიცოცხლეო? | = | მოახსენე: «რად დაჰბრუნდი შენ, მამისა სიცოცხლეო? |
| მოდი, ჭმუნვა გამიქარვე, გულსა წყლულსა მეწამლეო, | მოდი, ჭმუნვა გამიქარვე, გულსა წყლულსა მეწამლეო, | |
| გითხრა ჩემი სამიზეზო, მე თუ ლხინთა რად დავლეო»“. | გითხრა ჩემი სამიზეზო, მე თუ ლხინთა რად დავლეო»“. | |
| თინათინ ადგა, მივიდა, მიჰყვა მამისა ნებასა, | თინათინ ადგა, მივიდა, მიჰყვა მამისა ნებასა, | |
| უგავს პირისა სინათლე მთვარისა მოვანებასა, | <> | უგავს პირისა სინათლე მთვარისა მოვანებასა. |
| მამამან გვერდსა დაისვა, აკოცებს ნება-ნებასა, | = | მამამან გვერდსა დაისვა, აკოცებს ნება-ნებასა, |
| უბრძანა: „მახლავ რად არა, რად მელი მოყვანებასა?“ | უბრძანა: „მახლავ რად არა, რად მელი მოყვანებასა?“ | |
| ქალმან ჰკადრა: „ხელმწიფეო, დაღრეჯილსა ვინცა გცნობდეს, | ქალმან ჰკადრა: „ხელმწიფეო, დაღრეჯილსა ვინცა გცნობდეს, | |
| ვინმცა გნახა კადნიერად, რაზომ გინდა ამაყობდეს! | ვინმცა გნახა კადნიერად, რაზომ გინდა ამაყობდეს! | |
| თქვენნი აგრე დაღრეჯანი მნათობთაცა დაამხობდეს! | თქვენნი აგრე დაღრეჯანი მნათობთაცა დაამხობდეს! | |
| კაცმან საქმე მოიგვაროს, ვეჭვ, ჭმუნვასა ესე სჯობდეს“. | კაცმან საქმე მოიგვაროს, ვეჭვ, ჭმუნვასა ესე სჯობდეს“. | |
| უბრძანა: „შვილო, რაზომცა მჭირს საქმე სავაგლახია, | უბრძანა: „შვილო, რაზომცა მჭირს საქმე სავაგლახია, | |
| შენი ჭვრეტა და სიახლე ლხინადვე დამისახია, | შენი ჭვრეტა და სიახლე ლხინადვე დამისახია, | |
| მომქარვებელი სევდისა, მართ ვითა მუფარახია. | მომქარვებელი სევდისა, მართ ვითა მუფარახია. | |
| ვეჭვ, რა სცნა, შენცა მამართლო, ჩემი სულთქმა და ახია. | ვეჭვ, რა სცნა, შენცა მამართლო, ჩემი სულთქმა და ახია. | |
| უცხოსა და საკვირველსა ყმასა რასმე გარდვეკიდე, | <> | “უცხოსა და საკვირველსა ყმასა რასმე გარდვეკიდე, |
| მისმან შუქმან გაანათლა სამყარო და ხმელთა კიდე. | მისმან შუქმან განანათლა სამყარო და ხმელთა კიდე. | |
| რა უმძიმდა, არ ვიცოდი, ან ტიროდა ვისთვის კიდე; | = | რა უმძიმდა, არ ვიცოდი, ან ტიროდა ვისთვის კიდე; |
| ჩემად ნახვად არ მოვიდა, გავგულისდი, წავეკიდე. | ჩემად ნახვად არ მოვიდა, გავგულისდი, წავეკიდე. | |
| მე რა მნახა, ცხენსა შეჯდა, თვალთა ცრემლნი მოიხოცნა, | <> | “მე რა მნახა, ცხენსა შეჯდა, თვალთა ცრემლნი მოიხოცნა. |
| შესაპყრობლად შეუზახენ, სპანი სრულად დამიხოცნა, | შესაპყრობლად შევუზახენ, სპანი სრულად დამიხოცნა, | |
| ვითა ეშმა დამეკარგა, არ კაცურად გარდამკოცნა, | = | ვითა ეშმა დამეკარგა, არ კაცურად გარდამკოცნა, |
| ჯერთცა ესე არა ვიცი, ცხადი იყო, თუ მეოცნა. | <> | ჯერთცა ესე არა ვიცი, ცხადი იყო, თუ მეოცნა. |
| = | ||
| აწ ესე მიკვირს, რა იყო, ანუ რა ვნახე და რული! | <> | “აწ ესე მიკვირს, რა იყო, ანუ რა ვნახე და რული! |
| მან დამიხოცა ლაშქარი, ადინა სისხლი ღვარული. | = | მან დამიხოცა ლაშქარი, ადინა სისხლი ღვარული. |
| კაცთა ხორცისად ვით ითქმის ისრე თვალთაგან ფარული?! | კაცთა ხორცისად ვით ითქმის ისრე თვალთაგან ფარული?! | |
| უცილოდ ღმერთსა მოვსძულდი აქამდის მე მხიარული. | უცილოდ ღმერთსა მოვსძულდი აქამდის მე მხიარული. | |
| ტკბილნი მისნი წყალობანი ბოლოდ ასრე გამემწარნეს, | <> | “ტკბილნი მისნი წყალობანი ბოლოდ ასრე გამემწარნეს, |
| დამავიწყდეს, რაცა დღენი მხიარულსა წამეარნეს. | = | დამავიწყდეს, რაცა დღენი მხიარულსა წამეარნეს. |
| ყოვლმან პირმან ვაგლახ მიყოს, ვეღარავინ მინეტარნეს, | ყოვლმან პირმან ვაგლახ მიყოს, ვეღარავინ მინეტარნეს, | |
| სადამდისცა დღენი მესხნენ, ვეღარამან გამახარნეს!“ | სადამდისცა დღენი მესხნენ, ვეღარამან გამახარნეს!“ | |
| ქალმან ჰკადრა: „მოგახსენებ მე სიტყვასა დანაყბედსა: | ქალმან ჰკადრა: „მოგახსენებ მე სიტყვასა დანაყბედსა: | |
| ჰე, მეფეო! რად ემდურვი ანუ ღმერთსა, ანუ ბედსა? | <> | ჰე მეფეო! რად ემდურვი ანუ ღმერთსა, ანუ ბედსა? |
| რად დასწამებ სიმწარესა ყოველთათვის ტკბილად მხედსა? | რად დასწამებ სიმწარესა ყოველთათვის ტკბილად მხედსა? | |
| ბოროტიმცა რად შეექმნა კეთილისა შემოქმედსა? | = | ბოროტიმცა რად შეექმნა კეთილისა შემოქმედსა? |
| მე ამას ვარჩევ: მეფე ხარ, მეფეთა ზედა მფლობელი, | <> | “მე ამას ვარჩევ: მეფე ხარ, მეფეთა ზედა მფლობელი, |
| შორს არის თქვენი საზღვარი, ბრძანებამიუთხრობელი. | შორს არის თქვენი საზღვარი, ბრძანება-მიუთხრობელი. | |
| გაგზავნე კაცი ყოველგან, მისთა ამბავთა მცნობელი, | გაგზავნე კაცი, ყოველგნით მისთა ამბავთა მცნობელი, | |
| ადრე სცნობ, არის იგი ყმა შობილი, თუ უშობელი. | ადრე სცნობ, არის იგი ყმა შობილი, თუ უშობელი“. | |
| თუ ყოფილა იგი მოყმე ხორციელი, ხმელთა მვლელად, | ||
| მას ნახვიდა სხვაცა ვინმე, გამოჩნდების მასწავლელად. | ||
| თუ არ ეშმა გჩვენებია ლხინთა შენთა შემცვლელ-მშლელად; | ||
| სევდისაგან მოიცალე, რად შექმნილ ხარ მოუცლელად?“ | ||
| როსტანს სიტყვა ასულისა მოეწონა, ეკეთაცა; | ||
| პირი ხელით დაუჭირა, გარდაკოცნა კვლა და კვლაცა; | ||
| უბრძანა, თუ: „დაგმორჩილდე, რაცა მითხრა, აგრე ვქმნაცა; | ||
| იგივეა მხსნელი ჩემი, ვინცა მიწა გამაკაცა“. | ||
| = | ||
| მოასხნეს კაცნი, გაგზავნნეს ოთხთავე ცისა კიდეთა, | მოასხნეს კაცნი, გაგზავნნეს ოთხთავე ცისა კიდეთა, | |
| უბრძანეს: „წადით, პატიჟთა თავიმცა რად დარიდეთა? | უბრძანეს: „წადით, პატიჟთა თავიმცა რად დარიდეთა? | |
| მონახეთ, ძებნეთ იგი ყმა, სხვად ნურად მოიცლიდეთა, | მონახეთ, ძებნეთ იგი ყმა, სხვად ნურად მოიცლიდეთა, | |
| მისწერეთ წიგნი, სადაცა ვერ მისწვდეთ, ვერ მიხვიდეთა“. | მისწერეთ წიგნი, სადაცა ვერ მისწვდეთ, ვერ მიხვიდეთა“. | |
| კაცნი წავიდეს, იარეს მართ ერთი წელიწადია, | კაცნი წავიდეს, იარეს მართ ერთი წელიწადია, | |
| მონახეს, ძებნეს იგი ყმა, იკითხეს კვლა და კვლა დია, | მონახეს, ძებნეს იგი ყმა, იკითხეს კვლა და კვლა დია, | |
| ვერცა თუ ნახეს ნახული ღმრთისაგან დანაბადია, | ვერცა თუ ნახეს ნახული ღმრთისაგან დანაბადია, | |
| ცუდად მაშვრალნი მოვიდეს, მათსავე გულსა ზადია. | ცუდად მაშვრალნი მოვიდეს, მათსავე გულსა ზადია. | |
| მონათა ჰკადრეს: „მეფეო, ჩვენ ხმელნი მოვიარენით, | მონათა ჰკადრეს: „მეფეო, ჩვენ ხმელნი მოვიარენით, | |
| მაგრა ვერ ვპოვეთ იგი ყმა, მით ვერა გავიხარენით, | <> | მაგრამ ვერ ვპოვეთ იგი ყმა, მით ვერა გავიხარენით, |
| მისსა მნახავსა სულდგმულსა კაცსა ვერ შევეყარენით, | მისსა მნახავსა სულ-დგმულსა კაცსა ვერ შევეყარენით, | |
| ჩვენ ვერა გარგეთ, საქმენი სხვანი რა მოიგვარენით!“ | ჩვენ ვერა გარგეთ, საქმენი სხვანი რამ მოიგვარენით“. | |
| = | ||
| მეფე ბრძანებს: „მართალ იყო ასული და ჩემი ძეო, | მეფე ბრძანებს: „მართალ იყო ასული და ჩემი ძეო, | |
| ვნახე რამე ეშმაკისა სიცუდე და სიბილწეო, | ვნახე რამე ეშმაკისა სიცუდე და სიბილწეო, | |
| ჩემად მტერად წამოსრული, გარდმოჭრილი ზეცით ზეო. | ჩემად მტერად წამოსრული, გარდმოჭრილი ზეცით ზეო. | |
| გამიშვია შეჭირვება, არა მგამა ყოლა მეო“. | გამიშვია შეჭირვება, არა მგამა ყოლა მეო“. | |
| ესე თქვა და სიხარულით თამაშობა ადიადა; | <> | ესე თქვა და სიხარულით თამაშობა ადიადა. |
| მგოსანი და მუშაითი უხმეს, პოვეს რაცა სადა; | მგოსანი და მუშაითი უხმეს, პოვეს რაცა სადა. | |
| დია გასცა საბოძვარი, ყველა დარბაზს შემოხადა; | დია გასცა საბოძვარი, ყველა დარბაზს შემოხადა. | |
| მისი მსგავსი სიუხვითა ღმერთმან სხვამცა რა დაჰბადა! | მისი მსგავსი სიუხვითა ღმერთმან სხვამცა რა დაბადა! | |
| თინათინისაგან ავთანდილის გაგზავნა მის ყმის საძებრად | ||
| ავთანდილ ჯდა მარტო საწოლს, ეცვა ოდენ მართ პერანგი, | = | ავთანდილ ჯდა მარტო საწოლს, ეცვა ოდენ მართ პერანგი, |
| იმღერდა და იხარებდა, წინა ედგა ერთი ჩანგი. | იმღერდა და იხარებდა, წინა ედგა ერთი ჩანგი. | |
| შემოვიდა მას წინაშე თინათინის მონა ზანგი, | <> | შემოვიდა მას წინაშე თინათინის მონა ზანგი; |
| მოახსენა: „გიბრძანებსო ტანი ალვა, პირი მანგი“. | = | მოახსენა: „გიბრძანებსო ტანი ალვა, პირი მანგი“. |
| ავთანდილს მიხვდა მოსმენა საქმისა სანატრელისა, | <> | ავთანდილს მიჰხვდა მოსმენა საქმისა სანატრელისა, |
| ადგა და კაბა ჩაიცვა, მჯობი ყოვლისა ჭრელისა; | = | ადგა და კაბა ჩაიცვა, მჯობი ყოვლისა ჭრელისა; |
| უხარის შეყრა ვარდისა, არ ერთგან შეუყრელისა. | უხარის შეყრა ვარდისა, არ ერთგან შეუყრელისა. | |
| ამოა ჭვრეტა ტურფისა, სიახლე საყვარელისა! | <> | ამაოა ჭვრეტა ტურფისა, სიახლე საყვარელისა! |
| = | ||
| ავთანდილ ლაღი, უკადრი მივა, არვისგან რცხვენოდა, | <> | ავთანდილ ლაღი, უკადრი, მივა, არვისგან რცხვენოდა, |
| მას ნახავს, ვისთა ვამთაგან ცრემლი მრავალჯერ სდენოდა; | მას ნახავს, ვისთა ვამთაგან ცრემლი მრავალ-ჯერ სდენოდა. | |
| იგი უებრო ქუშად ჯდა, ელვისა მსგავსად შვენოდა; | იგი უებრო ქუშად ჯდა, ელვისა მსგავსად შვენოდა, | |
| მთვარესა მისთა შუქთაგან უკუნი გარდაჰფენოდა. | მთვარესა მისთა შუქთაგან უკუნი გარდაჰფენოდა. | |
| = | ||
| გაძრცვილსა ტანსა ემოსნეს ყარყუმნი უსაპირონი, | <> | გაძრცვლისა ტანსა ემოსნეს ყარყუმნი უსაპირონი, |
| ებურნეს მოშლით რიდენი, ფასისა თქმად საჭირონი, | ებურნეს მოშლით რიდენი, ფასისა თქმად საჭირონი; | |
| შვენოდეს შავნი წამწამნი, გულისა გასაგმირონი, | = | შვენოდეს შავნი წამწამნი, გულისა გასაგმირონი, |
| მას თეთრსა ყელსა ეკიდნეს გრძლად თმანი არუხშირონი. | <> | მას თეთრსა ყელსა ეხვივნეს გრძლად თმანი არ-უხშირონი. |
| = | ||
| დაღრეჯით იყო მჯდომარე ძოწეულითა რიდითა, | <> | დაღრეჯით იყო მჯდომარე ძოწეულითა რიდითა; |
| ავთანდილს უთხრა დაჯდომა წყნარად, ცნობითა მშვიდითა. | = | ავთანდილს უთხრა დაჯდომა წყნარად, ცნობითა მშვიდითა. |
| მონამან სელნი დაუდგნა, დაჯდა კრძალვით და რიდითა. | <> | მონამან სელნი დაუდგნა, დაჯდა კრძალვით და რიდითა; |
| პირისპირ პირსა უჭვრეტდა, სავსე ლხინითა დიდითა. | პირის-პირ პირსა უჭვრეტდა, სავსე ლხინითა დიდითა. | |
| = | ||
| ქალმან უბრძანა: „ზარი მლევს მე ამისისა თხრობისა; | <> | ქალმა უბრძანა: „ზარი მლევს მე ამისისა თხრობისა; |
| მწადდა არათქმა, რომლისა ღონე არა მაქვს თმობისა, | მწადდა არა თქმა, რომლისა ღონე არა მაქვს თმობისა; | |
| მაგრა იცია მიზეზი შენისა აქა ხმობისა, | = | მაგრა იცია მიზეზი შენისა აქა ხმობისა, |
| რად ვზი ქუშად და დაღრეჯით ასრე მიხდილი ცნობისა?“ | რად ვზი ქუშად და დაღრეჯით ასრე მიხდილი ცნობისა?“ | |
| ყმამან ჰკადრა: „საზაროსა ჩემგან თქმაღა ვით იქმნების? | ყმამან ჰკადრა: „საზაროსა ჩემგან თქმაღა ვით იქმნების? | |
| მზესა მთვარე შეეყაროს, დაილევის, და-ცა-ჭნების; | მზესა მთვარე შეეყაროს, დაილევის, და-ცა-ჭნების; | |
| აზრად არად აღარა მცალს, თავი ჩემი მეგონების, | აზრად არად აღარა მცალს, თავი ჩემი მეგონების, | |
| თქვენვე ბრძანეთ, რაცა გიმძიმს, ანუ რაცა გეკურნების“. | თქვენვე ბრძანეთ, რაცა გიმძიმს, ანუ რაცა გეკურნების“. | |
| ქალმან უთხრა საუბარი კეკლუცსიტყვად, არ დუხჭირად; | <> | ქალმან უთხრა საუბარი კეკლუც-სიტყვად, არ დუხჭირად; |
| იტყვის: „თუცა აქანამდის ჩემგან შორს ხარ დანამჭირად, | = | იტყვის: „თუცა აქანამდის ჩემგან შორს ხარ დანამჭირად, |
| მიკვირს, მოგხვდა წამისყოფით საქმე შენგან საეჭვი რად, | <> | მიკვირს, მოგხვდა წამის ყოფით საქმე შენგან საეჭვი რად, |
| მაგრა გითხრა პირველ ხვალმე, სენი მე მჭირს რაცა ჭირად. | = | მაგრა გითხრა პირველ ხვალმე, სენი მე მჭირს რაცა ჭირად. |
| გახსოვს, ოდეს შენ და როსტანს მინდორს მხეცი დაგეხოცა, | <> | “გახსოვს, ოდეს შენ და როსტანს მინდორს მხეცი დაგეხოცა, |
| ყმა გენახა უცხო ვინმე, რომე ცრემლი მოეხოცა? | ყმა გენახა უცხო ვინმე, რომე ცრემლი მოეხოცა, | |
| მას უკანით გონებამან მისმან ასრე დამამხოცა, | = | მას უკანით გონებამან მისმან ასრე დამამხოცა, |
| შენ გენუკევ მონახვასა, კიდით კიდე მოლახო ცა. | შენ გენუკევ მონახვასა, კიდით კიდე მოლახო ცა. | |
| აქანამდის ნაუბარსა თუცა ვერას ვერ გეტყვია, | <> | ,,აქანამდის ნაუბარსა თუცა ვერას ვერ გეტყვია, |
| მაგრა შორით სიყვარული შენგან ჩემი შემიტყვია, | მაგრა შორით სიყვარული შენგან ჩემი შემიტყვია, | |
| ვიცი, რომე გაუწყვედლად თვალთათ ცრემლი გისეტყვია, | = | ვიცი, რომე გაუწყვედლად თვალთათ ცრემლი გისეტყვია, |
| შეუპყრიხარ სიყვარულსა, გული შენი დაუტყვია. | შეუპყრიხარ სიყვარულსა, გული შენი დაუტყვია. | |
| ასრე გითხრა, სამსახური ჩემი გმართებს ამად ორად: | <> | “ასრე გითხრა, სამსახური ჩემი გმართებს ამად ორად: |
| პირველ, ყმა ხარ, ხორციელი არავინ გვყავს შენად სწორად, | პირველ ყმა ხარ, ხორციელი არვინა გვყავს შენად სწორად, | |
| მერმე, ჩემი მიჯნური ხარ, დასტურია, არ ნაჭორად; | მერმე ჩემი მიჯნური ხარ, დასტურია, არ ნაჭორად; | |
| წადი, იგი მოყმე ძებნე, ახლოს იყოს, თუნდა შორად! | წადი, იგი მოყმე ძებნე, ახლოს იყოს თუნდა შორად. | |
| = | ||
| შენგან ჩემი სიყვარული ამით უფრო გაამყარე; | <> | “შენგან ჩემი სიყვარული ამით უფრო გაამყარე, |
| რომე დამხსნა შეჭირვება, ეშმა ბილწი ასაპყარე; | რომე დამხსნა შეჭირვება, ეშმა ბილწი ასაპყარე. | |
| გულსა გარე საიმედო ია მორგე, ვარდი ყარე; | გულსა გარე საიმედო ია მორგე, ვარდი ყარე, | |
| მერმე მოდი, ლომო, მზესა, შეგეყრები, შემეყარე! | მერმე მოდი, ლომო, მზესა შეგეყრები, შემეყარე. | |
| = | ||
| სამსა ძებნე წელიწადსა იგი შენი საძებნარი; | <> | “სამსა ძებნე წელიწადსა იგი შენი საძებარი; |
| ჰპოვო, მოდი გამარჯვებით, მხიარულად მოუბნარი; | ჰპოო, მოდი გამარჯვებით, მხიარულად მოუბარი; | |
| ვერა ჰპოვებ, დავიჯერებ, იყო თურე უჩინარი; | ვერა ჰპოებ, დავიჯერებ, იყო თურე უჩინარი, | |
| კოკობი და უფურჭვნელი ვარდი დაგხვდე დაუმჭნარი. | = | კოკობი და უფურჭვნელი ვარდი დაგხვდე დაუმჭნარი. |
| ფიცით გითხრობ: შენგან კიდე თუ შევირთო რაცა ქმარი, | <> | “ფიცით გითხრობ: შენგან კიდე თუ შევირთო რაცა ქმარი, |
| მზეცა მომხვდეს ხორციელი, ჩემთვის კაცად შენაქმარი, | = | მზეცა მომხვდეს ხორციელი, ჩემთვის კაცად შენაქმარი, |
| სრულად მოვსწყდე სამოთხესა, ქვესკნელს ვიყო დასანთქმარი, | სრულად მოვსწყდე სამოთხესა, ქვესკნელს ვიყო დასანთქმარი, | |
| შენი მკლვიდეს სიყვარული, გულსა დანა ასაქმარი!“ | <> | შენი მკლვიდეს სიყვარული, გულსა დანა ასაქმარი“. |
| = | ||
| მოახსენა ყმამან: „მზეო, ვინ გიშერი აწამწამე, | მოახსენა ყმამან: „მზეო, ვინ გიშერი აწამწამე, | |
| სხვა პასუხი რამცა გკადრე, ანუ რამცა შევიწამე? | <> | სხვა პასუხი რამცა გკადრე, ანუ რამცა შევიწამე, |
| მე სიკვდილსა მოველოდი, შენ სიცოცხლე გამიწამე, | = | მე სიკვდილსა მოველოდი, შენ სიცოცხლე გამიწამე, |
| ვითა მონა, სამსახურად განაღამცა წავე, წა-, მე!“ | ვითა მონა, სამსახურად განაღამცა წავე, წა-, მე!“ | |
| კვლაცა ჰკადრა: „აჰა, მზეო, რათგან ღმერთმან მზედ დაგბადა, | კვლაცა ჰკადრა: „აჰა, მზეო, რათგან ღმერთმან მზედ დაგბადა, | |
| მით გმორჩილობს, ზეციერი მნათობია რაცა სადა; | <> | მით გმორჩილობს ზეციერი მნათობია რაცა სადა; |
| მე რომ თქვენგან მოვისმინენ წყალობანი, მედიადა. | მე რომ თქვენგან მოვისმინე წყალობანი, მედიადა, | |
| ვარდი ჩემი არ დაჭნების, შუქი შენი იეფად-ა“. | = | ვარდი ჩემი არ დაჭნების, შუქი შენი იეფად-ა“. |
| კვლა შეჰფიცეს ერთმანერთსა, დააპირეს ესე პირი, | <> | კვლა შეჰფიცეს ერთმანერთსა, დააპირეს ესე პირი; |
| გასალდეს და გაამრავლეს საუბარი სიტყვახშირი. | გასალდეს და გაამრავლეს საუბარი სიტყვა-ხშირი, | |
| გაადვილდა, აქანამდის გარდეხადა რაცა ჭირი, | = | გაადვილდა, აქანამდის გარდეხადა რაცა ჭირი, |
| თეთრთა კბილთა გამოჰკრთების თეთრი ელვა ვითა ჭვირი. | <> | თეთრთა კბილთათ გამოჰკრთების თეთრი ელვა ვითა ჭვირი. |
| = | ||
| ერთგან დასხდეს, ილაღობეს, საუბარი ასად აგეს, | <> | ერთგან დასხდეს, ილაღობეს, საუბარი ასად აგეს; |
| ბროლ-ბალახში შეხვეული და გიშერი ასადაგეს; | = | ბროლ-ბალახში შეხვეული და გიშერი ასადაგეს; |
| ყმა ეტყვის, თუ: „შენთა მჭვრეტთა თავი ხელი, ა, სად აგეს! | <> | ყმა ეტყვის თუ: „შენთა მჭვრეტთა თავი ხელი ა, სად აგეს! |
| ცეცხლთა, შენგან მოდებულთა, გული ჩემი ასადაგეს“. | = | ცეცხლთა, შენგან მოდებულთა, გული ჩემი ასადაგეს“. |
| ყმა წავიდა, სიშორესა თუცა მისსა ვერ გასძლებდა, | <> | ყმა წავიდა, სიშორესა თუცა მისსა ვერ გასძლებდა; |
| უკუღმავე იხედვიდა, თვალთა რეტად აყოლებდა. | = | უკუღმავე იხედვიდა, თვალთა რეტად აყოლებდა. |
| ბროლსა სეტყვს და ვარდსა აზრობს, ტანსა მჭევრსა ათრთოლებდა, | ბროლსა სეტყვს და ვარდსა აზრობს, ტანსა მჭევრსა ათრთოლებდა, | |
| გული ჰქონდა გულისათვის, სიყვარულსა ავალებდა. | გული ჰქონდა გულისათვის, სიყვარულსა ავალებდა. | |
| თქვა: „მზეო, ვარდსა სიშორე შენი დამაჩნდეს ეს ადრე, | თქვა: „მზეო, ვარდსა სიშორე შენი დამაჩნდეს ეს ადრე, | |
| ბროლი და ლალი გასრულ ვარ ქარვისა უყვითლესადრე. | <> | ბროლი და ლალი გასრულვარ ქარვისა უყვითლესად-რე; |
| მაშინ რაღა ვქმნა, ვერჭვრეტა რა მომხვდეს კვლა უგრძესადრე! | მაშინ რაღა ვქმნა, ვერ-ჭვრეტა რა მომხვდეს კვლა უგრძესად-რე! | |
| ხამს მოყვრისათვის სიკვდილი, ესე მე დამიც წესადრე“. | ხამს მოყვრისათვის სიკვდილი, ესე მე დამიც წესად-რე“. | |
| = | ||
| საწოლს დაწვა, ტირს, მტირალსა ცრემლი ძნელად ეხოცების, | საწოლს დაწვა, ტირს, მტირალსა ცრემლი ძნელად ეხოცების, | |
| ვითა ვერხვი ქარისაგან, ირხევის და იკეცების; | <> | ვითა ვერხვი ქარისაგან ირხევის და იკეცების; |
| რა მილულნის, სიახლევე საყვარლისა ეოცების, | = | რა მილულნის, სიახლევე საყვარლისა ეოცების, |
| შეკრთის, დიდნი დაიზახნის, მით პატიჟი ეოცების. | <> | შეკრთის, დიდნი დაიზახის, მით პატიჟი ეოცების. |
| = | ||
| მოშორვება საყვარლისა მას შეჰქმნოდა მისად ღაზოდ, | მოშორვება საყვარლისა მას შეჰქმნოდა მისად ღაზოდ, | |
| ცრემლსა ვითა მარგალიტსა სწვიმს ვარდისა დასანაზოდ. | <> | ცრემლსა, ვითა მარგალიტსა სწვიმს ვარდისა დასანაზოდ; |
| რა გათენდა, შეეკაზმა მისთა მჭვრეტთა სალამაზოდ, | = | რა გათენდა, შეეკაზმა მისთა მჭვრეტთა სალამაზოდ, |
| ცხენსა შეჯდა, გაემართა, დარბაზს მივა სადარბაზოდ. | ცხენსა შეჯდა, გაემართა, დარბაზს მივა სადარბაზოდ. | |
| დარბაზს ეჯიბი შეგზავნა, მართ მისგან შენარონია, | დარბაზს ეჯიბი შეგზავნა, მართ მისგან შენარონია, | |
| შესთვალა: „გკადრებ, მეფეო, მე ესე გამიგონია: | შესთვალა: „გკადრებ, მეფეო, მე ესე გამიგონია: | |
| ყოველი პირი მიწისა თქვენ ხრმლითა დაგიმონია, | ყოველი პირი მიწისა თქვენ ხრმლითა დაგიმონია, | |
| აწ, თუ სჯობს, ესე ამბავი ცნან, რაცა გარემონია. | <> | აწ თუ სჯობს, ესე ამბავი ცნან რაცა გარემონია“. |
| = | ||
| მე წავიდე, მოვიარო, ვილაშქრო და ვინაპირო, | <> | “მე წავიდე, მოვიარო, ვილაშქრო და ვინაპირო, |
| თინათინის ხელმწიფობა მტერთა თქვენთა გულსა ვჰგმირო, | = | თინათინის ხელმწიფობა მტერთა თქვენთა გულსა ვჰგმირო, |
| მორჩილქმნილთა გავახარო, ურჩი ყოვლი ავატირო, | <> | მორჩილ-ქმნილი გავახარო, ურჩი ყოვლი ავატირო, |
| ძღვენნი გკადრნე ზედა-ზედა, არ სალამი დავაძვირო“. | = | ძღვენნი გკადრნე ზედა-ზედა, არ სალამი დავაძვირო“. |
| მეფესა ეთქვა ამისი დიადი მადრიელობა, | მეფესა ეთქვა ამისი დიადი მადრიელობა, | |
| ებრძანა: „ლომო, არა გჭირს შენ ომთა გამდრეკელობა, | <> | ებრძანა: „ლომო, არა გჭირს შენ ომთა გარდუხდელობა, |
| აწ მაგა შენსა თათბირსა ჰგავსო შენივე ქველობა. | აწ მაგა შენსა თათბირსა ჰგავსო შენივე ქველობა, | |
| წა, მაგრა მომხვდეს, რაღა ვქმნა, თუ სიშორისა გრძელობა!“ | = | წა, მაგრა მომხვდეს, რაღა ვქმნა, თუ სიშორისა გრძელობა!“ |
| ყმა შევიდა, თაყვანისსცა, მადლი რამე მოახსენა: | <> | ყმა შევიდა, თაყვანი სცა, მადლი რამე მოახსენა: |
| „ხელმწიფეო, მიკვირს, ქება რად იკადრეთ ჩემი თქვენა! | “ხელმწიფეო, მიკვირს, ქება რად იკადრეთ ჩემი თქვენა, | |
| აწ ნუთუ კვლა სიშორისა ღმერთმან ბნელი გამითენა, | აწ ნუთუმცა კვლა ნახვითა ღმერთმან ბნელი გამითენა, | |
| პირი თქვენი მხიარული მხიარულსა კვლა მიჩვენა!“ | პირი თქვენი მხიარული მხიარულსა კვლა მიჩვენა“. | |
| = | ||
| მეფე ყელსა მოეხვია, გარდაკოცნა ვითა შვილი; | <> | მეფე ყელსა მოეკიდა, გარდაკოცნა ვითა შვილი, |
| სხვა მათებრი არ ყოფილა არ გამზრდელი, არ გაზრდილი! | სხვა მათებრი არ ყოფილა არ გამზრდელი, არ გაზრდილი; | |
| ყმა ადგა და წამოვიდა, მას დღე მათი ჩანს გაყრილი; | = | ყმა ადგა და წამოვიდა, მას დღე მათი ჩანს გაყრილი; |
| როსტან მისთვის აატირა გონიერი გული, ლბილი. | როსტან მისთვის აატირა გონიერი გული, ლბილი. | |
| გამოემართა ავთანდილ, მოყმე მხნე, ლაღად მავალი. | <> | გამოემართა ავთანდილ, მოყმე მხნე, ლაღად მავალი, |
| ოც დღე იარა, ღამეცა დღეს ზედაწართო მრავალი. | ოც დღე იარა, ღამეცა დღეზედა წართო მრავალი. | |
| იგია ლხინი სოფლისა, იგია ნივთი და ვალი. | იგია ლხინი სოფლისა, იგია ნივთი და ვალი, | |
| არ მისცილდების თინათინ მისი მას, ვისგან სწვავ ალი. | არ მისცილდება თინათინ მისი მას, ვისგან სწვავ ალი. | |
| = | ||
| რა მოვიდა, სიხარული შიგან გახდა სამეფოსა; | რა მოვიდა, სიხარული შიგან გახდა სამეფოსა; | |
| მოეგებნეს დიდებულნი, ძღვენსა სძღვნიდეს იეფოსა; | მოეგებნეს დიდებულნი, ძღვენსა სძღვნიდეს იეფოსა; | |
| იგი პირმზე არ მოსცთების სიარულსა სასწრაფოსა; | <> | იგი პირ-მზე არ მოსცდების სიარულსა სასწრაფოსა, |
| მიხვდეს მყოფნი მას წინაშე სიხარულსა სადაფოსა. | მიჰხვდეს მყოფნი მას წინაშე სიხარულსა სადაფოსა. | |
| = | ||
| ქალაქი ჰქონდა მაგარი საზაროდ სანაპიროსა; | <> | ქალაქი ჰქონდა მაგარი საზაროდ სანაპიროსა, |
| გარე კლდე იყო, გიამბობ ზღუდესა უქვითკიროსა; | გარე კლდე იყო, გიამბობ, ზღუდესა უქვიტკიროსა, | |
| ყმამან მუნ დაყო სამი დღე ამოსა სანადიროსა, | = | ყმამან მუნ დაყო სამი დღე ამოსა სანადიროსა, |
| გაზრდილი მისი შერმადინ დაისვა სავაზიროსა. | გაზრდილი მისი შერმადინ დაისვა სავაზიროსა. | |
| უბრძანა: „აჰა, შერმადინ, ამად მე შენგან მრცხვენიან, | უბრძანა: „აჰა, შერმადინ, ამად მე შენგან მრცხვენიან, | |
| ჩემნი საქმენი ყოველნი გცოდნიან, გაგივლენიან, | <> | ჩემნი საქმენი ყოველნი გცოდნიან გაგივლენიან, |
| მაგრა არ იცი აქამდის, რანიცა ცრემლნი მდენიან! | მაგრა არ იცი, აქამდის რანიცა ცრემლნი მდენიან! | |
| მე ვისგან მქონდეს პატიჟნი, აწ მასვე მოულხენიან. | = | მე ვისგან მქონდეს პატიჟნი, აწ მასვე მოულხენიან. |
| მე მოუკლავ თინათინის სურვილსა და სიყვარულსა, | <> | “მე მოუკლავარ თინათინის სურვილსა და სიყვარულსა; |
| ცხელი ცრემლი ასოვლებდის ნარგისთაგან ვარდსა ზრულსა, | ცრემლი ცხელი ასოვლებდის ნარგისთაგან ვარდსა ზრულსა; | |
| ვერ ვაჩენდი აქანამდის ჭირსა ჩემგან დაფარულსა, | = | ვერ ვაჩენდი აქანამდის ჭირსა ჩემგან დაფარულსა, |
| აწ მიბრძანა საიმედო, ამად მხედავ მხიარულსა. | <> | აწ მიბრძანა საიმედო, ამად მხედავ მხიარულსა“. |
| = | ||
| მიბრძანა: «მიცან ამბავი მის ყმისა დაკარგულისა, | <> | “მიბრძანა: „მიცან ამბავი მის ყმისა დაკარგულისა, |
| მოხვიდე, სრულვქმნა მაშინღა შენი წადილი გულისა, | მოხვიდე, სრულ-ვქმნა მაშინღა შენი წადილი გულისა, | |
| ქმარი არ მინდა უშენო, მომხვდეს ხისაცა რგულისა!» | ქმარი არ მინდა უშენოდ, მომხვდეს ხისაცა რგულისა», | |
| მომცა წამალი გულისა, აქამდის დადაგულისა. | = | მომცა წამალი გულისა, აქამდის დადაგულისა. |
| პირველ, ყმა ვარ, წასლვა მინდა პატრონისა სამსახურად, – | <> | “პირველ ყმა ვარ, წასვლა მინდა პატრონისა სამსახურად – |
| ხამს მეფეთა ერთგულობა, ყოფა გვმართებს ყმასა ყმურად, – | ხამს მეფეთა ერთგულობა, ყოფა გვმართებს ყმასა ყმურად; – | |
| მერმე, ცეცხლი დაუვსია, აღარა მწვავს გულსა მურად. | მერმე ცეცხლი დაუვსია, აღარა მწვავს გულსა მურად, | |
| ხამს, თუ კაცი არ შეუდრკეს, ჭირს მიუხდეს მამაცურად. | ხამს, თუ კაცი არ შეუდრკეს ჭირს, მიუხდეს მამაცურად. | |
| = | ||
| ვართ უმოყვრესნი მე და შენ ყოველთა პატრონ-ყმათასა, | <> | “ვართ უმოყვრესნი მე და შენ ყოველთა პატრონ-ყმათასა, |
| ამისთვის გნუკევ სმენასა შენ ამა ჩემთა ხმათასა: | ამისთვის გნუკევ სმენასა შენ ამა ჩემთა ხმათასა; | |
| ჩემ წილ დაგაგდებ პატრონად, თავადად ჩემთა სპათასა, | = | ჩემ წილ დაგაგდებ პატრონად, თავადად ჩემთა სპათასა, |
| ამა საქმესა ვერა ვიქ მე განდობასა სხვათასა. | <> | ამა საქმესა ვერა ვიქმ მე განდობასა სხვათასა. |
| = | ||
| ლაშქართა და დიდებულთა ალაშქრებდი, ჰპატრონობდი, | <> | “ლაშქართა და დიდებულთა ალაშქრებდი, ჰპატრონობდი; |
| დარბაზს კაცსა გაჰგზავნიდი და ამბავსა მათსა სცნობდი, | დარბაზს კაცსა გაგჰზავნიდი და ამბავსა მათსა სცნობდი; | |
| წიგნსა სწერდი ჩემ მაგიერ, უფასოსა ძღვენსა სძღვნობდი, | = | წიგნსა სწერდი ჩემ მაგიერ, უფასოსა ძღვენსა სძღვნობდი, |
| აქა სადმე არყოფასა ჩემსა მათმცა რად აგრძნობდი! | <> | აქა სადმე არ-ყოფასა ჩემსა მათმცა რად აგრძნობდი! |
| = | ||
| ლაშქრობა და ნადირობა შენი ჩემსა დაასახე, | <> | “ლაშქრობა და ნადირობა შენი ჩემსა დაასახე, |
| აქათ სამ წელ მომიცადე, ხვაშიადი შემინახე, | = | აქათ სამ წელ მომიცადე, ხვაშიადი შემინახე, |
| მე ნუთუმცა შემოვბრუნდი, ალვა ჩემი არ დაჭნა ხე, | მე ნუთუმცა შემოვბრუნდი, ალვა ჩემი არ დაჭნა ხე, | |
| არ მოვბრუნდე, მომიგლოვე, მიტირე და მივაგლახე! | <> | არ მოვბრუნდე, მომიგლოვე, მიტირე და მივაგლახე. |
| = | ||
| მაშინღა ჰკადრე მეფესა არ საქმე სასურვალია, | <> | “მაშინღა ჰკადრე მეფესა არ საქმე სასურვალია, |
| აცნობე ჩემი სიკვდილი, – იყავ მართ ვითა მთრვალია, – | აცნობე ჩემი სიკვდილი – იყავ მართ ვითა მთრვალია;– | |
| მიხვდა-თქო საქმე, რომელი ყოვლთათვის გარდუვალია. | მიხვდა-თქო საქმე, რომელი ყოველთათვის გარდუვალია, | |
| გლახაკთა მიეც საჭურჭლე, ოქრო, ვერცხლი და რვალია! | გლახაკთა მიეც საჭურჭლე, ოქრო, ვერცხლი და რვალია. | |
| = | ||
| მაშინ უფრო მომეხმარე, ამისგანცა უფრო მხნედრე; | <> | “მაშინ უფრო მომეხმარე ამისგანცა უფრო მხნედ-რე, |
| ნუთუ ადრე დამივიწყო? მახსენებდი ზედა-ზედრე! | ნუთუ ადრე დამივიწყო? მახსენებდე ზედა-ზედ-რე! | |
| მეტად კარგად დამიურვე, სული ჩემი შეივედრე, | = | მეტად კარგად დამიურვე, სული ჩემი შეივედრე, |
| ზრდანი ჩემნი მოიგონენ, გული შენი მოიმდედრე!“ | <> | ზრდანი ჩემნი მოიგონენ, გული შენი მოიმდედრე“. |
| = | ||
| რა მონამან მოისმინა, გაუკვირდა, შეეზარა, | რა მონამან მოისმინა, გაუკვირდა, შეეზარა, | |
| თვალთათ, ვითა მარგალიტი ცხელი ცრემლი გარდმოყარა, | <> | თვალთათ, ვითა მარგალიტი ცრემლი ცხელი გარდმოყარა; |
| მოახსენა: „უშენომან გულმან რამცა გაიხარა! | = | მოახსენა: „უშენომან გულმან რამცა გაიხარა! |
| ვიცი, რომე არ დასდგები, მაგას გიშლი ამად არა. | <> | ვიცი, რომე არ დასდგები, მაგას გიშლი ამად არა. |
| = | ||
| «ჩემად ნაცვლად დაგაგდებო», – ესე სიტყვა ვით მიბრძანე? | <> | “ჩემად ნაცვლად დაგაგდებო,“ – ესე სიტყვა ვით მიბრძანე? |
| რაგვარა ვქმნა პატრონობა, რამც გიფერე, რამც გიგვანე? | რაგვარა ვქმნა პატრონობა? რამც გიფერე, რამც გიგვანე? | |
| შენ მარტოსა გიგონებდე, მემცა მიწა ვიაკვანე! | = | შენ მარტოსა გიგონებდე, მემცა მიწა ვიაკვანე! |
| სჯობს, ორნივე გავიპარნეთ, წამოგყვები, წამიტანე!“ | <> | სჯობს ორნივე გავიპარნეთ, წამოგყვები, წამიტანე“. |
| = | ||
| ყმამან უთხრა: „მომისმინე, მართლად გითხრობ, არა ჭრელად: | ყმამან უთხრა: „მომისმინე, მართლად გითხრობ, არა ჭრელად: | |
| რა მიჯნური ველთა რბოდეს, მარტო უნდა გასაჭრელად; | რა მიჯნური ველთა რბოდეს, მარტო უნდა გასაჭრელად; | |
| მარგალიტი არვის მიხვდეს უსასყიდლო უვაჭრელად; | <> | მარგალიტი არვის მიხვდეს უსასყიდლოდ, უვაჭრელად, |
| კაცი ცრუ და მოღალატე ხამს ლახვრითა დასაჭრელად. | = | კაცი ცრუ და მოღალატე ხამს ლახვრითა დასაჭრელად. |
| ვისმცა უთხარ ხვაშიადი? შენგან კიდე არვინ ვარგა; | <> | “ვისმცა ვუთხარ ხვაშიადი, შენგან კიდე არვინ ვარგა, |
| უშენოსა პატრონობა ვის მივანდო, ვინ იქს კარგა? | უშენოსა პატრონობა ვის მივანდო, ვინ იქმს კარგა? | |
| სანაპირო გაამაგრე, მტერმან ახლოს ვერ იბარგა! | სანაპირო გაამაგრე, მტერმან ახლოს ვერ იბარგა, | |
| კვლა ნუთუმცა შემოვიქეც, ღმერთმან სრულად არ დამკარგა. | = | კვლა ნუთუმცა შემოვიქეც, ღმერთმან სრულად არ დამკარგა. |
| განგებაა, სწორად მოჰკლავს, ერთი იყოს, თუნდა ასი; | <> | “განგებაა, სწორად მოჰკლავს, ერთი იყოს, თუნდა ასი; |
| მარტოობა ვერას მიზამს, მცავს თუ ცისა ძალთა დასი; | = | მარტოობა ვერას მიზამს, მცავს თუ ცისა ძალთა დასი; |
| აქათ სამ წელ არ მოვიდე, მაშინ გმართებს გლოვა, ფლასი; | <> | აქათ სამ წელ არ მოვიდე, მაშინ გმართებს გლოვა, ფლასი, |
| წიგნსა მოგცემ, გმორჩილობდეს, ვინცა იყოს ჩემი ხასი“. | = | წიგნსა მოგცემ, გმორჩილობდეს, ვინცა იყოს ჩემი ხასი“. |
| წიგნი ავთანდილისა ყმათა თანა | <> | წიგნი ავთანდილისა თავის ყმათა თანა |
| დაწერა, თუ: „ჩემნო ყმანო, გამზრდელნო და ზოგნო ზრდილნო, | დაწერა თუ: „ჩემნო ყმანო, გამზრდელნო და ზოგნო ზრდილნო, | |
| ერთგულნო და მისანდონო, ამას ზედა გამოცდილნო, | ერთგულნო და მისანდონო, ამას ზედა გამოცდილნო, | |
| თქვენ, ჩემისა საწადლისა მიდგომილნო, ვითა ჩრდილნო, | თქვენ ჩემისა საწადილსა მიდგომილნო, ვითა ჩრდილნო, | |
| წიგნი ჩემი მოისმინეთ, ყოვლნო ერთგან შემოხდილნო! | წიგნი ჩემი მოისმინეთ, ყოვლნო, ერთგან შემოყრილნო! | |
| = | ||
| მიწაცა თქვენი ავთანდილ, ისმინეთ, გიწერ მე რასა: | <> | “მიწაცა თქვენი ავთანდილ, ისმინეთ, გიწერ მე რასა, |
| თვით ვიქ ხელითა ჩემითა ამა წიგნისა წერასა, | თვით ვიქმ ხელითა ჩემითა ამა წიგნისა წერასა; | |
| ცოტასა ხანსა ვარჩიე გაჭრა სმასა და მღერასა, | ცოტასა ხანსა ვარჩივე გაჭრა სმასა და მღერასა, | |
| პურად და საჭმლად მივენდვე ჩემსა მშვილდსა და ცერასა. | პურად და საჭმლად მივენდევ ჩემსა მშვილდსა და ცერასა. | |
| = | ||
| საქმე რამე მიც თავისა ზე სადმე გარდსახვეწელი, | <> | “საქმე რამე მიც თავისა ზე სადმე გარდსახვეწელი, |
| დავყო მარტოდ და ღარიბად ესე წლეული მე წელი; | დავყო მარტოდ და ღარიბად ესე წლეული მე წელი, | |
| გემუდარები ამისთვის, ვარ თქვენი შემომხვეწელი, | = | გემუდარები ამისთვის, ვარ თქვენი შემომხვეწელი, |
| მე დამახვედროთ სამეფო მტერთაგან დაულეწელი. | მე დამახვედროთ სამეფო მტერთაგან დაულეწელი. | |
| მე შერმადინ დამიგდია, ჩემად კერძად პატრონობდეს, | <> | “მე შერმადინ დამიგდია, ჩემად კერძად პატრონობდეს, |
| სიკვდილსა და სიცოცხლესა სადამდისცა ჩემსა სცნობდეს; | სიკვდილსა და სიცოცხლესა სადამდისცა ჩემსა სცნობდეს, | |
| ყოვლთა მზეებრ მოგეფინოს, ვარდს არ ზრვიდეს, არ აჭნობდეს, | = | ყოვლთა მზეებრ მოგეფინოს, ვარდს არ ზრვიდეს, არ აჭნობდეს, |
| შემცოდესა ყველაკასა ვითა ცვილსა დაადნობდეს. | <> | შემცოდესა ყველაკასა,ვითა ცვილსა, დაადნობდეს. |
| = | ||
| თქვენცა იცით, გამიზრდია ვითა ძმა და ვითა შვილი; | <> | “თქვენცა იცით, გამიზრდია, ვითა ძმა და ვითა შვილი; |
| ამას ასრე მორჩილობდით, არის ვითამც ავთანდილი, | ამას ასრე მორჩილობდით, არს ვითამც ავთანდილი; | |
| ბუკსა იკრას, აქნევინეთ ყოვლი საქმე, ჩემგან ქმნილი; | ბუკსა იკრას, აქმნევინეთ ყოვლი საქმე, ჩემგან ქმნილი; | |
| მე თუ დრომდის არ მოვიდე, გლოვა გმართებს, არ სიცილი“. | = | მე თუ დრომდის არ მოვიდე, გლოვა გმართებს, არ სიცილი“. |
| ესე წიგნი გაასრულა წყლიანმან და სიტყვანაზმა, | <> | ესე წიგნი გაასრულა წყლიანმან და სიტყვა-ნაზმა; |
| წელთა ოქრო შემოირტყა, საღარიბოდ შეეკაზმა, | წელთა ოქრო შემოირტყა, საღარიბოდ მოეკაზმა, | |
| ბრძანა: „მინდორს შევჯდებიო“, ლაშქარიცა დაერაზმა; | = | ბრძანა: „მინდორს შევჯდებიო“, ლაშქარიცა დაერაზმა; |
| მასვე წამსა წამოვიდა, შინა ხანი არა დაზმა. | მასვე წამსა წამოვიდა, შინა ხანი არა დაზმა. | |
| ბრძანა: „წადით ყველაკაი, აქა მემხრედ არვინ მინა“. | <> | ბრძანა: „წადით ყველაკაი, აქა მომხრედ არვინ მინა“. |
| მონებიცა მოიშორვა, თავი გაითავისწინა, | = | მონებიცა მოიშორვა, თავი გაითავისწინა, |
| მარტო გარე შემობრუნდა, შამბი შიგან გაირბინა. | <> | მარტო გარე შემობრუნდა, შამბი შიგან გაირბინა, |
| მიწყივ მისად საგონებლად მისი მკლველი თინათინ-ა. | მიწყივ მისად საგონებლად მისი მკვლელი თინათინ-ა. | |
| = | ||
| იგი ველი გაირბინა, ლაშქართაგან გაეკიდა; | <> | იგი ველი გაირბინა, ლაშქართაგან გაეკიდა. |
| ვინმცა ნახა სულიერმან, ანუ ვინმცა წაეკიდა? | = | ვინმცა ნახა სულიერმან, ანუ ვინმცა წაეკიდა? |
| ვის მახვილი ვერას ავნებს, მისი მკლველი გაეკიდა; | <> | ვის მახვილი ვერას ავნებს, მისი მკლავი გაეკიდა, |
| მისგან ტვირთი კაეშნისა ტვირთად ვარგად აეკიდა. | = | მისგან ტვირთი კაეშნისა ტვირთად ვარგად აეკიდა. |
| რა ლაშქართა ინადირეს და პატრონი მოითვალეს, | რა ლაშქართა ინადირეს და პატრონი მოითვალეს, | |
| იგი პირმზე ვეღარ პოვეს, პირი მათი იფერმკრთალეს, | <> | იგი პირ-მზე ვეღარ პოვეს, პირი მათი იფერმკთალეს; |
| მათსა დიდსა სიხარულსა სიმძიმილი ანაცვალეს, | მათსა დიდსა სიხარულსა სამძიმარი ანაცვალეს, | |
| ყოვლგან რბოდეს საძებარად, ვინცა იყო უცხენმალეს. | = | ყოვლგან რბოდეს საძებარად, ვინცა იყო უცხენმალეს. |
| -+ | “ღმერთი, ლომო, შენად ნაცვლად სხვასა ვისცა დანერგვიდეს!“ | |
| დარბოდეს და სხვაგნით სხვათა მოამბეთა მოასხმიდეს; | ||
| ვეღარა ცნეს მისი საქმე, გაიარა აქათ კიდეს, | ||
| მისნი სპანი გულ-მოკლულნი ცრემლსა ცხელსა გარდმოჰყრიდეს. | ||
| შერმადინ ერთგან შეყარნა ხასნი და დიდებულები, | = | შერმადინ ერთგან შეყარნა ხასნი და დიდებულები, |
| უჩვენა იგი უსტარი, ამბავი მისი თქმულები. | <> | უჩვენა იგი უსტარი, ამბავი მისი თქმულები; |
| რა მოისმინეს, ყველაი დარჩა გულდანაწყლულები; | რა მოისმინეს, ყველაი დარჩა გულ-დანაწყლულები, | |
| თავსა იცემდეს, არ იყო გული უცრემლო, ულები. | = | თავსა იცემდეს, არ იყო გული უცრემლო, ულები. |
| ყოვლთა ჰკადრეს: „თუცა ყოფა ჩვენ უმისოდ გვეარმისცა, | <> | ყოვლთა ჰკადრეს: „თუცა ყოფა ჩვენ უმისოდ გვეარმისცა, |
| უშენოსა საჯდომი და ტახტი მისი ვისმცა მისცა? | უშენოსა საჯდომი და ტახტი მისი ვისმცა მისცა? | |
| განაღამცა გმორჩილობდით, თუ გვიბრძანო რაცა ვისცა!“ | განაღამცა გმორჩილობდით, თუ გვიბრძანო რაცა ვისცა!“ | |
| იგი მონა აპატრონეს, ყველაკამან თაყვანისცა. | იგი მონა აპატრონეს, ყველაკამან თაყვანი-სცა. | |
| ავთანდილისაგან ტარიელის ძებნად წასლვა | ავთანდილისაგან მის ყმისა ძებნად წასლვა | |
| ამ საქმესა მემოწმების დიონოსი ბრძენი, ეზროს: | = | ამ საქმესა მემოწმების დიონოსი ბრძენი, ეზროს: |
| საბრალოა, ოდეს ვარდი დაეთრთვილოს, და-ცა-ეზროს. | <> | საბრალოა, ოდეს ვარდი დაეთრთვილოს, და-ცა-ეზროს; |
| ვის ბალახში არა ჰგვანდეს და ლერწამი ტანად ეზროს, | = | ვის ბალახში არა ჰგვანდეს და ლერწამი ტანად ეზროს, |
| იგი სადმე გაღარიბდეს, საყოფთაგან იაბეზროს. | <> | იგი სადმე გაღარიბდეს, სამყოფთაგან იაბეზროს. |
| = | ||
| ავთანდილ იგი მინდორი ოთხახმით გარდაიარა, | <> | ავთანდილ იგი მინდორი ოთხ-ახმით გარდაიარა, |
| დააგდო ზღვარი არაბთა, სხვათ ზღვართა არე იარა, | = | დააგდო ზღვარი არაბთა, სხვათ ზღვართა არე იარა, |
| მაგრა მის მზისა გაყრამან სიცოცხლე გაუზიარა; | მაგრა მის მზისა გაყრამან სიცოცხლე გაუზიარა; | |
| თქვა: „თუ მე მასმცა ვეახლე, აწ ცხელსა ცრემლსა ვღვრი არა“. | <> | თქვა: „თუ მე მასმცა ვეახელ, აწ ცხელსა ცრემლსა ვღვრი არა“. |
| = | ||
| ახალმან ფიფქმან დათოვა, ვარდი დათრთვილა, დანასა; | ახალმან ფიფქმან დათოვა, ვარდი დათრთვილა, დანასა; | |
| მოუნდის გულსა დაცემა, ზოგჯერ მიმართის დანასა; | <> | მოუნდის გულსა დაცემა, ზოგჯერ მიჰმართის დანასა; |
| თქვის: „ჭირი ჩემი სოფელმან ოთხმოცდაათი ანასა, | თქვის: „ჭირი ჩემი სოფელმან ოთხმოცდაათი ანასა, | |
| მოვშორდი ლხინსა ყველასა, ჩანგსა, ბარბითსა და ნასა!“ | = | მოვშორდი ლხინსა ყველასა, ჩანგსა, ბარბითსა და ნასა!“ |
| ვარდი, მის მზისა გაყრილი, უფრო და უფრო ჭნებოდა, | <> | ვარდი მის მზისა გაყრილი უფრო და უფრო ჭნებოდა, |
| გულსა უთხრის, თუ: „დათმეო“, ამად არ დია ბნდებოდა. | გულსა უთხრის თუ: „დათმეო“, ამად არ დია ბნდებოდა. | |
| უცხო-უცხოთა ადგილთა საძებრად იარებოდა, | უცხო უცხოთა ადგილთა საძებრად იარებოდა. | |
| მგზავრთა ჰკითხვიდის ამბავთა, მათ თანაემოყვრებოდა. | მგზავრთა ჰკითხვიდის ამბავთა, მათ თანა-ემოყვრებოდა. | |
| = | ||
| მუნ ეძებს, ცრემლი მტირალსა სდის ზღვათა შესართავისად; | <> | მუნ ეძებს, ცრემლი მტირალსა სდის ზღვათა შესართავისად. |
| უჩნდის ქვეყანა ტახტად და მკლავი – სადებლად თავისად; | უჩნდის ქვეყანა ტახტად და მკლავი სადებლად თავისად. | |
| თქვის: „საყვარელო, მოგშორდი, გული შენ დაგრჩა, ვთქვა ვისად? | თქვის: „საყვარელო, მოგშორდი გული შენ დაგრჩა, ვთქვა ვისად? | |
| შენთვის სიკვდილი მეყოფის ლხინად ჩემისა თავისად“. | = | შენთვის სიკვდილი მეყოფის ლხინად ჩემისა თავისად“. |
| ყოვლი პირი ქვეყანისა მოვლო, სრულად მოიარა, | ყოვლი პირი ქვეყანისა მოვლო, სრულად მოიარა, | |
| ასრე რომე ცასა ქვეშე არ დაურჩა არე არა, | <> | ასრე რომე ცასა ქვეშე არ დაურჩა, არ იარა; |
| მაგრა იგი მის ამბვისა მსმენელსაცა ვერ მიმხვდარა. | მაგრა იგი მის ამბისა მსმენელსაცა ვერ მიმხვდარა, | |
| ამას შიგან წელიწადი სამი სამ თვედ მიიყარა. | = | ამას შიგან წელიწადი სამი სამ თვედ მიიყარა. |
| მიხვდა რასმე ქვეყანასა უგემურსა, მეტად მქისსა, | მიხვდა რასმე ქვეყანასა უგემურსა, მეტად მქისსა, | |
| თვე ერთ კაცსა ვერა ნახავს, ვერას შვილსა ადამისსა, – | <> | თვე ერთ კაცსა ვერა ნახავს, ვერას შვილსა ადამისსა; |
| იგი ჭირი არ უნახავს არ რამინს და არცა ვისსა, – | იგი ჭირი არ უნახავს არ რამინს და არცა ვისსა, | |
| დღე და ღამე იგონებდის საყვარელსა მასვე მისსა. | დღე და ღამე იგონებდა საყვარელსა მასვე მისსა. | |
| = | ||
| მას მიხვდა წვერი სადგურად მაღლისა მთისა დიდისა, | <> | მას მიხვდა წევრი სადგურად მაღლისა მთისა დიდისა, |
| გამოჩნდა მუნით მინდორი, სავალი დღისა შვიდისა. | გამოჩნდა მუნით მინდორი, სავალი დღისა შვიდისა; | |
| მის მთისა ძირსა წყალი დის, არად სანდომი ხიდისა, | = | მის მთისა ძირსა წყალი დის, არად სანდომი ხიდისა, |
| ორგნითვე ტყესა შეეკრა ნაპირი წყლისა კიდისა. | ორგნითვე ტყესა შეეკრა ნაპირი წყლისა კიდისა. | |
| ზედ წაადგა, შეექცევის, დროთა, დღეთა ანგარიშობს; | ზედ წაადგა, შეექცევის, დროთა, დღეთა ანგარიშობს; | |
| თვენი ესხნეს ორანიღა, ამად სულთქვამს, არა იშობს; | <> | თვენი ესხნეს ორანიღა, ამად სულთქვამს, ამად იშობს; |
| „ვაჲ თუ საქმე გამიმჟღავნდეს! – კვლა ამისთვის გულმოშიშობს, – | “ვა თუ საქმე გამიმჟღავნდეს! – კვლა ამისთვის გულ-მოშიშობს, – | |
| ავსა კარგად ვერვინ შესცვლის, თავსა ახლად ვერვინ იშობს“. | “ავსა კარგად ვერვინ შესცვლის, თავსა ახლად ვერვინ იშობს“. | |
| = | ||
| საგონებელი შეექმნა, დადგა საქმისა მრჩეველად, | <> | საგონებელი შეექმნა, დადგა საქმისა მრჩეველად. |
| თქვა: „თუ დავბრუნდე, ეზომი ხანი რად დავყავ მე ველად? | = | თქვა: „თუ დავბრუნდე, ეზომი ხანი რად დავყავ მე ველად? |
| ჩემსა რა ვჰკადრო მნათობსა, ვიყავ რად დღეთა მლეველად; | <> | ჩემსა რა ვჰკადრო მნათობსა, ვიყავ რად დღეთა მლეველად, |
| მისი ვერა ვცნა ჭორადცა, ვარ ვისთა გზათა მკვლეველად? | მისი ვერა ვცნა ჭორადცა, ვარ ვისთა გზათა მკვლეველად?“ | |
| = | ||
| თუ არ დავბრუნდე, საძებრად დავყვნე სხვანიცა ხანანი, | <> | “თუ არ დავბრუნდე, საძებრად დავყვნე სხვანიცა ხანანი, |
| რომელსა ვეძებ, ვერა ვცნნე ამბავნი მე მისთანანი, | = | რომელსა ვეძებ, ვერა ვცნნე ამბავნი მე მისთანანი, |
| დრო გარდაუწყდეს შერმადინს, მიხვდენ ღაწვისა ბანანი, | დრო გარდაუწყდეს შერმადინს, მიხვდენ ღაწვისა ბანანი, | |
| მივიდეს, ჰკადრნეს მეფესა საქმენი დასაგვანანი, | <> | მივიდეს, ჰკადრნეს მეფესა საქმენი დასაგვანანი!“ |
| = | ||
| უამბოს ჩემი სიკვდილი, თვით ჩემგან დავედრებული, | <> | “უამბოს ჩემი სიკვდილი, თვით ჩემგან დავედრებული; |
| მათ შექმნან გლოვა-ტირილი, ქმნან საქმე გამწარებული, | მათ შექმნან გლოვა-ტირილი, ქმნან საქმე გამწარებული; | |
| მერმე მივიდე ცოცხალი მე, სხვაგან სადმე რებული!“ | მერმე მივიდე ცოცოხალი მე, სხვაგან სადმე რებული!“ | |
| ამას იგონებს ტირილით გონებაშეიწრებული. | ამას იგონებს ტირილით გონება-შეიწრებული. | |
| = | ||
| იტყვის: „ღმერთო, სამართალნი შენნი ჩემთვის რად ამრუდენ? | <> | იტყვის: „ღმერთო, სამართალნი შენნი ჩემთვის რად ამრუდენ, |
| მე ეზომნი სიარულნი კიდე რად, გლახ, გამიცუდენ? | მე ეზომნი სიარულნი კიდე რად, გლახ, გამიცუდენ, | |
| გულით ჩემით სიხარულნი აჰფხვრენ, ჭირნი დააბუდენ; | გულით ჩემით სიხარულნი აჰფხვრენ, ჭირნი დააბუდენ? | |
| დღეთა ჩემთა ცრემლნი ჩემნი ვერაოდეს დავიყუდენ“. | = | დღეთა ჩემთა ცრემლნი ჩემნი ვერაოდეს დავიყუდენ“. |
| კვლაცა იტყვის: „დათმობა სჯობს“, და თავსავე ეუბნების: | კვლაცა იტყვის: „დათმობა სჯობს“, და თავსავე ეუბნების: | |
| „დღეთა მეტად ნუ მოჰკვდები, გული ჩემი ნუ დადნების, | <> | “დღეთა მეტად ნუ მოჰკვდები, გული ჩემი ნუ დადნების, |
| უღმრთოდ ვერას ვერ მოვაწევ, ცრემლი ცუდად მედინების, | = | უღმრთოდ ვერას ვერ მოვაწევ, ცრემლი ცუდად მედინების, |
| განგებასა ვერვინ შესცვლის, არსაქმნელი არ იქმნების. | <> | განგებასა ვერვინ შესცვლის, არ-საქმნელი არ იქმნების“. |
| = | ||
| ყოვლნი არსნი ცათქვეშეთნი ერთობ სრულად მომივლიან, | <> | “ყოვლნი არსნი ცათ ქვეშეთნი ერთობ სრულად მომივლიან, |
| მაგრა საქმე მის კაცისა ვერასადა შემიგნიან; | მაგრა საქმე მის კაცისა ვერა სადა შემიგნიან; | |
| უღონიოდ მართალ იყვნეს, რომელთაცა ქაჯად თქვიან. | უღონიოდ მართალ იყვნეს, რომელთაცა ქაჯად თქვიან, | |
| აწ ტირილი არას მარგებს, ცუდად ცრემლნი რასა მდიან?“ | აწ ტირილი არას მარგებს, ცუდად ცრემლნი რასა მდიან!“ | |
| = | ||
| მთით ჩამოვიდა ავთანდილ, გავლნა წყალი და ტყენია, | <> | მთით ჩამოვიდა ავთანდილ, გავლო წყალი და ტყენია; |
| მინდორს აცორვებს ტაიჭსა, შეჟღრენით მონაწყენია. | მინდორს აცორვებს ტაიჭსა, შეჟღრენით მონაწყენია: | |
| გასცუდებოდეს მკლავნი და მისნი სიამაყენია, | = | გასცუდებოდეს მკლავნი და მისნი სიამაყენია, |
| ბროლისა ველსა სტურფობდეს გიშრისა მუნ საყენია. | ბროლისა ველსა სტურფობდეს გიშრისა მუნ საყენია. | |
| მობრუნვება დააპირა, სულთქვნა, მერმე ივაგლახა, | <> | მობრუნება დააპირა, სულთქვნა, მერმე ივაგლახა, |
| მას მინდორსა დაემართა, გზა თვალითა გამოსახა; | = | მას მინდორსა დაემართა, გზა თვალითა გამოსახა; |
| თვესა ერთსა სულიერი კაცი არსად არ ენახა, | თვესა ერთსა სულიერი კაცი არსად არ ენახა, | |
| მხეცნი იყვნეს საშინელნი, მაგრა არა შეუზახა. | მხეცნი იყვნეს საშინელნი, მაგრა არა შეუზახა. | |
| თუცა მხეცქმნილი ავთანდილ გულამოსკვნით და კვნესით-ა, | <> | თუცა მხეც-ქმნილი ავთანდილ გულ-ამოსკვნით და კვნესით-ა, |
| ეგრეცა ჭამა მოუნდის ადამის ტომთა წესითა, | = | ეგრეცა ჭამა მოუნდის ადამის ტომთა წესითა, |
| ისრითა მოკლა ნადირი, როსტომის მკლავუგრძესითა, | <> | ისრითა მოკლის ნადირი, როსტომის მკლავ-უგრძესითა, |
| შამბისა პირსა გარდახდა, ცეცხლი დააგზო კვესითა. | = | შამბისა პირსა გარდახდა, ცეცხლი დააგზო კვესითა. |
| ცხენსა მისცა საძოვარი, ვირე წვადი შეიწოდეს; | <> | ცხენსა მისცა საძოვარი, ვირე მწვადი შეიწოდეს; |
| ექვსნი რამე ცხენოსანნი, ნახა, მისკენ მოვიდოდეს; | = | ექვსნი რამე ცხენოსანნი, ნახა, მისკენ მოვიდოდეს; |
| თქვა, თუ: „ჰგვანან მეკობრეთა, თვარა კარგი რამც იცოდეს! | <> | თქვა თუ: „ჰგვანან მეკობრეთა, თვარა კარგი რამც იცოდეს! |
| აქა კაცი ხორციელი კვლა ყოფილა არაოდეს“. | აქა კაცი ხორციელი კვლა ყოფილა არაოდეს. | |
| = | ||
| ხელთა ჰქონდა ისარ-მშვილდი, მათკე მივა მხიარული. | <> | ხელთა ჰქონდა მშვილდ-ისარი, მათკენ მივა მხიარული. |
| ორთა კაცთა წვეროსანთა ყმა მოჰყვანდა უწვერული, | ორთა კაცთა წვეროსანთა ყმა მოჰყვანდა უწვერული; | |
| თავსა იყო დაკოდილი, შეებნიდა სისხლსა გული, | თავსა იყო დაკოდილი, შეებნიდა სისხლსა გული; | |
| ტიროდეს და იჭირვოდეს, ცოტა ედგა მას, გლახ, სული. | = | ტიროდეს და იჭირვოდეს, ცოტა ედგა მას, გლახ, სული. |
| უყივლა, თუ: „ძმანო, ვინ ხართ? მეკობრეთა დაგამსგავსენ!“ | <> | უყივლა თუ: „ძმანო, ვინ ხართ? მეკობრეთა დაგამსგავსენ!“ |
| მათ მიუგეს: „დაგვიწყნარდი, გვიშველე რა, ცეცხლნი ავსენ, | მათ მიუგეს: „დაგვიწყნარდი, გვიშველე რა, ცეცხლნი ავსენ; | |
| ვერა გვარგო, მოგვიმატენ, ჭირნი ჭირთა მოგვისავსენ, | = | ვერა გვარგო, მოგვიმატენ, ჭირნი ჭირთა მოგვისავსენ, |
| სატირელნი მოგვიტირენ, ღაწვნი შენცა დაიმხავსენ!“ | <> | სატირელნი მოგვიტირენ, ღაწვნი შენცა დაიმხავსენ“. |
| = | ||
| ავთანდილ მიდგა, ეუბნა მათ კაცთა გულმდუღარეთა; | <> | ავთანდილ მიდგა, ეუბნა მათ კაცთა გულ-მდუღარეთა; |
| მათ უთხრეს მათი ამბავი ტირილით მოუბარეთა: | = | მათ უთხრეს მათი ამბავი ტირილით მოუბარეთა: |
| „ჩვენ ვართო ძმანი სამნივე, – მით ვიდენთ ცრემლთა მწარეთა, – | <> | “ჩვენ ვართო ძმანი სამნივე, მით ვიდენთ ცრემლთა მწარეთა, |
| დია გვაქვს ციხე-ქალაქი ხატაეთს არემარეთა. | დია გვაქვს ციხე-ქალაქი ხატაეთს არე-მარეთა. | |
| = | ||
| კარგი გვესმა სანადირო, ნადირობას წამოვედით, | <> | “კარგი გვესმა სანადირო, ნადირობას წამოვედით; |
| გვყვეს ლაშქარნი უთვალავნი, წყლისა პირსა გარდავხედით, | გვყვეს ლაშქარნი უთვალავნი, წყლისა პირსა გარდავხედით; | |
| სანადირო მოგვეწონა, თვესა ერთსა არ წავედით, | = | სანადირო მოგვეწონა, თვესა ერთსა არ წავედით, |
| ვხოცდით მხეცსა უზომოსა მინდორით და მთით და ქედით. | <> | ვხოცეთ მხეცი უზომოსა მინდორით და მთით და ქედით. |
| = | ||
| ჩვენ, სამთა ძმათა, ჩვენ თანა მესროლნი დავაწბილენით, | <> | “ჩვენ სამთა ძმათა ჩვენთანა მესროლნი დავაწბილენით; |
| მით ერთმანერთსა სამნივე ჩვენ კიდე დავეცილენით: | მით ერთმანერთსა სამნივე ჩვენ კიდე დავეცილენით; | |
| «მე უკეთ მოვჰკლავ, მე გჯობო», სიტყვანი ვავაქილენით, | «მე უკეთ მოვჰკლავ, მე გჯობო», სიტყვანი ვავაქილენით; | |
| ვერ გავაჩინეთ მართალი, ვისარჩლეთ, ვითაკილენით. | ვერ გავაჩინეთ მართალი, ვისარჩლეთ ვითაკილენით. | |
| = | ||
| დღეს ავჰყარენით ლაშქარნი, სავსენი ირმის ტყავითა, | <> | “დღეს ავყარენით ლაშქარნი, სავსენი ირმის ტყავითა, |
| ვთქვით: «გავაჩინოთ მართალი, ვინ ვსჯობთ თავისა მკლავითა, | ვთქვით: «გავაჩინოთ მართალი, ვინ სჯობთ თავისა მკლავითა, | |
| თავსა ვეახლნეთ მარტონი, დავდგეთ მართ ოდენ თავითა, | თავსა ვეხალნეთ მარტონი, დავდგეთ მართ ოდენ თავითა, | |
| თვითდანახულსა მოვჰკლვიდეთ, ნუ ვისრით დამნახავითა!» | თვით დანახულსა მოვჰკლვიდეთ, ნუ ვესრვით დამნახავითა». | |
| = | ||
| ჩვენ ვიახლენით სამთავე სამნივე მეაბჯრენია, | <> | “ჩვენ ვიახლენით სამთავე სამნივე მეაბჯრენია, |
| ლაშქართა წასლვა უბრძანეთ, მით არას მოაზრენია, | ლაშქართა წასვლა ვუბრძანეთ, მით არას მოაზრენია; | |
| მოვინადირეთ მინდორი, ისი ტყენი და ღრენია, | = | მოვინადირეთ მინდორი, ისი ტყენი და ღრენია, |
| დავხოცეთ მხეცი, მფრინველი არცა ზე გარდაგვფრენია. | <> | დავხოცეთ მხეცი, მფრინველი, რაცა ზე გარდაგვფრენია. |
| = | ||
| ანაზდათ მოყმე გამოჩნდა კუშტი, პირგამქუშავია, | <> | “ანაზდად მოყმე გამოჩნდა კუშტი, პირ-გამქუშავია; |
| ზედა ჯდა შავსა ტაიჭსა, – მერანი რამე შავია, – | ზედა ჯდა შავსა ტაიჭსა, – მერანი რამე შავია,– | |
| თავსა და ტანსა ემოსა გარეთმა ვეფხის ტყავია, | თავსა და ტანსა ემოსა გარე-თმა ვეფხის ტყავია, | |
| ჯერთ მისი მსგავსი შვენება კაცთაგან უნახავია. | = | ჯერთ მისი მსგავსი შვენება კაცთაგან უნახავია. |
| უჭვრიტეთ, მისთა ელვათა შუქნი ძლივ გავიცადენით, | <> | “ვუჭვრიტეთ, მისთა ელვათა შუქნი ძლივ გავიცადენით; |
| ვთქვით, თუ: «მზეაო ქვეყანად, ნუ ვეუბნებით ცად ენით!» | ვთქვით თუ: «მზეაო ქვეყნად, ნუ ვეუბნებით ცად ენით!» | |
| მისი მოგვინდა შეპყრობა, ვჰკადრეთ და შევეცადენით, | = | მისი მოგვინდა შეპყრობა, ვჰკადრეთ და შევეცადენით, |
| ასრე სულთქმით და ვაებით მით ვართ, ცრემლისაცა დენით. | ასრე სულთქმით და ვაებით მით ვართ, ცრემლისაცა დენით. | |
| მე, უხუცესმან, უმცროსთა კაცი დავსთხოვე ქენებით; | <> | “მე უხუცესმან უმცროსთა კაცი დავსთხოვე ქენებით; |
| ჩემმან შედეგმან ტაიჭი მისი მით აქო ხსენებით; | ჩემმან შემდეგმან ტაიჭი მისი მით აქო ხსენებით; | |
| ამან მართ ოდენ მორევნა გვითხრა, უალლეთ ჩვენ ნებით, | ამან მართ ოდენ მორევნა გვითხრა, ვუალეთ ჩვენ ნებით, | |
| მივმართეთ, იგი აგრევე წყნარად მივა და შვენებით. | = | მივმართეთ, იგი აგრევე წყნარად მივა და შვენებით. |
| ბროლმან, ლალსა გარეულმან, ვარდნი თხელნი ანატიფნა, | <> | “ბროლმან, ლალსა გარეულმან, ვარდნი თხელნი ანატიფნა; |
| იგი ტკბილნი გონებანი ჩვენთვის მეტად გააყიფნა: | იგი ტკბილნი გონებანი ჩვენთვის მეტად გაამყიფნა; | |
| არ აგვიხვნა, არცა დაგვსხნა, ყოლა არად ამოგვკრიფნა, | = | არ აგვიხვნა, არცა დაგვსხნა, ყოლა არად ამოგვკრიფნა, |
| მისნი მკვახედ მოუბარნი მათრახითა შეგვამწიფნა! | მისნი მკვახედ მოუბარნი მათრახითა შეგვამწიფნა! | |
| უმცროსსა ძმასა მივეცით, უფროსნი დავეზიდენით; | <> | “უმცროსსა ძმასა მივეცით, უფროსსა დავეზიდენით; |
| ხელი მოჰკიდა, «დადეგო», ესეცა ჰკადრა კიდ ენით; | ხელი მოჰკიდა, «დადეგო!» ესეცა ჰკადრა კიდ ენით; | |
| მან ხრმალსა ხელი არ მიჰყო, ჩვენ ამად დავერიდენით, | = | მან ხრმალსა ხელი არ მიჰყო, ჩვენ ამად დავერიდენით, |
| თავსა გარდაჰკრა მათრახი, ვნახეთ სისხლისა კი დენით. | თავსა გარდაჰკრა მათრახი, ვნახეთ სისხლისა კი დენით. | |
| მით ერთითა მათრახითა თავი ასრე გარდაჰფრიწა, | <> | “მით ერთითა მათრახითა თავი ასრე გარდაჰფრიწა, |
| ვითა მკვდარი უსულოქმნა, ვითა მიწა დაამიწა, | ვითა მკვდარი უსულო ქმნა, ვითა მიწა დაამიწა, | |
| მისი რასმე მკადრებელი მოამდაბლა, მოაწიწა, | მისი რასმე მკადრებელი მოამდაბლა, მოამიწა, | |
| თვალთა წინა წაგვივიდა ლაღი, კუშტი, ამაყი, წა-! | = | თვალთა წინა წაგვივიდა ლაღი, კუშტი, ამაყი, წა-! |
| აღარ დაბრუნდა, წავიდა წყნარად და აუჩქარებლად, | <> | “აღარ დაბრუნდა, წავიდა წყნარად და აუჩქარებლად; |
| აგერა მივა, ნახეო, იგი მზეებრ და მთვარებლად“. | აგერა მივა, ნახეო, იგი მზეებრ და მთვარებლად“; | |
| შორს უჩვენებდეს ავთანდილს მტირალნი გაუხარებლად, | = | შორს უჩვენებდეს ავთანდილს მტირალნი გაუხარებლად, |
| ოდენ ჩნდა შავი ტაიჭი მისი მის მზისა მარებლად. | ოდენ ჩნდა შავი ტაიჭი მისი მის მზისა მარებლად. | |
| აჰა, მიხვდა ავთანდილსა ღაწვთა ცრემლით არდათოვნა, | <> | აჰა, მიჰხვდა ავთანდილსა ღაწვთა ცრემლით არ-დათოვნა, |
| რათგან ცუდად არ წაუხდა მას ეგზომი გარეთ ყოვნა. | რათგან ცუდად არ წაუხდა მას ეზომი გარეთ ყოვნა; | |
| კაცსა მიხვდეს საწადელი, რას ეძებდეს, მისი პოვნა, | კაცსა მიჰხვდეს საწადელი, რას ეძებდეს, მისი პოვნა, | |
| მაშინ მისგან აღარა ხამს გარდასრულთა ჭირთა ხსოვნა. | = | მაშინ მისგან აღარა ხამს გარდასრულთა ჭირთა ხსოვნა. |
| უთხრა, თუ: „ძმანო, ვარ ვინმე ღარიბი უადგილოსა, | <> | უთხრა თუ:“ძმანო, ვარ ვინმე ღარიბი უადგილოსა, |
| მე იმა ყმისა საძებრად მოვშორდი საგაზრდილოსა, | მე იმა ყმისა საძებრად მოვჰშორდი საგაზრდილოსა, | |
| აწ თქვენგან მივხვდი საქმესა ყოლა არსაადვილოსა, . | აწ თქვენგან მივხვდი საქმესა ყოლა არ-საადვილოსა, | |
| ღმერთიმცა ნურას ნუღარ იქს თქვენსა დასაღრეჯილოსა! | ღმერთიმცა ნურას ნუღარ იქმს თქვენსა დასაღრეჯილოსა! | |
| = | ||
| ვითა მე მივხვდი წადილსა, ჩემსა გულისა ნებასა, | <> | “ვითა მე მივხვდი წადილსა, ჩემის გულისა ნებასა, |
| აგრემცა ღმერთი ნურას იქს ძმისა თქვენისა ვნებასა!“ | აგრემცა ღმერთი ნურას იქმს ძმისა თქვენისა ვნებასა!“ | |
| უჩვენა მისი სადგომი: „მიდითო ნება-ნებასა, | = | უჩვენა მისი სადგომი: „მიდითო ნება-ნებასა, |
| ჩრდილსა გარდასვით მაშვრალი, მიეცით მოსვენებასა!“ | <> | ჩრდილსა გარდასვით, მაშვრალი მიეცით მოსვენებასა“. |
| = | ||
| ესე უთხრა და წავიდა, ცხენი გაქუსლა დეზითა, | ესე უთხრა და წავიდა, ცხენი გაქუსლა დეზითა, | |
| ვითა გავაზი გაფრინდა, არგაშვებული ხეზითა, | <> | ვითა გავაზი გაფრინდა, არ გაშვებული ხეზითა, |
| ან მთვარე, მზისა შემყრელი, მზე სინათლითა ზეზითა. | ან მთვარე, მზისა შემყრელი, მზე სინათლითა ზეზითა; | |
| დაივსო ცეცხლი შემწველი მისითა მან მიზეზითა. | = | დაივსო ცეცხლი შემწველი მისითა მან მიზეზითა. |
| მიეწურა, იგონებდა, ახლოს შეყრა ვითა აგოს: | მიეწურა, იგონებდა, ახლოს შეყრა ვითა აგოს: | |
| „საუბარმან უმეცარმან შმაგი უფრო გააშმაგოს! | <> | საუბარმან უმეცარმან შმაგი უფრო გააშმაგოს! |
| ხამს, თუ კაცმან გონიერმან ძნელი საქმე გამოაგოს, | = | ხამს, თუ კაცმან გონიერმან ძნელი საქმე გამოაგოს, |
| არსიწყნარე გონებისა მოიძულოს, მოიძაგოს. | <> | არ-სიწყნარე გონებისა მოიძულოს, მოიძაგოს. |
| = | ||
| რათგან ისი არის სადმე უცნობოდ და ისრე რეტად, | <> | “რათგან ისი არის სადმე უცნობოდ და ისრე რეტად, |
| რომე კაცსა არ მიუშვებს საუბრად და მისად ჭვრეტად, | = | რომე კაცსა არ მიუშვებს საუბრად და მისად ჭვრეტად, |
| მივეწევი, შევიყრებით ერთმანერთის ცემა-ჟლეტად, | მივეწევი, შევიყრებით ერთმანერთის ცემა-ჟლეტად, | |
| ანუ მოვჰკლავ, ანუ მომკლავს, დაიმალვის მეტისმეტად“. | <> | ანუ მომკლავს, ანუ მომკლავს,“ დაიმალვის მეტის-მეტად. |
| = | ||
| ავთანდილ იტყვის: „ეზომნი ჭირნიმცა რად ვაცუდენი? | <> | ავთანდილ იტყვის: „ ეზომნი ჭირნიმცა რად ვაცუდენი, |
| რაცაღა არის, არ არის, თუმცა არ ედგნეს ბუდენი; | რაცაღა არის, არა არის, თუმცა არ ედგნეს ბუდენი; | |
| სადაცა მივა, მივიდეს, რამცა მოვლიდეს ზღუდენი, | = | სადაცა მივა, მივიდეს, რამცა მოვლიდეს ზღუდენი, |
| მუნაღა ვძებნნე ღონენი ჩემნი არდასამრუდენი“. | <> | მუნაღა ვძებნნე ღონენი ჩემნი არ-დასამრუდენი“. |
| = | ||
| წინა-უკანა იარნეს ორნი დღენი და ღამენი, – | <> | წინა-უკანა იარნეს ორნი დღენი და ღამენი, |
| დღისით და ღამით მაშვრალნი, არ საჭამადთა მჭამენი, – | დღისით და ღამით მაშვრალნი, არ საჭამადთა მჭამენი; | |
| არსადა ხანი არ დაყვეს, ერთნი თვალისა წამენი. | არსადა ხანი არ დაჰყვეს, ერთნი თვალისა წამენი, | |
| მათ თვალთათ ცრემლნი სდიოდეს, მინდორთა მოსალამენი. | მათ თვალთა ცრემლნი სდიოდეს, მინდორთა მოსალამენი. | |
| = | ||
| დღისით ვლეს და საღამოჟამ გამოუჩნდეს დიდნი კლდენი, | <> | დღისით ვლეს და საღამო-ჟამ გამოუჩნდეს დიდნი კლდენი, |
| კლდეთა შიგან ქვაბნი იყვნეს, ძირსა – წყალი ჩანადენი, | კლდეთა შიგან ქვაბნი იყვნეს, ძირსა წყალი ჩანადენი, | |
| წყლისა პირსა, არ ითქმოდა, შამბი იყო თუ რასდენი, | = | წყლისა პირსა, არ ითქმოდა, შამბი იყო თუ რასდენი, |
| ხე დიდრონი, თვალუწდომი, მაღლა კლდემდის ანაყრდენი. | <> | ხე დიდრონი, თვალ-უწდომი, მაღლა კლდემდის ანაყრდენი. |
| = | ||
| მან ყმამან ქვაბსა მიმართა, გავლნა წყალი და ტყენია; | <> | მან ყმამან ქვაბსა მიჰმართა, გავლნა წყალნი და კლდენია; |
| ავთანდილ ცხენსა გარდახდა, მონახნა დიდნი ხენია; | ავთანდილ ცხენსა გარდახდა, მონახნა დიდნი ხენია, | |
| მას ზედა ჭვრეტად გავიდა, ძირსა დააბა ცხენია, | = | მას ზედა ჭვრეტად გავიდა, ძირსა დააბა ცხენია, |
| მუნით უჭვრეტდა, იგი ყმა მივა ცრემლმინადენია. | <> | მუნით უჭვრეტდა; იგი ყმა მივა ცრემლ-მინადენია. |
| = | ||
| რა ტყენი გავლნა მან ყმამან, მოსილმან ვეფხის ტყავითა, | რა ტყენი გავლნა მან ყმამან, მოსილმან ვეფხის ტყავითა, | |
| ქვაბისა კარსა გამოდგა ქალი ჯუბითა შავითა, | ქვაბისა კარსა გამოდგა ქალი ჯუბითა შავითა, | |
| ატირდა მაღლად ცრემლითა, ზღვათაცა შესართავითა, | ატირდა მაღლად ცრემლითა, ზღვათაცა შესართავითა, | |
| იგი ყმა ცხენსა გარდახდა, ყელსა მოეჭდო მკლავითა. | იგი ყმა ცხენსა გარდახდა, ყელსა მოეჭდო მკლავითა. | |
| <> | ყმამან უთხრა: „დაო ასმათ, ხიდნი ზღვასა ჩაგვიცვივდეს; | |
| ვეღარ მივხვდით ჟამიერად ჩვენ ვისიცა ცეცხლნი გვწვიდეს“; | ||
| ესე თქვა და მკერდსა ხელნი იკრნა, ცრემლნი გარდმოსწვიმდეს, | ||
| ქალი შებნდა, მოეხვია, ერთმანერთსა სისხლი სწმიდეს. | ||
| იგი ტევრი გაეხშირა დანაგლეჯსა მათსა თმასა, | იგი ტევრი გაეხშირა დანაგლეჯსა მათსა თმასა; | |
| ერთმანერთსა ეხვეოდეს – ყმა ქალსა და ქალი ყმასა; | ერთმანერთსა ეხვეოდეს: ყმა ქალსა და ქალი ყმასა, | |
| იზახდიან, მოსთქმიდიან, მოსცემდიან კლდენი ხმასა. | იზახდიან, მოსთქმიდიან, მოსცემდიან კლდენი ხმასა, | |
| ავთანდილ სჭვრეტს გაკვირვებით მათსა ეგრე ქცევა-ზმასა. | = | ავთანდილ სჭვრეტს გაკვირვებით მათსა ეგრე ქცევა-ზმასა. |
| სული დაიღო მან ქალმან, დასთმო გულისა წყლულობა, | <> | სული დაიღო მან ქალმან, დათმო გულისა წყლულობა, |
| ქვაბს შეიყვანა ტაიჭი, მოჰხადა აკაზმულობა, | = | ქვაბს შეიყვანა ტაიჭი, მოჰხადა აკაზმულობა, |
| მას ყმასა შეჰხსნა, შეიღო აბჯრისა წელმორტყმულობა; | <> | მას ყმასა შეჰხსნა, შეიღო აბჯრისა წელ-მორტყმულობა; |
| შინა შევიდეს, მას დღესა გარდახდა გამოსრულობა. | = | შინა შევიდეს, მას დღესა გარდახდა გამოსრულობა. |
| ავთანდილს უკვირს, „ამბავი ისი თუ ვცნაო მე რითა?!“ | <> | ავთანდილს უკვირს: „ამბავი ისი თუ ვცნაო მე რითა?!“ |
| გათენდა, ქალი გამოდგა, მოსილი მითვე ფერითა, | გათენდა, ქალი გამოდგა, მოსილი მითვე ფერითა; | |
| შავსა აუდვა ლაგამი, სწმედდა რიდისა წვერითა, | შავსა აუდვა ლაგამი, სწმენდდა რიდისა წვერითა, | |
| შეკაზმა, მოაქვს აბჯარი წყნარად, არ რამე ჩხერითა. | = | შეკაზმა, მოაქვს აბჯარი წყნარად, არ რამე ჩხერითა. |
| მის მოყმისა წესი იყო, მეტსა თურე არა ეჯდა. | <> | მის მოყმისა წესი იყო, მეტსა თურე არას ეჯდა. |
| ქალი ტირს და მკერდსა იცემს, თმისა ტევრსა გაიგლეჯდა; | = | ქალი ტირს და მკერდსა იცემს, თმისა ტევრსა გაიგლეჯდა; |
| ერთმანერთსა მოეხვივნეს, აკოცა და ცხენსა შეჯდა; | <> | ერთმანერთსა მოეხვივნეს, აკოცა და ცხენსა შეჯდა, |
| ქალი, აგრე დაღრეჯილი, კვლა უფრორე დაიღრეჯდა. | ასმათ, აგრე დაღრეჯილი, კვლა უფრორე დაიღრეჯდა. | |
| = | ||
| ავთანდილ ახლოს კვლა ნახა სახე მისივე, კაცისა, | <> | ავთანდილ ახლოს კვლა ნახა სახე მისივე კაცისა, |
| ულვაშაშლილი, წვერგამო, „ნუთუ მზეაო, – თქვა, – ცისა!“ | ულვაშ-აშლილი, წვერ-გამო, „ნუთუ მზეაო“, თქვა, „ცისა?“ | |
| ეყნოსა სული ალვისა, ქართაგან მონატაცისა; | ეყნოსა სული ალვისა, ქართაგან მონატაცისა, | |
| ასრე უჩს მოკლვა ლომისა, მართ ვითა ლომსა – ვაცისა. | = | ასრე უჩს მოკლვა ლომისა, მართ ვითა ლომსა – ვაცისა. |
| მასვე გზასა წამოვიდა, რომე გუშინ შეეარა, | მასვე გზასა წამოვიდა, რომე გუშინ შეეარა, | |
| შამბი გავლო, გაეშორა, თავი მინდორს გააგარა. | <> | შამბი გავლო, გაეშორა, თავი მინდორს გააგარა; |
| ავთანდილ სჭვრეტს გაკვირვებით, მალვით ხესა მოეფარა, | = | ავთანდილ სჭვრეტს გაკვირვებით, მალვით ხესა მოეფარა, |
| თქვა, თუ: „ღმერთმან ესე საქმე მეტად კარგად მომიგვარა. | <> | თქვა თუ: „ღმერთმან ესე საქმე მეტად კარგად მომიგვარა. |
| = | ||
| აწ ამას ჩემთვის ღმრთისაგან სხვა საქმე რა ვაჯობინო? | <> | “აწ ამას ჩემთვის ღმრთისაგან სხვა საქმე რა ვამჯობინო? |
| ქალი შევიპყრა, მის ყმისა ამბავი ვაამბობინო, | = | ქალი შევიპყრა, მის ყმისა ამბავი ვაამბობინო, |
| ჩემიცა უთხრა ყველაი, მართალი გავაბრჭობინო, | <> | ჩემიცა ვუთხრა ყველაი, მართალი გავაბრჭობინო, |
| მას ყმასა ხრმალი არა ვჰკრა, არცა მას დავასობინო“. | მას ყმასა ხრმალი არა ვჰკრა, არც მისი დავისობინო“. | |
| ამბავი ავთანდილისა, ასმათს რომ ეუბნების ქვაბშიგან | ||
| ჩამოვიდა, ცხენი ახსნა, მისგან ხესა გამობმული, | = | ჩამოვიდა, ცხენი ახსნა, მისგან ხესა გამობმული, |
| ზედა შეჯდა, გაემართა, ქვაბი დახვდა კარგახმული: | <> | ზედა შეჯდა, გაემართა, ქვაბი დახვდა კარ-განხმული; |
| მუნით ქალი გამოიჭრა გულმდუღარე, ცრემლდასხმული, | მუნით ქალი გამოიჭრა გულ-მდუღარე, ცრემლ-დასხმული, | |
| ეგონა, თუ: დაბრუნდაო პირი ვარდი, ბროლბაკმული. | ეგონა თუ: დაბრუნდაო პირი ვარდი, ბროლ-ბაკმული. | |
| = | ||
| ვერ იცნა, – სახე არ ჰგვანდა მისი მის ყმისა სახესა, – | <> | ვერ იცნა, – სახე არ ჰგვანდა მისი მის ყმისა სახესა; – |
| ფიცხლა გაიქცა, მიმართა ზახილით კლდესა და ხესა; | ფიცხლა გაიქცა, მიჰმართა ზახილით კლდესა და ხესა; | |
| ყმა გარდაიჭრა, დააბა, ვითა კაკაბი მახესა; | ყმა გარდაიჭრა, დააბა, ვითა კაკაბი მახესა, | |
| ხმას სცემდეს კლდენი ქალისა ზახილსა მუნ ერთსახესა. | ხმას სცემდეს კლდენი ქალისა ზახილსა მუნ ერთ-სახესა. | |
| = | ||
| მას ყმასა თავი არ მისცა, ჭვრეტადცა ებილწებოდა, | მას ყმასა თავი არ მისცა, ჭვრეტადცა ებილწებოდა, | |
| ვითა კაკაბი არწივსა ქვეშე მი და მო ძრწებოდა, | <> | ვითა კაკაბი არწივსა ქვეშე, მიდამო ძრწებოდა, |
| ტარიელს ვისმე უზახდა მწედ, თუცა არ ემწებოდა, | = | ტარიელს ვისმე უზახდა მწედ, თუცა არ ემწებოდა, |
| ავთანდილ მუხლთა უყრიდა, თითითა ეხვეწებოდა. | ავთანდილ მუხლთა უყრიდა, თითითა ეხვეწებოდა. | |
| ეტყოდა. „სულე! რამც გიყავ? კაცი ვარ, ადამიანი! | <> | ეტყოდა: „სულე! რამც გიყავ? კაცი ვარ, ადამიანი; |
| უფეროქმნილნი მინახვან ვარდნი და ისი იანი, | უფერო-ქმნილნი მინახვან ვარდნი და ისი იანი; | |
| მისი რა მითხარ, ვინ არის ტანსარო, პირბაკმიანი, | მისი რამ მითხარ, ვინ არის ტან-სარო, პირ-ბაკმიანი? | |
| სხვად არას გიზამ, ნუ გეშის, ნუ ჰყივი აგრე ხმიანი“. | = | სხვად არას გიზამ, ნუ გეშის, ნუ ჰყივი აგრე ხმიანი“. |
| ქალი ეტყოდა ტირილით, სარჩელი უგავს ბრჭობასა: | ქალი ეტყოდა ტირილით, სარჩელი უგავს ბრჭობასა: | |
| „თუ არ შმაგი ხარ, დამეხსენ; შმაგი ხარ, მოდი ცნობასა! | <> | “თუ არ შმაგი ხარ, დამეხსენ; შმაგი ხარ, მოდი ცნობასა; |
| აწ მეტად ძნელსა საქმესა მნუკევ ადვილად თხრობასა; | = | აწ მეტად ძნელსა საქმესა მნუკევ ადვილად თხრობასა; |
| ცუდად ნუ სცთები, ნუ ელი მაგა ამბვისა მბობასა!“ | <> | ცუდად ნუ სცთები, ნუ ელი მაგა ამბისა მბობასა“. |
| = | ||
| კვლა ეტყვის: „ყმაო, რა გინდა, ანუ მენუკევ მე რასა? | კვლა ეტყვის: „ყმაო, რა გინდა, ანუ მენუკევ მე რასა? | |
| მაგა საქმესა ვერა იქს ვერცა კალამი წერასა. | <> | მაგა საქმისა ვერა იქმს ვერცა კალამი წერასა; |
| შენ ერთხელ იტყვი, «მითხარო», მე ასჯერ გითხრობ «ვერასა». | შენ ერთხელ იტყვი: «მითხარო», მე ასჯერ გითხრობ «ვერასა»; | |
| ვითა სიცილი ტირილსა, მიჯობს ვაგლახი მღერასა“. | ვითა სიცილი ტირილსა, ვაგლახი მიჯობს მღერასა“. | |
| = | ||
| „ქალო, არ იცი, სით მოვალ, რა ჭირნი მომითმენიან, | <> | “ქალო, არ იცი სით მოვალ, რა ჭირნი მომითმენიან; |
| ოდითგან ვეძებ ამბავთა, ესე არვისგან მსმენიან; | = | ოდითგან ვეძებ ამბავთა, ესე არვისგან მსმენიან; |
| შენ მიპოვნიხარ, სიტყვანი ჩემნი რაზომცა გწყენიან, | <> | შენ მიპოვნიხარ; სიტყვანი ჩემნი რაზომცა გწყენიან, |
| ვერ დაგეხსნები, მიამბე, ჩემგან ნუღარა გრცხვენიან!“ | ვერ დაგეხსნები, მიამბე, ჩემგან ნუღარა გრცხვენიან“. | |
| = | ||
| ქალმან უთხრა: „რას შეგესწარ, მე ვინ ვარ და ანუ შენო? | ქალმან უთხრა: „რას შეგესწარ, მე ვინ ვარ და ანუ შენო? | |
| მზე არ მახლავს, შეგეტყვების, თრთვილო, ასრე მით მაწყენო! | <> | მზე არ მახლავს, შეგეტყვების, თრთვილო, ასრე მით მაწყენო; |
| გრძელი სიტყვა საწყინოა, ასრე მოკლედ მოგახსენო: | = | გრძელი სიტყვა საწყინოა, ასრე მოკლედ მოგახსენო: |
| ვერასათვის ვერ გიამბობ, რაცა გინდა, იგი ქმენო!“ | ვერასათვის ვერ გიამბობ, რაცა გინდა, იგი ქმენო!“ | |
| კვლაცა ჰკითხა ზენარობით, მიუყარნა მუხლნი წინა, | კვლაცა ჰკითხა ზენარობით, მიუყარნა მუხლნი წინა, | |
| მაგრა ვერა ვერ დაჰყარა, მუდარობა მოეწყინა, | <> | მაგრა ვერა ვერ დაჰყარა, მუდარობა მოეწყინა; |
| პირსა ზედა გაგულისდა, თვალთა სისხლი მოედინა, | = | პირსა ზედა გაგულისდა, თვალთა სისხლი მოედინა, |
| ადგა, თმათა წამოზიდნა, ყელსა დანა დააბრჯინა. | <> | ადგა, თმითა წამოზიდნა, ყელსა დანა დააბრჯინა. |
| = | ||
| ეგრე უთხრა: „მე ეზომი ჯავრი ვითა შეგარჩინო, | <> | ეგრე უთხრა: „მე ეზომი ჯავრი ვითა შეგარჩინო? |
| რაგვარა თუ ამატირო, ცრემლი ცუდად დამადინო? | რაგვარა თუ ამატირო, ცრემლი ცუდად დამადინო! | |
| გიჯობს, მითხრა, ამის მეტი მართ აღარა არ გაწყინო, | გიჯობს, მითხრა; ამის მეტი მართ აღარა არ გაწყინო, | |
| თვარა, ღმერთმან მტერი ჩემი მოკლას, ვითა მოგაკვდინო!“ | თვარა ღმერთმან მტერი ჩემი მოკლას, ვითა მოგაკვდინო!“ | |
| = | ||
| ქალმან უთხრა: „ეგე ღონე მოიგონე მეტად ავი: | <> | ქალმან უთხრა: „ეგე ღონე მოიგონე მატად ავი: |
| თუ არ მომკლავ, არ მოვკვდები, მრთელი ვარ და მოუკლავი. | თუ არ მომკლავ, არ მოვკვდები, მრთელი ვარ და მოუკლავი; | |
| რად რა გითხრა, სადამდისცა ვიყო ჭირთა უნახავი? | = | რად რა გითხრა, სადამდისცა ვიყო ჭირთა უნახავი? |
| კვლა თუ მომკლავ, სასაუბროდ აღარ მედგას ზედა თავი“. | კვლა თუ მომკლავ, სასაუბროდ აღარ მედგას ზედა თავი“. | |
| კვლა ეტყვის: „ყმაო, რად მპოვე, ვინ მეუბნები მე, ვინო? | კვლა ეტყვის: „ყმაო, რად მპოვე, ვინ მეუბნები მე, ვინო? | |
| ეგე ამბავი ცოცხალსა ნებითა ვერ მათქმევინო! | <> | ეგე ამბავი ცოცხალსა ენითა ვერ მათქმევინო! |
| მე თავი ჩემი ნებითა ჩემითა მოგაკლვევინო, | = | მე თავი ჩემი ნებითა ჩემითა მოგაკლვევინო, |
| ვითა უსტარი ბედითი ადვილად დაგახევინო. | <> | ვითა უსტარი ბედითი, ადვილად დაგახევინო. |
| = | ||
| ჩემი სიკვდილი შენ ჩემად პატიჟად ნურად გგონია, | <> | “ჩემი სიკვდილი შენ ჩემად, პატიჟად ნურად გგონია, |
| მით რომე დამხსნი ტირილსა, შემშრების ცრემლთა ფონია; | = | მით რომე დამხსნი ტირილსა, შემშრების ცრემლთა ფონია; |
| ჩალად მიჩს ყოვლი სოფელი, მისთვისვე შემიწონია; | <> | ჩალად მიჩნს ყოვლი სოფელი, მისთვისვე შემიწონია. |
| ვერ გიცნობ, ვინ ხარ, ვის გითხრნე სიტყვანი მისანდონია?“ | ვერ გიცნობ; ვინ ხარ, ვის გითხრნე სიტყვანი მისანდონია?“ | |
| = | ||
| ყმამან თქვა, თუ: „არ ეგების აწ ამისი ასრე თქმევა, | <> | ყმამან თქვა თუ: „არ ეგების აწ ამისი ასრე თქმევა, |
| სხვასა რასმე მოგონება, სჯობს საქმისა გამორჩევა“. | = | სხვასა რასმე მოგონება, სჯობს საქმისა გამორჩევა“. |
| გაუშვა და ცალკე დაჯდა, ტირს, დაუწყო ცრემლთა ფრქვევა, | <> | გაუშვა და ცალკე დაჯდა, ტირს, დაიწყო ცრემლთა ფრქვევა; |
| ქალსა უთხრა: „გაგარისხე, აწ, ესე თქვი, ვით დავრჩე, ვა!“ | ქალსა უთხრა: „გაგარისხე, აწ არ ვიცი, ვით დავრჩე, ვა!“ | |
| = | ||
| ქალი დაუჯდა კუშტგვარად, ქუშობს, ჯერთ არ დამტკბარია; | <> | ქალი დაუჯდა კუშტ-გვარად, ქუშობს, ჯერთ არ დამტკბარია; |
| ავთანდილ ქვე ზის ტირილად, აღარას მოუბარია; | = | ავთანდილ ქვე ზის ტირილად, აღარას მოუბარია; |
| ვარდისა ბაღსა მოგუბდა ცრემლისა საგუბარია. | ვარდისა ბაღსა მოგუბდა ცრემლისა საგუბარია. | |
| კვლა იქით ქალი ატირდა, მისთვის გულნალმობარია. | <> | კვლა იქით ქალი ატირდა, მისთვის გულ-ნალმობარია. |
| = | ||
| ყმა მტირალი შეებრალა, ამად ცრემლნი ცხელნი ღვარნა, | <> | ყმა მტირალი შეებრალა, ამად ცხელნი ცრემლნი ღვარნა, |
| მაგრა უჯდა უცხოს უცხო, არ ბაგენი აუბარნა; | = | მაგრა უჯდა უცხოს უცხო, არ ბაგენი აუბარნა; |
| ყმამან ცნა, თუ: „გონებანი ჩქარნი ჩემთვის დააწყნარნა“. | <> | ყმამან ცნა თუ: „გონებანი ჩქარნი ჩემთვის დააწყნარნა“. |
| ცრემლდენილი შეეხვეწა, ადგა, მუხლნი მიუყარნა. | ცრემლ-დენილი შეეხვეწა, ადგა, მუხლნი მიუყარნა. | |
| = | ||
| უთხრა: „ვიცი, აღარ ვარგ ხარ შენ აწ ჩემად დასადობლად, | <> | უთხრა: „ვიცი, აღარ ვარგხარ, შენ აწ ჩემად დასადობლად; |
| გაგარისხე, დარჩომილ ვარ ღარიბად და ამად ობლად; | გაგარისხე, დაგრჩომივარ ღარიბად და ამად ობლად; | |
| აწ ეგრეცა თავი ჩემი დამიც შენთვის დასანდობლად, | = | აწ ეგრეცა თავი ჩემი დამიც შენთვის დასანდობლად, |
| ამად რომე შეცოდება შვიდგზის თქმულა შესანდობლად. | <> | ამად რომე შეცოდება შვიდ-გზის თქმულა შესანდობლად. |
| = | ||
| თავი ჩემი სამსახურად თუცა ავად მოგაწონე, | <> | “თავი ჩემი სამსახურად თუცა ავად მოგაწონე, |
| მიჯნურისა შებრალება ხამს, ესეცა გაიგონე! | მიჯნურისა შებრალება ხამს, ესეცა გაიგონე; | |
| სხვაგნით ყოვლგნით უღონო ვარ, არვინ არის ჩემი ღონე; | = | სხვაგნით ყოვლგნით უღონო ვარ, არვინ არის ჩემი ღონე; |
| სულთა მოგცემ გულისათვის, სხვა მეტიმცა რა გაქონე!“ | სულთა მოგცემ გულისათვის, სხვა მეტიმცა რა გაქონე!“ | |
| რა ქალსა მიხვდა ყმისაგან მიჯნურობისა სმინება, | <> | რა ქალსა მიჰხვდა ყმისაგან მიჯნურობისა სმინება, |
| გულამოხვინჩვით დაიწყო ასკეცთა ცრემლთა დინება, | გულ-ამოხვინჩვით დაიწყო ას-კეცად ცრემლთა დინება; | |
| კვლა გაამრავლა ზახილით ტირილი, არგაცინება. | კვლა გაამაღლა ზახილით ტირილი, არ გაცინება. | |
| ავთანდლს ღმერთმან წადილი მისცა, გულისა ლხინება. | ავთანდილს ღმერთმან წადილი მისცა, გულისა ლხინება. | |
| = | ||
| იტყვის, თუ: „ამა სიტყვითა მას ფერი შეეცვალების, | <> | იტყვის თუ: „ამა სიტყვითა მას ფერი შეეცვალების, |
| ვისთვისმე ხელი უცილოდ, მას ცრემლი ემალმალების“. | ვისთვისმე ხელი უცილოდ მას ცრემლი ემალმალების“. | |
| კვლა უთხრა: „დაო, მიჯნური მტერთაცა შეებრალების; | კვლა უთხრა: „დაო, მიჯნური მტერთაცა შეებრალების, | |
| ესეცა იცი, სიკვდილსა თვით ეძებს, არ ეკრძალების. | = | ესეცა იცი, სიკვდილსა თვით ეძებს, არ ეკრძალების. |
| ვარ მიჯნური, ხელი ვინმე, გაუძლებლად სულთა დგმისად, | <> | “ვარ მიჯნური, ხელი ვინმე, გაუძლებლად სულთა დგმისად; |
| ჩემმან მზემან გამომგზავნა საძებარად იმა ყმისად, | ჩემმან მზემან გამომგზავნა საძებარად იმა ყმისად; | |
| ღრუბელიცა ვერ მიხვდების მე მისრულ ვარ სადა, მი-, სად! | ღრუბელიცა ვერ მიხვდების, მე მისრულვარ სადა, მი-, სად; | |
| გული თქვენი მიპოვნია, მისი შენად, შენი მისად. | გული თქვენი მიპოვნია, მისი შენდა, შენი მისად | |
| = | ||
| მისი სახე გულსა ჩემსა ხატად ასრე გამოვხატე, | <> | “მისი სახე გულსა ჩემსა ხატად ასრე გამოვხატე, |
| მისთვის ხელმან, გამოჭრილმან ლხინი ჩემი ვაალქატე. | მისთვის ხელმან, გამოჭრილმან, ლხინი ჩემი ვაალქატე; | |
| ორისაგან ერთი მიყავ: ტყვემქმენ ანუ მააზატე, | ორისაგან ერთი მიყავ: ტყვე-მქმენ, ანუ მააზატე, | |
| ან მაცოცხლე, ანუ მომკალ, ჭირი ჭირსა მომიმატე!“ | ან მაცოცხლე, ანუ მომკალ, ჭირი ჭირსა მომიმატე“. | |
| = | ||
| ქალმან უთხრა ყმასა სიტყვა პირველისა უამესი: | ქალმან უთხრა ყმასა სიტყვა პირველისა უამესი: | |
| „ეგე სიტყვა მოიგონე დია რამე უკეთესი. | <> | “ეგე სიტყვა მოიგონე დია რამე უკეთესი; |
| წეღან საქმე მტერობისა გულსა ჩემსა ჩამოსთესი, | წეღან საქმე მტერობისა გულსა ჩემსა შთამოსთესი, | |
| აწ მოყვარე გიპოვნივარ, დისაგანცა უფრო დესი. | = | აწ მოყვარე გიპოვნივარ, დისაგანცა უფრო დესი. |
| მაშა რათგან მიჯნურობა შენად ღონედ მოიგონე, | <> | “მაშა რათგან მიჯნურობა შენად ღონედ მოიგონე, |
| არ ეგების, ამას იქით თუცა თავი არ გამონე, | არ ეგების, ამას იქით თუმცა თავი არ გამონე; | |
| არ შენ მოგეც თავი ჩემი, დაგაბნიე, დაგაღონე; | = | არ შენ მოგეც თავი ჩემი, დაგაბნიე, დაგაღონე; |
| შენთვის მოვკვდე, ამისებრი მემცა საქმე რა ვიღონე! | <> | შენთვის მოვკვდე, ამისებრი მემცა საქმე რა ვაღონე! |
| = | ||
| აწ რაცა გითხრა, თუ ამა საქმესა დამმორჩილდები, | <> | “აწ რაცა გითხრა, თუ ამა საქმესა დამმორჩილდები, |
| რასაცა ეძებ, მიხვდები, უცილოდ არ ასცილდები; | რასაცა ეძებ, მიჰხვდები, უცილოდ არ ასცილდები; | |
| თუ არ მოისმენ, ვერ ჰპოვებ, რაზომცა ცრემლსა მილდები, | თუ არ მომისმენ, ვერ ჰპოვებ, რაზომმცა ცრემლსა მილდები, | |
| მოგხვდების მდურვა სოფლისა, მოჰკვდები, გა-ცა-სწბილდები“. | მოგხვდების მდურვა სოფლისა, მოჰკვდები გა-ცა-სწბილდები“. | |
| არაკი ავთანდილისა, ასმათს რომ უბრძანა | ||
| = | ||
| ყმამან უთხრა: „ეგე საქმე ამას ჰგავსო, არა სხვასა: | ყმამან უთხრა: „ეგე საქმე ამას ჰგავსო, არა სხვასა: | |
| ორნი კაცნი მოდიოდეს სადაურნი სადმე გზასა, | ორნი კაცნი მოდიოდეს სადაურნი სადმე გზასა, | |
| უკანამან წინა ნახა ჩავარდნილი შიგან ჭასა, | უკანამან წინა ნახა ჩავარდნილი შიგან ჭასა, | |
| ზედ მიადგა, ჩაჰყიოდა, ტირს, იზახის ვაგლახ-ვასა. | ზედ მიადგა, ჩაჰყიოდა, ტირს, იზახის ვაგლახ-ვასა. | |
| ეგრე უთხრა: «ამხანაგო, იყავ მანდა, მომიცდიდე, | <> | “ეგრე უთხრა: «ამხანაგო, იყავ მანდა, მომიცდიდე, |
| წავალ თოკთა მოსახმელად, მწადსო, თუმცა ამოგზიდე». | წავალ თოკთა მოსახმელად, მწადსო, თუმცა ამოგზიდე»; | |
| მას ქვეშეთსა გაეცინნეს, გაუკვირდა მეტად კიდე, | = | მას ქვეშეთსა გაეცინნეს, გაუკვირდა მეტად კიდე, |
| შემოჰყივლა: «არ გელოდე, სად გაგექცე, სად წავიდე?» | შემოჰყივლა: «არ გელოდე, სად გაგექცე, სად წავიდე?» | |
| აწ, დაო, შენთა ხელთაა ჩემი საბელი ყელისა, | <> | “აწ, დაო, შენთა ხელთაა ჩემი საბელი ყელისა, |
| რასაცა მიზამ, შენ იცი, შენ ხარ წამალი ხელისა, | სხვად უღონოა უშენოდ ჩემგან აღპყრობა ხელისა; | |
| სხვად უღონოა უშენოდ ჩემი აპყრობა ხელისა, | რასაცა მიზამ, შენ იცი, შენ ხარ წამალი ხელისა; | |
| თვარა ვისმც ექმნა გვარლითა შეკრვა თავისა მრთელისა!“ | თვარა ვისმც ექმნა გვარლითა შეკვრა თავისა მრთელისა!“ | |
| = | ||
| ქალმან უთხრა: „მომეწონა, ყმაო, შენი ნაუბარი. | ქალმან უთხრა: „მომეწონა, ყმაო, შენი ნაუბარი. | |
| ხარ უცილოდ კარგი ვინმე, მოყმე, ბრძენთა საქებარი; | ხარ უცილოდ კარგი ვინმე, მოყმე, ბრძენთა საქებარი; | |
| ხარ ვინათგან აქანამდის მაგა ჭირთა დამთმობარი, | ხარ ვინათგან აქანამდის მაგა ჭირთა დამთმობარი, | |
| რაცა გითხრა, მომისმინე, გიპოვნია საძებარი. | რაცა გითხრა, მომისმინე, გიპოვნია საძებარი. | |
| იმა მოყმისა ამბავი არსადა არ იპოვნების; | <> | “იმა მოყმისა ამბავი არსადა არ იპოვების; |
| თვით თუ არ გითხრობს, არ ითქმის, არვისგან დაიხსოვნების; | თვით თუ არ გითხრობს, არ ითქმის, არ ვისგან დაიჯერების; | |
| მოილოდინე, მოვიდეს, რაზომცა დაგეყოვნების, | = | მოილოდინე, მოვიდეს, რაზომცა დაგეყოვნების, |
| დადუმდი, ვარდსა ნუ აზრობ, ცრემლითა ნუ ითოვნების! | <> | დადუმდი, ვარდსა ნუ აზრობ, ცრემლითა ნუ ითოვნების. |
| = | ||
| გითხრა, თუ ცოდნა გწადიან მისისა შენ სახელისა: | <> | “გითხრა, თუ ცოდნა გწადიან ჩვენისა შენ სახელისა: |
| ტარიელ არის სახელი იმა მოყმისა ხელისა; | = | ტარიელ არის სახელი იმა მოყმისა ხელისა; |
| მე ასმათ მქვიან, რომელსა წვა მაქვს ცეცხლისა ცხელისა, | მე ასმათ მქვიან, რომელსა წვა მაქვს ცეცხლისა ცხელისა, | |
| სულთქმა სულთქმისა ბევრისა, მაშა თუ არ ერთხელისა. | სულთქმა სულთქმისა ბევრისა, მაშა თუ არ ერთხელისა. | |
| ამის მეტსა ვერას გითხრობ მე სიტყვასა ამისთანსა: | <> | “ამის მეტსა ვერას გითხრობ მე სიტყვასა ამისთანსა: |
| ისი მინდორს არონინებს ტანსა მჭევრსა, მემაჯანსა, | = | ისი მინდორს არონინებს ტანსა მჭევრსა, მემაჯანსა, |
| ვჭამ, გლახ, მარტო ნადირისა მისგან ხორცსა მონატანსა, | <> | ვსჭამ, გლახ, მარტო ნადირისა მისგან ხორცსა მონატანსა, |
| აწვე მოვა, არა ვიცი, თუ დაჰყოვნის დიდსა ხანსა. | = | აწვე მოვა, არა ვიცი, თუ დაჰყოვნის დიდსა ხანსა. |
| ამას გვედრებ, მოიცადო, თავი სხვაგან არსად არო; | <> | “ამას გვედრებ, მოიცადო თავი სხვაგან არსად არო; |
| რა მოვიდეს, შევეხვეწო, ნუთუ ვით რა მოვაგვარო, | რა მოვიდეს, შევეხვეწო; ნუთუ ვით რა მოვაგვარო; | |
| ერთმანერთსა შეგამეცნნე, თავი შენი შევაყვარო, | ერთმანერთსა შეგამეცნე, თავი შენი შევაყვარო, | |
| თვით გიამბოს საქმე მისი, საყვარელსა გაახარო“. | = | თვით გიამბოს საქმე მისი, საყვარელსა გაახარო“. |
| ქალსა ყმამან მოუსმინა, დამორჩილდა, დართო ნება. | ქალსა ყმამან მოუსმინა, დამორჩილდა, დართო ნება. | |
| ამას ზედა მოიხედნეს, ხევით ესმა ჩხაპუნება; | <> | ამას ზედა მოიხედეს, ხევით ესმა ჩხაპუნება; |
| მთვარე წყალსა გამოსრული ნახეს, შუქთა მოვანება, | = | მთვარე წყალსა გამოსრული ნახეს, შუქთა მოვანება, |
| უკურიდნეს, აღარა ქმნეს მუნ ხანისა დაყოვნება. | უკურიდნეს, აღარა ქმნეს მუნ ხანისა დაყოვნება. | |
| ქალმან უთხრა: „ყმაო, ღმერთმან მოგცა ჟამად, რაცა გინა, | <> | ქალმან უთხრა: „ყმაო, ღმერთმან მოგცა, ჟამად, რაცა გინა, |
| მაგრა თავი უჩინოქმენ, დამალული იყავ შინა; | მაგრა თავი უჩინო ქმენ, დამალული იყავ შინა; | |
| იმა ყმისა მეუნებლე ხორციელი არავინ-ა; | = | იმა ყმისა მეუნებლე ხორციელი არავინ-ა; |
| ნუთუ ვით რა მოვაგვარო, შენი ნახვა არ ეწყინა“. | ნუთუ ვით რა მოვაგვარო, შენი ნახვა არ ეწყინა“. | |
| ავთანდილ ქვაბსა დამალა ქალმან მალვითა მალითა. | ავთანდილ ქვაბსა დამალა ქალმან მალვითა მალითა. | |
| იგი ყმა ცხენსა გარდახდა, შვენოდა კაპარჭ-ხრმალითა; | <> | იგი ყმა ცხენსა გარდახდა, შვენოდა კაპარჭ-ხრმალითა, |
| ატირდეს მაღლად ცრემლითა, ზღვათაცა შესამალითა, | = | ატირდეს მაღლად ცრემლითა, ზღვათაცა შესამალითა, |
| ავთანდილ სარკმლით უჭვრეტდა ჭვრეტითა იდუმალითა. | ავთანდილ სარკმლით უჭვრეტდა ჭვრეტითა იდუმალითა. | |
| ამარტისფერად შეცვალა ბროლი ცრემლისა ბანამან. | <> | ამარტის ფერად შეცვალა ბროლი ცრემლისა ბანამან. |
| დიდხან იტირეს ყმამან და მან ქალმან შაოსანამან; | = | დიდხან იტირეს ყმამან და მან ქალმან შაოსანამან; |
| შეჰხსნა, შეიღო აბჯარი, ცხენიცა შეიყვანა მან; | <> | შეხსნა, შეიღო აბჯარი, ცხენიცა შეიყვანა მან, |
| დადუმდეს, ცრემლნი მოჰკვეთნა შავმან გიშრისა დანამან. | = | დადუმდეს, ცრემლნი მოჰკვეთნა შავმან გიშრისა დანამან. |
| ავთანდილ სარკმლით უჭვრეტდა, ტყვე, სარკმლით ნააზატები. | <> | ავთანდილ სარკმლით უჭვრეტდა, ტყვე, საკნით ნააზატები. |
| მან ქალმან ქვეშე დაუგო ვეფხის ტყავისა ნატები; | = | მან ქალმან ქვეშე დაუგო ვეფხის ტყავისა ნატები; |
| მას ზედა დაჯდა იგი ყმა, სულთქვამს ჭირმონამატები, | <> | მას ზედა დაჯდა იგი ყმა, სულთქვამს ჭირ-მონამატები, |
| სისხლისა ცრემლსა გაეწნა შუა გიშრისა სატები. | = | სისხლისა ცრემლსა გაეწნა შუა გიშრისა სატები. |
| მან ქალმან ხელყო კვესითა გზება ცეცხლისა ნელისა, | <> | მან ქალმან ხელ-ყო კვესითა გზება ცეცხლისა ნელისა. |
| ეგონა ჭამა ხორცისა შემწვრისა, შეუქნელისა; | = | ეგონა ჭამა ხორცისა შემწვრისა, შეუქნელისა; |
| მიუპყრა, ერთი ახლიჩა, – ქმნაა საქმისა ძნელისა, – | <> | მიუპყრა, ერთი ახლიჩა, ქმნაა საქმისა ძნელისა, |
| ძალი არ ჰქონდა, დაუწყო გამოყრა უცოხნელისა. | = | ძალი არ ჰქონდა, დაუწყო გამოყრა უცოხნელისა. |
| ცოტად მიწვა, მიიძინა, თუცა ყოლა ვერა მეტი; | ცოტად მიწვა, მიიძინა, თუცა ყოლა ვერა მეტი; | |
| შეკრთა, დიდნი დაიზახნა, წამოვარდა ვითა რეტი, | <> | შეკრთა, დიდნი დაიზახნა, წამოიჭრა ვითა რეტი, |
| იზახდის და წამ-წამ იკრის გულსა ლოდი, თავსა კეტი. | = | იზახდის და წამ-წამ იკრის გულსა ლოდი, თავსა კეტი. |
| ცალკერძ ზის და პირსა იხოკს ქალი მისი შენაჭვრეტი. | <> | ცალ-კერძ ზის და პირსა იხოკს ქალი მისი შენაჭვრეტი. |
| = | ||
| „რად დაჰბრუნდი? – მოახსენა, – მითხარ, რაცა წაგეკიდა!“ | <> | “რად დაჰბრუნდი? – მოახსენა, – „მითხარ, რაცა წაგეკიდა!“ |
| მან უბრძანა: „მონადირე მეფე ვინმე გარდმეკიდა, | = | მან უბრძანა: „მონადირე მეფე ვინმე გარდმეკიდა, |
| ჰყვეს ლაშქარნი უთვალავნი, ბარგი მძიმედ აეკიდა, | ჰყვეს ლაშქარნი უთვალავნი, ბარგი მძიმედ აეკიდა, | |
| იგი მინდორს ნადირობდა, დაეფანჩა მარეკი, და-. | იგი მინდორს ნადირობდა, დაეფანჩა მარეკი, და-. | |
| სევდად მეცა კაცთა ნახვა, ცეცხლი უფრო გავიალე, | <> | “სევდად მეცა კაცთა ნახვა, ცეცხლი უფრო გავიალე: |
| არ მივეო ახლოს შეყრად, თავი ჩემი შევიწყალე, | არ მივეო ახლოს შეყრად, თავი ჩემი შევიწყალე; | |
| მათგან მწყრალი შემოვბრუნდი, ტყესა შიგან დავიმალე“. | მათგან მკრთალი შემოვბრუნდი, ტყესა შიგან დავიმალე. | |
| თქვა: „ნუთუმცა უკუმრიდა, რა გათენდეს, წავალ ხვალე“. | ვთქვი: ნუთუმცა უკუმრიდა, რა გათენდეს, წავალ ხვალე“. | |
| = | ||
| ქალსა ცრემლი გადმოსცვივდა ასნაკეცი, ბევრისბევრად; | <> | ქალსა ცრემლი გარდმოსცვივდა ას-ნაკეცი, ბევრის-ბევრად; |
| მოახსენა: „მხეცთა თანა იარები მარტო ტევრად, | = | მოახსენა: „მხეცთა თანა იარები მარტო ტევრად, |
| არას კაცსა არ იახლებ საუბრად და შემაქცევრად; | <> | არას კაცსა არ იახლებ საუბრად და შემაქცევრად, |
| მას მაგითა ვერას არგებ, დღეთა შენთა ცუდად ლევ რად? | მას მაგითა ვერა არგებ, დღეთა შენთა ცუდად ჰლევ რად? | |
| = | ||
| ყოვლი პირი ქვეყანისა ერთობ სრულად მოგივლია, | <> | “ყოვლი პირი ქვეყანისა ერთობ სრულად მოგივლია. |
| ერთი კაცი შემაქცევრად შენად ვითა დაგელია, | ერთი კაცი შემაქცევრად შენად ვითა დაგელია? | |
| გეახლოს და არ გაშმაგდე, თუცა ჭირი არ გაკლია. | გეახლოს და არ გაშმაგდე, თუცა ჭირი არ გაკლია; | |
| შენ მოჰკვდე და იგი წახდეს, ესე შენთვის რა მადლია?“ | = | შენ მოჰკვდე და იგი წახდეს, ესე შენთვის რა მადლია?“ |
| უბრძანა: „დაო, ეგეა მსგავსი შენისა გულისა, | უბრძანა: „დაო, ეგეა მსგავსი შენისა გულისა, | |
| მაგრა არ არის ქვეყანად წამალი ამა წყლულისა! | მაგრა არ არის ქვეყანად წამალი ამა წყლულისა! | |
| ვის ძალუც პოვნა კაცისა, თვით სოფლად არმოსრულისა? | <> | ვის ძალ-უც პოვნა კაცისა, თვით სოფლად არ-მოსრულისა, |
| ჩემი ლხინია სიკვდილი, გაყრა ხორცთა და სულისა. | = | ჩემი ლხინია სიკვდილი, გაყრა ხორცთა და სულისა. |
| ღმერთმან სხვამცა ეტლსა ჩემსა რაცა კაცი რად დაჰბადა, | <> | “ღმერთმან სხვაცა ეტლსა ჩემსა რაცა კაცი რად დაბადა, |
| სიახლე და საუბარი თუმცა მისი მე მეწადა! | = | სიახლე და საუბარი თუმცა მისი მე მეწადა! |
| ვინმცა გასძლნა ჭირნი ჩემნი, ანუ ვინმცა შეეცადა? | ვინმცა გასძლნა ჭირნი ჩემნი, ანუ ვინმცა შეეცადა? | |
| შენგან კიდე ხორციელი, დაო, მივის არასადა“. | შენგან კიდე ხორციელი, დაო, მივის არასადა“. | |
| ქალმან ჰკადრა: „არ გამიწყრე, ვიშიშვი და ვიაჯ დია; | ქალმან ჰკადრა: „არ გამიწყრე, ვიშიშვი და ვიაჯ დია; | |
| რათგან ღმერთსა ვაზირობა შენი ჩემზედ მოუგდია, | <> | რათგან, ღმერთსა ვაზირობა შენი ჩემზედ მოუგდია, |
| ვერ დავმალავ, უკეთესი რაცა საქმე გამიცდია. | ვერ დავმალავ უკეთესსა, რაცა საქმე გამიცდია. | |
| არა ვარგა უსაზომო, თავი ზომსა გარდგიხდია. | არა ვარგა უსაზომო, თავი ზომსა გარდგიხდია“. | |
| = | ||
| მისი მძებნელი იყომცა ჭკუითა მეტისმეტითა; | <> | |
| შენ კაცთა ნაცვლად ნადირთა ახლავ ცნობითა რეტითა; | ||
| სჯობს, ერთი კაცი იახლო, ილხენდე მისით ჭვრეტითა. | ||
| ვით იადონი არ მოჰკვდე ბულბულოს თესლთა კვნეტითა“. | ||
| ყმამან უთხრა: „რას მენუკევ, არა ვიცი, გამიცხადე! | ყმამან უთხრა: „რას მენუკვი, არა ვიცი, გამიცხადე. | |
| კაცი ჩემად სამსახურად უღმრთოდ მემცა ვით დავბადე! | = | კაცი ჩემად სამსახურად უღმრთოდ მემცა ვით დავბადე! |
| ღმერთსა ჩემი უბედობა უნდა, მემცა რას ვეცადე! | ღმერთსა ჩემი უბედობა უნდა, მემცა რას ვეცადე! | |
| განაღამცა გავნადირდი, თავი ასრე გავიხადე“. | <> | განაღამცა გავნადირდი, თავი ასრე გავიხადე“. |
| = | ||
| ქალმან კვლა ჰკადრა: „გაგსაჯე მეტითა შეგონებითა, | ქალმან კვლა ჰკადრა: „გაგსაჯე მეტითა შეგონებითა, | |
| მაგრა თუ კაცი მოგგვარო, მოგყვეს თავისა ნებითა, | მაგრა თუ კაცი მოგგვარო, მოგყვეს თავისა ნებითა, | |
| იგი გეახლოს, ილხენდე მისითა შემეცნებითა, | <> | იგი გეახლოს, ილხენდე მისითა შემეცნებითა; |
| ფიცე, არ მოჰკლა, არ იყო, არ, სავნებლისა ვნებითა!“ | ფიცე, არ მოჰკლა, არ იყო, არ-სავნებლისა ვნებითა“. | |
| = | ||
| მან უბრძანა: „თუ მიჩვენებ, ვნახავ, დიდად გავიხარებ, | <> | ყმამან უთხრა: „თუ მიჩვენებ, ვნახავ, დიდად გავიხარებ, |
| სიყვარულმან მისმან, ვისთვის ხელი მინდორს თავსა ვარებ, | = | სიყვარულმან მისმან, ვისთვის ხელი მინდორს თავსა ვარებ, |
| არას უზამ უგემურსა, არათ ოდეს გავამწარებ; | <> | არას ვუზამ უგემურსა, არა ოდეს გავამწარებ; |
| რაცა ჩემგან ეამების, ვაამებ და შევიყვარებ“. | = | რაცა ჩემგან ეამების, ვაამებ და შევიყვარებ“. |
| <> | შეყრა ტარიელისა და ავთანდილისა | |
| ქალი ადგა და წავიდა მის ყმისა მოსაყვანებლად; | = | ქალი ადგა და წავიდა მის ყმისა მოსაყვანებლად; |
| „არ ეწყინაო“, უამბობს, არს მისად მაგულვანებლად, | <> | “არ ეწყინაო“, უამბობს, არს მისად მაგულვანებლად, |
| ხელი მოჰკიდა, მოჰყვანდა, ვით მთვარე მოსავანებლად; | = | ხელი მოჰკიდა, მოჰყვანდა, ვით მთვარე მოსავანებლად; |
| იგი რა ნახა ტარიელ, თქვა მზისა დასაგვანებლად. | იგი რა ნახა ტარიელ, თქვა მზისა დასაგვანებლად. | |
| გამოეგება ტარიელ, მართებს ორთავე მზე დარად, | გამოეგება ტარიელ, მართებს ორთავე მზე დარად, | |
| ანუ ცით მთვარე უღრუბლო შუქთა მოჰფენდეს ქვე ბარად, | <> | ანუ ცით მთვარე, უღრუბლო შუქთა მოჰფენდეს ქვე ბარად; |
| რომე მათ თანა ალვისა ხეცა ვარგ იყო ხედ არად, | რომე მათთანა ალვისა ხეცა ვარგიყო ხედ არად, | |
| ჰგვანდეს შვიდთავე მნათობთა, სხვადმცა რისად ვთქვი მე და რად! | ჰგვანდეს შვიდთავე მნათობთა, სხვადმცა რისად ვთქვა მე და რად! | |
| = | ||
| მათ აკოცეს ერთმანერთსა, უცხოობით არ დარიდეს, | მათ აკოცეს ერთმანერთსა, უცხოობით არ დარიდეს, | |
| ვარდსა ხლეჩდეს, ბაგეთაგან კბილნი თეთრნი გამოსჭვირდეს, | <> | ვარდსა ხლეჩდეს, ბაგეთაგან კბილნი თეთრნი გამოსჭვირდეს; |
| ყელი ყელსა გარდააჭდვეს, ერთმანერთსა აუტირდეს, | ყელი ყელსა გადააჭვდეს, ერთმანერთსა აუტირდეს, | |
| ქარვად შექმნნეს იაგუნდნი მათნი, თუცა ლალად ღირდეს. | = | ქარვად შექმნნეს იაგუნდნი მათნი, თუცა ლალად ღირდეს. |
| მობრუნდეს, ყმამან ავთანდილს ხელი შეუპყრა ხელითა, | <> | მობრუნდეს; ყმამან ავთანდილს ხელი შეუპყრა ხელითა, |
| ერთგან დასხდეს და იტირეს დიდხან ცრემლითა ცხელითა. | ერთგან დასხდეს და იტირეს დიდხან ცრემლითა ცხელითა; | |
| ასმათი სულსა უღებდა სიტყვითა საკვირველითა: | ასმათი სულსა უღებდა, სიტყვითა საკვირველითა: | |
| „თავთა ნუ დაჰხოცთ, ნუ ბნელიქთ მზესა თქვენითა ბნელითა!“ | “თავთა ნუ დახოცთ, ნუ ბნელ-იქმთ მზესა თქვენითა ბნელითა“. | |
| = | ||
| ტარიელის ვარდი იყო დათრთვილული, არ დაზრული; | <> | ტარიელის ვარდი იყო დათრთვილული, არ-დაზრული; |
| ყმასა უთხრა: „მესწრაფების, მითხარ შენი დაფარული, | = | ყმასა უთხრა: „მესწრაფების, მითხარ შენი დაფარული, |
| ვინ ხარ, ანუ სით მოსრულ ხარ, სადაური, სით მოსრული? | <> | ვინ ხარ, ანუ სით მოსრულხარ, სადაური, სით მოსრული? |
| მე სიკვდილსა აღარ ვახსოვ, ვარ მისგანცა განწირული“. | = | მე სიკვდილსა აღარ ვახსოვ, ვარ მისგანცა განწირული“. |
| ავთანდილ გასცა პასუხი, სიტყვები ლამაზებია: | ავთანდილ გასცა პასუხი, სიტყვები ლამაზებია: | |
| „ლომო და გმირო ტარიელ, ვის თავი გინაზებია, | <> | “ლომო და გმირო ტარიელ, ვის თავი გინაზებია: |
| მე ვარ არაბი, არაბეთს არს ჩემი დარბაზებია, | = | მე ვარ არაბი, არაბეთს არს ჩემი დარბაზებია, |
| მიჯნურობითა დამწვარ ვარ, ცეცხლი უშრეტი მგზებია. | <> | მიჯნურობითა დამწვარვარ, ცეცხლი უშრეტი მგზებია. |
| = | ||
| მე პატრონისა ჩემისა ასული შემყვარებია; | <> | “მე პატრონისა ჩემისა ასული შემყვარებია; |
| თვით მეფედ მათად მას ხედვენ მონები მკლავმაგრებია. | თვით მეფედ მათად მას ხედვენ მონები მკლავ-მაგრებია. | |
| თუცა არ მიცნობ, გინახავ, თუ ვითა გეაზრებია, | თუცა არ მიცნობ, გინახავ, თუ ვითა გიაზრებია, | |
| გახსოვსცა, ოდეს დაჰხოცე მონები არსაპყრებია? | გახსოვსცა, ოდეს დახოცე მონები არ-საპყრებია? | |
| = | ||
| შენ მინდორს გნახეთ გაჭრილი, ჩვენ ზედა გარდგეკიდენით, | <> | “შენ მინდორს გნახეთ გაჭრილი, ჩვენ ზედა გარდგეკიდენით, |
| პატრონი ჩემი გაგიწყრა, ჩვენ ხაფად წაგეკიდენით, | პატრონი ჩემი გაგიწყრა, ჩვენ ხაფად წაგეკიდენით: | |
| გიხმეთ, არ მოხვე, ლაშქარნი უკანა გამოგკიდენით, | გიხმეთ, არ მოხველ, ლაშქარნი უკანა გამოგკიდენით, | |
| შენ ველნი წითლად შეღებენ სრულად სისხლისა კი დენით. | = | შენ ველნი წითლად შეღებენ სრულად სისხლისა კი დენით. |
| ყველაკასა მათრახითა თავი უხრმლოდ გარდაჰკვეთეთ. | <> | “ყველაკასა მათრახითა თავი უხრმლოდ გარდაჰკვეთეთ. |
| მეფე შეჯდა, დაგვეკარგე, კვალი შენი ვერ მოვკვეთეთ, | = | მეფე შეჯდა, დაგვეკარგე, კვალი შენი ვერ მოვკვეთეთ, |
| ვითა ქაჯი დაგვემალე, მონებიცა დავაფეთეთ, | <> | ვითა ქაჯი დაგვემალე, მონებიცა დავაფეთეთ; |
| ამან უფრო დაგვაშმაგნა, თავი სრულად გავაშეთეთ. | = | ამან უფრო დაგვაშმაგნა, თავი სრულად გავაშეთეთ. |
| ჭმუნვა შეექმნა, თქვენც იცით, ხელმწიფე ნებიერია. | <> | “ჭმუნვა შეექმნა, თქვენც იცით, ხელმწიფე ნებიერია. |
| მოგნახეს, გძებნეს ყოველგან, მათ რუკა დაუწერია, | = | მოგნახეს, გძებნეს ყოველგან, მათ რუკა დაუწერია, |
| ვერ ნახეს შენი ნახული ვერცა ყმა, ვერცა ბერია; | <> | ვერ ნახეს შენი მნახავი ვერცა ყმა, ვერცა ბერია; |
| აწ გამომგზავნა, რომელსა ვერ მზე ჰგავს, ვერ ეთერია. | = | აწ გამომგზავნა, რომელსა ვერ მზე ჰგავს, ვერ ეთერია. |
| მიბრძანა: «მიცან ამბავი მის ყმისა წახდომილისა, | <> | “მიბრძანა: «მიცან ამბავი მის ყმისა წარხდომილისა, |
| მაშინ ვარ მქმნელი საქმისა, მის შენგან მონდომილისა». | = | მაშინ ვარ მქმნელი საქმისა, მის შენგან მონდომილისა». |
| სამ წლამდის მითხრა დადენა უმისოდ ცრემლთა მილისა. | სამ წლამდის მითხრა დადენა უმისოდ ცრემლთა მილისა. | |
| არ გიკვირს, გავსძლე ვერჭვრეტა მისისა მე ღიმილისა?! | <> | არ გიკვირს, გავსძელ ვერ-ჭვრეტა მისისა მე ღიმილისა?! |
| = | ||
| აქანამდის მნახავიცა კაცი შენი არ მენახა; | <> | “აქანამდის მნახავიცა კაცი შენი არ მენახა; |
| თურქნი ვნახენ, რომე თქვენთვის სიტყვა რამე გაემკვახა; | = | თურქნი ვნახენ, რომე თქვენთვის სიტყვა რამე გაემკვახა; |
| მათრახითა ჩამოგეგდო, ერთი მკვდართა დაგესახა; | <> | მათრახითა ჩამოგეგდო ერთი, მკვდართა დაგესახა; |
| მათ მასწავლეს, ძმა რომელთა სულმობრძავი სამე, გლახ, ა“. | მათ მასწავლეს, ძმა რომელთა სულ-მობრძავი სამე გლახ, ა“. | |
| = | ||
| ტარიელსცა აეხსენა ომი მათი მაშინდელი, | ტარიელსცა აეხსენა ომი მათი მაშინდელი, | |
| იტყვის: „მახსოვს ეგე საქმე, თუცა არის ადრინდელი; | <> | იტყვის: „მახსოვს ეგე საქმე, თუმცა არის ადრინდელი; |
| ერთგან გნახენ ნადირობას შენ და შენი მე გამზრდელი; | = | ერთგან გნახენ ნადირობას შენ და შენი მე გამზრდელი; |
| მით ვტიროდი, მომეგონა მე, გლახ, ჩემი წამწყმედელი. | <> | მით ვტიროდი, მომეგონა მე, გლახ, ჩემი წარმწყმედელი. |
| = | ||
| რას მაქნევდით, რა გინდოდა, ერთმაერთსა რითა ვჰგვანდით?! | <> | “რას მაქნევდით, რა გინდოდა, ერთმანერთსა რითა ვჰგვანდით? |
| თქვენ მორჭმულნი სთამაშობდით, ჩვენ მტირალნი ღაწვთა ვბანდით. | = | თქვენ მორჭმულნი სთამაშობდით, ჩვენ მტირალნი ღაწვთა ვბანდით. |
| რა მონანი შესაპყრობლად მომწიენით, გაჰგულვანდით, | რა მონანი შესაპყრობლად მომწიენით, გაჰგულვანდით, | |
| აწ ვეჭვ, რომე ჩემად ნაცვლად თანა მკვდართა წაიტანდით. | <> | აწ ვეჭვ, რომე ჩემად ნაცვლად თანა მკვდართა მიიტანდით. |
| = | ||
| მოვიხედენ, მომეწია; რა პატრონი შენი ვნახე, | <> | “მოვიხედენ, მომეწია, რა პატრონი შენი ვნახე, |
| ხელმწიფობით შემებრალნეს, ამად ხელი არ შევახე, | = | ხელმწიფობით შემებრალნეს, ამად ხელი არ შევახე, |
| თვალთა წინა გამოვექეც, მეტი არა შეუზახე. | <> | თვალთა წინა გამოვექეც, მეტი არა შევუზრახე; |
| ჩემი ცხენი უჩინოსა ჰგავს და სხვასმცა რას ვასახე! | ჩემი ცხენი უჩინოსა ჰგავს და სხვასამცა რას ვასახე! | |
| = | ||
| კაცმან ვერ ასწრას თვალისა დაფახვა, დაწამწამება, | <> | “კაცმან ვერ ასწრას თვალისა დაფახვა, დაწამწამება, |
| მას გავექცევი, ვისგანცა ჩემი არა ვცნა ამება. | მას გავექცევი ვისგანცა ჩემი არა ვცნა ამება; | |
| მათ თურქთა მიღმა გამეგო მე არას არ შეწამება, | = | მათ თურქთა მიღმა გამეგო მე არას არ შეწამება, |
| ავად შვენოდა მორევნა და ჩემი დათამამება. | ავად შვენოდა მორევნა და ჩემი დათამამება. | |
| აწ ვაშად მოხვე, – მეამა ნახვა შენისა პირისა, – | <> | “აწ ვაშად მოხვე, მეამა ნახვა შენისა პირისა! |
| ტანად სარო და პირად მზე, მამაცად მსგავსი გმირისა! | ტანად სარო და პირად მზე, მამაცად მსგავსი გმირისა, | |
| მაგრა გარჯილ ხარ, არა ხარ გარდაუხდელი ჭირისა: | მაგრა გარჯილხარ, არა ხარ გარდაუხდელი ჭირისა. | |
| ძნელია პოვნა კაცისა ღმრთივ ზეცით განაწირისა!“ | ძნელია პოვნა კაცისა ღმრთივ ზეცით განაწირისა“! | |
| = | ||
| ავთანდილ უთხრა: „ვით მაქებ საქები ბრძენთა ენისა? | ავთანდილ უთხრა: „ვით მაქებ საქები ბრძენთა ენისა? | |
| მაგისად ნაცვლად რამც გიყავ ღირსი ქებისა თქვენისა! | <> | მაგისად ნაცვლად რამც ვიყავ ღირსი ქებისა თქვენისა! |
| სახე ხარ მზისა ერთისა, ზეცით მნათისა ზენისა, | = | სახე ხარ მზისა ერთისა, ზეცით მნათისა ზენისა, |
| რათგან ვერ შეგცვლის პატიჟი ეგზომთა ცრემლთა დენისა. | რათგან ვერ შეგცვლის პატიჟი ეგზომთა ცრემლთა დენისა. | |
| ამა დღემან დამავიწყა, გული ჩემი ვინ დაბინდა; | <> | “ამა დღემან დამავიწყა, გული ჩემი ვინ დაბინდა; |
| დამიგდია სამსახური, იგი იქმნას, რაცა გინდა; | დამიგდია სამსახური, მისი, იქმნას, რაცა გინდა; | |
| იაგუნდი ეგრეცა სჯობს, ათასჯერმცა მინა მინდა; | იაგუნდი ეგრეცა სჯობს, ათასჯერმცა მინა მინდა, | |
| შენ გეახლო სიკვდილამდის, ამის მეტი არა მინდა!“ | = | შენ გეახლო სიკვდილამდის, ამის მეტი არა მინდა!“ |
| ტარიელ უთხრა: „მე შენი გული აწ მემხურვალების; | ტარიელ უთხრა: „მე შენი გული აწ მემხურვალების; | |
| მიკვირს, თუ ნაცვლად მაგისად შენ ჩემი რა გევალების! | მიკვირს, თუ ნაცვლად მაგისად შენ ჩემი რა გევალების! | |
| მაგრა წესია, მიჯნური მიჯნურსა შეებრალების, | მაგრა წესია, მიჯნური მიჯნურსა შეებრალების, | |
| შენ საყვარელსა გაგყარო, ესე რათ გენაცვალების! | <> | შენ საყვარელსა გაგყარო, ესე რად გენაცვალების!“ |
| = | ||
| წამოსრულ ხარ ჩემად ძებნად, პატრონისა სამსახურად; | <> | “წამოსრულხარ ჩემად ძებნად, პატრონისა სამსახურად; |
| ღმერთმან ქმნა და გიპოვნივარ, შენცა ცდილ ხარ მამაცურად. | ღმერთმან ქმნა და გიპოვნივარ, შენცა ცდილხარ მამაცურად. | |
| მაგრა ჩემსა რა გიამბობს, გამოჭრილ ვარ ასრე თუ რად! | მაგრა ჩემსა რა გიამბობს, გამოჭრილვარ ასრე თუ რად! | |
| მე თუ ვიტყვი, დამწვავს ცეცხლი ცხელი, შემიქს ალად, მურად“. | = | მე თუ ვიტყვი, დამწვავს ცეცხლი ცხელი, შემიქს ალად, მურად“. |
| ასმათ უთხრა: „ლომო, ცრემლით მაგა ცეცხლსა რა ერგების! | <> | ასმათ უთხრა: „ცრემლით, ლომო, მაგა ცეცხლსა რა ერგების! |
| მე ვითა ვთქვა წვევა თქმისა, რათგან ეგრე არ ეგების! | = | მე ვითა ვთქვა წვევა თქმისა, რათგან ეგრე არ ეგების! |
| ვხედავ, ესე ხელი ვინმე მოყმე შენთვის წაეგების, | ვხედავ, ესე ხელი ვინმე მოყმე შენთვის წაეგების, | |
| ცნას მიზეზი შენთა წყლულთა, ქმნას, რა ღონე აეგების. | ცნას მიზეზი შენთა წყლულთა, ქმნას, რა ღონე აეგების. | |
| მეხვეწებოდა, ლამოდა ჩემგან რასამე სმენასა; | <> | “მეხვეწებოდა, ლამოდა ჩემგან რასამე სმენასა; |
| ნუ ყოსო ღმერთმან, გაძლება მემცა ვით მივეც ენასა! | ნუ უყოს ღმერთმან, გაძლება მემცა ვით მივეც ენასა! | |
| თუ რას სცნობს, ვეჭო ამისგან თქვენსა რასამე ლხენასა. | თუ რას სცნობს, ვეჭობ ამისგან თქვენსა რასამე ლხენასა. | |
| არს უკეთესი, რაცაღა სწადს განგებასა ზენასა“. | = | არს უკეთესი, რაცაღა სწადს განგებასა ზენასა“. |
| ამას დაყმუნდა ტარიელ, დამწვარი დაავლებული; | <> | ამას დაყმუნდა ტარიელ დამწვარი, დაავლებული; |
| ასმათს უბრძანა: „მას აქათ შენ ხარ ჩემ თანა ხლებული; | ასმათს უბრძანა: „მას აქათ შენ ხარ ჩემთანა ხლებული; | |
| რად არა იცი, უწამლო არს ლები ესე ლებული! | = | რად არა იცი, უწამლო არს ლები ესე ლებული! |
| კვლა ესე ყმა მწვავს მტირალი, ცრემლითა დავალებული. | კვლა ესე ყმა მწვავს მტირალი, ცრემლითა დავალებული. | |
| კაცმან ვით პოვოს, ღმრთისაგან რაცა არდანაბადია! | <> | |
| მით გული ჩემი სახმილმან აწ ასრე დანაბა დია; | ||
| კვლა გზასა მიკრავს, მიჭირავს, მითქს ბადე დანაბადია; | ||
| აწ ხელთა, ნაცვლად ლხინისა, ჩალა მაქვს და ნაბადია. | ||
| მაგრა ღმერთმან მოწყალემან მით ცნობითა ერთით მზითა | ||
| ორი მისი მოწყალება დღესცა მომცა ამა გზითა: | ||
| პირველ, შეჰყრის მოყვარულთა ჩემით რათმე მიზეზითა, | ||
| კვლა ნუთუმცა სრულად დამწვა ცეცხლთა ცხელთა ანაგზითა“. | ||
| ყმასა უთხრა: „ვინცა კაცმან იძმოს ანუ და-ცა-იდოს, | ყმასა უთხრა: „ვინცა კაცმან ძმა იძმოს, თუ დაცა იდოს, | |
| ხამსო, მისთვის სიკვდილსა და ჭირსა თავი არ დარიდოს; | ხამს თუ, მისთვის სიკვდილსა და ჭირსა თავი არ დარიდოს: | |
| ღმერთმან ერთი რათ აცხოვნოს, თუ მეორე არ წაწყმიდოს! | ღმერთმან ერთი რით აცხოვნოს, თუ მეორე არ წაწყმიდოს! | |
| შენ ისმენდი, მე გიამბობ, რაცა გინდა წამეკიდოს“. | = | შენ ისმენდი, მე გიამბობ, რაცა გინდა წამეკიდოს“. |
| ასმათს უთხრა: „მოდი, მოჯე, თანა წყალი მოიტანე, | ასმათს უთხრა: „მოდი, მოჯე, თანა წყალი მოიტანე, | |
| დაბნედილსა მაპკურებდი, გული მითა გარდამბანე; | დაბნედილსა მაპკურებდი, გული მითა გარდამბანე; | |
| მკვდარი მნახო, დამიტირე, სულთქმა გაათანისთანე, | მკვდარი მნახო, დამიტირე, სულთქმა გაათანისთანე, | |
| მე სამარე გამითხარე, აქა მიწა მიაკვანე!“ | <> | მე სამარე გამითხარე, აქა მიწა მიაკვანე“. |
| = | ||
| ღილჩახსნილი საამბობლად დაჯდა, მხარნი ამოყარნა; | <> | ღილ-ჩახსნილი საამბობლად დაჯდა, მხარნი ამოყარნა; |
| ვითა მზე ჯდა მოღრუბლებით, დიდხან შუქნი არ ადარნა; | = | ვითა მზე ჯდა მოღრუბლებით, დიდხან შუქნი არ ადარნა; |
| ვერ გაახვნა სასაუბროდ, მან ბაგენი გაამყარნა, | <> | ვერ გაახვნა სასაუბროდ მან ბაგენი, გაამყარნა, |
| მერმე სულთქვნა, დაიზახნა, ცრემლნი ცხელნი გარდმოყარნა. | = | მერმე სულთქვნა, დაიზახნა, ცრემლნი ცხელნი გარდმოყარნა. |
| მოსთქვამს: „ჰაჲჰაჲ, საყვარელო, ჩემო, ჩემთვის დაკარგულო, | <> | მოსთქვამს: „ჰაი, საყვარელო, ჩემო, ჩემთვის დაკარგული, |
| იმედო და სიცოცხლეო, გონებაო, სულო, გულო, | = | იმედო და სიცოცხლეო, გონებაო, სულო, გულო, |
| ვინ მოგკვეთა, არა ვიცი, ხეო, ედემს დანერგულო! | <> | ვინ მოგკვეთა, არა ვიცი, ხეო, ედემს დანერგულო? |
| ცეცხლმან ცხელმან ვით ვერ დაგწვა, გულო, ასჯერ დადაგულო?!“ | = | ცეცხლმან ცხელმან ვით ვერ დაგწვა, გულო, ასჯერ დადაგულო?!“ |
| ტარიელისაგან თავის ამბვის მბობა, ოდეს ავთანდილს უამბო | <> | ტარიელისაგან თავის ამბის მბობა ოდეს ავთანდილს უამბო |
| ისმენდი, მიეც გონება ჩემთა ამბავთა სმენასა, | = | ისმენდი, მიეც გონება ჩემთა ამბავთა სმენასა, |
| საუბართა და საქმეთა ვითა ძლივ ვათქმევ ენასა! | <> | საუბართა და საქმეთა, ვითა ძლივ ვათქმევ ენასა; |
| იგი, ვინ ხელმქმნა, მოველი მისგან აროდეს ლხენასა, | იგი, ვინ ხელ-მქმნა, მოველი მისგან აროდეს ლხენასა, | |
| ვისგან შეუცავ სევდასა, სისხლისა ღვართა დენასა. | ვისგან შევუცავ სევდათა, სისხლისა ღვართა დენასა. | |
| = | ||
| ინდოეთს შვიდთა მეფეთა ყოვლი კაცი ხართ მცნობელი: | <> | “ინდოეთს შვიდთა მეფეთა ყოვლი კაცი ხართ მცნობელი: |
| ექვსი სამეფო ფარსადანს ჰქონდა, თვით იყო მპყრობელი, | = | ექვსი სამეფო ფარსადანს ჰქონდა, თვით იყო მპყრობელი, |
| უხვი, მდიდარი, უკადრი, მეფეთა ზედა მფლობელი, | უხვი, მდიდარი, უკადრი, მეფეთა ზედა მფლობელი, | |
| ტანად ლომი და პირად მზე, ომად მძლე, რაზმთა მწყობელი. | ტანად ლომი და პირად მზე, ომად მძლე, რაზმთა მწყობელი. | |
| მამა ჩემი ჯდა მეშვიდედ, მეფე მებრძოლთა მზარავი, – | <> | “მამა-ჩემი ჯდა მეშვიდე, მეფე მებრძოლთა მზარავი, |
| სარიდან ერქვა სახელად, – მტერთა სრვად დაუფარავი; | სარიდან ერქვა სახელად, მტერთა სრვად დაუფარავი; | |
| ვერვინ ჰკადრებდის წყენასა, ვერ ცხადი, ვერცა მპარავი; | = | ვერვინ ჰკადრებდის წყენასა, ვერ ცხადი, ვერცა მპარავი; |
| ნადირობდის და იშვებდის საწუთროგაუმწარავი. | <> | ნადირობდის და იშვებდის საწუთრო-გაუმწარავი. |
| = | ||
| ხალვა მოსძულდა, შეექმნა გულს კაეშანთა ჯარები. | <> | “ხალვა მოსძულდა, შეექმნა გულს კაეშანთა ჯარები. |
| თქვა: «წამიღია მტერთაგან ძლევით ნაპირთა არები, | = | თქვა: «წამიღია მტერთაგან ძლევით ნაპირთა არები, |
| ყოვლგნით გამისხმან, მორჭმით ვზი, მაქვს ზეიმი და ზარები»; | ყოვლგნით გამისხმან, მორჭმით ვზი, მაქვს ზეიმი და ზარები»; | |
| ბრძანა: «წავალ და მეფესა ფარსადანს შევეწყნარები». | ბრძანა: «წავალ და მეფესა ფარსადანს შევეწყნარები». | |
| ფარსადანს წინა დაასკვნა გაგზავნა მოციქულისა, | <> | “ფარსადანს წინა დაასკვნა გაგზავნა მოციქულისა. |
| შესთვალა: «შენ გაქვს მეფობა ინდოეთისა სრულისა; | = | შესთვალა: «შენ გაქვს მეფობა ინდოეთისა სრულისა; |
| აწ მე მწადს, თქვენსა წინაშე მეცა ვცნა ძალი გულისა, | აწ მე მწადს, თქვენსა წინაშე მეცა ვცნა ძალი გულისა, | |
| სახელი დარჩეს ჩემისა ერთგულად ნამსახურისა». | სახელი დარჩეს ჩემისა ერთგულად ნამსახურისა». | |
| ფარსადან შექმნა ზეიმი ამა ამბვისა მცნობელმან. | <> | “ფარსადან შექმნა ზეიმი ამა ამბისა მცნობელმან. |
| შესთვალა: «ღმერთსა მადლობა შევსწირე ხმელთა მფლობელმან, | = | შესთვალა: «ღმერთსა მადლობა შევსწირე ხმელთა მფლობელმან, |
| რათგან ეგე ჰქმენ მეფემან, ჩემებრ ინდოეთს მპყრობელმან. | რათგან ეგე ჰქმენ მეფემან, ჩემებრ ინდოეთს მპყრობელმან. | |
| აწ მოდი, ასრე პატივგცე, ვითა ძმამან და მშობელმან». | <> | აწ მოდი, ასრე პატივ გცე, ვითა ძმამან და მშობელმან». |
| = | ||
| ერთი სამეფო საკარგვად, უბოძა ამირბარობა. | <> | “ერთი სამეფო, საკარგვად, უბოძა ამირბარობა. |
| თვით ამირბარსა ინდოეთს აქვს ამირსპასალარობა. | თვით ამირბარსა ინდოეთს აქვს ამირ-სპასალარობა. | |
| მეფედ რა დაჯდა, არა აქვს ხელისა მიუმწვდარობა; | მეფედ რა დაჯდა, არა სჭირს ხელისა მიუმწვდარობა; | |
| სხვად პატრონია, მართ ოდენ არა აქვს კეისარობა. | = | სხვად პატრონია, მართ ოდენ არა აქვს კეისარობა. |
| თვით მეფემან მამა ჩემი დაიჭირა სწორად თავსა. | <> | “თვით მეფემან მამა-ჩემი დაიჭირა სწორად თავსა. |
| თქვა: «ჩემებრი ამირბარი, ნაძლევი ვარ, ვისმცა ჰყავსა!» | = | თქვა: «ჩემებრი ამირბარი, ნაძლევი ვარ, ვისმცა ჰყავსა!» |
| ლაშქრობდის და ნადირობდის, აძლევდიან მტერნი ზავსა. | ლაშქრობდის და ნადირობდის, აძლევდიან მტერნი ზავსა. | |
| მას არა ვჰგავ ასრე, ვითა მე სხვა კაცი არა მგავსა. | მას არა ვჰგავ ასრე, ვითა მე სხვა კაცი არა მგავსა. | |
| ძე არ ესვა მეფესა და დედოფალსა მზისა დარსა, | <> | “ძე არა ესვა მეფესა და დედოფალსა მზისა დარსა, |
| ჭმუნვა ჰქონდა, ჟამი იყო, მით აეხვნეს სპანი ზარსა. | = | ჭმუნვა ჰქონდა, ჟამი იყო, მით აეხვნეს სპანი ზარსა. |
| ვაჲ, კრულია დღემცა იგი, მე მივეცი ამირბარსა! | <> | ვა, კრულია დღემცა იგი, მე მივეცი ამირბარსა! |
| მეფემან თქვა: «შვილად გავზრდი, თვით ჩემივე გვარი არსა». | = | მეფემან თქვა: «შვილად გავზრდი, თვით ჩემივე გვარი არსა». |
| მეფემან და დედოფალმან მიმიყვანეს შვილად მათად, | <> | “მეფემან და დედოფალმან მიმიყვანეს შვილად მათად, |
| საპატრონოდ მზრდიდეს სრულთა ლაშქართა და ქვეყანათად, | = | საპატრონოდ მზრდიდეს სრულთა ლაშქართა და ქვეყანათად, |
| ბრძენთა მიმცეს სასწავლელად ხელმწიფეთა ქცევა-ქმნათად; | ბრძენთა მიმცეს სასწავლელად ხელმწიფეთა ქცევა-ქმნათად; | |
| მოვიწიფე, დავემსგავსე მზესა თვალად, ლომსა – ნაკვთად. | <> | მოვიწიფე, დავემსგავსე მზესა თვალად, ლომსა ნაკვთად. |
| = | ||
| ასმათ, შენცა ხარ მოწამე ჩემისა ფერმიხდილისა, | <> | “ასმათ, შენცა ხარ მოწამე ჩემისა ფერ-მიხდილისა, |
| მზესა მე ვსჯობდი შვენებით, ვით ბინდსა – ჟამი დილისა; | მზესა მე ვსჯობდი შვენებით, ვით ბინდსაჟამი დილისა; | |
| იტყოდეს ჩემნი მნახავნი: «მსგავსია ედემს ზრდილისა». | = | იტყოდეს ჩემნი მნახავნი: «მსგავსია ედემს ზრდილისა». |
| აწ მაშინდლისა ჩემისა სახე ვარ ოდენ ჩრდილისა. | აწ მაშინდლისა ჩემისა სახე ვარ ოდენ ჩრდილისა. | |
| მე ხუთისა წლისა ვიყავ, დაორსულდა დედოფალი“. | <> | “მე ხუთისა წლისა ვიყავ, დაორსულდა დედოფალი“. |
| ესე რა თქვა, ყმამან სულთქვნა, ცრემლით ბრძანა: „შობა ქალი“. | = | ესე რა თქვა, ყმამან სულთქვნა, ცრემლით ბრძანა: „შობა ქალი“. |
| დაბნედასა მიეწურა, ასმათ ასხა გულსა წყალი; | <> | დაბნედასა მიეწურა, ასმათ ასხა გულსა წყალი: |
| თქვა: „მაშინვე მზესა ჰგვანდა, აწ მედების ვისგან ალი! | თქვა: „მაშინვე მზესა ჰგვანდა, აწ მედების ვასგან ალი! | |
| = | ||
| წიგნი წიგნსა ეცემოდა, დედოფალი ოდეს შობდა, | <> | |
| მოციქული – მოციქულსა, ინდოეთი სრულად სცნობდა; | ||
| მზე და მთვარე განცხრებოდეს, სიხარულით ცა ნათობდა; | ||
| ყოვლი არსად შემოსრული მხიარულად თამაშობდა. | ||
| ქება არ ითქმის ენითა, აწ ჩემგან ნაუბარითა. | “ქება არ ითქმის ენითა, აწ ჩემგან ნაუბარითა. | |
| ფარსადან დაჯდა ხარებად ზეიმითა და ზარითა; | = | ფარსადან დაჯდა ხარებად ზეიმითა და ზარითა; |
| ყოვლგნით მოვიდეს მეფენი ნიჭითა მრავალგვარითა. | <> | ყოვლგნით მოვიდეს მეფენი ნიჭითა მრავალ-გვარითა. |
| საჭურჭლე გასცეს, აივსნეს ლაშქარნი საბოძვარითა. | საჭურჭლე გასცეს; აივსნეს ლაშქარნი საბოძვარითა. | |
| = | ||
| საშობელი გაიყარა, ზრდა დაგვიწყეს მე და ქალსა. | <> | “საშობელი გაიყარა, ზრდა დაგვიწყეს მე და ქალსა. |
| მართ მაშინვე ჰგვანდა იგი მზისა შუქთა ნასამალსა. | = | მართ მაშინვე ჰგვანდა იგი მზისა შუქთა ნასამალსა. |
| უყვარდით და სწორად უჩნდით მეფესა და დედოფალსა. | <> | ვუყვარდით და სწორად ვუჩნდით მეფესა და დედოფალსა. |
| აწ ვახსენებ, ვისგან ჩემი დაუდაგავს გული ალსა“. | აწ ვახსენებ, ვისგან ჩემი დაუდაგავს გული ალსა!“ | |
| = | ||
| ყმა დაბნდა, რა სახელისა ხსენებასა მიეწურა; | ყმა დაბნდა, რა სახელისა ხსენებასა მიეწურა; | |
| ავთანდილსცა აეტირა, მისმან ცეცხლმან გულსა მურა; | ავთანდილსცა აეტირა, მისმან ცეცხლმან გულსა მურა; | |
| ქალმან სულად მოაქცია, მკერდსა წყალი დააპკურა. | <> | ქალმან სულად მოაქცია, მკერდსა წყალი დააპკურა; |
| თქვა: „ისმენდი, მაგრა ჩემი სიკვდილისა დღე დასტურ-ა. | = | თქვა: „ისმენდი, მაგრა ჩემი სიკვდილისა დღე დასტურ-ა. |
| მას ქალსა ნესტან-დარეჯან იყო სახელად ხმობილი. | <> | “მას ქალსა ნესტან-დარეჯან იყო სახელად ხმობილი. |
| შვიდისა წლისა შეიქმნა ქალი წყნარი და ცნობილი, | = | შვიდისა წლისა შეიქმნა ქალი წყნარი და ცნობილი, |
| მთვარისა მსგავსი, მზისაგან შვენებით ვერშეფრობილი; | <> | მთვარისა მსგავსი, შვენებით მზისაგან ვერ-შეფრობილი; |
| მისსა ვით გასძლებს გაყრასა გული ალმასი, წდობილი! | მისსა ვით გასძლებს გაყრასა გული ალმასი, წთობილი! | |
| = | ||
| იგი ასრე მოიწიფა, მე შემეძლო შესლვა ომსა; | <> | “იგი ასრე მოიწიფა, მე შემეძლო შესლვა ომსა; |
| მეფე ქალსა ვით ხედვიდა მეფობისა ქმნისა მწთომსა, | = | მეფე ქალსა ვით ხედვიდა მეფობისა ქმნისა მწთომსა, |
| მამასავე ხელთა მიმცეს, რა შევიქმენ ამა ზომსა; | <> | მამასავე ხელთა მიმცეს; რა შევიქმენ ამა ზომსა, |
| ვბურთობდი და ვნადირობდი, ვით კატასა ვხოცდი ლომსა. | = | ვბურთობდი და ვნადირობდი, ვით კატასა ვხოცდი ლომსა. |
| მეფემან სახლი ააგო შიგან საყოფი ქალისა: | <> | “მეფემან კოშკი ააგო, შიგან საყოფი ქალისა; |
| ქვად ფაზარი სხდა, კუბო დგა იაგუნდისა, ლალისა, | = | ქვად ფაზარი სხდა, კუბო დგა იაგუნდისა, ლალისა, |
| პირსა ბახჩა და საბანლად სარაჯი ვარდისწყალისა; | <> | პირსა ბაღჩა, საბანლად სარაჯი ვარდის წყალისა; |
| იგი მუნ იყვის, მედების ვისგან სახმილი ალისა. | იგი მუნ იყვის, მედების ვისგან სახმილი ალისა! | |
| = | ||
| დღე და ღამე მუჯამრითა ეკმეოდის ალვა თლილი; | <> | “დღე და ღამე მუჯამრითა ეკმეოდის ალვა თლილი; |
| ზოგჯერ კოშკს ჯდის, ზოგჯერ ბახჩას ჩამოვიდის, რა დგის ჩრდილი. | ზოგჯერ კოშკს ჯდის, ზოგჯერ ბაღჩას ჩამოვიდის, რა დგის ჩრდილი. | |
| დავარ იყო და მეფისა, ქვრივი, ქაჯეთს გათხოვილი, | = | დავარ იყო და მეფისა, ქვრივი, ქაჯეთს გათხოვილი, |
| მას სიბრძნისა სასწავლელად თვით მეფემან მისცა შვილი. | მას სიბრძნისა სასწავლელად თვით მეფემან მისცა შვილი. | |
| სრა ედგა მოფარდაგული ოქსინოთა და შარდითა; | <> | “სრა ედგა მოფარდაგული ოქსინოთა და შარდითა; |
| ვერვინ ვხედევდით, შეიქმნა პირითა მინა-ვარდითა; | = | ვერვინ ვხედევდით, შეიქმნა პირითა მინა-ვარდითა; |
| ასმათ და ორნი მონანი ჰყვიან, იმღერდის ნარდითა; | ასმათ და ორნი მონანი ჰყვიან, იმღერდის ნარდითა; | |
| მუნ იზრდებოდის ტანითა, გაბაონს განაზარდითა. | მუნ იზრდებოდის ტანითა, გაბაონს განაზარდითა. | |
| თხუთმეტისა წლისა ვიყავ, მეფე მზრდიდა ვითა შვილსა; | <> | “თხუთმეტისა წლისა ვიყავ, მეფე მზრდიდა ვითა შვილსა; |
| დღისით ვიყვი მას წინაშე, გამიშვებდის არცა ძილსა; | = | დღისით ვიყვი მას წინაშე, გამიშვებდის არცა ძილსა; |
| ძალად ლომსა, თვალად მზესა, ტანად ვჰგვანდი ედემს ზრდილსა, | ძალად ლომსა, თვალად მზესა, ტანად ვჰგვანდი ედემს ზრდილსა, | |
| სროლასა და ასპარეზსა აქებდიან ჩემგან ქმნილსა. | სროლასა და ასპარეზსა აქებდიან ჩემგან ქმნილსა. | |
| რა მინდორს შევჯდი, ზარითა ხმა იყვის ბუკთა ცემისა; | <> | |
| თანამყვის სპისა სიმრავლე, მსგავსი ფუტკრისა რემისა; | ||
| ჭვრეტად ქალ-ყმები დაჯრილი დგის თემისა და თემისა; | ||
| ვინ მნახის, ეყვის ერთ წლამდის კვეხა ნახვისა ჩემისა. | ||
| მოსრნის მხეცნი და ნადირნი ისარმან ჩემმან სრეულმან, | “მოსრნის მხეცნი და ნადირნი ისარმან ჩემმან სრეულმან, | |
| მერმე ვიბურთი მოედანს, მინდორით შემოქცეულმან, | მერმე ვიბურთი მოედანს, მინდორით შემოქცეულმან; | |
| შევიდი, შევქმნი ნადიმი, ნიადაგ ლხინსა ჩვეულმან, | შევიდი, შევქმნი ნადიმი, ნიადაგ ლხინსა ჩვეულმან; | |
| აწ საწუთროსა გამყარა პირმან ბროლბალახშრეულმან! | აწ საწუთროსა გამყარა პირმან ბროლ-ბალახშეულმან! | |
| = | ||
| მამა მომიკვდა, მოვიდა დღე სიკვდილისა, ვიშისა; | <> | “მამა მომიკვდა, მოვიდა დღე სიკვდილისა ვიშისა; |
| ქმნა გაუცუდდა ფარსადანს ნიშატისა და ნიშისა; | = | ქმნა გაუცუდდა ფარსადანს ნიშატისა და ნიშისა; |
| მათ გაეხარნეს, ვის ზარი დალევდის მისგან შიშისა; | მათ გაეხარნეს, ვის ზარი დალევდის მისგან შიშისა; | |
| ერთგულთა შექმნეს ვაება, მტერთა – ხსენება იშისა. | ერთგულთა შექმნეს ვაება, მტერთა – ხსენება იშისა. | |
| მე წელიწდამდის ბნელსა ვჯე საწუთროგაცუდებული, | <> | “მე წელიწდამდის ბნელსა ვჯე საწუთრო-გაცუდებული, |
| დღისით და ღამით ვვაებდი, ვერვისგან სულდაღებული; | დღისით და ღამით ვვაებდი, ვერვისგან სულ-დაღებული; | |
| გაყვანად ხასნი მოვიდეს, მითხრეს მეფისა მცნებული, | = | გაყვანად ხასნი მოვიდეს, მითხრეს მეფისა მცნებული, |
| ებრძანა: «შვილო ტარიელ, ნუ ხარ შავითა ღებული! | <> | ებრძანა: «შვილო ტარიელ, ნუ ხარ შავითა ღებული. |
| = | ||
| ჩვენ უფრო გვტკივის იგი, ვინ დაგვაკლდა სწორად თავისა». | <> | «ჩვენ უფრო გვტკივის იგი, ვინ დაგვაკლდა სწორად თავისა». |
| ასი ებოძა საჭურჭლე, ებრძანა ახდა შავისა, | = | ასი ებოძა საჭურჭლე, ებრძანა ახდა შავისა, |
| ბოძება მისეულისა სრულისა საკარგავისა: | ბოძება მისეულისა სრულისა საკარგავისა: | |
| «შენ გქონდეს ამირბარობა, ქმნა მისვე საურავისა!» | <> | «შენ გქონდეს ამირბარობა, ქმნა მისვე საურავისა». |
| = | ||
| ავენთი, დამწვეს მამისა სახმილთა დაუშრტობელთა; | <> | “ავენთი, დამწვეს მამისა სახმილთა დაუშრტობელთა; |
| უკანის გამომიყვანეს ხასთა მათ წინამდგომელთა; | უკანის გამომიყვანეს ხასთა მათ წინა-მდგომელთა; | |
| გამოსლვისათვის ზეიმი შექმნეს ინდოეთს მფლობელთა, | გამოსლვისათვის ზეიმი შექმნეს ინდოეთს მფლობელთა. | |
| შორს მომეგებნეს, მაკოცეს პატივით ვითა მშობელთა. | = | შორს მომეგებნეს, მაკოცეს პატივით ვითა მშობელთა. |
| მათ საჯდომთა ახლოს დამსვეს, პატივს მცემდეს ძისა დარად, | <> | “მათ საჯდომთა ახლოს დამსვეს, პატივს მცემდეს ძისა დარად. |
| მის ხელისა საურავი მათ ორთავე მითხრეს წყნარად; | = | მის ხელისა საურავი მათ ორთავე მითხრეს წყნარად; |
| ურჩ ვექმენ და მისეულთა წესთა ქცევა მიჩნდა ზარად. | ურჩ ვექმენ და მისეულთა წესთა ქცევა მიჩნდა ზარად. | |
| არ მომეშვნეს, დავმორჩილდი, თაყვანისვეც ამირბარად. | <> | არ მომეშვნეს, დავმორჩილდი, თაყვანი-მეც ამირბარად. |
| = | ||
| თავადობა ინდოთა და მრავალთაცა მქონდა სხვათა; | <> | “აღარა ვიცი, დამვიწყდეს, თუცა დიადი წელია; |
| ვნაპირობდი, თუ ვინ იყვის მავნებელი ჩემთა სპათა. | გიამბო ჩემი ამბავი, განა რაზომცა ძნელია! | |
| ხალვად ვჯდი და ვიხარებდი, ზამი შევქმნი მღერა-სმათა; | ცრუ და მუხთალი სოფელი მიწყივ ავისა მქმნელია, | |
| სპათა ვმოსდი, ვნადირობდი, ქება თქვიან ჩემთა ქმნათა“. | მისთა ნაკვესთა წინწალი დამეცა ხანგრძლად მწველია“. | |
| ამბავი ტარიელის გამიჯნურებისა, პირველ რომ გამიჯნურდა | = | ამბავი ტარიელის გამიჯნურებისა, პირველ რომ გამიჯნურდა |
| <> | ||
| კვლა დაიწყო თქმა ამბვისა მან, რა ხანი მოიტირა: | კვლა დაიწყო თქმა ამბისა მან, რა ხანი მოიტირა: | |
| „დღესა ერთსა მე და მეფე მოვიდოდით, გვენადირა; | “დღესა ერთსა მე და მეფე მოვიდოდით, გვენადირა; | |
| მიბრძანა, თუ: «ქალი ვნახოთ!» – ხელი ხელსა დამიჭირა. | მიბრძანა, თუ: «ქალი ვნახოთ», ხელი ხელსა დამიჭირა;. | |
| მის ჟამისა მხსენებელი მე სულდგმული არ გიკვირა?! | მის ჟამისა მხსენებელი მე სულდგმული არ გიკვირა? | |
| = | ||
| მეფემან ახმა დურაჯთა მითხრა მიტანად ქალისა, | <> | “მეფემან ახმა დურაჯთა მითხრა მიტანად ქალისა; |
| გამოუხვენ და წავედით ჩემად სადებლად ალისა; | გამოვუხვენ და წავედით ჩემად სადებლად ალისა; | |
| მაშინ დავიწყე გარდახდა მე საწუთროსა ვალისა. | მაშინ დავიწყე გარდახდა მე საწუთროსა ვალისა, | |
| ალმასისა ხამს ლახვარი ლახვრად გულისა სალისა! | = | ალმასისა ხამს ლახვარი ლახვრად გულისა სალისა! |
| ბაღჩა ვნახე უტურფესი ყოვლისავე სალხინოსა: | <> | “ბაღჩა ვნახე უტურფესი ყოვლისავე სალხინოსა: |
| მფრინველთაგან ხმა ისმოდა უამესი სირინოსა; | = | მფრინველთაგან ხმა ისმოდა უამესი სირინოსა; |
| მრავლად იყო სარაჯები ვარდისწყლისა აბანოსა. | <> | მრავლად იყო სარაჯები ვარდის წყლისა აბანოსა. |
| კარსა ზედა მოჰფარვიდა ფარდაგები ოქსინოსა. | = | კარსა ზედა მოჰფარვიდა ფარდაგები ოქსინოსა. |
| ვიცოდი, სწადდა არვისგან ნახვა მის მზისა დარისა, | <> | “ვიცოდი, სწადდა არვისგან ნახვა მის მზისა დარისა, |
| მე გარე ვდეგ და მეფემან შევლო ფარდაგი კარისა; | = | მე გარე ვდეგ და მეფემან შევლო ფარდაგი კარისა; |
| ვერას ვხედევდი, ოდენ ხმა მესმოდა საუბარისა. | ვერას ვხედევდი, ოდენ ხმა მესმოდა საუბარისა. | |
| ასმათს უბრძანა გამოხმა დურაჯთა ამირბარისა. | ასმათს უბრძანა გამოხმა დურაჯთა ამირბარისა. | |
| ასმათ ფარდაგსა აზიდნა, გარე ვდეგ მოფარდაგულსა; | <> | “ასმათ ფარდაგსა აზიდნა, გარე ვდეგ მოფარდაგულსა; |
| ქალსა შევხედენ, ლახვარი მეცა ცნობასა და გულსა. | ქალსა შევხედენ, ლახვარი მეცა ცნობასა და გულსა, | |
| მოვიდა, მივსცენ დურაჯნი, მთხოვა ცეცხლითა დაგულსა. | მოვიდა, მივსცნე დურაჯნი, მთხოვა ცეცხლითა დაგულსა. | |
| ვაჲმე, მას აქათ სახმილსა დაუწვავ ნიადაგულსა! | ვამე, მას აქათ სახმილსა დავუწვავ ნიადაგულსა! | |
| = | ||
| აწ წახდეს იგი ნათელნი, მზისაცა მოწუნარენი!“ | <> | “აწ წარხდეს იგი ნათელნი, მზისაცა მოწუნარენი“, |
| მისი ვერ გასძლო ხსენება, დაბნდა და სულთქვნა მწარენი; | = | მისი ვერ გასძლო ხსენება, დაბნდა და სულთქვნა მწარენი; |
| ყმა და ასმათი ტიროდეს, ხმას სცემდეს იგი არენი, | <> | ყმა და ასმათი ტიროდეს, ხმას სცემდეს იგი არენი. |
| ჭმუნვით თქვეს: „მკლავნი ცუდ ქმნილან, ვაჲ, გმირთა მემუქარენი!“ | ჭმუნვით თქვეს: „მკლავნი ცუდ ქმნილან, ვა, გმირთა მემუქარენი!“ | |
| = | ||
| ასმათმან წყალი დაასხა, ცნობად მოვიდა ტარია, | ასმათმან წყალი დაასხა, ცნობად მოვიდა ტარია, | |
| დიდხან ვერა თქვა, სევდამან გული შეუპყრა, დარია; | <> | დიდხან ვერა თქვა, სევდამან გული შეუპყრა დარია: |
| დაჯდა და მწარედ სულთითქვნა, ცრემლი მიწასა გარია, | დაჯდა და მწარედ სულთ-ითქვნა, ცრემლი მიწასა გარია, | |
| თქვა: „ჩემგან მისი ხსენება, ვაჲმე, რა დიდი ზარია! | თქვა: „ჩემგან მისი ხსენება, ვამე, რა დიდი ზარია! | |
| = | ||
| მიმნდონი საწუთროსანი მისთა ნივთთაგან რჩებიან, | <> | “მიმნდონი საწუთროსანი მისთა ნივთთაგან რჩებიან; |
| იშვებენ, მაგრა უმუხთლოდ ბოლოდ ვერ მოურჩებიან; | = | იშვებენ, მაგრა უმუხთლოდ ბოლოდ ვერ მოურჩებიან; |
| ვაქებ ჭკუასა ბრძენთასა, რომელნი ეურჩებიან. | <> | ვაქებ ჭკუასა ბრძენთასა, რომელნი ეურჩებიან; |
| ისმენდი ჩემთა ამბავთა, თუ სულნი შე-ღა-მრჩებიან! | ისმენდი ჩემთა ამბავთა, თუ სულნი შე-ღა-მრჩებიან. | |
| = | ||
| დურაჯნი მივსცენ, გავიღე სხვა ვერა გზაღა თავისა, | <> | “დურაჯნი მივსცენ, გავიღე სხვა ვერა გზაღა თავისა, |
| დავეცი, დავბნდი, წამიხდა ძალი მხართა და მკლავისა, | = | დავეცი, დავბნდი, წამიხდა ძალი მხართა და მკლავისა, |
| რა სულად მოვე, შემესმა ხმა ტირილისა და ვისა: | <> | რა სულად მოვე, შემესმა ხმა ტირილისა და ვისა; |
| გარემომრტყმოდეს ჯალაბნი, ვითა ჩამსხდომნი ნავისა. | გარე მომრეტყმოდეს ჯალაბნი, ვითა ჩამსხდომნი ნავისა. | |
| = | ||
| შიგან ვწევ დიდთა დარბაზთა ტურფითა საგებელითა, | <> | “შიგან ვწევ დიდთა დარბაზთა ტურფითა საგებელითა, |
| ზედ დამტიროდეს მეფენი ცრემლითა უშრობელითა, | = | ზედ დამტიროდეს მეფენი ცრემლითა უშრობელითა, |
| პირსა იხოკდეს ხელითა, ღაწვისა გამპობელითა. | პირსა იხოკდეს ხელითა, ღაწვისა გამპობელითა. | |
| მუყრნი მოასხნეს, სენითა მთქვეს გამაბელზებელითა. | მუყრნი მოასხნეს, სენითა მთქვეს გამაბელზებელითა. | |
| მე რა მნახა თვალახმული, მეფე ყელსა მომეხვია, | <> | “მე რა მნახა თვალ-ახმული, მეფე ყელსა მომეხვია; |
| ცრემლით მითხრა: «შვილო, შვილო, ცოცხალ ხარღა? სიტყვა თქვია!» | ცრემლით მითხრა: «შვილო, შვილო, ცოცხალ ხარ-ღა? სიტყვა თქვია!» | |
| მე პასუხი ვერა გავეც, ვითა შმაგი შევკრთი დია, | მე პასუხი ვერა გავეც, ვითა შმაგი, შევკრთი დია; | |
| კვლა დავეცი დაბნედილი, გულსა სისხლი გარდმეთხია. | = | კვლა დავეცი დაბნედილი, გულსა სისხლი გარდმეთხია. |
| სრულნი მუყრნი და მულიმნი მე გარეშემომცვიდიან; | <> | “სრულნი მუყრნი და მულიმნი მე გარე შემომცვიდიან; |
| მათ ხელთა ჰქონდა მუსაფი, ყოველნი იკითხვიდიან; | = | მათ ხელთა ჰქონდა მუსაფი, ყოველნი იკითხვიდიან; |
| მტერდაცემული ვეგონე, არ ვიცი, რას ჩმახვიდიან. | <> | მტერ-დაცემული ვეგონე, არ ვიცი, რას ჩმახვიდიან. |
| სამ დღემდის ვიყავ უსულოდ, ცეცხლნი უშრეტნი მწვიდიან. | = | სამ დღემდის ვიყავ უსულოდ, ცეცხლნი უშრეტნი მწვიდიან. |
| აქიმნიცა იკვირვებდეს: «ესე სენი რაგვარია? | <> | “აქიმნიცა იკვირვებდეს: «ესე სენი რაგვარია? |
| სამკურნალო არა სჭირს რა, სევდა რამე შემოჰყრია». | = | სამკურნალო არა სჭირს რა, სევდა რამე შემოჰყრია». |
| ზოგჯერ შმაგად წამოვიჭრი, სიტყვა მცთარი წამერია. | <> | ზოგჯერ შმაგად წამოვიჭრი, სიტყვა მცთარი წამერია, |
| დედოფალი, ზღვასა შეიქს, მას რომ ცრემლი დაუღვრია. | დედოფალი, ზღვასა შეიქმს, მას რომ ცრემლი დაუღვრია». | |
| = | ||
| სამსა დღესა დარბაზს ვიყავ არ ცოცხალი, არცა მკვდარი; | <> | “სამსა დღესა დარბაზს ვიყავ, არ ცოცხალი, არცა მკვდარი; |
| მერმე ცნობა მომივიდა, მივხვდი რასმე მიუმხვდარი; | = | მერმე ცნობა მომივიდა, მივხვდი რასმე მიუმხვდარი; |
| ვთქვი, თუ: «ჰაჲჰაჲ, რაშიგან ვარ მე სიცოცხლეგარდამხდარი!» | <> | ვთქვი, თუ: «ჰაი რაშიგან ვარ მე, სიცოცხლე-გარდამხდარი!». |
| თმობა ვსთხოვე შემოქმედსა, ვჰკადრე სიტყვა სამუდარი. | = | თმობა ვსთხოვე შემოქმედსა, ვჰკადრე სიტყვა სამუდარი. |
| ვთქვი, თუ: «ღმერთო, ნუ გამწირავ, აჯა ჩემი შეისმინე, | <> | “ვთქვი, თუ: «ღმერთო, ნუ გამწირავ, აჯა ჩემი შეისმინე, |
| მომეც ძალი დათმობისა, ცოტად ვითა აღმადგინე, | მომეც ძალი დათმობისა, ცოტად ვითმე აღმადგინე, | |
| აქა ყოფა გამამჟღავნებს, სახლსა ჩემსა მიმაწვინე!» | = | აქა ყოფა გამამჟღავნებს, სახლსა ჩემსა მიმაწვინე!» |
| მანვე ქმნა და მო-რე-ვჯობდი, გული წყლული გავარკინე. | მანვე ქმნა და მო-რე-ვჯობდი, გული წყლული გავარკინე. | |
| ზე წამოვჯე. მეფისასა კაცი დია მოვიდოდა, | <> | “ზე წამოვჯე. მეფისასა კაცი დია მოვიდოდა. |
| ახარებდეს: «წამოჯდაო», დედოფალი გამორბოდა; | = | ახარებდეს: «წამოჯდაო», დედოფალი გამორბოდა; |
| მეფე მორბის თავშიშველი, არ იცოდა, რას იქმოდა, | <> | მეფე მორბის თავ-შიშველი, არ იცოდა, რას იქმოდა, |
| იგი ღმერთსა ადიდებდა, სხვა ყველაი უჩუმოდა. | = | იგი ღმერთსა ადიდებდა, სხვა ყველაი უჩუმოდა. |
| იქით და აქათ მომისხდეს, მახვრიტეს სახვრეტელია; | <> | “იქით და აქათ მომისხდეს, მახვრიტეს სახვრეტელია; |
| მე მოვახსენე: «პატრონო, გული აწ უფრო მრთელია; | = | მე მოვახსენე: «პატრონო, გული აწ უფრო მრთელია; |
| ცხენსა შეჯდომა მწადიან, ვნახნე წყალნი და ველია». | ცხენსა შეჯდომა მწადიან, ვნახნე წყალნი და ველია». | |
| ცხენი მომგვარეს, შე-ცა-ვჯე, მეფე ჩემ თანა მვლელია. | <> | ცხენი მომგვარეს, შე-ცა-ვჯე, მეფე ჩემთანა მვლელია. |
| = | ||
| გამოვედით, მოვიარეთ მოედანს და წყლისა პირსა; | <> | “გამოვედით, მოვიარეთ მოედანს და წყლისა პირსა; |
| ჩემსა მივე, დავაბრუნვე, მეფე მომყვა სახლთა ძირსა. | = | ჩემსა მივე, დავაბრუნვე, მეფე მომყვა სახლთა ძირსა. |
| შინა მოვე, უარ გავხე, სხვა დამერთო ჭირი ჭირსა; | <> | შინა მივე, უარ გავხე, სხვა დამერთო ჭირი ჭირსა; |
| ვთქვი, თუ: «მოვკვდე, ბედი ჩემი ამის მეტსა არას ღირსა!» | ვთქვი, თუ: «მოვკვდე, ბედი ჩემი ამის მეტსა რასღა ღირს-ა!» | |
| = | ||
| ზაფრანისფერად შეცვალა ბროლი ცრემლისა ბანამან, | <> | “ზაფრანის ფერად შეცვალა ბროლი ცრემლისა ბანამან, |
| გული უფრორე დამიჭრა ათიათასმან დანამან. | გული უფრორე დამიჭრა ათიათასმან დანამან; | |
| საწოლის მეკრე შემოდგა, მოლარე გაიყვანა მან; | საწოლის მეკარე შემოდგა, მოლარე გაიყვანა მან, | |
| ვთქვი, თუ: «რა იცის ამბავი, ნეტარ, ან იმან, ან ამან?» | ვთქვი თუ: «რა იცის ამბავი, ნეტარ, ან იმან, ან ამან?» | |
| = | ||
| «მონააო ასმათისი». – «რა იცისო, – ვარქვი, – ჰკითხე!» | <> | «მონააო ასმათისი» – «რა იცისო, – ვარქვი, – ჰკითხე». |
| შემოვიდა, სააშიკო წიგნი მომცა, წავიკითხე; | = | შემოვიდა, სააშიკო წიგნი მომცა, წავიკითხე; |
| გამიკვირდა, სხვად ვითამცა ვქმენ გულისა მწველთა სითხე? | გამიკვირდა, სხვად ვითამცა ვქმენ გულისა მწველთა სითხე? | |
| მისგან ეჭვი არა მქონდა, სევდად მაწვა გულსა მით ხე. | <> | მისგან ეჭვი არა მქონდა, სევდად მაწვა გულსა მით ხე“. |
| = | ||
| მე გამიკვირდა: «სით უყვარ, ანუ ვით მკადრებს თხრობასა? | <> | “მე გამიკვირდა, «სით ვუყვარ, ანუ ვით მკადრებს თხრობასა? |
| მიუყოლობა არ ვარგა, დამწამებს უზრახობასა, | = | მიუყოლობა არ ვარგა, დამწამებს უზრახობასა, |
| ჩემგან იმედსა გარდასწყვედს, მერმე დამიწყებს გმობასა». | <> | ჩემგან იმედსა გარდასწყვეტს, მერმე დამიწყებს გმობასა». |
| დავწერე, რაცა პასუხად მართებდა აშიკობასა. | დავწერე, რაცა პასუხად ჰმართებდა აშიკობასა. | |
| = | ||
| დღენი გამოხდეს, მე გული უფრორე დამწვეს კვლავ ალთა, | <> | “დღენი გამოხდეს, მე გული უფრორე დამწვეს კვლავ ალთა; |
| ვეღარ უჭვრეტდი ლაშქართა, მინდორს თამაშად მავალთა; | ვეღარ ვუჭვრეტდი ლაშქართა, მინდორს თამაშად მავალთა, | |
| დარბაზს ვერ მივე; მკურნალთა დაიწყეს მოსლვა მრავალთა, | დარბაზს ვერ მივე; მკურნალთა დაიწყეს მოსვლა მრავალთა, | |
| მაშინ დავიწყე გარდახდა სოფლისა ლხინთა და ვალთა. | = | მაშინ დავიწყე გარდახდა სოფლისა ლხინთა და ვალთა. |
| მათ ვერა მარგეს, მე გულსა ბინდი დამეცა ბნელისა, | <> | “მათ ვერა მარგეს, მე გულსა ბინდი დამეცა ბნელისა, |
| სხვამან ვერავინ შემატყო დება ცეცხლისა ცხელისა; | სხვამან ვეარავინ შემატყო დება ცეცხლისა ცხელისა; | |
| სისხლი დამწამეს; მეფემან ბრძანა გახსნევა ხელისა. | სისხლი დამწამეს; მეფემან ბრძანა გახსნევა ხელისა, | |
| გავიხსენ ფარვად პატიჟთა, არვისგან საეჭველისა. | = | გავიხსენ ფარვად პატიჟთა, არვისგან საეჭველისა. |
| ხელგახსნილი, სევდიანი, საწოლს ვიყავ თავისწინა; | <> | “ხელ-გახსნილი, სევდიანი, საწოლს ვიყავ თავის წინა; |
| ჩემი მონა შემოვიდა, შევხედენ, თუ თქვას: «რა მინა». | ჩემი მონა შემოვიდა, შევხედე, თუ თქვას, რა მინა. | |
| – «მონააო ასმათისი», შემოყვანა უთხარ შინა. | «მონააო ასმათისი». შემოყვანა ვუთხარ შინა. | |
| გულსა შინა დაუზრახე: «რა მპოვაო, ანუ ვინ-ა?!» | გულსა შინა დავუზრახე: «რა მპოვაო, ანუ ვინ-ა?!» | |
| = | ||
| მონამან წიგნი მომართვა, მე წავიკითხე ნებასა; | <> | “მონამან წიგნი მომართვა, მე წავიკითხე ნებასა; |
| წიგნსა შევატყვე, ლამოდა შეყრისა მოსწრაფებასა; | წიგნსა შევატყევ, ლამოდა შეყრისა მოსწრაფებასა; | |
| პასუხად გავეც: «ჟამია, მართალ ხარ გაკვირვებასა; | = | პასუხად გავეც: «ჟამია, მართალ ხარ გაკვირვებასა; |
| მოვალ, თუ მიხმობ, მე ნუ მეჭვ მოსლვისა დაზარებასა». | მოვალ, თუ მიხმობ, მე ნუ მეჭვ მოსლვისა დაზარებასა». | |
| გულსა ვარქვი, თუ: «ლახვარნი ეგრე ვით დაგაღონებენ? | <> | “გულსა ვარქვი თუ: «ლახვარნი ეგე ვით დაგაღონებენ? |
| ამირბარი ვარ, ხელმწიფე, სრულად ინდონი მმონებენ; | ამირბარი ვარ, ხელმწიფე, სრულად ინდონი მმონებებ; | |
| აზრად შეიქმან, საქმესა ათასჯერ შეაწონებენ, | = | აზრად შეიქმან, საქმესა ათასჯერ შეაწონებენ, |
| თუ შეიგებენ, მე მათთა არეთა არ მარონებენ». | თუ შეიგებენ, მე მათთა არეთა არ მარონებენ». | |
| კაცი მოვიდა მეფისა: «სწადსო ამბვისა სმინება». | <> | “კაცი მოვიდა მეფისა: «სწადსო, ამბისა სმინება». |
| მოყვანა უთხარ; ებრძანა: «ქმნაცა სისხლისა დინება?» | მოყვანა ვუთხარ; ებრძანა: «ქმნაცა სისხლისა დინება?» | |
| მე ვჰკადრე: «ხელი გავიხსენ, დამიწყო მოჯობინება, | = | მე ვჰკადრე: «ხელი გავიხსენ, დამიწყო მოჯობინება, |
| წინაშე მოვალ, ამისთვის კვლა უფრო მმართებს ლხინება». | წინაშე მოვალ, ამისთვის კვლა უფრო მმართებს ლხინება». | |
| დარბაზს მივე, მეფე ბრძანებს: «ამის მეტსა ნუ იქ, აბა!» | <> | “დარბაზს მივე მეფე ბრძანებს: «ამის მეტსა ნუ იქ, აბა!» |
| ცხენსა შემსვა უკაპარჭო, წელთა არა არ შემაბა, | ცხენსა შემსვა უკაპარჭო, წელთა არა არ შემაბა; | |
| შეჯდა, ქორნი მოუტივნა, დურაჯები დაინაბა, | შეჯდა, ქორნი მოუტივნა, დურაჯები დაინაბა. | |
| მშვილდოსანნი გასაგანნა, იტყოდიან: «შაბაშ, შაბა!» | მშვილდოსანნი გასაგანნა, იტყოდიან: «შაბა, შაბა!» | |
| = | ||
| შინა დავსხედით ნადიმად მას დღესა მინდორს რებულნი; | <> | “შინა დავსხედით ნადიმად მას დღესა მინდორს რებულნი; |
| მომღერალნი და მუტრიბნი არ იყვნეს სულდაღებულნი; | მომღერალნი და მუტრიბნი არ იყვნეს სულ-დაღებულნი; | |
| მეფემან გასცნა მრავალნი თვალნი, ღარიბად ქებულნი. | = | მეფემან გასცნა მრავალნი თვალნი, ღარიბად ქებულნი. |
| აუვსებელნი არ დარჩეს მას დღესა მათნი ხლებულნი. | აუვსებელნი არ დარჩეს მას დღესა მათნი ხლებულნი. | |
| ვეცდებოდი, არა მცალდა სევდისაგან თავის კრძალვად; | <> | “ვეცდებოდი, არა მცალდა სევდისაგან თავის კრძალვად; |
| ვიგონებდი, ცეცხლი უფრო მედებოდა გულსა ალვად; | = | ვიგონებდი, ცეცხლი უფრო მედებოდა გულსა ალვად; |
| ჩემნი სწორნი წავიტანენ, ჩემსა დავჯე, მთქვიან ალვად, | ჩემნი სწორნი წავიტანენ, ჩემსა დავჯე, მთქვიან ალვად, | |
| შევქმენ სმა და ნადიმობა პატიჟთა და ჭირთა მალვად. | შევქმენ სმა და ნადიმობა პატიჟთა და ჭირთა მალვად. | |
| მოლარემან შინაურმან ყურსა მითხრა ნაუბარი: | <> | “მოლარემან შინაურმან ყურსა მითხრა ნაუბარი: |
| «ქალი ვინმე იკითხავსო: «ინახვისმცა ამირბარი?» | ქალი ვინმე გიკითხავსო: «ინახვისა ამირბარი?» | |
| ზეწარითა მოუბურავს პირი, ბრძენთა საქებარი». | ზეწარითა მოუბურავს პირი, ბრძენთა საქებარი;’’ | |
| ვარქვი: «საწოლს წაიყვანე, ჩემგან არის ნახმობარი». | = | ვარქვი: «საწოლს წაიყვანე, ჩემგან არის ნახმობარი». |
| ავდეგ, მსხდომნი ნადიმობად აემზადნეს ასაყრელად; | <> | “ავდეგ, მსხდომნი ნადიმობად აემზადნეს ასაყრელად; |
| შართი უთხარ: «ნუ ასდგებით, მოვალ ხანსა დაუზმელად»; | შართი ვუთხარ: «ნუ ასდგებით, მოვალ ხანსა დაუზმელად»; | |
| გამოვე და საწოლს შევე, მონა მოდგა კარსა მცველად. | გამოვე და საწოლს შევე, მონა დადგა კარის მცველად. | |
| გული მივეც თმობაქმნათა აუგისა საკრძალველად. | გული მივეც თმობა-ქმნათა აუგისა საკრძალველად. | |
| = | ||
| კარსა შევდეგ, ქალი წინა მომეგება, თაყვანისმცა; | <> | “კარსა შევდეგ, ქალი წინა მომეგება, თაყვანის-მცა; |
| მითხრა: «მოსლვა თქვენს წინაშე კურთხეულ არს, ვინცა ღირსმც-ა!» | მითხრა: «მოსვლა თქვენს წინაშე კურთხეულ არს, ვინცა ღირსმც-ა!» | |
| გამიკვირდა, მიჯნურისა თაყვანება ექმნა ვისმცა? | = | გამიკვირდა, მიჯნურისა თაყვანება ექმნა ვისმცა? |
| ვთქვი: «არ იცის მიჯნურობა; თუმც იცოდა, წყნარად ზისმცა». | <> | ვთქვი: «არ იცის აშიკობა; თუმც იცოდა, წყნარად ზისმცა!» |
| = | ||
| შევე, დავჯე ტახტსა ზედა, ქალი მოდგა ნოხთა პირსა, | <> | “შევე, დავჯე ტახტსა ზედა, ქალი მოდგა ნოხთა პირსა; |
| ჩემსა ახლოს დასაჯდომლად თავი მისი არ აღირსა; | = | ჩემსა ახლოს დასაჯდომლად თავი მისი არ აღირსა; |
| ვარქვი: «მანდა რად ზი შენ, თუ სიყვარული ჩემი გჭირსა?» | ვარქვი: «მანდა რად ზი შენ, თუ სიყვარული ჩემი გჭირსა?» | |
| მან პასუხი არა მითხრა, ჩემთვის ჰგვანდა სიტყვაძვირსა. | <> | მან პასუხი არა მითხრა, ჩემთვის ჰგვანდა სიტყვა-ძვირსა. |
| = | ||
| მითხრა: «დღე ეგე სირცხვილად, მედების გულსა ალობა: | <> | “მითხრა: «დღე ეგე სირცხვილად მედების გულსა ალობა: |
| გგონია ჩემგან წინაშე მაგისთვის მომავალობა, | გგონია, ჩემგან წინაშე მაგისთვის მომავალობა, | |
| მაგრა აწ მიდებს იმედსა შენგან ცდისაღა მალობა. | = | მაგრა აწ მიდებს იმედსა შენგან ცდისაღა მალობა. |
| ამას თუ ღირს ვარ, ვერ ვიტყვი, მაკლია ღმრთისა წყალობა». | ამას თუ ღირს ვარ, ვერ ვიტყვი, მაკლია ღმრთისა წყალობა». | |
| ადგა, მითხრა: «თქვენს კრძალვასა ჩემთვის ცნობა უბნევია; | <> | “ადგა, მითხრა: «თქვენს კრძალვასა ჩემგან ცნობა უბნევია; |
| ნუ მეჭვ, რაცა პატრონისა ბრძანებასა უთქმევია, | ნუ მეჭვ, რაცა პატრონისა ბრძანებასა უთქმევია; | |
| ეზომ დიდსა შემართებად გულსა მისსა უთნევია; | ეზომ დიდი შემართება გულსა მისსა უთნევია, | |
| ამა წიგნმან გაგაგონოს, ჩემთვის ვისცა უქნევია“. | ამან წიგნმან გაგაგონოს, ჩემთვის ვისცა უქნევია»’’. | |
| წიგნი ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა მოწერილი პირველი | = | წიგნი ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა მოწერილი პირველი |
| +- | ||
| წიგნი ვნახე, მისი იყო, ვისი მდაგავს ცეცხლი გულსა; | = | წიგნი ვნახე, მისი იყო, ვისი მდაგავს ცეცხლი გულსა; |
| მოეწერა მზისა შუქსა: «ნუ დაიჩენ, ლომო, წყლულსა! | <> | მოეწერა მზისა შუქსა: «ნუ დაიჩენ, ლომო, წყლულსა; |
| მე შენი ვარ, ნუ მოჰკვდები, მაგრა ბნედა ცუდი მძულსა. | = | მე შენი ვარ, ნუ მოჰკვდები, მაგრა ბნედა ცუდი მძულსა. |
| აწ ასმათი მოგახსენებს ყველაკასა ჩემგან თქმულსა. | <> | აწ ასმათი მოგახსენებს ყველაკასა ჩემგან თქმულსა». |
| = | ||
| ბედითი ბნედა, სიკვდილი რა მიჯნურობა გგონია? | <> | «ბედითი ბნედა, სიკვდილი რა მიჯნურობა გგონია? |
| სჯობს, საყვარელსა უჩვენნე საქმენი საგმირონია! | სჯობს, საყვარელსა უჩვენნე საქმენი საგმირონია: | |
| ხატაეთს მყოფნი ყოველნი ჩვენნი სახარაჯონია, | ხატაეთს მყოფნი ყველანი ჩვენნი სახარაჯონია, | |
| აწ მათნი ჯავრნი ჩვენ ზედა ჩვენგან არ დასათმონია! | აწ მათნი ჯავრნი ჩვენზედა ჩვენგან არ დასათმონია! | |
| = | ||
| შენგან ჩემისა ქმრობისა წინასცა ვიყავ მნდომია, | <> | «შენგან ჩემისა ქმრობისა წინასაც ვიყავ მნდომია, |
| მაგრა აქამდის საუბრად კვლა ჟამი არ მომხვდომია, | მაგრა აქამდის საუბრად კვლა ჟამი არ მომხდომია, | |
| ძოღან ხელქმნილსა გიჭვრეტდი კუბოსა შიგან მჯდომია, | ძოღან ხელ-ქმნილსა გიჭვრეტდი კუბოსა შიგან მჯდომია, | |
| მანდა ყველაი მასმია, რაცა შენ გარდაგხდომია. | მანდა, ყველაი მასმია, რაცა შენ გარდაგხდომია. | |
| = | ||
| მართლად გითხრობ, მომისმინე ესე, რაცა მოგახსენე: | <> | «მართლად გითხრობ, მომისმინე ესე, რაცა მოგახსენე: |
| წა, შეები ხატაელთა, თავი კარგად გამაჩვენე! | წა, შეები ხატაელთა, თავი კარგად გამაჩვენე; | |
| გიჯობს, ცუდად ნუღარა სტირ, ვარდი კვლამცა რად დასტენე? | გიჯობს, ცუდად ნუღარა სტირ, ვარდი კვლამცა რად დასტენე, | |
| მზემან მეტი რაღა გიყოს, აჰა, ბნელი გაგითენე!» | მზემან მეტი რაღა გიყოს, აჰა, ბნელი გაგითენე». | |
| = | ||
| ასმათი მეუბნებოდა უშიშრად, არ მეკრძალვოდა; | <> | “ასმათი მეუბნებოდა უშიშრად, არ მეკრძალვოდა; |
| ჩემი რა გითხრა, რა ვიყავ, ლხინი რა დამეთვალვოდა! | ჩემი რა გითხრა, რა ვიყავ, ლხინი რა დამეთვალვოდა; | |
| გული მი და მო მიარდა, კრთებოდა და მემალვოდა; | გული მი და მო მიარდა, კრთებოდა და მელალვოდა | |
| მით პირი ჩემი გაბროლდა და ღაწვი გამელალვოდა“. | = | მით პირი ჩემი გაბროლდა და ღაწვი გამელალვოდა“. |
| წიგნი ტარიელისა საყვარელსა თანა მიწერილი პირველი | წიგნი ტარიელისა საყვარელსა თანა მიწერილი პირველი | |
| +- | ||
| თვალთა დავიდევ უსტარი მე მისგან მონაწერია. | = | თვალთა დავიდევ უსტარი მე მისგან მონაწერია. |
| პასუხად ვსწერდი: «მთვარეო, შენმცა მზე ვით მოგერია? | პასუხად ვსწერდი: «მთვარეო, შენმცა მზე ვით მოგერია? | |
| მე ღმერთმან იგი ნუ მომცეს, რაც არა შენი ფერია! | მე ღმერთმან იგი ნუ მომცეს, რაც არა შენი ფერია! | |
| სიზმრად მგონია, დარჩომა ჩემი ვერ დამიჯერია». | <> | სიზმრად მგონია, დარჩომა ჩემი ვერ დამიჯერია!» |
| = | ||
| ასმათს უთხარ: «მე პასუხსა ამის მეტსა ვერ მივხვდები; | <> | “ასმათს ვუთხარ: «მე პასუხსა ამის მეტსა ვერ მივხვდები; |
| ესე ჰკადრე: «რათგან, მზეო, ჩემთვის ნათლად აღმოხდები, | ესე ჰკადრე: «რათგან მზეო, ჩემთვის ნათლად აღმოხდები, | |
| აჰა, მკვდარი გამაცოცხლე, ამას იქით აღარ ვბნდები, | = | აჰა, მკვდარი გამაცოცხლე, ამას იქით აღარ ვბნდები, |
| რასაცაღა სამსახურსა, ვტყუვი, თუღა ვერიდები». | <> | რასაცაღა სამსახურსა, ვტყუი, თუღა ვერიდები». |
| = | ||
| ასმათ მითხრა: «მე მიბრძანა, ესე ვქმნათო, ესე სჯობდეს: | <> | “ასმათ მითხრა: «მე მიბრძანა, ესე ვქმნათო, ესე სჯობდეს, |
| ვინცა გნახოს, ჩემგან მისსა საუბარსა ვერა სცნობდეს, | ვინცა გნახოს, ჩემგან მისსა საუბარსა ვერა სცნობდეს; | |
| ჩემად ნახვად მოვიდოდეს, შენ ვითამცა გაშიკობდეს; | = | ჩემად ნახვად მოვიდოდეს, შენ ვითამცა გაშიკობდეს; |
| და-ცა-მვედრა: «ამირბარსა უთხარ, ასრე ნამუსობდეს!» | <> | და-ცა-მვედრა: ამირბარსა უთხარ, ასრე ნამუსობდეს». |
| = | ||
| მეკეთა ესე თათბირი, სიბრძნე გულისა მისისა, | <> | “მეკეთა ესე თათბირი, სიბრძნე გულისა მისისა; |
| მისი, მზესაცა რიდება ჰქონდის ნახვისა ვისისა; | = | მისი, მზესაცა რიდება ჰქონდის ნახვისა ვისისა; |
| მისგან მომეცა მოსმენა არ საუბრისა მქისისა, | მისგან მომეცა მოსმენა არ საუბრისა მქისისა, | |
| ვისთა შუქთაგან უკუნსა ჰგვანდის სინათლე დღისისა. | ვისთა შუქთაგან უკუნსა ჰგვანდის სინათლე დღისისა. | |
| ასმათს მოვართვი რჩეული თვალი ოქროსა ჯამითა; | <> | “ასმათს მივართვი რჩეული თვალი ოქროსა ჯამითა; |
| მან მითხრა: «არა არ მინდა, ვარ გამაძღარი ამითა». | მან მითხრა: «არა, არ მინდა, ვარ გამაძღარი ამითა». | |
| ერთი აიღო ბეჭედი, მართ აწონილი დრამითა: | ერთი აიღო ბეჭედი, მართ აწონილი დრამითა. | |
| «ესე კმა ნიშნად, სავსე ვარ სხვად ხელის შესაბამითა». | = | «ესე კმა ნიშნად, სავსე ვარ სხვად ხელის შესაბამითა». |
| ქალი ადგა, წამოვიდა, მე ლახვართა გულსა მრიდეს, | <> | “ქალი ადგა, წამოვიდა; მე ლახვართა გულსა მრიდეს; |
| ლხინმან ბნელი გამინათლა, დაშრტეს, ცეცხლნი რომე მწვიდეს; | ლხინმან ბნელი განმინათლა; დაშრტეს, ცეცხლნი რომე მწვიდეს; | |
| შევე, დავჯე ნადიმადვე, ჩემნი სწორნი სადა სმიდეს, | შევე დავჯე ნადიმადვე, ჩემნი სწორნი სადა სმიდეს. | |
| მხიარულმან საბოძვარი გავეც, ზამი გაადიდეს“. | = | მხიარულმან საბოძვარი გავეც, ზამი გაადიდეს“. |
| წიგნი ტარიელისა ხატაელთა თანა და კაცის გაგზავნა | წიგნი ტარიელისა ხატაელთა თანა და კაცის გაგზავნა | |
| <> | ||
| გავგზავნე კაცი ხატაეთს და წიგნი ჩემმაგიერი; | «გავგზავნე კაცი ხატაეთს და წიგნი ჩემ-მაგიერი;» | |
| მივსწერე: «მეფე ინდოთა არისმცა ღმრთულებრ ძლიერი! | = | მივსწერე: «მეფე ინდოთა არისმცა ღმრთულებრ ძლიერი! |
| მათი ერთგული გაძღების ყოველი სული მშიერი, | მათი ერთგული გაძღების ყოველი სული მშიერი, | |
| ვინცა ურჩექმნას, იქმნების თავისა არმადლიერი. | <> | ვინცა ურჩ ექმნას, იქმნების თავისა არ-მადლიერი |
| = | ||
| ჩვენნო ძმანო და პატრონნო, თქვენგან არ გავიმწარებით; | ჩვენნო ძმანო და პატრონნო, თქვენგან არ გავიმწარებით; | |
| ესე რა ნახოთ ბრძანება, აქამცა მოიარებით! | <> | ესე რა ნახოთ ბრძანება, აქამცა მოიარებით. |
| თქვენ თუ არ მოხვალთ, ჩვენ მოვალთ, ზედა არ მოგეპარებით. | თქვენ თუ არ მოხვალთ,ჩვენ მოვალთ, ზედა არ მოგეპარებით. | |
| სჯობს, რომე გვნახნეთ, თავისა სისხლთა ნუ ეზიარებით!» | სჯობს, რომე გვნახნეთ, თავისა სისხლთა ნუ ეზიარებით». | |
| = | ||
| კაცნი გავგზავნენ, მე გულსა უფრო მომეცა ლხინები, | <> | «კაცნი გავგზავნენ, მე გულსა უფრო მომეცა ლხინები, |
| დარბაზს ვიშვებდი, დამევსო ცეცხლი წვად მოუთმინები; | = | დარბაზს ვიშვებდი, დამევსო ცეცხლი წვად მოუთმინები; |
| მაშინ სოფელმან საწუთრო მიუხვის, რაცა ვინები, | მაშინ სოფელმან საწუთრო მიუხვის, რაცა ვინები, | |
| აწ ხელმქმნა, რომე საახლოდ მხეცთაცა მოვეწყინები. | <> | აწ ხელ-მქმნა, რომე საახლოდ მხეცთაცა მოვეწყინები. |
| = | ||
| პირველ გაჭრისა პირება, მერმე დაწყნარდეს ცნობანი; | <> | «პირველ გაჭრისა პირება,მერმე დაწყნარდეს ცნობანი ; |
| ჩემთა სწორთაგან იყვნიან ჩემ წინა ნადიმობანი, | ჩემთა სწორთაგან იყვნიან ჩემს წინა ნადიმობანი, | |
| მაგრა დამშლიდეს ლხინთაგან სურვილთა დიადობანი; | = | მაგრა დამშლიდეს ლხინთაგან სურვილთა დიადობანი; |
| ზოგჯერ შემცვიან სევდათა, ვთქვნი საწუთროსა გმობანი. | <> | ზოგჯერ შემცვიან სევდათა, ვთქვნი საწუთროსა გმობანი» |
| ნესტანისაგან ტარიელის ხმობა | ||
| დღესა ერთსა საწოლს მოვე მეფისა სრით წამოსრული, | «დღესა ერთსა საწოლს მოვე მეფისა სრით წამოსრული, | |
| ვჯე და მასვე ვიგონებდი, არ მიეცა თვალთა რული; | = | ვჯე და მასვე ვიგონებდი, არ მიეცა თვალთა რული; |
| წიგნი მქონდა საიმედო, ამად ვიყავ მხიარული; | წიგნი მქონდა საიმედო, ამად ვიყავ მხიარული; | |
| კარის მცველმან მონა უხმო, უთხრა საქმე დაფარული. | კარის მცველმან მონა უხმო, უთხრა საქმე დაფარული. | |
| – «მონააო ასმათისი», საწოლს უთხარ შემოყვანა. | <> | «მონააო ასმათისი», საწოლს ვუთხარ შემოყვანა. |
| მოეწერა: «გიბრძანებსო», ვისი მესვა გულსა დანა. | = | მოეწერა: «გიბრძანებსო», ვისი მესვა გულსა დანა. |
| ლხინმან ბნელი გამინათლა, ამიფოლხვა ჯაჭვთა მანა. | <> | ლხინმან ბნელი განმინათლა, ამიფოლხვა ჯაჭვთა მანა, |
| წავე, მონა წავიტანე, რამცა უთხარ ამისთანა! | წავე, მონა წავიტანე, რამცა ვუთხარ ამისთანა! | |
| = | ||
| ბაღჩა შევვლე, არა დამხვდა კაცი ჩემი მოუბნარი; | <> | “ბაღჩა შევვლე, არა დამხვდა კაცი ჩემი მოუბნარი; |
| ქალი წინა მომეგება მხიარული, მოცინარი, | ქალი წინა მომეგება მხიარული, მოცინარი; | |
| მითხრა: «ვაშად ამოგიღე, არ გასვია გულსა ნარი, | = | მითხრა: «ვაშად ამოგიღე, არ გასვია გულსა ნარი, |
| მოდი, ნახე ვარდი შენი უფრჭვნელი და დაუმჭნარი!» | <> | მოდი, ნახე ვარდი შენი უფრჭვნელი და დაუმჭნარი. |
| = | ||
| ამიგდო ქალმან ფარდაგი მძიმე თავისა ძალითა, | <> | “ამიგდო ქალმან ფარდაგი მძიმე თავისა ძალითა, |
| სადა დგა კუბო შემკული ბალახშითა და ლალითა; | სადა დგა კუბო შემკული ბადახშითა და ლალითა; | |
| შიგან ჯდა იგი პირითა მზისაებრ ელვამკრთალითა, | შიგან ჯდა იგი პირითა მზისაებრ ელვა-მკრთალითა, | |
| მე შემომხედნის ლამაზად მის მელნის ტბისა თვალითა. | = | მე შემომხედნის ლამაზად მის მელნის ტბისა თვალითა. |
| დიდხან ვდეგ და არა მითხრა სიტყვა მისსა მონასურსა, | <> | “დიდხან ვდეგ და არა მითხრა სიტყვა მისსა მონასურსა, |
| ოდენ ტკბილად შემომხედნის ვითამცა რა შინაურსა; | = | ოდენ ტკბილად შემომხედნის ვითამცა რა შინაურსა; |
| ასმათს უხმო, მოიუბნეს, ქალი მოდგა, მითხრა ყურსა: | <> | ასმათ უხმო, მოიუბნეს; ქალი მოდგა, მითხრა ყურსა; |
| «აწ წადიო, ვერას გითხრობს», მე კვლა მიმცა ალმან მურსა. | = | «აწ წადიო, ვერას გითხრობს», მე კვლა მიმცა ალმან მურსა. |
| ასმათ გამომყვა, წამოვე, ფარდაგი გამოვიარე, | <> | “ასმათ გამომყვა, წამოვე, ფარდაგი გამოვიარე, |
| ვთქვი: «საწუთროო, ვის წეღან გული დარმანთა მიარე, | = | ვთქვი: «საწუთროო, ვის წეღან გული დარმანთა მიარე, |
| მაშინ მოგეცა იმედი, ლხინი რად გამიზიარე?» | მაშინ მოგეცა იმედი, ლხინი რად გამიზიარე?» | |
| გულმან გაყრისა სიძნელე კვლა უფრო დამიტია-რე! | გულმან გაყრისა სიძნელე კვლა უფრო დამიტია-რე! | |
| ასმათ ლხინსა მიქადებდა, ჩავიარეთ შიგან ბაღი; | <> | “ასმათ ლხინსა მიქადებდა, ჩავიარეთ შიგან ბაღი; |
| მითხრა: «ეგრე წასლვისათვის ნუ გაჩნია გულსა დაღი, | მითხრა: «ეგრე წასვლისათვის ნუ გაჩნია გულსა დაღი, | |
| სიმძიმილის ერდო დახაშ, სიხარულის კარი აღი! | სიმძიმილთა ერდო დახაშ, სიხარულის კარი აღი; | |
| სირცხვილი აქვს საუბრისა, მერმე თავსა ჰკრძალავს ლაღი». | სირცხვილი აქვს საუბრისა, მერმე თავსა ჰკრძალავს ლაღი. | |
| = | ||
| მე უთხარ: «დაო, შენგან ვეჭვ ამა გულისა წამალსა; | <> | “მე ვუთხარ: «დაო, შენგან ვეჭვ ამა გულისა წამალსა; |
| ზენაარ, სულთა ნუ გამყრი, ამბვითა შრეტდი ამ ალსა, | ზენაარ, სულთა ნუ გამყრი, ამბითა შრეტდი ამ ალსა; | |
| ჩემ თანა წიგნსა ნუ გასწყვედ შენ ზედა-ზედა მავალსა! | ჩემთანა წიგნსა ნუ გასწყვედ შენ ზედა-ზედა მავალსა; | |
| თუ რას სცნობ ჩემთვის, არა ვეჭვ მე შენგან, არ, დანამალსა». | = | თუ რას სცნობ ჩემთვის, არა ვეჭვ მე შენგან, არ, დანამალსა». |
| შევჯე, წამოვე, მდიოდა ნაკადი ცრემლთა მილისა; | <> | “შევჯე, წამოვე, მდიოდა ნაკადი ცრემლთა მილისა; |
| საწოლს შემოვე, ხელქმნილსა ღონე არ მქონდა ძილისა, | საწოლს შემოვე, ხელ-ქმნილსა ღონე არ მქონდა ძილისა, | |
| ბროლი და ლალი შევიქმენ მე ულურჯესი ლილისა; | = | ბროლი და ლალი შევიქმენ მე ულურჯესი ლილისა; |
| ღამე მერჩია, მეწადა არგათენება დილისა“. | <> | ღამე მერჩია, მეწადა არ-გათენება დილისა“. |
| წიგნი ხატაელთა მეფისა, ტარიელის წინაშე მოწერილი | წიგნი ხატაელთა მეფისა ტარიელის წინაშე მოწერილი | |
| ხატაეთს მყოფნი მოვიდეს, მათგან მოსლვისა დრონია, | ხატაეთს მყოფნი მოვიდეს, მათგან მოსლვისა დრონია; | |
| სიტყვანი შემოეთვალნეს ლაღნი და უკადრონია: | = | სიტყვანი შემოეთვალნეს ლაღნი და უკადრონია: |
| «არც რამე ჩვენ ვართ ჯაბანნი, არც ციხეუმაგრონია, | <> | «არცა რამე ჩვენ ვართ ჯაბანნი, არც ციხე-უმაგრონია, |
| ვინ არის თქვენი ხელმწიფე, ჩვენ ზედა რა პატრონია?!» | ვინ არის თქვენი ხელმწიფე, ჩვენზედა რა პატრონია? | |
| = | ||
| მოეწერა: «რამაზ მეფე წიგნსა გიწერ ტარიერსა. | <> | “მოეწერა: «რამაზ მეფე წიგნსა გიწერ ტარიერსა; |
| გამიკვირდა, რა ეწერა წიგნსა შენგან მონაწერსა! | გამიკვირდა, რა ეწერა წიგნსა შენგან მონაწერსა: | |
| რაგვარა თუ მანდა გეხმე, ვინ ვჰპატრონობ ბევრსა ერსა? | = | რაგვარა თუ მანდა გეხმე, ვინ ვჰპატრონობ ბევრსა ერსა? |
| ამის მეტსა ნუმცა ვნახავ კვლაღა წიგნსა შენმიერსა!» | <> | ამის მეტსა ნუმცა ვნახავ კვლაღა წიგნსა შენმიერსა». |
| = | ||
| უბრძანე წვევა ლაშქართა, გავგზავნე მარზაპანია. | <> | “ვუბრძანე წვევა ლაშქართა, გავგზავნე მარზაპანია: |
| იგი ვარსკვლავთა ურიცხვი მოკრბეს ინდოთა სპანია, | = | იგი ვარსკვლავთა ურიცხვი მოკრბეს ინდოთა სპანია, |
| შორით და ახლოთ ყველანი მართ ჩემკენ მონასხპანია, | <> | შორით და ახლოთ ყველაი მართ ჩემკე მონასხპანია, |
| ერთობ ლაშქრითა აივსო მინდორი, კლდე, კაპანია. | = | ერთობ ლაშქრითა აივსო მინდორი, კლდე, კაპანია. |
| ფიცხლა მოვიდეს, არ ექმნა მათ შინა ხანდაზმულობა; | <> | “ფიცხლა მოვიდეს, არ ექმნა მათ შინა ხან-დაზმულობა; |
| აღლუმი ვნახე, მეკეთა ლაშქართა მოკაზმულობა, | = | აღლუმი ვნახე, მეკეთა ლაშქართა მოკაზმულობა, |
| სიჩაუქე და სიკეთე, კეკლუცად დარაზმულობა, | სიჩაუქე და სიკეთე, კეკლუცად დარაზმულობა, | |
| ტაიჭთა მათთა სიმალე, აბჯრისა ხვარაზმულობა. | <> | ტაიჭთა მათთა სიმალე, აბჯართა ხვარაზმულობა. |
| = | ||
| ავმართე დროშა მეფისა ალმითა წითელ-შავითა, | <> | “ავმართე დროშა მეფისა, ალმითა წითელ-შავითა, |
| დილასა ვბრძანე გამართვა ლაშქრითა უთვალავითა, | = | დილასა ვბრძანე გამართვა ლაშქრითა უთვალავითა, |
| თავსა ვტიროდი, ვიტყოდი ბედითა მეტად ავითა: | <> | თავსა ვსტიროდი, ვიტყოდი ბედითა მეტად ავითა: |
| «მზე თუ არ ვნახო, არ ვიცი, ვიარო ვითა და ვითა!» | «მზე თუ არ ვნახო, არ ვიცი, ვიარო ვითა და ვითა». | |
| = | ||
| შინა მოვე, დაღრეჯილსა გულსა სევდა მიიეფდა, | <> | “შინა მოვე, დაღრეჯილსა გულსა სევდა მიიეფდა, |
| თვალთა, ვითა საგუბარი, ცხელი ცრემლი გარდმომჩქეფდა. | თვალთათ, ვითა საგუბარით, ცხელი ცრემლი გარდმომჩქეფდა, | |
| «ბედი ჩემი უბედური, – ვთქვი, თუ, – ჯერთცა ვერ გამეფდა! | = | «ბედი ჩემი უბედური, – ვთქვი, თუ, – ჯერთცა ვერ გამეფდა! |
| ხელმან ვარდი რად იხელთა, რათგან ასრე ვერ მოჰკრეფდა?» | <> | ხელმან ვარდი რად იხელთა, რათგან ასრე ვერ მოჰკრეფდა?»’’ |
| ტარიელისა და ნესტანის პირის-პირ შეყრა | ||
| მონა შემოდგა, მივეცი საქმესა გაკვირვებულსა; | = | მონა შემოდგა, მივეცი საქმესა გაკვირვებულსა; |
| ასმათის წიგნი მომართვა მე, მეტად შეჭირვებულსა, | <> | ასმათის წიგნი მომართვა მე, მეტად შეჭირვებულსა. |
| ეწერა: «გიხმობს შენი მზე შენ, მისთვის მოსურვებულსა, | = | ეწერა: «გიხმობს შენი მზე შენ, მისთვის მოსურვებულსა, |
| მოდი, სჯობს მანდა ტირილსა, საქმესა ბედით-ვებულსა». | <> | მოდი, სჯობს მანდა ტირილსა, საქმესა ბედით ვებულსა». |
| = | ||
| ვითა მართებდა, ეგზომი რამცა ვით გავიხარეო! | <> | “ვითა მმართებდა, ეგზომი რამცა ვით გავიხარეო! |
| შეღამდა, წავე, ბაღისა მე კარი შევიარეო; | = | შეღამდა, წავე, ბაღისა მე კარი შევიარეო; |
| სად ასმათ პირველ მენახა, მუნვე ჩნდა მდგომიარეო, | სად ასმათ პირველ მენახა, მუნვე ჩნდა მდგომიარეო, | |
| სიცილით მითხრა: «წამოვლე, მოგელის ლომსა მთვარეო». | სიცილით მითხრა: «წამოვლე, მოგელის ლომსა მთვარეო». | |
| შემავლო სახლი ნაგები კეკლუცად ბანისბანითა; | <> | “შემავლო სახლი. ნაგები კეკლუცად ბანის-ბანითა; |
| გამოჩნდა მთვარე ნათლითა გარე შუქმონავანითა, | გამოჩნდა მთვარე ნათლითა გარე შუქ-მონავანითა, | |
| ფარდაგსა შიგან მჯდომარე შესამოსლითა მწვანითა, | = | ფარდაგსა შიგან მჯდომარე შესამოსლითა მწვანითა, |
| საკრძალავი და ღარიბი, უცხო პირითა, ტანითა. | <> | საკრძალავი და ღარიბი, უცხო პირად და ტანითა. |
| = | ||
| შევე, წავდეგ ნოხთა პირსა, მე დამიწყო ცეცხლმან შრეტად, | <> | “შევე, წავდეგ ნოხთა პირსა, მე დამიწყო ცეცხლმან შრეტად, |
| გულსა ბნელი გამინათლდა, ზედა ლხინი ადგა სვეტად. | = | გულსა ბნელი გამინათლდა, ზედა ლხინი ადგა სვეტად. |
| მას ბალიში შემოეგდო, მზისა შუქსა სჯობდა მეტად, | მას ბალიში შემოეგდო, მზისა შუქსა სჯობდა მეტად, | |
| ჩემგან პირსა იფარვიდა, აიხედნის წამის ჭვრეტად. | ჩემგან პირსა იფარვიდა, აიხედნის წამის ჭვრეტად. | |
| უბრძანა, თუ: «მოახსენე, ასმათ, დაჯდეს, ამირბარსა!» | <> | “უბრძანა თუ: «მოახსენე, ასმათ, დაჯდეს, ამირბარსა!» |
| მან ბალიში დამართებით დადვა მას მზედ საქებარსა. | = | მან ბალიში დამართებით დადვა მას მზედ საქებარსა. |
| დავჯე, მივეც გულსა ლხინი, საწუთროსა დამგმობარსა; | დავჯე, მივეც გულსა ლხინი, საწუთროსა დამგმობარსა; | |
| მიკვირს, სულნი რადღა მიდგან, ვიტყვი მისგან ნაუბარსა! | <> | მიკვირს, სულნი რადღა მიდგან, ვიტყვი მისგან ნაუბარსა. |
| = | ||
| მიბრძანა: «ძოღან გეწყინა გაშვება უუბარისა, | <> | “მიბრძანა: «ძოღან გეწყინა გაშვება უუბარისა, |
| მზემან გაყრითა დაგაჭნე, ვითა ყვავილი ბარისა: | = | მზემან გაყრითა დაგაჭნე, ვითა ყვავილი ბარისა: |
| დაგსჯიდა დენა ცრემლისა, ნარგისთა ნაგუბარისა, | <> | დაგსჯიდა დენა ცრემლისა, ნარგისთათ ნაგუბარისა, |
| მაგრა ხამს ჩემგან სირცხვილი და რიდი ამირბარისა. | = | მაგრა ხამს ჩემგან სირცხვილი და რიდი ამირბარისა. |
| თუცა მართებს დედაკაცსა მამაცისა დიდი კრძალვა, | <> | «თუცა მართებს დედაკაცსა მამაცისა დიდი კრძალვა, |
| მაგრა მეტად უარეა არათქმა და ჭირთა მალვა: | მაგრა მეტი უარეა არა-თქმა და ჭირთა მალვა: | |
| მე თუ ზეპირ მიცინია, ქვე-ქვე მითქვამს იდუმალ ვა; | მე თუ ზე-პირ მიცინია, ქვე-ქვე მითქვამს იდუმალ ვა; | |
| ძოღან ქალი გამოვგზავნე, ვქმენ მართლისა შემოთვალვა. | = | ძოღან ქალი გამოვგზავნე, ვქმენ მართლისა შემოთვალვა. |
| ერთმანერთისა, მას აქათ, რაცა ორთავე ვიცითა, | <> | «ერთმანერთისა მას აქათ, რაცა ორთავე ვიცითა, |
| აწცა მიცოდი საშენოდ მითვე პირითა მტკიცითა; | = | აწცა მიცოდი საშენოდ მითვე პირითა მტკიცითა; |
| ამას შესჯერდი დიდითა ზენარითა და ფიცითა. | <> | ამას შესჯერდი დიდითა ზენარით და ფიცითა. |
| გეცრუო, ღმერთმან მიწა მქმნას, ნუმცა ცხრითავე ვზი ცითა! | = | გეცრუო, ღმერთმან მიწა მქმნას, ნუმცა ცხრითავე ვზი ცითა! |
| წა, შეები ხატაელთა, ილაშქრე და ინაპირე; | <> | «წა, შეები ხატაელთა, ილაშქრე და ინაპირე; |
| ღმერთმან ქმნას და გაგიმარჯვდეს, მორჭმულმანცა ჩემ კერძ ირე! | ღმერთმან ქმნას და გაგიმარჯვდეს, მორჭმულიმცა ჩემ კერძ ირე. | |
| მაგრა რა ვქმნა, კვლაცა ნახვა მომხვდებოდეს შენი ვირე? | მაგრა რა ვქმნა, კვლაცა ნახვა მომხვდებოდეს შენი ვირე, | |
| გული მომეც გაუყრელად, ჩემი შენთვის დაიჭირე!» | გული მომეც გაუყრელად, ჩემი შენთვის დაიჭირე». | |
| = | ||
| მოვახსენე: «არ მეწყალვის თავი შენთვის დასაწველად, | <> | “მოვახსენე: «არ მეწყალვის თავი შენთვის დასაწველად, |
| მაგრა რათგან დამარჩინე, არ გამოსჩნდი ჩემად მკლველად, | = | მაგრა რათგან დამარჩინე, არ გამოსჩნდი ჩემად მკლველად, |
| შენ სინათლედ თვალთა ჩემთა, მიჩნდე მზეებრ სანახველად, | <> | შენ სინათლედ თვალთა ჩემთა მიჩნდე მზეებრ სანახველად, |
| აწ შევება ხატაელთა, მუნ გამოვჩნდე ლომი ქველად. | = | აწ შევება ხატაელთა, მუნ გამოვჩნდე ლომი ქველად. |
| აწ რასაცა მე მაღირსებ, ხორციელი არა ღირსა; | <> | «აწ რასაცა მე მაღირსებ, ხორციელი არა ღირსა; |
| მოწყალება იჩქითია ღმრთისა, ამად არა მკვირსა; | მოწყალება იჩქითია, ღმრთისა ამად არა მკვირსა; | |
| შენთა შუქთა შემომადგამ, ბნელსა გულსა ზედა მჭვირსა, | = | შენთა შუქთა შემომადგამ, ბნელსა გულსა ზედა მჭვირსა, |
| შენი ვიყო, სადამდისცა დამიყოფდეს მიწა პირსა». | შენი ვიყო, სადამდისცა დამიყოფდეს მიწა პირსა». | |
| ზედა წიგნსა საფიცარსა შევჰფიცე და შემომფიცა, | <> | “ზედა წიგნსა საფიცარსა შეჰვფიცე და შემომფიცა; |
| მისგან ჩემი სიყვარული ამით უფრო დაამტკიცა: | = | მისგან ჩემი სიყვარული ამით უფრო დაამტკიცა: |
| «უშენოსა მოწონება ვისიმცაო გულსა მიცა, | <> | «უშენოსა მოწონება ვისიცაო გულსა მიცა, |
| ღმერთი მომკლავს, ამას იქით თავსა ვეტყვი, ამას ვსწვრთიცა». | = | ღმერთი მომკლავს, ამას იქით თავსა ვეტყვი, ამას ვსწვრთიცა». |
| დავყავ ხანი მას წინაშე, ერთმანერთსა ვეუბნენით, | <> | “დავყავ ხანი მას წინაშე, სიტყვანიცა ტკბილნი ვთქვენით, |
| ვჭამეთ ამო ხილი რამე, სიტყვანიცა ტკბილნი ვთქვენით, | ვჭამეთ ამო ხილი რამე, ერთმანერთსა ვეუბენით, | |
| მერმე ავდეგ წამოსავლად ტირილით და ცრემლთა დენით. | მერე ავდეგ წამოსავლად ტირილით და ცრემლთა დენით, | |
| მისთა შუქთა შვენებანი ნათლად მადგეს გულსა ფენით. | = | მისთა შუქთა შვენებანი ნათლად მადგეს გულსა ფენით. |
| მეძნელებოდა სიშორე მისი, ბროლ-ბალახშ-მინისა. | <> | “მეძნელებოდა სიშორე მისი ბროლ-ბალახშ-მინისა. |
| მე გამიახლდა სოფელი, მქონდა სიმრავლე ლხინისა; | = | მე გამიახლდა სოფელი, მქონდა სიმრავლე ლხინისა; |
| ჩემად ჩნდა იგი სინათლე ეთერით მზედ ნაჩინისა, | ჩემად ჩნდა იგი სინათლე ეთერით მზედ ნაჩინისა, | |
| აწ მიკვირს, მისსა გამყრელსა გული მიც კლდისა ტინისა!“ | აწ მიკვირს, მისსა გამყრელსა გული მიც კლდისა ტინისა!“ | |
| ტარიელისაგან ხატაეთს წასლვა და დიდი ომი | <> | ტარიელისაგან ხატაეთს წასვლა და დიდი ომი |
| დილასა შევჯე, უბრძანე: «ჰკარით ბუკსა და ნობასა!» | დილასა შევჯე, ვუბრძანე: «ჰკარით ბუკსა და ნობასა». | |
| სრულთა სპათასა ვერ გითხრობ არ შესასხდომლად მზობასა. | = | სრულთა სპათასა ვერ გითხრობ არ შესასხდომლად მზობასა. |
| ლომმან მივმართე ხატაეთს, ვერვინ მიზრახავს ხრდლობასა, | <> | ლომმან მივმართე ხატაეთს, ვერვინ მიძრახავს მხდლობასა, |
| უგზოსა ვლიდეს ლაშქარნი, არ გაივლიდეს გზობასა. | = | უგზოსა ვლიდეს ლაშქარნი, არ გაივლიდეს გზობასა. |
| დავაგდე ზღვარი ინდოთა, მევლო პაშტაი ხანია; | <> | ,,დავაგდე ზღვარი ინდოთა; მევლო პაშტაი ხანია, |
| რამაზის კაცი მემთხვია, ვინ ხატაეთის ხანია, | = | რამაზის კაცი მემთხვია, ვინ ხატაეთის ხანია, |
| მან მითხრა მოციქულობა გულისა მოსაფხანია: | მან მითხრა მოციქულობა გულისა მოსაფხანია: | |
| «ჩვენთა მგელთაცა დასჭამენ თქვენნი, ინდოთა, თხანია». | <> | «ჩვენთა მგელთაცა დასჭამენ, თქვენნი, ინდოთა თხანია». |
| = | ||
| მე შემომძღვნეს რამაზისგან ძღვნად საჭურჭლე საშინელი, | <> | “მე შემომძღვნეს რამაზისგან ძღვნად საჭურჭლე საშინელი; |
| მითხრეს: «გკადრებს: «ნუ ამოგვწყვედ, არის შენგან არსაქმნელი, | «გითხრობს, გკადრებს: «ნუ ამოგვწყვედ, არის შენგან არ-საქმნელი, | |
| ზენაარი გამოგვიღე, მით გვაბია ყელსა წნელი, | = | ზენაარი გამოგვიღე, მით გვაბია ყელსა წნელი, |
| მოურბევლად მოგახსენნეთ თავნი, შვილნი, საქონელი. | მოურბევლად მოგახსენნეთ თავნი, შვილნი, საქონელი. | |
| რაცა შეგცოდეთ, შეგვინდვე, თვით ჩვენვე შეგვინანია; | <> | «რაცა შეგცოდეთ, შეგვინდევ, თვით ჩვენვე შეგვინანია; |
| თუ ღმრთულებრ შეგვიწყალებდეთ, აქა ნუ მოვლენ სპანია; | = | თუ ღმრთულებრ შეგვიწყალებდეთ, აქა ნუ მოვლენ სპანია; |
| ქვეყანა ჩვენი არ ასწყდეს, რისხვით არ დაგვტყდენ ცანია: | <> | ქვეყანა ჩვენი არ ასწყდეს, რისხვით არ დაგვტყდენ ცანია; |
| შენ მოგცეთ ციხე-ქალაქი, მოგყვენ ცოტანი ყმანია!» | შენ მოგცეთ ციხე-ქალაქი, მოგყვნენ ცოტანი ყმანია». | |
| = | ||
| გვერდსა დავისხენ ვაზირნი, ვიუბნეთ, გავიზრახენით; | <> | “გვერდსა დავისხენ ვაზირნი, ვიუბნეთ, გავიზრახენით; |
| მითხრეს, თუ: «ხარო ყმაწვილი, ბერნი მით გკადრებთ, გლახ, ენით: | მითხრეს თუ: «ხარო ყმაწვილი, ბერნი მით გკადრებთ გლახ ენით: | |
| არიან მეტად მუხთალნი, – ჩვენ ერთხელ კვლაცა ვნახენით, – | = | არიან მეტად მუხთალნი, – ჩვენ ერთხელ კვლაცა ვნახენით, – |
| არამცა მოგკლეს ღალატად, არამცა ვივაგლახენით! | არამცა მოგკლეს ღალატად, არამცა ვივაგლახენით! | |
| ჩვენ ამას ვარჩევთ, წახვიდე კარგითა მართ მამაცითა, | <> | «ჩვენ ამას ვარჩევთ, წახვიდე კარგითა მართ მამაცითა, |
| ლაშქარნი ახლოს გეკიდნენ, სცნობდენ ამბავსა კაცითა; | = | ლაშქარნი ახლოს გეკიდნენ, სცნობდენ ამბავსა კაცითა; |
| გულმართლად იყვნენ, მიენდვე, აფიცე ღმრთითა და ცითა, | <> | გულ-მართლად იყვნენ, მიენდევ, აფიცე ღმრთითა და ცითა, |
| არ დაგმორჩილდენ, შერისხდი რისხვითა კვლადაკვლაცითა!» | არ დაგმორჩილდენ, შერისხდი რისხვითა, კვლა და კვლაცითა». | |
| = | ||
| მეკეთა ესე თათბირი, ვაზირთა ნავაზირები; | <> | “მეკეთა ესე თათბირი, ვაზირთა ნავაზირები; |
| შევსთვალე: «რამაზ მეფეო, ვცან შენი დანაპირები; | = | შევსთვალე: «რამაზ მეფეო, ვცან შენი დანაპირები; |
| სიკვდილსა გიჯობს სიცოცხლე, დაგვიდგამს ვერ ქვითკირები; | <> | სიკვდილსა გიჯობს სიცოცხლე, დაგვიდგამს ვერ ქვიტკირები; |
| ლაშქართა დავყრი, ცოტათა წამოვალ, შენ კერძ ვირები». | = | ლაშქართა დავყრი, ცოტათა წამოვალ, შენ კერძ ვირები». |
| მათ ლაშქართაგან სამასნი კარგნი მოყმენი, ქველანი, | <> | “მათ ლაშქართაგან სამასნი კარგნი მოყმენი, ქველანი, |
| თანაწამომყვეს, წა-ცა-ვე, დავყარენ სპანი ყველანი, | თანა წამომყვეს, წა-ცა-ვე, დავყარენ სპანი ყველანი, | |
| დავვედრე: «სადა მე მევლოს, ვლენით იგივე ველანი, | = | დავვედრე: «სადა მე მევლოს, ვლენით იგივე ველანი, |
| ახლოს მომდევდით, მიშველეთ, გიხმობ, თუ მინდენ შველანი». | ახლოს მომდევდით, მიშველეთ, გიხმობ, თუ მინდენ შველანი». | |
| სამ დღე ვიარე, მემთხვია სხვა კაცი მისვე ხანისა. | <> | “სამ დღე ვიარე, მემთხვია სხვა კაცი მისვე ხანისა. |
| კვლა ეძღვნა უცხო მრავალი შესამოსელი ტანისა, | = | კვლა ეძღვნა უცხო მრავალი შესამოსელი ტანისა, |
| ებრძანა: «მწადსო სიახლე შენ ლაღისა და ჯანისა, | ებრძანა: «მწადსო სიახლე შენ ლაღისა და ჯანისა, | |
| რა შეგეყარო, მაშინ სცნა კვლა ძღვნობა ამისთანისა». | რა შეგეყარო, მაშინ სცნა კვლა ძღვნობა ამისთანისა». | |
| კვლაცა ეთქვა: «მართალია აზომ ჩემი მონახსენი, | <> | “კვლაცა ეთქვა: «მართალია ეზომ ჩემი მონახსენი, |
| მე თვით წინამოგეგებვი, მესწრაფების ნახვა შენი». | მე თივთ წინა მოგეგებვი, მესწრაფების ნახვა შენი». | |
| მოვახსენე: «დია ღმერთო, ბრძანება ვქმენ მეცა თქვენი, | მოვახსენე: «დია, ღმერთო, ბრძანება ვქმენა მეცა თქვენი, | |
| ტკბილად ვნახოთ ერთმანერთი, ვიყვნეთ ვითა მამა-ძენი!» | ტკბილად ვნახოთ ერთმანერთი, ვიყვნეთ ვითა მამა-ძენი». | |
| = | ||
| მუნით წასრული ჩამოვხე ტევრისა რასმე კიდესა; | <> | “მუნით წასული ჩამოვხე ტევრისა რასმე კიდესა; |
| კვლა მოციქულნი მოვიდეს, სალამად არ დამრიდესა; | = | კვლა მოციქულნი მოვიდეს, სალამად არ დამრიდესა; |
| წინა ტურფათა ტაიჭთა ძღვნად ჩემთვის მოზიდვიდესა: | <> | წინა ტურფათა ტაიჭთა ძღვნად ჩემთვის მოზიდვიდესა. |
| «შენსა ნახვასა მეფენი, – თქვეს, – მართლად ინატრიდესა». | = | «შენსა ნახვასა მეფენი, – თქვეს, – მართლად ინატრიდესა». |
| მითხრეს: «მეფე მოგახსენებს, მეცა შენ კერძ ვიარები, | <> | “მითხრეს: «მეფე მოგახსენებს, მეცა შენ კერძ ვიარები, |
| სახლით ჩემით წამოსრული ხვალე ადრე შეგეყრები». | = | სახლით ჩემით წამოსრული ხვალე ადრე შეგეყრები». |
| მოციქულნი დავაყენენ, ხარგა დავდგი, არ მაზრები, | მოციქულნი დავაყენენ, ხარგა დავდგი, არ მაზრები, | |
| მეტად ამოდ უალერსე, ერთგან დაწვეს ვით მაყრები. | <> | მეტად ამოდ ვუალერსე, ერთგან დაწვნეს ვით მაყრები. |
| = | ||
| კარგი საქმე კაცსა ზედა აზომ თურე არ წახდების: | <> | “კარგი საქმე კაცსა ზედა აზომ თურმე არ წახდების: |
| ერთი კაცი უკმო-რე-სწყდა, მოდგა, მალვით მეუბნების: | = | ერთი კაცი უკმო-რე-სწყდა, მოდგა, მალვით მეუბნების: |
| «დიდი მაცო თქვენი ვალი, ჩემგან ძნელად გარდიხდების, | «დიდი მაცო თქვენი ვალი, ჩემგან ძნელად გარდიხდების, | |
| გაწირვა და დავიწყება ჩემგან თქვენი არ იქნების. | <> | გაწირვა და დავიწყება ჩემგან თქვენი არ იქმნების. |
| = | ||
| მე მამისა თქვენისაგან ვარ ცოტაი განაზარდი. | <> | «მე მამისა თქვენისაგან ვარ ცოტაი განაზარდი. |
| თქვენი მესმა საღალატო, საცნობელად გამოვვარდი; | = | თქვენი მესმა საღალატო, საცნობელად გამოვვარდი; |
| მკვდარი მიმძიმ სანახავად ტანი მჭევრი, პირი ვარდი, | <> | მკვდარი მიმძიმ სანახავად, ტანი მჭევრი, პირი ვარდი, |
| ყველასავე მოგახსენებ, გამიგონე, დამიწყნარდი! | ყველასავე მოგახსენებ, გამიგონე დამიწყნარდი. | |
| = | ||
| რომე ცუდად არ მოღორდე, ისი კაცნი გღალატობენ, | <> | «რომე ცუდად არ მოღორდე, ისი კაცნი გღალატობენ, |
| ერთგან შენთვის დამალულნი სპანი ასჯერ ათასობენ; | = | ერთგან შენთვის დამალულნი სპანი ასჯერ ათასობენ; |
| კვლა სხვაგან გითქს სამი ბევრი, ასრე ფიცხლად მით გიხმობენ, | კვლა სხვაგან გითქს სამი ბევრი, ასრე ფიცხლად მით გიხმობენ, | |
| აწვე თავსა არ ეწევი, ფათერაკსა შეგასწრობენ. | აწვე თავსა არ ეწევი, ფათერაკსა შეგასწრობენ. | |
| მეფე ცოტათა გეგებვის, ვის მჭვრეტნი ვერ გელევიან; | <> | «მეფე ცოტათ მოგეგებვის, ვის მჭვრეტნი ვერ გელევიან; |
| მალვით ჩაიცმენ აბჯარსა, მიენდო, მით გეთნევიან; | = | მალვით ჩაიცმენ აბჯარსა, მიენდო, მით გეთნევიან; |
| კვამლსა შეიქმან, ლაშქარნი ყოველგნით მოგეხვევიან. | <> | კვამლსა შეიქმენ ლაშქარნი, ყოველგნით მოგეხვევიან. |
| რა ერთსა გცემდენ ათასნი, ეგრეცა მოგერევიან». | = | რა ერთსა გცემდენ ათასნი, ეგრეცა მოგერევიან». |
| მას კაცსა ამოდ ვეუბნე და მადლსა გარდვიხდიდია: | <> | “მას კაცსა ამოდ ვეუბენ და მადლსა გარდვიხდიდია: |
| «რომე არ მოვკვდე, შემოგზღო, შენ ამას ინატრიდია; | = | «რომე არ მოვკვდე, შემოგზღო, შენ ამას ინატრიდია; |
| აწ ამხანაგთა არ გიგრძნან, წადი, მათ თანა მიდია, | <> | აწ ამხანაგთა არ გიგრძნან, წადი, მათთანა მიდია, |
| თუ დაგივიწყო, უთუოდ მემცა ვარ განაკიდია!» | თუ დაგივიწყო, უთუოდ მემცა ვარ განაკიდია!». | |
| = | ||
| არვის გავანდვე სულდგმულსა, დავმალე ვითა ჭორია. | <> | “არვის გავენდევ სულ-დგმულსა, დავმალე ვითა ჭორია. |
| რაცა იქმნების, იქმნების, ყოვლი თათბირი სწორია! | რაცა იქმნების, იქმნების, ყოვლი თათბირი სწორია. | |
| მაგრა სპათაკენ გავგზავნე კაცი, გზა თუცა შორია, | მაგრა სპათაკე გავგზავნე კაცი, გზა თუცა შორია, | |
| შევსთვალე: «ფიცხლად წამოდით, მოგრაგნეთ მთა და გორია!» | შევსთვალე: «ფიცხლად წამოდით, მოგრაგნეთ მთა და გორია». | |
| = | ||
| მე დილასა მოციქულთა სიტყვა ტკბილი შეუთვალე: | <> | “მე დილასა მოციქულთა სიტყვა ტკბილი შევუთვალე; |
| «რამაზს ჰკადრეთ: მოგეგებვი, მოდი, მოვალ მეცა მალე». | რამაზს ჰკადრეთ: «მოგეგებვი, მოდი, მოვალ მეცა მალე». | |
| ნახევარ დღე სხვა ვიარე, ჭირსა თავი არ ვაკრძალე, – | ნახევარ დღე სხვა ვიარე, ჭირსა თავი არ ვაკრძალე. | |
| განგებაა, დღესცა მომკლავს, ქვემცა სადა დავიმალე?! | განგებაა, დღესცა მომკლავს, ქვემცა სადა დავიმალე. | |
| = | ||
| ქედსა რასმე გარდავადეგ, მინდორს მტვერი დავინახე; | <> | “ქედსა რასმე გარდავადეგ, მინდორს მტვერი დავინახე; |
| ვთქვი, თუ: «მოვა რამაზ მეფე, ჩემთვის უდგამს თუცა მახე, | ვთქვი თუ: «მოვა რამაზ მეფე; ჩემთვის უდგამს თუცა მახე, | |
| ჩემი გაჰკვეთს ხორცსა მათსა ხრმალი ბასრი, შუბი ახე». | = | ჩემი გაჰკვეთს ხორცსა მათსა ხრმალი ბასრი, შუბი ახე». |
| მაშინ უთხარ სპათა ჩემთა, სახე დიდი დაუსახე. | <> | მაშინ ვუთხარ სპათა ჩემთა, სახე დიდი დავუსახე. |
| = | ||
| ვთქვი, თუ: «ძმანო, ისი კაცნი ჩვენ ღალატსა გვიდგებიან, | <> | “ვთქვი თუ: «ძმანო, ისი კაცნი ჩვენ ღალატსა გვიდგებიან, |
| მკლავთა თქვენთა სიმაგრენი ამისთვისმცა რად დალბიან? | = | მკლავთა თქვენთა სიმაგრენი ამისთვისმცა რად დალბიან? |
| ვინცა მოკვდეს მეფეთათვის, სულნი მათნი ზეცას რბიან. | ვინცა მოკვდეს მეფეთათვის, სულნი მათნი ზეცას რბიან. | |
| აწ შევებნეთ ხატაელთა, ხრმალნი ცუდად რას გვაბიან!» | აწ შევებნეთ ხატაელთა, ხრმალნი ცუდად რას გვაბიან!» | |
| უბრძანე ჩაცმა აბჯრისა ლაღმან სიტყვითა ხაფითა; | <> | “ვუბრძანე ჩაცმა აბჯრისა, ლაღმან სიტყვითა ხაფითა; |
| დავეკაზმენით საომრად ჯაჭვითა, ჯავშან-ქაფითა, | = | დავეკაზმენით საომრად ჯაჭვითა, ჯავშან-ქაფითა, |
| რაზმი დავაწყვე, მივმართე, წავე დიდითა სწრაფითა; | <> | რაზმი დავაწყევ, მიჰმართე, წავე დიდითა სწრაფითა, |
| მას დღესა ჩემი მებრძოლი ჩემმანვე ხრმალმან დაფითა. | = | მას დღესა ჩემი მებრძოლი ჩემმანვე ხრმალმან დაფითა. |
| მივეახლენით, შეგვატყვეს მათ ტანსა აბჯარცმულობა; | <> | ,,მივეახლენით, შეგვატყვეს მათ ტანსა აბჯარ-ცმულობა; |
| კაცი მოვიდა, მომართვა მეფისა მოციქულობა; | = | კაცი მოვიდა, მომართვა მეფისა მოციქულობა; |
| ეთქვა, თუ: «ჟამად გვაჩნია ჩვენ თქვენი არორგულობა, | <> | ეთქვა თუ: «ჟამად გვაჩნია ჩვენ თქვენი არ-ორგულობა, |
| აბჯრითა გხედავთ, შეგვქმნია აწ ამად გულნაკლულობა». | აბჯრითა გხედავთ, შეგვქმნია აწ ამად გულ-ნაკლულობა». | |
| = | ||
| შევსთვალე, თუ: «მეცა ვიცი, რაცა ჩემთვის გაგიგია; | <> | “შევსთვალე თუ: «მეცა ვიცი, რაცა ჩემთვის გაგიგია; |
| თქვენ რასაცა სთათბირობდით, არ იქმნების, არ, იგია! | თქვენ რასაცა სთათბირობდით, არ იქმნების, არ იგია; | |
| ბრძანეთ, მოდით, შემებენით, ვითა წესი და რიგია! | ბრძანეთ, მოდით, შეგვებენით, ვითა წესი და რიგია, | |
| მეცა თქვენად დასახოცლად ხრმალსა ხელი დამიგია». | მეცა თქვენად დასახოცლად ხელი ხრმალსა დამიგია». | |
| = | ||
| რა მივიდა მოციქული, კვლამცა რადღა გამოგზავნეს! | <> | “რა მივიდა მოციქული, კვლაცა რადღა გამოგზავნეს! |
| კვამლი შექმნეს ლაშქართათვის, დამალული გაამჟღავნეს; | = | კვამლი შექმნეს ლაშქართათვის, დამალული გაამჟღავნეს; |
| სამალავით გამოვიდეს, თავნი ორგნით აქარავნეს, | <> | სამალავით გამოვიდეს, თავნი ორგნით აქარავნეს. |
| შექმნეს რაზმი მრავალკეცი, თუცა, ღმერთო, ვერა მავნეს. | შექმნეს რაზმი მრავალ-კეცი, თუცა, ღმერთო, ვერა მავნეს. | |
| = | ||
| შუბი ვსთხოვე, ხელი ჩავყავ მუზარადის დასარქმელად; | <> | “შუბი ვსთხოვე, ხელი ჩავყავ მუზარადის დასარქმელად; |
| საომარად ატეხილი ვიყავ მათად გამტეხელად; | = | საომარად ატეხილი ვიყავ მათად გამტეხელად; |
| ერთსა წავსწყდი უტევანსა, წავგრძელდი და წავე გრძელად. | <> | ერთსა წავსწყდი უტევანსა, წავგრძელდი და წავე გრძელად; |
| მათ ურიცხვი რაზმი ეწყო, წყნარად დგეს და აუშლელად. | = | მათ ურიცხვი რაზმი ეწყო, წყნარად დგეს და აუშლელად. |
| ახლოს მივე, შემომხედნეს, «შმაგიაო», ესე თქვესა. | <> | “ახლოს მივე, შემომხედნეს, «შმაგიაო», ესე თქვესა, |
| მუნ მივმართე მკლავმაგარმან, სად უფროსი ჯარი დგესა; | მუნ მივჰმართე მკლავ-მაგარმან, სად უფროსი ჯარი დგესა; | |
| კაცს შუბი ვჰკარ, ცხენი დავეც, მართ ორნივე მიჰხდეს მზესა; | კაცს შუბი ვჰკარ, ცხენი დავეც, მართ ორნივე მიჰხდეს მზესა, | |
| შუბი გატყდა, ხელი ჩავყავ: «ვაქებ, ხრმალო, ვინცა გლესა!» | შუბი გატყდა, ხელი ჩავყავ, ვაქებ, ხრმალო, ვინცა გლესა. | |
| = | ||
| შიგან ასრე გავერიე, გლონის ჯოგსა ვითა ქორი, | <> | “შიგან ასრე გავერიე, გნოლის ჯოგსა ვითა ქორი, |
| კაცი კაცსა შემოვსტყორცი, ცხენ-კაცისა დავდგი გორი; | = | კაცი კაცსა შემოვსტყორცი, ცხენ-კაცისა დავდგი გორი; |
| კაცი, ჩემგან განატყორცი, ბრუნავს ვითა ტანაჯორი, | <> | კაცი, ჩემგან განატყორცი ბრუნავს ვითა ტანაჯორი, |
| ერთობ სრულად ამოვსწყვიდე წინაკერძი რაზმი ორი. | ერთობ სრულად ამოვწყვიდე წინა კერძი რაზმი ორი. | |
| = | ||
| ერთობილნი მომეხვივნეს, მგრგვლივ შეიქმნა ომი დიდი; | <> | ,,ერთობილნი მომეხვივნეს, მგრგვლივ შეიქმნა ომი დიდი; |
| ვჰკრი რასაცა, ვერ დამიდგნის, სისხლსა მჩქეფრსა ამოვღვრიდი; | ვჰკრი რასაცა, ვერ დამიდგის, სისხლსა მჩქეფრსა აღმოვღვრიდი; | |
| ცხენსა კაცი გაკვეთილი მანდიკურად გარდავჰკიდი. | = | ცხენსა კაცი გაკვეთილი მანდიკურად გარდავჰკიდი. |
| სითცა ვიყვი, გამექციან, მათ შეჰქმნია ჩემი რიდი. | <> | სითაც ვიყვი, გამექციან, მათ შჰქმნიან ჩემი რიდი. |
| = | ||
| საღამოჟამ დაიზახნა ქედით მათმან დარაჯამან: | <> | “საღამო-ჟამ დაიზახნა ქედით მათმან დარაჯამან; |
| «ნუღარა სდგათ, წაედითო, კვლა მოგვხედნა რისხვით ცამან: | = | «ნუღარა სდგათ, წაედითო, კვლა მოგვხედნა რისხვით ცამან: |
| მოვა მტვერი საშინელი, შეგვაშინნა ამად ამან, | <> | მოვა მტვერი საშინელი, შეგვაშინა ამად ამან, |
| ნუთუ სრულად ამოგვწყვიდნეს უთვალავმან, ბევრმან სპამან». | ნუთუ სრულად ამოგვწყვიდნეს უთვალავმან, ბევრმან სპამან!» | |
| = | ||
| ჩემნი ლაშქარნი, რომელნი წამომეტანნეს მე არა, | <> | “ჩემნი ლაშქარნი, რომელნი წამომეტანნეს მე არა, |
| რა ეცნა წამოსრულ იყვნეს, ღამეწამორთვით ეარა; | რა ეცნა, წამოსულიყვნეს, ღამე-წამორთვით ეარა; | |
| ვერ დაიტევდა მინდორი და არე მთათა ეარა, | = | ვერ დაიტევდა მინდორი და არე მთათა ეარა, |
| გამოჩნდეს, სცემდეს ტაბლაკსა, ბუკმან ხმა გააზეარა. | გამოჩნდეს, სცემდეს ტაბლაკსა, ბუკმან ხმა გააზეარა. | |
| იგი ნახეს, გასაქცევლად გაემართნეს, შევჰკივლენით; | <> | “იგი ნახეს, გასაქცევლად გაემართნეს; შევჰკივლენით; |
| ველნი, ჩვენგან ნაომარნი, ომითავე გარდავვლენით. | = | ველნი, ჩვენგან ნაომარნი, ომითავე გარდავვლენით. |
| რამაზ მეფე ჩამოვაგდე, ერთმანერთსა გავეხრმლენით, | რამაზ მეფე ჩამოვაგდე, ერთმანერთსა გავეხრმლენით, | |
| მისნი სპანი ყველაკანი დავიპყრენით, არ მოვკლენით. | მისნი სპანი ყველაკანი დავიპყრენით, არ მოვკლენით. | |
| უკანანიცა ლაშქარნი მოესწრნეს მათ გაქცეულთა, | <> | “უკანანიცა ლაშქარნი მოესწრნეს მათ გაქცეულთა, |
| დაუწყეს პყრობა, ჩამოყრა შეშინებულთა, ძლეულთა; | = | დაუწყეს პყრობა, ჩამოყრა შეშინებულთა, ძლეულთა; |
| ძილისა მიხვდა ნაცვალი ძილმკრთალთა, ღამეთეულთა; | <> | ძილისა მიხვდა ნაცვალი ძილ-მკრთალთა, ღამე-თეულთა, |
| ტყვეთა მრთელთაცა არ აკლდა კვნესა, მართ ვითა სნეულთა. | = | ტყვეთა მრთელთაცა არ აკლდა კვნესა, მართ ვითა სნეულთა. |
| მას ადგილსა ნაომარსა გარდავხედით მოსვენებად. | <> | “მას ადგილსა ნაომარსა გარდავხედით მოსვენებად. |
| ხელსა ხრმლითა დავეკოდე, წყლულად მიჩნდა, არ ნაღებად; | ხელსა ხრმლითა დავეკოდე, წყლულად მაჩნდა არ-ნაღებად; | |
| ჩემნი სპანი მოვიდიან საჭვრეტლად და ჩემად ქებად, | = | ჩემნი სპანი მოვიდიან საჭვრეტლად და ჩემად ქებად, |
| ვერ იტყვიან ვერმიმხვდარნი ქებასაცა მოხსენებად. | <> | ვერ იტყვიან, ვერ მიმხვდარან ქებასაცა მოხსენებად. |
| = | ||
| ერთსა კაცსა ეყოფოდეს, დიდებანი რომე მჭირდეს; | <> | “ერთსა კაცსა ეყოფოდეს, დიდებანი რომე მჭირდეს; |
| ზოგთა შორით დამლოციან, ზოგნი კოცნად გამიპირდეს; | = | ზოგთა შორით დამლოციან, ზოგნი კოცნად გამიპირდეს; |
| რომელთაცა გავეზარდე, დიდებულნი ამიტირდეს, | <> | რომელთაცა გავეზარდე, დიდებულნი, ამიტირდეს, |
| ჩემგან ხრმლითა განაკვეთნი ნახნეს, მეტად გაუკვირდეს. | ჩემგან ხრმლითა განაკვეთი ნახეს, მეტად გაუკვირდეს. | |
| = | ||
| გავგზავნენ ყოვლგან ლაშქარნი, ალაფი ავაღებინე, | <> | “გავგზავნენ ყოვლგან ლაშქარნი, ალაფი ავაღებინე, |
| ერთობ სავსენი მოვიდეს, თავიცა ვალაღებინე; | ერთობ სავსენი მოვიდეს, თავი ავალაღებინე, | |
| სისხლსა მებრძოლთა ჩემთასა მინდორი შევაღებინე, | სისხლთა მებრძოლთა ჩემთასა მინდორი შევაღებინე, | |
| არ ვჰბრძოლე, კარი ქალაქთა უომრად გავაღებინე. | არ ვჰბრძოლე, კარი ქალაქთა უომრად გავაღებინე“. | |
| = | ||
| რამაზს ვარქვი: «შემიგნია საქმე შენი სამუხთალე, | რამაზს ვარქვი: «შემიგნია საქმე შენი სამუხთალე, | |
| აწ ეგრეცა შეპყრობილმან თავი გამოიმართალე, | აწ ეგრეცა შეპყრობილმან თავი გამოიმართალე, | |
| სიმაგრეთა ნუ ამაგრებ, ყველა ხელთა მომათვალე, | სიმაგრეთა ნუ ამაგრებ, ყველა ხელთა მომათვალე, | |
| თვარა შენი შეცოდება მემცა ზედა რად წავსთვალე?» | <> | თვარა შენი შეცოდება მემცა ზედა რად წავსთვალე?». |
| = | ||
| რამაზ მითხრა: «აღარ არის ამის მეტი ჩემი ღონე, | <> | “რამაზ მითხრა: «აღარ არის ამის მეტი ჩემი ღონე, |
| ერთი ჩემი დიდებული მომეც, ზედა მაპატრონე, | = | ერთი ჩემი დიდებული მომეც, ზედა მაპატრონე, |
| ციხოვანთა გაუგზავნო, საუბარი გამიგონე, | <> | ციხოვანთა გავუგზავნო, საუბარი გამიგონე, |
| ხელთა მოგცემ ყველაკასა, განაღამცა შენ გაქონე!» | ხელთა მოგცემ ყველაკასა, განაღამცა შენ გაქონე!». | |
| = | ||
| მივეც ერთი დიდებული, თანა სპანი წავატანენ, | <> | “მივეც ერთი დიდებული, თანა ყმანი წავატანენ, |
| ციხოვანნი ერთობილნი ჩემს წინაშე მოვიყვანენ, | = | ციხოვანნი ერთობილნი ჩემს წინაშე მოვიყვანენ, |
| ხელთა მომცნეს სიმაგრენი, ომნი ასრე შევანანენ, | ხელთა მომცნეს სიმაგრენი, ომნი ასრე შევანანენ, | |
| საჭურჭლენი სიმრავლითა რასმცა ვითა დავაგვანენ! | <> | საჭურჭლენი სიმრავლითა რასამცა ვითა დავაგვანენ! |
| = | ||
| მაშინღა შევე ხატაეთს მოვლად და მოსათვალავად; | <> | “მაშინღა შევე ხატაეთს მოვლად და მოსათვალავად; |
| კლიტენი საჭურჭლეთანი მომართვნეს დაუმალავად; | = | კლიტენი საჭურჭლეთანი მომართვნეს დაუმალავად; |
| ქვეყანა ჩავსხი, უბრძანე: «იყვენით თქვენ უკრძალავად, | <> | ქვეყანა ჩავსხი, ვუბრძანე: «იყვენით თქვენ უკრძალავად, |
| მზემან არ დაგწვენ, იცოდით, დაგყარენ გაუგვალავად». | მზემან არ დაგვწვენ, იცოდით, დაგყარენ გაუგვალავად». | |
| = | ||
| საჭურჭლენი გარდავნახენ თავის-თავის, კიდისკიდე; | <> | “საჭურჭლენი გარდავნახენ თავის-თავის, კიდის-კიდე. |
| უცხოფერთა საჭურჭლეთა, დავშვრები, თუ მოვსთვალვიდე; | უცხო ფერთა საჭურჭლეთა, დავშვრები, თუ მოვსთვალვიდე; | |
| ერთგან ვნახენ საკვირველი ყაბაჩა და ერთი რიდე, | ერთგან ვნახე საკვირველი ყაბაჩა და ერთი რიდე, | |
| თუმცა ნახენ, სახელისა ცოდნასაცა ინატრიდე! | თუმცა ჰნახე, სახელისა ცოდნასაცა ინატრიდე. | |
| = | ||
| ვერა შევიგენ, რა იყო ანუ ნაქმარი რაულად! | <> | “ვერა შევიგენ, რა იყო, ანუ ნაქმარი რაულად. |
| ვისცა უჩვენი, უკვირდის, ღმრთისაგან თქვის სასწაულად; | ვისცა ვუჩვენი, უკვირდის, ღმრთისაგან თქვის სასწაულად; | |
| არცა ლარულად ჰგდებოდა მას ქსელი, არ ორხაულად; | არცა ლარულად ჰგებოდა მას ქსელი, არ ორხაულად, | |
| სიმტკიცე ჰგვანდა ნაჭედსა, ვთქვი ცეცხლთა შენართაულად. | სიმტკიცე ჰგვანდა ნაჭედსა; ვთქვი ცეცხლთა შენართაულად. | |
| = | ||
| იგი საძღვნოდ მისად დავსხენ, ვისი შუქი მანათობდა; | <> | “იგი საძღვნოდ მისად დავსხენ, ვისი შუქი მანათობდა. |
| მეფისათვის დავარჩიე, საარმაღნოდ რაცა სჯობდა: | მეფისათვის დავარჩიე, საარმაღნოდ რაცა სჯობდა; | |
| ჯორ-აქლემი ათჯერ ასი, – ყველაკაი წვივმაგრობდა, – | ჯორ-აქლემი ათჯერ ასი,–ყველაკაი წვივ-მაგრობდა,– | |
| ატვირთული გაუგზავნე, ამბავსამცა კარგსა სცნობდა“. | დატვირთული გავუგზავნე, ამბავსაცა კარგსა სცნობდა“. | |
| წიგნი ტარიელისა ინდოთ მეფის წინაშე | წიგნი ტარიელისა ინდოეთ მეფის წინაშე და გამარჯვებით შემოქცევა | |
| წიგნი დავწერე: «მეფეო, სვემცაა თქვენი სვიანად! | = | წიგნი დავწერე: «მეფეო, სვემცაა თქვენი სვიანად! |
| მე ხატაელთა მიმუხთლეს, – თუცა მათ ეცა ზიანად, – | <> | მე ხატაელთა მიმუხთლეს, – თუცა მათ ეცა ზიანად;– |
| ჩემი ამბავი დასტური ამად გაცნობე გვიანად; | ჩემი ამბავი დასტური ამად გაცნობე გვიანად, | |
| მეფე შევიპყარ, მოგივალ მე ალაფიან-ტყვიანად». | მეფე შევიპყარ, მოგივალ მე ალაფიან–ტყვიანად». | |
| = | ||
| რა ყველაი დავიურვე, ხატაეთით გავემგზავრე, | <> | “რა ყველაი დავიურვე, ხატაეთით გავემგზავრე, |
| წამოვიხვენ საჭურჭლენი, სახელმწიფო დავიავრე, | = | წამოვიხვენ საჭურჭლენი, სახელმწიფო დავიავრე, |
| ვერ მოვეყავ აქლემითა, აზავრები ვააზავრე, | ვერ მოვეყავ აქლემითა, აზავრები ვააზავრე, | |
| მოვირჭვენ და მოვივლინე, რაცა მწადდა, აგრე ვყავ-რე. | მოვირჭვენ და მოვივლინე, რაცა მწადდა, აგრე ვყავ-რე. | |
| ხატაეთისა ხელმწიფე მომყვანდა შეპყრობილია. | <> | “ხატაეთისა ხელმწიფე მომყვანდა შეპყრობილია. |
| ინდოეთს მივე, მეგება ჩემი გამზრდელი ტკბილია; | = | ინდოეთს მივე, მეგება ჩემი გამზრდელი ტკბილია; |
| რა ქება მითხრა, არ ითქმის, ჩემგან სათქმელად წბილია. | <> | რა ქება მითხრა, არ ითქმის, ჩემგან სათქმელად წბილია! |
| ხელი გამიხსნა, შემომკრა მან სახვეველი ლბილია. | = | ხელი გამიხსნა, შემომკრა მან სახვეველი ლბილია. |
| ედგნეს ტურფანი კარავნი მოედანს ჩამოდგომილსა, | <> | “ედგნეს ტურფანი კარავნი მოედანს ჩამოდგომილსა, |
| საუბრისა და ჭვრეტისა ჩემისა მას მონდომილსა. | = | საუბრისა და ჭვრეტისა ჩემისა მას მონდომილსა. |
| მას დღესა ედვა ნადიმი მას შიგან გარდახდომილსა; | მას დღესა ედვა ნადიმი მას შიგან გარდახდომილსა; | |
| მიალერსებდა, მიჭვრეტდა წინაშე ახლოს ჯდომილსა. | მიალერსებდა, მიჭვრეტდა წინაშე ახლოს ჯდომილსა. | |
| მას ღამით ვსხედით ნადიმად, მუნ ამოდ გავიხარენით, | <> | “მას ღამით ვსხედით ნადიმად, მუნ ამოდ გავიხარენით, |
| დილასა ქალაქს შევედით, მოედნით ავიყარენით; | = | დილასა ქალაქს შევედით, მოედნით ავიყარენით; |
| მეფემან ბრძანა: «ლაშქარნი უხმენით, შემოჯარენით, | მეფემან ბრძანა: «ლაშქარნი უხმენით, შემოჯარენით, | |
| დღეს ხატაელი მიჩვენეთ, ტყვენიცა შემომგვარენით!» | დღეს ხატაელი მიჩვენეთ, ტყვენიცა შემომგვარენით!» | |
| რამაზ მეფე მას წინაშე შეპყრობილი მოვიყვანე; | <> | “რამაზ მეფე მას წინაშე შეპყრობილი მოვიყვანე; |
| ტკბილად ნახა ხელმწიფემან, ვითა შვილი სააკვანე, | ტკბილად ნახა ხელმწიფემან, ვითა შვილი სააკვანე. | |
| ორგული და მოღალატე ნამსახურსა დავაგვანე, | = | ორგული და მოღალატე ნამსახურსა დავაგვანე, |
| ესე არის მამაცისა მეტისმეტი სიგულვანე! | <> | ესე არის მამაცისა მეტის-მეტი სიგულვანე. |
| = | ||
| მას მეფესა ხატაელსა უმასპინძლა, უალერსა, | <> | “მას მეფესა ხატაელსა უმასპინძლა, უალერსა, |
| ჟამიერად უბრძანებდის საუბარსა მათსა ფერსა. | = | ჟამიერად უბრძანებდის საუბარსა მათსა ფერსა. |
| ცისკრად მიხმეს, მიბრძანებდეს მე სიტყვასა ლმობიერსა: | ცისკრად მიხმეს, მიბრძანებდეს მე სიტყვასა ლმობიერსა: | |
| «შეუნდობო ხატაელსა, მას აქამდის შენამტერსა». | <> | «შეუნდობო ხატაელსა, მას აქამდის შენამტერსა?» |
| = | ||
| მე ვჰკადრე: «ღმერთი ვინათგან შეუნდობს შეცოდებულსა, | <> | “მე ვჰკადრე: «ღმერთი ვინათგან შეუნდობს შეცოდებულსა, |
| უყავით თქვენცა წყალობა მას ღონეგაცუდებულსა!» | უყავით თქვენცა წყალობა მას ღონე-გაცუდებულსა». | |
| რამაზს უბრძანეს: «იცოდი, გაგგზავნი შეწყალებულსა, | რამაზს უბრძანეს: «იცოდი, გაგგზავნით შეწყალებულსა, | |
| მაგრა ნუ გნახავთ კვლამცაღა ჩვენ წინა გაწბილებულსა!» | მაგრა ნუ გნახავთ კვლაცაღა ჩვენს წინა გაწბილებულსა». | |
| = | ||
| ხარაჯა დასდვეს, შეჰკვეთეს დრაჰკანი ასჯერ ასია, | <> | “ხარაჯა დასდვეს, შეჰკვეთეს დრაჰკანი ასჯერ ასია, |
| კვლა ხატაური ათასი, სხვა სტავრა, სხვა ატლასია. | = | კვლა ხატაური ათასი, სხვა სტავრა, სხვა ატლასია. |
| მერმე ყველაი დამოსა, იგი და მისი ხასია, | <> | მერემე ყველანი დამოსა იგი და მისი ხასია, |
| შეწყალებული გაგზავნა, უყო რისხვისა ფასია. | = | შეწყალებული გაგზავნა, უყო რისხვისა ფასია. |
| ხატაელმან დაუმადლა, დადრკა, მდაბლად ეთაყვანა, | <> | “ხატაელმან დაუმადლა, დადრკა, მდაბლად ეთაყვანა; |
| მოახსენა: «ორგულობა თქვენი ღმერთმან შემანანა. | მოახსენა: «ორგულობა თქვენი ღმერმან შემანანა. | |
| თუღა ოდეს შე-ღა-გცოდო, მაშინ მომკალ მეცა განა!» | = | თუღა ოდეს შე-ღა-გცოდო, მაშინ მომკალ მეცა განა!» |
| წავიდა და ყველაკაი მისი თანაწაიტანა. | <> | წავიდა და ყველაკაი მისი თანა წაიტანა. |
| = | ||
| მოვიდა კაცი მეფისა, ცისკრობს, არ დანაღამია; | <> | ,,მოვიდა კაცი მეფისა, ცისკრობს, არ დანაღამია, |
| ებრძანა: «რა შენ გაგყრივარ, მას აქათ თვეო სამია, | ებრძანა: «რა შენ გან გაგყრივარ მას აქათ თვეო სამია, | |
| მინდორს მოკლული ისრითა ნადირი არ მიჭამია, | = | მინდორს მოკლული ისრითა ნადირი არ მიჭამია, |
| არ დამაშვრალ ხარ, წავიდეთ, თუცა დაშრომის ჟამია». | <> | არ დამაშვრალხარ, წამოდი, თუცა დაშვრომის ჟამია». |
| = | ||
| შევეკაზმე, დარბაზს მივე, დამხვდა ჯარი ავაზისა, | <> | “შევეკაზმე, დარბაზს მივე, დამხვდა ჯარი ავაზისა, |
| შავარდნითა სავსე იყო სრულად არე დარბაზისა, | = | შავარდნითა სავსე იყო სრულად არე დარბაზისა, |
| მეფე ქვე ჯდა შეკაზმული, შვენებითა მსგავსი მზისა; | მეფე ქვე ჯდა შეკაზმული, შვენებითა მსგავსი მზისა; | |
| გაეხარნეს მისლვა ჩემი, ტურფისა და ლამაზისა. | <> | გაეხარნეს მისლვა ჩემი ტურფისა და ლამაზისა! |
| = | ||
| იდუმალ ცოლსა ეუბნა, მართ ჩემგან უცოდნელია: | <> | “იდუმალ ცოლსა ეუბნა, მართ ჩემგან უცოდნელია: |
| «ომით მოსრული ტარიელ საჭვრეტლად სასურველია, | «ომით მოსრული ტარეილ საჭვრეტლად სასურველია, | |
| მან გაანათლოს მჭვრეტელთა გული, რაზომცა ბნელია; | მან განანათლოს მჭვრეტელთა გული, რაზომცა ბნელია: | |
| რაცა დაგვედრო საქმნელად, ქმენ, არა საზოზღნელია! | რაცა დაგვედრო საქმნელად, ქმენ, არა საზოზნელია. | |
| = | ||
| აწ მითქვამს საქმე უშენოდ, შენცა ცან ესე მცნებული: | <> | «აწ მითქვამს საქმე უშენოდ, შენცა ცან ესე მცნებული: |
| რათგან ქალია სამეფოდ ჩვენგანვე სახელდებული, | რათგან ქალია სამეფოდ ჩვენგანვე სახელ-დებული, | |
| ვინცაღა ნახავს, აწ ნახოს, აჰა ხე, ედემს ხებული, | = | ვინცაღა ნახავს, აწ ნახოს, აჰა ხე, ედემს ხებული, |
| გვერდსა დაისვი, ორნივე სრას დამხვდით, მოვალ შვებული!» | <> | გვერდსა დაისვი, ორნივე სრას დამხვდით, მოვალ შვებული». |
| = | ||
| მოვინადირეთ მინდორი, ძირი მთისა და გორისა; | <> | “მოვინადირეთ მინდორი, ძირი მთისა და გორისა; |
| იყო სიმრავლე ძაღლისა, შავარდნისა და ქორისა. | = | იყო სიმრავლე ძაღლისა, შავარდნისა და ქორისა. |
| ადრე დავბრუნდით, ვიარეთ არ ეჯი გზისა შორისა. | <> | ადრე დავბრუნდით, ვიარეთ არ ეჯი გზისა შორისა; |
| აღარ იბურთეს, დაშლა ქმნეს თამაშობისა ორისა. | = | აღარ იბურთეს, დაშლა ქმნეს თამაშობისა ორისა. |
| ჩემთა მჭვრეტელთა მოეცვა ქალაქი, შუკა და ბანი. | <> | ,,ჩემთა მჭვრეტელთა მოეცვა ქალაქი, შუკა და ბანი. |
| ომგარდახდილსა მშვენოდეს მე ენიანნი კაბანი; | ომ-გარდახდილსა მშვენოდეს მე ენიანნი კაბანი; | |
| ფერმიხდილგვარად ვშვენოდი ვარდი, ცრემლითა ნაბანი, | ფერმიხდილ-გვარად ვშვენოდი ვარდი, ცრემლითა ნაბანი, | |
| ვინცა მიჭვრეტდის, ბნდებოდის, – მართლად არს, არ კატაბანი. | ვინცა მიჭვრეტდის, ბნდებოდის, – მათრლად არს, არ კატაბანი. | |
| = | ||
| რიდენი რომე მეშოვნეს ქალაქსა ხატაელთასა, | <> | “რიდენი რომე მეშოვნეს ქალაქსა ხატაელთასა, |
| იგი მეხვივნეს, მშვენოდეს, ვახელებ გულსა ხელთასა. | = | იგი მეხვივნეს, მშვენოდეს, ვახელებ გულსა ხელთასა. |
| მეფე გარდახდა, დარბაზსა შევედით ჩემთა მზრდელთასა, | მეფე გარდახდა, დარბაზსა შევედით ჩემთა მზრდელთასა, | |
| შევხედენ, დავჰკრთი ელვასა ღაწვთასა მზებრ ნათელთასა. | <> | შევხედენ, დავჰკრთი ელვასა ღაწვთა მზეებრ ნათელთასა. |
| = | ||
| მას მზესა ტანსა ემოსნეს ნარინჯისფერნი ჯუბანი, | <> | “მას მზესა ტანსა ემოსნეს ნარინჯის-ფერნი ჯუბანი, |
| ზურგით უთქს ჯარი ხადუმთა, დას-დასად, უბან-უბანი; | ზურგით უთქს ჯარი ხადუმთა, დას-დასად, უბან-უბანი. | |
| სრულად ნათლითა აევსო სახლი, შუკა და უბანი, | = | სრულად ნათლითა აევსო სახლი, შუკა და უბანი, |
| მუნ ვარდსა შუა შვენოდეს ძოწ-მარგალიტნი ტყუბანი. | მუნ ვარდსა შუა შვენოდეს ძოწ-მარგალიტნი ტყუბანი. | |
| ნაომარსა, დაკოდილსა ხელი ყელსა ჩამომება. | <> | “ნაომარსა, დაკოდილსა ხელი ყელსა ჩამომება. |
| დედოფალი საჯდომთაგან ადგა, წინამომეგება, | დედოფალი საჯდომთაგან ადგა, წინა მომეგება, | |
| ვითა შვილი გარდამკოცნა, ღაწვი ვარდი დამილება, | ვითა შვილი გარდამკოცნა, ღაწვი ვარდი დამილება; | |
| მითხრა: «ნუ ეჭვ ამას იქით, თუმცა მტერი შე-ღა-გება». | მითხრა: «ნუ ეჭვ ამას იქით, თუღა მტერი შე-ღა-გება». | |
| = | ||
| ახლოს დამისვეს ადგილსა, მუნ, სადა მეამებოდა. | <> | “ახლოს დამისვეს ადგილსა, მუნ, სადა მეამებოდა. |
| პირისპირ მიჯდა იგი მზე, გული ვისთვისცა კვდებოდა. | პირის-პირ მიჯდა იგი მზე, გული ვისთვისცა კვდებოდა. | |
| მალვით უჭვრეტდი, მიჭვრეტდა, სხვად არას მეუბნებოდა; | მალვით ვუჭვრეტდი, მიჭვრეტდა, სხვად არად მეუბნებოდა“. | |
| თვალნი მოვსწყვიდნი, სიცოცხლე ამითა მეარმებოდა. | = | თვალნი მოვსწყვიდნი, სიცოცხლე ამითა მეარმებოდა. |
| შეიქმნა სმა და პურობა, მსგავსი მათისა ძალისა; | <> | “შეიქმნა სმა და პურობა, მსგავსი მათისა ძალისა; |
| სხვა გახარება ასეთი არს უნახავი თვალისა! | სხვა გახარება ასეთი არს უნახავი თვალისა; | |
| ჯამი და ჭიქა – ყველაი ფეროზისა და ლალისა. | ჯამი და ჭიქა – ყველაი ფეროზისა და ლალისა, | |
| არვისი ბრძანა მეფემან არცა გაშვება მთრვალისა. | = | არვისი ბრძანა მეფემან არცა გაშვება მთრვალისა. |
| მე მუნა მყოფი მივეცი შვებასა მეტისმეტასა. | <> | “მე მუნა მყოფი მივეცი შვებასა მეტის-მეტასა. |
| რა შემომხედნის, შევხედნი, ცეცხლმან დამიწყის შრეტასა; | არ შემომხედნის, შევხედნი, ცეცხლმან დამიწყის შრეტასა; | |
| კაცთა კრძალვასა ვაწვევდი გულსა შმაგსა და რეტასა. | კაცთა კრძალვასა ვაწვევდი გულსა შმაგსა და რეტასა, | |
| რა უამეა პირისპირ საყვარელისა ჭვრეტასა! | რა უამეა პირის-პირ საყვარელისა ჭვრეტასა?! | |
| = | ||
| დააგდეს მღერა მუტრიბთა, «სულეთო!», თავი ხარიან; | <> | “დააგდეს მღერა მუტრიბთა, «სულეთო!» თავი ხარიან, |
| მიბრძანეს: «შვილო ტარიელ, ვით გითხრათ, ვით გვიხარიან?! | = | მიბრძანეს: «შვილო ტარიელ, ვით გითხრათ, ვით გვიხარიან?! |
| ნეტარძი გვაქვსო, მებრძოლნი მით ჩვენნი ვაგლახ არიან; | ნეტარძი გვაქვსო, მებრძოლნი მით ჩვენნი ვაგლახ არიან; | |
| მართალან შენნი მჭვრეტელნი, არ ცუდად იმკვეხარიან. | <> | მართალან შენნი მჭვრეტელნი, არ ცუდად იმკვეხარიან! |
| = | ||
| აწ თუცა გვმართებს შემოსა, ვის მორჭმით მოგივლენიან, | <> | «აწ თუცა გვმართებს შემოსვა, ვის მორჭმით მოგივლენიან, |
| არ შეგმოსთ, მაგა კაბათა არ აგხდით, ტურფად გშვენიან; | = | არ შეგმოსთ, მაგა კაბათა არ აგხდით, ტურფად გშვენიან; |
| აწ გქონდეს ასი საჭურჭლე, ვის შუქნი მოგიფენიან, | აწ გქონდეს ასი საჭურჭლე, ვის შუქნი მოგიფენიან, | |
| თვით შეიკერე, რაცა გწადს, ჩვენგან ნუღარა გრცხვენიან!» | <> | თვით შეიკერე, რაცა გწადს, ჩვენგან ნუღარა გრცხვენიან». |
| = | ||
| მომართვნეს ასნი კლიტენი ასთავე საჭურჭლეთანი; | <> | “მომართვნეს ასნი კლიტენი ასთავე საჭურჭლეთანი; |
| თაყვანისვეც და დავლოცენ დავლანი მათთა სვეთანი; | თაყვანის-ვეც და დავლოცენ დავლანი მათთა სვეთანი; | |
| მაკოცეს, ადგეს ორნივე, თვით იგი მზენი მზეთანი; | მაკოცეს, ადგეს ორნივე, თვით იგი მზენი მზეთანი, | |
| რა გასცეს, ზომნი ვით გითხრნე ლაშქართა სისავსეთანი! | რა გასცეს, ზომნი ვით გითხრნე ლაშქართა სისავსეთანი!. | |
| = | ||
| კვლაცა დაჯდა მხიარული, მოიმატა სმა და მღერა; | <> | “კვლაცა დაჯდა მხიარული, მოიმატა სმა და მღერა; |
| კვლა გაგრძელდა ნადიმობა, ბარბითთა და ჩანგთა ჟღერა. | კვლა გაგრძელდა ნადიმობა, ბარბითი და ჩანგთა ჟღერა. | |
| დედოფალი წამოვიდა, შეეყარა მწუხრსა დღე რა. | დედოფალი წამოვიდა, შეეყარა მწუხრსა დღე რა, | |
| ძილპირამდის სიხარულსა სიხარული ჰგვანდა ვერა. | ძილ-პირამდის სიხარულსა სიხარული ჰგვანდა ვერა. | |
| = | ||
| ავიყარენით, მიგვჭირდა სმა დოსტაქნისა მეტისა. | <> | “ავიყარენით, მიგვჭირდა სმა დოსტაქნისა მეტისა. |
| საწოლს შემოვე, შემექმნა ცნობა მართ ვითა რეტისა. | = | საწოლს შემოვე, შემექმნა ცნობა მართ ვითა რეტისა. |
| ძალი არ მქონდა ტყვექმნილსა მე ამა ცეცხლთა შრეტისა. | <> | ძალი არ მქონდა ტყვე-ქმნილსა მე ამა ცეცხლთა შრეტისა. |
| მეგონებოდის, მალხენდის გონება მისგან ჭვრეტისა“. | = | მეგონებოდის, მალხენდის გონება მისგან ჭვრეტისა“. |
| ასმათისაგან სამხრის მორთმევა | <> | წიგნი ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა მოწერილი |
| მონა მოვიდა, მიამბო ამბავი მან მართალიო: | მონა მოვიდა, მიამბო ამბავი მე მართალია: | |
| «თქვენსა ამბავსა იკითხავს აჯიღოსანი ქალიო». | «თქვენსა ამბავსა იკითხავს აჯიღოსანი ქალია». | |
| მაშინვე ვიცან, ავიჭერ, ჩქარ-ჩქარად გულგამკრთალიო; | მაშინვე ვიცან, ავიჭერ, ჩქარ-ჩქარად გულ-გამკრთალია; | |
| მოვიდა, ვნახე ასმათი ჩემ თანა მომავალიო. | მოვიდა, ვნახე ასმათი ჩემთანა მომავალია. | |
| = | ||
| მე ვისთვის ვკვდები, მეამა ასმათის ნახვა მე მისად. | <> | “მე ვისთვის ვკვდები, მეამა ასმათის ნახვა მე მისად. |
| აღარ მიუშვი, ვაკოცე, ქმნადღა თაყვანისცემისად; | აღარ მივუშვი, ვაკოცე, ქმნადღა თაყვანის ცემისად; | |
| ხელი მოვჰკიდე, დავისვი ახლოს ტახტისა ჩემისად, | = | ხელი მოვჰკიდე, დავისვი ახლოს ტახტისა ჩემისად, |
| ვჰკითხე, თუ: «ნეტარ, მისრულა მორჩი ალვისა ხე მისად? | <> | ვჰკითხე, თუ: «ნეტარ მისრულა მორჩი ალვისა ხე მისად? |
| = | ||
| მიამბე მისი ამბავი, სხვად ნურას მეუბნებია!» | <> | «მიამბე მისი ამბავი, სხვად ნურად მეუბნებია!» |
| მითხრა, თუ: «გკადრებ მართალსა, აწ ჩემგან არსათნებია, | მითხრა თუ: «გკადრებ მართალსა, აწ ჩემგან არ-სათნებია, | |
| დღეს ერთმანერთი გინახავს და ტურფად მოგწონებია, | = | დღეს ერთმანერთი გინახავს და ტურფად მოგწონებია, |
| აწ კვლაცა ცნობა ამბვისა მას ჩემგან უბრძანებია»“. | <> | აწ კვლაცა ცნობა ამბისა მას ჩემგან უბრძანებია». |
| წიგნი ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა მოწერილი | ||
| = | ||
| წიგნი მომართვა, ჩავხედენ, პირისა თემთა მთენისა, | <> | “წიგნი მომართვა, ჩავხედენ, პირისა თემთა მთენისა. |
| ეწერა: «ვნახე სიტურფე წყალ-ჯავარისა შენისა. | = | ეწერა: «ვნახე სიტურფე წყალ-ჯავარისა შენისა. |
| ომგარდახდილი შვენოდი, შენატევები ცხენისა, | <> | ომ-გარდახდილი შვენოდი, შენატევები ცხენისა, |
| არ ავი მიჩანს მიზეზი ჩემისა ცრემლთა დენისა. | არ-ავი მიჩანს მიზეზი ჩემისა ცრემლთა დენისა. | |
| = | ||
| ღმერთმან თუ მცა ენა ჩემი ქებად შენდა უშენოსა, | <> | «ღმერთმან თუ მცა ენა ჩემი, ქებად შენდა უშენოსა, |
| შენთვის მკვდარი აღარ ვიტყვი, მაშა მომკლავ უშენოსა, | შენთვის მკვდარი, აღარ ვიტყვი, მაშა მომკლავ უშენოსა; | |
| მზემან ლომსა ვარდ-გიშერი ბაღჩა-ბაღად უშენოსა, | მზემან ლომსა ვარდ-გიშერნი ბაღჩას ბაღად უშენოსა; | |
| შენმან მზემან, თავი ჩემი არვის მართებს უშენოსა! | = | შენმან მზემან, თავი ჩემი არვის მართებს უშენოსა! |
| თუცა მიგდის ღვარი ცრემლთა, მაგრა ცუდად არ იდენო, | <> | «თუცა მიგდის ღვარი ცრემლთა, მაგრა ცუდად არ იდენო, |
| ამას იქით ნუღარ იდენ, გულსა ჭირნი არიდენო; | = | ამას იქით ნუღარ იდენ, გულსა ჭირნი არიდენო; |
| შენნი მჭვრეტნი ჩემთა მჭვრეტთა აგინებენ, არ იდენო; | <> | შენნი მჭვრეტნი ჩემთა მჭვრეტთა აგინებენ, არ იდენო, |
| რომე წეღან მოგეხვივნეს, იგი ჩემთვის არიდენო. | = | რომე წეღან მოგეხვივნეს, იგი ჩემთვის არიდენო. |
| იგი მე მომცენ რიდენი, რომელნი წეღან გშვენოდეს, | <> | «იგი მე მომცენ რიდენი, რომელნი წეღან გშვენოდეს; |
| რა მნახო, შენცა გეამოს, შენეულითა, მშვენოდეს; | რა მნახო, შენცა გეამოს, შენეულითა მშვენოდეს; | |
| ესე სამკლავე შეიბი, თუ ჩემი გა-ღა-გვლენოდეს, | = | ესე სამკლავე შეიბი, თუ ჩემი გა-ღა-გვლენოდეს, |
| ერთი ასეთი ცოცხალსა სხვა ღამე არ გაგთენოდეს». | ერთი ასეთი ცოცხალსა სხვა ღამე არ გაგთენოდეს». | |
| <> | ტარიელის ტირილი და დაბნედა | |
| აქა მხეცქმნილი ტარიელ ტირს, ჭირი ეათასების; | აქა მხეც-ქმნილი ტარიელ ტირს, ჭირი ეათასების; | |
| თქვა: „მე მაქვს სამხრე, რომელი კვლა წინას მკლავსა მას ების!“ | = | თქვა: „მე მაქვს სამხრე, რომელი კვლა წინას მკლავსა მას ების!“ |
| იგი შეიხსნა, მოიღო, თვალვით არ დაიფასების, | იგი შეიხსნა, მოიღო, თვალვით არ დაიფასების, | |
| პირსა დაიდვა, და-ცა-ბნდა, ქვე მკვდართა დაედასების. | პირსა დაიდვა, და-ცა-ბნდა, ქვე მკვდართა დაედასების. | |
| ასრე წვა, რომე არს, ჰგვანდა, მკვდარი სამარის კარისა, | <> | ასრე წვა, რომე არ ჰგვანდა მკვდარი სამარის კარისა, |
| ორგნით ჩანს ლები მჯიღისა, მართ გულსა გარდნაკარისა; | = | ორგნით ჩანს ლები მჯიღისა, მართ გულსა გარდნაკარისა; |
| ასმათს სდის ღვარი სისხლისა, ღაწვთაგან ნახოკარისა, | <> | ასმათს სდის ღვარი სისხლისა, ღაწვთაგან ნახოკარისა; |
| კვლა წყალსა ასხამს, უშველის, ხმა ისმის მუნ წკანწკარისა. | = | კვლა წყალსა ასხამს, უშველის, ხმა ისმის მუნ წკანწკარისა. |
| ავთანდილცა სულთქვნა მწარედ, დაბნედილსა შემოსჭვრიტნა; | ავთანდილცა სულთქვნა მწარედ, დაბნედილსა შემოსჭვრიტნა; | |
| ასმათ ვანი გაამრავლნა, ცრემლმან მისმან ქვანი ხვრიტნა; | ასმათ ვანი გაამრავლნა, ცრემლმან მისმან ქვანი ხვრიტნა; | |
| მერმე სულად მოაქცია, ცეცხლნი წყლითა დაუშრიტნა; | მერმე სულად მოაქცია, ცეცხლნი წყლითა დაუშრიტნა; | |
| თქვა: „ცოცხალ ვარ? საწუთრომან აწცა ჩემნი სისხლნი ხვრიტნა!“ | თქვა: „ცოცხალ ვარ? საწუთრომან აწცა ჩემნი სისხლნი ხვრიტნა!“ | |
| ზე წამოჯდა ფერმიხდილი, აყოლებდა თვალთა რეტად. | <> | ზე წამოჯდა ფერ-მიხდილი, აყოლებდა თვალთა რეტად. |
| ვარდი სრულად შექმნილ იყო ზაფრანად და ვითა სპეტად. | ვარდი სრულად შექმნილიყო ზაფრანად და ვითა სპეტად. | |
| დიდხან მათად არა სცალდა საუბრად და არცა ჭვრეტად, | = | დიდხან მათად არა სცალდა საუბრად და არცა ჭვრეტად, |
| დარჩომა და არსიკვდილი მას უმძიმდა მეტისმეტად. | <> | დარჩომა და არ-სიკვდილი მას უმძიმდა მეტის-მეტად. |
| = | ||
| ავთანდილს უთხრა: „ისმენდი, ცნობა მიც თუცა ხელისა, | ავთანდილს უთხრა: „ისმენდი, ცნობა მიც თუცა ხელისა, | |
| გითხრა ამბავი ჩემი და ჩემისა დამმარხველისა: | <> | გითხრა ამბავი ჩემი და ჩემისა დამმარხველისა; |
| ლხინად მიჩს შეყრა მოყვრისა, მის შენგან შეუყრელისა. | ლხინად მიჩნს შეყრა მოყვრისა მის, შენგან შეუყრელისა, | |
| მე მიკვირს ჩემი სიცოცხლე, ასრე დარჩომა მრთელისა! | = | მე მიკვირს ჩემი სიცოცხლე, ასრე დარჩომა მრთელისა! |
| ასმათის ნახვა მეამა, ჩემგან დად საესავისა. | <> | “ასმათის ნახვა მეამა, ჩემგან დად საესავისა. |
| წიგნი რა ვნახე, მომართვა ესე საბამი მკლავისა. | = | წიგნი რა ვნახე, მომართვა ესე საბამი მკლავისა. |
| მკლავსა შევიბი მაშინვე, მოვიხსენ რიდე თავისა, | მკლავსა შევიბი მაშინვე, მოვიხსენ რიდე თავისა, | |
| იგი უცხო და ღარიბი, მტკიცისა რასმე შავისა“. | <> | იგი უცხო და ღარიბი მტკიცისა რასმე შავისა“. |
| წიგნი ტარიელისა საყვარელსა თანა მიწერილი | = | წიგნი ტარიელისა საყვარელსა თანა მიწერილი |
| <> | ||
| მიუწერე: «მზეო, შუქი შენი, შენგან მონაფენი, | მივუწერე: «მზეო, შუქი შენი, შენგან მონაფენი, | |
| გულსა მეცა, გამიცუდდეს სიჩაუქე-სიალფენი; | = | გულსა მეცა, გამიცუდდეს სიჩაუქე-სიალფენი; |
| ხელმან შენნი გავიცადენ სინატიფე-სიტურფენი, | ხელმან შენნი გავიცადენ სინატიფე-სიტურფენი, | |
| სულთა ნაცვლად სამსახურნი რამცა ვითა გიმუქფენი?! | სულთა ნაცვლად სამსახურნი რამცა ვითა გიმუქფენი?! | |
| მაშინ, ოდეს დამარჩინე, სულთა სრულად არ გამყარე, | <> | «მაშინ, ოდეს დამარჩინე, სულთა სრულად არ გამყარე, |
| აწცა ჩემთვის ესე ჟამი მასვე ჟამსა დავადარე; | = | აწცა ჩემთვის ესე ჟამი მასვე ჟამსა დავადარე; |
| სამხრე შენი მომივიდა, შემოვიბი მკლავსა გარე, | სამხრე შენი მომივიდა, შემოვიბი მკლავსა გარე, | |
| რომე მართებს სიხარული, ეგზომიმცა რა ვიხარე?! | <> | რომე მმართებს სიხარული, ეგზომიმცა რა ვიხარე!? |
| = | ||
| განაღამცა ვიწინაშე, აჰა რიდე, რომე მთხოვე; | <> | «განაღამცა ვიწინაშე, აჰა რიდე, რომე მთხოვე; |
| ყაბაჩაცა ასეთივე, ამისებრი ვერა ვპოვე; | = | ყაბაჩაცა ასეთივე, ამისებრი ვერა ვპოვე; |
| დაბნედილსა ნუ დამაგდებ, მიშველე რა, მარგე, მოვე; | <> | დაბნედილსა ნუ დამაგდებ, მიშველე რა, მარგე, მოვე, |
| სოფელს მყოფსა უშენოსა კაცსა ვისმცა შევეპოვე!» | = | სოფელს მყოფსა უშენოსა კაცსა ვისმცა შევეპოვე!» |
| ქალი ადგა, გამეყარა. დავწევ, ამოდ დამეძინა, | <> | “ქალი ადგა, გამეყარა. დავწევ, ამოდ დამეძინა; |
| მაგრა შევკრთი, საყვარელი ჩემი ვნახე ძილსა შინა; | მაგრა შევჰკრთი, საყვარელი ჩემი ვნახე ძილსა შინა; | |
| გამეღვიძა, აღარა მყვა, სულდგმულობა მომეწყინა, | გამეღვიძა, აღარა მყვა, სულ-დგმულობა მომეწყინა, | |
| ღამე ასრე გავათენე, მისი ხმაცა არ მესმინა. | ღამე ასრე გავათენე, მისი ხმაცა არ მესმინა“. | |
| აქა რჩევა ნესტან-დარეჯანის გათხოვებისა | ||
| დილასა ადრე სრას მიხმეს, დღე რა ქმნა მწუხრმან ჟამითა; | = | დილასა ადრე სრას მიხმეს, დღე რა ქმნა მწუხრმან ჟამითა; |
| ავდეგ, ვცნა მათი ამბავი, წასლვა ვქმენ მითვე წამითა; | <> | ავდეგ, ვცან მათი ამბავი, წასლვა ვქმენ მითვე წამითა; |
| ვნახე, ორნივე ერთგან სხდეს ხასითა ოდენ სამითა; | ვნახე, ორნივე ერთგან სხდეს ხასითა ოდენ სამითა, | |
| რა მივე, მითხრეს დაჯდომა, წინაშე დავჯე სკამითა. | = | რა მივე, მითხრეს დაჯდომა, წინაშე დავჯე სკამითა. |
| გვიბრძანეს, თუ: «ღმერთმან ასრე დაგვაბერნა, და-ცა-გვლია; | <> | “გვიბრძანეს თუ: «ღმერთმან ასრე დაგვაბერნა, და-ცა-გვლია; |
| ჟამი გვახლავს სიბერისა, სიყმაწვილე გარდგვივლია; | = | ჟამი გვახლავს სიბერისა, სიყმაწვილე გარდგვივლია; |
| ყმა არ მოგვცა, ქალი გვივის, ვისგან შუქი არ გვაკლია, | ყმა არ მოგვცა, ქალი გვივის, ვისგან შუქი არ გვაკლია, | |
| ყმისა არსმა არა გვგავა, ამად ზედა წაგვითვლია. | <> | ყმისა არ-სმა არად გვგვა, ამად ზედა წაგვითვლია. |
| = | ||
| აწ ქალისა ჩვენისათვის ქმარი გვინდა სად მოვნახოთ, | <> | «აწ ქალისა ჩვენისათვის ქმარი გვინდა, სად მოვნახოთ, |
| რომე მივსცეთ ტახტი ჩვენი, სახედ ჩვენად გამოვსახოთ, | = | რომე მივსცეთ ტახტი ჩვენი, სახედ ჩვენად გამოვსახოთ, |
| სამეფოსა ვაპატრონოთ, სახელმწიფო შევანახოთ, | სამეფოსა ვაპატრონოთ, სახელმწიფო შევანახოთ, | |
| არ ამოვსწყდეთ, მტერთა ჩვენთა ხრმალი ჩვენთვის არ ვამახოთ». | <> | არ ამოვწყდეთ, მტერთა ჩვენთა ხრმალი ჩვენთვის არ ვამახოთ». |
| = | ||
| ვთქვით: «თქვენი ძისა არასმა გულსა ვით მიეფარების, | <> | “ვთქვი: «თქვენი ძისა არა სმა გულსა ვით მიეფარების, |
| მაგრა კმა ჩვენად იმედად, ვინ მზესა დაედარების; | = | მაგრა კმა ჩვენად იმედად, ვინ მზესა დაედარების; |
| ვისცა სთხოვთ შვილსა სასიძოდ, მას დიდად გაეხარების, | ვისცა სთხოვთ შვილსა სასიძოდ, მას დიდად გაეხარების, | |
| სხვამცა რა გკადრეთ! თვით იცით, მაგას რა მოეგვარების». | სხვამცა რა გკადრეთ! თვით იცით, მაგას რა მოეგვარების». | |
| დავიწყეთ რჩევა საქმისა, გული მიც, თუცა მელია; | <> | “დავიწყეთ რჩევა საქმისა, გული მიც, თუცა მელია; |
| ვთქვი: «ჩემგან დაშლა ამისი არ ითქმის, არსათქმელია!» | ვთქვი: «ჩემგან დაშლა ამისი არ ითქმის, არ-საქმნელია!» | |
| მეფემან ბრძანა: «ხვარაზმშა, ხელმწიფე ხვარაზმელია, | = | მეფემან ბრძანა: «ხვარაზმშა, ხელმწიფე ხვარაზმელია, |
| თუ მოგვცემს შვილსა საჩვენოდ, მისებრი არრომელია». | <> | თუ მოგვცემს შვილსა სასიძოდ, მისებრივ არ-რომელია». |
| = | ||
| რომე პირველვე დაესკვნა, მათ ესე შეეტყვებოდა; | <> | “რომე პირველვე დაესკვნა, მათ ესე შეეტყვებოდა; |
| ერთმანერთსაცა უჭვრეტდეს, სიტყვაცა აგრე სწბებოდა. | = | ერთმანერთსაცა უჭვრეტდეს, სიტყვაცა აგრე სწბებოდა. |
| ჩემგან დაშლისა კადრება მართ ამბვად არ ეგებოდა, | <> | ჩემგან დაშლისა კადრება მართ ამბად არ ეგებოდა, |
| ოდენ დავმიწდი, დავნაცრდი, გული მი და მო კრთებოდა. | = | ოდენ დავმიწდი, დავნაცრდი, გული მი და მო კრთებოდა. |
| დედოფალმან თქვა: «ხვარაზმშა მეფეა მორჭმით მჯდომელი, | <> | “დედოფალმან თქვა: «ხვარაზმშა მეფეა მორჭმით მჯდომელი, |
| მათსამცა შვილსა სასიძოდ ჩვენთვის სხვა სჯობდა რომელი!» | = | მათსამცა შვილსა სასიძოდ ჩვენთვის სხვა სჯობდა რომელი!» |
| შეცილებამცა ვინ ჰკადრა, რათგან თვით იყო მნდომელი! | <> | შეცილებამცა ვით ვჰკადრე, რათგან თვით იყო მნდომელი! |
| მოწმობა დავრთე, დაესკვნა დღე ჩემი სულთამხდომელი. | მოწმობა დავრთე, დაესკვნა დღე ჩემი სულთა მხდომელი. | |
| = | ||
| გაგზავნეს კაცი ხვარაზმშას წინა შვილისა მთხოელი; | <> | “გაგზავნეს კაცი ხვარაზმშას წინა შვილისა მთხოელი; |
| შესთვალეს: «გახდა უმკვიდროდ სამეფო ჩვენი ყოელი: | შესთვალეს: «გახდა უმკვიდროდ სამეფო ჩვენი ყოელი; | |
| არს ერთი ქალი საძეო, არ კიდეგასათხოელი, | არს ერთი ქალი საძეო, არ კიდე-გასათხოელი, | |
| თუ მოგვცემ შვილსა სამისოდ, სხვასა ნუღარას მოელი». | = | თუ მოგვცემ შვილსა სამისოდ, სხვასა ნუღარას მოელი». |
| კაცი მოვიდა, აევსო ჯუბაჩითა და რიდითა, | <> | “კაცი მოვიდ;, აევსო ჯუბაჩითა და რიდითა, |
| გახარებოდა ხვარაზმშას სიხარულითა დიდითა; | გაჰხარებოდა ხვარაზმშას სიხარულითა დიდითა; | |
| ებრძანა: «მოგვხვდა ღმრთისაგან, ჩვენ რომე ვინატრიდითა! | ებრძანა: «მოგვხვდა ღმრთისაგან, ჩვენ რომე ვინატრიდითა, | |
| თვით მაგისებრსა შვილსამცა ჩვენ ხელსა რასა ვხდიდითა!» | = | თვით მაგისებრსა შვილსამცა ჩვენ ხელსა რასა ვხდიდითა!» |
| კვლა გაგზავნნეს სხვანი კაცნი სასიძოსა მოყვანებად, | <> | “კვლა გაგზავნნეს სხვანი კაცნი სასიძოსა მოყვანებად, |
| დავედრეს, თუ: «ნუ აყოვნებთ, მოდით ჩვენად ნაბრძანებად». | დავედრეს თუ: «ნუ აყოვნებთ, მოდით ჩვენად ნაბრძანებად». | |
| მე მაშვრალი, ნაბურთალი საწოლს შევე მოსვენებად, | = | მე მაშვრალი, ნაბურთალი საწოლს შევე მოსვენებად, |
| გულსა სევდა შემეყარა, ვიწყე ჭირთა მოპოვნებად. | <> | გულსა სევდა შემეყარა, ვიწყე ჭირთა მოპოვნებად“. |
| ტარიელისა და ნესტან- დარეჯანის თათბირი და გამორჩევა | ||
| მეტმან სევდამან მიმწურა გულსა დაცემად დანისად. | = | მეტმან სევდამან მიმწურა გულსა დაცემად დანისად. |
| ასმათის მონა შემოდგა, მე ვჯე ლაღი და ჯანი სად, | ასმათის მონა შემოდგა, მე ვჯე ლაღი და ჯანი სად, | |
| წიგნი მომართვა, ეწერა: «ვინ სჩან ალვისა ტანისად, | წიგნი მომართვა, ეწერა: «ვინ სჩან ალვისა ტანისად, | |
| ადრე მოდიო, გიბრძანებს, დაუყოვნებლად ხანისად». | ადრე მოდიო, გიბრძანებს, დაუყოვნებლად ხანისად». | |
| შევჯე, წავე, ბაღჩას მივე. ვითა სცნობდე ლხინთა ზომით! | <> | “შევჯე, წავე, ბაღჩას მივე, ვითა სცნობდე, ლხინთა ზომით; |
| ბაღჩა შევვლე, კოშკი დამხვდა, ასმათ ვნახე ძირსა დგომით; | = | ბაღჩა შევვლე, კოშკი დამხვდა, ასმათ ვნახე ძირსა დგომით; |
| ვნახე, ვსჭვრეტდი ნატირებად, ცრემლი აჩნდა ღაწვთა წთომით, | ვნახე, ვსჭვრეტდი ნატირებად, ცრემლი აჩნდა ღაწვთა წთომით, | |
| დამიმძიმდა, არა ვჰკითხე, ჩემი სჭირდა მისლვა ნდომით. | <> | დამიმძიმდა, არა ვჰკითხე; ჩემი სჭირდა მისლვა ნდომით. |
| = | ||
| იგი ვნახე დაღრეჯილი, ესე მეტად დამიმძიმდა. | <> | “იგი ვნახე დაღრეჯილი, ესე მეტად დამიმძიმდა. |
| ვითა წინას შემომცინის, აღარ ეგრე გამიღიმდა. | ვითა წინას შემომცინის, არღა ეგრე გამიღიმდა. | |
| ყოლა სიტყვა არ მომიგო, ოდენ ცრემლთა გარდმოსწვიმდა, | = | ყოლა სიტყვა არ მომიგო, ოდენ ცრემლთა გარდმოსწვიმდა, |
| ამით უფრო დამაწყლულა, არა წყლულთა მიაქიმდა. | ამით უფრო დამაწყლულა, არა წყლულთა მიაქიმდა. | |
| ჩემნი ერთნი გონებანი მეტად შორად გამიკიდნა, | <> | “ჩემნი ერთნი გონებანი, მეტად შორად გამიკიდნა, |
| შინა კოშკად შემიყვანა, ფარდაგსაცა ამიზიდნა. | = | შინა კოშკად შემიყვანა, ფარდაგსაცა ამიზიდნა. |
| შევე, ვნახე იგი მთვარე; ჭირმან ყოვლმან უკუმრიდნა, | შევე, ვნახე იგი მთვარე; ჭირმან ყოვლმან უკუმრიდნა, | |
| გულსა შუქნი შემომადგნა, მაგრა გული არ დამიდნა. | <> | გულსა შუქი შემომადგა, მაგრა გული არ დამიდნა. |
| = | ||
| იყო არნათლად ნათელი, ფარდაგსა შემომდგომელი; | <> | “იყო არ-ნათლად ნათელი, ფარდაგსა შემომდგომელი; |
| ებურა მოშლით პიროქრო, მე მივეც რიდე რომელი; | ებურა მოშლით პირ-ოქრო, მე მივეც რიდე რომელი; | |
| მითვე მწვანითა, უებრო, მიწოლით ტახტსა მჯდომელი, | მითვე მწვანითა უებრო მიწოლით ტახტსა მჯდომელი, | |
| ცრემლისა ღვარსა მოეცვა პირი, ელვათა მკრთომელი. | = | ცრემლისა ღვარსა მოეცვა პირი, ელვათა მკრთომელი. |
| ქვე წვა, ვით კლდისა ნაპრალსა ვეფხი პირგამეხებული, | <> | “ქვე წვა, ვით კლდისა ნაპრალსა ვეფხი პირ-გამეხებული, |
| არცა მზე ჰგვანდა, არც მთვარე, ხე ალვა, ედემს ხებული; | = | არცა მზე ჰგვანდა, არც მთვარე, ხე ალვა, ედემს ხებული; |
| ასმათმან დამსვა შორსგვარად გულსა მე ლახვარხებული; | <> | ასმათმან დამსვა შორს-გვარად გულსა მე ლახვარ-ხებული, |
| მერმე წამოჯდა წარბშერჭმით, გამწყრალი, გარისხებული. | მერმე წამოჯდა წარბ-შერჭმით, გამწყრალი, გარისხებული. | |
| = | ||
| მიბრძანა: «მიკვირს, რად მოხვე მშლელი პირისა მტკიცისა, | <> | “მიბრძანა: «მიკვირს, რად მოხვე მშლელი პირისა მტკიცისა, |
| გამწირავი და მუხთალი, შენ, გამტეხელი ფიცისა?! | გამწირავი და მუხთალი, შენ, გამტეხელი ფიცისა; | |
| მაგრა ნაცვალსა პატიჟსა მიგცემსო ზენა, მი-, ცისა!» | მაგრა ნაცვალსა პატიჟსა მიგცემსო ზენა, მი-, ცისა!“ | |
| ვჰკადრე: «რა გკადრო პასუხი მის ჩემგან მე უიცისა?» | = | ვჰკადრე: «რა გკადრო პასუხი მის ჩემგან მე უიცისა?» |
| ვთქვი: «პასუხსა ვერას გკადრებ, თუ არა ვსცნობ მე მართალსა: | <> | “ვთქვი: «პასუხსა ვერას გკადრებ, თუ არა ვსცნობ მე მართალსა: |
| რა შეგცოდე, რა მიქნია უცნობოსა, ფერნამკრთალსა?» | რა შეგცოდე, რა მიქნია უცნობოსა, ფერ-ნამკრთალსა?» | |
| კვლაცა მითხრა: «რას გეუბნო მტყუანსა და შენ მუხთალსა? | კვლაცა მითხრა: «რას გეუბნა მტყუანსა და შენ მუხთალსა? | |
| დიაცურად რად მოვღორდი? მე დაუწვავ ამით ალსა. | დიცურად რად მოვღორდი? მე დავუწვავ ამით ალსა! | |
| = | ||
| შენ არ იცი ხვარაზმშასი საქმროდ ჩემად მოყვანება?! | <> | «შენ არ იცი ხვარაზმშასი საქმროდ ჩემად მოყვანება?! |
| შენ ჯდომილ ხარ სავაზიროდ, შენი რთულა ამას ნება, | შენ ჯდომილხარ სავაზიროდ, შენი რთულა ამას ნება, | |
| შენ გასტეხე ფიცი ჩემი, სიმტკიცე და იგი მცნება, | = | შენ გასტეხე ფიცი ჩემი, სიმტკიცე და იგი მცნება, |
| ღმერთმან ქმნა და დაგირჩინა ცუდად შენი ხელოვნება! | <> | ღმერთმან ქმნას და დაგირჩინა ცუდად შენი ხელოვნება! |
| = | ||
| გახსოვს, ოდეს ჰაჲჰაჲ ზმიდი, ცრემლნი შენნი ველთა ჰბანდეს, | <> | «გახსოვს, ოდეს „ჰაის“ ზმიდი, ცრემლნი შენნი ველთა ჰბანდეს, |
| მკურნალნი და დასტაქარნი წამალსაყე მოგიტანდეს? | მკურნალნი და დასტაქარნი წამალსთა-ყე მოგიტანდეს? | |
| მამაცისა სიცრუესა, ნეტარ, სხვანი რამცა ჰგვანდეს! | მამაცისა სიცრუეთა ნეტარ, სხვანი რამცა ჰგვანდეს! | |
| რათგან დამთმე, მეცა დაგთმობ, ვინძი უფრო დაზიანდეს! | = | რათგან დამთმე, მეცა დაგთმობ, ვინძი უფრო დაზიანდეს! |
| ამას ვბრძანებ: ვინცა გინდა ეპატრონოს ინდოეთსა, | <> | «ამას ვბრძანებ: ვინცა გინდა ეპატრონოს ინდოეთსა, |
| ეგრეც მე მაქვს პატრონობა, უგზოს ვლიდენ, თუნდა გზეთსა! | ეგრეც მე მაქვს პატრონობა, უგზოდ ვჰლიდენ, თუნდა გზეთსა! | |
| ეგე აგრე არ იქმნების, წა, მომცთარ ხარ მოსაცეთსა, | ეგე აგრე არ იქმნების, წა, მომცთახარ მოსაცეთსა, | |
| აზრნი შენნი შენვე გგვანან, მტყუანსა და შენ აგეთსა! | აზრნი შენნი შენვე გგვანან მტყუანსა და შენ აგეთსა! | |
| = | ||
| ცოცხალ ვიყო, შენ ინდოეთს, ღმერთო, ხანი ვერა დაჰყო! | <> | «ცოცხალ ვიყო, შენ ინდოეთს, ღმერთო, ხანი ვერა დაჰყო; |
| თუ ეცადო დაყოფასა, ხორცთა შენთა სული გაჰყო! | = | თუ ეცადო დაყოფასა, ხორცთა შენთა სული გაჰყო! |
| სხვა ჩემებრი ვერა ჰპოვო, ცათამდისცა ხელი აჰყო!»“ | <> | სხვა ჩემებრი ვერა ჰპოვო, ცათამდისცა ხელი აჰყო!» |
| ესე სიტყვა დაასრულა, ყმა ატირდა, სულთქვნა, აჰყო. | ესე სიტყვა დაასრულა, ყმა ატირდა, სულთქნა, აჰ-ყო. | |
| = | ||
| თქვა: „რა მესმა ესე მისგან, მეიმედა მეტისმეტად, | <> | თქვა: „რა მესმა ესე მისგან, მეიმედა მეტის-მეტად, |
| კვლა მიეცა თვალთა ძალი მის ნათლისა ეგრე ჭვრეტად. | = | კვლა მიეცა თვალთა ძალი მის ნათლისა ეგრე ჭვრეტად. |
| აწ დავკარგე ; რად არ გიკვირს, რად ცოცხალ ვარ, რად ვარ რეტად? | <> | აწ დავკარგე; რად არ გიკვირს, რად ცოცხალვარ, რად ვარ რეტად? |
| ვაჲ, სოფელო უხანოო, რად ზი სისხლთა ჩემთა ხვრეტად?! | ვა, სოფელო უხანოო, რად ზი სისხლთა ჩემთა ხვრეტად?! | |
| = | ||
| შევხედენ, ვნახე სასთუნალ მუსაფი გაშლით მდებარე, | <> | “შევჰხედე, ვნახე სასთუნალ მუსაფი გაშლით მდებარე, |
| ავდეგ, ავიღე, ღმრთისა და მერმე მე მათი მქებარე, | ავიღე, ავდეგ, მე ღმრთისა და მერმე მათი მქებარე, | |
| ვჰკადრე, თუ: «მზეო, დაგიწვავ, ჩემიცა დაწვი მზე ბარე! | ვჰკადრე თუ: «მზეო, დაგიწვავ, ჩემიცა დაწვი მზე ბარე, | |
| რათგან არ მომკალ, პასუხი ერთაი გკადრო მე ბარე. | რათგან არ მომკალ, პასუხი ერთიღა გკადრო მე ბარე. | |
| = | ||
| რომე გკადრებ, ესე სიტყვა აწ თუ ცუდად ნალიქნია, | <> | «რომე გკადრებ, ესე სიტყვა აწ თუ ცუდად ნალიქნია, |
| ცამცა მრისხავს, მზისა შუქნი ყოლა ჩემთვის ნუ შუქნია! | ცამცა მრისხავს, მზისა შუქნი ყოლა ჩემთვის ნუ შუქნია»; | |
| თუ მაღირსებ გაკითხვასა, ავი არა არ მიქნია». | თუ მაღირსებ განკითხვასა, ავი არა არ მიქნია; | |
| მან მიბრძანა: «რაცა იცი, თქვიო», თავი დამიქნია. | = | მან მიბრძანა: «რაცა იცი, თქვიო», თავი დამიქნია. |
| კვლაცა ვჰკადრე: «მე თუ, მზეო, შენთვის ფიცი გამეტეხოს, | <> | “კვლაცა ვჰკადრე: «მე თუ, მზეო, შენთვის ფიცი გამეტეხოს, |
| ღმერთმან აწვე რისხვა მისი ზეცით ჩემთვის გაამეხოს! | = | ღმერთმან აწვე რისხვა მისი ზეცით ჩემთვის გაამეხოს! |
| ვისი გინდა უშენოსა პირი მემზოს, ტანი მეხოს, | <> | ვისი გინდა უშენოსა პირი მემზოს, ტანი მეხოს?! |
| მაშა მაშინ რაგვარ დავრჩე, რა ლახვარი გულსა მეხოს? | მაშა მაშინ რაგვარ დავრჩე, რა ლახვარი გულსა მეხოს! | |
| = | ||
| მე მეფეთა დარბაზს მიხმეს, შექმნეს დიდი ვაზირობა. | <> | “მე მეფეთა დარბაზს მიხმეს, შექმნეს დიდი ვაზირობა. |
| მათ წინასვე დაეპირა იმა ყმისა შენი ქმრობა. | = | მათ წინასვე დაეპირა იმა ყმისა შენი ქმრობა. |
| დამეშალა, ვერ დავშლიდი, დამრჩებოდა უმეცრობა; | დამეშალა, ვერ დავშლიდი, დამრჩებოდა უმეცრობა; | |
| თავსა უთხარ: «მიემოწმე, ჟამად გიჯობს გულმაგრობა». | <> | თავსა ვუთხარ, «მიემოწმე, ჟამად გიჯობს გულ-მაგრობა». |
| = | ||
| მემცა დაშლა ვითა ვჰკადრე, რათგან იგი ვერ მიმხვდარა! | <> | “მემცა დაშლა ვითა ვჰკადრე, რათგან იგი ვერ მიმხვდარა? |
| არ იცის, რომ ინდოეთი უპატრონოდ არ გამხდარა? | არ იცის, თუ ინდოეთი უპატრონოდ არ გამხდარა? | |
| ტარიელ არს მემამულე, სხვასა მართებს არად არა; | ტარიელ არს მემამულე, სხვასა ჰმართებს არად არა, | |
| ვის მოიყვანს, არა ვიცი, ანუ იგი ვინ მომცდარა? | = | ვის მოიყვანს, არა ვიცი, ანუ იგი ვინ მომცდარა? |
| ვთქვი: «ამითა ვეღარას ვიქ, ღონე სხვა რა მოვიგვარო»; | <> | “ვთქვი: «ამითა ვეღარას ვიქმ, ღონე სხვა რა მოვიგვარო»; |
| თავსა უთხარ: «ნუ მოგიცავ, გონებაო მრავალგვარო!» | თავსა ვუთხარ: «ნუ მოგიცავ, გონებაო მრავალ-გვარო! | |
| მედვა გული მხეცისაებრ, ათასჯერცა მინდორს ვარო, | = | მედვა გული მხეცისაებრ, ათასჯერცა მინდორს ვარო, |
| ვისმცა მივეც თავი შენი, შენვე რადმე არ წამგვარო?!» | <> | ვისმცა მივეც თავი შენი, შენვე რად მე არ წამგვარო?!» |
| = | ||
| სულთა ვჰყიდდი გულისათვის, კოშკი ამად გამებაზრა; | <> | “სულთა ვჰყიდდი გულისათვის, კოშკი ამად გამებაზრა; |
| იგი წვიმა და-რე-ნელდა, რომე პირველ ვარდი აზრა; | = | იგი წვიმა და-რე-ნელდა, რომე პირველ ვარდი აზრა; |
| ვნახე, ძოწსა მარგალიტი გარე ტურფად მოემაზრა. | ვნახე, ძოწსა მარგალიტი გარე ტურფად მოემაზრა. | |
| მიბრძანა, თუ: «ეგე საქმე მემცა მართლად რად მეაზრა?! | <> | მიბრძანა თუ: «ეგე საქმე მემცა მართლად რად მეაზრა?! |
| = | ||
| არ დავიჯერებ მე შენსა ღალატსა, ორგულობასა, | <> | «არ დავიჯერებ მე შენსა ღალატსა, ორგულობასა, |
| უარის ქმნასა ღმრთისასა, ამისთვის – არმადლობასა; | უარის ქმნასა ღმრთისასა, ამისთვის არ მადლობასა; | |
| იაჯდი თავსა ჩემსა და მორჭმით ინდოეთს ფლობასა! | იაჯდი თავსა ჩემსა და მორჭმით ინდოეთს ფლობასა, | |
| მე და შენ დავსხდეთ ხელმწიფედ, სჯობს ყოვლსა სიძესძლობასა». | მე და შენ დავსხდეთ ხელმწიფედ, სჯობს ყოვლსა სიძე-სძლობასა». | |
| = | ||
| მოლმობიერდა, მომიტკბა გამწყრალი, გამქისებული, | <> | “მოლმობიერდა, მომიტკბა გამწყრალი, გამქისებული; |
| ანუ მზე იყო ქვეყანად, ან მთვარე პირგავსებული; | ანუ მზე იყო ქვეყანად, ან მთვარე პირ-გავსებული; | |
| ახლოს დამისვა, მაღირსა აქამდის არღირსებული; | ახლოს დამისვა, მაღირსა აქამდის არ-ღირსებული; | |
| მეუბნებოდა, დამივსო ცეცხლი ამითა გზებული. | მეუბნებოდა, დამივსო ცეცხლი, ამითა გზებული. | |
| = | ||
| მიბრძანა, თუ: «გონიერი ხამს არასდროს არ აჩქარდეს, | <> | “მიბრძანა თუ: «გონიერი, ხამს, აროდეს არ აჩქარდეს, |
| რაცა სჯობდეს, მოაგვაროს, საწუთროსა დაუწყნარდეს; | = | რაცა სჯობდეს, მოაგვაროს, საწუთროსა დაუწყნარდეს; |
| თუ სასიძო არ მოუშვა, ვაჲ თუ მეფე გაგიმწარდეს, | <> | თუ სასიძო არ მოუშვა, ვა თუ მეფე გაგიმწარდეს, |
| შენ და იგი წაიკიდნეთ, ინდოეთი გარდაქარდეს! | შენ და იგი წაიკიდნეთ, ინდოეთი გარდაქარდეს. | |
| = | ||
| კვლა თუ სიძე შემოუშვა, მე შემირთოს, იყოს ასდენ, | <> | «კვლა თუ სიძე შემოუშვა, მე შემირთოს, იყოს ასდენ, |
| ერთმანერთსა გავეყარნეთ, ძოწეულნი გაგვიფლასდენ, | = | ერთმანერთსა გავეყარნეთ, ძოწეულნი გაგვიფლასდენ, |
| მათ მორჭმულთა მოივლინონ, ჩვენ პატიჟნი გაგვიასდენ, | მათ მორჭმულთა მოივლინონ, ჩვენ პატიჟნი გაგვიასდენ, | |
| ესე ამბვად არ ეგების, რომე სპარსნი გაგვიხასდენ». | <> | ესე ამბად არ ეგების, რომე სპარსნი გაგვიხასდენ». |
| = | ||
| მე ვჰკადრე: «ღმერთმან აშოროს მის ყმისა შენი ქმარობა! | <> | “მე ვჰკადრე: «ღმერთმან აშოროს მის ყმისა შენი ქმარობა; |
| რა შემოვიდენ ინდოეთს, შევიგნა მათი მარობა, | რა შემოვიდენ ინდოეთს, შევიგნა მათი გვარობა; | |
| უჩვენო ჩემი ძალ-გული და ჩემი მეომარობა: | = | უჩვენო ჩემი ძალ-გული და ჩემი მეომარობა: |
| ასრე დავხოცნე, შეეძლოს აღარას არ სახმარობა!» | <> | ასრე დავხოცნე, შეეძლოს აღარას არ-სახმარობა!» |
| = | ||
| მიბრძანა, თუ: «ხამს დიაცი დიაცურად, საქმედედლად, | <> | “მიბრძანა, თუ: «ხამს დიაცი დიაცურად, საქმე-დედლად, |
| დიდსა სისხლსა ვერ შეგაქნევ, ვერ ვიქმნები შუა კედლად: | = | დიდსა სისხლსა ვერ შეგაქნევ, ვერ ვიქმნები შუა კედლად: |
| რა მოვიდეს, სიძე მოკალ მისთა სპათა აუწყვედლად! | <> | რა მოვიდეს, სიძე მოკალ, მისთა სპათა აუწყვედლად, |
| ქმნა მართლისა სამართლისა ხესა შეიქმს ხმელსა ნედლად. | = | ქმნა მართლისა სამართლისა ხესა შეიქმს ხმელსა ნედლად. |
| ასრე ქმენ, ჩემო ლომო და მჯობო ყოველთა გმირთაო, | <> | «ასრე ქმენ, ჩემო ლომო და მჯობო ყოველთა გმირთაო, |
| მიპარვით მოკალ სასიძო, ლაშქართა ნუ მოირთაო, | მიპარვით მოკალ სასიძო, ლაშქართა ნუ მოირთაო» | |
| მისთა სპათაცა ნუ დაჰხოც, ზროხათა, ვითა ვირთაო, – | მისთა სპათაცა ნუ დაჰხოც, ზროხათა, ვითა ვირთაო, | |
| დიადი სისხლი უბრალო კაცმანმცა ვით იტვირთაო? | = | დიადი სისხლი უბრალო კაცმანმცა ვით იტვირთაო? |
| იგი რა მოჰკლა, ეუბნე პატრონსა, ჩემსა მამასა, | <> | «იგი რა მოჰკლა, ეუბენ პატრონსა ჩემსა მამასა; |
| ჰკადრე, თუ: «სპარსთა ვერა ვიქ ინდოეთისა ჭამასა, | ჰკადრე თუ: «სპარსთა ვერა ვიქმ ინდოეთისა ჭამასა, | |
| ჩემია მკვიდრი მამული, არ მივსცემ არცა დრამასა, | = | ჩემია მკვიდრი მამული, არ მივსცემ არცა დრამასა, |
| არ დამეხსნები, გაგიხდი ქალაქსა ვითა ტრამასა!» | არ დამეხსნები, გაგიხდი ქალაქსა ვითა ტრამასა!» | |
| ჩემი ყოლა ნურა გინდა სიყვარული, ნუცა ნდომა, | <> | «ჩემი ყოლა ნურა გინდა სიყვარული, ნუცა ნდომა, |
| ამით უფრო მოგეცემის სამართლისა შენ მოხდომა; | = | ამით უფრო მოგეცემის სამართლისა შენ მოხდომა; |
| ქმნას მეფემან ყელმოტეხით შემოხვეწა, შემოკვდომა, | <> | ქმნას მეფემან ყელ-მოტეხით შემოხვეწა, შემოკვდომა, |
| ხელთა მოგცემს თავსა ჩემსა, შეგვფერობდეს ერთგან სხდომა». | = | ხელთა მოგცემს თავსა ჩემსა, შეგვფერობდეს ერთგან სხდომა». |
| ესე მეტად მომეწონა თათბირი და გამორჩევა, | <> | “ესე მეტად მომეწონა თათბირი და გამორჩევა, |
| ჩემთა მტერთა დავაცადე დასახოცლად ხრმლისა ქნევა; | = | ჩემთა მტერთა დავაცადე დასახოცლად ხრმლისა ქნევა; |
| მერმე ავდეგ წამოსავლად, მან დამიწყო ქვე-ქვე წვევა, | <> | მერმე ავდეგ წამოსავლად, მან დამიწყო ქვევე წვევა, |
| მწადდა, მაგრა ვერ შევმართე შეჭიდება, შემოხვევა. | = | მწადდა, მაგრა ვერ შევმართე შეჭიდება, შემოხვევა. |
| ხანი დავყავ, გავეყარე, მაგრა გავხე ვითა ხელი. | <> | “ხანი დავყავ, გავეყარე, მაგრა გავხე ვითა ხელი. |
| ასმათ წინა ჩამომიძღვა, ჩამდიოდა ცრემლი ცხელი. | = | ასმათ წინა ჩამომიძღვა, ჩამდიოდა ცრემლი ცხელი. |
| ჭირი ბევრჯელ ვიათასე, ლხინი ჩემი ვაერთხელი, | <> | ჭირი ბევრჯელ ვაათასი, ლხინი ჩემი ვაერთხელი, |
| მერმე წასლვა არა მწადდა, ამად მივალ არფიცხელი“. | მერმე წასლვა არა მწადდა, ამად მივალ არ-ფიცხელი“. | |
| აქა ხვარაზმშას შვილის ინდოეთს მოსლვა საქორწილოდ და ტარიელისაგან მისი მოკლვა | აქა ხვარაზმშას შვილის ინდოეთს მოსვლა საქორწილოდ და ტარიელისაგან მისი | |
| მოკლვა | ||
| მოვიდა კაცი: «სასიძო მოვაო», მოსლვა გვახარა, | მოვიდა კაცი: «სასიძო მოვაო», მოსვლა გვახარა, | |
| მაგრა თუ ღმერთი რას უზამს, არა იცოდა, გლახ, არა; | = | მაგრა თუ ღმერთი რას უზამს, არა იცოდა, გლახ, არა; |
| მეფესა მიხვდა სიამე, არ სიტყვა ივაგლახა რა, | <> | მეფესა მიჰხვდა სიამე, არ სიტყვა ივაგლახა რა, |
| მიბრძანა, ახლოს მიმისვა, «მოდიო», თავი დახარა. | = | მიბრძანა, ახლოს მიმისვა, «მოდიო», თავი დახარა. |
| მიბრძანა: «ჩემთვის ესე დღე ლხინი და სიხარულია. | <> | ,,მიბრძანა: «ჩემთვის ესე დღე ლხინი და სიხარულია. |
| გარდავიხადოთ ქორწილი, ხამს ვითა დასა, სრულია; | = | გარდავიხადოთ ქორწილი, ხამს ვითა დასა, სრულია; |
| კაცნი გავგზავნნეთ, მოვიღოთ ყოვლგნით საჭურჭლე სრულია, | კაცნი გავგზავნნეთ, მოვიღოთ ყოვლგნით საჭურჭლე სრულია, | |
| უხვად გავსცემდეთ, ვავსებდეთ, სიძუნწე უმეცრულია». | უხვად გავსცემდეთ, ვავსებდეთ, სიძუნწე უმეცრულია». | |
| მე გავგზავნენ ყოვლგან კაცნი საჭურჭლეთა წამომხმელნი; | <> | “მე გავგზავნენ ყოვლგან კაცნი საჭურჭლეთა წამომხმელნი; |
| სასიძოცა მოგვივიდა, იყვნეს ხანსა არდამზმელნი; | სასიძოცა მოგვივიდა, იყვნეს ხანსა არ-დამზმელნი; | |
| შიგნით ჩვენნი გაეგებნეს, გარეთ მოდგეს ხვარაზმელნი; | = | შიგნით ჩვენნი გაეგებნეს, გარეთ მოდგეს ხვარაზმელნი; |
| მათ ლაშქართა ერთგან მყოფთა ვერ იტევდეს ვერცა ხმელნი. | მათ ლაშქართა ერთგან მყოფთა ვერ იტევდეს ვერცა ხმელნი. | |
| მეფემან ბრძანა: «მოკაზმეთ კარვითა მოედანია, | <> | “მეფემან ბრძანა: «მოკაზმეთ კარვითა მოედანია, |
| გამოისვენოს სიძემან, დაყოს ცოტაი ხანია; | = | გამოისვენოს სიძემან, დაყოს ცოტაი ხანია; |
| მუნ მისად ნახვად გავიდენ უშენოდ სპანი სხვანია, | მუნ მისად ნახვად გავიდენ უშენოდ სპანი სხვანია, | |
| შენ აქა ნახე, კმარიან აქა ნახვისა კმანია». | <> | შენ აქა ნახე, კმარიან იქა ნახვისად ყმანია». |
| = | ||
| მოედანს დავდგი კარვები წითლისა ატლასებისა. | <> | “მოედანს დავდგი კარვები წითლისა ატლასებისა. |
| მოვიდა სიძე, გარდახდა, დღე, ჰგვანდა, არს აღვსებისა, | მოვიდა სიძე, გარდახდა, დღე ჰგვანდა არს აღვსებისა, | |
| შეიქმნა გასლვა შიგანთა, ჯარია მუნ ხასებისა, | შეიქმნა გასვლა შიგანთა, ჯარია მუნ ხასებისა, | |
| დაიწყეს დგომა ლაშქართა თემ-თემად, დას-დასებისა. | = | დაიწყეს დგომა ლაშქართა თემ-თემად, დას-დასებისა. |
| მე დავშვერ, ვითა წესია საურავგარდახდილისა; | <> | “მე დავშვერ, ვითა წესია საურავ-გარდახდილისა; |
| შინა წამოვე, მაშვრალსა ქმნა მომნდომოდა ძილისა; | შინა წამოვე მაშვრალსა, ქმნა მომნდომოდა ძილისა; | |
| მონა მოვიდა, მომართვა წიგნი ასმათის ტკბილისა: | = | მონა მოვიდა, მომართვა წიგნი ასმათის ტკბილისა: |
| «ადრე მოდიო, გიბრძანებს მსგავსი ალვისა ზრდილისა». | «ადრე მოდიო, გიბრძანებს მსგავსი ალვისა ზრდილისა». | |
| ცხენისაგან არ გარდავხე, წავე ფიცხლად, დავმორჩილდი; | <> | ,,ცხენისაგან არ გარდავხე, წავე ფიცხლად დავმორჩილდი; |
| ქალი დამხვდა ნატირები, ვჰკითხე: «ცრემლსა რასა მილდი?» | = | ქალი დამხვდა ნატირები, ვჰკითხე: «ცრემლსა რასა მილდი?» |
| მითხრა: «შენი შესწრობილი ტირილსამცა ვით ავსცილდი? | <> | მითხრა: «შენი შესწრობილი ტირილსამცა ვით ავსცილდი, |
| გაუწყვედლად ვით გამართლო, რაგვარადმცა გავვაქილდი?!» | გაუწყვედლად ვით გამართლო? რაგვარადმცა გავვაქილდი?!» | |
| = | ||
| შევედით, ვნახეთ ბალიშსა ზედა წარბშერჭმით მჯდომარე; | <> | “შევედით, ვნახეთ ბალიშსა ზედა წარბ-შეჭრმით მჯდომარე; |
| მზე ვეღარას იქს მის მეტსა, მას გაენათლა რომ არე, | მზე ვეღარას იქმს მის მეტსა, მას განენათლა რომ არე, | |
| წავდეგ, მიბრძანა: «რასა სდგა? დღე მიგიჩს წინ საომარე! | = | წავდეგ, მიბრძანა: «რასა სდგა? დღე მიგიჩს წინ საომარე! |
| ანუ გამწირე, მიტყუე და კვლაცა მოიმცთომარე!» | <> | ანუ გამწირე, მიტყუე და კვლაცა მოიმცთომარე?!» |
| = | ||
| მე მეწყინა, აღარა ვთქვი, ფიცხლად გარე შემოვბრუნდი. | <> | “მე მეწყინა, აღარა ვთქვი, ფიცხლად გარე შემოვბრუნდი. |
| უკუვჰყივლე: «აწ გამოჩნდეს, არ მინდოდეს, ვისცა უნდი! | უკუვჰყივლე: «აწ გამოჩნდეს, არ მინდოდეს, ვისცა ვუნდი! | |
| ქალი ომსა რაგვარ მაწვევს, აგრე ვითა დავძაბუნდი!» | = | ქალი ომსა რაგვარ მაწვევს, აგრე ვითა დავძაბუნდი!» |
| შინა მოვე, მოკლვა მისი დავაპირე, არ დავყმუნდი. | შინა მოვე, მოკლვა მისი დავაპირე, არ დავყმუნდი. | |
| ასსა უბრძანე მონასა: «საომრად დაემზადენით!» | <> | “ასსა ვუბრძანე მონასა: «საომრად დაემზადენით». |
| შევსხედით, გავვლეთ ქალაქი, არავის გავეცხადენით. | = | შევსხედით, გავვლეთ ქალაქი, არავის გავეცხადენით. |
| კარავსა შევე, იგი ყმა ვითა წვა, ზარმაც თქმად ენით, | <> | კარავსა შევე, სასიძო ვითა წვა, ზარ-მაც თქმად ენით, |
| უსისხლოდ მოვკალ იგი, გლახ, თუცა ხმდა სისხლთა დადენით. | უსისხლოდ მოვკალ იგი ყმა, თუცა ხმდა სისხლისა დენით. | |
| = | ||
| კარვის კალთა ჩახლათული ჩავჭერ, ჩავაკარაბაკე, | <> | “კარვის კალთა ჩახლათული ჩავჭერ, ჩავაკარაბაკე, |
| ყმასა ფერხთა მოვეკიდე, თავი სვეტსა შეუტაკე. | ყმასა ფერხთა მოვეკიდე, თავი სვეტსა შევუტაკე. | |
| წინამწოლთა დაიზახნეს, გლოვა მიხვდა საარაკე; | წინა მწოლთა დაიზახეს, გლოვა მიჰხვდა საარაკე, | |
| ცხენსა შევჯე, წამო-ცა-ვე; ჯაჭვი მეცვა საკურტაკე. | = | ცხენსა შევჯე, წამო-ცა-ვე; ჯაჭვი მეცვა საკურტაკე. |
| ხმა დამივარდა, შეიქმნა ზახილი მოსაწევარი; | <> | “ხმა დამივარდა, შეიქმნა ზახილი მოსაწევარი. |
| წამოვე, წევნა დამიწყეს, დავხოცე ჩემი მდევარი. | = | წამოვე, წევნა დამიწყეს, დავხოცე ჩემი მდევარი. |
| ქალაქი მქონდა მაგარი, მტერთაგან მოურევარი, | ქალაქი მქონდა მაგარი, მტერთაგან მოურევარი, | |
| მუნ შიგან შევე მშვიდობით: «ამოდ იგივე მე ვარი!» | <> | მუნ შიგან შევე მშვიდობით, ამოდ იგივე მე ვარი! |
| = | ||
| კაცნი გავგზავნენ, ვაცნობე ყოვლგან ლაშქარსა ყველასა: | <> | “კაცნი გავგზავნენ, ვაცნობე ყოველგან ლაშქარსა ყველასა: |
| «აქა მომართეთ, ვინცაღა ჩემსა იქმოდეთ შველასა!» | «აქა მომმართეთ, ვინცაღა ჩემსა იქმოდეთ შველასა». | |
| არ გაწყდა მოსლვა მდევართა ღამესა დია ბნელასა, | = | არ გაწყდა მოსლვა მდევართა ღამესა დია ბნელასა, |
| ჩემი რა ცნიან, სცვიდიან თავებსა მათსა მრთელასა. | ჩემი რა ცნიან, სცვიდიან თავებსა მათსა მრთელასა. | |
| ცისკრად ავდეგ, შევეკაზმე; რა გათენდა ღამე დილად, | <> | “ცისკრად ავდეგ, შევეკაზმე, რა გათენდა ღამე დილად; |
| ვნახენ სამნი დიდებულნი მეფისაგან მოგზავნილად; | ვნახენ სამნი დიდებულნი მეფისაგან მოგზავნილად. | |
| ებრძანა, თუ: «ღმერთმან იცის, გამეზარდე ვითა შვილად, | ებრძანა თუ: «ღმერთმან იცის, გამეზარდე ვითა შვილად, | |
| ჩემი ასრე რად შესცვალე სიხარული სიმძიმილად? | = | ჩემი ასრე რად შესცვალე სიხარული სიმძიმილად? |
| ხვარაზშას სისხლი უბრალო სახლად რად დამადებინე? | <> | «ხვარაზმშას სისხლი უბრალო სახლად რად დამადებინე? |
| თუ ჩემი ქალი გინდოდა, რად არა შემაგებინე? | = | თუ ჩემი ქალი გინდოდა, რად არა შემაგებინე? |
| მე, ბერსა შენსა გამზრდელსა, სიცოცხლე მაარმებინე, | <> | მე ბერსა შენსა გამზრდელსა სიცოცხლე მაარმებინე, |
| დღედ სიკვდილამდის შენიცა თავი არ მაახლებინე!» | = | დღედ სიკვდილამდის შენიცა თავი არ მაახლებინე!» |
| მე შეუთვალე: «მეფეო, ვარ უმაგრესი რვალისა, | <> | “მე შევუთვალე: «მეფეო, ვარ უმაგრესი რვალისა, |
| თვარა რად მიშლის სიკვდილსა ცეცხლი სირცხვილთა ალისა? | = | თვარა რად მიშლის სიკვდილსა ცეცხლი სირცხვილთა ალისა? |
| მაგრა, თვით იცით, ხელმწიფე ხამს მქმნელი სამართალისა, | მაგრა, თვით იცით, ხელმწიფე ხამს მქმნელი სამართალისა, | |
| მე, თქვენმან მზემან, მაშოროს ნდომა თქვენისა ქალისა! | <> | მე, თქვენმან მზემან მაშოროს ნდომა თქვენისა ქალისა!. |
| = | ||
| იცით, ინდოთა სამეფო რაზომი სრა-საჯდომია, – | <> | «იცით, ინდოთა სამეფო რაზომი სრა–საჯდომია! – |
| ერთიღა მე ვარ მემკვიდრე, – ყველაი თქვენ მოგხდომია: | = | ერთიღა მე ვარ მემკვიდრე, – ყველაი თქვენ მოგხდომია: |
| ამოსწყდა მათი ყველაი, მამული თქვენ დაგრჩომია; | <> | ამოწყდა მათი ყველაი, მამული თქვენ დაგრჩომია; |
| დღესამდის ტახტი უჩემოდ არავის არ მონდომია. | დღესამდის ტახტი უჩემოდ არავის არ მონდომია! | |
| = | ||
| ვერ გათნევ, თქვენმან კეთილმან, აწ ეგე არმართალია: | <> | «ვერ გათნევ, თქვენმან კეთილმან, აწ ეგე არ–მართალია: |
| ღმერთმან არ მოგცა ყმა შვილი, გიზის ერთაი ქალია, | = | ღმერთმან არ მოგცა ყმა შვილი, გიზის ერთაი ქალია, |
| ხვარაზმშა დასვა ხელმწიფედ, დამრჩების რა ნაცვალია? | ხვარაზმშა დასვა ხელმწიფედ, დამრჩების რა ნაცვალია? | |
| სხვა მეფე დაჯდეს ინდოეთს, მე მერტყას ჩემი ხრმალია?! | <> | სხვა მეფე დაჯდეს ინდოეთს, მერტყას ჩემი ხრმალია?! |
| = | ||
| შენი ქალი არად მინდა, გაათხოვე, გამარიდე! | <> | «შენი ქალი არად მინდა, გაათხოვე, გამარიდე, |
| ინდოეთი ჩემი არის, არვის მივსცემ ჩემგან კიდე. | = | ინდოეთი ჩემი არის, არვის მივსცემ ჩემგან კიდე. |
| ვინცა ჩემსა დამეცილოს, მისით მასცა ამოვფხვრიდე, | ვინცა ჩემსა დამეცილოს, მისით მასცა ამოვფხვრიდე, | |
| სხვას მეშველსა გარეგანსა, მომკალ, ვისცა ვინატრიდე!»“ | <> | სხვას მეშველსა გარეგანსა, მომკალ, ვისცა ვინატრიდე!» |
| ამბვის ცნობა ტარიელისაგან ნესტან-დარეჯანის დაკარგვისა | ამბის ცნობა ტარიელისაგან ნესტან – დარეჯანის დაკარგვისა | |
| ესე კაცნი გამეგზავნნეს, გონებასა გავეშმაგე. | ესე კაცნი გამეგზავნნეს, გოენბასა გავეშმაგე. | |
| რომე მისი ვერა მეცნა, ამას უფრო დავედაგე. | = | რომე მისი ვერა მეცნა, ამას უფრო დავედაგე. |
| მას ზღუდესა გარდავადეგ, მინდორთაკე რომე ვაგე, | მას ზღუდესა გარდავადეგ, მინდორთაკე რომე ვაგე, | |
| მესმა საქმე საშინელი, თუცა თავი ვერ წავაგე. | მესმა საქმე საშინელი, თუცა თავი ვერ წავაგე. | |
| გამოჩნდეს ორნი ქვეითნი, მე მივეგებე წინარე, | <> | “გამოჩნდეს ორნი ქვეითნი, მე მივეგებე წინა-რე. |
| ქალი ჰყვა ერთსა მონასა: «ვცანმცა, თუ მოღმა ვინ არე». | ქალი ჰყვა ერთსა მონასა, ვცანმცა, თუ მოღმა ვინ არე: | |
| თავგაგლეჯილი ასმათი, პირსა სისხლჩამომდინარე! | თავ-გაგლეჯილი ასმათი, პირსა სისხლ-ჩამომდინარე, | |
| აღარ მიყივლა ღიმილით, არცაღა გამიცინა-რე. | = | აღარ მიყივლა ღიმილით, არცაღა გამიცინა-რე. |
| იგი ვნახე, დავებნიე, გონებანი გამიშმაგნა; | <> | “იგი ვნახე, დავებნივე, გონებანი გამიშმაგნა; |
| შორით უხმე: «რაშიგან ვართ, ანუ ცეცხლმან რად დაგვდაგნა?» | შორით ვუხმე: «რაშიგან ვართ, ანუ ცეცხლმან რად დაგვდაგნა?» | |
| მან საბრალოდ შემომტირნა, ძლივ სიტყვანი გამოაგნა, | მან საბრალოდ შემომტირნა, ძლივ სიტყვანი გამოაგნა; | |
| მითხრა: «ღმერთმან სიმგრგვლე ცისა ჩვენთვის რისხვით წამოგრაგნა». | მითხრა: «ღმერთმან სიმგრგვლე ცისა ჩვენთვის რისხვით წამოგრაგნა!» | |
| = | ||
| ახლოს მივე, კვლაცა ვჰკითხე: «რაშიგან ვართ? თქვი მართალი!» | <> | ,,ახლოს მივე, კვლაცა ვჰკითხე: «რაშიგან ვართ? თქვი მართალი!» |
| კვლა საბრალოდ ამიტირდა, კვლა მოედვა ამით ალი, | = | კვლა საბრალოდ ამიტირდა, კვლა მოედვა ამით ალი, |
| დიდხან სიტყვა ვერა მითხრა, მისთა ჭირთა ნაათალი, | დიდხან სიტყვა ვერა მითხრა, მისთა ჭირთა ნაათალი, | |
| მკერდსა წითლად უღებვიდა სისხლი ღაწვთა ნაწვეთალი. | მკერდსა წითლად უღებვიდა სისხლი ღაწვთა ნაწვეთალი. | |
| მერმე მითხრა: «მოგახსენებ, ესე რადმცა დაგიმალე? | <> | “მერმე მითხრა: «მოგახსენებ, ესე რადმცა დაგიმალე! |
| მაგრა ვითა გაგახარნე, შენცა აგრე შემიწყალე: | = | მაგრა ვითა გაგახარნე, შენცა აგრე შემიწყალე: |
| ნუ მაცოცხლებ, ნუ დამარჩენ, შემიხვეწე, შემიბრალე, | ნუ მაცოცხლებ, ნუ დამარჩენ, შემიხვეწე, შემიბრალე, | |
| დამხსენ ჩემსა საწუთროსა, ღმერთსა შენსა მიავალე!» | <> | დამხსენ ჩემსა საწუთროსა, ღმერთსა შენსა მიავალე». |
| = | ||
| მიამბო: «ოდეს სასიძო მოჰკალ და ხმა დაგივარდა, | <> | “მიამბო: «ოდეს სასიძო მოჰკალ და ხმა დაგივარდა, |
| მეფესა ესმა, აიჭრა, მართ მისგან გასატკივარდა, | მეფესა ესმა, აიჭრა, მართ მისგან გასატკივარადა, | |
| შენ დაგიზახნა, «მიხმეთო», – ხმამაღლად გახმამყივარდა; | შენ დაგიზახნა: «მიხმეთო», ხმა-მაღლა გახმამყივრადა, | |
| მოგნახეს, შინა ვერ გპოვეს, მით მეფე გამოჩივარდა. | მოგნახეს, შინა ვერ გპოვეს, მით მეფე გამომჩივარდა. | |
| = | ||
| ჰკადრეს : «აქა აღარ არის, კარნი სადმე გაუვლიან». | <> | ,,ჰკადრეს: «აქა აღარ არის, კარნი სადმე გაუვლიან». |
| მეფე ბრძანებს: «ვიცი, ვიცი, მეტად კარგად შემიგნიან: | მეფე ბრძანებს: «ვიცი, ვიცი; მეტად კარგად შემიგნიან; | |
| მას უყვარდა ქალი ჩემი, სისხლნი ველთა მოუღვრიან, | = | მას უყვარდა ქალი ჩემი, სისხლნი ველთა მოუღვრიან, |
| რა ნახიან ერთმანერთი, არშეხედვა ვერ დათმიან. | <> | რა ნახიან ერთმანერთი, არ-შეხედვა ვერ დათმიან. |
| = | ||
| აწ, თავმან ჩემმან, მას მოვჰკლავ, ჩემად დად ვინცა მადესა! | <> | «აწ თავმან ჩემმან, მას მოვჰკლავ, ჩემად დად ვინცა მადესა! |
| მე ღმრთისა უთხარ, დაუბამს მას ეშმაკისა ბადესა! | მე ღმრთისა ვუთხარ, დაუბამს მას ეშმაკისა ბადესა! | |
| მათ ბოზ-კუროთა ასეთი რა მისცეს, რა უქადესა? | = | მათ ბოზ-კუროთა ასეთი რა მისცეს, რა უქადესა? |
| თუ დავარჩინო, ღმერთი ვგმო, მისად პატიჟად მზად ესა!» | <> | თუ დავარჩინო, ღმერთი ვგმო! მისად პატიჟად მზად ეს-ა». |
| = | ||
| მის მეფისა წესი იყო: თავი მისი ძვირად ფიცის, | <> | «მის მეფისა წესი იყო: თავი მისი ძვირად ფიცის, |
| და თუ ფიცის, არ გატეხის, მასვე წამსა დაამტკიცის. | თუ ფიცის, არ გატეხის, მასვე წამსა დაამტკიცის; | |
| «ესე წყრომა მეფისაგან ვისცა ესმა, ვინცა იცის, | ესე წყრომა მეფისაგან ვისცა ესმა, ვინცა იცის, | |
| მან უამბო დავარ ქაჯსა, ვინ გრძნებითა ცაცა იცის. | = | მან უამბო დავარ ქაჯსა, ვინ გრძნებითა ცაცა იცის. |
| დავარს, დასა მეფისასა, უთხრა ვინმე ღმრთისა მტერმან: | <> | «დავარს, დასა მეფისასა, უთხრა ვინმე ღმრთისა მტერმან: |
| «თავი ფიცა ძმამან შენმან, არ დაგარჩენს, იცის ერმან». | «თავი ფიცა ძმამან შენმან, არ დაგარჩენს, იცის ერმან»; | |
| მან აგრე თქვა: «უბრალო ვარ, იცის ღმერთმან სახიერმან! | მან ეგრე თქვა: «უბრალო ვარ, იცის ღმერთმან სახიერმან! | |
| ვისგან მოვკვდე, ვისთვის მოვკვდე, მიიხვედროს იგი ვერ მან». | = | ვისგან მოვკვდე, ვისთვის მოვკვდე, მიიხვედროს იგი ვერ მან». |
| პატრონი ჩემი აგრევე იყო, წამოხვე შენ ოდეს; | <> | «პატრონი ჩემი აგრევე იყო, წამოხვე შენ ოდეს; |
| შენეულნივე რიდენი ებურნეს, ტურფად შვენოდეს. | შენეულივე რიდენი ებურნეს, ტურფად შვენოდეს. | |
| დავარ მოსთქმიდა სიტყვათა, რომელნი არა მსმენოდეს: | დავარ მოსთქმიდა სიტყვათა, რომელნი არა მსმენოდეს; | |
| «ბოზო, შენ ბოზო, რად მომკალ? ვეჭვ, შენცა არა გლხენოდეს! | «ბოზო, შენ ბოზო, რად მომკალ? ვეჭვ, შენცა, არა გლხენოდეს! | |
| = | ||
| როსკიპო, ბოზო დიაცო, საქმრო რად მოაკლვევინე, | <> | «როსკიპო, ბოზო დიაცო, საქმრო რად მოაკვლევინე, |
| ანუ სისხლითა მისითა ჩემი რად მოაზღვევინე? | = | ანუ სისხლითა მისითა ჩემი რად მოაზღვევინე? |
| არ ცუდად მომკლავს ძმა ჩემი, რა გიყავ, რა გაქნევინე? | არ ცუდად მომკლავს ძმა ჩემი, რა გიყავ, რა გაქნევინე? | |
| აწ, ღმერთსა უნდეს, ვერ მიხვდე, ვის ესე დააშლევინე!» | აწ, ღმერთსა უნდეს, ვერ მიხვდე, ვის ესე დააშლევინე!» | |
| ხელი მიჰყო, წამოზიდნა, თმანი გრძელნი დაუფუშნა, | <> | «ხელი მიჰყო, წამოზიდნა, თმანი გრძელნი დაუფუშნა, |
| დაალება, დაალურჯა, მედგრად პირნი მოიქუშნა. | დაალება, დაალურჯა, მედგრად პირნი მოიქუშნა; | |
| მან პასუხი ვერა გასცა, ოდენ სულთქვნა, ოდენ უშნა, | = | მან პასუხი ვერა გასცა, ოდენ სულთქვნა, ოდენ უშნა, |
| ქალმან შავმან ვერა არგო, ვერცა წყლულნი დაუშუშნა. | <> | ქალმან შავმან ვერა არგო, ვერცა წყლული დაუშუშნა |
| = | ||
| რა დავარ გაძღა ცემითა, მისითა დალურჯებითა, | <> | «რა დავარ გაძღა ცემითა, მისითა დალურჯებითა, |
| წამოდგეს ორნი მონანი პირითა მით ქაჯებითა, | წამოდგეს ორნი მონანი, პირითა მით ქაჯებითა, | |
| მათ კიდობანი მოჰქონდა, ეუბნეს არ აჯებითა, | = | მათ კიდობანი მოჰქონდა, ეუბნეს არ აჯებითა, |
| მას შიგან ჩასვეს იგი მზე, ჰგავს, იქმნა დარაჯებითა. | მას შიგან ჩასვეს იგი მზე, ჰგავს, იქმნა დარაჯებითა. | |
| მან უთხრა: «წადით, დაკარგეთ მუნ, სადა ზღვისა ჭიპია; | <> | |
| წმიდისა წყლისა ვერ ნახოს მყინვარე, ვერცა ლიპია»; | ||
| მათ გაეხარნეს, ხმამაღლად იყივლეს: «იპი, იპია». | ||
| ესე ვნახე და არ მოვკვე, არა მგავს არცა სიპია. | ||
| ზღვითკე გაარნეს სარკმელნი; მაშინვე გაუჩინარდა. | «ზღვითკე გაავლნეს სარკმელნი, მაშინვე გაუჩინარდა. | |
| დავარ თქვა: «მქმნელი ამისი ვინ არ დამქოლოს, ვინ არ და-! | = | დავარ თქვა: «მქმნელი ამისი ვინ არ დამქოლოს, ვინ არ და-! |
| ვირე მომკლვიდეს, მოვკვდები, სიცოცხლე გასაწყინარდა». | ვირე მომკლვიდეს, მოვკვდები, სიცოცხლე გასაწყინარდა». | |
| დანა დაიცა, მო-ცა-კვდა, დაეცა, გასისხლმდინარდა. | <> | დანა დაიცა, მოცაკვდა, დაეცა, გასისხლმდინარდა. |
| = | ||
| რად არ მიკვირვებ ცოცხალსა მე, ლახვარდაუსობელსა! | <> | «რად არ მიკვირვებ ცოცხალსა, მე ლახვარ-დაუსობელსა! |
| აწ იგი მიყავ, რა მმართებს ამისსა მახარობელსა! | = | აწ იგი მიყავ, რა მმართებს ამისსა მახარობელსა! |
| ზენაარ, დამხსენ სიცოცხლე სულთადგმადაუთმობელსა!» | <> | ზენაარ, დამხსენ სიცოცხლე სულთადგმა-დაუთმობელსა!» |
| საბრალოდ ცრემლსა ადენდა უკლებსა, დაუშრობელსა. | საბრალოდ ცრემლსა ადენდა უკლებსა, დაუშობელსა. | |
| = | ||
| მე უთხარ: «დაო, რად მოგკლა, ანუ რა შენი ბრალია? – | <> | “მე ვუთხარ: «დაო, რად მოგკლა, ანუ რა შენი ბრალია?– |
| რამცა ვქმენ ნაცვლად, თვით რომე მისი ჩემ ზედა ვალია! – | რამცა ვქმენ ნაცვლად, თვით რომე მისი ჩემზედა ვალია! – | |
| აწ თავსა მისად საძებრად მივსცემ, სად კლდე და წყალია». | = | აწ თავსა მისად საძებრად მივსცემ, სად კლდე და წყალია». |
| სრულად გავქვავდი, შემექმნა გული მართ ვითა სალია. | სრულად გავქვავდი, შემექმნა გული მართ ვითა სალია. | |
| მეტმან ზარმან გამაშმაგა, მომიკიდა ცხრო და თრთოლა; | <> | “მეტმან ზარმან გამაშმაგა, მომივიდა ცხრო და თრთოლა; |
| გულსა უთხარ: «ნუ მოჰკვდები, არას გარგებს ცუდი წოლა, | გულსა ვუთხარ: «ნუ მოჰკვდები, არას გარგებს ცუდი წოლა, | |
| გიჯობს გაჭრა ძებნად მისად, გავარდნა და ველთა რბოლა. | გიჯობს გაჭრა ძებნად მისად, გავარდნა და ველთა რბოლა». | |
| აჰა ჟამი, ვისცა გინდა ჩემი თანაწამოყოლა!» | აჰა ჟამი, ვისცა გინდა ჩემი თანა წამოყოლა». | |
| = | ||
| შევე, ფიცხლად შევეკაზმე, ცხენსა შევჯე შეკაზმული; | <> | “შევე, ფიცხლად შევეკაზმე, ცხენსა შევჯე შეკაზმული; |
| ას სამოცი კარგი მოყმე, ჩემსა თანა ხანდაზმული, | ას-სამოცი კარგი მოყმე, ჩემსა თანა ხან-დაზმული, | |
| წამომყვა და წამოვედით კართა გარე დარაზმული, | წამომყვა და წამოვედით, კართა გარე დარაზმული, | |
| ზღვის პირს მივე, ნავი დამხვდა, მენავემან მნახა ზმული. | = | ზღვის პირს მივე, ნავი დამხვდა, მენავემან მნახა ზმული. |
| ნავსა შევჯე, ზღვასა შევე, ზღვასა შიგან გავალაგდი, | <> | “ნავსა ჩავჯე, ზღვასა შევე, ზღვასა შიგან გავალაგდი; |
| არსით ნავი მომავალი უნახავად არ დავაგდი; | = | არსით ნავი მომავალი უნახავად არ დავაგდი; |
| მოველოდი, არა მესმა, შმაგი უფრო გა-ვე-ვშმაგდი, | <> | მოველოდი, არა მესმა, შმაგი უფრო გა-ვე-შმაგდი, |
| რომე სრულად მომიძულვა, ღმერთსა თურე ასრე ვსძაგდი. | = | რომე სრულად მომიძულვა, ღმერთსა თურე ასრე ვსძაგდი. |
| რომე დავყავ წელიწადი, თვე თორმეტი გამეოცა, | <> | “რომე დავყავ წელიწადი, თვე თორმეტი გამეოცა, |
| მაგრა მისი მნახავიცა სიზმრივ კაცი არ მეოცა; | = | მაგრა მისი მნახავიცა სიზმრივ კაცი არ მეოცა; |
| თანამყოლი ყველაკაი ამომიწყდა, დამეხოცა, | <> | თანა-მყოლი ყველაკაი ამომიწყდა, დამეხოცა, |
| ვთქვი, თუ: «ღმერთსა ვერას ვჰკადრებ, რაცა სწადდეს, აგრე ვყოცა». | ვთქვი თუ: «ღმერთსა ვერას ვჰკადრებ, რაცა სწადდეს, აგრე ვყოცა». | |
| = | ||
| ზღვა-ზღვა ცურვა მომეწყინა, მით გამოვე ზღვისა პირსა, | <> | “ზღვა-ზღვა ცურვა მომეწყინა, მით გამოვე ზღვისა პირსა, |
| გული სრულად გამიმხეცდა, არ უსმენდი არც ვაზირსა; | გული სრულად გამიმხეცდა, არ ვუსმენდი არც ვაზირსა; | |
| ყველაკაი დამეფანტა, დარჩომოდა რაცა ჭირსა. | = | ყველაკაი დამეფანტა, დარჩომოდა რაცა ჭირსა. |
| კაცსა ღმერთი არ გასწირავს ასრე, მისგან განაწირსა! | <> | კაცსა ღმერთი არ გასწირავს, ასრე მისგან განაწირსა! |
| = | ||
| ერთაი ესე ასმათი და დამრჩეს ორნი მონანი, | <> | “ერთაი ესე ასმათი და დამრჩეს ორნი მონანი, |
| ჩემნი გულისა მდებელნი და ჩემნი შემაგონანი. | ჩემნი გულისა მდებელნი და ჩემნი შემომგონანი. | |
| მისნი ვერა ვცნენ ამბავნი ვერცა დრამისა წონანი, | მისი ვერა ვცნენ ამბავნი ვერცა დრამისა წონანი, | |
| ტირილი მიჩნდის ლხინად და მდინდიან ცრემლთა ფონანი“. | = | ტირილი მიჩნდის ლხინად და მდინდიან ცრემლთა ფონანი“. |
| ამბავი ნურადინ-ფრიდონისა, ოდეს ტარიელ შეეყარა | ამბავი ნურადინ-ფრიდონისა, ოდეს ტარიელ შეეყარა | |
| +- | ||
| ღამით მევლო, მოვიდოდი, ზღვისა პირსა აჩნდეს ბაღნი; | = | ღამით მევლო, მოვიდოდი, ზღვისა პირსა აჩნდეს ბაღნი; |
| ჰგვანდა, ქალაქს ვეახლენით, ცალკერძ იყვნეს კლდეთა ნაღნი; | <> | ჰგვანდეს ქალაქს, ვეახლენით, ცალ-კერძ იყვნეს კლდეთა ნაღნი; |
| არ მეამის კაცთა ნახვა, მიდაღვიდეს გულსა დაღნი; | არ მიამის კაცთა ნახვა, მიდაღვიდეს გულსა დაღნი; | |
| მუნ გარდავხე მოსვენებად, დამხვდეს რამე ხენი ლაღნი. | = | მუნ გარდავხე მოსვენებად, დამხვდეს რამე ხენი ლაღნი. |
| ხეთა ძირსა მივიძინე, მათ მონათა ჭამეს პური; | <> | “ხეთა ძირსა მივიძინე, მათ მონათა ჭამეს პური; |
| მერმე ავდეგ სევდიანი, მიღამებდა გულსა მური: | = | მერმე ავდეგ სევდიანი, მიღამებდა გულსა მური: |
| ვერა მეცნა ეგზომ გრძელად ვერ ჭორი და ვერ დასტური, | ვერა მეცნა ეგზომ გრძელად ვერ ჭორი და ვერ დასტური, | |
| ველთა ცრემლი ასოვლებდა, თვალთა ჩემთა მონაწური. | ველთა ცრემლი ასოვლებდა, თვალთა ჩემთა მონაწური. | |
| ზახილი მესმა. შევხედენ, – მოყმე ამაყად ყიოდა, | <> | “ზახილი მესმა. შევხედენ, მოყმე ამაყად ყიოდა, |
| შემოირბევდა ზღვის პირ-პირ, მას თურე წყლული სტკიოდა; | = | შემოირბევდა ზღვის პირ-პირ, მას თურე წყლული სტკიოდა; |
| ხრმლისა ნატეხი დასვრილი აქვს, სისხლი ჩამოსდიოდა, | ხრმლისა ნატეხი დასვრილი აქვს, სისხლი ჩამოსდიოდა, | |
| მტერთა ექადდა, წყრებოდა, იგინებოდა, ჩიოდა. | მტერთა ექადდა, წყრებოდა, იგინებოდა, ჩიოდა. | |
| ზედა ჯდა შავსა ტაიჭსა, აწ ესე მე მითქს რომელი, | <> | “ზედა ჯდა შავსა ტაიჭსა, აწ ესე მე მყავს რომელი, |
| მართ ვითა ქარი მოქროდა გაფიცხებული, მწყრომელი; | = | მართ ვითა ქარი მოქროდა გაფიცხებული, მწყრომელი; |
| მონა მივსწიე, მისისა შეყრისა ვიყავ მნდომელი; | <> | მონა მივსწივე, მისისა შეყრისა ვიყავ მნდომელი; |
| შევსთვალე: «დადეგ, მიჩვენე, ლომსა ვინ გაწყენს, რომელი?» | შევსთვალე : «დადეგ, მიჩვენე, ლომსა ვინ გაწყენს, რომელი?» | |
| = | ||
| მას მონასა არა უთხრა, არცა სიტყვა მოუსმინა; | <> | “მას მონასა არა უთხრა, არცა სიტყვა მოუსმინა; |
| ფიცხლა შევჯე, ჩავეგებე, მე ჩაუსწარ, ჩავე წინა, | ფიცხლად შევჯე, ჩავეგებე, მე ჩავუსწარ, ჩავე წინა, | |
| უთხარ: «დადეგ, გამაგონე, შენი საქმე მეცა მინა!» | ვუთხარ: «დადეგ, გამიგონე, შენი საქმე მეცა მინა! », | |
| შემომხედნა, მოვეწონე, სიარული დაითმინა. | = | შემომხედნა, მოვეწონე, სიარული დაითმინა. |
| გამიცადა, ღმერთსა ჰკადრა: «შენ ასეთნი ხენი ვით ხენ!» | <> | “გამიცადა, ღმერთსა ჰკადრა: «შენ ასეთნი ხენი ვით ხენ!» |
| მერმე მითხრა: «მოგახსენებ, აწ სიტყვანი რომე მკითხენ: | = | მერმე მითხრა: «მოგახსენებ, აწ სიტყვანი რომე მკითხენ: |
| იგი მტერნი გამილომდეს, აქანამდის რომე ვითხენ, | <> | იგი მტერნი გამილომდეს, აქამდისცა რომე ვითხენ, |
| უკაზმავსა მიღალატეს, საჭურველნი ვერ გარ ვითხენ». | უკაზმავსა მიღალატეს, საჭურველნი ასრე ვითხენ». | |
| = | ||
| მე უთხარ: «დადეგ, დაწყნარდი, გარდავხდეთ ძირსა ხეთასა; | <> | მე ვუთხარ: «დადეგ, დაწყნარდი, გარდავხდეთ ძირსა ხეთასა; |
| არ შეუდრკების ჭაბუკი კარგი მახვილთა კვეთასა». | = | არ შეუდრკების ჭაბუკი კარგი მახვილთა კვეთასა». |
| თანა წამომყვა, წავედით უტკბოსნი მამა-ძეთასა. | თანა წამომყვა, წავედით უტკბოსნი მამა-ძეთასა. | |
| მე გავეკვირვე ჭვრეტასა მის ყმისა სინაზეთასა. | მე გავეკვირვე ჭვრეტასა მის ყმისა სინაზეთასა. | |
| ერთი მონა დასტაქარი მყვა და წყლულნი შეუხვივნა, | <> | “ერთი მონა დასტაქარი მყვა და წყლულნი შეუხვივნა, |
| ისრის პირნი ამოუხვნა, დაკოდილნი არ ატკივნა. | = | ისრის პირნი ამოუხვნა, დაკოდილნი არ ატკივნა. |
| მერმე ვჰკითხე: «ვინ ხარ, ანუ მკლავმან შენმან ვისგან ივნა?» | <> | მერე ვჰკითხე: ვინ ხარ, ანუ მკლავმან შენმან ვისგან ივნა? |
| საამბობლად დამირიგდა, თავი მისი გაამჩივნა. | = | საამბობლად დამირიგდა, თავი მისი გაამჩივნა. |
| პირველ მითხრა: «არა ვიცი, რა ხარ, ანუ რას გამსგავსო? | <> | “პირველ მითხრა: «არა ვიცი, რა ხარ, ანუ რას გამსგავსო? |
| ანუ ეგრე რამ დაგლია, ანუ პირველ რამ გაგავსო? | = | ანუ ეგრე რამ დაგლია, ანუ პირველ რამ გაგავსო? |
| რამან შექმნა მოყვითანედ, ვარდ-გიშერი რომე რგავსო? | <> | რამან შეგქმნა მოყვითანედ, ვარდ-გიშერი რომე ჰრგავსო? |
| ღმერთმან მისგან ანთებული სანთელიმცა რად დაგავსო? | = | ღმერთმან მისგან ანთებული სანთელიმცა რად დაგავსო? |
| მულღაზანზარის ქალაქი, ახლოს მე მაქვსო რომელი, | <> | “მულღაზანზარის ქალაქი, ახლოს მე მაქვსო რომელი, |
| ნურადინ-ფრიდონ სახელ მძეს, მეფე ვარ მუნა მჯდომელი; | = | ნურადინ-ფრიდონ სახელ მძეს, მეფე ვარ მუნა მჯდომელი; |
| ესე საზღვარი ჩემია, სადა ხარ გარდამხდომელი, | ესე საზღვარი ჩემია, სადა ხარ გარდამხდომელი, | |
| ცოტა მაქვს, მაგრა ყოველგნით სიკეთემიუწდომელი. | <> | ცოტა, მაქვს მაგრა ყოველგნით სიკეთე-მოუწდომელი. |
| = | ||
| მამის ძმა და მამა ჩემი პაპმან ჩემმან გაყვნა ოდეს, | <> | «მამის ძმა და მამაჩემი პაპა-ჩემმან გაყვნა ოდეს, |
| ზღვასა შიგან კუნძულია, – ჩემად წილად მას იტყოდეს, – | ზღვასა შიგან კუნძულია, ჩემად წილად მას იტყოდეს; | |
| თვით ბიძასა ჩემსა მიხვდა, ვისთა შვილთა აწ დამკოდეს; | = | თვით ბიძასა ჩემსა მიხვდა, ვისთა შვილთა აწ დამკოდეს; |
| მათვე დარჩა სანადირო, არ მივსცემდი, მომერჩოდეს. | მათვე დარჩა სანადირო, არ მივსცემდი, მომერჩოდეს. | |
| დღეს გამოვე ნადირობას, ზღვისა პირსა ვინადირე, | <> | «დღეს გამოვე ნადირობას, ზღვისა პირსა ვინადირე, |
| მუნა გასლვა მომნდომოდა, მით მრეკალი არ ვახშირე; | ქორის დევნა მომნდომოდა, მით მრეკელი არ ვახშირე: | |
| სპათა უთხარ: «მომიცადეთ, მოვიდოდე მეცა ვირე!» | სპათა ვუთხარ: «მომიცადეთ, მოვიდოდე მეცა ვირე! » | |
| ხუთთა ოდენ ბაზიერთა მეტი არა დავიჭირე. | = | ხუთთა ოდენ ბაზიერთა მეტი არა დავიჭირე. |
| ნავითა გავე, ზღვისაგან შტო რამე გამოვიდოდა. | <> | «ნავითა გავე, ზღვისაგან შტო რამე გამოვიდოდა, |
| არ ამოვჰკრეფდი გამყოფთა, ვთქვი: «ჩემთა რად დავრიდო, და-?» | არ ამოვჰკრეფდი გამყოფთა, ვთქვი, ჩემთა რად დავრიდო, და-? | |
| დამეძაბუნნეს, სიმრავლე მე მათი არ გამვიდოდა, | დამეძაბუნეს, სიმრავლე მე მათი არ გამვიდოდა, | |
| ვნადირობდი და ვიზახდი, ხმა ჩემი არ უდიდოდა. | = | ვნადირობდი და ვიზახდი, ხმა ჩემი არ უდიდოდა. |
| მართლად იჯავრეს, წუნობა მათი თუ ესე ხმდა ვითა! | <> | «მართლად იჯავრეს, წუნობა მათი თუ ესე ხმდა ვითა! |
| გამომაპარნეს ლაშქარნი, გზანი შემიკრნეს ნავითა, | = | გამომაპარნეს ლაშქარნი, გზანი შემიკრნეს ნავითა, |
| თვით ბიძასძენი ჩემნიცა შესხდეს მათითა თავითა, | <> | თვით ბიძაძენი ჩემნიცა შესხდეს მათითა თავითა, |
| ჩემთა გაუხდეს ლაშქართა ომად თავისა მკლავითა. | = | ჩემთა გაუხდეს ლაშქართა ომად თავისა მკლავითა. |
| მათი მესმა, დავინახე ზახილი და ხრმალთა ელვა, | <> | «მათი მესმა, დავინახე ზახილი და ხრმალთა ელვა, |
| ნავი ვსთხოვე მენავეთა, მით ვიყივლე მე ერთხელ «ვა», | ნავი ვსთხოვე მენავეთა, მით ვიყივლე მე ერთხელ ვა, | |
| ზღვასა შევე, მომეგება მეომარი ვითა ღელვა, | = | ზღვასა შევე, მომეგება მეომარი ვითა ღელვა, |
| სწადდა, მაგრა ვეღარა ქმნეს ჩემი ზედა წამოქელვა. | სწადდა, მაგრა ვეღარა ქმნეს ჩემი ზედა წამოქელვა. | |
| კვლა სხვანი დიდნი ლაშქარნი უკანა მომეწეოდეს, | <> | «კვლა სხვანი დიდნი ლაშქარნი უკანა მომეწეოდეს. |
| იქით და აქათ მომიხდეს, ერთგნით ვერ მომერეოდეს, | = | იქით და აქათ მომიხდეს, ერთგნით ვერ მომერეოდეს, |
| არ მომწურვოდეს წინანი, ზურგით მესროდეს მე ოდეს, | არ მომწურვოდეს წინანი, ზურგით მესროდეს მე ოდეს, | |
| ხრმალსა მივენდვე, გამიტყდა, ისარნი დამელეოდეს. | <> | ხრმალსა მივენდევ, გამიტყდა, ისარნი დამელეოდეს. |
| = | ||
| მომეჯარნეს, ვეღარა ვქმენ, ნავით ცხენი გარდვიხლტუნვე, | <> | «მომეჯარნეს, ვეღარა ვქმენ, ნავით ცხენი გარდვიხლტუნვე, |
| ზღვა-ზღვა ცურვით წამოუვე, ჩემი მჭვრეტი გავაცბუნვე; | = | ზღვა-ზღვა ცურვით წამოუვე, ჩემი მჭვრეტი გავაცბუნვე; |
| თანამყოლნი ყველაკანი დამიხოცნეს, დამრჩეს მუნვე, | <> | თანა-მყოლნი ყველაკანი დამიხოცნეს, დამრჩეს მუნვე, |
| ვინცა მდევდა, ვერ შემომხდა, მიუბრუნდი, მივაბრუნვე. | ვინცა მდევდა, ვერ შემომხვდა, მივუბრუნდი, მივაბრუნვე. | |
| = | ||
| აწ იგი იქმნას, რაცაღა ენებოს ღმრთისა წადილსა! | <> | «აწ იგი იქმნას, რაღაცა ენებოს ღმრთისა წადილსა; |
| ვეჭვ, ჩემი სისხლი არ შერჩეს, ძალი შემწევდეს ქადილსა! | ვეჭვ, ჩემი სისხლი არ შერჩეს, ძალი შესწევდეს ქადილსა! | |
| ოხრად გაუხდი ყოფასა მათ საღამოსა და დილსა, | ოხრად გავუხდი ყოფასა მათ საღამოსა და დილსა, | |
| უხმობ ყვავთა და ყორანთა, მათ ზედა ვაქნევ ხადილსა!» | ვუხმობ ყვავთა და ყორანთა, მათ ზედა ვაქნევ ხადილსა!» | |
| = | ||
| ამა ყმამან შემიკვეთა, გული მისკენ მიმიბრუნდა. | <> | “ამა ყმამან შემიკვეთა, გული მისკე მიმიბრუნდა. |
| მოვახსენე: «აჩქარება შენი ყოლა არა უნდა, | = | მოვახსენე: «აჩქარება შენი ყოლა არა უნდა, |
| მეცა თანა წამოგყვები, დაიხოცნენ იგი მუნ, და-! | <> | მეცა თანა წამოგყვები, დაიხოცნენ იგი მუნ და-! |
| ჩვენ ორთავე მეომარი განაღამცა შეგვიძრწუნდა!» | = | ჩვენ ორთავე მეომარი განაღამცა შეგვიძრწუნდა!» |
| ესეცა უთხარ: «ამბავი ჩემი არ გაგეგონების, | <> | “ესეცა ვუთხარ: «ამბავი ჩემი არ გაგეგონების, |
| უფრორე წყნარად გიამბობ, თუ ჟამი ჩვენ გვექონების». | = | უფრორე წყნარად გიამბობ, თუ ჟამი ჩვენ გვექონების». |
| მან მითხრა: «ლხინი საჩემო მაგას რა შეეწონების! | მან მითხრა: «ლხინი საჩემო მაგას რა შეეწონების! | |
| დღედ სიკვდილამდის სიცოცხლე შენ ჩემი დაგემონების». | <> | დღედ სიკვდილადმდის სიცოცხლე შენ ჩემი დაგემონების». |
| = | ||
| მივედით მისსა ქალაქსა ტურფასა, მაგრა ცოტასა; | <> | “მივედით მისსა ქალაქსა ტურფასა, მაგრა ცოტასა; |
| გამოეგებნეს ლაშქარნი, ისხმიდეს მისთვის ოტასა, | = | გამოეგებნეს ლაშქარნი, ისხმიდეს მისთვის ოტასა, |
| პირსა იხოკდეს, გაჰყრიდეს ნახოკსა ვით ნაფოტასა, | <> | პირსა იხოკდეს, გაჰყრიდეს ნახოკსა, ვით ნაფოტასა, |
| ეხვეოდიან, ჰკოცნიან ხრმალსა და სალტე-კოტასა. | = | ეხვეოდიან, ჰკოცნიან ხრმალსა და სალტე-კოტასა. |
| კვლა მოვეწონე, ვეტურფე მე მისი გარდნაკიდარი; | <> | “კვლა მოვეწონე, ვეტურფე მე მისი გარდნაკიდარი; |
| შემასხმიდიან ქებასა: «მზეო, შენ ჩვენთვის იდარი!» | = | შემასხმიდიან ქებასა: «მზეო, შენ ჩვენთვის იდარი!» |
| მივედით, ვნახეთ ქალაქი მისი ტურფა და მდიდარი, | მივედით, ვნახეთ ქალაქი მისი ტურფა და მდიდარი, | |
| ყველასა ტანსა ემოსა ზარქაში განაზიდარი“. | ყველასა ტანსა ემოსა ზარქაში განაზიდარი“. | |
| შველა ტარიელისაგან ფრიდონისა | შველა ტარიელისაგან ფრიდონისა | |
| +- | ||
| მოჯობდა, ომი შეეძლო, ხმარება ცხენ-აბჯარისა; | = | მოჯობდა, ომი შეეძლო, ხმარება ცხენ-აბჯარისა; |
| დავკაზმეთ ნავი-კატარღა და რიცხვი სპათა ჯარისა; | <> | დავკაზმეთ ნავი, კატარღა და რიცხვი სპათა ჯარისა; |
| კაცი ხმდა, მისთა მჭვრეტთათვის ღონემცა ეაჯა რისა! | = | კაცი ხმდა, მისთა მჭვრეტთათვის ღონემცა ეაჯა რისა! |
| აწ გითხრა ომი მოყმისა, მებრძოლთა დამსაჯარისა. | აწ გითხრა ომი მოყმისა, მებრძოლთა დამსაჯარისა. | |
| მათი მესმა დაპირება, ჩაბალახთა ჩამობურვა; | <> | “მათი მესმა დაპირება, ჩაბალახთა ჩამობურვა; |
| ნავი წინა მომეგება, არა ვიცი, შვიდი თუ რვა. | = | ნავი წინა მომეგება, არა ვიცი, შვიდი თუ რვა. |
| ფიცხლა ზედა შევეჯახე, მათ დაიწყეს ამოდ ცურვა; | <> | ფიცხლა ზედა შევეჯახე, მათ დაიწყეს ამოდ ცურვა: |
| ქუსლი შევეც, დაუქციე, დაიზახნეს დიაცურ «ვა». | ქუსლი ვჰკარ და დავუქციე, დაიზახნეს დიაცურ ვა! | |
| = | ||
| კვლა სხვასა, მივე, მოვჰკიდე ხელი ნავისა ბაგესა, | <> | “კვლა სხვასა მივე, მოვჰკიდე ხელი ნავისა ბაგესა, |
| ზღვასა დავანთქენ, დავხოცენ, ომიმცა რაღა აგესა! | = | ზღვასა დავანთქენ, დავხოცენ, ომიმცა რაღა აგესა! |
| სხვანი გამექცეს, მიმართეს მათ-მათსა საქულბაგესა, | <> | სხვანი გამექცეს, მიმართეს მათ-მათსა საქულბაგესა; |
| ვინცა მიჭვრეტდეს, უკვირდა, მაქებდეს, არ მაძაგესა. | = | ვინცა მიჭვრეტდეს, უკვირდა, მაქებდეს, არ მაძაგესა. |
| ზღვა გავიარეთ, გავედით, შემოგვიტიეს ცხენია, | <> | “ზღვა გავიარეთ, გავედით, შემოგვიტიეს ცხენია, |
| კვლა შევიბენით, შეიქმნნეს ომისა სიმარცხენია. | = | კვლა შევიბენით, შეიქმნნეს ომისა სიმარცხენია. |
| მუნ მომეწონნეს ფრიდონის სიქველე-სიფიცხენია: | მუნ მომეწონნეს ფრიდონის სიქველე-სიფიცხენია: | |
| იბრძვის ლომი და პირად მზე, იგი ალვისაც ხენია. | იბრძვის ლომი და პირად მზე, იგი ალვისაც ხენია. | |
| თვით ორნივე ბიძასძენი მისნი ხრმლითა ჩამოყარნა, | <> | “თვით ორნივე ბიძაძენი მისნი ხმრლითა ჩამოყარნა, |
| ხელნი წმიდად გარდეკვეთნეს, იგი ასრე ასაპყარნა, | ხელნი წმიდად გარდაკვეთნეს, იგი ასრე ასაპყარნა, | |
| მოიტანნა მხარდაკრულნი, ერთმან ორნი არ დაყარნა, | მოიყვანნა მხარ-დაკრულნი, ერთმან ორნი არ დაყარნა, | |
| მათნი ყმანი გაამტირლნა, მისნი სპანი ამაყარნა. | მათნი ყმანი გაამტირლნა, მისნი ყმანი ამაყარნა. | |
| = | ||
| მათნი ლაშქარნი გაგვექცეს, ვეცენით, გა-ცა-ვფანტენით; | <> | “მათნი ლაშქარნი გაგვექცეს; ვეცენით, გა-ცა-ვფანტენით. |
| ფიცხლად წაუღეთ ქალაქი, არ თავნი გავაზანტენით; | ფიცხლად წავუღეთ ქალაქი, არ თავნი გავაზანტენით; | |
| ქვითა დავლეწეთ წვივები, ჩვენ იგი გავანატენით. | = | ქვითა დავლეწეთ წვივები, ჩვენ იგი გავანატენით. |
| მომკალ, თუ ლარი დალიოთ ან აკიდებით, ან ტენით. | მომკალ, თუ ლარი დალიოთ ან აკიდებით, ან ტენით. | |
| ფრიდონ ნახნა საჭურჭლენი და ბეჭედნი მისნი დასხნა, | <> | “ფრიდონ ნახნა საჭურჭლენი და ბეჭედნი მისნი დასხნა. |
| თვით ორნივე ბიძასძენი დაპყრობილნი წამოასხნა, | თვით ორნივე ბიძა-ძენი დაპყრობილნი წამოასხნა. | |
| მისთა ნაცვლად სისხლნი მათნი მოღვარნა და ველთა ასხნა; | მისად ნაცვლად სისხლნი მათნი მოღვარნა და ველთა ასხნა; | |
| ჩემი თქვეს, თუ: «ღმერთსა მადლი, ვინ ალვისა ხენი ასხნა!» | ჩემი თქვეს თუ: «ღმერთსა მადლი, ვინ ალვისა ხენი ასხნა!» | |
| = | ||
| მივედით, მოქალაქეთა ზარი ჩნდა, რომე ზმიდიან, | <> | “მივედით, მოქალაქეთა ზარი ჩნდა, რომე ზმიდიან, |
| აჯაბთა მქმნელნი მჭვრეტელთა გულსა მუნ დააბმიდიან; | = | აჯაბთა მქმნელნი მჭვრეტელთა გულსა მუნ დააბმიდიან; |
| მე და ნურადინს ყველანი ქებასა შეგვასხმიდიან, | მე და ნურადინს ყველანი ქებასა შეგვასხმიდიან, | |
| გვითხრობდეს: «მკლავთა თქვენთაგან ჯერთ მათნი სისხლნი მიდიან!» | გვითხრობდეს: «მკლავთა თქვენთაგან ჯერთ მათნი სისხლნი მიდიან!» | |
| ლაშქარნი ფრიდონს მეფედ და მიხმობდეს მეფეთმეფობით, | <> | “ლაშქარნი ფრიდონს მეფედ და მიხმობდეს მეფეთ-მეფობით, |
| თვით თავსა მათსა – მონად და ჩემსა ყველასა – სეფობით; | თვით თავსა მათსა – მონად და ჩემსა – ყველასა სეფობით; | |
| დაღრეჯით ვიყავ, ვერ მპოვეს ვეროდეს ვარდსა მკრეფობით, | დაღრეჯით ვიყავ, ვერ მპოვეს ვეროდეს ვარდთა მკრეფობით, | |
| ჩემი ვერ ცნიან ამბავი, მუნ იყო არ იეფობით“. | ჩემი ვერ ცნიან ამბავი, მუნ იყო არ-იეფობით“. | |
| ფრიდონისაგან ნესტან-დარეჯანის ამბვის მბობა | ფრიდონისაგან ნესტან-დარეჯანის ამბის მბობა | |
| დღესა ერთსა მე და ფრიდონ ნადირობას გამოვედით, | = | დღესა ერთსა მე და ფრიდონ ნადირობას გამოვედით, |
| ზღვასა ზედა წაწურვილსა ქედსა რასმე გარდავდეგით; | <> | ზღვასა ზედა წაწურვილსა ქედსა რასმე გარდავედით; |
| ფრიდონ მითხრა: «გითხრობ რასმე, – ვთამაშობდით, ცხენსა ვსხედით,– | ფრიდონ მითხრა: «გითხრობ რასმე, – ვთამაშობდით, ცხენსა ვსხედით, – | |
| ერთი რამე საკვირველი მე ვნახეო ამა ქედით». | = | ერთი რამე საკვირველი მე ვნახეო ამა ქედით». |
| მე ვჰკითხევდი, ფრიდონ მეტყვის მართ ამბავსა ესოდენსა: | <> | “მე ვჰკითხევდი, ფრიდონ მეტყვის მართ ამბავსა ესოდენსა: |
| «დღე ერთ მწადდა ნადირობა, შევჯე ამა ჩემსა ცხენსა, – | «დღე ერთ მწადდა ნადირობა, შევჯე ამა ჩემსა ცხენსა,– | |
| ზღვათა შიგან იხვსა ჰგავს და ხმელთა ზედა შავარდენსა, – | ზღვათა შიგან იხვსა ჰგვანდა, ხმელთა ზედა შავარდენსა – | |
| აქა ვდეგ და თვალს უგებდი ქორსა, იქით განაფრენსა. | აქა ვდეგ და თვალს ვუგებდი ქორსა, იქით განაფრენსა. | |
| = | ||
| ზოგჯერ ზღვითკე მივიხედნი, წავსდგომოდი ამა გორსა; | <> | «ზოგჯერ ზღვისკე მივიხედნი, წავსდგომოდი ამა გორსა; |
| ზღვასა შიგან ცოტა რამე დავინახე, თუცა შორსა, | ზღვასა შიგან ცოტა რამე დავინახე, თუცა შორსა. | |
| ეგრე ფიცხლა სიარული არას ძალუც მისსა სწორსა; | ეგრე ფიცხლად სიარული არას ძალ-უც მისსა სწორსა, | |
| ვერად ვიცან, გონებასა გავეკვირვე ამად ორსა. | = | ვერად ვიცან, გონებასა გავეკვირვე ამად ორსა. |
| ვთქვი: «რა არის, რას ვამსგავსო, მფრინველია ანუ მხეცი?» | <> | «ვთქვი: რა არის, რას ვამსგავსო, მფრინველია, ანუ მხეცი? |
| ნავი იყო, გარ ეფარა სამოსელი მრავალკეცი; | ნავი იყო, გარ ეფერა სამოსელი მრავალ-კეცი; | |
| წინა კაცნი მოზიდვიდეს; თვალი ამად დავაცეცი, | = | წინა კაცნი მოზიდვიდეს; თვალი ამად დავაცეცი, |
| მთვარე უჯდა კიდობანსა, ცა მეშვიდე მასმცა ვეცი. | <> | მთვარე უჯდა კიდობანსა, ცა მეშვიდე მასცა ვეცი. |
| = | ||
| ამოძვრეს ორნი მონანი, შავნი მართ ვითა ფისანი. | <> | «ამოძვრნეს ორნი მონანი, შავნი მართ ვითა ფისანი. |
| ქალი გარდმოსვეს, სისხონი ვნახენ მისისა თმისანი. | = | ქალი გარდმოსვეს, სისხონი ვნახენ მისისა თმისანი. |
| მას რომე ელვა ჰკრთებოდა, ფერნიმცა ჰგვანდეს რისანი! | მას რომე ელვა ჰკრთებოდა, ფერნიმცა ჰგვანდეს რისანი! | |
| მან გაანათლა ქვეყანა, გაცუდდეს შუქნი მზისანი! | <> | მან განანათლა სამყარო, გაცუდდეს შუქნი მზისანი! |
| = | ||
| სიხარულმან ამაჩქარა, ამათრთოლა, და-ცა-მლეწა, | <> | «სიხარულმან ამაჩქარა, ამათრთოლა, და-ცა-მლეწა, |
| იგი ვარდი შემიყვარდა, რომე თოვლსა არ ეხეწა; | = | იგი ვარდი შემიყვარდა, რომე თოვლსა არ ეხეწა; |
| დავაპირე შეტევება, ვთქვი: «წავიდე მათკე მე, წა-, | <> | დავაპირე შეტევება, ვთქვი, წავიდე მათკე მე, წა-, |
| ჩემსა შავსა სულიერი რამცა ვითა გარდეხვეწა!» | ჩემსა შავსა სულიერი რამცა ვითა გარდეხვეწა! | |
| = | ||
| ცხენი გავქუსლე, იქმოდა შამბი ხმასა და ხრიალსა, | <> | «ცხენი გავქუსლე, იქმოდა შამბი ხმასა და ხრიალსა, |
| ვეღარ მიუსწარ, გამესწრნეს, რაზომცა ვსცემდი წრტიალსა. | ვეღარ მივუსწარ, გამესწრნეს, რაზომცა ვსცემდი წრტიალსა. | |
| ზღვის პირსა მივე, შევხედენ, ჩნდა ოდენ მზისა ტიალსა, | = | ზღვის პირსა მივე, შევხედენ, ჩნდა ოდენ მზისა ტიალსა, |
| გამშორვებოდეს, წამსლვოდეს, ამისთვის დავეწვი ალსა». | <> | გაშორვებოდეს, წამსლვოდეს, ამისთვის დავეწვი ალსა». |
| = | ||
| ესე მესმა ფრიდონისგან, მომემატა ცეცხლთა სიცხე, | <> | “ესე მესმა ფრიდონისგან, მომემატა ცეცხლთა სიცხე, |
| ცხენისაგან გარდავიჭერ, თავი სრულად გავიკიცხე, | = | ცხენისაგან გარდავიჭერ, თავი სრულად გავიკიცხე, |
| ჩემთა ღაწვთა დანადენი მე ჩემივე სისხლი ვიცხე. | ჩემთა ღაწვთა დანადენი მე ჩემივე სისხლი ვიცხე. | |
| უთხარ: «მომკალ, უჩემოსა ენახამცა ვისცა ის ხე?!» | <> | ვუთხარ: «მომკალ, უჩემოსა ენახამცა ვისცა ისც ხე!» |
| = | ||
| ესე ჩემგან გაუკვირდა, ფრიდონს უცხოდ ეუცხოვა, | <> | ,,ესე ჩემგან გაუკვირდა ფრიდონს, მეტად ეუცხოვა, |
| მაგრა მეტად შევებრალე, ტირილითა მესათნოვა; | = | მაგრა მეტად შევებრალე, ტირილითა მესათნოვა; |
| თვალთათ ვითა მარგალიტი ცრემლი ცხელი გარდმოთოვა, | თვალთათ ვითა მარგალიტი ცრემლი ცხელი გარდმოთოვა, | |
| ვითა შვილი დამადუმა, მემუდარა, შემეპოვა. | ვითა შვილი დამადუმა, მემუდარა, შემეპოვა. | |
| «ვაგლახ მეო, რა გიამბე ფათერაკად, მცთარმან, შმაგად!» | <> | ვაგლახ მეო, რა გიამბე ფათერაკად, მცთარმან, შმაგად!“ |
| მოვახსენე: «ნურა გაგვა, ნუ ინავღლი მაგას მაგად! | მოვახსენე: „ნურა გაგვა, ნუ ინავღლი მაგას მაგად! | |
| იგი მთვარე ჩემი იყო, მით მედების ცეცხლი მდაგად; | = | იგი მთვარე ჩემი იყო, მით მედების ცეცხლი მდაგად; |
| აწ გიამბობ, რათგან თავი გინდა ჩემად ამხანაგად». | <> | აწ გიამბობ, რათგან თავი გინდა ჩემად ამხანაგად» |
| = | ||
| ფრიდონს უთხარ ყველაკაი, ჩემი თავსა გარდასრული. | <> | «ფრიდონს ვუთხარ ყველაკაი ჩემი, თავსა გარდასრული; |
| მან მითხრა, თუ: «რას ვიტყოდი მოცთომილი, გაბასრული! | = | მან მითხრა, თუ: «რას ვიტყოდი მოცთომილი, გაბასრული! |
| შენ, მაღალი ინდოთ მეფე, ჩემსა რადმე ხარ მოსრული, | <> | შენ მაღალი ინდოთ მეფე ჩემსა რადმე ხარ მოსრული, |
| სახელმწიფო საჯდომი და ტახტი გმართებს, სრაცა სრული». | = | სახელმწიფო საჯდომი და ტახტი გმართებს, სრაცა სრული». |
| კვლაცა მითხრა: «ვისცა ღმერთი საროს მორჩსა ტანად უხებს, | <> | “კვლაცა მითხრა: «ვისცა ღმერთი საროს მორჩსა ტანად უხებს, |
| მას ლახვარსა მოაშორვებს, თუცა პირველ გულსა უხებს, | მას ლახვრსა მოაშორვებს, თუცა პირველ გულსა უხებს, | |
| იგი მოგვცემს წყალობასა მისსა, ზეცით მოგვიქუხებს, | = | იგი მოგვცემს წყალობასა მისსა, ზეცით მოგვიქუხებს, |
| ჭირსა ლხინად შეგვიცვალებს, არაოდეს შეგვაწუხებს». | <> | ჭირსა ლხინად შეგვიცვალებს, არაოდეს შეგვაწუხებს“. |
| = | ||
| წამოვედით ნატირებნი, სრას დავსხედით თავისწინა; | <> | “წამოვედით ნატირებნი, სრას დავსხედით თავის წინა; |
| ფრიდონს უთხარ: «ჩემი შემწე შენგან კიდე არავინ-ა, | ფრიდონს ვუთხარ: «ჩემი შემწე შენგან კიდევ არვინ-ა, | |
| ვითა ღმერთმან შენი მსგავსი სოფლად არა მოავლინა, | = | ვითა ღმერთმან შენი მსგავსი სოფლად არა მოავლინა, |
| მაშა, რათგან შეგემეცნე, ამის მეტი რად რა მინა? | <> | მაშა რათგან შეგემეცენ, ამის მეტი რად რა მინა? |
| = | ||
| არ ავი გესვა მოყვარე, ჟამი თუ მომხვდეს ჟამისად, | <> | “არ ავი გესვა მოყვარე, ჟამი თუ მომხვდეს ჟამისად, |
| ენა, გონება მახმარე გამოსარჩევლად ამისად: | = | ენა, გონება მახმარე გამოსარჩევლად ამისად: |
| რა მოვაგვარო, რა მიჯობს სალხენლად ჩემად და მისად? | <> | რა მოვაგვარო, რა მიჯობს სალხენად ჩემად და მისად? |
| თუ ვერას ვარგებ, ვიქმნები ვერდამყოფელად წამისად». | თუ ვერას ვარგებ, ვიქმნები ვერ-დამყოფელი წამისად». | |
| = | ||
| მან მითხრა: «ბედი ღმრთისაგან მიჯობსღა ამას რომელი? | <> | “მან მითხრა: «ბედი ღმრთისაგან მიჯობსღა ამას რომელი: |
| მოსრულ ხარ ჩემად წყალობად მეფე ინდოეთს მჯდომელი; | მოსულხარ ჩემად წყალობად მეფე ინდოეთს მჯდომელი; | |
| მემცა რად ვიყავ ამისთვის მადლისა რასმე მნდომელი? | მემცა რად ვიყავ ამისთვის მადლისა რასმე მნდომელი, | |
| ერთი ვარ მონა მონებად წინაშე თქვენსა მდგომელი. | ერთი ვარ მონა მონებად, წინაშე თქვენსა მდგომელი. | |
| = | ||
| ესე ქალაქი გზა არის ნავთა, ყოველგნით მავალთა, | <> | «ესე ქალაქი გზა არის ნავთა, ყოველგნით მავალთა, |
| შემომკრებელი ამბავთა უცხოთა რათმე მრავალთა; | = | შემომკრებელი ამბავთა უცხოთა რათმე მრავალთა; |
| აქა მოგესმის წამალი, შენ რომე დაუწვავ ალთა. | <> | აქა მოგვესმის ამბავი, შენ რომე დაუწვავ ალთა. |
| ნუთუ ქმნას ღმერთმან გარდახდა ამაგა ჭირთა და ვალთა! | ნუთუ ქმნას ღმერთმან გარდახდა მაგ შენთა ჭირთა და ვალთა!» | |
| = | ||
| ჩვენ გავგზავნნეთ მენავენი, რომელთაცა კვლა უვლია, | <> | «ჩვენ გავგზავნნეთ მენავენი, რომელთაცა კვლა უვლია, |
| მოგვინახონ იგი მთვარე, ვისთვის ჭირი არ გვაკლია; | = | მოგვინახონ იგი მთვარე, ვისთვის ჭირი არ გვაკლია; |
| მუნამდისცა მოიჭირვე, – გონებამან არ დაგლია. | მუნამდისცა მოიჭირვე, – გონებამან არ დაგლია. | |
| ყოლა ჭირი არ ეგების, თუმცა ლხინმან არ დასძლია». | <> | ყოლა ჭირი არ ეგების, თუმცა ლხინმან არ დასძლია“. |
| = | ||
| კაცნი იხმნა მასვე წამსა, ესე საქმე დავიურვეთ, | <> | “კაცნი იხმნა მასვე წამსა, ესე საქმე დავიურვეთ, |
| უბრძანა, თუ: «ნავებითა წადით, ზღვა-ზღვა მოიცურვეთ, | უბრძანა თუ: «ნავებითა წადით, ზღვა-ზღვა მოიცურვეთ; | |
| მოგვინახეთ, საყვარელსა მისსა მისთვის მოასურვეთ; | მოგვინახეთ, საყვარელსა მისსა მისთვის მოასურვეთ, | |
| თავთა ჭირი უათასეთ, რადმც უშვიდეთ, რადმცა ურვეთ?» | თავთა ჭირი უათასეთ, რადმც უშვიდეთ, ანუ ურვეთ?» | |
| = | ||
| აჩინნა კაცნი, სადაცა სადგურნი ნავთა სჩენოდეს, | <> | “აჩინნა კაცნი, სადაცა სადგურნი ნავთა სჩენოდეს; |
| უბრძანა: «ძებნეთ ყოველგან, რაცა ვის მისი გსმენოდეს». | უბრძანა : «ძებნეთ ყოველგან, რაცა ვის მისი გსმენოდეს». | |
| მოლოდნა მიჩნდა სალხინოდ, პატიჟნი მო-რე-მლხენოდეს. | მოლოდნა მიჩნდა სალხინოდ, პატიჟნი მო-რე-მლხენოდეს, | |
| უმისოდ ლხინი მინახავს, ამა დღისათვის მრცხვენოდეს! | = | უმისოდ ლხინი მინახავს, ამა დღისათვის მრცხვენოდეს! |
| ფრიდონ საჯდომნი დამიდგნა ადგილსა საპატრონოსა, | <> | “ფრიდონ საჯდომნი დამიდგნა ადგილსა საპატრონოსა, |
| მითხრა, თუ: «მცთარ ვარ აქამდის, ვერ მივხვდი გასაგონოსა: | მითხრა, თუ: «მცთარვარ აქამდის, ვერ მივხვდი გასაგონოსა: | |
| ხარ დიდი მეფე ინდოთა, რა ვით ვინ მოგაწონოსა! | = | ხარ დიდი მეფე ინდოთა, რა ვით ვინ მოგაწონოსა! |
| ვინ არის კაცი, რომელმან თავი არ დაგამონოსა?!» | ვინ არის კაცი, რომელმან თავი არ დაგამონოსა?!» | |
| რას ვაგრძელებდე! მოვიდეს ყოვლგნით ამბვისა მცნობელნი, | <> | “რას ვაგრძელებდე! მოვიდეს ყოვლგნით ამბისა მცნობელნი, |
| ცუდნი და ცუდთა ადგილთა თავისა დამაშრობელნი, | ცუდნი და ცუდთა ადგილთა თავისა დამაშრობელნი; | |
| ვერა ვერ ეცნა, ვერ იყვნეს ვერას ამბვისა მბობელნი, | ვერა ვერ ეცნა, ვერ იყვნეს ვერას ამბისა მბობელნი, | |
| მე უფრო მდინდეს თვალთაგან კვლა ცრემლნი შეუშრობელნი. | = | მე უფრო მდინდეს თვალთაგან კვლა ცრემლნი შეუშრობელნი. |
| მე ფრიდონს უთხარ: «ესე დღე ვითა მესაზაროების, | <> | “მე ფრიდონს ვუთხარ: «ესე დღე ვითა მესაზაროების, |
| ამისად მოწმად ღმერთი მყავს, სათქმელად მეუცხოების; | = | ამისად მოწმად ღმერთი მყავს, სათქმელად მეუცხოების; |
| უშენოდ მყოფსა ღამე და დღეცა მესაღამოების, | უშენოდ მყოფსა ღამე და დღეცა მესაღამოების, | |
| დახსნილ ვარ ლხინსა ყოველსა, მით გული ჭირსა მოების. | <> | დახსნილვარ ლხინსა ყოველსა, მით გული ჭირსა მოების. |
| = | ||
| მაშა მე მისსა ამბავსა რათგან აღარას მოველი, | <> | «მაშა მე მისსა ამბავსა რათგან აღარას მოველი, |
| ვეღარ ვიქმნები, გამიშვი, ვარ ფარმანისა მთხოველი!» | = | ვეღარ ვიქმნები, გამიშვი, ვარ ფარმანისა მთხოველი!» |
| ფრიდონს რა ესმა, ატირდა, სისხლითა მოერწყო ველი; | <> | ფრიდონს რა ესმა, ატირდა, სისხლითა მოერწყო ველი, |
| მითხრა, თუ: «ძმაო, დღესითგან ცუდ ჩემი ლხინი ყოველი!» | მითხრა, თუ: «ძმაო დღესითგან ცუდ ჩემი ლხინი ყოველი!» | |
| = | ||
| თუცა დია მოიჭირვეს, ვერცა ეგრე დამიჭირეს; | <> | “თუცა დია მოიჭირვეს, ვერცა ეგრე დამიჭირეს; |
| მისთა სპათა მუხლმოყრილთა თავი მათი ჩემკერძ ირეს, | მისთა სპათა მუხლ-მოყრილთა თავი მათი ჩემ-კერძ ირეს, | |
| მეხვეოდეს, მაკოცებდეს, ატირდეს და ამატირეს: | = | მეხვეოდეს, მაკოცებდეს, ატირდეს და ამატირეს: |
| «ნუ წახვალო, დაგაწამოთ, სიცოცხლეა ჩვენი ვირეს!» | <> | «ნუ წახვალო, დაგემონნეთ, სიცოცხლეა ჩვენი ვირეს!» |
| = | ||
| ეგრე უთხარ: «თქვენი გაყრა მეცა დია მეძნელების, | <> | “ეგრე ვუთხარ: «თქვენი გაყრა მეცა დია მეძნელების, |
| მაგრა ლხინი უმისოსა ჩემგან ძნელად გაიძლების; | = | მაგრა ლხინი უმისოსა ჩემგან ძნელად გაიძლების; |
| ჩემსა ტყვესა ვერ გავსწირავ, თქვენცა დია გებრალების, | ჩემსა ტყვესა ვერ გავსწირავ, თქვენცა დია გებრალების, | |
| ნუვინ მიშლით, არ დავდგები, არცა ვისგან დამეშლების». | <> | ნუვინ მიშლით, არ დავდგები, არცა ვისგან დამეშლების“. |
| = | ||
| მერმე ფრიდონ მოიყვანა, მიძღვნა ესე ჩემი ცხენი, | <> | “მერმე ფრიდონ მოიყვანა, მიძღვნა ესე ჩემი ცხენი, |
| მითხრა: «ხედავ პირი მზისა, თქვენ, საროსა, ეგეც ხენი, | მითხრა: «ჰხედავ, პირი მზისა, თქვენ საროსა ეგეც ხენი, | |
| ვიცი, მეტი არა გინდა, ძღვენნი რადმცა გავკიცხენი? | = | ვიცი, მეტი არა გინდა, ძღვენნი რადმცა გავკიცხენი? |
| თვით ამანვე მოგაწონნეს სახედრობა-სიფიცხენი». | <> | თვით ამანვე მოგაწონოს სახედრობა, სიფიცხენი». |
| = | ||
| ფრიდონ გამომყვა, წავედით, ორთავე ცრემლნი ვღვარენით; | <> | “ფრიდონ გამომყვა, წავედით, ორთავე ცრემლნი ვღვარენით; |
| მუნ ერთმანერთსა ვაკოცეთ, ზახილით გავიყარენით. | = | მუნ ერთმანერთსა ვაკოცეთ, ზახილით გავიყარენით. |
| სრულად ლაშქარნი მტიროდეს გულითა მართლად, არ ენით. | სრულად ლაშქარნი მტიროდეს გულითა მართლად, არ ენით. | |
| გაზრდილ-გამზრდელთა გაყრასა ჩვენ თავნი დავადარენით. | გაზრდილ-გამზრდელთა გაყრასა ჩვენ თავნი დავადარენით. | |
| ფრიდონისით წამოსრულმან, წავე ძებნად, კვლა ვიარე, | <> | “ფრიდონისით წამოსრულმან წავე ძებნად, კვლა ვიარე, |
| რომე არა არ დამირჩა ხმელთა ზედა, ზღვათა გარე, | რომე არა არ დამირჩა ხმელთა ზედა, ზღვათა გარე; | |
| მაგრა მისსა მნახავსაცა კაცსა ვერას შევეყარე; | = | მაგრა მისსა მნახავსაცა კაცსა ვერას შევეყარე; |
| გული სრულად გამიშმაგდა, თავი მხეცთა დავადარე. | გული სრულად გამიშმაგდა, თავი მხეცთა დავადარე. | |
| ვთქვი, თუ: «ჩემი აღარაა სიარული, ცუდი ცურვა, | <> | “ვთქვი, თუ: «ჩემგან აღარა ხამს სიარული, ცუდი ცურვა, |
| ნუთუ მხეცთა სიახლემან უკუმყაროს გულსა ურვა!» | = | ნუთუ მხეცთა სიახლემან უკუმყაროს გულსა ურვა!» |
| მონათა და ამა ასმათს სიტყვა უთხარ შვიდი თუ რვა: | <> | მონათა და ამა ასმათს სიტყვა ვუთხარ შვიდი, თუ რვა: |
| «ვიცი, რომე დამირჯიხართ, დია გმართებს ჩემი მდურვა. | «ვიცი, რომე დამირჯიხართ, დია გიართებს ჩემი მდურვა». | |
| = | ||
| აწ წადით და მე დამაგდეთ, ეტერენით თავთა თქვენთა, | <> | «აწ წადით და მე დამაგდეთ, ეტერენით თავთა თქვენთა, |
| ნუღარ უჭვრეტთ ცრემლთა ცხელთა, თვალთა ჩემთა მონადენთა!» | ნუღარ უჭვრეტთ ცრემლთა ცხელთა, თვალთა ჩემთათ მონადენთა». | |
| რა ესენი მოისმენდეს საუბართა ესოდენთა, | = | რა ესენი მოისმენდეს საუბართა ესოდენთა, |
| მითხრეს: «ჰაჲჰაჲ, რასა ჰბრძანებ, ნუ მოასმენ ყურთა ჩვენთა! | <> | მითხრეს: «ჰაი, რასა ჰბრძანებ, ნუ მოასმენ ყურთა ჩვენთა! |
| = | ||
| უშენოსა ნუმცა ვნახავთ ნუ პატრონსა, ნუ უფალსა! | <> | «უშენოსა ნუმცა ვნახავთ, ნუ პატრონსა, ნუ უფალსა, |
| ნუთუ ღმერთმან არ გაგვყარნეს ცხენთა თქვენთა ნატერფალსა! | ნუთუ ღმერთმან არ გაგვყარნეს ცხენთა თქვენთა ნატერფალსა, | |
| თქვენ გიჭვრეტდეთ საჭვრეტელსა შვენიერსა, სატურფალსა!» | თქვენ გიჭვრეტდეთ საჭვრეტელსა შვენიერსა, სატურფალსა». | |
| თურე ბედი მოაღაფლებს კაცსა ეგზომ არღაფალსა. | თურე ბედი მოაღაფლებს კაცსა ეგზომ არ-ღაფალსა!“ | |
| = | ||
| ვეღარ გავგზავნენ, სიტყვანი მესმნეს მონათა ჩემთანი, | <> | “ვეღარ გავგზავნენ, სიტყვანი მესმნეს მონათა ჩემთანი, |
| მაგრა დავყარენ არენი მე კაცრიელთა თემთანი; | = | მაგრა დავყარენ არენი მე კაცრიელთა თემთანი; |
| სახლად საყოფნი მიმიჩნდეს თხათა და მათ ირემთანი. | <> | სახლად საყოფნი მიმაჩნდეს თხათა და მათ ირემთანი. |
| გავიჭერ, სრულად დავტკებნენ ქვე მინდორნი და ზე მთანი. | = | გავიჭერ, სრულად დავტკებნენ ქვე მინდორნი და ზე მთანი. |
| ესე ქვაბნი უკაცურნი ვპოვენ, დევთა შეეკაფნეს, | <> | “ესე ქვაბნი უკაცურნი ვპოვენ, დევთა შეეკაფნეს; |
| შემოვები, ამოვსწყვიდენ, ყოლა ვერას ვერ მეხაფნეს; | შემომებნეს, ამოვწყვიდენ, ყოლა ვერას ვერ მეხაფნეს, | |
| მათ მონანი დამიხოცნეს, ჯაჭვნი ავად მოექაფნეს. | მათ მონანი დამიხოცნეს, ჯაჭვნი ავად მოექაფნეს; | |
| საწუთრომან დამაღრიჯა, ცქაფნი მისნი კვლა მეცქაფნეს. | = | საწუთრომან დამაღრიჯა, ცქაფნი მისნი კვლა მეცქაფნეს. |
| აჰა, ძმაო, მაშინდითგან აქა ვარ და აქა ვკვდები; | <> | “აჰა, ძმაო, მაშინდითგან აქა ვარ და აქა ვკვდები; |
| ხელი მინდორს გავიჭრები, ზოგჯერ ვტირ და ზოგჯერ ვბნდები, – | ხელი მინდორს გავიჭრები, ზოგჯერ ვტირ და ზოგჯერ ვბნდები, | |
| ესე ქალი არ დამაგდებს, არს მისთვისვე ცეცხლნადები, – | ესე ქალი არ დამაგდებს, – არს მისთვისვე ცეცხლ-ნადები, – | |
| ჩემად ღონედ სიკვდილისა მეტსა არას არ ვეცდები! | = | ჩემად ღონედ სიკვდილისა მეტსა არას არ ვეცდები! |
| რომე ვეფხი შვენიერი სახედ მისად დამისახავს, | <> | “რომე ვეფხი შვენიერი სახედ მისად დამისახავს, |
| ამად მიყვარს ტყავი მისი, კაბად ჩემად მომინახავს; | = | ამად მიყვარს ტყავი მისი, კაბად ჩემად მომინახავს; |
| ესე ქალი შემიკერავს, ზოგჯერ სულთქვამს, ზოგჯერ ახავს; | <> | ესე ქალი შემიკერავს, ზოგჯერ სულთქვამს, ზოგჯერ ახავს, |
| რათგან თავი არ მომიკლავს, ხრმალი ცუდად მომიმახავს. | = | რათგან თავი არ მომიკლავს, ხრმალი ცუდად მომიმახავს. |
| მისსა ვერ იტყვის ქებასა ყოველი ბრძენთა ენები; | <> | “მისსა ვერ იტყვის ქებასა ყოველი ბრძენთა ენები; |
| მას დაკარგულსა ვიგონებ მე, სიცოცხლისა მთმენები; | = | მას დაკარგულსა ვიგონებ მე, სიცოცხლისა მთმენები; |
| მას აქათ ვახლავ ნადირთა, თავსა მათებრვე მხსენები; | მას აქათ ვახლავ ნადირთა, თავსა მათებრვე მხსენები; | |
| სხვად არას ვიაჯ ღმრთისაგან, ვარ სიკვდილისა მქენები“. | სხვად არას ვიაჯ ღმრთისაგან, ვარ სიკვდილისა მქენები“. | |
| პირსა იცა, გაიხეთქა: ღაწვი ვარდი აიხეწა, | <> | პირსა იცა, გაიხეთქა ღაწვი, ვარდი აიხეწა, |
| ლალი ქარვად გარდაიქცა, ბროლი სრულად დაილეწა; | ლალი ქარვად გარდიქცია, ბროლი სრულად დაილეწა; | |
| ავთანდილსცა ცრემლი წასდის წამწამთაგან ერთსახე, წა-; | ავთანდილსცა ცრემლი წასდის წამწამთაგან ერთ-სახე, წა-, | |
| მერმე ქალმან დაადუმა, მუხლმოყრილი შეეხვეწა. | მერე ქალმან დაადუმა, მუხლ-მოყრილი შეეხვეწა. | |
| = | ||
| ტარიელ უთხრა ავთანდილს, ასმათის დადუმებულმან: | ტარიელ უთხრა ავთანდილს, ასმათის დადუმებულმან: | |
| „შენ ყველაკაი გაამე მე, ვერას ვერ ამებულმან; | <> | “შენ ყველაკაი გაამე მე ვერას ვერ ამებულმან; |
| გიამბე ჩემი ამბავი სიცოცხლეგაარმებულმან, | გიამბე ჩემი ამბავი სიცოცხლე-გაარმებულმან, | |
| აწ წადი, ნახე შენი მზე ნახვისა მოჟამებულმან“. | = | აწ წადი, ნახე შენი მზე ნახვისა მოჟამებულმან“. |
| ავთანდილ უთხრა: „მე შენი გაყრა არ მომეთმინების; | ავთანდილ უთხრა: „მე შენი გაყრა არ მომეთმინების; | |
| თუ გაგეყრები, თვალთაგან ცრემლიცა დამედინების. | თუ გაგეყრები, თვალთაგან ცრემლიცა დამედინების. | |
| მართალსა გითხრობ, ამისი კადრება ნუ გეწყინების, | მართალსა გითხრობ, ამისი კადრება ნუ გეწყინების, | |
| შენ ვისთვის ჰკვდები, მაგითა მას არა არ ელხინების. | შენ ვისთვის ჰკვდები, მაგითა მას არა არ ელხინების. | |
| რა აქიმი დასნეულდეს, რაზომ გინდა საქებარი, | <> | “რა აქიმი დასნეულდეს, რაზომ გინდა საქებარი, |
| მან სხვა უხმოს მკურნალი და მაჯაშისა შემტყვებარი; | მან სხვა უხმოს მკურნალი და მაჯასისა შემტყვებარი; | |
| მას უამბოს, რაცა სჭირდეს სენი, ცეცხლთა მომდებარი: | = | მას უამბოს, რაცა სჭირდეს სენი, ცეცხლთა მომდებარი: |
| სხვისა სხვამან უკეთ იცის სასარგებლო საუბარი. | სხვისა სხვამან უკეთ იცის სასარგებლო საუბარი. | |
| რაცა გითხრა, მომისმინე, ბრძენი გეტყვი, არა ხელი: | <> | “რაცა გითხრა, მომისმინე ბრძენი გეტყვი, არა ხელი; |
| ასი გმართებს გაგონება, არ გეყოფის, არ, ერთხელი; | ასი გმართებს გაგონება, არ გეყოფის, არ, ერთხელი. | |
| კარგად ვერას ვერ მოავლენს კაცი აგრე გულფიცხელი. | კარგად ვერას ვერ მოავლენს კაცი აგრე გულ-ფიცხელი. | |
| აწ მე მინდა ნახვა მისი, ვისგან დამწვავს ცეცხლი ცხელი. | = | აწ მე მინდა ნახვა მისი, ვისგან დამწვავს ცეცხლი ცხელი. |
| იგი ვნახო, სიყვარული მისი ჩემთვის დავამტკიცო; | <> | “იგი ვნახო, სიყვარული მისი ჩემთვის დავამტკიცო; |
| მოვახსენო, რაცა მეცნას, მეტი საქმე არა მიცო; | = | მოვახსენო, რაცა მეცნას, მეტი საქმე არა მიცო; |
| შენ გენუკევ, შემაჯერო, ღმერთი იღმრთო, ცაცა იცო, | <> | შენ გენუკვი, შემაჯერო, ღმერთი იღმრთო, ცაცა იცო, |
| ერთმანერთი არ გავწიროთ, მაფიცო და შემომფიცო. | = | ერთმანერთი არ გავწიროთ, მაფიცო და შემომფიცო. |
| რომე აქათ არ წახვიდე, შენ თუ ამას შემეპირო, | <> | “რომე აქათ არ წახვიდე, შენ თუ ამას შემეპირო, |
| მეცა ფიცით შეგაჯერებ, არასათვის არ გაგწირო, | მეცა ფიცით შეგაჯერო, არასათვის არ გაგწირო, | |
| კვლა მოვიდე შენად ნახვად, შენთვის მოვკვდე, შენთვის ვირო, | = | კვლა მოვიდე შენად ნახვად, შენთვის მოვკვდე, შენთვის ვირო, |
| ღმერთსა უნდეს, ვისთვის ჰკვდები, მისთვის აგრე არ გატირო“. | ღმერთსა უნდეს, ვისთვის ჰკვდები, მისთვის აგრე არ გატირო“. | |
| მან მიუგო: „უცხოსუცხო აგრე ვითა შეგიყვარდი? | <> | მან მიუგო: „უცხოს უცხო ეგრე ვითა შეგიყვარდი? |
| გასაყრელად გეძნელები, იადონსა ვითა ვარდი; | = | გასაყრელად გეძნელები, იადონსა ვითა ვარდი; |
| რაგვარამცა დაგივიწყე, რაგვარამცა უკუმქარდი! | რაგვარამცა დაგივიწყე, რაგვარამცა უკუმქარდი! | |
| ღმერთმან ქმნას და კვლაცა გნახო ალვა მორჩი, განაზარდი. | ღმერთმან ქმნას და კვლაცა გნახო ალვა მორჩი, განაზარდი. | |
| პირი შენი ნახვად ჩემად თუ მობრუნდეს, ტანი ვით ხოს, | <> | “პირი შენი ნახვად ჩემად თუ მობრუნდეს, ტანი იხოს, |
| გული მინდორს არ გაიჭრეს, არ ირმოს და არცა ითხოს; | გული მინდორს არ გაიჭრეს, არ იირმოს, არცა ითხოს, | |
| თუ გიტყუო, მოგაღორო, ღმერთმან რისხვით გამიკითხოს! | = | თუ გიტყუო, მოგაღორო, ღმერთმან რისხვით გამიკითხოს! |
| შენმან ჭვრეტა-სიახლემან მომაქარვოს სევდა, მითხოს!“ | შენმან ჭვრეტა-სიახლემან მომაქარვოს სევდა, მითხოს!“ | |
| ამას ზედა შეიფიცნეს მოყვარენი გულსადაგნი, | <> | ამაზედა შეიფიცნეს მოყვარენი გულ-სადაგნი, |
| იაგუნდნი ქარვისფერნი, სიტყვაძვირნი, ცნობაშმაგნი; | იაგუნდნი ქარვის-ფერნი, სიტყვა-ბრძენნი, ცნობა-შმაგნი; | |
| შეუყვარდა ერთმანერთი, სწვიდეს მიწყივ გულსა დაგნი, | = | შეუყვარდა ერთმანერთი, სწვიდეს მიწყივ გულსა დაგნი, |
| მას ღამესა ერთგან იყვნეს შვენიერნი ამხანაგნი. | მას ღამესა ერთგან იყვნეს შვენიერნი ამხანაგნი. | |
| ავთანდილცა მასვე თანა ტიროდა და ცრემლი ღვარა; | ავთანდილცა მასვე თანა ტიროდა და ცრემლი ღვარა; | |
| რა გათენდა, წამოვიდა, აკოცა და გაეყარა; | რა გათენდა, წამოვიდა, აკოცა და გაეყარა; | |
| ტარიელს თუ ვით ეწყინა, რა ქმნას, ამას ვერ მიმხვდარა; | ტარიელს თუ ვით ეწყინა, რა ქმნას, ამას ვერ მიმხვდარა; | |
| ავთანდილცა ჩატიროდა, შამბი შიგან ჩაიარა. | ავთანდილცა ჩატიროდა, შამბი შიგან ჩაიარა. | |
| ავთანდილს ასმათ ჩამოჰყვა, ზენარით ეუბნებოდა, | <> | ავთანდილს ასმათ ჩამოჰყვა, ზენარით ეუბნებოდა; |
| მუხლთა უყრიდა, ტიროდა, თითითა ეხვეწებოდა, | მუხლთა უყრიდა, ტიროდა, თითითა ეხვეწებოდა; | |
| ადრე მოსლვასა ვედრებდა, მართ ვითა ია ჭნებოდა; | = | ადრე მოსლვასა ვედრებდა, მართ ვითა ია ჭნებოდა; |
| მან უთხრა: „დაო, უთქვენოდ სხვა რამცა მეგონებოდა! | <> | მან უთხრა: „დაო, უთქვენოდ სხვა რამცა მეგონებოდა! |
| = | ||
| ადრე მოვალ, არ გაგწირავ, არას დავზამ შინა ხანსა, | <> | “ადრე მოვალ, არ გაგწირავ, არას დავზამ შინა ხანსა, |
| ოდენ სხვაგან არ წავიდეს, ნუსად არებს იმა ტანსა; | ოდენ სხვაგან არ წავიდეს, ნუ სად არებს იმა ტანსა; | |
| აქათ ორ თვე არ მოვიდე, ვიქ საქმესა დაუგვანსა, | აქათ ორ თვე არ მოვიდე, ვიქმ საქმესა დაუგვანსა, | |
| შეიგენით, მიცემულ ვარ ჭირსა რასმე თანისთანსა“. | შეიგენით, მიცემულვარ ჭირსა რასმე თანისთანსა“. | |
| ამბავი ავთანდილისა არაბეთს შექცევისა | = | ამბავი ავთანდილისა არაბეთს შექცევისა |
| <> | ||
| იგი, მუნით წამოსრული, სევდამანცა განა მოკლა! | იგი მუნით წარმოსრული სევდამანცა განა მოკლა! | |
| პირსა იხოკს, ვარდსა აპობს, ხელი მისი გაამხოკლა; | პირსა იხოკს, ვარდსა აზრობს, ხელი მისი გაამხოკლა; | |
| სისხლსა, მისგან დადენილსა, მხეცი ყოვლი გაამლოკლა; | სისხლსა, მისგან დადენილსა, მხეცნი ყოვლი გაამლოკლა; | |
| მისმან ფიცხლა სიარულმან შარა გრძელი შეამოკლა. | = | მისმან ფიცხლა სიარულმან შარა გრძელი შეამოკლა. |
| მუნ მივიდა, სადა იგი მისნი სპანი დაეყარნეს. | <> | მუნ მივიდა, სადა იგი მისნი სპანი დაეყარნეს |
| ნახეს, იცნეს; რაგვარაცა მართებს, აგრე გაეხარნეს. | ნახე, იცნეს, რაგვარადცა მართებს, აგრე გაეხარნეს. | |
| შერმადინსცა ახარებდეს, ფიცხლა კაცთა თავნი არნეს: | შერმანდისცა ახარებდეს, ფიცხლა, კაცთა თავნი არნეს: | |
| „მოვიდაო, აქანამდის ვისთვის ლხინნი გაგვემწარნეს!“ | “მოვიდაო, აქანამდის ვითვის ლხინი გაგვემწარნეს!“ | |
| = | ||
| გაეგება, მოეხვია, ზედა დასდვა პირი ხელსა, | <> | გაეგება, მოეხვია, ზედა დახვდა პირი ხელსა, |
| აკოცებდა, სიხარულით ცრემლსა ღვრიდა ველთა მრწყველსა; | = | აკოცებდა, სიხარულით ცრემლსა ღვრიდა ველთა მრწყველსა; |
| ესე თქვა, თუ: „ნეტარ, ღმერთო, ცხადსა ვხედავ ანუ ბნელსა? | <> | ესე თქვა თუ: „ ნეტარ, ღმერთო, ცხადსა ვხედავ, ანუ ბნელსა? |
| მე ვით ღირს ვარ ამას, რომე თვალნი ჩემნი გჭვრეტდენ მრთელსა!“ | = | მე ვით ღირს ვარ ამას, რომე თვალნი ჩემნი გჭვრეტდენ მრთელსა!“ |
| ყმამან მდაბლად მოიკითხა, ზედა დასდვა პირი პირსა; | <> | ყმამან მდაბლად მოიკითხა, ზედა დასვდა პირი პირსა; |
| უბრძანა, თუ: „ღმერთსა ვმადლობ, შენ თუ ჭირად არა გჭირსა!“ | უბრძანა, თუ: „ღმერთსა ვჰმადლობ, შენ თუ ჭირი არა გჭირსა! | |
| დიდებულთა თაყვანისსცეს, აკოცებდეს, ვინცა ღირსა, | დიდებულთა თაყვანი სცეს, აკოცებდეს ვინცა ღირსა, | |
| ზარსა სცემდეს, უხაროდა უფროსსა და თუნდა მცირსა. | ზარსა სცემდეს, უხაროდა უფროსსა, თუ უნდა მცირსა. | |
| = | ||
| მოვიდეს, სადა საყოფად სახლი დგა მუნ აგებული. | <> | მივიდეს, სადა საყოფად სახლი დგა მუნ აგებული. |
| მოვიდა ნახვად ყოველი მის ქალაქისა კრებული. | = | მოვიდა ნახვად ყოველი მის ქალაქისა კრებული. |
| მაშინვე დაჯდა ნადიმად მორჭმული, ლაღი, შვებული. | <> | მაშინვე დაჯდა ნადიმად მორჭმული, ლაღი, შვებული |
| ენა მის დღისა შვებასა ყოლა ვერ იტყვის კლებული. | ენა მის დღისა შვებასა ყოლა ვერ იტყვის კრებული. | |
| = | ||
| შერმადინს უთხრა, უამბო ყოველი მისგან ნახული, | <> | შერმადინს უთხრა, უამბო ყოველი მისგან ნახული |
| ანუ ვით პოვა იგი ყმა, მისგანვე მზედ დასახული. | ანუ ვით ჰპოვა იგი ყმა, მისგანვე მზედ დასახული | |
| ავთანდილს ცრემლი უყოფდა, უბნობდა თვალდაფახული: | ავთანდილს ცრემლი უყოფდა, უბნობდა თვალ-დაფახული: | |
| „უმისოდ მყოფსა სწორად მიჩს ჩემთვის დარბაზი და ხული“. | “უმისოდ მყოფსა სწორად მიჩნს ჩემთვის დარბაზი და ხული“ | |
| = | ||
| მუნ ამბავი შინაური ყველაკაი მოახსენა: | <> | მან ამბავი შინაური ყველაკაი მოახსენა: |
| „შენი წასლვა არვინ იცის, რაცა მითხარ, აგრე ვქმენა!“ | “შენი წასვლა არვინ იცის, რაცა მითხარ, აგრე ვქმენა!“ | |
| მას დღე მუნით არ წავიდა, ინადიმა, გაისვენა, | მას დღე მუნით არ წავიდა, ინადიმა, განისვენა, | |
| ცისკრად შეჯდა, გაემართა, დღე რა მზემან გაათენა. | ცისკრად შეჯდა, გაემართა, დღე რა მზემან განათენა. | |
| = | ||
| არცაღა დაჯდა ნადიმად, არცა ქმნად კვლა ხალვათისა; | <> | არცაღა დაჯდა ნადიმად, არცაღა ქმნად ხალვათისა; |
| შერმადინ მახარობელი წავა მისლვისა მათისა, | შერმადინ მახარობელი წავა მისვლისა მათისა, | |
| ფიცხლა წავიდა, სავალი სამ დღე ვლო დღისა ათისა. | ფიცხლად წავიდა, სავალი სამ დღე ვლო დღისა ათისა. | |
| მას ლომსა შეყრა უხარის მის მზისა მოკამათისა. | მას ლომსა ნახვა უხარის მის მზისა მოკამათისა. | |
| = | ||
| შესთვალა: „მეფე უკადრი ხარმცა მორჭმით და დიდობით! | <> | შესთავლა: „მეფე უკადრი ხარმცა მორჭმით და დიდობით! |
| ამა საქმესა ვიკადრებ შიშით, კრძალვით და რიდობით: | ამა საქმესა ვიკადრებ შიშით, კრძალვით და რიდობით, | |
| მის ყმისა ვერას ვერ მცნობი უხმობდი თავსა ფლიდობით, | მის ყმისა ვერას ვერ მცნობი ვუხმობდი თავსა ფლიდობით, | |
| აწ ვცან და გაცნევ ყველასა, მოვალ შვებით და მშვიდობით“. | = | აწ ვცან და გაცნევ ყველასა, მოვალ შვებით და მშვიდობით“. |
| როსტევან – მეფე უკადრი, მორჭმული, შეუპოველი. | <> | როსტევან – მეფე უკადრი, მორჭმული, შეუპოველი |
| შერმადინ მოციქულობა თვით მოახსენა ყოველი: | = | შერმადინ მოციქულობა თვით მოახსენა ყოველი: |
| „ავთანდილ მოვა წინაშე, მის ყმისა ვისმე მპოველი“. | <> | “ავთანდილ მოვა წინაშე, მის ყმისა ვისმე მპოველი“. |
| ბრძანა: „ვცან ჩემი ღმრთისაგან სააჯო და სათხოველი“. | = | ბრძანა: „ვცან ჩემი ღმრთისაგან სააჯო და სათხოველი“. |
| თინათინს ჰკადრა შერმადინ, ნათელსა მას უღამოსა: | თინათინს ჰკადრა შერმადინ, ნათელსა მას უღამოსა: | |
| „ავთანდილ მოვა წინაშე, გკადრებს ამბავსა ამოსა“. | <> | “ავთანდილ მოვა წინაშე, გკადრებს ამბავსა ამოსა“. |
| იგი მით აკრთობს ელვასა, მზისაგან უთამამოსა, | იგი მით აკრთთობს ელვასა, მზისაცა უთამამოსა, | |
| მას საბოძვარი უბოძა, მისი ყველაი დამოსა. | = | მას საბოძვარი უბოძა, მისი ყველაი დამოსა. |
| მეფე შეჯდა, გაეგება ყმასა, მუნით მომავალსა; | მეფე შეჯდა, გაეგება ყმასა, მუნით მომავალსა; | |
| ამას პირმზე მეფისაგან ივალებდა ვითა ვალსა. | <> | ამას პირ-მზე მეფისაგან ივალებდა ვითა ვალსა. |
| მიეგება, მოეგება მხიარული გულმხურვალსა, | მიეგება, მოეგება მხიარული გულ-მხურვალსა, | |
| დიდებულთა ჯარისაგან ზოგი ჰგვანდა ვითა მთრვალსა. | დიდებულთა ჯარისაგან ზოგი ჰგვანდა ვითა მთრვალსა. | |
| = | ||
| რა მიეახლა, გარდახდა ყმა, თაყვანისსცა მეფესა; | <> | რა მიეახლა, გარდახდა ყმა, თაყვანი-სცა მეფესა; |
| აკოცა როსტან, მიმხვდარმან ნიშატთა სიიეფესა; | = | აკოცა როსტან, მიმხვდარმან ნიშატთა სიიეფესა; |
| გულმხიარულნი, შვებულნი მივლენ დარბაზსა სეფესა; | <> | გულ-მხიარულნი, შვებულნი მივლენ დარბაზსა სეფესა; |
| მის ყმისა მოსლვა უხარის ყოველსა მუნ მეკრეფესა. | = | მის ყმისა მოსლვა უხარის ყოველსა მუნ მეკრეფესა. |
| მას ავთანდილ თაყვანისსცა, ლომთალომმან მზეთამზესა. | <> | მას ავთანდილ თაყვანი-სცა ლომთა ლომმან მზეთა მზესა. |
| მუნ ბროლი და ვარდ-გიშერი გაეტურფა სინაზესა. | = | მუნ ბროლი და ვარდ-გიშერი გაეტურფა სინაზესა. |
| პირი მისი უნათლეა სინათლესა ზესთაზესა, | <> | პირი მისი უნათლეა სინათლესა ზესთა ზესა, |
| სახლ-საყოფი არა მართებს, ცამცა გაიდარბაზესა! | სახლ-საყოფი არა მართებს, ცამცა გაიდარბაზესა. | |
| = | ||
| მას დღე დასხდეს ნადიმობად, გაამრავლეს სმა და ჭამა; | მას დღე დასხდეს ნადიმობად, გაამრავლეს სმა და ჭამა; | |
| ყმასა მეფე ასრე უჭვრეტს, ვითა შვილსა ტკბილი მამა. | ყმასა მეფე ასრე უჭვრეტს, ვითა შვილსა ტკბილი მამა. | |
| მათ ორთავე აშვენებდა, ფიფქსა – თოვნა, ვარდსა – ნამა. | მათ ორთავე აშვენებდა, ფიფქსა – თოვნა, ვარდსა – ნამა. | |
| უხვად გასცეს საბოძვარი, მარგალიტი, ვითა დრამა. | უხვად გასცეს საბოძვარი, მარგალიტი, ვითა დრამა. | |
| სმა გარდახდა, თავის-თავის გაიყარნეს მსმელნი შინა; | სმა გარდახდა, თავის-თავის გაიყარნეს მსმელნი შინა; | |
| დიდებულნი არ გაუშვნეს, ყმა დაისვეს ახლოს წინა; | დიდებულნი არ გაუშვნეს, ყმა დაისვეს ახლოს წინა; | |
| მეფე ჰკითხავს, იგი ჰკადრებს, რაცა ჭირი დაეთმინა, | მეფე ჰკითხავს, იგი ჰკადრებს, რაცა ჭირი დაეთმინა, | |
| მერმე მისი, უცნობოსა, რა ენახა, რა ესმინა. | მერმე მისი, უცნობოსა, რა ენახა, რა ესმინა. | |
| „მას ვახსენებდე, ნუ გიკვირს, თქმა მჭირდეს მიწყივ ახისა! | <> | “მას ვახსენებდე, ნუ გიკვირს, თქმა მჭირდეს მიწყივ ახისა: |
| მზე თუ ვთქვა მსგავსი მისი და ანუ მისისა სახისა, | = | მზე თუ ვთქვა მსგავსი მისი და ანუ მისისა სახისა, |
| ვინ უნახავქმნის გონება ყოველთა კაცთა მნახისა; | <> | ვინ უნახავ-ქმნის გონება ყოველთა კაცთა მნახისა; |
| ვარდი დამჭნარი ეკალთა შუა, შორს მყოფი, ახ, ის-ა!“ | ვარდი დამჭნარი ეკალთა შუა, შორს-მყოფი, ახ, ის-ა!“ | |
| = | ||
| რა ჭირი კაცსა სოფელმან მოუთმოს მოუთმინამან, | <> | რა ჭირი კაცსა სოფელმან მოუთმოს მოუთმინამან, |
| ქაცვი ლეწამმან, ზაფრანი იმსგავსოს ფერად მინამან. | ქაცვი ლერწამმან, ზაფრანა იმსგავსოს ფერად მინამან, | |
| ავთანდილ, მისმან მხსენებმან, ღაწვი ცრემლითა მინა მან, | ავანდილ, მისმან მხსენებმან, ღაწვი ცრემლითა მინამან. | |
| წვრილად უამბო ამბავი მან, მისმან მონასმინამან: | წვრილად უამბო ამბავი მან, მისმან მონასმინამან. | |
| = | ||
| „ქვაბნი ომითა წაუხმან, სახლად აქვს დევთა სახლები, | <> | “ქვაბნი ომითა წაუხმან, სახლად აქვს დევთა სახლები, |
| საყვარელისა მისისა ქალი ჰყავს თვით ნაახლები, | = | საყვარელისა მისისა ქალი ჰყავს თვით ნაახლები, |
| ვეფხისა ტყავი აცვია, ცუდად უჩს სტავრა-ნახლები, | ვეფხისა ტყავი აცვია, ცუდად უჩს სტავრა-ნახლები, | |
| აღარა ნახავს სოფელსა, ცეცხლი სწვავს ახალ-ახლები“. | აღარა ნახავს სოფელსა, ცეცხლი სწვავს ახალ-ახლები“. | |
| რა დაასრულა ამბავი, საქმე მისისა ჭირისა, | რა დაასრულა ამბავი, საქმე მისისა ჭირისა, | |
| ნახვა მის მზისა ნათლისა, მის, თვალად არდუხჭირისა, | <> | ნახვა მის მზისა ნათლისა, მის თვალად არ დუხჭირისა, |
| ეამა ქება ვარდისა, ბროლისა განაჭვირისა: | ეამა;ქება ვარდისა, ბროლისა განაჭვირისა: | |
| „ეგე კმა სიმხნე სიმხნისად, რადღა ხარ მომხვეჭი რისა!“ | “ეგე კმა სიმხნე სიმხნისად, რადღა ხარ მომხვეჭი რისა!“ | |
| = | ||
| გამხიარულდა თინათინ ამა ამბვისა სმენითა. | <> | გამხიარულდა თინათინ ამა ამბისა სმენითა; |
| მას დღე იხარებს სმისა და ჭამისა არმოწყენითა, | მას დღე იხარებს სმისა და ჭამისა არ-მოწყენითა, | |
| კვლა საწოლს დახვდა მის მზისა მონა სიტყვითა ბრძენითა: | კვლა საწოლს დახვდა მის მზისა მონა სიტყვითა ბრძენითა. | |
| მისლვა ებრძანა, ეამა, თქმა არ ეგების ენითა. | მისლვა ებრძანა; ეამა, თქმა არ ეგების ენითა. | |
| = | ||
| ყმა წავიდა მხიარული, ლმობიერი, არ გამწყრალი, | ყმა წავიდა მხიარული, ლმობიერი, არ გამწყრალი, | |
| ლომი, მინდორს ლომთათანა, მინდორს რული, ფერნამკრთალი, | <> | ლომი მინდორს ლომთა თანა მოარული, ფერ-ნამკრთალი, |
| ყმა სოფლისა ხასიათი, ჯავარსრული, მრავალწყალი, | ყმა სოფლისა ხასიათი, ჯავარ–სრული, მრავალ-წყალი, | |
| მაგრა ჰქონდა გულისათვის გული გულსა განაცვალი. | = | მაგრა ჰქონდა გულისათვის გული გულსა განაცვალი. |
| მზე უკადრი ტახტსა ზედა ზის მორჭმული, არნადევრი, | <> | მზე უკადრი ტახტსა ზედა ზის მორჭმული, არ-ნადევრი, |
| წყლად ევფრატსა უხვად ერწყო ედემს რგული ალვა მჭევრი, | წყლად ევფრატსა უხვად ერწყო ედემს რგული ალვა მჭევრი; | |
| ბროლ-ბალახშსა აშვენებდა თმა გიშერი, წარბი ტევრი. | ბროლ-ბალახშსა აშვენებდა თმა გიშერი, წარბი ტევრი, | |
| მე ვინ ვაქებ? ათენს ბრძენთა, ხამს, აქებდეს ენა ბევრი! | მე ვინ ვაქებ? ათენს ბრძენთა ხამს აქებდეს ენა ბევრი! | |
| = | ||
| ყმა მხიარული წინაშე დასვა სკამითა მისითა; | ყმა მხიარული წინაშე დასვა სკამითა მისითა; | |
| სხენან სავსენი ლხინითა, ორთავე შესატყვისითა; | სხენან სავსენი ლხინითა, ორთავე შესატყვისითა; | |
| უბნობენ ლაღნი, წყლიანნი არა სიტყვითა მქისითა; | <> | უბნობენ ლაღნი, წყლიანნი, არა სიტყვითა მქისითა; |
| უთხრა: „ჰპოვეა, პატიჟნი ნახენ ძებნითა ვისითა?“ | = | უთხრა: „ჰპოვეა, პატიჟნი ნახენ ძებნითა ვისითა?“ |
| ჰკადრა: „რა კაცსა სოფელმან მისცეს წადილი გულისა, | ჰკადრა: „რა კაცსა სოფელმან მისცეს წადილი გულისა, | |
| ხსოვნა არა ხამს ჭირისა, ვით დღისა გარდასრულისა. | <> | ხსოვნა არა ხამს ჭირისა, ვით დღისა გარდასრულისა . |
| ვპოვე ხე, ტანი ალვისა, სოფლისა წყლითა რწყულისა, | = | ვპოვე ხე, ტანი ალვისა, სოფლისა წყლითა რწყულისა, |
| მუნ პირი, მსგავსი ვარდისა, მაგრა აწ ფერნაკლულისა. | <> | მუნ პირი, მსგავსი ვარდისა, მაგრა აწ ფერ-ნაკლულისა. |
| = | ||
| მუნ სარო, მსგავსი ვარდისა, ვნახე, მისჭირდა, მი-, ნები; | <> | “მუნ სარო, მსგავსი ვარდისა, ვნახე, მისჭირდა, მი-, ნები; |
| იტყვის: «დავკარგე ბროლი და სადა რთავს ბროლსა მინები». | = | იტყვის: «დავკარგე ბროლი და სადა რთავს ბროლსა მინები». |
| მით ვიწვი, რათგან ჩემებრვე ცეცხლი სწვავს მოუთმინები“. | მით ვიწვი, რათგან ჩემებრვე ცეცხლი სწვავს მოუთმინები“. | |
| მერმე კვლა ჰკადრა ამბავი მან, მისგან მონასმინები. | მერმე კვლა ჰკადრა ამბავი მან, მისგან მონასმინები. | |
| სიარულსა მისგან ძებნად, სრულ პატიჟთა მოსთვლის, ჭირსა; | <> | სიარულსა მისგან ძებნად სრულ პატიჟთა მოსთვლის ჭირსა, |
| მერმე ჰკადრა, საწადლისა ღმერთმან პოვნა ვით აღირსა: | = | მერმე ჰკადრა, საწადლისა ღმერთმან პოვნა ვით აღირსა: |
| „საწუთრო და სოფელს ყოფა, კაცი უჩსო, ვით ნადირსა, | <> | “საწუთრო და სოფელს ყოფა, კაცი უჩსო, ვით ნადირსა, |
| ოდენ ხელი მხეცთა თანა იარების მინდორს, ტირსა. | = | ოდენ ხელი მხეცთა თანა იარების მინდორს, ტირსა. |
| ნუ მკითხავ, ქება რა გკადრო, ჩემგან რა გაგეგონების? | <> | “ნუ მკითხავ, ქება რა გკადრო ჩემგან ვით გაგეგონების? |
| მისსა მნახავსა ნახული აღარა მოეწონების; | = | მისსა მნახავსა ნახული აღარა მოეწონების; |
| თვალი მჭვრეტელი, ვით მზისა ციაგსა, დაეღონების; | <> | თვალნი მჭვრეტელთა, ვით მზისა ციაგსა, დაეღონების: |
| ვარდი შექმნილა ზაფრანად, აწ ია შეიკონების!“ | ვარდი შექმნილი ზაფრანად, აწ ია შეიკონების!“ | |
| = | ||
| წვრილად ჰკადრა, რა იცოდა – რა ნახულად, რა ნასმენად: | <> | წვრილად ჰკადრა რა იცოდა, რა ნახული, რა ნასმენად: |
| „ვითა ვეფხსა წავარნა და ქვაბი აქვსო სახლად, მენად; | ვითა ვეფხსა წავარნა და ქვაბი აქვსო სახლად, მენად; | |
| ქალი ახლავს სასურველად, სულთა დგმად და ჭირთა თმენად“. | ქალი ახლავს სასურველად, სულთა დგმად და ჭირთა თმენად, | |
| ვაჲ, სოფელმან სოფელს მყოფი ყოვლი დასვა ცრემლთა დენად! | “ვა, სოფელმან სოფელს მყოფი ყოვლი დასვა ცრემლთა დენად!“ | |
| = | ||
| ქალსა რა ესმა ამბავი, მიხვდა წადილი ნებისა, | <> | ქალსა რა ესმა ამბავი, მიჰხვდა წადილი ნებისა, |
| განათლდა პირი მთვარისა, ვით ნათლად ნავანებისა; | = | განათლდა პირი მთვარისა, ვით ნათლად ნავანებისა; |
| იტყვის: „რა უთხრა პასუხი მას სათნებლისა თნებისა, | <> | იტყვის: „რა ვუთხრა პასუხი მისთა ნებისა თნებისა, |
| რაა წამალი მისისა წყლულისა განკურნებისა?“ | = | რაა წამალი მისისა წყლულისა განკურნებისა?“ |
| ყმა ეტყვის: „ვის აქვს მინდობა კაცისა მომცქაფავისა? | ყმა ეტყვის: „ვის აქვს მინდობა კაცისა მომცქაფავისა? | |
| მან ჩემთვის დაწვა თავისა დადვა, არდასაწვავისა; | <> | მან ჩემთვის დაწვა თავისი დადვა, არ-დასაწვავისა, |
| დრო დამიც ჩემგან მისლვისა, მითქვამს დადება თავისა, | = | დრო დამიც ჩემგან მისლვისა, მითქვამს დადება თავისა, |
| მზე შემიფიცავს თავისა, ჩემგან მზედ სახედავისა. | მზე შემიფიცავს თავისა, ჩემგან მზედ სახედავისა. | |
| ხამს მოყვარე მოყვრისათვის თავი ჭირსა არდამრიდად, | <> | “ხამს მოყვარე მოყვრისათვის თავი ჭირსა არ დამრიდად, |
| გული მისცეს გულისათვის, სიყვარული – გზად და ხიდად; | გული მისცეს გულისათვის, სიყვარული გზად და ხიდად; | |
| კვლა მიჯნურსა მიჯნურისა ჭირი უჩნდეს ჭირად დიდად, | = | კვლა მიჯნურსა მიჯნურისა ჭირი უჩნდეს ჭირად დიდად, |
| აჰა, მაქვსმცა უმისოსა ლხინი არმად, თავი ფლიდად!“ | აჰა, მაქვსმცა უმისოსა ლხინი არმად, თავი ფლიდად!“ | |
| მზე ეტყვის: „მომხვდა ყოველი ჩემი წადილი გულისა: | მზე ეტყვის: „მომხვდა ყოველი ჩემი წადილი გულისა: | |
| პირველ, შენ მოხვე მშვიდობით, მპოვნელი დაკარგულისა, | პირველ, შენ მოხვე მშვიდობით, მპოვნელი დაკარგულისა, | |
| მერმე, ზრდა სიყვარულისა გაქვს, ჩემგან დანერგულისა, | <> | მერე ზრდა სიყვარულისა გაქვს, ჩემგან დანერგულისა, |
| ვპოვე წამალი გულისა, აქამდის დადაგულისა! | = | ვპოვე წამალი გულისა, აქამდის დადაგულისა! |
| საწუთრო კაცსა ყოველსა ვითა ტაროსი უხვდების: | <> | “საწუთრო კაცსა ყოველსა ვითა ტაროსი უხვდების: |
| ზოგჯერ მზეა და ოდესმე ცა რისხვით მოუქუხდების. | = | ზოგჯერ მზეა და ოდესმე ცა რისხვით მოუქუხდების. |
| აქამდის ჭირი ჩემ ზედა, აწ ესე ლხინი უხვდების, | <> | აქამდის ჭირი ჩემზედა, აწ ასე ლხინ უხვდების, |
| რათგან შვება აქვს სოფელსა, თვით რად ვინ შეუწუხდების? | = | რათგან შვება აქვს სოფელსა, თვით რად ვინ შეუწუხდების? |
| შენ არგატეხა კარგი გჭირს ზენაარისა, ფიცისა. | <> | “შენ არ-გატეხა კარგი გჭირს ზენაარისა, ფიცისა. |
| ხამს გასრულება მოყვრისა სიყვარულისა მტკიცისა, | ხამს გასრულება მოყვრისა სიყვარულისა მტკიცისა; | |
| ძებნა წამლისა მისისა და ცოდნა ხამს უიცისა, | ძებნა წამლისა მისისა და ცოდნა ხამს, უიცისა, | |
| ჩემი თქვი, რა ვქმნა ბნელქმნილმან, მზე მიმეფაროს, მი-, ცისა?“ | ჩემი თქვი, რა ვქმნა ბნელ-ქმნილმან, მზე მიმეფაროს, მი-, ცისა?“ | |
| = | ||
| ყმამან ჰკადრა: „სიახლითა შევრთე ჭირი შვიდსა მე რვა, | ყმამან ჰკადრა: „სიახლითა შევრთე ჭირი შვიდსა მე რვა, | |
| ცუდი არის დამზრალისა გასათბობლად წყლისა ბერვა, | ცუდი არის დამზრალისა გასათბობლად წყლისა ბერვა, | |
| ცუდი არის სიყვარული, ქვეით კოცნა, მზისა წვერვა, | ცუდი არის სიყვარული, ქვეით კოცნა, მზისა წვერვა, | |
| თუ გეახლო, ერთხელ ვაჲ და, რა მოგშორდე, ათასჯერ ვა! | <> | თუ გეახლო, ერთხლ ვა და რა მოგშორდე, ათასჯერ ვა! |
| = | ||
| ვაჲ თუ გავიჭრა, გაჭრილსა სადა, გლახ, დამწვავს სამ ალი! | <> | “ვა თუ გავიჭრე, გაჭრილსა სადა, გლახ, დამწვავს სამ-ალი! |
| გული ძეს საგნად ისრისა, მესრის საკრავად სამალი; | გული ძეს საგნად ისრისა, მესვრის საკრავად სამალი; | |
| დღე სიცოცხლისა ჩემისა დღესითგან ჩანს ნასამალი; | დრო სიცოცხლისა ჩემისა დღისითგან ჩანს ნასამალი; | |
| მალვა მწადს, მაგრა გარდახდა ჟამი პატიჟთა სამალი! | = | მალვა მწადს, მაგრა გარდახდა ჟამი პატიჟთა სამალი! |
| მესმა თქვენი ნაუბარი, გავიგონე, რაცა ჰბრძანე; | <> | “მესმა თქვენი ნაუბარი, გავიგონე, რაცა ჰბრძანე! |
| ვარდსა ქაცვი მოაპოვნებს, ეკალთამცა რად ვეფხანე?! | ვარდსა ქაცვი მოაპოვებს, ეკალთამცა რად ვეფხანე! | |
| მაგრა, მზეო, თავი მზესა ჩემთვის სრულად დააგვანე, | მაგრა მზეო, თავი მზესა ჩემთვის სრულად დააგვანე, | |
| სიცოცხლისა საიმედო ნიშანი რა წამატანე!“ | = | სიცოცხლისა საიმედო ნიშანი რა წამატანე!“ |
| ყმა ტკბილი და ტკბილქართული, სიკეთისა ხელისმხდელი, | <> | ყმა ტბილი და ტკბილ-ქართული, სიკეთისა ხელის მხდელი, |
| ამას ზედა ეუბნების, ვით გაზრდილსა ამო მზრდელი; | ამაზედა ეუბნების, ვით გაზრდილსა ამო მზრდელი; | |
| ქალმან მისცნა მარგალიტნი, სრულქმნა მისი საწადელი, | ქალმან მისცა მარგალიტი, სრულ ქმნა მისი საწადელი, | |
| ღმერთმან ქმნას და გაუსრულდეს ლხინი ესე აწინდელი! | ღმერთმან ქმნას და გაუსრულდეს ლხინი ესე აწინდელი. | |
| = | ||
| რა სჯობს, რა კაცმან გიშერი ბროლ-ლალსა თანა ახიოს, | რა სჯობს, რა კაცმან გიშერი ბროლ-ლალსა თანა ახიოს, | |
| ანუ ბაღს ალვა საროსა ახლოს რგოს, მორწყოს, ახიოს, | ანუ ბაღს ალვა საროსა ახლოს რგოს, მორწყოს, ახიოს, | |
| მისსა მჭვრეტელსა ალხინოს, ვერმჭვრეტსა ავაგლახიოს! | <> | მისსა მჭვრეტელსა ალხინოს, ვერ-მჭვრეტსა ავაგლახიოს: |
| ვაჲ მოყვარისა გაყრილსა, ახი ოს ეყოს, ახი ოს! | ვაი მოყვრისა გაყრილსა ახი ოს ეყოს, ახი, ოს! | |
| = | ||
| მათ მიხვდა ლხინი ყოველი ერთმანერთისა ჭვრეტითა. | <> | მათ მიხვდა ლხინი ყოველი ერთმანერთისა ჭვრეტითა; |
| ყმა წამოვიდა გაყრილი, მივა გულითა რეტითა. | = | ყმა წამოვიდა გაყრილი, მივა გულითა რეტითა. |
| მზე ტირს სისხლისა ცრემლითა, ზღვისაცა მეტისმეტითა. | <> | მზე ტირს სისხლისა ცრემლითა, ზღვისაცა მეტის-მეტითა. |
| იტყვის: „ვერ გაძღა სოფელი, ვაჲ, სისხლთა ჩემთა ხვრეტითა!“ | იტყვის: „ვერ გაძღა სოფელი, ვა, ჩემთა სისხლთა ხვრეტითა!“ | |
| = | ||
| ყმა წავიდა სევდიანი, მკერდსა იცემს, ამად ილებს, | ყმა წავიდა სევდიანი, მკერდსა იცემს, ამად ილებს, | |
| რომე კაცსა მიჯნურობა ატირებს და გააფრდილებს; | რომე კაცსა მიჯნურობა ატირებს და გააფრდილებს; | |
| რა ღრუბელი მიეფარვის, მზე ხმელეთსა დააჩრდილებს, | რა ღრუბელი მიეფარვის, მზე ხმელეთსა დააჩრდილებს, | |
| მის მოყვრისა მოშორვება კვლა აბინდებს, არ ადილებს. | მის მოყვრისა მოშორვება კვლა აბინდებს, არ ადილებს. | |
| სისხლმან და ცრემლმან გარევით ღაწვი ქმნის ღარად და ღარად; | სისხლმან და ცრემლმან გარევით ღაწვი ქმნის ღარად და ღარად; | |
| იტყვის: „მზე ჩემგან თავისა კმა დასადებლად აღარად; | <> | იტყვის: „მზე ჩემგან თავისად კმა დასადებლად აღარად; |
| მიკვირს, თუ გული ალმასი შავმან წმწამმან დაღა რად! | მიკვირს თუ გული ალმასი შავმან წამწამმან დაღა რად! | |
| ვირე ვნახვიდე, სოფელო, მინდი სალხინოდ აღარად! | = | ვირე ვნახვიდე, სოფელო, მინდი სალხინოდ აღარად! |
| ვინ უწინ ედემს ნაზარდი ალვა მრწყო, დამრგო, მახია, | <> | “ვინ უწინ ედემს ნაზარდი ალვა მრგო, მომრწყო, მახია, |
| დღეს საწუთრომან ლახვარსა მიმცა, დანასა მახია, | = | დღეს საწუთრომან ლახვარსა მიმცა, დანასა მახია, |
| დღეს გული ცეცხლსა უშრეტსა დაბმით დამიბა, მახია. | დღეს გული ცეცხლსა უშრეტსა დაბმით დამიბა, მახია. | |
| აწყა ვცან, საქმე სოფლისა ზღაპარია და ჩმახია!“ | <> | აწყა ვცან, საქმე სოფლისა ზღაპარია და ჩმახია!“. |
| = | ||
| ამას მოსთქვამს, ცრემლსა აფრქვევს, ათრთოლებს და აწანწარებს, | <> | ამას მოსთქვამს, ცრემლსა აფრქვევს, ათრთოლებს და აწანწარებს. |
| გულამოსკვნით, ოხრვა-სულთქმით მიხრის ტანსა, მიაწარებს. | გულ-ამოსკვნით, ოხვრა-სულთქმით, მიხრის ტანსა, მიაწარებს. | |
| საყვარლისა სიახლესა მოშორვება გაამწარებს, | = | საყვარლისა სიახლესა მოშორვება გაამწარებს, |
| ვაჲ, საწუთრო ბოლოდ თავსა ასუდარებს, აზეწარებს! | <> | ვა, საწუთრო ბოლოდ თავსა ასუდარებს, აზეწარებს! |
| = | ||
| ყმა მივიდა, საწოლს დაჯდა, ზოგჯერ ტირს და ზოგჯერ ბნდების, | ყმა მივიდა, საწოლს დაჯდა, ზოგჯერ ტირს და ზოგჯერ ბნდების, | |
| მაგრა ახლავს გონებითა საყვარელსა, არ მოსწყდების; | <> | მაგრა ახლავს გონებითა საყვარელსა, არ მოსწყდების; |
| ვით მწვანვილსა თრთვილისაგან, პირსა ფერი მოაკლდების. | ვით მწვანილსა თრთვილისაგან, პირსა ფერი მოაკლდების, | |
| ხედავთ, ვარდსა უმზეობა რაგვარ ადრე დააჩნდების! | ხედავთ, ვარდსა უმზეობა როგორ ადრე დააჩნდების! | |
| = | ||
| საწოლს მჯდომმან პირსა ცემით ბროლი ბღუჯოს, ვარდი კონოს; | <> | |
| გულსა იდებს, იტყვის: „კაცმან ჭირი ლხინსა შეაწონოს; | ||
| ლხინმან სძლიოს, გაძლება ხამს, ჭირი სთმოს და ჟამთა მონოს. | ||
| ვინ ქონება არ იმადლოს, მას სხვა ღმერთმან რა აქონოს! | ||
| გული კრულია კაცისა, ხარბი და გაუძღომელი, | “გული კრულია კაცისა, ხარბი და გაუძღომელი, | |
| გული – ჟამ-ჟამად ყოველთა ჭირთა მთმო, ლხინთა მნდომელი, | გული – ჟამ-ჟამად ყოველთა ჭირთა მთმო, ლხინთა მდომელი; | |
| გული – ბრმა, ურჩი ხედვისა, თვით ვერას ვერ გამზომელი, | = | გული – ბრმა, ურჩი ხედვისა, თვით ვერას ვერ გამზომელი, |
| ვერცა ჰპატრონობს სიკვდილი, ვერცა პატრონი რომელი!“ | <> | ვერცა ჰპატრონობს სიკვდილი, ვერც პატრონი რომელი!“ |
| = | ||
| რა გულსა უთხრა გულისა, სიტყვანი საგულისონი, | <> | რა გულსა უთხრა გულისა სიტყვანი საგულისონი, |
| მან მარგალიტნი მოიხვნა მის მზისა სამეყვისონი, | = | მან მარგალიტნი მოიხვნა მის მზისა სამეყვისონი, |
| მის მზისა მკლავსა ნაბამნი, მათ კბილთა შესატყვისონი, | მის მზისა მკლავსა ნაბამნი, მათ კბილთა შესატყვისონი, | |
| პირსა დაიდვა, აკოცა, ცრემლი სდის, ვითა ბისონი. | <> | “პირი დასდვა, აკოცა, ცრემლი სდის, ვითა ბისონი. |
| = | ||
| რა გათენდა, კაცი მოვა მომკითხავი, დარბაზს მხმობი. | რა გათენდა, კაცი მოვა მომკითხავი, დარბაზს მხმობი. | |
| ყმა წავიდა ლაღი, ნაზი, ნაღვიძები, ძილნაკრთობი. | <> | ყმა წავიდა ლაღი, ნაზი, ნაღვიძები, ძილ-ნაკრთობი. |
| ერთმანერთსა ეჯარვიან, დგას მჭვრეტელთა ჯარი მსწრობი; | = | ერთმანერთსა ეჯარვიან, დგას მჭვრეტელთა ჯარი მსწრობი; |
| მეფე მინდორს ეკაზმოდა, მოემზადა დაბდაბ-ნობი. | მეფე მინდორს ეკაზმოდა, მოემზადა დაბდაბ-ნობი. | |
| მეფე შეჯდა, მაშინდელი ზარი აწმცა ვით ითქმოდა! | <> | მეფე შეჯდა, მაშინდელი ზარი აწმცა ვით ითქმოდა: |
| ქოს-დაბდაბთა ცემისაგან ყურთა სიტყვა არ ისმოდა, | = | ქოს-დაბდაბთა ცემისაგან ყურთა სიტყვა არ ისმოდა, |
| მზესა ქორნი აბნელებდეს, ძაღლთა რბოლა მიდამოდა; | მზესა ქორნი აბნელებდეს, ძაღლთა რბოლა მიდამოდა; | |
| მას დღე მათგან დანაღვარი სისხლი ველთა მოესხმოდა! | მას დღე მათგან დანაღვარი სისხლი ველთა მოესხმოდა! | |
| ინადირეს, შემოიქცეს მხიარულნი, მინდორს რულნი; | <> | ინადირეს, შემოიქცეს მხიარულნი მინდორს რულნი, |
| შეიტანნეს დიდებულნი, თავადნი და სპანი სრულნი; | = | შეიტანნეს დიდებულნი, თავადნი და სპანი სრულნი; |
| დაჯდა, დახვდეს მოკაზმულნი საჯდომნი და სრანი სრულნი, | დაჯდა, დახვდეს მოკაზმულნი საჯდომნი და სრანი სრულნი, | |
| ხმას სცემს ჩანგი ჩაღანასა, მომღერალნი იყვნეს რულნი! | ხმას სცემს ჩანგი ჩაღანასა, მომღერალნი იყვნეს რულნი! | |
| ყმა ახლოს უჯდა მეფესა, ჰკითხვიდა, ეუბნებოდა; | ყმა ახლოს უჯდა მეფესა, ჰკითხვიდა, ეუბნებოდა; | |
| ბაგეთათ გასჭვირს ბროლ-ლალი და კბილთათ ელვა ჰკრთებოდა. | <> | ბაგეთა გასჭვირს ბროლ-ლალი, და კბილთათ ელვა ჰკრთებოდა. |
| ახლოს სხდეს ღირსნი, ისმენდეს, შორს ჯარი დაიჯრებოდა, | = | ახლოს სხდეს ღირსნი, ისმენდეს, შორს ჯარი დაიჯრებოდა, |
| უტარიელოდ ხსენება არვისგან იკადრებოდა. | უტარიელოდ ხსენება არვისგან იკადრებოდა. | |
| ყმამან რაცა არვის უთხრის, კითხვად ვინმცა გაუპირდა? | <> | |
| მართალა, თუ საუბარსა აძვირებდა, ძვირად ღირდა; | ||
| სმა გარდახდა, გაიყარნეს, ყმა წავიდა, მი-ცა-სჭირდა, | ||
| ვეღარ გასძლო, გული მისი აუჩუქდა, აუტირდა. | ||
| ყმა მივიდა გულმოკლული, ცრემლი ველთა მოედინა. | ყმა მივიდა გულ-მოკლული, ცრემლი ველთა მოედინა. | |
| მართ მისივე სიყვარული უარებდა თვალთა წინა. | მართ მისივე სიყვარული უარებდის თვალთა წინა. | |
| ზოგჯერ ადგის, ზოგჯერ დაწვის, ხელსა რადმცა დაეძინა! | ზოჯერ ადგის, ზოგჯერ დაწვის, ხელსა რადმცა დაეძინა! | |
| რაცა აჯა დათმობისა გულმან ვისმცა მოუსმინა! | “რაცა აჯა დათმობისა გულმან ვისმცა მოუსმინა! | |
| = | ||
| წევს, იტყვის: „გულსა სალხინო რამცაღა დაუსახეო? | <> | წევს, იტყვის: „გულსა სალხინო რამცაღა დავუსახეო? |
| მოგშორდი, ედემს ნაზარდო ტანო ლერწამო და ხეო, | მოგშორდი ედემს ნაზარდო, ტანო ლერწამო და ხეო, | |
| შენთა მჭვრეტელთა ნიშატო, ვერმჭვრეტთა სავაგლახეო, | შენთა მჭვრეტელთა ნიშატო, ვერ–მჭვრეტთა სავაგლახეო, | |
| ცხადად ნახვასა არ ღირს ვარ, ნეტარმცა სიზმრივ გნახეო!“ | ცხადად ნახვასა არ ღირს ვარ, ნეტარმცა სიზმრად გნახეო!“ | |
| = | ||
| ამას მოსთქმიდის ტირილით ცრემლისა დასაღვაროთა; | ამას მოსთქმიდის ტირილით ცრემლისა დასაღვაროთა; | |
| კვლა გულსა ეტყვის: „დათმობა ჰგვანდეს სიბრძნისა წყაროთა. | კვლა გულსა ეტყვის: „დათმობა ჰგვანდეს სიბრძნისა წყაროთა. | |
| არ დავთმოთ, რა ვქმნათ, სევდასა, მითხარ, რა მოუგვაროთა? | <> | არ დავთმოთ, რა ვქმნათ, სევდასა, მითხარ, რა მოვუგვაროთა? |
| თუ ლხინი გვინდა ღმრთისაგან, ჭირიცა შევიწყნაროთა“. | თუ ლხინი გვინდა ღმრთისაგან, ჭირნიცა შევიწყნაროთა“. | |
| = | ||
| კვლა იტყვის: „გულო, რაზომცა გაქვს სიკვდილისა წადება, | <> | კვლა იტყვის: „გულო, რასდენცა გაქვს სიკვდილისა წადება, |
| სჯობს სიცოცხლისა გაძლება, მისად თავისა დადება, | სჯობს სიცოცხლისა გაძლება, მისთვის თავისა დადება; | |
| მაგრა დამალე, არ გაჩნდეს შენი ცეცხლისა კვლა დება, | = | მაგრა დამალე, არ გაჩნდეს შენი ცეცხლისა კვლა დება, |
| ავად შეჰფერობს მიჯნურსა მიჯნურობისა ცხადება!“ | ავად შეჰფერობს მიჯნურსა მიჯნურობისა ცხადება!“ | |
| დათხოვა ავთანდილისა როსტევან მეფესთანა და ვაზირის საუბარი | <> | დათხოვნა ავთანდილისა როსტევან მეფესთანა ვაზირის საუბარი |
| რა გათენდა, შეეკაზმა, ყმა გავიდა ადრე გარე; | = | რა გათენდა, შეეკაზმა, ყმა გავიდა ადრე გარე; |
| იტყვის: „ნეტარ, მიჯნურობა არ დამაჩნდეს, და-მცა-ვფარე!“ | <> | იტყვის: „ნეტარ მიჯნურობა არ დამაჩნდეს, და-მცა-ვფარე!“ |
| დათმობასა ეაჯების გულსა: „შენ რა მოუგვარე!“ | დათმობასა ეაჯების: „გულსა შენ რა მოუგვარე!“ | |
| ცხენსა შეჯდა, წამოვიდა ვაზირისა სახლსა მთვარე. | = | ცხენსა შეჯდა, წამოვიდა ვაზირისა სახლსა მთვარე. |
| ვაზირმან ცნა, გაეგება: „ჩემსა მზეა ამოსრული, | ვაზირმან ცნა, გაეგება: „ჩემსა მზეა ამოსრული, | |
| ამას თურე მახარებდა დღეს ნიშანი სახარული!“ | <> | ამას თურმე მახარებდა დღეს ნიშანი სახარული!“ |
| მიეგება, თაყვანისსცა, ჰკადრა სრულსა ქება სრული. | მიეგება, თაყვანი-სცა, ჰკადრა სრულსა ქება სრული: | |
| ხამს სტუმარი სასურველი, მასპინძელი – მხიარული. | “ხამს სტუმარი სასურველი, მასპინძელი მხიარული“. | |
| = | ||
| ყმა გარდასვა მასპინძელმან, არ ღაფალმან, ავმან, უქმან; | ყმა გარდასვა მასპინძელმან, არ ღაფალმან, ავმან, უქმან; | |
| ფერხთა ქვეშე ხატაურსა უფენენ და მიწად უქმან. | ფერხთა ქვეშე ხატაურსა უფენენ და მიწად უქმან. | |
| ყმამან სახლი გაანათლა, ვით სამყარო მზისა შუქმან; | <> | ყმამან სახლი განანათლა, ვით სამყარო მზისა შუქმან; |
| თქვეს: „სურნელი სული ვარდთა დღეს მოგვბერა ქვენა ბუქმან“. | თქვეს: „ სურნელი სული ვარდთა დღეს მოგვბერა ქვენა ბუქმან“. | |
| = | ||
| დაჯდა, მისთა შემხედველთა გული მათი მართლად ხელეს, | დაჯდა, მისთა შემხედველთა გული მათი მართლად ხელეს, | |
| მისთა მჭვრეტთა მისთვის ბნედა თავისათვის ისახელეს, | მისთა მჭვრეტთა მისთვის ბნედა თავისათვის ისახელეს, | |
| სულთქმა ბევრი აათასეს, აღარა თუ აერთხელეს. | სულთქმა ბევრი აათასეს, აღარა თუ აერთხელეს. | |
| გაყრა ბრძანეს, გაიყარნეს, ჯალაბობა გაათხელეს. | გაყრა ბრძანეს, გაიყარნეს, ჯალაბობა გაათხელეს. | |
| რა ჯალაბი გაიყარა, ყმა ვაზირსა ეუბნების, | რა ჯალაბი გაიყარა, ყმა ვაზირსა ეუბნების, | |
| ეტყვის: „შენი დამალული დარბაზს არა არ იქმნების; | ეტყვის: „შენი დამალული დარბაზს არა არ იქმნების; | |
| რაცა გწადდეს საურავი, მეფე იქს და შენ გეთნების, | <> | რაცა გწადდეს საურავი, მეფე იქმს და შენ გეთნების, |
| გააგონენ ჭირნი ჩემნი, მკურნე, რაცა მეკურნების! | გაიგონენ ჭირი ჩემი, მკურნე, რაცა მეკურნების. | |
| = | ||
| მის ყმისა ცეცხლი მედების, წვა მჭირს მისისა მწველისა; | <> | “მის ყმისა ცეცხლი მედების, წვა მჭირს მისისა მწველისა; |
| მკლავს სურვილი და ვერნახვა ჩემისა სასურველისა; | მკლავს სურვილი და ვერ-ნახვა ჩემისა სასურველისა; | |
| მას ჩემთვის სულნი არ შურდეს, შეზღვა ხამს შეუზღველისა; | მას ჩემთვის სულინი არ შურდეს, შეზღვა ხამს შეუზღველისა; | |
| ხამს სიყვარული მოყვრისა უხვისა, უშურველისა. | = | ხამს სიყვარული მოყვრისა უხვისა, უშურველისა. |
| მისი ნახვა გულსა ჩემსა ვითა ბადე დაებადა, | <> | “მისი ნახვა გულსა ჩემსა ვითა ბადე დაებადა, |
| მუნვე დარჩა, დათმობაცა მას თანავე დაება, და-; | მუნვე დარჩა, დათმობაცა მასთანავე დაება და-; | |
| რათგან დასწვავს მოახლეთა, ღმერთსა მზედცა დაებადა! | რათგან დასწვავს მოახლეთა, ღმერთსა მზედცა დაებადა, | |
| მერმე ასმათ ჩემთვის დისა მართ დად უფრო დაებადა. | = | მერმე ასმათ ჩემთვის დისა მართ დად უფრო დაებადა. |
| ოდეს წამოვე, შევჰფიცე ფიცითა საშინელითა: | <> | “ოდეს წამოვე, შევჰფიცე ფიცითა საშინელითა: |
| «კვლა მოვალ, გნახავ პირითა არ მტერთა საწუნელითა; | = | «კვლა მოვალ, გნახავ პირითა არ მტერთა საწუნელითა; |
| შენსა მე ვეძებ ნათელსა, შენ ხარ გულითა ბნელითა»; | შენსა მე ვეძებ ნათელსა, შენ ხარ გულითა ბნელითა»; | |
| ჟამია ჩემგან წასლვისა, მით მწვავს ცეცხლითა ნელითა. | <> | ჟამია ჩემგან წასვლისა, მით მწვავს ცეცხლითა ნელითა. |
| = | ||
| ყოველსავე მართლად გითხრობ, არ სიტყვასა საკვეხელსა. | <> | “ყოველსავე მართლად გითხრობ, არ სიტყვასა საკვეხელსა. |
| მიმელის და ვერ მისრულ ვარ, ესე მიდებს ცეცხლსა ცხელსა; | მიმელის და ვერ მისრულვარ, ესე მიდებს ცეცხლსა ცხელსა; | |
| ვერ გაუტეხ ზენაარსა, ვერ გავსწირავ ხელი ხელსა, | ვერ გავუტეხ ზენაარსა, ვერ გავსწირავ ხელი ხელსა, | |
| რამცა სადა გაუმარჯვდა კაცსა, ფიცთა გამტეხელსა! | = | რამცა სადა გაუმარჯვდა კაცსა, ფიცთა გამტეხელსა! |
| რაცა გითხრა, ჩემ მაგიერ როსტანს ჰკადრე, მიედ სრასა; | <> | “რაცა გითხარ ჩემ მაგიერ როსტანს ჰკადრე, მიედ სრასა; |
| თავმან მისმან, – ფიცით გეტყვი შენ, ვაზირსა, ოსტასრასა, – | თავმან მისმან, ფიცით გეტყვი შენ ვაზირსა, ოსტასარსა: | |
| არ შემიპყრობს, არ დავდგები, თუ შემიპყრობს, მაქნევს რასა? | არ შეიპყრობს, არ დავდგები, თუ შემიპყრობს, მაქნევს რასა? | |
| მიშველე რა, გული ცეცხლმან არ დამიჭრას, არცა სრასა! | მიშველე რა, გული ცეცხლმან არ დამიჭრას, არა სრასა! | |
| = | ||
| ჰკადრე: «ვინ გაქოს ყოველმან პირმან არმეუზრახემან! | <> | ,,კადრე: «ვინ გაქოს ყოველმან პირმან არ-მეუზრახემან! |
| ვითა ვიშიშვი, გაცნობოს ღმერთმან, ნათელთა სახემან! | ვითა ვიშიშვი, გაცნობოს ღმერთმან, ნათელთა სახემან; | |
| მაგრა მან ყმამან ცეცხლითა დამწვა, ალვისა სახემან, | მაგრა მან ყმამან ცეცხლითა დამწვაო, ალვისა ხემან, | |
| გული წამსავე წამიღო, – ვერათ ვერ შევინახე, – მან. | გული წამსავე წამიღო, ვერათ ვერ შევინახე, მან | |
| = | ||
| აწ, მეფეო, უმისობა ჩემგან ყოლა არ ეგების; | <> | «აწ, მეფეო, უმისობა ჩემგნ ყოლა არ ეგების; |
| გული მას აქვს, უგულოსა აქა ხელი რა მეხდების? | გული მას აქვს, უგულოსა, აქა ხელი რა მეხდების? | |
| თუ რას ვარგებ, პირველ ხვალმე თვით სახელი თქვენ მოგხვდების; | = | თუ რას ვარგებ, პირველ ხვალმე თვით სახელი თქვენ მოგხვდების; |
| ვერას ვარგებ, გულსა დავსდებ, ჩემი ფიცი არ გატყდების. | ვერას ვარგებ, გულსა დავსდებ, ჩემი ფიცი არ გატყდების. | |
| წასლვა ჩემი გულსა თქვენსა არ ეწყინოს, არ დაჭმუნდეს; | <> | «წასვლა ჩემი გულსა თქვენსა არ ეწყინოს, არ დაჭმუნდეს; |
| თავსა ჩემსა გაგებული იქმნას, რაცა ღმერთსა უნდეს; | თავსა ჩემსა გაგებული იქმნას, რაც ღმერთსა უნდეს; | |
| მანვე ქმნას და გამიმარჯვდეს, თქვენი თქვენკე და-ვე-ბრუნდეს. | მანვე ქმნას და გაგიმარჯვდეს, თქვენი თქვენკე და-ვე-ბრუნდეს. | |
| არ მოვბრუნდე, თქვენმცა სუფევთ, მტერი თქვენი დაძაბუნდეს!»“ | არ მობრუნდეს, თქვენმცა სუფევთ, მტერი თქვენი დაძაბუნდეს». | |
| = | ||
| კვლა პირმზე ეტყვის ვაზირსა: „მე სიტყვა შევამცირეო, | <> | კვლა პირ-მზე ეტყვის ვაზირსა: „მე სიტყვა შევამცირეო, |
| წა, ესე ჰკადრე მეფესა, შე-ვინ-ვიდოდეს ვირეო; | = | წა, ესე ჰკადრე მეფესა, შე-ვინ-ვიდოდეს ვირეო; |
| მიაჯე ამოდ გაშვება და თავი გაიგმირეო, | მიაჯე ამოდ გაშვება და თავი გაიგმირეო, | |
| ასი ათასი წითელი შენ ქრთამად შეიწირეო“. | ასი ათასი წითელი შენ ქრთამად შეიწირეო“. | |
| ვაზირმან უთხრა სიცილით: „ქრთამი შენ გქონდეს შენია! | ვაზირმან უთხრა სიცილით: „ქრთამი შენ გქონდეს შენია! | |
| შენგან კმა ჩემად წყალობად, რომე გზა გაგიჩენია. | შენგან კმა ჩემად წყალობად, რომე გზა გაგიჩენია. | |
| მაგას რა ვჰკადრებ მეფესა, რაცა აწ თქვენგან მსმენია, | მაგას რა ვჰკადრებ მეფესა, რაცა აწ თქვენგან მსმენია, | |
| ვიცი, უცილოდ ამავსებს, შოება არსაწყენია. | <> | ვიცი, უცილოდ ამავსებს, შოება არ საწყენია. |
| = | ||
| თავმან მისმან, მუნვე მომკლავს, ვეჭვ, წამიცა არ წამაროს! | <> | “თავმან მისმან, მუნვე მომკლავს, ვეჭვ, წამიცა არ წამაროს! |
| შენი ოქრო შენვე დაგრჩეს, მე, გლახ, მიწა მესამაროს; | = | შენი ოქრო შენვე დაგრჩეს, მე, გლახ, მიწა მესამაროს; |
| მომკალ, კაცსა სიცოცხლისა სწორად რაცა მოეხმაროს! | <> | მომკალ, კაცსა სიცოცხლისა სწორად რაცა მოეხმაროს; |
| არ ითქმის და ვერცა ვიტყვი, რა გინდა ვინ მისაგმაროს. | = | არ ითქმის და ვერცა ვიტყვი, რა გინდა ვინ მისაგმაროს. |
| გზა არ წავა თავსა წინა, სიცოცხლე, გლახ, ვით გათნიო? | <> | “გზა არ წავა თავსა წინა, სიცოცხლე, გლახ, ვით გათნიო? |
| ამიკლებს და ანუ მომკლავს: «ეგე სიტყვა ვითა სთქვიო?! | ამიკლებს და ანუ მომკლავს: «ეგე სიტყვა ვითა სთქვიო? | |
| რად არ მუნვე გაიგონე, რად ხარ შმაგი აგეთიო?!» | რად არ მუნვე გაიგონე, რად ხარ შმაგი აგეთიო». | |
| სჯობს სიკვდილი აკლებასა, ამას თავსა აწვე ვსწვრთიო. | = | სჯობს სიკვდილი აკლებასა, ამას თავსა აწვე ვსწვრთიო. |
| თუ მეფეცა გაგიშვებდეს, თვით ლაშქარნი რად მოღორდენ? | <> | “თუ მეფეცა გაგიშვებდეს, თვით ლაშქარნი რად მოღორდენ, |
| რად გაგიშვან, რად დაღორდენ, ანუ მზესა რად მოშორდენ? | რად გაგიშვან, რად დაღონდენ, ანუ მზესა რად მოშორდენ? | |
| შენ წახვიდე, მტერნი ჩვენნი დაგვთამამდენ, გაგვისწორდენ. | შენ წახვიდე, მტერნი ჩვენნი დაგვთამამდენ, გაგვისწორდენ! | |
| ეგე ასრე არ იქმნების, ვითა ჩიტნი არ გაქორდენ“. | = | ეგე ასრე არ იქმნების, ვითა ჩიტნი არ გაქორდენ“. |
| ყმა ატირდა, ცრემლით უთხრა: „ხამს, თუ დანა გულსა ვიცი; | ყმა ატირდა, ცრემლით უთხრა: „ხამს, თუ დანა გულსა ვიცი; | |
| ჰე, ვაზირო, შეგეტყვების, სიყვარული არ თურ იცი; | <> | ჰე, ვაზირო, შეგეტყვების, სიყვარული არ თურ იცი, |
| ანუ სხვაცა არ გინახავს მოყვრობა და არცა ფიცი? | ანუ სხვაცა არ გინახავს მოყვრობა და არცა ფიცი, | |
| თუ გინახავს, უმისოსა ჩემი ლხინი ვით ამტკიცი?! | = | თუ გინახავს, უმისოსა ჩემი ლხინი ვით ამტკიცი?! |
| მზე დაბრუნდა, არა ვიცი, მზესა რა ცა დააბრუნვებს! | <> | “მზე დაბრუნდა, არ ვიცოდი, მზესა რამცა დააბრუნვებს! |
| აწ უშველოთ, გვიჯობს, იგი ნაცვლად დღესა დაგვითბუნვებს, | აწ ვუშველოთ, გვიჯობს, იგი ნაცვლად დღესა დაგვითბუნვებს, | |
| ჩემი ჩემებრ არვინ იცის, რა მამწარებს, რა მატკბუნვებს; | = | ჩემი ჩემებრ არვინ იცის, რა მამწარებს, რა მატკბუნვებს; |
| ცუდთა კაცთა საუბარი კაცსა მეტად დააჭმუნვებს. | ცუდთა კაცთა საუბარი კაცსა მეტად დააჭმუნვებს. | |
| მეფე ანუ მისნი სპანი, ნეტარ, ხელსა რასა მხდიან! | <> | “მეფე ანუ მისნი სპანი, ნეტარ, ხელსა რასა მხდიან! |
| აწ ვითამცა უცნობოსა გაუწყვედლად ცრემლნი მდიან. | = | აწ ვითამცა უცნობოსა გაუწყვედლად ცრემლნი მდიან. |
| სჯობს, წავიდე, არ გავტეხნე, კაცსა ფიცნი გამოსცდიან; | <> | სჯობს წავიდე, არ გავტეხნე, კაცსა ფიცნი გამოსცდიან; |
| ჭირნი, მისგან უნახავნი, დია, ვისმე გარდუხდიან? | ჭირნი მისგან უნახავნი, დია, ვისმე გარდუხდიან? | |
| = | ||
| აწ, ვაზირო, მაგა პირსა გული კრული ვით მოგთმინდეს? | <> | “აწ, ვაზირო, მაგა პირსა გული კრული ვით მოგთმინდეს? |
| რკინა, ჩემი მონაცვალე, ხამს, გაცვილდეს, არ გატინდეს; | რკინა ჩემი მონაცვალე, ხამს გაცვილდეს, არ გატინდეს; | |
| ვერ გარდვიხდი ცრემლთა მისთა, ჯეონიცა თვალთათ მდინდეს, | ვერ გარდვიხდი ცრემლთა მისთა, ჯეონიცა თვალთა მდინდეს, | |
| მომეხმარე, ნუთუ ჩემგან მოხმარება შენცა გინდეს. | = | მომეხმარე, ნუთუ ჩემგან მოხმარება შენცა გინდეს. |
| არ გამიშვებს, გავიპარვი, წავალ მათგან შეუგებლად; | <> | “არ გამიშვებს, გავიპარვი, წავალ მათგან შეუგებლად; |
| ვითა მნუკევს, ეგრე დავრთო გული ცეცხლთა მოსადებლად. | ვითა მნუკევს, ეგრე დავჰრთო გული ცეცხლთა მოსადებლად. | |
| ვიცი, ჩემთვის არას გიზამს, თუ არ უნდი გასაძებლად; | ვიცი ჩემთვის არას გიზამს, თუ არ უნდი გასაძებლად | |
| თქვი, რა გინდა წაგეკიდოს, თავი დადევ საწამებლად!“ | თქვი, რა გინდა წაგეკიდოს, თავი დადევ საწამებლად“. | |
| = | ||
| ვაზირმან თქვა: „შენი ცეცხლი მეცა ცეცხლად მომედების, | ვაზირმან თქვა: „შენი ცეცხლი მეცა ცეცხლად მომედების, | |
| ვეღარ უჭვრეტ ცრემლთა შენთა, სოფელიცა გაქარდების; | <> | ვეღარ ვუჭვრეტ ცრემლთა შენთა, სოფელიცა გაქარდების; |
| ზოგჯერ თქმა სჯობს არათქმასა, ზოგჯერ თქმითაც დაშავდების. | ზოგჯერ თქმა სჯობს არა-თქმასა, ზოგჯერ თქმითაც დაშავდების. | |
| ვიტყვი, მოვკვდე, არა მგამა, ჩემი მზეცა თქვენ მოგხვდების!“ | ვიტყვი, მოვკვდე, არა მგამა, ჩემი მზეცა თქვენ მოგხვდების!“. | |
| = | ||
| რა ვაზირმან ესე უთხრა, ადგა, დარბაზს გაემართა. | რა ვაზირმან ესე უთხრა, ადგა, დარბაზს გაემართა. | |
| მეფე დახვდა შეკაზმული, პირი მზეებრ ეწაღმართა. | მეფე დახვდა შეკაზმული, პირი მზეებრ ეწაღმართა. | |
| შეუშინდა, საწყენლისა მოხსენება ვერ შემართა, | <> | შეუშინდა, საწყენლისა მოხსენება ვერ შემართა; |
| დაყრით დადგა, იგონებდა არ საქმეთა საომართა. | = | დაყრით დადგა, იგონებდა არ საქმეთა საომართა. |
| მეფემან ნახა ვაზირი დაღრეჯით, დაყმუნვებული, | <> | მეფემან ნახა ვაზირი დაღრეჯით დაყმუნვებული. |
| უბრძანა: „რა გჭირს, რა იცი, რად მოხვე შეჭირვებული?“ | უბრძანა: „რა გჭირს, რა იცი, რად მოხვე შეჭირვებული?“ | |
| მან ჰკადრა: „არა ვიციო, მართ ვარ თავისა ვებული, | = | მან ჰკადრა: „არა ვიციო, მართ ვარ თავისა ვებული, |
| მართალ ხართ, მომკლათ, რა გესმას ამბავი გაკვირვებული. | მართალ ხართ, მომკლათ, რა გესმას ამბავი გაკვირვებული. | |
| ჩემი ჭმუნვა ჭირსა ჩემსა არცა მატს და არცა სდიდობს; | <> | “ჩემი ჭმუნვა ჭირსა ჩემსა არცა მატს, და არცა სდიდობს; |
| მეშინიან, თუცა შიშსა მოციქული არ დარიდობს. | = | მეშინიან, თუცა შიშსა მოციქული არ დარიდობს. |
| აწ ავთანდილ გეთხოვების, მოაჯეობს, არ წამკიდობს, | აწ ავთანდილ გეთხოვების, მოაჯეობს, არ წამკიდობს, | |
| უმისყმისოდ სოფელსა და საწუთროსა მისთვის ფლიდობს“. | უმისყმისოდ სოფელსა და საწუთროსა მისთვის ფლიდობს“. | |
| რაცა იცოდა, ყველაი ჰკადრა მოშიშრად ენითა, | <> | რაცა იცოდა, ყველაი ჰკადრა მოშიშრად ენითა; |
| კვლა მოახსენა: „რამცა სცან სიტყვითა ესოდენითა, | = | კვლა მოახსენა: „რამცა სცან სიტყვითა ესოდენითა, |
| თუ რაგვარ მყოფი მინახავს, თუ რაგვარ ცრემლთა დენითა! | თუ რაგვარ მყოფი მინახავს, თუ რაგვარ ცრემლთა დენითა! | |
| მართალ ხართ, თუმცა რისხვანი ჩემთვის იანაზდენითა“. | მართალ ხართ, თუმცა რისხვანი ჩემთვის იანაზდენითა“. | |
| რა მეფემან მოისმინა, გაგულისდა, გაავცნობდა, | რა მეფემან მოისმინა, გაგულისდა, გაავცნობდა, | |
| ფერი ჰკრთა და გასაშიშრდა, შემხედველთა შეაშთობდა; | ფერი ჰკრთა და გასაშიშრდა, შემხედველთა შეაშთობდა; | |
| შეუზახნა: „რა სთქვი, შმაგო, მაგას სხვამცა ვინ მითხრობდა! | <> | შეუზახნა: „რა სთქვი, შმაგო, მაგას სხვამცა ვინ მითხრობდა; |
| ავსა კაცსა ურჩევნია, ავსამცა რას ადრე სცნობდა! | = | ავსა კაცსა ურჩევნია, ავსამცა რას ადრე სცნობდა! |
| ვითამც რამე სახარული საქმე მითხარ ვითა ადრად. | <> | “ვითამც რამე სახარული საქმე მითხარ ვითა ადრად. |
| მაგის მეტი რა ვინ მიყოს, თუ არ მომკლას მუხთლად, ღადრად! | = | მაგის მეტი რა ვინ მიყოს, თუ არ მომკლას მუხთლად, ღადრად! |
| შმაგო, ენა ვით იხმარე აწ მაგისად ჩემად კადრად! | შმაგო, ენა ვით იხმარე აწ მაგისად ჩემად კადრად! | |
| აგრე შმაგი არ ვაზირად, არა ვარგ ხარ არცა სხვად რად! | <> | აგრე შმაგი არ ვაზირად, არად ვარგხარ არცა სხვად რად! |
| = | ||
| ხამსცა კაცმან პატრონისა საწყინარსა არ დახედნეს, | <> | “ხამსცა, კაცმან პატრონისა საწყინარსა არ დახედნეს, |
| ოდენ სიტყვა უმეცრული უმეცრულად დაიყბედნეს?! | = | ოდენ სიტყვა უმეცრული უმეცრულად დაიყბედნეს?! |
| მე მაგისად მოსმენამდის რად არ ყურნი შემეჭედნეს! | მე მაგისად მოსმენამდის რად არ ყურნი შემეჭედნეს! | |
| შენ თუ მოგკლა, სისხლნი შენნი ჩემმან ქედმან მიიქედნეს!“ | <> | შენ თუ მოგკლა, სისხლნი შენნი ჩემმან ქედმან მიიქედნეს“. |
| = | ||
| კვლა უბრძანა: „თუმცა მისგან აწ არ იყავ მოგზავნილი, | კვლა უბრძანა: „თუმცა მისგან აწ არ იყავ მოგზავნილი, | |
| თავმან ჩემმან, თავსა მოგკვეთ, არად უნდა ამას ცილი! | თავმან ჩემმან, თავსა მოგკვეთ, არად უნდა ამას ცილი! | |
| წა, უკუდეგ, ავი, შმაგი, უმეცარი, შლეგი, წბილი! | <> | წა, უკუდეგ! ავი, შმაგი, უმეცარი, შლეგი, წბილი! |
| შაბაშ სიტყვა, შაბაშ კაცი, შაბაშ საქმე, მისგან ქმნილი!“ | = | შაბაშ სიტყვა, შაბაშ კაცი, შაბაშ საქმე, მისგან ქმნილი!“ |
| დადრკა, სკამნი შემოსტყორცნა, ჰკრნა კედელსა, შეალეწნა; | დადრკა, სკამნი შემოსტყორცნა, ჰკრნა კედელსა, შეალეწნა; | |
| დააცთუნნა, მაგრა მისთვის აალმასნა, არ აძეწნა: | <> | დააცთუნა, მაგრა მისთვის აალმასნა, არ აძეწნა: |
| „ვით მიამბე წასლვა მისი, ვინ ალვისა მორჩი ხე წნა!“ | “ვით მიამბე წასვლა მისი, ვინ ალვისა მორჩი ხე წნა!“ | |
| ვაზირისა ცრემლმან ცხელმან ღაწვნი თეთრნი აახეწნა. | = | ვაზირისა ცრემლმან ცხელმან ღაწვნი თეთრნი აახეწნა. |
| ვაზირმან, გლახ, გამორიდნა, მართ ვეღარას ვერ იძრწივნებს, | <> | ვაზირმან, გლახ, გამორიდნა, მართ ვეღარას ვერ იძრწივნებს; |
| გამოძრწა და გამომელდა, გულსა წყლულსა მოიმტკივნებს; | გამოძრწა და გამომელდა, გულსა წყლულსა მოიმტკივნებს, | |
| შეის ხასობს, გაის ქუშობს, ენა ასრე მოაყივნებს, | = | შეის ხასობს, გაის ქუშობს, ენა ასრე მოაყივნებს, |
| მტერი მტერსა ვერას ავნებს, რომე კაცი თავსა ივნებს. | <> | მტერი მტერსა ვერას ავნებს, რომელ კაცი თავსა ივნებს. |
| = | ||
| თქვა: „ცოდვათა ჩემთა მსგავსი ღმერთმან მეტი რა მიჩვენოს? | თქვა: „ცოდვათა ჩემთა მსგავსი ღმერთმან მეტი რა მიჩვენოს? | |
| რად მოვღორდი, რად დავბნელდი, ნეტარ, ვინღა გამითენოს! | <> | რად მოვღორდი, რად დავბნელდი, ნეტარ ვინღა გამითენოს! |
| ვინცა კაცმან კადნიერად პატრონსა რა მოახსენოს, | = | ვინცა კაცმან კადნიერად პატრონსა რა მოახსენოს, |
| ჩემნი დღენი მასმცა ადგან, რაძი ვითა გაისვენოს!“ | ჩემნი დღენი მასმცა ადგან, რაძი ვითა გაისვენოს!“ | |
| ვაზირი გაწბილებული მივა ბედითა შავითა; | ვაზირი გაწბილებული მივა ბედითა შავითა; | |
| ავთანდილს უთხრა დაღრეჯით, პირითა გამქუშავითა: | ავთანდილს უთხრა დაღრეჯით, პირითა გამქუშავითა: | |
| „მადლი რა გკადრო, აწ თქვენგან გავხასდი მე მაშა ვითა, | <> | “მადლი რა გკადრო, აწ თქვენგან, გავხასდი მე მაშა ვითა, |
| ვაჲ, კარგი თავი უებრო დავკარგე დავაშავითა!“ | ვა, კარგი თავი უებრო დავკარგე, დავაშავითა!“ | |
| = | ||
| ქრთამსა სთხოვს და ამხანაგობს, თუცა ცრემლსა არ იწურვებს: | <> | ქრთამსა სთხოვს და ამხანაგობს, თუცა ცრემლსა ვერ იწურვებს: |
| – მიკვირს, რად სცალს წყლიანობად, რად არ გულსა შეიურვებს! – | – მიკვირს, რად სცალს წყლიანობად, რად არ გულსა შეიურვებს! – | |
| „ვინ არ მისცემს ქადებულსა, მოურავსა მოიმდურვებს, | “ვინ, არ მისცემს ქადებულსა მოურავსა მოიმდურვებს, | |
| თქმულა: «ქრთამი საურავსა ჯოჯოხეთსცა დაიურვებს». | = | თქმულა: «ქრთამი საურავსა ჯოჯოხეთსცა დაიურვებს». |
| ვით გამხადა, რა მიბრძანა, არ ეგების ჩემგან თხრობა: | <> | “ვით გამხადა, რა მიბრძანა, არ ეგების ჩემგან თხრობა; |
| რა სიავე, რა სირეგვნე, რა შლუობა, რა შმაგობა! | რა სიავე, რა სირეგვნე, რა შლეგობა, რა შმაგობა! | |
| მე თვით კაცად აღარ ვარგ ვარ, აღარა მიც თავსა ცნობა; | მე თვით კაცად აღარ ვარგვარ, აღარა მიც თავსა ცნობა; | |
| ესე მიკვირს, რად არ მომკლა, მისცა თურე ღმერთმან თმობა. | = | ესე მიკვირს, რად არ მომკლა, მისცა თურე ღმერთმან თმობა. |
| მეცა ვიცოდი, რაცა ვქმენ, ცთომით არ წამკიდებია; | <> | “მეცა ვიცოდი, რაცა ვქმენ, ცთომით არ წამკიდებია; |
| ვიაზრე, გამიწყრებოდა, ჭმუნვა მით გამდიდებია; | = | ვიაზრე, გამიწყრებოდა, ჭმუნვა მით გამდიდებია; |
| განგებით ქმნილსა რისხვასა ვერავინ დარიდებია! | განგებით ქმნილსა რისხვასა ვერავინ დარიდებია! | |
| შენთვის სიკვდილი ლხინად მიჩს, ჭირი არ გამცუდებია“. | <> | შენთვის სიკვდილი ლხინად მიჩს, ჭირი არ გამცუდებია „. |
| = | ||
| ყმამან უთხრა: „შენი წყრომა მეცა განა დამიმძიმდა, | <> | |
| მაგრა ქრთამი რადღა გმართებს? – გაიცინნა, გა-ცა-ღიმდა, – | ||
| შენ ადიმი გაგიმეშდა, არ თუ მეში გიადიმდა. | ||
| რა აქიმი დასნეულდეს, მისთვის ვინმცა გააქიმდა!“ | ||
| მოახსენა კვლა ვაზირმან: „მე რა გინდა წამეკიდოს, | ||
| მოიწყრომებს, შე-ცა-მინდობს, ნუთუ გული გაიწმიდოს; | ||
| შენ რასა იქ, ესე მითხარ, ჩემი ჭმუნვა გაიდიდოს! | ||
| ხამსცა, კაცმან სასიკვდილოდ თავსა არა არ დარიდოს!“ | ||
| ყმამან უთხრა: „აღარწასლვა არ ეგების ჩემგან აროს. | ყმამან უთხრა: „აღარ-წასვლა არ ეგების ჩემგან აროს. | |
| იადონი მაშინ მოკვდეს, ოდეს ვარდმან იდამჭნაროს. | = | იადონი მაშინ მოკვდეს, ოდეს ვარდმან იდამჭნაროს. |
| ხამს, უძებნოს ცვარი წყლისა, მისთვის თავი ყოვლგან აროს, | ხამს, უძებნოს ცვარი წყლისა, მისთვის თავი ყოვლგან აროს, | |
| ვერ უპოვოს, რა ქმნას, ანუ გული რითა დაიწყნაროს! | ვერ უპოვოს, რა ქმნას, ანუ გული რითა დაიწყნაროს! | |
| უმისოდ მყოფი ვერ გავსძლებ ჯდომასა, ვერცა წოლასა, | <> | “უმისოდ მყოფი ვერ გავსძლებ ჯდომასა, ვერცა წოლასა, |
| მართ ნადირთაებრ გაჭრასა ვირჩევ, მათ თანა რბოლასა; | მართ ნადირთაებრ გაჭრასა ვირჩევ, მათთანა რბოლასა; | |
| ასრე გასრულსა რად მნუკევს მისთა მებრძოლთა ბრძოლასა? | ასრე გასრულსა რად მნუკევს, მისთა მებრძოლთა ბრძოლასა? | |
| სჯობს უყოლობა კაცისა მომდურავისა ყოლასა. | = | სჯობს უყოლობა კაცისა მომდურავისა ყოლასა. |
| მოვახსენებ ერთხელ კვლაცა, აწ რაზომცა მეფე წყრების, | <> | “მოვახსენებ ერთხელ კვლაცა, აწ რაზომცა მეფე წყრების, |
| ნუთუ გაბრჭოს, გული ჩემი ვით იწვის და ვით ენთების; | = | ნუთუ გაბრჭოს, გული ჩემი ვით იწვის და ვით ენთების; |
| არ გამიშვებს, გავიპარვი, რა იმედი გარდმიწყდების, | არ გამიშვებს, გავიპარვი, რა იმედი გარდმიწყდების, | |
| მე თუ მოვკვდე, ჩემი კერძი სოფელიცა გარდიფხვრების!“ | <> | მე თუ მოვკვდე, ჩემი კერძი სოფელიმცა გარდიფხვრების!“. |
| = | ||
| მოიუბნეს. ვაზირმან ქმნნა ჭამა-სმანი მათნი ფერნი, | <> | მოიუბნეს; ვაზირმან ქმნნა ჭამა-სმანი მათნი ფერნი. |
| უმასპინძლა, ძღვენნი უძღვნნა შვენიერსა შვენიერნი, | უმასპინძლა, ძღვენნი უძღვნნა შვენიერსა შვენიერნი; | |
| მისნი მყოლნი ა-ვე-ავსნა, მოყმენი და თუნდა ბერნი. | = | მისნი მყოლნი ა-ვე-ავსნა, მოყმენი და თუნდა ბერნი. |
| გაიყარნეს, ყმა წავიდა, სახლად ჩადგეს მზისა წვერნი. | გაიყარნეს, ყმა წავიდა, სახლად ჩადგეს მზისა წვერნი. | |
| შეკრა წითელი ასი ათასი პირად მზემან და ტანად სარომან, | შეკრა წითელი ასი ათასი პირად მზემან და ტანად სარომან, | |
| სამასი თავი სტავრა-ატლასი უხვმან, ნიადაგ მიუმცთარომან, | <> | სამასი თავი სტავრა-ატლასი უხვმან, ნიადაგ, მიუმცთარომან, |
| სამოცი თვალი ლალ-იაგუნდი ფერად არ მათმან საუარომან. | სამოცი თვალი ლალ-იაგუნდი ფერად მართ ვითა მიუმხვდარომან | |
| კაცი გაგზავნა ვაზირისასა, ესე ყველაი მისთვის არო მან. | = | კაცი გაგზავნა ვაზირისასა, ესე ყველაი მისთვის არო მან. |
| შესთვალა, თუ: „რაცა გმართებს, ვით მოგცე და ვით გაქონო, | <> | შესთვალა თუ: „რაცა გმართებს, ვით მოგცე და ვით გაქონო, |
| ვალთა შენთა გარდსახდელად რა ნაცვალი მოვიგონო? | = | ვალთა შენთა გარდსახდელად რა ნაცვალი მოვიგონო? |
| თუღა დავრჩე, შენთვის მოვკვდე, თავი ჩემი დაგამონო, | თუღა დავრჩე, შენთვის მოვკვდე, თავი ჩემი დაგამონო, | |
| სიყვარული სიყვარულსა შეგიცალო, შეგიწონო“. | სიყვარული სიყვარულსა შეგიცალო, შეგიწონო“. | |
| მე ვითა ვთქვა უებრობა, სიკეთე და ქება მისი! | მე ვითა ვთქვა უებრობა, სიკეთე და ქება მისი! | |
| კაცი იყო საქმისაცა შესაფერი, შესატყვისი; | კაცი იყო საქმისაცა შესაფერი, შესატყვისი; | |
| ასრე უნდა მოხმარება, გავიდოდეს ვისცა ვისი. | ასრე უნდა მოხმარება, გავიდოდეს ვისცა ვისი. | |
| ოდეს კაცსა დაეჭიროს, მაშინ უნდა ძმა და თვისი. | ოდეს კაცსა დაეჭიროს, მაშინ უნდა ძმა და თვისი. | |
| ავთანდილისაგან შერმადინის საუბარი | ავთანდილისაგან შერმადინის საუბარი | |
| <> | ||
| შერმადინს ეტყვის, უბრძანებს პირმზე, ნათელთა მფენელი: | შერმადინს ეტყვის, უბრძანებს პირ-მზე, ნათელთა მფენელი: | |
| „ესე დღე არის იმედი, ჩემი გულისა მლხენელი, | “ესე დღე არის იმედი, ჩემის გულისა მლხენელი, | |
| შენგან თავისა შენისა საჩემოდ გამომჩენელი“. | = | შენგან თავისა შენისა საჩემოდ გამომჩენელი“. |
| მქებრად ამბვისა მათისა ხამს მკითხველი და მსმენელი. | <> | მქებრად ამბისა მათისა ხამს მკითხველი და მსმენელი. |
| = | ||
| იტყვის: „როსტან არ გამიშვა, არცა სიტყვა მომისმინა; | იტყვის: „როსტან არ გამიშვა, არცა სიტყვა მომისმინა; | |
| მან არ იცის, რათა ვინ-ა და სულდგმული ვისგან ვინ-ა; | <> | მან არ იცის, რა მჭირს, ანუ სულ-დგმული ვისგან ვინ-ა; |
| უმისომცა ნუ ცოცხალ ვარ ნუცა გარე, ნუცა შინა! | უმისომცა ნუ ცოცხალ ვარ ნუცა გარე, ნუცა შინა. | |
| რაცა საქმე უსამართლო ღმერთმან ვისმცა შეარჩინა! | = | რაცა საქმე უსამართლო ღმერთმან ვისმცა შეარჩინა! |
| თუცა მისი არგაწირვა ჩემგან მტკიცობს, არ სათუობს, – | <> | “თუცა მისი არ-გაწირვა, ჩემგან მტკიცობს, არ სათუობს; |
| ყოვლი ცრუ და მოღალატე ღმერთსა ჰგმობს და აგრე ცრუობს, – | ||
| გული, მისი უნახავი, ტირს და სულთქვამს, ვაებს, უობს, | = | გული, მისი უნახავი, ტირს და სულთქვამს, ვაებს, უობს, |
| ლხინსა არას არ იახლებს, ჰკრთების, კუშტობს, ვახშობს, ქსუობს. | <> | კაცსა არას არ იახლებს, ერიდების, ჰკრთების, ქსუობს. |
| ყოვლი ცრუ და მოღალატე ღმერთსა ჰგმობს და აგრე ცრუობს; | ||
| = | ||
| სამი არის მოყვრისაგან მოყვრობისა გამოჩენა: | <> | “სამი არის მოყვრისაგან მოყვრობისა გამოჩენა: |
| პირველ, ნდომა სიახლისა, სიშორისა ვერმოთმენა, | პირველ ნდომა სიახლისა, სიშორისა ვერ მოთმენა, | |
| მიცემა და არას შური, ჩუქებისა არმოწყენა, | მიცემა და არას შური, ჩუქებისა არ მოწყენა, | |
| გავლენა და მოხმარება, მისად რგებად ველთა რბენა. | = | გავლენა და მოხმარება, მისად რგებად ველთა რბენა. |
| რადღა ვაგრძელებ სიტყვასა, ჟამია შემოკლებისა! | <> | “რადღა ვაგრძელებ სიტყვასა, ჟამია შემოკლებისა! |
| აწ გაპარვაა წამალი ამა გულისა ლებისა. | = | აწ გაპარვაა წამალი ამა გულისა ლებისა. |
| რასაცა გვედრებ, ისმენდი, ვირე დრო გქონდეს ხლებისა; | <> | რასაცა გვედრებ, ისმენდი, ვირე დრო გქონდეს ხლებისა, |
| შენ გაამაგრე დაჭირვა ჩემისა ნასწავლებისა. | = | შენ გაამაგრე დაჭირვა ჩემისა ნასწავლებისა. |
| აწ მეფეთა სამსახურად პირველ თავი დაამზადე, | <> | “აწ მეფეთა სამსახურად პირველ თავი დაამზადე, |
| სიკეთე და უკლებლობა შენი ერთობ გააცხადე; | = | სიკეთე და უკლებლობა შენი ერთობ გააცხადე; |
| სახლი ჩემი შეინახე, სპათა ჩემთა ეთავადე, | სახლი ჩემი შეინახე, სპათა ჩემთა ეთავადე, | |
| სამსახური აქამდისი, კვლა გავლენა გააკვლადე! | <> | სამსახური აქამდისი, კვლა გავლენა გააკვლადე. |
| = | ||
| მტერთა ჩემთა ენაპირე, ძალი ნურა მოგაკლდების, | <> | “მტერთა ჩემთა ენაპირე, ძალი ნურა მოგაკლდების, |
| ერთგულთათვის კარგი ნუ გშურს, ორგულიმცა შენი კვდების! | ერთგულთათვის კარგი ნუ გშურს, ორგულიმცა შენი კვდების. | |
| შემოვიქცე, შენი ჩემგან ვალი კარგად გარდიხდების; | = | შემოვიქცე, შენი ჩემგან ვალი კარგად გარდიხდების; |
| პატრონისა სამსახური არაოდეს არ წახდების“. | პატრონისა სამსახური არაოდეს არ წახდების“. | |
| ესე ესმა, ცრემლი ცხელი შერმადინსა თვალთა სდინდი; | ესე ესმა, ცრემლი ცხელი შერმადინსა თვალთა სდინდი; | |
| მოახსენა: „მარტოობით ჭირსა რადმცა შეუშინდი! | <> | მოახსენა: „მარტოობით ჭირსა რადმცა შევუშინდი, |
| მაგრა რა ვქმნა, უშენოსა დამეცემის გულსა ბინდი! | = | მაგრა რა ვქმნა, უშენოსა დამეცემის გულსა ბინდი! |
| წამიტანე სამსახურად, მოგეხმარო, რადცა გინდი. | წამიტანე სამსახურად, მოგეხმარო, რადცა გინდი. | |
| ვის ასმია მარტოსაგან ღარიბობა ეგზომ დიდი! | <> | “ვის ასმია მარტოსაგან ღარიბობა ეგზომ დიდი?! |
| ვის ასმია პატრონისა ჭირსა შიგან ყმისა რიდი! | ვის ასმია პატრონისა ჭირსა შიგან ყმისა რიდი?! | |
| დაკარგულსა გიგონებდე, რა ვიქმნები აქა ფლიდი?“ | = | დაკარგულსა გიგონებდე, რა ვიქმნები აქა ფლიდი?“ |
| ყმამან უთხრა: „ვერ წაგიტან, რაზომსაცა ცრემლსა ღვრიდი. | <> | ყმამან უთხრა: „ვერ წაგიტან რაზომსამცა ცრემლსა ღვრიდი. |
| = | ||
| შენგან ჩემი სიყვარული ვითამც არა დამეჯერა, | <> | “შენგან ჩემი სიყვარული ვითამც არა დამეჯერა, |
| მაგრა საქმე არ მოხდების, ჟამი ასრე დამემტერა! | = | მაგრა საქმე არ მოხდების, ჟამი ასრე დამემტერა! |
| ვის მივანდო სახლი ჩემი, შენგან კიდე ვინმც მეფერა?! | ვის მივანდო სახლი ჩემი, შენგან კიდე ვინმც მეფერა?! | |
| გული დადევ, დაიჯერე, ვერ წაგიტან ვერათ, ვერა! | <> | გული დადევ, დაიჯერე, ვერ წაგიტან, ვერა, ვერა! |
| = | ||
| თუ მიჯნური ვარ, ერთი ვხამ ხელი მინდორთა მე რებად; | <> | ,,თუ მიჯნური ვარ, ერთი ვხამ ხელი მინდორთა მე რებად; |
| არ მარტო უნდა გაჭრილი ცრემლისა სისხლსა ფერებად? | = | არ მარტო უნდა გაჭრილი ცრემლისა სისხლსა ფერებად? |
| გაჭრა ხელია მიჯნურთა, რად სცალს თავისა ბერებად! | გაჭრა ხელია მიჯნურთა, რად სცალს თავისა ბერებად! | |
| ასრეა ესე სოფელი, შესჯერდი კვლა შეჯერებად! | <> | ასრეა ესე სოფელი, შესჯერდი კვლა შეჯერებად. |
| = | ||
| რა მოგშორდე, მახსენებდი, სიყვარული ჩემი გქონდეს; | <> | “რა მოგშორდე, მახსენებდი, სიყვარული ჩემი გქონდეს; |
| არ ვეშიშვი მტერთა ჩემთა, თავი მონად მომიმონდეს. | = | არ ვეშიშვი მტერთა ჩემთა, თავი მონად მომიმონდეს. |
| ხამს, მამაცი გაგულოვნდეს, ჭირსა შიგან არ დაღონდეს. | <> | ხამს მამაცი გაგულოვნდეს, ჭირსა შიგან არ დაღონდეს, |
| მძულს, რა კაცსა სააუგო საქმე არა არ შესწონდეს. | = | მძულს, რა კაცსა სააუგო საქმე არა არ შესწონდეს. |
| მე იგი ვარ, ვინ სოფელსა არ ამოვჰკრეფ კიტრად ბერად, | <> | “მე იგი ვარ, ვინ სოფელსა არ ამოვჰკრეფ კიტრად ბერად, |
| ვის სიკვდილი მოყვრისათვის თამაშად და მიჩანს მღერად; | = | ვის სიკვდილი მოყვრისათვის თამაშად და მიჩანს მღერად; |
| ჩემსა მზესა დავეთხოვე, გაუშვივარ, დავდგე მე რად! | <> | ჩემსა მზესა დავეთხოვე, გავუშვივარ, დავდგე მე რად! |
| მას თუ დავსთმობ, სახლსა ჩემსა ვეღარ დავსთმობ ვისსა ვერად? | მას თუ დავთმობ, სახლსა ჩემსა ვეღარ დავსთმობ ვისსა ვერად?! | |
| = | ||
| აწ ანდერძსა ჩემსა მოგცემ, როსტანს წინა დაწერილსა; | <> | “აწ ანდერძსა ჩემსა მოგცემ, როსტანს წინა დაწერილსა; |
| შენ შეგვედრებ, დაგიჭიროს, ვითა გმართებს ჩემსა ზრდილსა. | = | შენ შეგვედრებ, დაგიჭიროს, ვითა გმართებს ჩემსა ზრდილსა. |
| მოვკვდე, თავსა ნუ მოიკლავ, სატანასგან ნუ იქ ქმნილსა, | <> | მოვკვდე, თავსა ნუ მოიკლავ, სატანასგან ნუ იქმ ქმნილსა, |
| ამას ზედა იტირებდი, დაიდებდი თვალთა მილსა!“ | ამაზედა იტირებდი, დაიდებდი თვალთა მილსა. | |
| ანდერძი ავთანდილისა როსტევან მეფის წინაშე, ოდეს გაიპარა | = | ანდერძი ავთანდილისა როსტევან მეფის წინაშე, ოდეს გაიპარა |
| <> | ||
| დაჯდა წერად ანდერძისა, საბრალოსა საუბრისად: | დაჯდა წერად ანდერძისად, საბრალოსა საუბრისად: | |
| „ჰე, მეფეო, გავიპარვი ძებნად ჩემგან საძებრისად; | “ჰე, მეფეო, გავიპარე ძებნად ჩემგან საძებრისად; | |
| ვერ დავდგები შეუყრელად ჩემთა ცეცხლთა მომდებრისად; | ვერ დავდგები შეუყრელად ჩემთა ცეცეხლთა მომდებრისად; | |
| შემინდვე და წამატანე მოწყალება ღმრთაებრისად. | შემინდევ და წამატანე მოწყალება ღმრთაებრისად. | |
| = | ||
| ვიცი, ბოლოდ არ დამიგმობ ამა ჩემსა გაზრახულსა. | <> | “ვიცი, ბოლოდ არ დამიგმობ ამა ჩემსა განზრახულსა. |
| კაცი ბრძენი ვერ გასწირავს მოყვარესა მოყვარულსა! | კაცი ბრძენი ვერ გასწირავს მოყვარესა მოყვარულსა; | |
| მე სიტყვასა ერთსა გკადრებ, პლატონისგან სწავლა-თქმულსა: | = | მე სიტყვასა ერთსა გკადრებ, პლატონისგან სწავლა-თქმულსა: |
| «სიცრუე და ორპირობა ავნებს ხორცსა, მერმე სულსა». | «სიცრუე და ორპირობა ავნებს ხორცსა, მერმე სულსა». | |
| რათგან თავია სიცრუე ყოვლისა უბადობისა, | <> | “რათგან თავია სიცრუე ყოვლისა უბადობისა, |
| მე რად გავწირო მოყვარე, ძმა უმტკიცესი ძმობისა?! | მე რად გავწირო მოყვარე, ძმა უმტკიცესი ძმობისა? | |
| არა ვიქ, ცოდნა რას მარგებს ფილოსოფოსთა ბრძნობისა! | არა ვიქმ, ცოდნა რას მარგებს ფილოსოფოსთა ბრძნობისა, | |
| მით ვისწავლებით, მოგვეცეს შერთვა ზესთ მწყობრთა წყობისა. | = | მით ვისწავლებით, მოგვეცეს შერთვა ზესთ მწყობრთა წყობისა. |
| წაგიკითხავს, სიყვარულსა მოციქულნი რაგვარ წერენ? | <> | “წაგიკითხავს, სიყვარულსა მოციქულნი რაგვარ წერენ? |
| ვით იტყვიან, ვით აქებენ? ცან, ცნობანი მიაფერენ. | = | ვით იტყვიან, ვით აქებენ? ცან, ცნობანი მიაფერენ. |
| «სიყვარული აღგვამაღლებს», ვით ეჟვანნი, ამას ჟღერენ. | <> | «სიყვარული აღგვამაღლებს», ვით ეჟვანნი, ამას ჟღერენ, |
| შენ არ ჯერ ხარ, უსწავლელნი კაცნი ვითმცა შევაჯერენ! | = | შენ არ ჯერ ხარ, უსწავლელნი კაცნი ვითმცა შევაჯერენ! |
| ვინ დამბადა, შეძლებაცა მანვე მომცა ძლევად მტერთად; | <> | “ვინ დამბადა, შეძლებაცა მანვე მომცა ძლევად მტერთად, |
| ვინ არს ძალი უხილავი შემწედ ყოვლთა მიწიერთად, | = | ვინ არს ძალი უხილავი შემწედ ყოვლთა მიწიერთად, |
| ვინ საზღვარსა დაუსაზღვრებს, ზის უკვდავი ღმერთი ღმერთად, | ვინ საზღვარსა დაუსაზღვრებს, ზის უკვდავი ღმერთი ღმერთად, | |
| იგი გაჰხდის წამისყოფით ერთსა ასად, ასსა ერთად. | <> | იგი გახდის წამის–ყოფით ერთსა ასად, ასსა ერთად. |
| = | ||
| რაცა ღმერთსა არა სწადდეს, არა საქმე არ იქმნების. | <> | “რაცა ღმერთსა არა სწადდეს, არა საქმე არ იქმნების. |
| მზისა შუქთა ვერმჭვრეტელი ია ხმების, ვარდი ჭნების; | მზისა შუქთა ვერ მჭვრეტელი ია ხამების, ვარდი ჭნების, | |
| თვალთა ტურფა საჭვრეტელი უცხოდ რადმე ეშვდინების; | თვალთა ტურფა საჭვრეტელი უცხო რადმე ეშვდინების; | |
| მე ვით გავსძლო უმისობა, ან სიცოცხლე ვით მეთნების! | მე ვით გავძლო უმისობა, ან სიცოცხლე ვით მეთნების! | |
| = | ||
| რაზომცა სწყრები, შემინდევ შეცვლა თქვენისა მცნებისა. | <> | “რაზომცა სწყრები, შემინდევ შეცვლა თქვენისა მცნებისა. |
| ძალი არ მქონდა ტყვექმნილსა მე მაგისისა თნებისა; | ძალი არ მქონდა ტყვე-ქმნილსა მე მაგისისა თნებისა; | |
| აწ წასლვა იყო წამალი ჩემთა სახმილთა გზნებისა, | = | აწ წასლვა იყო წამალი ჩემთა სახმილთა გზნებისა, |
| სადა გინდ ვიყო, რა მგამა, ყოფამცა მქონდა ნებისა! | სადა გინდ ვიყო, რა მგამა, ყოფამცა მქონდა ნებისა! | |
| არას გარგებს სიმძიმილი, უსარგებლო ცრემლთა დენა; | <> | “არას გარგებს სიმძიმილი, უსარგებლო ცრემლთა დენა; |
| არ გარდავა გარდუვალად მომავალი საქმე ზენა; | = | არ გარდავა გარდუვალად მომავალი საქმე ზენა; |
| წესი არის მამაცისა მოჭირვება, ჭირთა თმენა, | წესი არის მამაცისა მოჭირვება, ჭირთა თმენა, | |
| არვის ძალუც ხორციელსა განგებისა გარდავლენა. | <> | არვის ძალ-უც ხორციელსა განგებისა გარდავლენა. |
| = | ||
| რაცა ღმერთსა გაუგია თავსა ჩემსა გარდასავლად, | <> | “რაცა ღმერთსა გაუგია თავსა ჩემსა გარდასავლად, |
| გარდამხდეს და შემოვიქცე, აღარ დამრჩეს გული ავლად; | = | გარდამხდეს და შემოვიქცე, აღარ დამრჩეს გული ავლად; |
| თქვენვე გნახნე მხიარულნი დიდებით და დავლამრავლად; | <> | თქვენვე გნახნე მხიარულნი დიდებით და დავლა-მრავლად; |
| მას რა ვარგო, დიდებად და კმარის ესე ჩემად დავლად. | = | მას რა ვარგო, დიდებად და კმარის ესე ჩემად დავლად. |
| მეფეო, ესე თათბირი, მომკალ, ვინ დამიწუნოსა! | <> | “მეფეო, ესე თათბირი, მომკალ, ვინ დამიწუნოსა! |
| მეფეო, ნუთუ წასლვამან თქვენ ჩემმან დაგაჭმუნოსა, | მეფეო, ნუთუ წასლვამან თქვენ ჩემმან დაგაჭმუნოსა?! | |
| ვერ ვეცრუები, ვერ უზამ საქმესა საძაბუნოსა, | ვერ ვეცრუები, ვერ ვუზამ საქმესა საძაბუნოსა, | |
| პირისპირ მარცხვენს, ორნივე მივალთ მას საუკუნოსა. | პირის-პირ მარცხვენს, ორნივე მივალთ მას საუკუნოსა. | |
| = | ||
| არდავიწყება მოყვრისა აროდეს გვიზამს ზიანსა; | <> | “არ-დავიწყება მოყვრისა აროდეს გვიზამს ზიანსა; |
| ვჰგმობ კაცსა აუგიანსა, ცრუსა და ღალატიანსა! | = | ვჰგმობ კაცსა აუგიანსა, ცრუსა და ღალატიანსა! |
| ვერ ვეცრუები, ვერ უზამ მას ხელმწიფესა მზიანსა. | <> | ვერ ვეცრუები, ვერ ვუზამ მას ხელმწიფესა მზიანსა, |
| რა უარეა მამაცსა სულდიდსა, წასლვაგვიანსა! | რა უარეა მამაცსა სულ-დიდსა, წასლვა-გვიანსა?! | |
| = | ||
| რა უარეა მამაცსა ომშიგან პირის მხმეჭელსა, | <> | “რა უარეა მამაცსა, ომშიგან პირის მხმეჭელსა, |
| შედრეკილ-შეშინებულსა და სიკვდილისა მეჭველსა! | შემდრკალსა, შეშინებულსა და სიკვდილისა მეჭველსა! | |
| კაცი ჯაბანი რითა სჯობს დიაცსა ქსლისა მბეჭველსა? | კაცი, ჯაბანი რითა სჯობს დიაცსა, ქსლისა მბეჭველსა? | |
| სჯობს სახელისა მოხვეჭა ყოველსა მოსახვეჭელსა! | = | სჯობს სახელისა მოხვეჭა ყოველსა მოსახვეჭელსა! |
| ვერ დაიჭირავს სიკვდილსა გზა ვიწრო, ვერცა კლდოვანი; | <> | “ვერ დაიჭირავს სიკვდილსა გზა ვიწრო, ვერცა კლდოვანი; |
| მისგან გასწორდეს ყოველი, სუსტი და ძალგულოვანი; | მისგან ყოველი გასწორდეს, სუსტი და ძალ-გულოვანი; | |
| ბოლოდ შეყარნეს მიწამან ერთგან მოყმე და მხცოვანი. | = | ბოლოდ შეყარნეს მიწამან ერთგან მოყმე და მხცოვანი. |
| სჯობს სიცოცხლესა ნაზრახსა სიკვდილი სახელოვანი! | სჯობს სიცოცხლესა ნაზრახსა სიკვდილი სახელოვანი! | |
| მერმე ვიშიშვი, მეფეო, თქვენად კადრებად ამისად: | <> | “მერმე ვიშიშვი, მეფეო, თქვენად კადრებად ამისად: |
| სცთების და სცთების, სიკვდილსა ვინ არ მოელის წამისად; | = | სცთების და სცთების, სიკვდილსა ვინ არ მოელის წამისად; |
| მოვა შემყრელი ყოველთა ერთგან დღისა და ღამისად, | მოვა შემყრელი ყოველთა ერთგან დღისა და ღამისად, | |
| თუ ვერა გნახე ცოცხალმან, სიცოცხლე გქონდეს ჟამისად. | <> | თუ ვერა გნახე ცოცხალმან, სიცოცხლე გქონდა ჟამისად. |
| = | ||
| თუ საწუთრომან დამამხოს, ყოველთა დამამხობელმან, | <> | “თუ საწუთრომან დამამხოს, ყოველთა დამამხობელმან, |
| ღარიბი მოვკვდე ღარიბად, ვერ დამიტიროს მშობელმან, | = | ღარიბი მოვკვდე ღარიბად, ვერ დამიტიროს მშობელმან, |
| ვეღარ შემსუდრონ დაზრდილთა და ვერცა მისანდობელმან, – | <> | ვეღარ შემსუდრონ დაზრდილთა და ვერცა მისანდობელმან,– |
| მუნ შემიწყალოს თქვენმანვე გულმან მოწყალე-მლმობელმან. | = | მუნ შემიწყალოს თქვენმანვე გულმან მოწყალე-მლმობელმან. |
| მაქვს საქონელი ურიცხვი, ვერვისგან ანაწონები, | <> | “მაქვს საქონელი ურიცხვი, ვერვისგან ანაწონები, |
| მიეც გლახაკთა საჭურჭლე, ათავისუფლე მონები, | = | მიეც გლახაკთა საჭურჭლე, ათავისუფლე მონები, |
| შენ დაამდიდრე ყოველი, ობოლი, არას მქონები: | შენ დაამდიდრე ყოველი, ობოლი, არას მქონები: | |
| მიღვწიან, მომიგონებენ, დამლიცვენ, მოვეგონები. | <> | მიღვწიან, მომიგონებენ, დამლოცვენ, მოვეგონები. |
| = | ||
| რაცა თქვენთვის არ ვარგ იყოს საჭურჭლესა დასადებლად, | <> | “რაცა თქვენთვის არ ვარგიყოს საჭურჭლესა დასადებლად, |
| მიეც ზოგი ხანაგათა, ზოგი ხიდთა ასაგებლად; | = | მიეც ზოგი ხანაგათა, ზოგი ხიდთა ასაგებლად; |
| ნურა ნუ გშურს საქონელი ჩემი ჩემთვის წასაგებლად! | <> | ნურა ნუ გშურს საქონელი ჩემი ჩემთვის წასაგებლად, |
| შენგან კიდე არვინ მივის ცეცხლთა ცხელთა დამავსებლად. | შენგან კიდევ არვინ მივის ცეცხლთა ცხელთა დამავსებლად. | |
| = | ||
| ამას იქით ჩემგან ჩემი ამბავიცა არ გეცნევის, | <> | “ამას იქით ჩემგან ჩემი ამბავიცა არ გეცნევის, |
| ამად გვედრებ სულსა ჩემსა, წიგნი გკადრებს, არ გეთნევის, | ამად გვედრებ სულსა ჩემსა, წიგნი გკადრებს,არ გეთნევის, | |
| არას არგებს, ეშმაკისა საქმეთაგან დაეძლევის, | = | არას არგებს, ეშმაკისა საქმეთაგან დაეძლევის, |
| შემინდვე და შემივედრე, მკვდარსა რაღა გარდმეხდევის! | <> | შემინდევ და შემივედრე, მკვდარსა რაღა გარდმეხდევის! |
| = | ||
| გვედრებ, მეფეო, შერმადინს, მონასა ჩემსა რჩეულსა, – | <> | “გვედრებ, მეფეო, შერმადინს, მონასა ჩემსა რჩეულსა,– |
| ნაკად აქვს ჭირი სამისოდ ამ წელიწადსა წლეულსა, – | ნაკად აქვს ჭირი სამისოდ ამ წელიწადსა წლეულსა,– | |
| ნუგეშინისეც წყალობით, ჩემგან წყალობაჩვეულსა, | ნუგეშინის-ეც წყალობით, ჩემგან წყალობა-ჩვეულსა, | |
| ნუ დაადინებ თვალთაგან ცრემლსა, სისხლითა ფრქვეულსა. | = | ნუ დაადინებ თვალთაგან ცრემლსა, სისხლითა ფრქვეულსა. |
| გასრულდა ჩემი ანდერძი, ჩემგან ნაწერი ხელითა. | <> | “გასრულდა ჩემი ანდერძი, ჩემგან ნაწერი ხელითა; |
| აჰა, გამზრდელო, მოგშორდი, წავე გულითა ხელითა. | აჰა, გამზრდელო, მოგშორდი, წავე გულითა ხელითა! | |
| ნუ სჭმუნავთ ჩემთვის მეფენი, ნუ ხართ მოსილნი ბნელითა, | ნუ სჭმუნავთ ჩემთვის მეფენი, ნუ ხართ მოსილნი ბნელითა. | |
| სუფევითმცა ხართ თავითა, მტერთაგან საკრძალველითა!“ | = | სუფევითმცა ხართ თავითა, მტერთაგან საკრძალველითა!“ |
| მისცა ანდერძი შერმადინს, რა გაათავა წერითა, | <> | მისცა ანდერძი შერმადინს, რა გაათავა წერითა; |
| უთხრა: „ჰკადრეო მეფესა საქმითა მეცნიერითა, | = | უთხრა: „ჰკადრეო მეფესა საქმითა მეცნიერითა, |
| შენ დაგამეტებს ვერავინ მსახურებითა ვერითა“. | შენ დაგამეტებს ვერავინ მსახურებითა ვერითა“. | |
| მოეხვია და ატირდა ცრემლითა სისხლთა ფერითა. | მოეხვია და ატირდა ცრემლითა სისხლთა ფერითა. | |
| ლოცვა ავთანდილისა | ლოცვა ავთანდილისა | |
| <> | ||
| ილოცავს, იტყვის: „მაღალო ღმერთო ხმელთა და ცათაო, | ილოცავს, იტყვის: „მაღალო ღმერთო, ხმელთა და ცათაო, | |
| ზოგჯერ მომცემო პატიჟთა, ზოგჯერ კეთილთა მზათაო, | = | ზოგჯერ მომცემო პატიჟთა, ზოგჯერ კეთილთა მზათაო, |
| უცნაურო და უთქმელო, უფალო უფლებათაო, | უცნაურო და უთქმელო, უფალო უფლებათაო, | |
| მომეც დათმობა სურვილთა, მფლობელო გულისთქმათაო! | <> | მომეც დათმობა სურვილთა, მფლობელო გულის-თქმათაო! |
| = | ||
| ღმერთო, ღმერთო, გეაჯები, რომელი ჰფლობ ქვენათ ზესა, | <> | “ღმერთო, ღმერთო, გეაჯები, რომელი ჰფლობ ქვენათ ზესა, |
| შენ დაჰბადე მიჯნურობა, შენ აწესებ მისსა წესსა, | = | შენ დაჰბადე მიჯნურობა, შენ აწესებ მისსა წესსა, |
| მე სოფელმან მომაშორვა უკეთესსა ჩემსა მზესა, | <> | მე სოფელმან მომაშორვა უკეთესსა ჩემსსა მზესა, |
| ნუ ამოჰფხვრი სიყვარულსა, მისგან ჩემთვის დანათესსა! | = | ნუ ამოჰფხვრი სიყვარულსა, მისგან ჩემთვის დანათესსა! |
| ღმერთო, ღმერთო მოწყალეო, არვინ მივის შენგან კიდე, | <> | “ღმერთო, ღმერთო, მოწყალეო, არვინ მივის შენგან კიდე, |
| შენგან ვითხოვ შეწევნასა, რაზომსაცა გზასა ვვლიდე; | შენგან ვითხოვ შეწევნასა, რაზომსაცა გზასა ვვლიდე: | |
| მტერთა ძლევა, ზღვათა ღელვა, ღამით მავნე გამარიდე! | = | მტერთა ძლევა, ზღვათა ღელვა, ღამით მავნე გამარიდე! |
| თუღა დავრჩე, გმსახურებდე, შენდა მსხვერპლსა შევსწირვიდე“. | <> | თუღა დავრჩე, გმსახურებდე, შენდა მსხვერპლსა შევწირვიდე“. |
| = | ||
| რა ილოცა, ცხენსა შეჯდა, მალვით კარნი გაიარნა, | რა ილოცა, ცხენსა შეჯდა, მალვით კარნი გაიარნა, | |
| შერმადინცა დააბრუნვა, თუცა ვამნი ადიადნა; | <> | შერმადინცა დააბრუნა, საბრალომან ცრემლნი ღვარნა! |
| მონა ტირს და მკერდსა იცემს, საბრალომან ცრემლნი ღვარნა; | მონა ტირს და მკერდსა იცემს, სისხლმან მისმან კლდენი ღარნა; | |
| პატრონისა ვერამჭვრეტმან ყმამან რამცა გაიხარნა! | პატრონისა ვერა-მჭვრეტმან ყმამან რამცა გაიხარნა! | |
| ცნობა როსტევან მეფისაგან ავთანდილის გაპარვისა | = | ცნობა როსტევან მეფისაგან ავთანდილის გაპარვისა |
| <> | ||
| აწ ამბავი სხვა დავიწყო, – ყმასა წავჰყევ წამავალსა, – | აწ ამბავი სხვა დავიწყო, – ყმასა წავჰყვე წამავალსა. | |
| არ შეექმნა დარბაზობა მას დღე როსტანს გულგამწყრალსა; | არ შეექმნა დარბაზობა მას დღეს როსტანს გულ-გამწყრალსა; | |
| რა გათენდა, ქუში ადგა, ჰგავს, თუ ადენს პირით ალსა, | რა გათენდა, ქუში ადგა, ჰგავს თუ ადენს პირით ალსა, | |
| ხმობა ბრძანა ვაზირისა, მიიყვანდეს შიშით მკრთალსა. | = | ხმობა ბრძანა ვაზირისა, მიიყვანდეს შიშით მკრთალსა. |
| რა ვაზირი მოწიწებით დარბაზს ნახა შემოსრული, | რა ვაზირი მოწიწებით დარბაზს ნახა შემოსრული, | |
| როსტან უთხრა: „არა მახსოვს გუშინდელი შენგან თქმული. | როსტან უთხრა: „არა მახსოვს გუშინდელი შენგან თქმული. | |
| მაწყინე და გამარისხე, ვერ დავიღე დიდხან სული, | <> | მაწყინე და გამარისხე, ვერ დავიღე დიდხანს სული, |
| აზომ რომე გაგათრიე შენ ვაზირი გულისგული. | აზომ რომე გაგათრიე შენ, ვაზირი გულის-გული. | |
| = | ||
| თუღა გახსოვს, რად უნდოდა, ისრე ავად რად გაგხადე? | <> | “თუღა გახსოვს, რად უნდოდა, ისრე ავად რად გაგხადე? |
| მართლად უთქვამს მეცნიერთა: «წყენააო ჭირთა ბადე»; | = | მართლად უთქვამს მეცნიერთა: «წყენააო ჭირთა ბადე»; |
| ესეგვარსა ნუოდეს იქ, საქმე ხოლე გაიცადე, | <> | ესეგვარსა ნუოდეს იქმ, საქმე ხოლე გაიცადე, |
| აწ მითხარ, თუ რას იტყოდი, თქვი და სიტყვა გააკვლადე!“ | აწ მითხარ, თუ რას იტყოდი, თქვი და სიტყვა გააკვლადე“. | |
| = | ||
| კვლა მოახსენა ვაზირმან სიტყვა ნაგუშინდელევი, | კვლა მოახსენა ვაზირმან სიტყვა ნაგუშინდელევი, | |
| რა გაიგონა, შესთვალა პასუხი არნაგრძელევი: | <> | რა გაიგონა, შესთვალა პასუხი არ ნაგრძელავი: |
| „შენ თუ უშმაგო მგონიხარ, ვარმცა ურია მე ლევი! | “შენ თუ უშმაგო მგონიხარ, ვარმცა ურია მე ლევი! | |
| კვლა მაგის მეტად ნუ მასმენ, თვარა მე სრულად გელევი!“ | = | კვლა მაგის მეტად ნუ მასმენ, თვარა მე სრულად გელევი!“ |
| რა გამოვიდა, ვაზირმან ძებნა, ვერ პოვნა მინანი, | <> | რა გამოვიდა ვაზირმან ძებნა, ვერ პოვა მინანი, |
| მართ გაპარვასა უთხრობდეს მონანი, ცრემლთა მდინანი. | = | მართ გაპარვასა უთხრობდეს მონანი, ცრემლთა მდინანი. |
| მან თქვა: „მე დარბაზს ვერ შევალ, მახსოვან დღენი წინანი, | მან თქვა: „მე დარბაზს ვერ შევალ, მახსოვან დღენი წინანი, | |
| ვინცაღა ჰკადრებს, მან ჰკადროს, რაცა ვთქვი, მასცა ვინანი“. | <> | ვინცაღა ჰკადრებს, მან ჰკადროს; რაცა ვთქვი, მასცა ვინანი“. |
| = | ||
| რა ვაზირი არ შევიდა, კვლა მეფემან კაცი გზავნის; | რა ვაზირი არ შევიდა, კვლა მეფემან კაცი გზავნის; | |
| კაცმან ცნის და გარეთ დადგის, წასლვა ვერვინ გაამჟღავნის; | კაცმან ცნის და გარეთ დადგის, წასლვა ვერვინ გაამჟღავნის; | |
| როსტანს ეჭვი შეუვიდა, ჭმუნვა ამით გაათავნის; | როსტანს ეჭვი შეუვიდა, ჭმუნვა ამით გაათავნის; | |
| თქვა: „უცილოდ გაიპარა, ვინ მარტომან ასთა ავნის“. | თქვა: „უცილოდ გაიპარა, ვინ მარტომან ასთა ავნის“. | |
| თავდადრეკით იგონებდა, გულსა ჰქონდა ჭმუნვა დიდი, | <> | თავ-დადრეკით იგონებდა, გულსა ჰქონდა ჭმუნვა დიდი, |
| უში ქმნა და აიხედნა, უბრძანებდა მონას: „მიდი, | = | უში ქმნა და აიხედნა, უბრძანებდა მონას: „მიდი, |
| მოვიდეს და აწ მიამბოს, შემოვიდეს იგი ფლიდი!“ | მოვიდეს და აწ მიამბოს, შემოვიდეს იგი ფლიდი!“ | |
| რა ვაზირი შემობრუნდა, ფერი ჰკრთა და ჰქონდა რიდი. | რა ვაზირი შემობრუნდა, ფერი ჰკრთა და ჰქონდა რიდი. | |
| კვლა შევა დარბაზს ვაზირი დაღრეჯით, არმხიარულად; | <> | კვლა შევა დარბაზს ვაზირი დაღრეჯით, არ-მხიარულად; |
| მეფემან ჰკითხა: „წასრულა მზე დაუდგომლად, მთვარულად?“ | მეფემან ჰკითხა: „წასრულა მზე დაუდგრომლად, მთვარულად?“ | |
| მან მოახსენა ყველაი, ვით წასრულიყო და რულად: | მან მოახსენა ყოველი, ვით წარსულიყო ფარულად: | |
| „მზე აღარ მზეობს ჩვენ თანა, დარი არ დარობს დარულად!“ | “მზე აღარ მზეობს ჩვეთანა, დარი არ დარობს დარულად!“ | |
| = | ||
| რა მეფემან მოისმინა, დაიზახნა მეტისმეტნი; | <> | რა მეფემან მოისმინა, დაიზახნა მეტის-მეტნი; |
| პირსა ხოკით, წვერსა გლეჯით გააკვირვნა მისნი მჭვრეტნი, | მოსთქვამს, იტყვის: „ვა, გაზრდილო, ვეღარ გნახვენ თვალნი რეტნი! – „ | |
| მოსთქვამს, იტყვის: „ვაჲ, გაზრდილო, ვეღარ გნახვენ თვალნი რეტნი! | პირსა ხოკით, წვერსა გლეჯით გააკვირვნა მისნი მჭვრეტნი, – | |
| სად წაჰხე და სად დაჰკარგენ სინათლისა ეგე სვეტნი? | “სად წაჰხე და სად დაჰკარგენ სინათლისა ეგე სვეტნი?! | |
| = | ||
| თუ თავი შენი შენ გახლავს, ღარიბად არ იხსენები, | <> | “თუ თავი შენი შენ გახლავს, ღარიბად არ იხსენები. |
| მაგრა მე რა ვქმნა, გაზრდილო, აწ სახლად მმართებს სენები! | = | მაგრა მე რა ვქმნა, გაზრდილო, აწ სახლად მმართებს სენები! |
| გამაღარიბე, დამაგდე, გულსა, გლახ, ვისთვის ენები? | <> | გამაღარიბე, დამაგდე, გულსა, გლახ, ვისთვის ენები, |
| შენად შეყრამდის პატიჟთა ჩემთა ვერ იტყვის ენები! | = | შენად შეყრამდის პატიჟთა ჩემთა ვერ იტყვის ენები! |
| ოდეს გნახავ მხიარულსა, ნადირობით შემოსრულსა, | <> | “ოდეს გნახავ მხიარულსა, ნადირობით შემოსრულსა? |
| ვეღარ გიჭვრეტ ნაბურთალსა, ტანსა მჭევრსა, ჯავარსრულსა, | ვეღარ გიჭვრეტ ნაბურთალსა, ტანსა მჭევრსა, ჯავარ-სრულსა, | |
| ვეღარ ვისმენ ხმასა შენსა, სასმენელად მე მას რულსა, | = | ვეღარ ვისმენ ხმასა შენსა, სასმენელად მე მას რულსა, |
| აწ უშენოდ რა, გლახ, უყო საჯდომსა და სრასა სრულსა? | <> | აწ უშენოდ რა, გლახ, ვუყო საჯდომსა და სრასა სრულსა? |
| = | ||
| ვიცი, არ მოგკლავს შიმშილი, რაზომცა დია ირები: | <> | “ვიცი, არ მოგკლავს შიმშილი, რაზომცა დია ირები: |
| შენ შენი მშვილდი დაგარჩენს, შენთა ისართა პირები, | = | შენ შენი მშვილდი დაგარჩენს, შენთა ისართა პირები, |
| ნუთუ კვლა ღმეთმან წყალობით გაგიადვილოს ჭირები, | <> | ნუთუ კვლა ღმერთმან წყალობით გაგიადვილოს ჭირები, |
| მაგრა, თუ მოვკვდე, გაზრდილო, ვისგანღა დავიტირები?“ | = | მაგრა, თუ მოვკვდე, გაზრდილო, ვისგანღა დავიტირები?“ |
| ზარი გაისმა, შემოკრბა ჯარი მრავალი კაცისა, | ზარი გაისმა, შემოკრბა ჯარი მრავალი კაცისა, | |
| დარბაზს ხასთაგან ჯარია ხელითა წვერთა ტაცისა, | დარბაზს ხასთაგან ჯარია ხელითა წვერთა ტაცისა, | |
| იგლეჯს და იცემს ყველაი, ხმა ისმის თავსა ტკაცისა; | იგლეჯს და იცემს ყველაი, ხმა ისმის თავსა ტკაცისა; | |
| თქვეს: „ბნელი გვმართებს დღეკრულთა, რათგან მზე მიგვიდრკა ცისა!“ | <> | თქვეს: „ბნელი გვმართებს დღე-კრულთა, რათგან მზე მიგვიდრკა ცისა!“ |
| = | ||
| რა მეფემან დიდებულნი ნახნა, სულთქმით შემოსტირნა, | <> | რა მეფემან დიდებულნი ნახნა, სულთქმით შემოსტირნა; |
| უთხრა: „ხედავთ, მზემან ჩვენმან შუქნი სრულად დაგვიძვირნა! | = | უთხრა: „ხედავთ, მზემან ჩვენმან შუქნი სრულად დაგვიძვირნა! |
| რა ვაწყინეთ, რა შევსცოდეთ, რად დაგვყარნა, რად გაგვწირნა! | <> | რა ვაწყინეთ, რა შევსცოდეთ, რად დაგვყარნა, რად გაგვწირნა, |
| სპანი, მისგან დაჭირულნი, ვინმცაღა ვით დაგვიჭირნა?“ | = | სპანი, მისგან დაჭირულნი, ვინმცაღა ვით დაგვიჭირნა?“ |
| ყოვლნი ტიროდეს, მოსთქმიდეს, მერმე დაწყნარდეს გვიანად. | ყოვლნი ტიროდეს, მოსთქმიდეს, მერმე დაწყნარდეს გვიანად. | |
| მეფემან ბრძანა: „იკითხეთ, მარტოა ანუ ყმიანად?“ | <> | მეფემან ბრძანა: „იკითხეთ, მარტოა, ანუ ყმიანად?“ |
| მოვიდა მონა შერმადინ მოშიშრად, სირცხვილიანად, | = | მოვიდა მონა შერმადინ მოშიშრად, სირცხვილიანად, |
| ანდერძი ჰკადრა, ატირდა, სიცოცხლე უჩნდა ზიანად. | ანდერძი ჰკადრა, ატირდა, სიცოცხლე უჩნდა ზიანად. | |
| მოახსენა: „საწოლს ვპოვე ესე მისგან დანაწერი, | <> | მოახსენა: „საწოლს ვპოვე ესე მისგან დანაწერი; |
| დგეს მონანი ნატირებნი, დაეგლიჯა თმა და წვერი, | დგეს მონანი ნატირებნი, დაეგლიჯა თმა და წვერი; | |
| იგი მარტო გაპარულა, ყმა არ ახლავს, არცა ბერი; | იგი მარტო გაპარულა, ყმა არ ახლავს, არცა ბერი, | |
| მე თუ მომკლათ, მემართლებით, სიცოცხლე მჭირს შეუფერი!“ | = | მე თუ მომკლათ, მემართლებით, სიცოცხლე მჭირს შეუფერი!“ |
| რა ანდერძი წაიკითხეს, კვლა იტირეს დიდი ხანი; | რა ანდერძი წაიკითხეს, კვლა იტირეს დიდი ხანი; | |
| მერმე ბრძანა: „მხიარულსა ნუ ჩაიცმენ ჩემნი სპანი, | მერმე ბრძანა: „მხიარულსა ნუ ჩაიცმენ ჩემნი სპანი, | |
| ვამლოცველნეთ დავრდომილნი, ობოლნი და ქვრივნი სხვანი, | ვამლოცველნეთ დავრდომილნი, ობოლნი და ქვრივნი სხვანი, | |
| შევეწივნეთ, მშვიდობისა ნუთუ მისცნეს ღმერთმან გზანი!“ | შევეწივნეთ, მშვიდობისა ნუთუ მისცნეს ღმერთმან გზანი!“ | |
| წასლვა ავთანდილისაგან ტარიელის შეყრად მეორედ | <> | წასვლა ავთანდილისაგან ტარიელის შეყრად მეორედ |
| მთვარე მზესა მოეშორვოს, მოშორვება გაანათლებს, | მთვარე მზესა მოეშორვოს, მოშორვება განანათლებს, | |
| რა ეახლოს, შუქი დასწვავს, გაეყრების, ვერ იახლებს, | = | რა ეახლოს, შუქი დასწვავს, გაეყრების, ვერ იახლებს, |
| მაგრა ვარდსა უმზეობა გაახმობს და ფერსა აკლებს, | მაგრა ვარდსა უმზეობა გაახმობს და ფერსა აკლებს, | |
| ჩვენ ვერჭვრეტა საყვარლისა ჭირსა ძველსა გაგვიახლებს. | <> | ჩვენ ვერ-ჭვრეტა საყვარლისა ჭირსა ძველსა გაგვიახლებს. |
| = | ||
| აწყა დავიწყებ ამბავსა, მის ყმისა წამავლობასა: | აწყა დავიწყებ ამბავსა, მის ყმისა წამავლობასა: | |
| მივა და მიტირს გულმდუღრად, ვერ ვიტყვი ცრემლთა მცრობასა, | <> | მივა და, მიტირს გულ-მდუღარედ, ვერ ვიტყვი ცრემლთა მცრობასა, |
| წამ-წამ მობრუნდის, იაჯდის მისთვის მზისავე მზობასა, | = | წამ-წამ მობრუნდის, იაჯდის მისთვის მზისავე მზობასა, |
| უჭვრეტდის, თვალი ვერ მოჰხსნის, თუ მოჰხსნის, მიჰხდის ცნობასა. | <> | უჭვრეტდის, თვალი ვერ მოხსნის, თუ მოხსნის, მიხდის ცნობასა. |
| = | ||
| რა მიეახლის დაბნედად, ვერ ხელყვის გაძრვად ენისად, | <> | რა მიეახლის დაბნედად, ვერ ხელ-ყვის გაძრვად ენისად, |
| მაგრა სდის ცრემლი თვალთაგან მსგავსად დიჯლისა დენისად, | მაგრა სდის ცრემლი თვალთაგან, მსგავსად დიჯლისა დენისად, | |
| ზოგჯერ დაბრუნდის, იჭვრეტდის ღონედ პატიჟთა თმენისად, | ზოეჯერ დაბრუნდის, იჭვრეტდის ღონედ პატიჟთა თმენისად, | |
| რა გაემართის, არ იცის, მას თუ არბევდის ცხენი სად. | = | რა გაემართის, არ იცის, მას თუ არბევდის ცხენი სად. |
| თქვა: „ჩემო, შენი შორს მყოფი კრულია, ვინცა დადუმდეს, | თქვა: „ჩემო, შენი შორს მყოფი კრულია, ვინცა დადუმდეს, | |
| რათგან შენ დაგრჩა გონება, გული შენკენვე დაბრუნდეს, | რათგან შენ დაგრჩა გონება, გული შენკენვე დაბრუნდეს, | |
| თვალთა მტირალთა შეხედვა შენივე სწადდეს და უნდეს. | <> | თვალთა მტირალთა შეხედვა შენივე სწადდეს და უნდეს, |
| სჯობს, საყვარელსა მოყვარე რაზომცა დაუძაბუნდეს! | = | სჯობს, საყვარელსა მოყვარე რაზომცა დაუძაბუნდეს! |
| მე რა ვქმნა შენად შეყრამდის, ანუ რას ვეჭვდე ლხენასა? | <> | მე რა ვქმნა შენად შეყრამდის, ანუ რას ვეჭვდე ლხენასა! |
| თავსა მოვიკლავ, მე თუმცა შენგან არ ვეჭვდი წყენასა, | თავსა მოვიკლავ მე, თუცა შენგან არ ვეჭვდი წყენასა, | |
| მაგრა შენ გაწყენ ჩემისა არსიცოცხლისა სმენასა, | მაგრა შენ გაწყენ ჩემისა არ-სიცოცოხლისა სმენასა, | |
| მოდი და მივსცნე ცოცხალმან თვალნი ცრემლისა დენასა!“ | “მოდი და მივსცნე ცოცხალმან თვალნი ცრემლისა დენასა!“ | |
| = | ||
| იტყვის: „ჰე, მზეო, ვინ ხატად გთქვეს მზიანისა ღამისად, | იტყვის: „ჰე, მზეო, ვინ ხატად გთქვეს მზიანისა ღამისად, | |
| ერთარსებისა ერთისა, მის უჟამოსა ჟამისად, | <> | ერთ-არსებისა ერთისა, მის უჟამოსა ჟამისად, |
| ვის გმორჩილობენ ციერნი ერთის იოტის წამისად, | = | ვის გმორჩილობენ ციერნი ერთის იოტის წამისად, |
| ბედსა ნუ მიქცევ, მიაჯე, შეყრამდის ჩემად და მისად! | ბედსა ნუ მიქცევ, მიაჯე, შეყრამდის ჩემად და მისად! | |
| ვის ხატად ღმრთისად გიტყვიან ფილოსოფოსნი წინანი, | <> | “ვის ხატად ღმრთისად გიტყვიან ფილოსოფოსნი წინანი, |
| შენ მიშველე რა ტყვექმნილსა, ჯაჭვნი მაბიან, რკინანი! | შენ მიშველე რა ტყვე-ქმნილსა, ჯაჭვნი მაბიან, რკინანი! | |
| ბროლ-ბალახშისა მძებნელმან სათნი დავკარგენ, მინანი; | ბროლ-ბალახშისა მძებნელმან სათნი დავკარგენ, მინანი, | |
| მაშინ ვერ გავსძლე სიახლე, აწ სიშორესა ვინანი“. | მაშინ ვერ გავსძელ სიახლე, აწ სიშორესა ვინანი“. | |
| = | ||
| ამას მოსთქმიდის, იწოდის, ვითა სანთელი დნებოდის, | <> | ამას მოთსქმიდის, იწვოდის, ვითა სანთელი დნებოდის, |
| დაყოვნებისა მოშიში ისწრაფდის, იარებოდის; | = | დაყოვნებისა მოშიში ისწრაფდის, იარებოდის; |
| რა შეუღამდის, ვარსკვლავთა ამოსლვა ეამებოდის, | რა შეუღამდის, ვარსკვლავთა ამოსლვა ეამებოდის, | |
| მას ამსგავსებდის, ილხენდის, უჭვრეტდის, ეუბნებოდის. | მას ამსგავსებდის, ილხენდის, უჭვრეტდის, ეუბნებოდის. | |
| მთვარესა ეტყვის: „იფიცე სახელი ღმრთისა შენისა! | <> | მთვარესა ეტყვის: „იფიცე სახელი ღმრთისა შენისა, |
| შენ ხარ მომცემი მიჯნურთა მიჯნურობისა სენისა, | = | შენ ხარ მომცემი მიჯნურთა მიჯნურობისა სენისა, |
| შენ გაქვს წამალი მისისა მოთმინებისა თმენისა, | <> | შენ გაქვს წამალი მისისა მოთმინებისა თმენისა! |
| მიაჯე შეყრა პირისა, შენ გამო შენებრ მშვენისა!“ | = | მიაჯე შეყრა პირისა, შენ გამო შენებრ მშვენისა!“ |
| ღამე ალხენდის, დღე სჯიდის, ელის ჩასლვასა მზისასა; | ღამე ალხენდის, დღე სჯიდის, ელის ჩასლვასა მზისასა; | |
| რა წყალი ნახის, გარდახდის, უჭვრეტდის ჭავლსა წყლისასა, | <> | რა წყალი ნახის, გარდიხდის, უჭვრეტდის ჭავლსა წყლისასა, |
| მას თანართვიდის ნაკადსა სისხლისა ცრემლთა ტბისასა, | მას თანა-რთვიდის ნაკადსა სისხლისა ცრემლთა ტბისასა, | |
| კვლა გაემართის, ისწრაფდის წავლასა მისვე გზისასა. | = | კვლა გაემართის, ისწრაფდის წავლასა მისვე გზისასა. |
| მარტო მოსთქმიდის, ტიროდის ტანად ალვისა ხიანი, | <> | მარტო, მოსთქმიდის, ტიროდის ტანად ალვისა ხიანი, |
| მინდორს თხა მოკლის, სადაცა ადგილი დახვდის კლდიანი, | = | მინდორს თხა მოკლის, სადაცა ადგილი დახვდის კლდიანი, |
| შეწვის, ჭამის და წავიდის პირმზე, გულმარიხიანი, | <> | შეწვის, ჭამის და წავიდის პირ მზე, გულ-მარიხიანი, |
| იტყვის: „დავყარენ ვარდნი და, აჰა მე, ვაგლახ, იანი!“ | = | იტყვის: „დავყარენ ვარდნი და, აჰა მე, ვაგლახ, იანი!“ |
| აწ ვერ ვიტყვი მაშინდელსა მე მის ყმისა ნაუბარსა, | აწ ვერ ვიტყვი მაშინდელსა მე მის ყმისა ნაუბარსა, | |
| რას უბნობდის, რას მოსთქმიდის, რას ტურფასა, რაზომგვარსა. | <> | რას უბნობდის, რას მოთქმიდის, რას ტურფასა, რაზომ გვარსა! |
| ზოგან თოვლი გაეწითლის ვარდსა, ბრჭლითა ნახოკარსა. | ზოგან თოვლი გაეწითლის ვარდსა, ბრჭკლითა ნახოკარსა. | |
| ქვაბნი ნახნა, გაეხარნეს, ზე გავიდა ქვაბთა კარსა. | = | ქვაბნი ნახნა, გაეხარნეს, ზე გავიდა ქვაბთა კარსა. |
| რა ასმათმან დაინახა, მოეგება, ცრემლი სწვთების, | რა ასმათმან დაინახა, მოეგება, ცრემლი სწვთების, | |
| ვით ეამა, სიხარულსა მართ ვეღარას ვერ მიხვდების; | ვით ეამა, სიხარულსა მართ ვეღარას ვერ მიხვდების; | |
| ყმა გარდახდა, მოეხვია, აკოცებს და ეუბნების. | <> | ყმა გარდახდა, მოეხვია, აკოცებს და ეუბნების, |
| კაცი კაცსა მოელოდეს, მოსლვა დია ეამების. | კაცი კაცსა მოელოდეს, მოსვლა დია ეამების. | |
| = | ||
| ყმა ქალსა ეტყვის: „პატრონი, ნეტარ, სად არის და ვითა?“ | ყმა ქალსა ეტყვის: „პატრონი, ნეტარ, სად არის და ვითა?“ | |
| ქალი ატირდა ცრემლითა, ზღვათაცა შესართავითა, | ქალი ატირდა ცრემლითა, ზღვათაცა შესართავითა, | |
| იტყვის: „რა წახვე, გაიჭრა, ქვაბს ყოფა მისჭირდა ვითა; | <> | ეტყვის: „რა წახვე, გაიჭრა, ქვაბს ყოფა მისჭირდა ვითა; |
| აწ მისი არა არ ვიცი არ ნახვით, არ ამბავითა“. | = | აწ მისი არა არ ვიცი არ ნახვით, არ ამბავითა“. |
| ყმა დაჭმუნდა, ვითამც რამე ჰკრეს ლახვარი გულსა შუა; | ყმა დაჭმუნდა, ვითამც რამე ჰკრეს ლახვარი გულსა შუა; | |
| ქალსა ეტყვის: „აჰა, დაო, ეგეთიმცა კაცი ნუა! | ქალსა ეტყვის: „აჰა, დაო, ეგეთიმცა კაცი ნუა! | |
| იგი ფიცი ვით გატეხა! არ ვეცრუე, ვით მეცრუა! | იგი ფიცი ვით გატეხა! არ ვეცრუე, ვით მეცრუა! | |
| ვერ იქმოდა, რად მიქადა? თუ მიქადა, რად მიტყუა?! | <> | ვერ იქმოდა, რად მიქადა?თუ მიქადა, რად მიტყუა?! |
| = | ||
| მე უმისოდ სოფელს ყოფა რათგან ჩირად არ მიღირდა, | <> | “მე უმისოდ სოფელს ყოფა რათგან ჩირად არ მიღირდა, |
| რად დავვიწყდი, რად მივსცილდი, რად ვერ გასძლო, რა მისჭირდა? | რად დავვიწყდი, რა მივსცილდი, რად ვერ გასძლო, რა მისჭირდა? | |
| მან გატეხა ზენარისა რად შემართა, ვით გაპირდა? | = | მან გატეხა ზენარისა რად შემართა, ვით გაპირდა? |
| მაგრა ავი ბედისაგან ჩემი რამცა გამიკვირდა!“ | <> | მაგრა ავის ბედისაგან ჩემი რამცა გამიკვირდა“. |
| = | ||
| კვლა ქალი ეტყვის: „მართალ ხარ მაგისსა დამძიმებასა, | <> | კვლა ქალი ეტყვის: „მართლაც ხარ მაგისსა დამძიმებასა, |
| მაგრა, რა გავბრჭო მართალი, ნუ მეჭვ რასაცა თნებასა; | მაგრა რა გავბრჭო მართალი, ნუ მეჭვ რასაცა თნებასა: | |
| არ გული უნდა ფიცის და პირისა გასრულებასა? | = | არ გული უნდა ფიცის და პირისა გასრულებასა? |
| იგი უგულო მოელის მართ დღეთა შემოკლებასა. | იგი უგულო მოელის მართ დღეთა შემოკლებასა. | |
| გული, ცნობა და გონება ერთმანერთზედა ჰკიდიან: | <> | “გული, ცნობა და გონება ერთმანერთზედა ჰკიდიან: |
| რა გული წავა, იგიცა წავლენ და მისკენ მიდიან; | = | რა გული წავა, იგიცა წავლენ და მისკენ მიდიან; |
| უგულო კაცი ვერ კაცობს, კაცთაგან განაკიდიან. | <> | უგულო კაცი ვერ კაცობს, კაცთაგან განაკიდიან; |
| შენ არ გინახვან, არ იცი, მას რომე ცეცხლნი სწვიდიან. | შენ არ გინახავს, არ იცი, მას რომე ცეცხლნი სწვიდიან. | |
| = | ||
| შენ უმართლე ხარ, ემდურვი, შენ გაეყარე ძმობილსა, | <> | “შენ უმართლე ხარ, ემდურვი, შენ გაეყარე ძმობილსა, |
| მაგრა ვით ითქმის, ვით გახდა, ვითა გიამბო ცნობილსა! | = | მაგრა ვით ითქმის, ვით გახდა, ვითა გიამბო ცნობილსა! |
| ენა დაშვრების, გაცვთების, გულსა შეელმის ლმობილსა, | ენა დაშვრების, გაცვთების, გულსა შეელმის ლმობილსა, | |
| ამას მით ვაზრობ, მინახავს მე, უბედურსა შობილსა. | <> | ამას მით ვაზრობ, მინახავს მე უბედურსა შობილსა. |
| = | ||
| ჯერთ მისი მსგავსი სასჯელი არცა ვის ამბვად სმენია: | <> | “ჯერთ მისი მსგავსი სასჯელი არცა ვის ამბად სმენია: |
| არა თუ კაცთა, სასჯელი ქვათაცა შესაძრწენია, | = | არა თუ კაცთა, სასჯელი ქვათაცა შესაძრწენია, |
| დიჯლადცა კმარის, მას რომე თვალთაგან ცრემლი სდენია; | <> | დიჯლადცა კმარის, მას რომე თვალთაგან ცრემლი სდენია, |
| თვით რაცა ჰბრძანოთ, მართალ ხართ: სხვა სხვისა ომსა ბრძენია. | თვით რაცა ჰბრძანოთ, მართალ ხართ, სხვა სხვისა ომსა ბრძენია. | |
| = | ||
| მას წამავალსა ვჰკითხევდი, დამწვარსა, ცეცხლმოდებულსა: | <> | მას წამავალსა ვჰკითხევდი, დამწვარსა, ცეცხლ-მოდებულსა: |
| «მოვიდეს, რა ქმნას ავთანდილ? მისსა დამვედრე დებულსა». | = | «მოვიდეს, რა ქმნას ავთანდილ? მისსა დამვედრე დებულსა». |
| მიბრძანა: «მო-ღა-მნახვიდეს მე, მისთვის გაცუდებულსა, | <> | მიბრძანა: «მო-ღა-მნახვიდეს მე, მისთვის გაცუდებულსა. |
| ამათ არ დავჰყრი არეთა, არ გავსტეხ მას ქადებულსა. | “ამათ არ დავჰყრი, არეთა, არ გავსტეხ მას ქადებულსა». | |
| = | ||
| მას ზენაარსსა არ გავსტეხ, მას ფიცსა არ ვეცრუები, | <> | «მას ზენაარსა არ გავსტეხ, მას ფიცსა არ ვეცრუები, |
| მას პაემნამდის მოვიცდი, რაზომცა გამდის რუები; | = | მას პაემნამდის მოვიცდი, რაზომცა გამდის რუები; |
| თუ მკვდარი მნახოს, დამმარხოს, თქვას ვაგლახი და უები, | თუ მკვდარი მნახოს, დამმარხოს, თქვას ვაგლახი და უები, | |
| ცოცხალი დავხვდე, უკვირდეს, სიცოცხლე არს სათუები». | ცოცხალი დავხვდე, უკვირდეს, სიცოცხლე არს სათუები». | |
| ჩემთვის გარდახდა მას აქათ გაყრა მზისა და ქედისა; | <> | “ჩემთვის გარდახდა მას აქათ გაყრა მზისა და ქედისა; |
| ოდენ მოდენა ცრემლისა მჭირს, ველთა მოსალბე დისა. | ოდენ მოდენა ცრემლისა მჭირს, ველთა მოსალბედისა. | |
| მსჯის გამრავლება ხელქმნილსა სულთქმისა ზედაზედისა. | მსჯის გამრავლება ხელ-ქმნილსა სულთქმისა ზედა-ზედისა, | |
| დავვიწყებივარ სიკვდილსა, ნახეთ ნაქმარი ბედისა! | = | დავვიწყებივარ სიკვდილსა, ნახეთ ნაქმარი ბედისა! |
| ესე არაკი მართალი ჩინს ქვასა ზედა სწერია: | <> | “ესე არაკი მართალი ჩინს ქვასა ზედა სწერია: |
| «ვინ მოყვარესა არ ეძებს, იგი თავისა მტერია». | = | «ვინ მოყვარესა არ ეძებს, იგი თავისა მტერია». |
| აწ ზაფრანია, ვის წინას ვერ ვარდი ჰგვანდის, ვერ ია; | აწ ზაფრანია, ვის წინას ვერ ვარდი ჰგვანდის, ვერ ია; | |
| თუღა მონახავ, მონახე, ქმენ, რაცა შენი ფერია“. | <> | თუღა მონახავ, მონახე, ქმენ რაცა შენი ფერია“. |
| = | ||
| ყმამან უთხრა: „უმართლე ხარ, არ მამართლო მდურვად მისად, | ყმამან უთხრა: „უმართლე ხარ, არ მამართლო მდურვად მისად, | |
| მაგრა გაბრჭე, რა მიქნია სამსახური ტყვესა ტყვისად: | მაგრა გაბრჭე, რა მიქნია სამსახური ტყვესა ტყვისად: | |
| გამოჭრილ ვარ სახლით ჩემით, ვით ირემი ძებნად წყლისად, | <> | გამოჭრილვარ სახლით ჩემით, ვით ირემი ძებნად წყლისად, |
| მას ვეძებ და მას ვიგონებ, ვიარები, ველთა ვვლი სად. | მას ვეძებ და მას ვიგონებ, ვიარები ველთა ვლისად. | |
| = | ||
| ბროლ-სადაფნი მარგალიტსა ლალისფერსა სცვენ და ჰბურვენ, | <> | “ბროლ-სადაფნი მარგალიტსა ლალის-ფერსა სცვენ და ჰბურვენ, |
| მას მოვშორდი, ვერ ვიახლენ, ვერ ვისურვენ, ვერ ვასურვენ, | მას მოვშორდი, ვერ ვეახელ, ვერ ვისურვენ, ვერ ვასურვენ, | |
| გამოპარვით წამოსლვითა ღმრთისა სწორნი მოვიმდურვენ, | გამოპარვით წამოსლვითა ღრმთისა სწორნი მოვიმდურვენ, | |
| ნაცვლად მათთა წყალობათა მათნი გულნი შევაურვენ. | ნაცვლად მათთა წყალობათა გულნი მათნი შევაურვენ. | |
| = | ||
| პატრონი ჩემი გამზრდელი, ღმრთისაგან დიდად ცხოველი, | <> | “პატრონი ჩემი გამზრდელი, ღმრთისგან დიდად ცხოველი, |
| მშობლური, ტკბილი, მოწყალე, ცა წყალობისა მთოველი, | მშობლური, ტკბილი, მოწყალე, ცა, წყალობისა მთოველი! | |
| მას უორგულე, წამოვე, მართ დავივიწყე ყოველი, | მას ვუორგულე, წამოვე, მართ დავივიწყე ყოველი, | |
| მისი შემცოდე ღმრთისაგან კარგსა აღარას მოველი. | მისი შემცოდე ღრმთისაგან კარგსა აღარას მოველი. | |
| = | ||
| ესე ყველაი ასრე მჭირს, დაო, ბედითა მისითა, | <> | “ესე ყველაი ასრე მჭირს, დაო, ბედითა მისითა, |
| არა უტყუე, მოსრულ ვარ მგზავრი ღამით და დღისითა; | არ ვუტყუე და მოსრულვარ მგზავრი ღამით და დღისითა; | |
| აწ იგი სადმე წასრულა, ვიწვი ცეცხლითა ვისითა, | = | აწ იგი სადმე წასრულა, ვიწვი ცეცხლითა ვისითა, |
| ცუდმაშვრალი და მტირალი ქვე ვზი პირითა მქისითა. | <> | ცუდ-მაშვრალი და მტირალი ქვე ვზი პირითა მქისითა. |
| = | ||
| დაო, მეტსა საუბარსა აღარ მომცემს ჟამი და დრო, | <> | “დაო, მეტსა საუბარსა აღარ მომცემს ჟამი და დრო, |
| არ ვინანი გარდასრულსა, ბრძენთა სიტყვა გავადადრო; | არ ვინანი გარდასრულსა, ბრძენთა სიტყვა დავაღადრო: | |
| წავალ, ვძებნი, ანუ ვჰპოვებ, ან სიკვდილი მოვიადრო, | წავალ, ვძებნი, ანუ ვპოვებ, ან სიკვდილი მოვიადრო, | |
| თვარა, ბედი აზომ თურე მიკვეთს, ღმერთსა რაღა ვჰკადრო!“ | თვარა ბედი აზომ თურე მიკვეთს, ღმერთსა რაღა ვჰკადრო“. | |
| = | ||
| ამის მეტი აღარა თქვა, ატირდა და წამოვიდა, | ამის მეტი აღარა თქვა, ატირდა და წამოვიდა, | |
| ქვაბი ჩავლო, წყალსა გახდა, შამბი გავლო, ველს გავიდა; | ქვაბი ჩავლო, წყალსა გახდა, შამბი გავლო, ველს გავიდა; | |
| ქარი, ველთა მონაქროლი, ლალისფერსა ვარდსა ზრვიდა; | <> | ქარი, ველთა მონაქროლი, ლალის-ფერსა ვარდსა ზრვიდა, |
| „რად მიმეცო ამა ჭირსა?“, ბედსა ამას უზრახვიდა. | “რად მიმეცო ამა ჭირსა?“ ბედსა ამას უზრახვიდა. | |
| = | ||
| იტყვის: „ღმერთო, რა შეგცოდე შენ, უფალსა, არსთა მხედსა, | იტყვის: „ღმერთო, რა შეგცოდე შენ, უფალსა, არსთა მხედსა, | |
| რად გამყარე მოყვარეთა, რად შემასწარ ამა ბედსა? | რად გამყარე მოყვარეთა, რად შემასწარ ამა ბედსა? | |
| ერთი ორთა მგონებელი ვარ საქმესა წასაწყმედსა, | <> | ერთი ორთა მგონებელი, ვარ საქმესა წარსაწყმედსა, |
| მოვკვდე, თავი არ მეწყალვის, ჩემი სისხლი ჩემსა ქედსა! | მოვკვდე, თავი არ მეწყალვის, სისხლი ჩემი ჩემსა ქედსა! | |
| = | ||
| მოყვარემან ვარდის კონა გულსა მკრა და დამიწყლულა, | <> | “მოყვარემან ვარდის კონა გულსა მკრა და დამიწყლულა, |
| იგი ფიცი, ჩემგან სრული, მან აღარა გამისრულა; | = | იგი ფიცი, ჩემგან სრული, მან აღარა გამისრულა; |
| მას თუ გამყრი, საწუთროო, ჩემი ლხინი გარდასრულა, | მას თუ გამყრი, საწუთროო, ჩემი ლხინი გარდასრულა, | |
| სხვა მოყვარე თვალსა ჩემსა გაკიცხულა, გაბასრულა“. | სხვა მოყვარე თვალსა ჩემსა გაკიცხულა, გაბასრულა“. | |
| კვლა იტყვის: „მიკვირს ნავღელი კაცისა ჭკუიანისა, | <> | კვლა იტყვის: „მიკვირს ნაღველი კაცისა ჭკუიანისა. |
| რა მჭმუნვარებდეს, რას არგებს ნაკადი ცრემლთა ბანისა? | რა მჭვუნვარებდეს, რას არგებს ნაკადი ცრემლთა ბანისა? | |
| სჯობს გამორჩევა, აზრობა საქმისა დასაგვანისა, | = | სჯობს გამორჩევა, აზრობა საქმისა დასაგვანისა, |
| აწ მეცა მიჯობს მონახვა მის მზისა ლერწამტანისა“. | <> | აწ მეცა მიჯობს მონახვა მის მზისა ლერწამ-ტანისა“. |
| = | ||
| ყმა გაემართა საძებრად მტირალი, ცრემლთა მფრქვეველი, | <> | ყმა გაემართა საძებრად მტირალი, ცრემლთა მფქვეველი, |
| ეძებს, უზახის, უყივის, დღეებრ ღამეთა მთეველი; | = | ეძებს, უზახის, უყივის, დღეებრ ღამეთა მთეველი; |
| სამ დღემდის მოვლო მრავალი ხევი, შამბნარი, ტყე-ველი; | <> | სამ მდღემდის მოვლო მრავალი ხევი, შამბნარი, ტყე, ველი; |
| ვერ პოვა, მივა მჭმუნვარე, ვერას ამბვისა მცნეველი. | ვერ პოვა, მივა მჭვუნვარე, ვერას ამბისა მცნეველი. | |
| = | ||
| იტყვის: „ღმერთო, რა შეგცოდე, ეგზომ დიდი რა გაწყინე? | <> | იტყვის: „ღმერთო, რა შეგცოდე, ეგზომ დიდი რა გაწყინე, |
| რად შემასწარ ამა ბედსა, რა სასჯელი მომივლინე! | = | რად შემასწარ ამა ბედსა, რა სასჯელი მომივლინე! |
| გამკითხველო, გამიკითხე, აჯა ჩემი შეისმინე, | <> | გამკითხველო, გამიკთხე, აჯა ჩემი შეისმინე, |
| დაამოკლენ დღენი ჩემნი, ჭირი ამით გამილხინე!“ | დაამოკლენ დღენი ჩემნი, ჭირნი ამით გამილხინე!“ | |
| პოვნა ავთანდილისაგან ტარიელისა | = | პოვნა ავთანდილისაგან ტარიელისა |
| <> | ||
| მივიდოდა, მიუბნობდა ყმა მტირალი, ფერშეცვლილი, | მივიდოდა, მიუბნობდა ყმა მტირალი, ფერ-შეცვლილი, | |
| ქედსა რასმე გარდაადგა, ველი აჩნდა მზიან-ჩრდილი; | = | ქედსა რასმე გარდაადგა, ველი აჩნდა მზიან-ჩრდილი; |
| ნახა, შავი შამბთა პირსა დგა სადავეუკუყრილი; | <> | ნახა, შავი შამბთა პირსა დგა სადავე-უკუყრილი; |
| თქვა: „უცილოდ იგიაო, არა უნდა ამას ცილი“. | თქვა: „უცილოდ იგიაო, არად უნდა ამას ცილი“. | |
| = | ||
| რა შეხედნა, ყმასა გულმან გაუფეთქნა, გაუნათდა, | რა შეხედნა, ყმასა გულმან გაუფეთქნა, გაუნათდა, | |
| აქა ლხინი დაღრეჯილსა უათასდა, არ უათდა; | აქა ლხინი დაღრეჯილსა უათასდა, არ უათდა; | |
| ვარდმან ფერი გაანათლა, ბროლი ბროლდა, სათი სათდა, | <> | ვარდმან ფერი განანათლა, ბროლი ბროლდა, სათი სათდა, |
| ვით გრიგალმან ჩაირბინა, არ მოსცალდა ჭვრეტად მათდა. | = | ვით გრიგალმან ჩაირბინა, არ მოსცალდა ჭვრეტად მათდა. |
| რა ტარიელ დაინახა, განაღამცა დაეღრიჯა: | რა ტარიელ დაინახა, განაღამცა დაეღრიჯა: | |
| ახლოს მყოფი სიკვდილისა ჯდა და პირი დაებღნიჯა, | ახლოს მყოფი სიკვდილისა ჯდა და პირი დაებღნიჯა, | |
| საყელონი გარდეხივნეს, თავი სრულად გაეგლიჯა, | საყელონი გარდეხივნეს, თავი სრულად გაეგლიჯა, | |
| მას აღარა შეესმოდა, სოფლით გაღმა გაებიჯა. | მას აღარა შეესმოდა, სოფლით გაღმა გაებიჯა. | |
| ერთკერძ უც ლომი მოკლული და ხრმალი სისხლმოცხებული, | <> | ერთ-კერძ უც ლომი მოკლული და ხრმალი სისხლ-მოცხებული, |
| კვლა სხვაგნით – ვეფხი უსულო, მკვდარი, ქვედანარცხებული; | კვლა სხვაგან – ვეფხი უსულო, მკვდარი, ქვე-დანარცხებული, | |
| მას წყაროსაებრ თვალთაგან ცრემლი სდის გაფიცხებული. | მას წყაროსაებრ თვალთაგან ცრემლი სდის გაფიცხებული, | |
| მუნ აგრე გულსა უნთებდა ცეცხლი მცხინვარე, ცხებული. | მუნ ეგრე გულსა უნთებდა ცეცხლი მცხინვარე, ცხებული. | |
| = | ||
| თვალთა ახმადცა ზარედვა, სრულად მიჰხდოდა ცნობასა, | <> | თვალთა ახმადცა ზარ-ედვა, სრულად მიხდოდა ცნობასა, |
| მიახლებოდა სიკვდილსა, მოშორვებოდა თმობასა. | = | მიახლებოდა სიკვდილსა, მოშორვებოდა თმობასა. |
| ყმა სახელდებით უყივის, ლამის სიტყვითა კრთობასა, | <> | ყმა სახელ-დებით უყივის, ლამის სიტყვითა კრთობასა. |
| ვეღარ ასმინა, გარდიჭრა, ძმა გამოაჩენს ძმობასა! | = | ვეღარ ასმინა, გარდიჭრა, ძმა გამოაჩენს ძმობასა! |
| ხელითა ცრემლსა უწურავს, თვალთა ავლებდა სახელსა, | ხელითა ცრემლსა უწურავს, თვალთა ავლებდა სახელსა, | |
| ახლოს უზის და უზახის მართ სახელდებით სახელსა; | ახლოს უზის და უზახის მართ სახელდებით სახელსა; | |
| ეტყვის: „ვერ მიცნობ ავთანდილს, შენთვის გაჭრილსა და ხელსა?“ | ეტყვის: „ვერ მიცნობ ავთანდილს, შენთვის გაჭრილსა და ხელსა?“ | |
| მას არა დია შეესმის რეტსა, თვალდაუფახელსა. | <> | მას არა დია შეესმის რეტსა, თვალ-დაუფახელსა. |
| = | ||
| ესე ყველაი ასრეა, რაცა აწ ჩემგან თხრობილა. | ესე ყველაი ასრეა, რაცა აწ ჩემგან თხრობილა. | |
| ცრემლნი მოსწურნა თვალთაგან, ცოტადრე მოაცნობილა. | <> | ცრემლნი მოსწურნა თვალთაგან, ცოტად-რე მოაცნობილა. |
| მაშინღა იცნა, აკოცა, მოეჭდო, მოეძმობილა. | მაშინღა იცნა, აკოცა, მოეჭდო, მოეძმობილა, | |
| ვიმოწმებ ღმერთსა ცხოველსა, მათებრი არვინ შობილა! | ვიმოწმებ ღმერთსა ცხოველსა, მათებრი არვინ შობილა. | |
| = | ||
| უთხრა: „ძმაო, არ გიტყუე, გიყავ, რაცა შემოგფიცე, | უთხრა: „ძმაო, არ გიტყუე, გიყავ, რაცა შემოგფიცე, | |
| გნახე სულთა გაუყრელმან, ფიცი ასრე დავამტკიცე; | გნახე სულთა გაუყრელმან, ფიცი ასრე დავამტკიცე; | |
| აწ დამეხსენ, სიკვდილამდის ვიტირო და თავსა ვიცე. | <> | აწ დამეხსენ, სიკვდილამდის ვიტირო და თავსა ვიცე, |
| მაგრა გვედრებ დამარხვასა, მხეცთა საჭმლად არ მივიცე“. | = | მაგრა გვედრებ დამარხვასა, მხეცთა საჭმლად არ მივიცე“. |
| ყმამან უთხრა: „რაშიგან ხარ, შენ საქმესა რად იქ ავსა? | <> | ყმამან უთხრა: „რაშიგან ხარ, შენ საქმესა რად იქმ ავსა? |
| ვინ მიჯნური არ ყოფილა, ვის სახმილი არა სწვავსა? | ვინ მიჯნური არ ყოფილა, ვის სახმილი არა სწვავსა, | |
| ვის უქნია შენი მსგავსი სხვასა კაცთა ნათესავსა? | ვის უქნია შენი მსგავსი სხვასა კაცთა ნათესავსა! | |
| რად სატანას წაუღიხარ, რად მოიკლავ ნებით თავსა? | = | რად სატანას წაუღიხარ, რად მოიკლავ ნებით თავსა? |
| თუ ბრძენი ხარ, ყოვლნი ბრძენნი აპირებენ ამა პირსა: | <> | “თუ ბრძენი ხარ, ყოვლნი ბრძენნი აპირებენ ამა პირსა: |
| ხამს მამაცი მამაცური, სჯობს, რაზომცა ნელად ტირსა, | ხამს მამაცი მამაცური, სჯობს რაზომცა ნელად ტირსა; | |
| ჭირსა შიგან გამაგრება ასრე უნდა, ვით ქვითკირსა. | ჭირსა შიგან გამაგრება ასრე უნდა ვით ქვიტკირსა. | |
| თავისისა ცნობისაგან ჩავარდების კაცი ჭირსა. | = | თავისისა ცნობისაგან ჩავარდების კაცი ჭირსა. |
| ბრძენი ხარ და გამორჩევა არა იცი ბრძენთა თქმულებ, | <> | “ბრძენი ხარ და გამორჩევა არა იცი ბრძენთა თქმულებ, |
| მინდორს სტირ და მხეცთა ახლავ, რას წადილსა აისრულებ? | = | მინდორს სტირ და მხეცთა ახლავ, რას წადილსა აისრულებ? |
| ვისთვის ჰკვდები, ვერ მიხვდები, თუ სოფელსა მოიძულებ, | ვისთვის ჰკვდები, ვერ მიხვდები, თუ სოფელსა მოიძულებ, | |
| თავსა მრთელსა რად შეიკრავ, წყლულსა ახლად რად იწყლულებ? | თავსა მრთელსა რად შეიკრავ, წყლულსა ახლად რად იწყლულებ? | |
| ვინ არ ყოფილა მიჯნური, ვის არ სახმილნი სდებიან? | <> | “ვინ არ ყოფილა მიჯნური, ვის არ სახმილნი სდებიან, |
| ვის არ უნახვან პატიჟნი, ვისთვის ვინ არა ბნდებიან? | = | ვის არ უნახვან პატიჟნი, ვისთვის ვინ არა ბნდებიან? |
| მითხარ, უსახო რა ქმნილა, სულნი რად ამოგხდებიან? | მითხარ, უსახო რა ქმნილა, სულნი რად ამოგხდებიან? | |
| არ იცი, ვარდნი უეკლოდ არავის მოუკრებიან! | არ იცი, ვარდნი უეკლოდ არავის მოუკრებიან! | |
| ვარდსა ჰკითხეს: «ეგზომ ტურფა რამან შეგქმნა ტანად, პირად? | <> | “ვარდსა ჰკითხეს: «ეგზომ ტურფა რამან შეგქმნა ტანად პირად? |
| მიკვირს, რად ხარ ეკლიანი, პოვნა შენი რად არს ჭირად». | მიკვირს, რად ხარ ეკლიანი, პოვნა შენი რად არს ჭირად?» | |
| მან თქვა: «ტკბილსა მწარე ჰპოვებს, სჯობს, იქმნების რაცა ძვირად; | = | მან თქვა: «ტკბილსა მწარე ჰპოვებს, სჯობს, იქმნების რაცა ძვირად; |
| ოდეს ტურფა გაიეფდეს, აღარა ღირს არცა ჩირად». | ოდეს ტურფა გაიეფდეს, აღარა ღირს არცა ჩირად». | |
| რათგან ვარდი ამას იტყვის, უსულო და უასაკო, | <> | “რათგან ვარდი ამას იტყვის უსულო და უასაკო. |
| მაშა ლხინსა ვინ მოიმკის პირველ ჭირთა უმუშაკო? | მაშა ლხინსა ვინ მოიმკის, პირველ ჭირთა უმუშაკო? | |
| უბოროტო ვის ასმია რაცა კარგი საეშმაკო, | უბოროტო ვის ასმია, რაცა კარგი საეშმაკო, | |
| რად ემდურვი საწუთროსა, რა უქნია უარაკო?! | რად ემდურვი საწურთოსა? რა უქნია უარაკო?! | |
| = | ||
| ისმინე ჩემი თხრობილი, შეჯე, წავიდეთ ნებასა, | <> | “ისმინე ჩემი თხრობილი, შეჯე, წავიდეთ ნებასა, |
| ნუ მიჰყოლიხარ თავისსა თათბირსა, გაგონებასა, | = | ნუ მიჰყოლიხარ თავისსა თათბირსა, გაგონებასა, |
| რაცა არ გწადდეს, იგი ქმენ, ნუ სდევ წადილთა ნებასა; | <> | რაცა არ გწადდეს, იგი ქმენ, ნუ სდევ წადილთა ნებასა, |
| ასრე არ სჯობდეს, არ გეტყვი, რად მეჭვ რასაცა თნებასა!“ | ასრე არ სჯობდეს, არ გეტყვი, ნუ მეჭვ რასაცა თნებასა“. | |
| = | ||
| მან უთხრა: „ძმაო, რა გითხრა, ძრვაცა არ ძალმიც ენისა, | <> | მან უთხრა: „ძმაო, რა გითხრა, ძვრაცა არ ძალ-მიც ენისა, |
| ძალი არა მაქვს ხელქმნილსა შენთა სიტყვათა სმენისა; | ძალი არა მაქვს ხელ-ქმნილსა შენთა სიტყვათა სმენისა, | |
| რად ადვილად გიჩს მოთმენა ჩემთა სასჯელთა თმენისა? | = | რად ადვილად გიჩს მოთმენა ჩემთა სასჯელთა თმენისა? |
| აწ მივსწურვივარ სიკვდილსა, დრო მომეახლა ლხენისა. | აწ მივსწურვივარ სიკვდილსა, დრო მომეახლა ლხენისა. | |
| ამას მოკვდავი ვილოცავ, არ ოდეს ვითხოვ, არ, ენით: | <> | “ამას მოკვდავი ვილოცავ, აროდეს ვითხოვ, არ, ენით: |
| აქა გაყრილნი მიჯნურნი მუნამცა შევიყარენით, | = | აქა გაყრილნი მიჯნურნი მუნამცა შევიყარენით, |
| მუნ ერთმანერთი კვლა ვნახეთ, კვლა რამე გავიხარენით; | <> | მუნ ერთმანერთი კვლა ვნახნეთ, კვლა რამე გავიხარენით; |
| მო, მოყვარეთა დამმარხეთ, მიწანი მომაყარენით! | = | მო, მოყვარეთა დამმარხეთ, მიწანი მომაყარენით! |
| საყვარელმან საყვარელი ვით არ ნახოს, ვით გაწიროს! | <> | “საყვარელმან საყვარელი ვით არ ნახოს, ვით გაწიროს! |
| მისკენ მივალ მხიარული, მერმე მანცა ჩემ კერძ იროს, | = | მისკენ მივალ მხიარული, მერმე მანცა ჩემ კერძ იროს, |
| მივეგებვი, მომეგებოს, ამიტირდეს, ამატიროს. | <> | მივეგებვი, მომეგებოს, ამიტირდეს და ამატიროს, |
| ჰკითხე ასთა, ქმენ გულისა, რა გინდა ვინ გივაზიროს! | ჰკითხე ასთა, ქმენ გულისა, რა გინდ ვინ გივაზიროს. | |
| = | ||
| მართ გარდაწყვედით იცოდი, გეტყვი მართალსა პირასა: | <> | “მართ გარდაწყვეტით იცოდი, გეტყვი მართალსა პირასა: |
| სიკვდილი მახლავს, დამეხსენ, ხანსაღა დავჰყოფ მცირასა; | სიკვდილი მახლავს, დამეხსენ, ხანსაღა დავჰყოფ მცირასა: | |
| არ ცოცხალ ვიყო, რას მაქნევ? რა დავრჩე, ხელსა მხდი რასა? | არ ცოცხალ ვიყო, რას მაქნევ, რა დავრჩე, ხელსა მხდი რასა? | |
| დამშლიან ჩემნი კავშირნი, შევრთვივარ სულთა სირასა. | = | დამშლიან ჩემნი კავშირნი, შევრთვივარ სულთა სირასა. |
| რა სთქვი, რას იტყვი, არ მესმის, არცა მცალს სმენად ამისად, | <> | “რა სთქვი, რას იტყვი, არ მესმის, არცა მცალს სმენად ამისად, |
| სიკვდილი მახლავს ხელქმნილსა, სიცოცხლე არის წამისად; | სიკვდილი მახლავს ხელ-ქმნილსა, სიცოცხლე არის წამისად; | |
| აწ გამიარმდა სიცოცხლე მეტად ყოვლისა ჟამისად, | = | აწ გამიარმდა სიცოცხლე მეტად ყოვლისა ჟამისად, |
| მუნ მეცა მივალ, ცრემლისა, მიწად, სად გამდის ლამი, სად. | <> | მუნ მეცა მივალ, ცრემლისა მიწად სად გამდის ლამი, სად. |
| = | ||
| ბრძენი, ვინ ბრძენი, რა ბრძენი, ხელი ვითა იქს ბრძნობასა! | <> | “ბრძენი, ვინ ბრძენი, რა ბრძენი! ხელი ვითა იქმს ბრძნობასა! |
| ეგ საუბარი მაშინ ხამს, თუცაღა ვიყო ცნობასა; | = | ეგ საუბარი მაშინ ხამს, თუცაღა ვიყო ცნობასა; |
| ვარდი ვერ არის უმზეოდ; იყოს, დაიწყებს ჭნობასა; | ვარდი ვერ არის უმზეოდ; იყოს, დაიწყებს ჭნობასა; | |
| მაწყენ, დამეხსენ, არა მცალს, არცაღა ვახლავ თმობასა“. | მაწყენ, დამეხსენ, არა მცალს, არცაღა ვახლავ თმობასა“. | |
| კვლა ეუბნების ავთანდილ სიტყვითა მრავალფერითა, | <> | კვლა ეუბნების ავთანდილ სიტყვითა მრავალ-ფერითა, |
| ეტყვის: „რა მოჰკვდე, გერგების სიტყვითა რა ოხერითა? | ეტყვის: „ თუ მოჰკვდე, გერგების სიტყვითა რა ოხერითა? | |
| ნუ იქ, არა სჯობს, საქმითა ნუ ხარ თავისა მტერითა!“ | ნუ იქმ, არა სჯობს საქმითა, ნუ ხარ თავისა მტერითა“. | |
| ვერ წაიყვანა, ვერა ქმნა სიტყვითა, ვერა, ვერითა. | ვერ წაიყვანა, ვერა ქმნა სიტყვითა ვერა-ვერითა. | |
| = | ||
| მერმე უთხრა: „აჰა, რათგან არ მომისმენ არას, არა, | <> | მერმე უთხრა: „აჰა, რათგან არ მომისმენ არას არა, |
| აღარ გაწყენს ენა ჩემი, აქამდისცა ცუდად მცთარა; | = | აღარ გაწყენს ენა ჩემი, აქამდისცა ცუდად მცთარა; |
| თუ სიკვდილი გიჯობს, მოკვე, ვარდი დაჭნეს, და-ცა-მჭნარა! | თუ სიკვდილი გიჯობს, მოკვე, ვარდი დაჭნეს, და-ცა-მჭნარა! | |
| ერთსა რასმე გეაჯები, მიყავ!“ – ცრემლი ამდუღარა. | ერთსა რასმე გეაჯები, მიყავ!“ – ცრემლი ამდუღარა. | |
| „სადა ინდონი ბროლ-ვარდსა სარვენ გიშრისა სარითა, | <> | “სადა ინდონი ბროლ-ვარდსა სარვენ გიშრისა სარითა, |
| მას მოვეშორვე, წამოვე სიჩქარით, არ სიწყნარითა; | = | მას მოვეშორვე, წამოვე სიჩქარით, არ სიწყნარითა; |
| ვერ დამიჭირა მეფემან მშობლურად საუბარითა, | ვერ დამიჭირა მეფემან მშობლურად საუბარითა, | |
| შენ არ შემიყრი, გამიყრი, აწ ჩემი ლხინი ვთქვა რითა? | შენ არ შემიყრი, გამიყრი, აწ ჩემი ლხინი ვთქვა რითა? | |
| ნუ გამგზავნი გულმოკლულსა, ერთი მიყავ საწადელი, | <> | “ნუ გამგზავნი გულ-მოკლულსა, ერთი მიყავ საწადელი, |
| ერთხელ შეჯე, ცხენოსანი გნახო ჩემი სულთამხდელი, | ერთხელ შეჯე, ცხენოსანი გნახო ჩემი სულთა მხდელი, | |
| ნუთუ მაშინ მოვიქარვო სევდა ესე აწინდელი; | = | ნუთუ მაშინ მოვიქარვო სევდა ესე აწინდელი; |
| მე წავალ და შენ დაგაგდებ, იქმნას შენი საქადელი!“ | <> | მე წავალ და შენ დაგაგდებ, იქმნას შენი საქადელი“. |
| = | ||
| ეხვეწებოდა: „შეჯეო“, აჯას ხვეწნითა არვებდა, | ეხვეწებოდა: „შეჯეო“, აჯას ხვეწნითა არვებდა, | |
| იცოდა, რომე შეჯდომა კაეშანს მოაქარვებდა. | <> | იცოდა, რომე შეჯდომა კაეშანს მოაქარვებდა, |
| ლერწმისა სარსა დასდრეკდა, გიშერსა დააკარვებდა, | ლერწმისა სარსა დასდრეკდა, გიშერსა დააკარვებდა; | |
| დაიმორჩილა, ეამა, არ ივაგლახა, არ ვებდა. | = | დაიმორჩილა, ეამა, არ ივაგლახა, არ ვებდა. |
| ცხადად უთხრა: „შევჯდებიო, მომიყვანე ცხენი წინა“. | ცხადად უთხრა: „შევჯდებიო, მომიყვანე ცხენი წინა“. | |
| მან მოჰგვარა, წყნარად შესვა, არ სიჩქარით ააქშინა; | მან მოჰგვარა, წყნარად შესვა, არ სიჩქარით ააქშინა; | |
| მინდორთაკენ წაიყვანა, ტანი მჭევრი აძრვევინა; | <> | მინდორთაკე წაიყვანა, ტანი მჭევრი აძრვევინა, |
| ხანი წავლეს, სიარულმან მოჯობება დააჩინა. | = | ხანი წავლეს, სიარულმან მოჯობება დააჩინა. |
| შეაქცევს და ეუბნების საუბართა შვენიერთა, | შეაქცევს და ეუბნების საუბართა შვენიერთა, | |
| მისთვის სძრვიდა სასაუბროდ მათ ბაგეთა ძოწისფერთა, | <> | მისთვის სძვრიდა სასაუბროდ მათ ბაგეთა ძოწის-ფერთა; |
| მისი სმენა გააყმობდა მსმენელისა ყურთა ბერთა; | მისი სმენა გააყმობდა მსმენელისა ყურთა ბერთა. | |
| მოიშორვა კაეშანი, დათმობავე შეაერთა. | = | მოიშორვა კაეშანი, დათმობავე შეაერთა. |
| რა შეატყო მოჯობება მან, სევდისა მუფარახმან, | რა შეატყო მოჯობება მან, სევდისა მუფარახმან, | |
| გაანათლა პირი ვარდი სიხარულმან დაუსახმან, | <> | განანათლა პირი-ვარდი სიხარულმან დაუსახმან, |
| ცნობიერთა დასტაქარმან, უცნობოთა ოხრვა-ახმან, | ცნობიერთა დასტაქარმან, უცნობოთა ოხრვა-ახმან; | |
| ცნობიერი სიტყვა უთხრა უცნობოსა რასმე მზრახმან. | = | ცნობიერი სიტყვა უთხრა უცნობოსა რასმე მზრახმან. |
| შე-რასმე-ჰყვეს საუბარსა, სიტყვა ჰკადრა არმალული: | <> | შე-რასმე-ჰყვეს საუბარსა, სიტყვა ჰკადრა არ-მალული: |
| „ერთსა რასმე მოგახსენებ, გამიცხადე დაფარული: | “ერთსა რასმე მოგახსენებ, გამიცხადე დაფარული: | |
| ეგე სამხრე მისეული, შენ გაჩნია ვისგან წყლული, | = | ეგე სამხრე მისეული, შენ გაჩნია ვისგან წყლული, |
| რაგვარ გიყვარს, რაგვარ გიღირს? თქვი, დავიღო მერმე სული“. | რაგვარ გიყვარს, რაგვარ გიღირს? თქვი, დავიღო მერმე სული“. | |
| მან უთხრა: „სახე რა გითხრა მის უსახოსა სახისა! | მან უთხრა: „სახე რა გითხრა მის უსახოსა სახისა! | |
| ესეა ჩემი სიცოცხლე, ჩემი მომცემი ახისა, | ესეა ჩემი სიცოცხლე, ჩემი მომცემი ახისა, | |
| მჯობი ყოვლისა სოფლისა, წყლისა, მიწისა და ხისა. | <> | მჯობი ყოვლისა სოფლისა, წყლისა, მიწისა და ხისა; |
| არსასმენლისა მოსმენა არს უმჟავესი წმახისა“. | არ სასმენლისა მოსმენა არს უმჟავესი წმახისა“. | |
| = | ||
| ავთანდილ უთხრა: „ვლამოდი მართ მაგისსავე თქმევასა; | <> | ავთანდილ უთხრა: „ვლამოდი მართ მაგისისა თქმევასა; |
| აწ რათგან გითქვამს, პასუხსა გკადრე და ნუ მეჭვ თნევასა: | აწ რათგან გითქვამს, პასუხსა გკადრებ და ნუ მეჭვ თნევასა: | |
| სჯობს ასმათისა არლევა მაგა სამხრისა ლევასა, | სჯობს ასმათისა არ-ლევა მაგა სამხრისა ლევასა, | |
| ამად არ გიქებ საქმისა უარესისა რჩევასა. | = | ამად არ გიქებ საქმისა უარესისა რჩევასა. |
| სამხრე გაბია ოქროსა, ოქრომჭედლისა დნობილი, | <> | “სამხრე გაბია ოქროსა, ოქრომჭედლისა დნობილი, |
| უასაკო და უსულო, არ სიტყვიერი, ცნობილი; | = | უასაკო და უსულო, არ სიტყვიერი, ცნობილი; |
| აღარად გინდა ასმათი – ნახე მართალი ბრჭობილი! – | <> | აღარად გინდა ასმათი, – ნახე მათალი ბრჭობილი! – |
| პირველ, გლახ, მისი ნაჭვრეტი, თვით მერმე შენი დობილი. | = | პირველ, გლახ, მისი ნაჭვრეტი, თვით მერმე შენი დობილი. |
| თქვენ შუა მქმნელი საქმისა, შენგან ნახმობი დობისა, | <> | “თქვენს შუა მქმნელი საქმისა, შენგან ნახმობი დობისა, |
| თქვენი შემყრელი, მსახური, შენგან ღირსქმნილი ხმობისა, | თქვენი შემყრელი მსახური, შენგან ღირს-ქმნილი ხმობისა, | |
| მისი გამზრდელი, გაზრდილი, მისთვის მიხდილი ცნობისა, | = | მისი გამზრდელი, გაზრდილი, მისთვის მიხდილი ცნობისა, |
| გლახ, დაგიგდია, არ ნახავ, შაბაშ მართლისა ბრჭობისა!“ | გლახ, დაგიგდია, არ ნახავ, შაბაშ მართლისა ბრჭობისა!“ | |
| მან უბრძანა: „რაცა გითქვამს, უმართლე ხარ მეტისმეტად: | <> | მან უბრძანა: „რაცა გითქვამს, უმართლე ხარ მეტის-მეტად; |
| საბრალოა ასმათ მისად მგონებლად და ჩემად მჭვრეტად; | საბრალოა ასმათ მისად მგონებლად და ჩემად მჭვრეტად, | |
| მე სიცოცხლე არ მეგონა, შენ მომესწარ ცეცხლთა შრეტად, | მე სიცოცხლე არ მეგონა, შენ მომესწარ ცეცხლთა შრეტად; | |
| რათგან დავრჩი, გვალე, ვნახოთ, თუცავე ვარ ჯერთცა რეტად“. | = | რათგან დავრჩი, გვალე, ვნახოთ, თუცავე ვარ ჯერთცა რეტად“. |
| დამორჩილდა. გაემართნეს ავთანდილ და ამირბარი. | <> | დამორჩილდა. გაემართნეს ავთანდილ და ამირბარი; |
| ვერ მიგია ქება მათი, ვერა ქება საქებარი: | ვერ მიგია ქება მათი, ვერა ქება საქებარი, | |
| კბილნი – ვითა მარგალიტნი, ბაგე – ვარდი ნაპობარი. | კბილნი – ვითა მარგალიტნი, ბაგე – ვარდი ნაპობარი; | |
| გველსა ხვრელით ამოიყვანს ენა ტკბილად მოუბარი. | = | გველსა ხვრელით ამოიყვანს ენა ტკბილად მოუბარი. |
| ამას ეტყვის: „შენთვის დავსდებ გონებასა, სულსა, გულსა, | ამას ეტყვის: „შენთვის დავსდებ გონებასა, სულსა, გულსა, | |
| მაგრა შენცა ნუ აგრე ხარ, ნუ იწყლულებ ახლად წყლულსა; | მაგრა შენცა ნუ აგრე ხარ, ნუ იწყლულებ ახლად წყლულსა; | |
| არას გარგებს სწავლულება, თუ არა იქ ბრძენთა თქმულსა: | <> | არას გარგებს სწავლულება, თუ არა იქმ ბრძენთა თქმულსა: |
| არ იხმარებ, რას ხელსა ჰხდი საუნჯესა დაფარულსა? | არ იხმარებ, რას ხელსა ხდი საუნჯესა დაფარულსა? | |
| = | ||
| არას გარგებს შეჭირვება, რომ სჭმუნვიდე, რა გერგების! | <> | “არას გარგებს შეჭირვება, რომ სჭმუნვიდე, რა გერგების! |
| არ თუ იცი, უგანგებოდ არათ კაცი არ მოკვდების; | არ თუ იცი, უგანგებოდ არა კაცი არ მოკვდების? | |
| მზისა შუქთა მომლოდინე ვარდი სამ დღე არ დაჭნების. | = | მზისა შუქთა მომლოდინე ვარდი სამ დღე არ დაჭნების. |
| ბედი ცდაა, გამარჯვება, ღმერთსა უნდეს, მო-ცა-გხვდების“. | <> | ბედი, ცდაა და გამარჯვება, ღმერთსა უნდეს, მო-ცა-გხვდების“. |
| = | ||
| მოახსენა: „ეგე სწავლა ჩემთვის ყოვლად სოფლად ღირდეს, – | <> | მოახსენა: „ეგე სწავლა ჩემთვის ყოვლად სოფლად ღირდეს. – |
| გონიერთა მწვრთელი უყვარს, უგუნურთა გულსა ჰგმირდეს, – | გონიერთა მწვრთელი უყვარს, უგუნურთა გულსა ჰგმირდეს,– | |
| მაგრა რა ვქმნა, რაგვარ გავსძლო, მეტისმეტი რა მიმჭირდეს! | მაგრა რა ვქმნა, რაგვარ გავსძლო, მეტის-მეტი რა მიმჭირდეს! | |
| შენცა გჭირან ჭირნი ჩემნი, არ მამართლო, არ მიკვირდეს? | = | შენცა გჭირან ჭირნი ჩემნი, არ მამართლო, არ მიკვირდეს? |
| ცვილსა ცეცხლის სიმხურვალე უგავს, ამად აენთების, | <> | “ცვილსა ცეცხლის სიმხურვალე უგავს, ამად აენთების, |
| მაგრა წყალსა არსით ახლავს, თუ ჩავარდეს, და-ცა-შრტების; | = | მაგრა წყალსა არსით ახლავს, თუ ჩავარდეს, და-ცა-შრტების; |
| რაცა ვისცა საქმე თვით სჭირს, სხვათათვისცა ევარგების, | რაცა ვისცა საქმე თვით სჭირს, სხვათათვისცა ევარგების, | |
| თავიდაღმა რად არ იცი, გული ჩემი რაგვარ დნების!“ | <> | თავიდაღმა რად არ იცი, ჩემი გული რაგვარ დნების!“ |
| მბობა ტარიელისაგან ლომ-ვეფხის დახოცისა | = | მბობა ტარიელისაგან ლომ-ვეფხის დახოცისა |
| <> | ||
| რა წამეკიდა, ყველაი წვრილად გიამბო ენითა, | “რა წამეკიდა, ყველაი წვრილად გიამბო ენითა, | |
| მერმეღა გაბრჭე მართალი მაგა გულითა ბრძენითა; | მერმეღა გაბრჭევ მართალი მაგა გულითა ბრძენითა; | |
| შენ მოგელოდი, მიმჭირდა მოლოდინითა შენითა, | = | შენ მოგელოდი, მიმჭირდა მოლოდინითა შენითა, |
| ქვაბს ვეღარ გავსძლე მინდორთა მოვლა მომინდა ცხენითა. | <> | ქვაბს ვეღარ გავსძელ, მინდორთა მოვლა მომინდა ცხენითა. |
| = | ||
| იმა ქედსა გარდავადეგ, შამბნი ისი მომეარნეს; | <> | “იმა ქედსა გარდავადეგ, იგი შამბნი მომეარნეს; |
| ერთი ლომი, ერთი ვეფხი შეკრბეს, ერთად შეიყარნეს, | = | ერთი ლომი, ერთი ვეფხი შეკრბეს, ერთად შეიყარნეს, |
| ჰგვანდეს რათმე მოყვარულთა, მათი ნახვა გამეხარნეს, | ჰგვანდეს რათმე მოყვარულთა, მათი ნახვა გამეხარნეს, | |
| მათ რა უყვეს ერთმანერთსა, გამიკვირდეს, შემეზარნეს. | მათ რა უყვეს ერთმანერთსა, გამიკვირდეს, შემეზარნეს. | |
| პირველ ამოდ ილაღობეს, მერმე მედგრად წაიკიდნეს: | <> | “პირველ ამოდ ილაღობეს, მერმე მედგრად წაიკიდნეს: |
| თითო ტოტი ერთმანერთსა ჰკრეს, სიკვდილსა არ დარიდნეს; | თვითო ტოტი ერთმანერთსა ჰკრეს, სიკვდილსა არ დარიდნეს; | |
| გამორიდა ვეფხმან გული, – დედათამცა განა რიდნეს! – | გამორიდნა ვეფხმან გული, – დედათამცა განარიდნეს! – | |
| ლომი მედგრად გაეკიდა, იგი ვერვინ დაამშვიდნეს. | = | ლომი მედგრად გაეკიდა, იგი ვერვინ დაამშვიდნეს. |
| ლომსა დაუგმე ნაქმარი, ვარქვი: «არა ხარ ცნობასა, | <> | “ლომსა დავუგმე ნაქმარი, ვარქვი: «არა ხარ ცნობასა, |
| შენ საყვარელსა რად აწყენ? ფუ მაგა მამაცობასა!» | = | შენ საყვარელსა რად აწყენ? ფუ მაგა მამაცობასა!» |
| ხრმალგამოწვდილი გაუხე, მივეც ლახვართა სობასა, | <> | ხრმალ-გამოწვდილი გავუხე, მივეც ლახვართა სობასა, |
| თავსა გარდავჰკარ, მო-ცა-ვკალ, დავხსენ სოფლისა თმობასა. | = | თავსა გარდავჰკარ, მო-ცა-ვკალ, დავხსენ სოფლისა თმობასა. |
| ხრმალი გავსტყორცე, გარდვიჭერ, ვეფხი შევიპყარ ხელითა; | <> | “ხრმალი გავსტყორცე, გარდვიჭერ, ვეფხი შევიპყარ ხელითა; |
| მის გამო კოცნა მომინდა, ვინ მწვავს ცეცხლითა ცხელითა; | = | მის გამო კოცნა მომინდა, ვინ მწვავს ცეცხლითა ცხელითა; |
| მიღრინვიდა და მაწყენდა ბრჭალითა სისხლთა მღვრელითა, | <> | მიღრინვიდა და მაწყენდა ბრჭკალითა სისხლთა მღვრელითა, |
| ვეღარ გაუძლე, იგიცა მოვკალ გულითა ხელითა. | ვეღარ გავუძელ, იგიცა მოვკალ გულითა ხელითა. | |
| = | ||
| რაზომსაცა ვამშვიდებდი, ვეფხი ვერა დავამშვიდე, | <> | “რაზომსაცა ვამშვიდებდი, ვეფხი ვერა დავამშვიდე, |
| გავგულისდი, მოვიქნიე, ვჰკარ მიწასა, დავაწყვიდე; | = | გავგულისდი, მოვიქნიე, ვჰკარ მიწასა, დავაწყვიდე; |
| მომეგონა, ოდეს ჩემსა საყვარელსა წავეკიდე; | <> | მომეგონა, ოდეს ჩემსა საყვარელსა წავეკიდე, |
| სულნი სრულად არ ამომხდეს, რას გიკვირს, თუ ცრემლსა ვღვრიდე! | = | სულნი სრულად არ ამომხდეს, რას გიკვირს, თუ ცრემლსა ვღვრიდე! |
| აჰა, ძმაო, მითხრობია ჭირი ჩემი, რაცა მჭირდა; | <> | “აჰა, ძმაო, მითხრობია ჭირი ჩემი, რაცა მჭირდა; |
| სულთა დგმაცა არა მმართებს, ასრე გასლვა რას გიკვირდა! | სულთა დგმაცა არა მმართებს, ასრე გასლვა რად გიკვირდა! | |
| სიცოცხლესა გავეყარე, სიკვდილიცა დამიძვირდა“. | = | სიცოცხლესა გავეყარე, სიკვდილიცა დამიძვირდა“. |
| ესე სიტყვა დაასრულა, ყმამან სულთქვნა, ა-ცა-ტირდა. | <> | ესე სიტყვა დაასრულა, ყმამან სულ-თქნა, ა-ცა-ტირდა. |
| = | ||
| ავთანდილცა მას თანავე ტიროდა და ცრემლსა ღვრიდა; | <> | ავთანდილცა მასთანავე ტიროდა და ცრემლსა ღვრიდა; |
| უთხრა: „დათმე, ნუ მოჰკვდები, გულსა სრულად ნუ დასჭრი, და-! | უთხრა: „დათმე, ნუ მოჰკვდები, გულსა სრულად ნუ დასჭრი და-! | |
| ღმერთი მაგას მოწყალეობს, თუცა ჭირმან არ გაგრიდა; | = | ღმერთი მაგას მოწყალეობს, თუცა ჭირმან არ გაგრიდა; |
| თუმც უნდოდით გასაყრელად, პირველ ერთად არ შეგყრიდა. | თუმც უნდოდით გასაყრელად, პირველ ერთად არ შეგყრიდა. | |
| სდევს მიჯნურსა ფათერაკი, საწუთროსა დაანავღლებს, | <> | “სდევს მიჯნურსა ფათერაკი, საწუთროსა დაანავღლებს, |
| მაგრა ბოლოდ ლხინსა მისცემს, ვინცა პირველ ჭირსა გასძლებს; | = | მაგრა ბოლოდ ლხინსა მისცემს, ვინცა პირველ ჭირსა გასძლებს; |
| მიჯნურობა საჭიროა, მით სიკვდილსა მიგვაახლებს, | მიჯნურობა საჭიროა, მით სიკვდილსა მიგვაახლებს, | |
| გასწავლულსა გააშმაგებს, უსწავლელსა გაასწავლებს“. | გასწავლულსა გააშმაგებს, უსწავლელსა გაასწავლებს“. | |
| აქა ტარიელისაგან და ავთანდილისაგან ქვაბს მისლვა და ასმათის ნახვა | აქა ტარიელისაგან და ავთანდილისაგან ქვაბს მისლვა და ასმათის ნახვა | |
| +- | ||
| იტირეს და გაემართნეს, ქვაბისაკენ თავნი არნეს; | = | იტირეს და გაემართნეს, ქვაბისაკენ თავნი არნეს; |
| რა ასმათმან დაინახა, განაღამცა გაეხარნეს! | რა ასმათმან დაინახა, განაღამცა გაეხარნეს! | |
| მოეგება, მოტიროდა, ცრემლმან მისმან კლდენი ღარნეს, | მოეგება, მოტიროდა, ცრემლმან მისმან კლდენი ღარნეს, | |
| აკოცეს და ა-ცა-ტირდეს, კვლა ცნობანი ააჩქარნეს. | აკოცეს და ა-ცა-ტირდეს, კვლა ცნობანი ააჩქარნეს. | |
| ასმათ თქვა: „ღმერთო, რომელი არ ითქმი კაცთა ენითა, | ასმათ თქვა: „ღმერთო, რომელი არ ითქმი კაცთა ენითა, | |
| შენ ხარ სავსება ყოველთა, აღგვავსებ მზეებრ ფენითა; | შენ ხარ სავსება ყოველთა, აღგვავსებ მზეებრ ფენითა; | |
| გაქო, ვით გაქო, რა გაქო, არსაქებელო სმენითა! | <> | გაქო, ვით გაქო, რა გაქო, არ-საქებელო სმენითა! |
| დიდება შენდა, არ მომკალ ამათთვის ცრემლთა დენითა!“ | = | დიდება შენდა, არ მომკალ ამათთვის ცრემლთა დენითა!“ |
| ტარიელ ეტყვის: „ჰე, დაო, მით ცრემლი აქა მდინია, | <> | ტარიელ ეტყვის: „ჰე დაო, მით ცრემლი აქა მდინია, |
| საწუთრო ნაცვლად გვატირებს, რაც ოდენ გაგვიცინია, | საწუთრო ნაცვლად გვატირებს, რაც ოდენ გაგვიცინია. | |
| ძველი წესია სოფლისა, არ ახლად მოსასმინია. | = | ძველი წესია სოფლისა, არ ახლად მოსასმინია. |
| ვაჲ შენი ბრალი, დავ, თვარა სიკვდილი ჩემი ლხინია! | <> | ვა შენი ბრალი და, თვარა სიკვდილი ჩემი ლხინია! |
| = | ||
| სწყუროდეს, წყალსა ვინ დაღვრის კაცი უშმაგო, ცნობილი? | <> | “სწყუროდეს, წყალსა ვინ დაღვრის კაცი უშმაგო, ცნობილი? |
| მე თვალთა ჩემთა მით მიკვირს, რად ვარ ცრემლითა ლტობილი! | = | მე თვალთა ჩემთა მით მიკვირს, რად ვარ ცრემლითა ლტობილი! |
| უწყალობა ჰკლავს, წყალი სდის, აროდეს არ გახმობილი! | <> | უწყლობა ჰკლავს და წყალი სდის, აროდეს არ გახმობილი! |
| ვაჲ, წახდა ვარდი პობილი, ვაჲ, მარგალიტი წყობილი!“ | ვა, წახდა ვარდი პობილი, ვა, მარგალიტი წყობილი!“ | |
| = | ||
| ავთანდილსცა მოეგონა მისი მზე და საყვარელი; | <> | “ავთანდილსცა მოეგონა მისი მზე და საყვარელი; |
| იტყვის: ჩემო, ვით ვეგები მე უშენოდ სულთა მდგმელი? | იტყვის: „ჩემო, ვით ვეგები მე უშენოდ სულთა მდგმელი? | |
| შენ არ გახლავ, ჩემი ჩემთვის სიცოცხლეა სანანელი, | = | შენ არ გახლავ, ჩემი ჩემთვის სიცოცხლეა სანანელი, |
| გითხრამცა ვინ, რა მჭირს, ანუ რა ცეცხლი მწვავს, რაგვარ ცხელი! | <> | გითხრამცა ვინ, რა მჭირს ანუ რა ცეცხლი მწვავს, როგორ ცხელი! |
| = | ||
| ვარდი ამას ვით იაზრებს: მზე მომშორდეს, არ დავჭნეო, | <> | “ვარდი ამას ვით იაზრებს: მზე მომშორდეს, არ დავჭნეო, |
| ანუ ჩვენ, გლახ, რა გვერგების, რა ჩასვენდეს გორსა მზეო? | = | ანუ ჩვენ, გლახ, რა გვერგების, რა ჩასვენდეს გორსა მზეო? |
| გულო, გიჯობს, გაუმაგრდე, თავი სრულად გაიკლდეო, | გულო, გიჯობს, გაუმაგრდე, თავი სრულად გაიკლდეო, | |
| ნუთუ მოგხვდეს ნახვა მისი, სულთა სრულად ნუ დალეო“. | <> | ნუთუ მოგხვდეს ნახვა მისი, სულთა სრულად ნუ დალეო.“ |
| = | ||
| სული დაიღეს, დადუმდეს, ორთავე ცეცხლი სდებოდა; | სული დაიღეს, დადუმდეს, ორთავე ცეცხლი სდებოდა; | |
| ასმათი შეჰყვა, შევიდა, ცეცხლი მათებრვე ჰგზებოდა, | <> | ასმათი შეჰყვა, შევიდა, მათებრ სახმილი ჰგზებოდა, |
| დაუგო ტყავი ვეფხისა, რომელ კვლა მიწყივ ჰგებოდა; | = | დაუგო ტყავი ვეფხისა, რომელ კვლა მიწყივ ჰგებოდა; |
| ორნივე დასხდეს, უბნობდეს, რაცა მათ ეამებოდა. | ორნივე დასხდეს, უბნობდეს, რაცა მათ ეამებოდა. | |
| წვადი შეიწვეს, შეიქმნა პურობა მსგავსი ჟამისა, | წვადი შეიწვეს, შეიქმნა პურობა მსგავსი ჟამისა, | |
| მუნ უპურობა – პურობა, არ სიდიადე ჯამისა, | <> | მუნ უპურობა პურობა, არ-სიდიადე ჯამისა, |
| მას შეეხვეწნეს: „ჭამეო“, ძალი არ ჰქონდა ჭამისა, | მას წეეხვეწნეს: „ჭამეო“, ძალი არ ჰქონდა ჭამისა, | |
| გასცოხნის, ლუკმა გასტყორცის, წონა ძლივ ჩანთქის დრამისა. | = | გასცოხნის, ლუკმა გასტყორცის, წონა ძლივ ჩანთქის დრამისა. |
| ამოა, რომე კაცი კაცს ამოსა ეუბნებოდეს! | ამოა, რომე კაცი კაცს ამოსა ეუბნებოდეს! | |
| მან გაუგონოს, რაცა თქვას, არ ცუდად წაუხდებოდეს, | მან გაუგონოს, რაცა თქვას, არ ცუდად წაუხდებოდეს, | |
| ცოტად ეგრეცა დაუვსებს, ცეცხლი რაზომცა სდებოდეს. | ცოტად ეგრეცა დაუვსებს, ცეცხლი რაზომცა სდებოდეს. | |
| დიდი ლხინია ჭირთა თქმა, თუ კაცსა მოუხდებოდეს. | დიდი ლხინია ჭირთა თქმა, თუ კაცსა მოუხდებოდეს. | |
| მას ღამესა ერთგან იყვნეს იგი ლომნი, იგი გმირნი, | მას ღამესა ერთგან იყვნეს იგი ლომნი, იგი გმირნი, | |
| იუბნეს და გააცხადნეს თავის-თავის მათნი ჭირნი. | იუბნეს და გააცხადნეს თავის-თავის მათნი ჭირნი. | |
| რა გათენდა, კვლა დაიწყეს საუბარნი სიტყვახშირნი; | <> | რა გათენდა, კვლა დაიწყეს საუბარნი სიტყვა-ხშირნი; |
| ერთმანერთსა გაუგონნეს ფიცნი პირველ დანაპირნი. | = | ერთმანერთსა გაუგონნეს ფიცნი პირველ დანაპირნი. |
| ტარიელ ეტყვის: „რად უნდა სიტყვისა თქმა მრავალისა? | ტარიელ ეტყვის: „რად უნდა სიტყვისა თქმა მრავალისა? | |
| რაცა შენ ჩემთვის გიქნია, ღმერთი მზღველია ვალისა; | რაცა შენ ჩემთვის გიქნია, ღმერთი მზღველია ვალისა; | |
| კმა ზენაარი ზენარად, არ ნაქმარია მთრვალისა, | კმა ზენაარი ზენარად, არ ნაქმარია მთრვალისა, | |
| არ დაივიწყე მოყვრობა მოყვრისა წამავალისა. | <> | არ-დავიწყება, მოყვრობა მოყვრისა წარმავალისა. |
| = | ||
| აწ შემიხვეწე, ნუ დამწვავ კვლა წვითა უცხელესითა; | <> | “აწ შემიხვეწე, ნუ დამწვავ კვლა წვითა უცხელესითა: |
| მე რომე ცეცხლი მედების, არ ნაგზებია კვესითა, | მე რომე ცეცხლი მედების, არ ნაგზებია კვესითა. | |
| ვერ დამშრეტ, შენცა დაიწვი სოფლისა ქმნისა წესითა. | ვერ დაშრეტ, შენცა დაიწვი სოფლისა ქმნისა წესითა, | |
| წადი, დაბრუნდი, შეიქეც მუნითვე, შენი მზე სით-ა. | = | წადი, დაბრუნდი, შეიქეც მუნითვე, შენი მზე სით-ა. |
| ვინ დამბადა, განკურნება ჩემი უჩანს მასცა ძნელად, | <> | “ვინ დამბადა, განკურნება ჩემი უჩანს მასცა ძნელად, |
| ვისცა გესმის გაიგონეთ, მით გაჭრილ ვარ ხელი ველად. | ვისცა გესმის, გაიგონეთ, მით გაჭრილვარ ხელი ველად; | |
| რაცა მართებს გონიერთა, ერთხელ ვიყავ მეცა მქმნელად, | = | რაცა მართებს გონიერთა, ერთხელ ვიყავ მეცა მქმნელად, |
| აწ ნობათი ხელობისა მომხვდომია, მით ვარ ხელად“. | აწ ნობათი ხელობისა მომხვდომია, მით ვარ ხელად“. | |
| ავთანდილ ეტყვის: „რა გითხრა პასუხი მაგა თქმულისა? | <> | ავთანდილ ეტყვის: „რა გითხრა პასუხი მაგა თქმულისა?“ |
| შენვე სთქვი, ეგე სიტყვაა კაცისა ბრძნად სწავლულისა?! | შენვე სთქვი ეგე სიტყვაო კაცისა ბრძნად სწავლულისა: | |
| ღმერთსამცა ვით არ შეეძლო კვლა განკურნება წყლულისა? | = | ღმერთსამცა ვით არ შეეძლო კვლა განკურნება წყლულისა? |
| იგია მზრდელი ყოვლისა დანერგულ-დათესულისა! | იგია მზრდელი ყოვლისა დანერგულ-დათესულისა! | |
| ღმერთსამცა ესე რად ექმნა, ეგეთნი დაებადენით, | <> | “ღმერთსამცა ესე რად ექმნა, ეგეთნი დაებადენით, |
| აღარ შეგყარნა, გაგყარნა, ხელი გქმნა ცრემლთა დადენით! | = | აღარ შეგყარნა, გაგყარნა, ხელი გქმნა ცრემლთა დადენით! |
| სდევს ფათერაკი მიჯნურსა, გასჭვრიტეთ, გაიცადენით, | <> | სდევს ფათერაკი მიჯნურსა, გაჭვრიტეთ, გაიცადენით, |
| თქვენ ერთმანერთი არ მოგხვდეს, მე სულნი ამომხადენით! | = | თქვენ ერთმანერთი არ მოგხვდეს, მე სულნი ამომხადენით! |
| ნეტარ, მამაცი სხვა რაა, არ გასძლოს, რაცა ჭირია! | <> | “ნეტარ, მამაცი სხვა რაა, არ გასძლოს, რაცა ჭირია! |
| ჭირსა გადრეკა რად უნდა, რა სასაუბრო პირია! | = | ჭირსა გადრეკა რად უნდა, რა სასაუბრო პირია! |
| ნუ გეშის, ღმერთი უხვია, თუცა სოფელი ძვირია, | ნუ გეშის, ღმერთი უხვია, თუცა სოფელი ძვირია, | |
| რასცა მიწვრთიხარ, იწვართე; გკადრო, უწვრთელი ვირია. | რასცა მიწვრთიხარ, იწვართე; გკადრო, უწვრთელი ვირია. | |
| თუ რა გესმის, გაიგონე, ესე კმარის სწავლა სწავლად; | <> | “თუ რა გესმის, გაიგონე, ესე კმარის სწავლა სწავლად; |
| ჩემსა მზესა დავეთხოვე თქვენ წინაშე წამოსავლად, | ჩემსა მზესა დავეთხოვე თქვენს წინაშე წამოსავლად, | |
| მოვახსენე: «რათგან ჩემი შეუქმნია გული ავლად, | = | მოვახსენე: «რათგან ჩემი შეუქმნია გული ავლად, |
| არას ვარგებ, არ დავდგები, სხვა ვიუბნო რაღა მრავლად?» | არას ვარგებ, არ დავდგები, სხვა ვიუბნო რაღა მრავლად?» | |
| მან მიბრძანა: «მადლიერ ვარ, კარგად ხარ და მამაცურად, | <> | “მან მიბრძანა: «მადლიერ ვარ, კარგად ხარ და მამაცურად, |
| შენგან მისსა გავლენასა მე დავიჩენ სამსახურად». | = | შენგან მისსა გავლენასა მე დავიჩენ სამსახურად». |
| მისით კითხვით წამოსრულ ვარ, არ მთრვალურად, არ მახმურად, | <> | მისით კითხვით წამოსრულვარ, არ-მთრვალი და არ-მახმურად, |
| აწ შევიქცე, რა უამბო, რად მოვეო ჯაბანხრდლურად? | მივბრუნდე და რა ვუამბო, «რად მოვეო ჯაბან-ხრდლურად?» | |
| = | ||
| მაგ საუბარსა ესე სჯობს, ისმინე ჩემი თხრობილი: | <> | “მაგ საუბარსა ესე სჯობს, ისმინე ჩემი თხრობილი: |
| მქმნელი საქმისა ძნელისა კაციმცა იყო ცნობილი; | = | მქმნელი საქმისა ძნელისა კაციმცა იყო ცნობილი; |
| ვერას ვერა იქს ნაყოფსა ვარდი უმზეოდ ჭნობილი. | <> | ვერას ვერა იქმს ნაყოფსა ვარდი უმზეოდ ჭნობილი. |
| შენ ვერას ირგებ, მე გარგებ, ძმა ძმისა უნდა ძმობილი! | = | შენ ვერას ირგებ, მე გარგებ, ძმა ძმისა უნდა ძმობილი! |
| სადაცა გწადდეს, მუნ იყავ მითვე წესითა მაგითა, | <> | “სადაცა გწადდეს, მუნ იყავ მითვე წესითა მაგითა, |
| გწადდეს – გულითა ბრძენითა, გწადდეს – ცნობითა შმაგითა, | გწადდეს – გულითა ბრძენითა, გწადდეს – ცნობითა შმაგითა; | |
| მაგა ქცევითა ტურფითა, ანაგებითა ნაგითა, | = | მაგა ქცევითა ტურფითა, ანაგებითა ნაგითა, |
| ოდენ გამაგრდი, არ მოჰკვდე, არ დასდნე ცეცხლთა დაგითა. | <> | ოდენ გამაგრდი,არ მოჰკვდე, არ დასდნე ცეცხლთა დაგითა. |
| = | ||
| ამის მეტსა არას გნუკევ: წელიწადსა ერთსა მსგეფსსა | <> | “ამის მეტსა არას გნუკევ: წელიწადსა ერთსა მსგეფსსა |
| აქავ ქვაბსა მომნახევდი მე, ამბავთა ყოვლგნით მკრეფსა; | აქა ქვაბსა მომნახევდი მე, ამბავთა ყოვლგნით მკრეფსა; | |
| ამა ჟამსა ნიშნად მოგცემ, დროსა ამას ვარდიეფსა, | ამა ჟამსა ნიშნად მოგცემ, დროსა ამას ვარდ-იეფსა, | |
| ვარდთა ნახვა გაგაკრთობდეს, მართ ვითარცა ძაღლი ყეფსა. | ვარდთა ნახვა გაგაკრთობდეს, მართ ვითამცა ძაღლი ყეფსა. | |
| = | ||
| ამა დროსა გარდავსცილდე, აქავ ქვაბსა არ მოვიდე, | <> | “ამა დროსა გარდავსცილდე, აქავ ქვაბსა არ მოვიდე, |
| ცან, ცოცხალი არ თურე ვარ, უღონიოდ მოვკვე კიდე; | = | ცან, ცოცხალი არ თურე ვარ, უღონიოდ მოვკვე კიდე; |
| ეს ამისად ნიშნად კმარის, შენ თუ ჩემთვის ცრემლსა ღვრიდე, | ეს ამისად ნიშნად კმარის, შენ თუ ჩემთვის ცრემლსა ღვრიდე, | |
| მაშინ გწადდეს – იხარებდი, გწადდეს – ჭმუნვა გაადიდე. | მაშინ გწადდეს – იხარებდი, გწადდეს – ჭმუნვა გაადიდე. | |
| აწ რაცა გკადრე, ამისთვის ნუთუ შენ იყო მჭმუნავი! | <> | “აწ რაცა გკადრე, ამისთვის ნუთუ შენ იყო მჭმუნავი! |
| მოგშორდები და არ ვიცი, თუ ცხენი დამცემს, თუ ნავი; | = | მოგშორდები და არ ვიცი, თუ ცხენი დამცემს, თუ ნავი; |
| არ, უთქმელობა არ ვარგა, არ პირუტყვი ვარ მჩმუნავი, | არ, უთქმელობა არ ვარგა, არ პირუტყვი ვარ მჩმუნავი, | |
| არ ვიცი, ღმერთი რას მიზამს, ანუ ცა მიწყივ მბრუნავი“. | არ ვიცი, ღმერთი რას მიზამს, ანუ ცა მიწყივ მბრუნავი“. | |
| მან უბრძანა: „აღარ გაწყენ, არცა სიტყვა გამეტადდეს, | მან უბრძანა: „აღარ გაწყენ, არცა სიტყვა გამეტადდეს, | |
| არ მომისმენ, რაზომიცა საუბარი მიდიადდეს; | არ მომისმენ, რაზომიცა საუბარი მიდიადდეს; | |
| თუ არ მოგყვეს საყვარელი, შენ მას მიჰყევ, რაცა სწადდეს, | თუ არ მოგყვეს საყვარელი, შენ მას მიჰყევ, რაცა სწადდეს, | |
| ბოლოდ ყოვლი დამალული საქმე ცხადად გამოცხადდეს. | ბოლოდ ყოვლი დამალული საქმე ცხადად გამოცხადდეს. | |
| არ დაიჯერო, მაშინ სცნა ჩემთა საქმეთა ძნელობა; | <> | “არ დაიჯერო, მაშინ სცნა ჩემთა საქმეთა ძნელობა; |
| ჩემთვის ყველაი სწორია, გაჭრა და გაუჭრელობა; | = | ჩემთვის ყველაი სწორია, გაჭრა და გაუჭრელობა; |
| შენ რაცა გითქვამს, მაგას ვიქ, მრჯის რაზომ გინდა ხელობა, | <> | შენ რაცა გითქვამს, მაგას ვიქმ, მრჯის რაზომ გინდა ხელობა, |
| უშენოდ მომხვდეს, რაღა ვქმნა, არ დია დღეთა გრძელობა!“ | = | უშენოდ მომხვდეს, რაღა ვქმნა, არ დია დღეთა გრძელობა!“ |
| საუბარი გარდასწყვიდეს, დააპირეს ესე პირი; | საუბარი გარდასწყვიდეს, დააპირეს ესე პირი; | |
| ცხენსა შესხდეს, მოიარეს, თითო მოკლეს ველს ნადირი; | <> | ცხენსა შესხდეს, მოიარეს, თვითო მოკლეს ველს ნადირი; |
| შემოიქცეს, აატირეს გული, კვლაცა ანატირი, | = | შემოიქცეს, აატირეს გული, კვლაცა ანატირი, |
| ხვალ გაყრისა გონებამან სხვა უმატა ჭირსა ჭირი. | ხვალ გაყრისა გონებამან სხვა უმატა ჭირსა ჭირი. | |
| ლექსთა მკითხველო, შენიმცა თვალი ცრემლისა მღვრელია! | ლექსთა მკითხველო, შენიმცა თვალი ცრემლისა მღვრელია! | |
| გულმან, გლახ, რა ქმნას უგულოდ, თუ გული გულსა ელია?! | გულმან, გლახ, რა ქმნას უგულოდ, თუ გული გულსა ელია?! | |
| მოშორვება და მოყვრისა გაყრა კაცისა მკლველია, | მოშორვება და მოყვრისა გაყრა კაცისა მკლველია, | |
| ვინცა არ იცის, არ ესმის, ესე დღე რაგვარ ძნელია! | <> | ვინცა არ იცის, არ ესმის, ესე დღე როგორ ძნელია! |
| = | ||
| დილა გათენდა, შესხდეს და მას ქალსა გაესალამნეს, | <> | დილა გათენდა, შესხდეს და მას ქალსა გაესალამნეს. |
| ტარიელ, ასმათ, ავთანდილ თვალთაგან ცრემლნი დალამნეს; | = | ტარიელ, ასმათ, ავთანდილ თვალთაგან ცრემლნი დალამნეს; |
| სამთავე ღაწვთა ალამნი არღავნის ფერად ალამნეს, | სამთავე ღაწვთა ალამნი არღავნის ფერად ალამნეს, | |
| მათ ლომთა, მიწყივ მხეცქმნილთა, თავნი მხეცთავე ალამნეს. | <> | მათ ლომთა, მიწყივ მხეც-ქმნილთა, თავნი მხეცთავე ალამნეს. |
| = | ||
| ქვაბი ჩავლეს და წავიდეს ზახილით ცრემლთა მდენანი, | ქვაბი ჩავლეს და წავიდეს ზახილით ცრემლთა მდენანი, | |
| ასმათ ტირს, მოსთქვამს: „ჰე, ლომნო, ვისნი ვით მოგთქმენ ენანი! | <> | ასმათ ტირს, მოსთქვამს: „ჰე ლომნო, ვისნი ვით მოგთქმენ ენანი! |
| მზემან დაგწვნა და გაგდაგნა ცისა მნათობნი ზენანი, | მზემან დაგწვნა და დაგდაგნა ცისა მნათობნი ზენანი, | |
| ვაჲ, ჭირნი ჩემნი ეზომნი, ვაჲ, სიცოცხლისა თმენანი!“ | ვა ჭირნი ჩემნი ეზომნი! ვა სიცოცხლისა თმენანი!“ | |
| = | ||
| მათ ყმათა, მუნით წასრულთა, იგი დღე ერთგან იარეს, | მათ ყმათა, მუნით წასრულთა, იგი დღე ერთგან იარეს, | |
| ზღვის პირს მივიდეს, მუნ დადგეს, არ ხმელთა არე იარეს, | ზღვის პირს მივიდეს, მუნ დადგეს, არ ხმელთა არე იარეს, | |
| არ გაიყარნეს მას ღამე, კვლა ცეცხლი გაიზიარეს, | არ გაიყარნეს მას ღამე, კვლა ცეცხლი გაიზიარეს, | |
| ერთმანერთისა შორს ყოფა იტირეს, იმგლოვიარეს. | ერთმანერთისა შორს ყოფა იტირეს, იმგლოვიარეს. | |
| ტარიელს ეტყვის ავთანდილ, რუ გახმა ცრემლთა დენისა: | <> | ტარიელს ეტყვის ავთანდილ: „რუ გახმა ცრემლთა დენისა! |
| „რად მოიშორვე შენ ფრიდონ, მომცემი მაგა ცხენისა? | რად მოიშორვე შენ ფრიდონ, მომცემი მაგა ცხენისა? | |
| მუნით იცნობის ამბავი, ღონე მის მზისა ლხენისა, | = | მუნით იცნობის ამბავი, ღონე მის მზისა ლხენისა, |
| აწ მე მუნ მივალ, მასწავლე გზა ძმადფიცისა შენისა“. | <> | აწ მე მუნ მივალ, მასწავლე გზა ძმად-ფიცისა შენისა.“ |
| = | ||
| ტარიელ სიტყვით ასწავლის მხარსა ფრიდონის გზისასა, | ტარიელ სიტყვით ასწავლის მხარსა ფრიდონის გზისასა, | |
| მართ გააგონა, რაც ოდენ შეეძლო ძალსა თქმისასა: | მართ გააგონა, რაც ოდენ შეეძლო ძალსა თქმისასა: | |
| „აღმოსავლითკენ წადიო, პირსა იარე ზღვისასა, | <> | “აღმოსავლითკენ წადიო, პირსა იარე ზღვისასა, |
| თუ ნახო, ჩემი უამბვე, გკითხავს ამბავსა ძმისასა“. | თუ ნახო, ჩემი უამბე, გკითხავს ამბავსა ძმისასა.“ | |
| = | ||
| თხა მოკლეს და მიითრიეს, ცეცხლი შექმნეს ზღვისა პირსა, | თხა მოკლეს და მიითრიეს, ცეცხლი შექმნეს ზღვისა პირსა, | |
| სვეს და ჭამეს, რაცა ჭამა შეჰფერობდა მათსა ჭირსა; | სვეს და ჭამეს, რაცა ჭამა შეჰფერობდა მათსა ჭირსა; | |
| მას ღამესა ერთად იყვნეს, ერთგან მიწვეს ხეთა ძირსა. | მას ღამესა ერთად იყვნეს, ერთგან მიწვეს ხეთა ძირსა. | |
| ვჰგმობ მუხთალსა საწუთროსა, ზოგჯერ უხვსა, ზოგჯერ ძვირსა. | ვჰგმობ მუხთალსა საწუთროსა, ზოგჯერ უხვსა, ზოგჯერ ძვირსა. | |
| ცისკრად ადგეს გასაყრელად, ერთმანერთსა მოეხვინეს; | ცისკრად ადგეს გასაყრელად, ერთმანერთსა მოეხვინეს; | |
| მაშინ მათგან ნაუბარნი, დადნეს, ვინცა მოისმინეს; | მაშინ მათგან ნაუბარნი, დადნეს, ვინცა მოისმინეს; | |
| თვალთათ, ვითა წყაროს თვალი, ცრემლი ველთა მოადინეს, | <> | თვალთათ, ვითა წყაროს თვალი ცრემლი ველთა მოადინეს, |
| დიდხან დგანან შეჭედილნი, მკერდი მკერდსა შეარკინეს. | დიდხან დგანან შეჭედილნი მკერდი მკერდსა შეარკინეს. | |
| = | ||
| გაიყარნეს ტირილით და პირსა ხოკით, თმათა გლეჯით, | გაიყარნეს ტირილით და პირსა ხოკით, თმათა გლეჯით, | |
| ერთი აღმა, ერთი ჩაღმა, უგზოდ მივლენ შამბთა ეჯით; | ერთი აღმა, ერთი ჩაღმა, უგზოდ მივლენ შამბთა ეჯით; | |
| ვირე უჩნდა ერთმანერთი, იზახდიან პირსა ბღნეჯით. | <> | ვირე უჩნდა ერთმანერთი, იზახდიან პირსა ბღნეჯით; |
| იგი ნახნეს დაღრეჯილნი, მზე დაიღრეჯს მისით ღრეჯით. | = | იგი ნახნეს დაღრეჯილნი, მზე დაიღრეჯს მისით ღრეჯით. |
| წასლვა ავთანდილისაგან ფრიდონისასა | <> | წასვლა ავთანდილისაგან ფრიდონისასა |
| ვაჲ, სოფელო, რაშიგან ხარ, რას გვაბრუნვებ, რა ზნე გჭირსა! | ვა, სოფელო, რაშიგან ხარ, რას გვაბრუნვებ, რა ზნე გჭირსა! | |
| ყოვლი შენი მონდობილი ნიადაგმცა ჩემებრ ტირსა! | = | ყოვლი შენი მონდობილი ნიადაგმცა ჩემებრ ტირსა! |
| სად წაიყვან სადაურსა, სად აღუფხვრი სადათ ძირსა?! | <> | სად წაიყვან სადაურსა, სად აღუფხვრი საით ძირსა?! |
| მაგრა ღმერთი არ გასწირავს კაცსა, შენგან განაწირსა. | = | მაგრა ღმერთი არ გასწირავს კაცსა, შენგან განაწირსა. |
| ავთანდილ მისი გაყრილი ტირს, მისწვთომია ხმა ცამდის, | ავთანდილ მისი გაყრილი ტირს, მისწვთომია ხმა ცამდის, | |
| იტყვის, თუ: „ღვარი სისხლისა კვლაცა მდენია, კვლაცა მდის; | იტყვის, თუ: „ღვარი სისხლისა კვლაცა მდენია, კვლაცა მდის; | |
| აწ აგრე გაყრა ძნელია, ვით მაშინ შეყრა და-ც-ამდის. | აწ აგრე გაყრა ძნელია, ვით მაშინ შეყრა და-ც-ამდის. | |
| კაცი არ ყველა სწორია, დიდი ძეს კაცით კაცამდის“. | კაცი არ ყველა სწორია, დიდი ძეს კაცით კაცამდის“. | |
| ველს მაშინ მხეცნი ძღებოდეს სისხლითა მუნ ნატირითა; | ველს მაშინ მხეცნი ძღებოდეს სისხლითა მუნ ნატირითა; | |
| ვერ დაივსებდა სახმილსა, იწვის ცეცხლითა ხშირითა; | ვერ დაივსებდა სახმილსა, იწვის ცეცხლითა ხშირითა; | |
| კვლა თინათინის გონება ავსებს უფრორე ჭირითა; | კვლა თინათინის გონება ავსებს უფრორე ჭირითა; | |
| ბაგეთათ ვარდსა ანათობს ბროლი ძოწისა ძირითა. | ბაგეთათ ვარდსა ანათობს ბროლი ძოწისა ძირითა. | |
| ვარდი ჭნებოდა, ღვრებოდა, ალვისა შტო ირხეოდა; | ვარდი ჭნებოდა, ღვრებოდა, ალვისა შტო ირხეოდა; | |
| ბროლი და ლალი გათლილი ლაჟვარდად გარდიქცეოდა; | ბროლი და ლალი გათლილი ლაჟვარდად გარდიქცეოდა; | |
| გამაგრებოდა სიკვდილსა, ამისთვის არ უმხნეოდა; | გამაგრებოდა სიკვდილსა, ამისთვის არ უმხნეოდა; | |
| იტყვის, თუ: „ბნელი რას მიკვირს, რათგან დამაგდე, მზეო, და-!“ | <> | იტყვის, თუ: „ბნელი რას მიკვირს, რათგან დაგაგდე, მზეო, და-!“ |
| = | ||
| მზესა ეტყვის: „მზეო, გიტყვი თინათინის ღაწვთა დარად, | მზესა ეტყვის: „მზეო, გიტყვი თინათინის ღაწვთა დარად, | |
| შენ მას ჰგავ და იგი შენ გგავს, თქვენ ანათობთ მთად და ბარად; | შენ მას ჰგავ და იგი შენ გგავს, თქვენ ანათობთ მთად და ბარად; | |
| ხელსა მალხენს ნახვა შენი, ამად გიჭვრეტ არდამცთარად, | <> | ხელსა მალხენს ნახვა შენი, ამად გიჭვრეტ არ-დამცთარად, |
| მაგრა ჩემი რად დააგდე გული ცივად, გაუმთბარად? | მაგრა ჩემი რად დააგდეთ გული ცივად, გაუმთბარად? | |
| = | ||
| თუ ერთისა მოშორვება მზისა ზამთრის გაგვამცივნებს, | <> | “თუ ერთისა მოშორვება მზისა ზამთრის გაგვამცივნებს, |
| მე, გლახ, ორნი დამიყრიან, გული ამად რად არ ივნებს? | = | მე, გლახ, ორნი დამიყრიან, გული ამად რად არ ივნებს? |
| მაგრა კლდესა არა შესწონს, არაოდეს არ იტკივნებს; | <> | მაგრა კლდესა არა შესწონს, არაოდეს არ იმტკივნებს; |
| წყლულსა დანა ვერა ჰკურნებს, გაჰკვეთს ანუ გაამსივნებს“. | წყლულსა დანა ვერა ჰკურნებს, გაჰკვეთს, ანუ გაამსივნებს“. | |
| = | ||
| მიმავალი ცასა შესტირს, ეუბნების, ეტყვის მზესა: | მიმავალი ცასა შესტირს, ეუბნების, ეტყვის მზესა: | |
| „აჰა, მზეო, გეაჯები შენ, უმძლესთა მძლეთა მძლესა, | <> | “აჰა, მზეო, გეაჯები შენ, უმძლესთა მძლეთა მძლესა, |
| ვინ მდაბალთა გაამაღლებ, მეფობასა მისცემ სვესა, | ვინ მდაბალთა გაამაღლებ, მეფობასა მისცემ, სვესა, | |
| მე ნუ გამყრი საყვარელსა, ნუ შემიცვლი ღამედ დღესა! | = | მე ნუ გამყრი საყვარელსა, ნუ შემიცვლი ღამედ დღესა! |
| მო, ზუალო, მომიმატე ცრემლი ცრემლსა, ჭირი ჭირსა, | <> | “მო, ზუალო, მომიმატე ცრემლი ცრემლსა, ჭირი ჭირსა, |
| გული შავად შემიღებე, სიბნელესა მიმეც ხშირსა, | = | გული შავად შემიღებე, სიბნელესა მიმეც ხშირსა, |
| შემომყარე კაეშნისა ტვირთი მძიმე, ვითა ვირსა, | შემომყარე კაეშნისა ტვირთი მძიმე, ვითა ვირსა, | |
| მას უთხარ, თუ: «ნუ გასწირავ, შენია და შენთვის ტირსა». | მას უთხარ, თუ: «ნუ გასწირავ, შენია და შენთვის ტირსა». | |
| ჰე, მუშთარო, გეაჯები შენ, მართალსა, ბრჭესა ღმრთულსა, | <> | “ჰე მუშთარო, გეაჯები შენ, მართალსა ბრჭესა, ღმრთულსა, |
| მო და უყავ სამართალი, გაებრჭობის გული გულსა; | = | მო და უყავ სამართალი, გაებრჭობის გული გულსა; |
| ნუ ამრუდებ უმართლესსა, ნუ წაიწყმედ ამით სულსა! | ნუ ამრუდებ უმართლესსა, ნუ წაიწყმედ ამით სულსა! | |
| მართალი ვარ, გამიკითხე! რად მაწყლულებ მისთვის წყლულსა? | მართალი ვარ, გამიკითხე! რად მაწყლულებ მისთვის წყლულსა? | |
| მოდი, მარიხო, უწყალოდ დამჭერ ლახვრითა შენითა, | <> | “მოდი, მარიხო, უწყალოდ დამჭერ ლახვრითა შენითა, |
| შე-ცა-მღებე და შემსვარე წითლად სისხლისა დენითა, | = | შე-ცა-მღებე და შემსვარე წითლად სისხლისა დენითა, |
| მას უთხრენ ჩემნი პატიჟნი, მას გააგონენ ენითა! | <> | მას უთხრენ ჩემნი პატიჟნი, მას გააგონენ ენითა, |
| რაგვარ გასრულ ვარ, შენ იცი, გული აღარას ლხენით-ა. | რაგვარ გასრულვარ, შენ იცი, გულია აღარ ლხენითა. | |
| = | ||
| მოდი, ასპიროზ, მარგე რა, მან დამწვა ცეცხლთა დაგითა, | <> | “მოდი, ასპიროზ, მაგრე რა, მან დამწვა ცეცხლთა დაგითა, |
| ვინ მარგალიტსა გარეშე მოსცავს ძოწისა ბაგითა; | = | ვინ მარგალიტსა გარეშე მოსცავს ძოწისა ბაგითა; |
| შენ დააშვებენ კეკლუცთა დაშვენებითა მაგითა, | <> | შენ დააშვენებ კეკლუცთა დაშვენებითა მაგითა, |
| ვისმე ჩემებრსა დააგდებ, გაჰხდი ცნობითა შმაგითა. | ვისმე, გლახ, ჩემებრ დააგდებ, გახდი ცნობითა შმაგითა. | |
| = | ||
| ოტარიდო, შენგან კიდე არვის მიგავს საქმე სხვასა: | <> | “ოტარიდო, შენგან კიდე არვის მიგავს საქმე სხვასა: |
| მზე მაბრუნვებს, არ გამიშვებს, შემიყრის და მიმცემს წვასა; | = | მზე მაბრუნვებს, არ გამიშვებს, შემიყრის და მიმცემს წვასა; |
| დაჯე წერად ჭირთა ჩემთა, მელნად მოგცემ ცრემლთა ტბასა, | დაჯე წერად ჭირთა ჩემთა, მელნად მოგცემ ცრემლთა ტბასა, | |
| კალმად გიკვეთ გაწლობილსა ტანსა, წვრილსა ვითა თმასა. | <> | კალმად გიკვეთ გაწლობილსა ტანსა,წვრილსა ვითა თმასა. |
| = | ||
| მო, მთვარეო, შემიბრალე, ვილევი და შენებრ ვმჭლდები, | <> | “მო, მთვარეო, შემიბრალე, ვილევი და შენებრ ვმჭლდები, |
| მზე გამავსებს, მზევე გამლევს, ზოგჯერ ვსხვდები, ზოგჯერ ვწვლდები; | = | მზე გამავსებს, მზევე გამლევს, ზოგჯერ ვსხვდები, ზოგჯერ ვწვლდები; |
| მას უამბვენ სჯანი ჩემნი, რა მჭირს, ანუ რაგვარ ვბნდები, | <> | მას უამბენ სჯანი ჩემნი, რა მჭირს, ანუ როგორ ვბნდები, |
| მიდი, უთხარ, ნუ გამწირავს, მისი ვარ და მისთვის ვკვდები. | = | მიდი, უთხარ, ნუ გამწირავს, მისი ვარ და მისთვის ვკვდები. |
| აჰა, მმოწმობენ ვარსკვლავნი, შვიდნივე მემოწმებიან: | <> | “აჰა, მმოწმობენ ვარსკვლავნი, შვიდნივე მემოწმებიან: |
| მზე, ოტარიდი, მუშთარი და ზუალ ჩემთვის ბნდებიან, | = | მზე, ოტარიდი, მუშთარი და ზუალ ჩემთვის ბნდებიან, |
| მთვარე, ასპიროზ, მარიხი მოვლენ და მოწმად მყვებიან, | <> | მთვარე, ასპიროზ, მარიხი, მოვლენ და მოწმად მყვებიან. |
| მას გააგონნენ, რანიცა ცეცხლნი უშრეტნი მდებიან“. | = | მას გააგონნენ, რანიცა ცეცხლნი უშრეტნი მდებიან“. |
| აწ გულსა ეტყვის: „ვითამცა გდის, ცრემლი არ გაგხმობია, | <> | აწ გულსა ეტყვის: „ვითამცა გდის ცრემლი, არ გაგხმობია, |
| რას გარგებს მოკლვა თავისა? ეშმა ძმად თურე გძმობია; | = | რას გარგებს მოკლვა თავისა? ეშმა ძმად თურე გძმობია; |
| მეც ვიცი, ჩემსა ხელმქნელსა თმად ყორნის ბოლო სთმობია, | <> | მეც ვიცი, ჩემსა ხელ-მქმნელსა თმად ყორნის ბოლო სთმობია, |
| მაგრა თუ ჭირსა არ დასთმობ, ლხინი რა დასათმობია! | = | მაგრა თუ ჭირსა არ დასთმობ, ლხინი რა დასათმობია! |
| თუ დავრჩეო, ესე მიჯობს, – სიცოცხლისა იტყვის თუსა, – | <> | “თუ დავრჩეო, ესე მიჯობს, – სიცოცხლისა იტყვის თუსა, – |
| ნუთუ მომხვდეს ნახვა მზისა, ნუ ვიზახი მიწყივ უსა“. | = | ნუთუ მომხვდეს ნახვა მზისა, ნუ ვიზახი მიწყივ უსა“. |
| მიიმღერის ხმასა ტკბილსა, არ დასწყვედდის ცრემლთა რუსა, | მიიმღერის ხმასა ტკბილსა, არ დასწყვედდის ცრემლთა რუსა, | |
| მისსა ხმასა თანა ხმაცა ბულბულისა ჰგვანდის ბუსა. | მისსა ხმასა თანა ხმაცა ბულბულისა ჰგვანდის ბუსა. | |
| რა ესმოდის მღერა ყმისა, სმენად მხეცნი მოვიდიან, | რა ესმოდის მღერა ყმისა, სმენად მხეცნი მოვიდიან, | |
| მისვე ხმისა სიტკბოსაგან წყლით ქვანიცა გამოსხდიან, | მისვე ხმისა სიტკბოსაგან წყლით ქვანიცა გამოსხდიან, | |
| ისმენდიან, გაჰკვირდიან, რა ატირდის, ატირდიან; | ისმენდიან, გაჰკვირდიან, რა ატირდის, ატირდიან; | |
| იმღერს ლექსთა საბრალოთა, ღვარისაებრ ცრემლნი სდიან. | იმღერს ლექსთა საბრალოთა, ღვარისაებრ ცრემლნი სდიან. | |
| ავთანდილისაგან ფრიდონისას მისლვა, ტარიელს რომ გაეყარა | <> | ავთანდილისაგან ფრიდონისას მისვლა, ტარიელს რომ გაეყარა |
| ყმა მტირალი სამოცდათ დღე ზღვისა პირსა მივა გზასა; | = | ყმა მტირალი სამოცდათ დღე ზღვისა პირსა მივა გზასა; |
| შორით ნახა, მენავენი მოდიოდეს შიგან ზღვასა; | შორით ნახა, მენავენი მოდიოდეს შიგან ზღვასა; | |
| მოიცადნა, ჰკითხა: „ვინ ხართ, თქვენ ამისსა გნუკევ თქმასა, | <> | მოიცადა, ჰკითხა: „ვინ ხართ, თქვენ ამისსა გნუკევ თქმასა, |
| ეს სამეფო ვისი არის, ან მორჩილობს ვისსა ხმასა?“ | = | ეს სამეფო ვისი არის, ან მორჩილობს ვისსა ხმასა?“ |
| მათ მოახსენეს: „ტურფაო სახით და ანაგებითა, | მათ მოახსენეს: „ტურფაო სახით და ანაგებითა, | |
| გვეუცხოვე და გვეკეთე, მით გეუბნებით ქებითა; | გვეუცხოვე და გვეკეთე, მით გეუბნებით ქებითა; | |
| აქამდის ზღვარი თურქთაა, მოზღვრე ფრიდონის ზღვრებითა; | <> | აქამდის ზღვარი თურქთაა, მოზღვრეა ფრიდონ ზღვრებითა; |
| ჩვენცა ვისნი ვართ, გიამბობთ, თუ ჭვრეტით არ დავბნდებითა. | = | ჩვენცა ვისნი ვართ, გიამბობთ, თუ ჭვრეტით არ დავბნდებითა. |
| ნურადინ-ფრიდონ მეფეა ამა ქვეყნისა ჩვენისა, | <> | “ნურადინ ფრიდონ მეფეა ამა ქვეყნისა ჩვენისა, |
| მოყმე მხნე, უხვი, ძლიერი, ფიცხლად მომხლტომი ცხენისა; | = | მოყმე მხნე, უხვი, ძლიერი, ფიცხლად მომხლტომი ცხენისა; |
| ვნება არავის არ ძალუც მის მზისა ოდნად მშვენისა, | <> | ვნება არავის არ ძალ-უც მის მზისა ოდნად მშვენისა, |
| იგია ჩვენი პატრონი, მსგავსი ცით შუქთა მფენისა“. | იგია ჩვენი პატრონი, მსგავსი ცით შუქთა მფენისა.“ | |
| = | ||
| ყმამან უთხრა: „ძმანო ჩემნო, კარგთა კაცთა გარდგეკიდე; | ყმამან უთხრა: „ძმანო ჩემნო, კარგთა კაცთა გარდგეკიდე; | |
| მე მეფესა თქვენსა ვეძებ, მასწავლეთ, თუ სით წავიდე, | მე მეფესა თქვენსა ვეძებ, მასწავლეთ, თუ სით წავიდე, | |
| რა ვიარო, ოდეს მივალ, ან გზასა აქვს რა სიდიდე?“ | რა ვიარო, ოდეს მივალ, ან გზასა აქვს რა სიდიდე?“ | |
| მენავეთა უწინამძღვრეს, არ დააგდეს გზამდის კიდე. | მენავეთა უწინამძღვრეს, არ დააგდეს გზამდის კიდე. | |
| მოახსენეს: „ესე გზაა მულღაზანზარს მიმავალი, | <> | მოახსენეს: „ ესე გზაა მულღაზანზარს მიმავალი, |
| მუნ დაგხვდების მეფე ჩვენი მშვილდფიცხელი, მახვილხრმალი; | მუნ დაგხვდების მეფე ჩვენი მშვილდ-ფიცხელი, მახვილ-ხრმალი; | |
| აქადაღმა ათ დღე მიხვალ ნაკვთად სარო, ფერად ლალი; | = | აქადაღმა ათ დღე მიხვალ ნაკვთად სარო, ფერად ლალი; |
| ვაჲ, რად დაგვწვენ, უცხოსუცხო რად მოგვიდევ ცეცხლებრ ალი!“ | <> | ვა, რად დაგვწვენ, უცხომ უცხო, რად მოგვიდევ ცეცხლებრ ალი!“ |
| = | ||
| ყმამან უთხრა: „მიკვირს, ძმანო, რად ხართ ჩემთვის გულმოკლულნი, | <> | ყმამან უთხრა: „მიკვირს, ძმანო, რად ხართ ჩემთვის გულ-მოკლულნი, |
| ანუ ეგრე ვით გეკეთნეს ზამთრის ვარდნი ფერნაკლულნი! | ანუ ეგრე ვით გეკეთნეს ზამთრის ვარდნი ფერ-ნაკლულნი! | |
| თქვენმცა მაშინ გენახენით, ლაღნი ვსხედით, არ საპყრულნი! | თქვენმცა მაშინ გენახენით, ლაღნი ვდეგით, არ საპყრულნი! | |
| ჩვენნი მჭვრეტნი დავაშვენნით, ჩვენგან სხდიან მხიარულნი“. | = | ჩვენნი მჭვრეტნი დავაშვენნით, ჩვენგან სხდიან მხიარულნი“. |
| იგი წავიდეს; დაბრუნდა ყმა გზასა თავისწინასა, | <> | იგი წავიდეს; დაბრუნდა ყმა გზასა თავის-წინასა, |
| ვისი ჰგავს ტანი საროსა და ვისი გული – რკინასა; | ვისი ჰგავს ტანი საროსა და ვისი გულ – რკინასა; | |
| მიაცორვებს და მიუბნობს, მოსთქვამს მისსავე ლხინასა, | = | მიაცორვებს და მიუბნობს, მოსთქვამს მისსავე ლხინასა, |
| ნარგისნი ქუხან, ცრემლსა სწვიმს, ჩარცხის ბროლსა და მინასა. | <> | ნარგისნი ქუხან, ცრემლსა წვიმს, ჩარცხის ბროლსა და მინასა. |
| = | ||
| ვინცა გზას ნახნის, უცხონი, მსახურებდიან, ჰყმობდიან, | <> | ვინცა გზას ნახნის უცხონი, მსახურებდიან, ჰყმობდიან, |
| მოეხვივნიან საჭვრეტლად, მას ზედა სტრფიალობდიან, | = | მოეხვივნიან საჭვრეტლად, მას ზედა სტრფიალობდიან, |
| ეძნელებოდის გაშვება, გაყრასა ძლივ დასთმობდიან, | ეძნელებოდის გაშვება, გაყრასა ძლივ დასთმობდიან, | |
| გზის ყოლაუზი მისციან, ჰკითხის რა, უამბობდიან. | გზის ყოლაუზი მისციან, ჰკითხის რა, უამბობდიან. | |
| მულღაზანზარს მიეახლა, ადრე დალევს გზასა გრძელსა; | მულღაზანზარს მიეახლა, ადრე დალევს გზასა გრძელსა; | |
| მინდორს ნახა სპა, ლაშქართა და ნადირთა ჰგვანდეს მსრველსა, | <> | მინდორს ნახა სპა ლაშქართა და ნადირთა ჰგვანდეს მსრველსა, |
| ყოვლგნით ალყა შემოეკრა, მოსდგომოდეს გარე ველსა, | = | ყოვლგნით ალყა შემოეკრა, მოსდგომოდეს გარე ველსა, |
| ისრიან და იზახიან, მხეცსა სჭრიან ვითა მჭელსა. | <> | ისვრიან და იზახიან, მხეცთა სჭრიან ვითა მჭელსა. |
| = | ||
| კაცი ემთხვია; მას ჰკითხა ამბავი მის ლაშქარისა, | კაცი ემთხვია; მას ჰკითხა ამბავი მის ლაშქარისა, | |
| უბრძანა: „ისი ვისია ხმა ზათქისა და ზარისა?“ | უბრძანა: „ისი ვისია ხმა ზათქისა და ზარისა?“ | |
| მან უთხრა: „ფრიდონ ხელმწიფე, მეფე მულღაზანზარისა, | მან უთხრა: „ფრიდონ ხელმწიფე, მეფე მულღაზანზარისა, | |
| იგი ნადირობს, შეუკრავს ნაპირი ველ-შამბნარისა“. | იგი ნადირობს, შეუკრავს ნაპირი ველ-შამბნარისა“. | |
| მათ ლაშქართაკენ წავიდა მით უსახოთა ქცევითა, | <> | მათ ლაშქართაკე წავიდა მით უსახოთა ქცევითა, |
| გამხიარულდა; შვენება მის ყმისა ვთქვიმცა მე ვითა! | = | გამხიარულდა; შვენება მის ყმისა ვთქვიმცა მე ვითა! |
| მისთა გამყრელთა დააზრობს, შემყრელთა დასწვავს მზე ვითა, | მისთა გამყრელთა დააზრობს, შემყრელთა დასწვავს მზე ვითა, | |
| ნახვა მჭვრეტელთა ახელებს, ტანი ლერწამობს რხევითა. | ნახვა მჭვრეტელთა ახელებს, ტანი ლერწამობს რხევითა. | |
| მათ ლაშქართა ყოლბსა შუა ორბი სითმე გარდმოფრინდა; | მათ ლაშქართა ყოლბსა შუა ორბი სითმე გარდმოფრინდა; | |
| ყმამან ცხენი შეუტევა, გაამაყდა, არ შეშინდა, | <> | ყმამან ცხენი შეუტია, გაამაყდა, არ შეშინდა, |
| შესტყორცა და ჩამოაგდო, დაეცა და სისხლი სდინდა. | შესტყორცა და ჩამოაგდო, დაეცა და სისხლი სდინდა, | |
| გარდახდა და ფრთენი დასჭრნა, წყნარად შეჯდა, არ აქშინდა. | გარდახდა და ფრთენი დასჭრნა, წყნარად შეჯდა, არ აქშინდა | |
| = | ||
| იგი რა ნახეს, მესროლნი სროლასა მოეშლებოდეს, | იგი რა ნახეს, მესროლნი სროლასა მოეშლებოდეს, | |
| ალყა დაშალეს, მოვიდეს, მოეხვეოდეს, ბნდებოდეს, | ალყა დაშალეს, მოვიდეს, მოეხვეოდეს, ბნდებოდეს, | |
| იქით და აქათ უვლიდეს, ზოგნი უკანა ჰყვებოდეს, | იქით და აქათ უვლიდეს, ზოგნი უკანა ჰყვებოდეს, | |
| ვერცა ჰკადრებდეს, „ვინ ხარო“, ვერცა რას ეუბნებოდეს. | <> | ვერცა ჰკადრებდეს: „ვინ ხარო“, ვერცა რას ეუბნებოდეს. |
| = | ||
| მინდორსა შუა გორი დგა, ფრიდონ მას ზედა დგებოდა; | <> | მინდორსა შიგან გორი დგა, ფრიდონ მას ზედა დგებოდა; |
| ღირსი მას თანა სროლასა ორმოცი კაცი ხლებოდა; | = | ღირსი მას თანა სროლასა ორმოცი კაცი ხლებოდა; |
| მუნ დაემართა ავთანდილ, მას თანა ყოლბი ჰყვებოდა. | მუნ დაემართა ავთანდილ, მას თანა ყოლბი ჰყვებოდა. | |
| ფრიდონს უკვირდა, „რა ქმნესო“, მისთა სპათათვის წყრებოდა. | <> | ფრიდონს უკვირდა: „რა ქმნესო“, მისთა სპათათვის წყრებოდა. |
| = | ||
| ფრიდონ მონა გამოგზავნა: „წა, ნახენო ისი სპანი, | ფრიდონ მონა გამოგზავნა: „წა, ნახენო ისი სპანი, | |
| რა ქმნეს, ალყა რად დაშალეს, სად წადიან ვითა ბრმანი?“ | რა ქმნეს, ალყა რად დაშალეს, სად წადიან ვითა ბრმანი?“ | |
| მონა ფიცხლა მოეგება, ნახა სარო მორჩი – ტანი, | <> | მონა ფიცხლა მოეგება, ნახა სარო, მორჩი ტანი, |
| დადგა, თვალნი გაურეტდეს, დაავიწყდეს სიტყვის თქმანი. | = | დადგა, თვალნი გაურეტდეს, დაავიწყდეს სიტყვის თქმანი. |
| ავთანდილ ცნა, თუ: „ისია მოამბვედ ჩემად რებული“. | <> | ავთანდილ ცნა, თუ: „ისია მოამბედ ჩემად რებული. |
| უთხრა: „არქვი შენს პატრონსა ეს ჩემი დავედრებული: | – წა, ჰკადრე შენსა პატრონსა ეს ჩემი დავედრებული: | |
| ვარ უცხო ვინმე ღარიბი, საყოფთა მოშორვებული, | = | ვარ უცხო ვინმე ღარიბი, საყოფთა მოშორვებული, |
| ძმადფიცი ტარიელისი, თქვენს წინა მომგზავრებული“. | <> | ძმად-ფიცი ტარიელისი, თქვენს წინა მომგზავრებული“. |
| = | ||
| მონა წავიდა ფრიდონის თხრობად ამვბისა მისისად, | <> | მონა წავიდა ფრიდონის თხრობად ამბისა მისისად, |
| უთხრა: „მზე ვნახე მოსრული, ჩანს მანათობლად დღისისად; | = | უთხრა: „მზე ვნახე მოსრული, ჩანს მანათობლად დღისისად; |
| ვაზრობ, იგიცა დაშმაგდენ, თუ ბრძენთა ნახონ ისი სად; | ვაზრობ, იგიცა დაშმაგდენ, თუ ბრძენთა ნახონ ისი სად; | |
| «ვარო ძმა ტარიელისი შეყრად ფრიდონის მქისისად». | <> | «ვარ ძმაო ტარიელისი შეყრად ფრიდონის მქისისად“. |
| = | ||
| რა „ტარიელ“ მოისმინა, ფრიდონს ჭირი უსუბუქდა, | რა „ტარიელ“ მოისმინა, ფრიდონს ჭირი უსუბუქდა, | |
| თვალთათ ცრემლნი გარდმოსცვივდეს, გული უფრო აუჩუქდა, | <> | თვალთა ცრემლნი გარდმოსცვივდეს, გული უფრო აუჩუქდა, |
| მონაქროლმან ვარდი დაზრა, წამწამთაგან ბუქი ბუქდა; | = | მონაქროლმან ვარდი დაზრა, წამწამთაგან ბუქი ბუქდა; |
| შეიყარნეს, ერთმანერთი მათგან იქო, არ გაუქდა. | შეიყარნეს, ერთმანერთი მათგან იქო, არ გაუქდა. | |
| ფიცხლა იგი ქედი ჩავლო, ჩაეგება ფრიდონ წინა; | ფიცხლა იგი ქედი ჩავლო, ჩაეგება ფრიდონ წინა; | |
| რა შეხედნა, მან ესე თქვა: „თუ არ მზეო, ისი ვინ-ა?“ | რა შეხედნა, მან ესე თქვა: „თუ არ მზეო, ისი ვინ-ა?“ | |
| მას მეტობდა, რაცა ქება მონისაგან მოესმინა; | მას მეტობდა, რაცა ქება მონისაგან მოესმინა; | |
| ერთმანერთსა გარდაუხდეს, ლხინმან ცრემლი აფრქვევინა. | <> | ერთმანერთსა გარდაუხდეს, ლხინმან ცრემლი აფრქევევინა. |
| = | ||
| მოეხვივნეს ერთმანერთსა, უცხოობით არ დარიდონ; | მოეხვივნეს ერთმანერთსა, უცხოობით არ დარიდონ; | |
| თვით უსახოდ ფრიდონს ყმა და მოეწონა ყმასა ფრიდონ; | თვით უსახოდ ფრიდონს ყმა და მოეწონა ყმასა ფრიდონ; | |
| რა მჭვრეტელთა იგი ნახონ, მზე მათთანა გააფლიდონ, | რა მჭვრეტელთა იგი ნახონ, მზე მათთანა გააფლიდონ, | |
| მომკალ, ბაზარს სხვა მათებრი ივაჭრონ რა, ანუ ყიდონ. | <> | მომკლად, ბაზარს სხვა მათებრი ივაჭრონ რა ანუ ყიდონ. |
| = | ||
| ფრიდონისებრნი მოყმენი ვინმცა ვით, ვინ, ეგებიან! | <> | ფრიდონისებრნი მოყმენი ვინმცა ვით ვინ ეგებიან! |
| მაგრა მას ახლვან ქებანი, მართ მეტნი არ მიხვდებიან; | = | მაგრა მას ახლვან ქებანი, მართ მეტნი არ მიხვდებიან; |
| მზე უჩინოიქს მნათობთა, რა ახლოს შეიყრებიან, | <> | მზე უჩინო იქმს მნათობთა, რა ახლოს შეიყრებიან, |
| დღისით ვერ ნათობს სანთელი და ღამით შუქნი ჰკრთებიან. | = | დღისით ვერ ნათობს სანთელი და ღამით შუქნი ჰკრთებიან. |
| ცხენთა შესხდეს, გაემართნეს, ფრიდონისსა მივლენ სრასა. | ცხენთა შესხდეს, გაემართნეს, ფრიდონისსა მივლენ სრასა. | |
| დაიშალა ნადირობა, მოეშალნეს მხეცთა სვრასა; | <> | დაიშალა ნადირობა, მოეშალნეს მხეცთა სრვასა; |
| ავთანდილის ჭვრეტად სპანი იქით-აქათ იქმან ჯრასა, | ავთანდილის ჭვრეტად სპანი იქი-აქათ იქმან ჯრასა, | |
| თქვეს: „ასეთი ხორციელი შეუქმნია, ნეტარ, რასა?“ | თქვეს: „ასეთი ხორიცელი შეუქმნია, ნეტარ, რასა?“ | |
| = | ||
| ყმა ფრიდონს ეტყვის: „ისწრაფვი, ვიცი, ამბვისა თხრობასა, | <> | ყმა ფრიდონს ეტყვის: „ისწრაფვი, ვიცი, ამბისა თხრობასა, |
| გიამბო, ვინ ვარ, სით მოვალ, ვინათგან ლამი ცნობასა, | = | გიამბო, ვინ ვარ, სით მოვალ, ვინათგან ლამი ცნობასა, |
| ანუ სით ვიცნობ ტარიელს, ანუ რად ვიტყვი ძმობასა, | ანუ სით ვიცნობ ტარიელს, ანუ რად ვიტყვი ძმობასა, | |
| იგი ძმად მიხმობს, ძმა ხარო, თუცა ძლივ ღირს ვარ ყმობასა. | იგი ძმად მიხმობს, ძმა ხარო, თუცა ძლივ ღირს ვარ ყმობასა. | |
| მე ვარ ყმა როსტან მეფისა, მოყმე არაბეთს ზრდილობით, | <> | “მე ვარ ყმა როსტან მეფისა, მოყმე არაბეთს ზრდილობით, |
| დიდი სპასპეტი, სახელად მიხმობენ ავთანდილობით, | = | დიდი სპასპეტი, სახელად მიხმობენ ავთანდილობით, |
| ძე დიდებულთა დიდგვართა, ზრდილი მეფეთა შვილობით, | <> | ძე დიდებულთა დიდ-გვართა, ზრდილი მეფეთა შვილობით, |
| საკრძალავი და უკადრი, მყოფი არვისგან ცილობით. | = | საკრძალავი და უკადრი, მყოფი არვისგან ცილობით. |
| დღესა ერთსა მეფე შეჯდა, ნადირობას გამოვიდა; | <> | “დღესა ერთსა მეფე შეჯდა, ნადირობას გამოვიდა; |
| მინდორს ვნახეთ ტარიელი, ცრემლთა ღვრიდა, ველთა რწყვიდა, | მინდორს ვნახეთ ტარიელ, ცრემლთა ღვრიდა, ველთა რწყვიდა, | |
| გაგვიკვირდა, გვეუცხოვა, ვაწვიეთ და არ მოვიდა, | = | გაგვიკვირდა, გვეუცხოვა, ვაწვიეთ და არ მოვიდა, |
| ჩვენ გვეწყინა, არ ვიცოდით, მას თუ ცეცხლი რაგვარ სწვიდა. | ჩვენ გვეწყინა, არ ვიცოდით, მას თუ ცეცხლი რაგვარ სწვიდა. | |
| მეფემან სპანი შეპყრობად შეუზახნა და წყრებოდა; | <> | “მეფემან სპანი შეპყრობად შეუზახნა და წყრებოდა; |
| მან უჭირველად დახოცნა, ომი არ მისჭირდებოდა, | = | მან უჭირველად დახოცნა, ომი არ მისჭირდებოდა, |
| ზოგსა მხარ-თეძო დალეწა და ზოგსა სული ჰხდებოდა; | <> | ზოგსა მხარ-თეძო დალეწა და ზოგსა სული ხდებოდა; |
| მუნღა ცნეს, ეტლი მთვარისა რომე არ დაბრუნდებოდა. | = | მუნღა ცნეს, ეტლი მთვარისა რომე არ დაბრუნდებოდა. |
| მათ სპათაგან ვერშეპყრობა ცნეს მეფეთა მეტად მწყრალთა, | <> | “მან სპათაგან ვერ-შეპყრობა ცნეს მეფეთა მეტად მწყრალთა, |
| თვით შესხდეს და შეუტევეს ამაყთა და არას მკრთალთა. | თვით შესხდეს და შეუტიეს ამაყთა და არას მკრთალთა. | |
| რა ტარიელ მეფე იცნა, მუნღა დაჰკრთა მათთა ხრმალთა, | რა ტარიელ მეფე იცნა, მუნღა დაჰკრთა მათთა ხრმალთა. | |
| ცხენსა მისცნა სადევენი, დაგვეკარგა წინა თვალთა. | ცხენსა მისცნა სადავენი, დაგვეკარგა წინა თვალთა. | |
| = | ||
| ვძებნეთ და კვალი ვერ ვპოვეთ, დავსწამეთ ეშმაურობა. | <> | “ვძებნეთ და კვალი ვერ ვპოვეთ, დავსწამეთ ეშმაურობა. |
| მეფე დაჭმუნდა, დაშალა სმა, ნადიმობა, პურობა. | = | მეფე დაჭმუნდა, დაშალა სმა, ნადიმობა, პურობა. |
| მე ვეღარ გავსძლე მისისა ამბვისა არდასტურობა, | <> | მე ვეღარ გავსძელ მისისა ამბისა არ-დასტურობა, |
| გამოვიპარე საძებრად: მწვიდა ცეცხლი და მურობა. | = | გამოვიპარე საძებრად: მწვიდა ცეცხლი და მურობა. |
| იგი ვძებნე წელსა სამსა, არ ვიამე არცა ძილი. | <> | “იგი ვძებნე წელსა სამსა, არ ვიამე არცა ძილი. |
| მათ მასწავლეს, ხატაელნი ვნახენ მისგან დაკოდილი; | = | მათ მასწავლეს, ხატაელნი ვნახენ მისგან დაკოდილი; |
| ვპოვე ვარდი მოყვითანე, შუქმკრალი და ფერმიხდილი, | <> | ვპოვე ვარდი მოყვითანო, შუქ-მკრთალი და ფერ-მიხდილი, |
| შემიტკბო და შემიყვარა, ვითა ძმა და ვითა შვილი. | = | შემიტკბო და შემიყვარა, ვითა ძმა და ვითა შვილი. |
| ქვაბნი წაუხმან დევთათვის, სრულად გამესისხლებია; | <> | “ქვაბნი წაუხმან დევთათვის, სრულად გამესისხლებია; |
| მუნ ასმათ ახლავს მარტოსა, სხვა არვინ უახლებია; | = | მუნ ასმათ ახლავს მარტოსა, სხვა არვინ უახლებია; |
| მას მუდამ ძველი ცეცხლი სწვავს, არახალ-არახლებია, | <> | მას მუდამ ძველი ცეცხლი სწვავს, არ ახალ, არ ახლებია, |
| ვაჲ მართებს მისსა გაყრილსა, შავი ხლა თავსა ხლებია. | ვა მართებს მისსა გაყრილსა, შავი ხლა თავსა ხლებია. | |
| = | ||
| ქალი მარტო ქვაბსა შიგან ზის მტირალი, ცრემლნაწთომი; | <> | “ქალი მარტო ქვაბსა შიგან ზის მტირალი, ცრემლ-ნაწთომი; |
| ყმა ნადირსა უნადირებს, ლომის ლეკვსა ვითა ლომი, | = | ყმა ნადირსა უნადირებს, ლომის ლეკვსა ვითა ლომი, |
| მიართვამს და აგრე არჩენს იგი ერთგან ვერდამდგომი, | <> | მიართვამს და აგრე არჩენს იგი, ერთგან ვერ-დამდგომი, |
| მისგან კიდე სანახავად არა უნდა კაცთა ტომი. | = | მისგან კიდე სანახავად არა უნდა კაცთა ტომი. |
| მე, უცხოს, უცხო მანატრა მოსმენა სანატრელისა, | <> | “მე უცხოს უცხო მანატრა მოსმენა სანატრელისა; |
| მითხრა ამბავი მისი და მისისა სასურველისა. | = | მითხრა ამბავი მისი და მისისა სასურველისა. |
| რა ჭირნი დასთმნა, ვერ იტყვის აწ ენა ესე ხელისა, | რა ჭირნი დასთმნა, ვერ იტყვის აწ ენა ესე ხელისა, | |
| ჰკლავს სურვილი და ვერჭვრეტა მისისა დამმარხველისა. | <> | ჰკლავს სურვილი და ვერ-ჭვრეტა მისისა დამმარხველისა. |
| = | ||
| ვითა მთვარე დაუდგომლად იარების, არ დადგების; | <> | “ვითა მთვარე დაუდგომლად იარების, არ დადგების; |
| მასვე ცხენსა შენეულსა ზის, აროდეს გარდახდების; | = | მასვე ცხენსა შენეულსა ზის, აროდეს გარდახდების; |
| არას ნახავს პირმეტყველსა, ვით ნადირი კაცთა ჰკრთების. | <> | არას ნახავს პირ-მეტყველსა, ვით ნადირი კაცთა ჰკრთების. |
| ვაჲ მე, მისსა მგონებელსა, ვაჲ მას, ვინცა მისთვის კვდების! | ვა მე, მისსა მგონებელსა, ვა მას, ვინცა მისთვის კვდების! | |
| = | ||
| მის ყმისა ცეცხლი მედების, დამწვა ცეცხლითა ცხელითა, | <> | “მის ყმისა ცეცხლი მედების, ვტირი ცრემლითა ცხელითა, |
| შემებრალნეს და გავშმაგდი, გავხე გულითა ხელითა; | = | შემებრალნეს და გავშმაგდი, გავხე გულითა ხელითა; |
| მომინდა მისთა წამალთა ძებნა ზღვითა და ხმელითა; | მომინდა მისთა წამალთა ძებნა ზღვითა და ხმელითა; | |
| შევიქეც, ვნახენ მეფენი, მყოფნი გულითა ბნელითა. | <> | შევიქეც ვნახენ მეფენი, მყოფნი გულითა ბნელითა. |
| = | ||
| დავეთხოვე და გამიწყრა, მეფე მიეცა ჭმუნვასა. | <> | “დავეთხოვე და გამიწყრა, მეფე მიეცა ჭმუნვასა. |
| დავყარენ ჩემნი ლაშქარნი, მით იზახიან მუნ ვასა; | = | დავყარენ ჩემნი ლაშქარნი, მით იზახიან მუნ ვასა; |
| გამოვიპარე, დავეხსენ სისხლისა ცრემლთა წურვასა, | გამოვიპარე, დავეხსენ სისხლისა ცრემლთა წურვასა, | |
| აწ ვეძებ მისთა წამალთა, ვიქ იქით-აქათ ბრუნვასა. | <> | აწ ვეძებ მისთა წამალთა, ვიქმ იქით-აქათ ბრუნვასა. |
| = | ||
| შენი მან მითხრა ამბავი, მისგან ძმობისა შენისა, | <> | “შენი მან მითხრა ამაბავი, მისგან ძმობისა შენისა, |
| აწ მიპოვნიხარ უებრო შენ, საქებელი ენისა; | = | აწ მიპოვნიხარ უებრო შენ, საქებელი ენისა; |
| გამომირჩიე, სით მიჯობს ძებნა მის მზისა ზენისა, | გამომირჩიე, სით მიჯობს ძებნა მის მზისა ზენისა, | |
| მისთა მჭვრეტელთა ლხინისა, ვერმჭვრეტთა ამაზრზენისა“. | <> | მისთა მჭვრეტელთა ლხინისა, ვერ-მჭვრეტთა ამაზრზენისა.“ |
| = | ||
| აწ ფრიდონ იწვის სიტყვითა, მის ყმისა ნაუბარითა; | <> | აწ ფრიდონ იწვის სიტყვითა მის ყმისა ნაუბარითა; |
| ორნივე სწორად მოსთქმიდეს მოთქმითა საქებარითა, | = | ორნივე სწორად მოსთქმიდეს მოთქმითა საქებარითა, |
| გულამოსკვნილნი გულითა ტირან ვერდამთმობარითა, | <> | გულ-ამოსკვნილნი გულითა ტირან ვერ-დამთმობარითა; |
| მუნ ვარდსა წყლითა ცხელითა რწყვენ ტევრთა საგუბარითა. | = | მუნ ვარდსა წყლითა ცხელითა რწყვენ ტევრთა საგუბარითა. |
| ლაშქართა შიგან შეიქმნა ხმა ტირილისა დიდისა, | ლაშქართა შიგან შეიქმნა ხმა ტირილისა დიდისა, | |
| ზოგთაგან ხოკა პირისა, ზოგთაგან სრევა რიდისა. | ზოგთაგან ხოკა პირისა, ზოგთაგან სრევა რიდისა. | |
| ფრიდონ ტირს, მოსთქვამს ხმამაღლად, გაყრილი წლისა შვიდისა: | <> | ფრიდონ ტირს, მოთქვამს ხმა-მაღლად, გაყრილი წლისა შვიდისა: |
| „უხანობა და სიცრუე, ვაჲ, საწუთროსა ფლიდისა!“ | “უნახობა და სიცრუე, ვა, საწურთოსა ფლიდისა!“ | |
| = | ||
| ფრიდონ მოსთქვამს: „რა შეგასხათ, ვერსაქებო, ვერსათქმელო! | <> | ფრიდონ მოსთქვამს: „რა შეგასხათ, ვერ-საქებო, ვერ-სათქმელო! |
| ხმელთა მზეო, სამყაროსა მზისა ეტლთა გარდამხმელო, | = | ხმელთა მზეო, სამყაროსა მზისა ეტლთა გარდამხმელო, |
| მოახლეთა სალხინოო, სიცოცხლეო, სულთა მდგმელო, | <> | მოახლეთა სალხინოო,სიცოცხლეო, სულთა მდგმელო, |
| ცისა ეტლთა სინათლეო, დამწველო და დამანთქმელო! | = | ცისა ეტლთა სინათლეო, დამწველო და დამანთქმელო! |
| რა მოგეშორვე, მას აქათ სიცოცხლე მომძულვებია; | <> | “რა მოგეშორვე, მას აქათ სიცოცხლე მომძულვებია; |
| თუცა შენ ჩემად არა გცალს, მე შენთვის მომსურვებია; | = | თუცა შენ ჩემად არა გცალს, მე შენთვის მომსურვებია; |
| შენ უჩემობა ლხინად გიჩს, მე დია მიმჭირვებია, | <> | შენ უჩემობა ლხინად გიჩნს, მე დია მიმჭირვებია, |
| ოხერ სიცოცხლე უშენოდ, სოფელი გამარმებია!“ | = | ოხერ სიცოცხლე უშენოდ, სოფელი გამარმებია!“ |
| ფრიდონ თქვნა ესე სიტყვანი მოთქმითა შვენიერითა; | ფრიდონ თქვნა ესე სიტყვანი მოთქმითა შვენიერითა; | |
| სული დაიღეს, დადუმდეს, მივლენ არ თურე მღერითა. | სული დაიღეს, დადუმდეს, მივლენ არ თურე მღერითა. | |
| ავთანდილ მჭვრეტთა აშვენებს ტურფითა აერფერითა, | <> | ავთანდილ მჭვრეტთა აშვენებს ტურფითა აერ-ფერითა, |
| მელნისა ტბათა მიჯარვით ჰბურავს გიშრისა ჭერითა. | = | მელნისა ტბათა მიჯარვით ჰბურავს გიშრისა ჭერითა. |
| ქალაქს შევიდეს, მუნ დახვდა სრა მოკაზმული სრულითა, | ქალაქს შევიდეს, მუნ დახვდა სრა მოკაზმული სრულითა, | |
| სახელმწიფოთა ყოვლითა გასაგებლითა სრულითა; | სახელმწიფოთა ყოვლითა გასაგებლითა სრულითა; | |
| მონანი ტურფად მოსილნი წესითა იყვნეს რულითა! | მონანი ტურფად მოსილნი წესითა იყვნეს რულითა! | |
| შეჰფრფინვიდიან ავთანდილს გულითა სულწასრულითა. | <> | შეჰფრფინვიდიან ავთანდილს გულითა სულ-წასრულითა. |
| = | ||
| შევიდეს და დიდი შექმნეს ჯალაბობა, არ ხალვათი: | შევიდეს და დიდი შექმნეს ჯალაბობა, არ ხალვათი: | |
| იქით-აქათ დიდებულნი წარიგებით ათჯერ ათი; | იქით-აქათ დიდებულნი წარიგებით ათჯერ ათი; | |
| თვით ორნივე ერთგან დასხდეს; ვითა ვინ თქვას ქება მათი! | თვით ორნივე ერთგან დასხდეს; ვითა ვინ თქვას ქება მათი! | |
| ბროლ-ბალახშსა აშვენებდა ზოგან მინა, ზოგან სათი. | ბროლ-ბალახშსა აშვენებდა ზოგან მინა, ზოგან სათი. | |
| დასხდეს, შეიქმნა პურობა, გაამრავლებდეს მახალსა, | დასხდეს, შეიქმნა პურობა, გაამრავლებდეს მახალსა, | |
| უმასპინძლებდეს ავთანდილს, ვითა მზახალი მზახალსა, | უმასპინძლებდეს ავთანდილს, ვითა მზახალი მზახალსა, | |
| მოიღებდიან ჭურჭელსა ტურფასა, ახალ-ახალსა, | მოიღებდიან ჭურჭელსა ტურფასა, ახალ-ახალსა, | |
| მაგრა მის ყმისა მჭვრეტელთა გული მიეცა, გლახ, ალსა. | მაგრა მის ყმისა მჭვრეტელთა გული მიეცა, გლახ, ალსა. | |
| მას დღე სვეს, ჭამეს, გარდახდა ნადიმი მსმელთა დასისა. | მას დღე სვეს, ჭამეს, გარდახდა ნადიმი მსმელთა დასისა. | |
| გათენდა, ბანეს ავთანდილ, რიცხვი ძეს მუნ ატლასისა, | გათენდა, ბანეს ავთანდილ, რიცხვი ძეს მუნ ატლასისა, | |
| შესამოსელი შემოსეს დრაჰკნისა ბევრათასისა, | <> | შესამოსელი შემოსეს დრაჰკნისა ბევრ-ათასისა, |
| შეარტყეს წელთა სარტყელი, დაუდებელი ფასისა. | = | შეარტყეს წელთა სარტყელი, დაუდებელი ფასისა. |
| ყმამან დაყვნა დღენი რამე, თუცა ყოვნას ვერა სთმობდა, | ყმამან დაყვნა დღენი რამე, თუცა ყოვნას ვერა სთმობდა, | |
| ფრიდონს თანა ნადირობას გავიდის და თამაშობდა, | <> | ფრიდონს თანა ნადირობად გავიდის და თამაშობდა, |
| სწორად ჰხოცდა შორს და ახლოს, თუ რას ხელსა მიაპყრობდა, | სწორად ხოცდა შორს და ახლოს, თუ რას ხელსა მიაპყროდა, | |
| მისი სროლა მშვილდოსანსა ყველაკასა აწბილობდა. | = | მისი სროლა მშვილდოსანსა ყველაკასა აწბილობდა. |
| ყმა ფრიდონს ეტყვის: „გესმოდეს ჩემი აწ მონახსენები: | ყმა ფრიდონს ეტყვის: „გესმოდეს ჩემი აწ მონახსენები: | |
| მე შენი გაყრა სიკვდილად მიჩს და მით თავსა ვევნები, | მე შენი გაყრა სიკვდილად მიჩს და მით თავსა ვევნები, | |
| მაგრა არა მცალს დღეკრულსა, ცეცხლი მწვავს მოუთმენები, | <> | მაგრა არა მცალს დღე-კრულსა, ცეცხლი მწვავს მოუთმენები, |
| გზა გრძელი, საქმე სასწრაფო მიც, დია დავეყენები. | = | გზა გრძელი, საქმე სასწრაფო მიც, დია დავეყენები. |
| მართალა, შენი გამყრელი თვალი თუ ცრემლსა ღვრიდესა, | <> | “მართალ-ა, შენი გამყრელი თვალი თუ ცრემლსა ღვრიდესა, |
| დღეს წაუვალი ვერა ვარ, მით ცეცხლი სხვაცა მწვიდესა; | = | დღეს წაუვალი ვერა ვარ, მით ცეცხლი სხვაცა მწვიდესა; |
| დგომა მგზავრისა ცთომაა, კარგსა იქს, თავსა სწვრთიდესა; | <> | დგომა მგზავრისა ცთომაა, კარგსა იქმს, თავსა სწვრთიდესა; |
| სადა გინახავს იგი მზე, წამომყევ ზღვისა კიდესა“. | = | სადა გინახავს იგი მზე, წამომყევ ზღვისა კიდესა“. |
| ფრიდონ უთხრა: „დასაშლელი ჩემგან არა არ გეთხრობის; | <> | ფრიდონ უთხრა: „დასაშლელი ჩემგან არა არ გეთხრობის, |
| ვიცი, რომე აღარა გცალს, შენ ლახვარი სხვა გესობის; | = | ვიცი, რომე აღარა გცალს, შენ ლახვარი სხვა გესობის; |
| წადი, ღმერთი გიწინამძღვრებს, შენი მტერი დაემხობის, | წადი, ღმერთი გიწინამძღვრებს, შენი მტერი დაემხობის, | |
| მაგრა თქვი, თუ უშენობა ჩემგან ვითა დაითმობის! | <> | მაგრა თქვი, თუ უშენობა ჩემგან ვითა დაითმობის? |
| = | ||
| ამას გკადრებ, არ ეგების მარტოსაგან წასლვა შენი; | <> | “ამას გკადრებ, არ ეგების მარტოსაგან წასლვა შენი; |
| თანა ყმათა წამოგატან, იმსახურენ, იახლენი, | = | თანა ყმათა წამოგატან, იმსახურენ, იახლენი, |
| აბჯარი და საგებელი, ერთი ჯორი, ერთი ცხენი. | აბჯარი და საგებელი, ერთი ჯორი, ერთი ცხენი. | |
| არ წაიტან, გაირჯები ღაწვი ვარდი, ცრემლთა მდენი“. | <> | არ წაიტან, გაირჯები ღაწვი-ვარდი, ცრემლთა მდენი“ . |
| = | ||
| მოასხნა ოთხნი მონანი, მისანდობელნი გულითა, | მოასხნა ოთხნი მონანი, მისანდობელნი გულითა, | |
| სრული აბჯარი საკაცო ქაფითა, საბარკულითა, | სრული აბჯარი საკაცო ქაფითა, საბარკულითა, | |
| სამოცი ლიტრა წითელი აწონით არნაკლულითა, | <> | სამოცი ლიტრა წითელი აწონით, არ-ნაკლულითა, |
| ერთი ტაიჭი უებრო მით უნაგრითა სრულითა. | ერთი ტაიჭი უებრო, მით უნაგრითა სრულითა. | |
| = | ||
| ერთსა ჯორსა წვივმაგარსა საგებელი აუკიდა; | <> | ერთსა ჯორსა წვივ-მაგარსა საგებელი აუკიდა; |
| წავიდა და ფრიდონ შეჯდა, მასთანავე გამოვიდა. | = | წავიდა და ფრიდონ შეჯდა, მასთანავე გამოვიდა. |
| აწ გაყრისა მომლოდნესა ედებოდა ცეცხლი, სწვიდა, | აწ გაყრისა მომლოდნესა ედებოდა ცეცხლი, სწვიდა, | |
| მოსთქვამს: „თუმცა მზე გვეახლა, ჩვენ ზამთარი ვერ დაგვზრვიდა“. | მოსთქვამს: „თუმცა მზე გვეახლა, ჩვენ ზამთარი ვერ დაგვზრვიდა“. | |
| ზარი მის ყმისა წასლვისა გახდა, მიეცნეს წუხილსა, | <> | ზარი მის ყმისა წასლვისა გახდა, მიეცნეს წუხილსა. |
| მოატყდეს მოქალაქენი, ლარსა ვინ ჰყიდდა თუ ხილსა; | მოატყდეს მოქალაქენი, ლარსა ვინ ჰყიდდა, თუ ხილსა; | |
| ხმა ზახილისა მათისა ჰგვანდა აერთა ქუხილსა. | ხმა ზახილისა მათისა ჰგვანდა აერთა ქუხილსა, | |
| იტყოდეს: „მზესა მოვშორდით, მო, თვალნი მივსცნეთ წუხილსა!“ | = | იტყოდეს: „მზესა მოვშორდით, მო, თვალნი მივსცნეთ წუხილსა!“ |
| ქალაქი გავლეს, მივიდეს პირსა დიდისა ზღვისასა, | ქალაქი გავლეს, მივიდეს პირსა დიდისა ზღვისასა, | |
| მაშინ ფრიდონის ნახულსა, ნასაჯდომევსა მზისასა, | მაშინ ფრიდონის ნახულსა, ნასაჯდომევსა მზისასა, | |
| მუნ დაადენდეს ნაკადსა სისხლისა ცრემლთა ტბისასა, | მუნ დაადენდეს ნაკადსა სისხლისა ცრემლთა ტბისასა, | |
| ფრიდონ უამბობს ამბავსა მის მნათობისა ტყვისასა: | ფრიდონ უამბობს ამბავსა მის მნათობისა ტყვისასა: | |
| „აქა მათ ზანგთა მონათა მზე მოიყვანეს ნავითა, | <> | “აქა მათ ზანგთა მონათა მზე მოიყვანეს ნავითა, |
| კბილთეთრი, ბაგებალახში, სახედავითა შავითა; | კბილ-თეთრი, ბაგე-ბალახში, სახედავითა შავითა; | |
| ცხენი გავქუსლე, გავაგე წაგვრა ხრმლითა და მკლავითა, | = | ცხენი გავქუსლე, გავაგე წაგვრა ხრმლითა და მკლავითა, |
| შორს მნახეს, ადრე გამექცეს, ნავი მფრინველი ჩნდა ვითა“. | <> | შორს მნახეს, ადრე გამექცეს, ნავი მფრინვალე ჩნდა ვითა“. |
| = | ||
| მოეხვივნეს ერთმანერთსა, გაამრავლნეს ცრემლთა ღვრანი, | მოეხვივნეს ერთმანერთსა, გაამრავლნეს ცრემლთა ღვრანი, | |
| აკოცეს და გაუახლდეს მათ ორთავე მათნი წვანი, | აკოცეს და გაუახლდეს მათ ორთავე მათნი წვანი, | |
| გაიყარნეს გაუყრელნი ძმადფიცნი და ვითა ძმანი, | <> | გაიყარნეს გაუყრელნი ძმად-ფიცნი და ვითა ძმანი, |
| ფრიდონ დადგა, ყმა წავიდა, შემხედველთა მკლველი ტანი. | ფრიდონ დადგა, ყმა წავიდა, შემხედველთა მკვლელი ტანი. | |
| წასლვა ავთანდილისაგან ნესტან-დარეჯანის საძებრად და ქარავანთა შეყრა | = | წასლვა ავთანდილისაგან ნესტან-დარეჯანის საძებრად და ქარავანთა შეყრა |
| +- | ||
| ყმა მიმავალი მიუბნობს, მსგავსი მთვარისა სრულისა. | = | ყმა მიმავალი მიუბნობს, მსგავსი მთვარისა სრულისა. |
| არს თინათინის გონება მისად სალხენლად გულისა; | არს თინათინის გონება მისად სალხენლად გულისა; | |
| იტყვის: „მოგშორდი, სიცრუე, ვაჲ, საწუთროსა კრულისა! | <> | იტყვის: „მოგშორდი, სიცრუე, ვა, საწუთროსა კრულისა! |
| შენ გაქვს წამალი ჩემისა მამრთელებელი წყლულისა. | = | შენ გაქვს წამალი ჩემისა მამრთელებელი წყლულისა. |
| რად სიცხე გულსა ნიადაგ მწვავს გმირსა სამსალებისა, | <> | “რად სიცხე გულსა ნიადაგ მწვავს გმირსა სამს ალებისა? |
| რად გული კლდისა ტინისა შემქმნია სამ სალებისა? | = | რად გული კლდისა ტინისა შემქმნია სამ სალებისა? |
| არ შეუძლია ლახვარსა დაჩენა სამსა ლებისა, | არ შეუძლია ლახვარსა დაჩენა სამსა ლებისა, | |
| შენ ხარ მიზეზი სოფლისა ასრე გასამსალებისა“. | შენ ხარ მიზეზი სოფლისა ასრე გასამსალებისა“. | |
| ავთანდილ მარტო ზღვის პირსა მივა ოთხითა მონითა, | ავთანდილ მარტო ზღვის პირსა მივა ოთხითა მონითა, | |
| წამალსა ტარიელისსა ეძებს ყოვლითა ღონითა, | წამალსა ტარიელისსა ეძებს ყოვლითა ღონითა, | |
| დღისით და ღამით მტირალი იღვრების ცრემლთა ფონითა, | დღისით და ღამით მტირალი იღვრების ცრემლთა ფონითა, | |
| ჩალად უჩს ყოვლი ქვეყანა, მისვე ჩალისა წონითა. | ჩალად უჩს ყოვლი ქვეყანა, მისვე ჩალისა წონითა. | |
| სადაცა ნახნის, ეუბნის, მგზავრნი ზღვის პირსა რებულნი, | სადაცა ნახნის, ეუბნის, მგზავრნი ზღვის პირსა რებულნი, | |
| ჰკითხის მის მზისა ამბავი; დღენი ვლნა გაასებულნი. | ჰკითხის მის მზისა ამბავი; დღენი ვლნა გაასებულნი. | |
| ქედსა გარდადგა, აქლემნი აუჩნდეს ლარკიდებულნი. | <> | ქედსა გარდადგეს, აქლემნი აუჩნდეს ლარ-კიდებულნი. |
| მოქარავნენი ზღვის პირსა დაყრით დგეს, დაყმუნვებულნი. | მოქარავნენი ზღვის პირსა დაყრით დგეს, შეჭირვებულნი. | |
| = | ||
| მუნ ქარავანი ურიცხვი იდგა მის ზღვისა კიდესა. | მუნ ქარავანი ურიცხვი იდგა მის ზღვისა კიდესა. | |
| შეიჭირვებდეს, ჭმუნვიდეს, ვერცა დგეს, ვერცა ვლიდესა. | შეიჭირვებდეს, ჭმუნვიდეს, ვერცა დგეს, ვერცა ვლიდესა. | |
| ყმამან სალამი უბრძანა, ქებასა შეასხმიდესა, | ყმამან სალამი უბრძანა, ქებასა შეასხმიდესა, | |
| ჰკითხა, თუ: „ვინ ხართ, ვაჭარნო?“ – მათ საუბარი ჰკიდესა. | <> | ჰკითხა, თუ: „ვინ ხართ ვაჭარნო?“ – მათ საუბარი ჰკიდესა. |
| = | ||
| უსამ იყო ქარავნისა უხუცესი, კაცი ბრძენი. | უსამ იყო ქარავნისა უხუცესი, კაცი ბრძენი. | |
| მოახსენა ხოტბა სრული, დალოცა და უქნა ზნენი. | მოახსენა ხოტბა სრული, დალოცა და უქნა ზნენი. | |
| ჰკადრეს: „მზეო, სიცოცხლე და შენ ამოჰხე ჩვენი მლხენი, | <> | ჰკადრეს: „მზეო,სიცოცხლე და შენ ამოხე ჩვენი მლხენი, |
| ჩამოხე და მოგახსენოთ ამბავი და საქმე ჩვენი“. | = | ჩამოხე და მოგახსენოთ ამბავი და საქმე ჩვენი“. |
| გარდახდა. ჰკადრეს: „ჩვენ ვართო მობაღდადენი ვაჭარნი, | გარდახდა. ჰკადრეს: „ჩვენ ვართო მობაღდადენი ვაჭარნი, | |
| მაჰმადის სჯულის მჭირავნი, აროდეს გვისმან მაჭარნი, | <> | მაჰმადის სჯულის მჭირავნი, აროდეს გვისვმან მაჭარნი, |
| ზღვათა მეფისა ქალაქსა სავაჭროდ გამონაჭარნი, | ზღვათა მეფისა ქალაქსა სავაჭროდ გარდმონაჭარნი, | |
| საქონელსრულნი, მდიდარნი, არ ლარნი გვქონან ნაჭარნი. | საქონელ-სრულნი, მდიდარნი, არ ლარნი გვქონან ნაჭარნი. | |
| = | ||
| ჩვენ აქა ვპოვეთ ზღვის პირსა კაცი უსულოდ მდებარე, | <> | “ჩვენ აქა ვპოვეთ ზღვის პირსა კაცი უსულოდ მდებარე, |
| უშველეთ, ენა მოეცა სიტყვისა გამომგებარე; | ვუშველეთ, ენა მოეცა სიტყვისა გამომგებარე; | |
| ვკითხეთ, თუ: «ვინ ხარ, ღარიბო, რასა საქმისა მდებარე?» | ვჰკითხეთ, თუ «ვინ ხარ, ღარიბო, რასა საქმისა მძებარე?» | |
| გვითხრა: «თუ შეხვალთ, დაგხოცენ; კიდე ცოცხალ ვარ მე ბარე?!» | = | გვითხრა: «თუ შეხვალთ, დაგხოცენ; კიდე ცოცხალ ვარ მე ბარე?!» |
| თქვა: «ქარავანი ეგვიპტით გამოვემართეთ ერითა, | <> | “თქვა: «ქარავანი ეგვიპტით გამოვემართეთ ერითა, |
| ზღვასა შევედით ტვირთულნი ლარითა მრავალფერითა, | ზღვასა შევედით ტვირთულნი ლარითა მრავალ-ფერითა, | |
| მუნ მეკობრეთა დაგვხოცნეს ძელ-სახნისისა წვერითა; | მუნ მეკობრეთა დაგვხოცნეს ძელის სახნისის წვერითა; | |
| ყველაი წახდა, არ ვიცი, აქა მოსრულ ვარ მე რითა!» | ყველაი წახდა, არ ვიცი, აქა მოსრულვარ მე რითა!» | |
| = | ||
| ლომო და მზეო, ესეა მიზეზი აქა დგომისა, | <> | “ლომო და მზეო, ესეა მიზეზი აქა დგომისა, |
| დაბრუნვებითა გვეცემის ზიანი არსაზომისა; | დაბრუნვებითა გვეცემის ზიანი არ-საზომისა; | |
| შევიდეთ, ვაჲ თუ დაგვხოცნენ, ძალი არა გვაქვს ომისა, | შევიდეთ, ვა თუ დაგვხოცნენ, ძალი არა გვაქვს ომისა, | |
| ვერცა ვდგათ, ვერცა წასრულ ვართ, ღონე წაგვსლვია რჩომისა“. | ვერცა ვდგათ, ვერცა წასრულვართ, ღონე წაგვსლვია რჩომისა“. | |
| = | ||
| ყმამან უთხრა: „ვინცა ჭმუნავს, ცუდია და ცუდად სცთების! | ყმამან უთხრა: „ვინცა ჭმუნავს, ცუდია და ცუდად სცთების! | |
| რაცა მოვა საქმე ზენა, მომავალი არ აგვცთების; | რაცა მოვა საქმე ზენა, მომავალი არ აგვცთების; | |
| მე მივინდობ სისხლთა თქვენთა, შემოვისხამ, და-ცა-მწვთების, | მე მივინდობ სისხლთა თქვენთა, შემოვისხამ, და-ცა-მწვთების, | |
| ვინცა გებრძვის, ხრმალი ჩემი მბრძოლთა თქვენთა დააცვთების“. | ვინცა გებრძვის, ხრმალი ჩემი მბრძოლთა თქვენთა დააცვთების“. | |
| მოქარავნენი აივსნეს სიხარულითა დიდითა, | მოქარავნენი აივსნეს სიხარულითა დიდითა, | |
| თქვეს: „ყმა ვინმეა ჭაბუკი, არა ჩვენებრვე რიდითა, | თქვეს: „ყმა ვინმეა ჭაბუკი, არა ჩვენებრვე რიდითა, | |
| აქვს თავისაგან იმედი, ვიყვნეთ გულითა მშვიდითა“. | აქვს თავისაგან იმედი, ვიყვნეთ გულითა მშვიდითა“. | |
| შევიდეს, ჩასხდეს ხომალდსა, გამართეს ზღვისა კიდითა. | შევიდეს, ჩასხდეს ხომალდსა, გამართეს ზღვისა კიდითა. | |
| სიამოვნისა დარითა იარეს, არ სიძნელითა. | სიამოვნისა დარითა იარეს, არ სიძნელითა. | |
| მათი ბადრაგა ავთანდილ უძღვის გულითა ქველითა. | მათი ბადრაგა ავთანდილ უძღვის გულითა ქველითა. | |
| გამოჩნდა ნავი მეკობრე დროშითა მეტად გრძელითა, | გამოჩნდა ნავი მეკობრე დროშითა მეტად გრძელითა, | |
| მას ნავსა ნავთა სალეწლად სახნისი ჰგია ძელითა. | მას ნავსა ნავთა სალეწლად სახნისი ჰგია ძელითა. | |
| კიოდეს და მოდიოდეს, იზახდეს და ბუკსა ჰკრესა; | კიოდეს და მოდიოდეს, იზახდეს და ბუკსა ჰკრესა; | |
| შეუშინდა ქარავანი მათ ლაშქართა სიდიდესა; | შეუშინდა ქარავანი მათ ლაშქართა სიდიდესა; | |
| ყმამან უთხრა: „ნუ იშიშვით თქვენ იმათსა სიალფესა, | ყმამან უთხრა: „ნუ იშიშვით თქვენ იმათსა სიალფესა, | |
| ანუ დავჰხოც იმ ყველასა, ან სიკვდილი ჩემი დღეს-ა. | <> | ანუ დავხოც იმ ყველასა, ან სიკვდილი ჩემი დღეს- ა. |
| = | ||
| უგანგებოდ ვერას მიზმენ, შე-ცა-მებნენ ხმელთა სპანი; | <> | “უგანგებოდ ვერას მიზმენ, შე-ცა-მებნენ ხმელთა სპანი; |
| განგებაა, არ დავრჩები, ლახვარნია ჩემთვის მზანი; | = | განგებაა, არ დავრჩები, ლახვარნია ჩემთვის მზანი; |
| ვერ დამხსნიან ვერ ციხენი, ვერ მოყვასნი, ვერცა ძმანი. | ვერ დამხსნიან ვერ ციხენი, ვერ მოყვასნი, ვერცა ძმანი. | |
| ვინცა იცის ესე ასრე, ჩემებრვეა გულოვანი. | ვინცა იცის ესე ასრე, ჩემებრვეა გულოვანი. | |
| თქვენ, ვაჭარნი, ჯაბანნი ხართ, ომისაცა უმეცარნი, | <> | “თქვენ, ვაჭარნი, ჯაბანნი ხართ, ომისაცა უმეცარნი, |
| შორს ისრითა არ დაგხოცნენ, ჩაიხშენით თანა კარნი; | = | შორს ისრითა არ დაგხოცნენ, ჩაიხშენით თანა კარნი; |
| მარტო მნახეთ, ვით შევება, ვით ვიხმარნე ლომნი მხარნი! | მარტო მნახეთ, ვით შევება, ვით ვიხმარნე ლომნი მხარნი! | |
| მეკობრისა ნავისანი სისხლნი ნახნეთ მონაღვარნი“. | <> | მეკობრისა ნავისანი, სისხლნი ნახნეთ მონაღვარნი“. |
| = | ||
| ჩაიცვა ტანსა აბჯარი ქცევითა ვეფხებრ მკრჩხალითა. | ჩაიცვა ტანსა აბჯარი ქცევითა ვეფხებრ მკრჩხალითა. | |
| მას ხელთა კეტი რკინისა ჰქონდა ხელითა ცალითა; | მას ხელთა კეტი რკინისა ჰქონდა ხელითა ცალითა; | |
| ნავისა თავსა გულითა წადგა შიშშეუვალითა, | <> | ნავისა თავსა გულითა წადგა შიშ-შეუვალითა, |
| ვითა მჭვრეტელნი ჭვრეტითა, მტერნი დახოცნა ხრმალითა. | = | ვითა მჭვრეტელნი ჭვრეტითა, მტერნი დახოცნა ხრმალითა. |
| კიოდეს იგი ლაშქარნი, ხმა მათი არ გაწყდებოდა, | <> | კიოდეს იგი ლაშქარნი, ხმა მათი არ გაწყდებოდა. |
| აძგერეს ძელი, რომელსა ზედა სახნისი ჰგებოდა; | = | აძგერეს ძელი, რომელსა ზედა სახნისი ჰგებოდა; |
| ყმა ნავის თავსა უშიშრად ქვე დგა, არ თურე კრთებოდა, | <> | ყმა ნავის თავსა უშიშრად ქვე დგა, არ თურუ კრთებოდა, |
| კეტი ჰკრა, ძელი მოსტეხა, სხვით არათ არ მოსტყდებოდა. | = | კეტი ჰკრა, ძელი მოსტეხა, სხვით არათ არ მოსტყდებოდა. |
| ძელი მოსტყდა და ავთანდილ დარჩა ნავდაულეწელი; | <> | ძელი მოსტყდა და ავთანდილ დარჩა ნავ-დაულეწელი; |
| შეშინდეს იგი ლაშქარნი, გზა ძებნეს გარდსახვეწელი; | = | შეშინდეს იგი ლაშქარნი, გზა ძებნეს გარდსახვეწელი; |
| ვეღარ გარდესწრნეს, გარდუხლტა მტერთა მი და მო მლეწელი; | ვეღარ გარდესწრნეს, გარდუხლტა მტერთა მი და მო მლეწელი; | |
| არ დარჩა კაცი ცოცხალი მუნ მისგან დაუფრეწელი. | არ დარჩა კაცი ცოცხალი მუნ მისგან დაუფრეწელი. | |
| მათ ლაშქართა გულუშიშრად ასრე ჰხოცდა, ვითა თხასა; | <> | მათ ლაშქართა გულ-უშიშრად ასრე ხოცდა, ვითა თხასა; |
| ზოგი ნავსა შეანარცხის, ზოგსა ჰყრიდა შიგან ზღვასა; | = | ზოგი ნავსა შეანარცხის, ზოგსა ჰყრიდა შიგან ზღვასა; |
| ერთმანერთსა შემოსტყორცის, რვა ცხრასა და ცხრა ჰკრის რვასა; | ერთმანერთსა შემოსტყორცის, რვა ცხრასა და ცხრა ჰკრის რვასა; | |
| დაკოდილნი მკვდართა შუა იმალვიან, მალვენ ხმასა. | დაკოდილნი მკვდართა შუა იმალვიან, მალვენ ხმასა. | |
| გაუმარჯვდა ომი მათი, ვითა სწადდა მისსა გულსა. | გაუმარჯვდა ომი მათი, ვითა სწადდა მისსა გულსა. | |
| ზოგთა ჰკადრეს ზენაარი: „ნუ დაგვხოცო, შენსა სჯულსა!“ | ზოგთა ჰკადრეს ზენაარი: „ნუ დაგვხოცო, შენსა სჯულსა!“ | |
| არ დახოცნა, დაიმონნა, დარჩომოდა რაცა წყლულსა. | არ დახოცნა, დაიმონნა, დარჩომოდა რაცა წყლულსა. | |
| მართლად იტყვის მოციქული: „შიში შეიქს სიყვარულსა“. | <> | მართლად იტყვის მოციქული: „შიში შეიქმს სიყვარულსა“. |
| = | ||
| კაცო, ძალსა ნუ იქადი, ნუცა მოჰკვეხ ვითა მთრვალი! | კაცო, ძალსა ნუ იქადი, ნუცა მოჰკვეხ ვითა მთრვალი! | |
| არას გარგებს ძლიერება, თუ არ შეგწევს ღმრთისა ძალი! | <> | არას გარგებს ძლიერება, თუ არ შეგწევს ღრმთისა ძალი! |
| დიდთა ხეთა მოერევის, მცირე დასწვავს ნაბერწკალი, | = | დიდთა ხეთა მოერევის, მცირე დასწვავს ნაბერწკალი, |
| ღმერთი გფარავს, სწორად გაჰკვეთს, შეშა ვის ჰკრა, თუნდა ხრმალი. | ღმერთი გფარავს, სწორად გაჰკვეთს, შეშა ვის ჰკრა, თუნდა ხრმალი. | |
| მუნ ავთანდილ საჭურჭლენი მათეულნი დიდნი ნახნა, | მუნ ავთანდილ საჭურჭლენი მათეულნი დიდნი ნახნა, | |
| ნავი ნავსა შეატყუბა, ქარავანსა დაუზახნა. | ნავი ნავსა შეატყუბა, ქარავანსა დაუზახნა. | |
| უსამ ნახა მხიარულმან, – გაეხარნეს, არ იახნა, | უსამ ნახა მხიარულმან, – გაეხარნეს, არ იახნა, | |
| ჰკადრა ხოტბა ქებად მისად, სასახავნი დიდნი სახნა. | ჰკადრა ხოტბა ქებად მისად, სასახავნი დიდნი სახნა. | |
| ავთანდილის მაქებელთა ათასიმცა ენა ენდა, | <> | ავთანდილის მაქებელთა ათასიცა ენა ენდა! |
| ვერცა მათ თქვან, ნაომრობა რაგვარ ტურფად დაუშვენდა; | ვერცა მათ თქვეს, ნაომრობა რაგვარ ტურფად დაუშვენდა; | |
| ქარავანმან იზრიალა, თქვეს: „უფალო, მადლი შენდა! | = | ქარავანმან იზრიალა, თქვეს: „უფალო, მადლი შენდა! |
| მზემან შუქნი შემოგვადგნა, ღამე ბნელი გაგვითენდა“. | მზემან შუქნი შემოგვადგნა, ღამე ბნელი გაგვითენდა“. | |
| მოეგებნეს, აკოცებდეს თავსა, პირსა, ფერხთა, ხელსა; | მოეგებნეს, აკოცებდეს თავსა, პირსა, ფერხთა, ხელსა; | |
| ჰკადრეს ქება უსაზომო მას ტურფასა საქებელსა, – | <> | ჰკადრეს ქება უსაზომო მას ტურფასა საქებელსა: |
| მისი ჭვრეტა გააშმაგებს კაცსა ბრძენსა, ვითა ხელსა, – | ვისი ჭვრეტა გააშმაგებს კაცსა ბრძენსა, ვითა ხელსა: | |
| „შენგან დავრჩით ჩვენ ყველანი ფათერაკსა ეზომ ძნელსა“. | “შენგან დავრჩით ჩვენ ყველანი ფათერაკსა ეზომ ძნელსა“. | |
| = | ||
| ყმამან უთხრა: „მადლი ღმერთსა, შემოქმედსა, არსთა მხადსა, | ყმამან უთხრა: „მადლი ღმერთსა, შემოქმედსა, არსთა მხადსა, | |
| ვისგან ძალნი ზეციერნი გააგებენ აქა ქმნადსა, | <> | ვისგან ძალნი ზეციერნი განაგებენ აქა ქმნადსა, |
| იგი იქმან ყველაკასა, იდუმალსა, ზოგსა ცხადსა; | = | იგი იქმან ყველაკასა, იდუმალსა, ზოგსა ცხადსა; |
| ხამს ყოვლისა დაჯერება, ბრძენი ჯერა მოწევნადსა. | <> | ხამს ყოვლისა დაჯერება, ბრძენი სჯერა მოწევნადსა. |
| = | ||
| ღმერთმან სულსა ეგოდენსა თქვენ გათნია სისხლი თქვენი. | <> | “ღმერთმან სულსა ეგოდენსა თქვენ გათნია სისხლი თქვენი. |
| მე, გლახ, რა ვარ? მიწა ცუდი; თავით ჩემით რამცა ვქმენი? | მე, გლახ, რა ვარ? მიწა ცუდი;თავით ჩემით რამცა ვქმენი? | |
| აწ დავხოცენ მტერნი თქვენნი, გავასრულენ, რაცა ვთქვენი; | = | აწ დავხოცენ მტერნი თქვენნი, გავასრულენ, რაცა ვთქვენი; |
| ნავი სრულად საქონლითა მომიღია, ვითა ძღვენი“. | <> | ნავი სრულად საქონლითა მიმიღია, ვითა ძღვენი“. |
| = | ||
| ამოა, კარგსა მოყმესა რა ომი გამარჯვებოდეს, | ამოა, კარგსა მოყმესა რა ომი გამარჯვებოდეს, | |
| ამხანაგთათვის ეჯობნოს, ვინცა მას თანახლებოდეს, | <> | ამხანაგთათვის ეჯობნოს, ვინცა მას თანა-ხლებოდეს. |
| მიულოცვიდენ, აქებდენ, მათ აგრე მყოფთა სწბებოდეს, | მიულოცვიდნენ, აქებდენ, მათ აგრე მყოფთა სწბებოდეს, | |
| შვენოდეს დაკოდილობა, ცოტაი რამე ვნებოდეს. | = | შვენოდეს დაკოდილობა, ცოტაი რამე ვნებოდეს. |
| იგი ნავი მეკობრეთა მას დღე ნახეს, არ ახვალეს, | იგი ნავი მეკობრეთა მას დღე ნახეს, არ ახვალეს, | |
| მუნ დებულთა საჭურჭლეთა ამარიმცა ვით დათვალეს! | მუნ დებულთა საჭურჭლეთა ამარიმცა ვით დათვალეს! | |
| მათსა ნავსა გარდმოიღეს, ნავი სრულად გარდმოცალეს; | მათსა ნავსა გარდმოიღეს, ნავი სრულად გარდმოცალეს; | |
| დალეწეს და ზოგი დაწვეს, შეშა დრამად არ გაცვალეს. | დალეწეს და ზოგი დაწვეს, შეშა დრამად არ გაცვალეს. | |
| ავთანდილს უსამ მოართვა ვაჭართა შემოთვლილობა: | ავთანდილს უსამ მოართვა ვაჭართა შემოთვლილობა: | |
| „შენგან ვართ გამაგრებულნი, ჩვენ ვიცით ჩვენი ფრდილობა; | <> | “შენგან ვართ გამაგრებულნი, ჩვენცა გვაქვს ამის ზრდილობა; |
| რაცა გვაქვს, იგი შენია, ამას არ უნდა ცილობა, | = | რაცა გვაქვს, იგი შენია, ამას არ უნდა ცილობა, |
| რასაცა მოგვცემ, გვიბოძე, გვიქნია აქა ყრილობა“. | რასაცა მოგვცემ, გვიბოძე, გვიქნია აქა ყრილობა“. | |
| ყმამან შესთვალა: „ჰე, ძმანო, წეღანცა მოგისმენია, | ყმამან შესთვალა: „ჰე, ძმანო, წეღანცა მოგისმენია, | |
| ღმერთსა შეესმა, ნაკადი რაცა თქვენ თვალთა გდენია, | <> | ღმერთსა შეესმა, ნაკადი, რაცა თქვენ თვალთა გდენია, |
| მან დაგარჩინნა; მე რა ვარ? მე, გლახ, რა მომილხენია! | = | მან დაგარჩინნა; მე რა ვარ? მე, გლახ, რა მომილხენია! |
| რა გინდა მომცეთ, რას ვაქნევ? მე ვარ და ჩემი ცხენია! | რა გინდა მომცეთ, რას ვაქნევ? მე ვარ და ჩემი ცხენია! | |
| მე თუმცა რაცა მინდოდა საჭურჭლე დასადებელი, | <> | “მე თუმცა რამცა მინდოდა საჭურჭლე დასადებელი, |
| ჩემსაცა მქონდა ურიცხვი, უსახო ლარ-საგებელი; | = | ჩემსაცა მქონდა ურიცხვი, უსახო ლარ-საგებელი; |
| რას ვაქნევ თქვენსა რას გინდა? ოდენ ვარ თანამხლებელი; | <> | რას ვაქნევ თქვენსა რას გინდა? ოდენ ვარ თანა-მხლებელი; |
| სხვაგან რამე მიც სხვა საქმე თავისა წასაგებელი. | = | სხვაგან რამე მიც სხვა საქმე თავისა წასაგებელი. |
| აწ რაცა აქა ვიშოვე საჭურჭლე დაუთვალავი, | <> | “აწ რაცა აქა ვიშოვე საჭურჭლე დაუთვალავი, |
| რაცა ვის გინდა, წაიღეთ, არვისი ვიყო მლალავი, | = | რაცა ვის გინდა, წაიღეთ, არვისი ვიყო მლალავი, |
| ერთსა ვიაჯი, მააჯეთ სააჯო არსაკრძალავი: | <> | ერთსა ვიაჯი, მააჯეთ სააჯო არ-საკრძალავი: |
| საქმე რამე მიც თქვენშიგა თავისა დასამალავი. | საქმე რამე მიც თქვენშიგან თავისა დასამალავი. | |
| = | ||
| ჟამამდის ჩემსა ნუ იტყვით არ თქვენსა პატრონობასა, | <> | “ჟამამდის ჩემსა ნუ იტყვით არ თქვენსა პატრონობასა, |
| თვით თავადია ჩვენი-თქვა, ნუ მიხმობთ ჭაბუკობასა. | = | თვით თავადია ჩვენი-თქვა, ნუ მიხმობთ ჭაბუკობასა. |
| მე სავაჭროსა ჩავიცვამ, დავიწყებ ჯუბაჩობასა; | მე სავაჭროსა ჩავიცვამ, დავიწყებ ჯუბაჩობასა; | |
| თქვენ შემინახეთ ნამუსი, თქვენსა და ჩემსა ძმობასა!“ | თქვენ შემინახეთ ნამუსი, თქვენსა და ჩემსა ძმობასა!“ | |
| ესე საქმე ქარავანსა გაეხარნეს მეტად დია; | ესე საქმე ქარავანსა გაეხარნეს მეტად დია; | |
| მოვიდეს და თაყვანისსცეს, ჰკადრეს: „ჩვენი იმედია, | <> | მოვიდეს და თაყვანის-სცეს, ჰკადრეს: „ჩვენი იმედია, |
| რაცა აჯა ჩვენ გვმართებდა, იგი თქვენვე გიაჯია, | = | რაცა აჯა ჩვენ გვმართებდა, იგი თქვენვე გიაჯია, |
| მას ვმსახუროთ, ვისი პირი მზისა პირად გაგვიცდია“. | მას ვმსახუროთ, ვისი პირი მზისა პირად გაგვიცდია“. | |
| მუნით წავიდეს, იარეს, არ თურე ხანსა ზმიდიან, | მუნით წავიდეს, იარეს, არ თურე ხანსა ზმიდიან, | |
| მიხვდეს ტაროსსა ამოსა, ნიადაგ ამოდ ვლიდიან; | მიხვდეს ტაროსსა ამოსა, ნიადაგ ამოდ ვლიდიან; | |
| შეჰფრფინვიდიან ავთანდილს, ქებასა შეასხმიდიან, | შეჰფრფინვიდიან ავთანდილს, ქებასა შეასხმიდიან, | |
| მას მარგალიტსა მას ყმასა, კბილთავე ფერსა, სძღვნიდიან. | მას მარგალიტსა მას ყმასა, კბილთავე ფერსა, სძღვნიდიან. | |
| ამბავი ავთანდილისაგან გულანშაროს მისლვისა | <> | ამბავი ავთანდილისა გულანშაროს მისლვისა |
| ზღვა გაიარა ავთანდილ, მივა ტანითა მჭევრითა. | = | ზღვა გაიარა ავთანდილ, მივა ტანითა მჭევრითა. |
| ნახეს ქალაქი, მოცული გარე ბაღისა ტევრითა, | ნახეს ქალაქი, მოცული გარე ბაღისა ტევრითა, | |
| გვარად უცხონი ყვავილნი ფერითა ბევრისბევრითა. | <> | გვარად უცხონი ყვავილნი, ფერითა ბევრის ბევრითა. |
| მის ქვეყანისა სიტურფე რა გაგაგონო მე რითა! | მის ქვეყანისა სიტურფე რა გაგაგონო მევ, რითა! | |
| = | ||
| მათ ბაღთა პირსა დააბეს ნავი საბლითა სამითა; | მათ ბაღთა პირსა დააბეს ნავი საბლითა სამითა; | |
| ავთანდილ ტანსა ჯუბანი ჩაიცვნა, დაჯდა სკამითა; | ავთანდილ ტანსა ჯუბანი ჩაიცვნა, დაჯდა სკამითა; | |
| მოასხნეს კაცნი მზიდავნი, დამიზდებულნი დრამითა; | მოასხნეს კაცნი მზიდავნი, დამიზდებულნი დრამითა; | |
| იგი ყმა ვაჭრობს, თავადობს და თავსა მალავს ამითა. | იგი ყმა ვაჭრობს, თავადობს და თავსა მალავს ამითა. | |
| მოვიდა მისი მებაღე, ბაღსა ეახლნეს რომელსა, | მოვიდა მისი მებაღე, ბაღსა ეახლნეს რომელსა, | |
| მას ყმასა უჭვრეტს შეფრფინვით პირსა, ელვათა მკრთომელსა; | მას ყმასა უჭვრეტს შეფრფინვით პირსა, ელვათა მკრთომელსა; | |
| ავთანდილ უხმო, ეუბნა კაცსა არ სიტყვამცთომელსა: | <> | ავთანდილ უხმო, ეუბნა კაცსა არ სიტყვა-მცთომელსა: |
| „ვისნი ხართ, ვინ ხართ, რა ჰქვიან მეფესა აქა მჯდომელსა? | “ვისნი ხართ, ვინ ხართ, რა ჰქვიან მეფესა აქა მჯდომელსა? | |
| = | ||
| წვრილად მითხარ ყველაკაი, – ყმა მას კაცსა ეუბნების, – | <> | “წვრილად მითხარ ყველაკაი, – ყმა მას კაცსა ეუბნების, – |
| რა ლარია უფრო ძვირად, ან იეფად რა იხსნების?“ | = | რა ლარია უფრო ძვირად, ან იეფად რა იხსნების?“ |
| ჰკადრა: „ვხედავ, პირი შენი მზისა პირად მემეცნების; | ჰკადრა: „ვხედავ, პირი შენი მზისა პირად მემეცნების; | |
| რაცა ვიცი, მართლად გკადრებ, მრუდი არა არ გემცნების. | რაცა ვიცი, მართლად გკადრებ, მრუდი არა არ გემცნების. | |
| ესეა ზღვათა სამეფო თვისა ათისა სავლითა, | <> | “ესეა ზღვათა სამეფო თვისა ათისა სავლითა, |
| თვით გულანშაროს ქალაქი, სავსე ტურფითა მრავლითა; | = | თვით გულანშაროს ქალაქი, სავსე ტურფითა მრავლითა; |
| აქ მოდის ტურფა ყველაი ზღვა-ზღვა ნავითა მავლითა; | <> | აქ მოდის ტურფა ყველაი ნავითა ზღვა-ზღვა მავლითა; |
| მელიქ-სურხავი ხელმწიფობს, სრული სვითა და დავლითა. | მელიქ სურხავი ხელმწიფობს, სრული სვითა და დავლითა. | |
| = | ||
| აქა მოსლვითა გაყმდების, კაციცა იყოს ბერები; | <> | “აქა მოსვლითა გაყმდების, კაციცა იყოს ბერები: |
| სმა, გახარება, თამაშა, ნიადაგ არს სიმღერები, | სმა, გახარება, თამაში, ნიადაგ არს სიმღერები, | |
| ზამთარ და ზაფხულ სწორად გვაქვს ყვავილი ფერად-ფერები; | = | ზამთარ და ზაფხულ სწორად გვაქვს ყვავილი ფერად-ფერები; |
| ვინცა გვიცნობენ, გვნატრიან, იგიცა, ვინ-ა მტერები. | ვინცა გვიცნობენ, გვნატრიან, იგიცა, ვინ-ა მტერები. | |
| დიდვაჭარნი სარგებელსა ამისებრსა ვერ ჰპოვებენ: | <> | “დიდ-ვაჭარნი სარგებელსა ამისებრსა ვერ ჰპოვებენ: |
| იყიდიან, გაჰყიდიან, მოიგებენ, წააგებენ; | = | იყიდიან, გაჰყიდიან, მოიგებენ, წააგებენ; |
| გლახა თვე ერთ გამდიდრდების, სავაჭროსა ყოვლგნით ჰკრებენ; | <> | გლახა თვე ერთ გამდიდრდების, სავაჭროსა ყოვლგნით ჰკრებენ |
| უქონელნი წელიწდამდის საქონელსა დაიდებენ. | = | უქონელნი წელიწდამდის საქონელსა დაიდებენ. |
| მე ვარ მებაღე უსენის, ვაჭართა უხუცესისა; | <> | “მე ვარ მებაღე უსენის, ვაჭართა უხუცესისა; |
| ესეცა გკადრო ამბავი, საქმე მისისა წესისა, – | ესეცა გკადრო ამბავი, საქმე მისისა წესისა: | |
| თვით ესე ბაღი მისია, თქვენი სადგომი დღესისა, – | თვით ესე ბაღი მისია, თქვენი სადგომი დღესისა; | |
| პირველ მას მართებს ჩვენება ყოვლისა უტუფესისა. | პირველ მას მართებს ჩვენება ყოვლისა უტურფესისა. | |
| = | ||
| რა შემოვლენ დიდვაჭარნი, მას ნახვენ და ძღვენსა სძღვნიან, | <> | “რა შემოვლენ დიდ-ვაჭარნი, მას ნახვენ და ძღვენსა სძღვნიან, |
| უჩვენებენ, რაცა ჰქონდეს, სხვაგან ლარსა ვერ გახსნიან; | უჩვენებენ, რაცა ჰქონდეს, სხვაგან ლარსა ვერ გახსნიან, | |
| უტურფესთა სეფედ დასხმენ, ფასსა მუნვე დაუთვლიან, | უტურფესთა სეფედ დასხმენ, ფასსა მუნვე დაუთვლიან; | |
| მათ მაშინვე ააზატებს, ვითა სწადდეს, დაჰყიდიან. | = | მათ მაშინვე ააზატებს, ვითა სწადდეს, დაჰყიდიან. |
| თქვენებრთა საბატიოთა მას მართებს გამოსვენება; | <> | “თქვენებრთა საპატიოთა მას მართებს გამოსვენება; |
| დამყენებელთა უბრძანებს, მართებდეს ვის დაყენება. | = | დამყენებელთა უბრძანებს, მართებდეს ვის დაყენება. |
| აწ იგი აქა არ არის, რას მარგებს მისი ხსენება! | აწ იგი აქა არ არის, რას მარგებს მისი ხსენება! | |
| გამოგებვა და წაყვანა მას მართებს, თქვენი ქენება. | გამოგებვა და წაყვანა მას მართებს, თქვენი ქენება. | |
| ფატმან ხათუნ შინა არის, ხათუნი და ცოლი მისი, | <> | “ფატმან ხათუნ შინა არის, ხათუნი და ცოლი მისი, |
| პურად კარგი მასპინძელი, მხიარული, არ თუ მქისი; | = | პურად კარგი მასპინძელი, მხიარული, არ თუ მქისი; |
| მას ვაცნობო მოსლვა თქვენი, წაგიყვანოს ვითა თვისი; | <> | მას ვაცნობო მოსვლა თქვენი, წაგიყვანოს ვითა თვისი; |
| წინა კაცსა მოგაგებებს, ქალაქს შეხვალ ნათლივ, დღისი“. | = | წინა კაცსა მოგაგებებს, ქალაქს შეხვალ ნათლივ, დღისი“. |
| ავთანდილ უთხრა: „წადიო, აგრე ქმენ, რაცა გწადიან“. | ავთანდილ უთხრა: „წადიო, აგრე ქმენ, რაცა გწადიან“. | |
| მებაღე მირბის, იხარებს, ოფლნი ქვე მკრდამდის ჩადიან. | მებაღე მირბის, იხარებს, ოფლნი ქვე მკრდამდის ჩადიან. | |
| ხათუნსა უთხრა ამბავი: „მე ესე დამიქადიან, | ხათუნსა უთხრა ამბავი: „მე ესე დამიქადიან, | |
| ყმა მოვა, მისი მჭვრეტელთა შუქი მზედ გაიცადიან. | <> | ყმა მოვა, მისთა მჭვრეტელთა შუქნი მზედ გაიცადიან. |
| = | ||
| ვაჭარნი ვინმე პატრონი არს ქარავნისა დიდისა, | <> | ,,ვაჭარნი ვინმე პატრონი არს ქარავნისა დიდისა, |
| საროსა მსგავსი ნაზარდი და მთვარე დღისა შვიდისა; | = | საროსა მსგავსი ნაზარდი და მთვარე დღისა შვიდისა; |
| შვენის ჯუბა და მოხვევა ძოწეულისა რიდისა. | შვენის ჯუბა და მოხვევა ძოწეულისა რიდისა. | |
| მე მიხმო, მკითხა ამბავი და ნირი ლართა სყიდისა“. | მე მიხმო, მკითხა ამბავი და ნირი ლართა სყიდისა“. | |
| ფატმან ხათუნს გაეხარნეს, გააგება მონა ათი, | ფატმან ხათუნს გაეხარნეს, გააგება მონა ათი, | |
| მოუკაზმნა ქარვანსრანი, დააყენა ბარგი მათი. | მოუკაზმნა ქარვანსრანი, დააყენა ბარგი მათი. | |
| შემოვიდა ღაწვი ვარდი, ბროლ-ბალახში, მინა-სათი; | <> | შემოვიდა ღაწვი-ვარდი, ბროლ-ბალახში, მინა-სათი; |
| მისთა მჭვრეტთა დაუსახეს ვეფხსა ტოტი, ლომსა – თათი. | = | მისთა მჭვრეტთა დაუსახეს ვეფხსა ტოტი, ლომსა – თათი. |
| ზარი გახდა, შემოაკრბეს ქალაქისა ერნი სრულად, | ზარი გახდა, შემოაკრბეს ქალაქისა ერნი სრულად, | |
| იქით-აქათ იჯრებოდეს: „უჭვრიტოთო ამას რულად!“ | <> | იქით-აქათ იჯრებოდეს: „ვუჭვრიტოთო ამას რულად!“ |
| ზოგნი ნდომით შეჰფრფინვიდეს, ზოგნი იყვნეს სულწასრულად; | ზოგნი ნდომით შეჰფრფინვიდეს, ზოგნი იყვნეს სულ-წასრულად; | |
| მათთა ცოლთა მოიძულვნეს, ქმარნი დარჩეს გაბასრულად. | მათთა ცოლთა მოიძულვნეს ქმარნი, დარჩეს გაბასრულად. | |
| = | ||
| ფატმან, ცოლი უსენისი, გაეგება კართა წინა, | ფატმან, ცოლი უსენისი, გაეგება კართა წინა, | |
| მხიარულმან უსალამა, სიხარული დაიჩინა; | მხიარულმან უსალამა, სიხარული დაიჩინა; | |
| ერთმანერთი მოიკითხეს, შევიდეს და დასხდეს შინა; | ერთმანერთი მოიკითხეს, შევიდეს და დასხდეს შინა; | |
| ფატმან ხათუნს მოსლვა მისი, შე-ვით-ვატყვე, არ ეწყინა. | ფატმან ხათუნს მოსლვა მისი, შე-ვით-ვატყვე, არ ეწყინა. | |
| ფატმან ხათუნ თვალად მარჯვე, არყმაწვილი, მაგრა მზმელი, | <> | ფატმან ხათუნ თვალად მარჯვე, არ-ყმაწვილი, მაგრა მზმელი, |
| ნაკვთად კარგი, შავგრემანი, პირმსუქანი, არ პირხმელი, | ნაკვთად კარგი, შავ-გრემანი, პირ-მსუქანი, არ პირ-ხმელი, | |
| მუტრიბთა და მომღერალთა მოყვარული, ღვინის მსმელი; | = | მუტრიბთა და მომღერალთა მოყვარული, ღვინის მსმელი; |
| დია ედვა სასალუქო დასაბურავ-ჩასაცმელი. | დია ედვა სასალუქო დასაბურავ-ჩასაცმელი. | |
| მას ღამესა ფატმან ხათუნ უმასპინძლა მეტად კარგა. | მას ღამესა ფატმან ხათუნ უმასპინძლა მეტად კარგა. | |
| ყმამან უძღვნა ძღვენი ტურფა, მიმღებელთა თქვეს, თუ: „ვარგა“. | <> | ყმამან უყღვნა ტურფა, მიმღებელთა თქვეს, თუ: „ვარგა“. |
| ფატმანს მისი მასპინძლობა უღირს, ღმერთო, არ დაკარგა; | = | ფატმანს მისი მასპინძლობა უღირს, ღმერთო, არ დაკარგა; |
| სვეს და ჭამეს, დასაწოლად ყმა გავიდა ღამით გარ, გა-. | <> | სვეს და ჭამეს, დასაწოლად ყმა გავიდა ღამით გარ, გა. |
| = | ||
| დილასა ლარი ყველაი უჩვენა, გაახსნევინა, | დილასა ლარი ყველაი უჩვენა, გაახსნევინა, | |
| ტურფანი სეფედ გარდასხნეს, ფასიცა დაათვლევინა. | <> | ტურფანი სეფედ გარდასხნა, ფასიცა დაათვლევინა. |
| ვაჭართა უთხრა: „წაიღეთ, – აჰკიდა, გააწევინა, – | = | ვაჭართა უთხრა: „წაიღეთ, – აჰკიდა, გააწევინა, – |
| თქვენ ვითა გინდა, ვაჭრობდით, ნუ გამამჟღავნებთ, მე ვინა“. | თქვენ ვითა გინდა, ვაჭრობდით, ნუ გამამჟღავნებთ, მე ვინა“. | |
| ყმა ვაჭრულად იმოსების, არ ჩაიცვამს არას მისსა. | ყმა ვაჭრულად იმოსების, არ ჩაიცვამს არას მისსა. | |
| ზოგჯერ უხმის ფატმან მისსა, ზოგჯერ იყვის ფატმანისსა; | ზოგჯერ უხმის ფატმან მისსა, ზოგჯერ იყვის ფატმანისსა; | |
| ერთგან სხდიან, უბნობდიან საუბარსა არა მქისსა; | ერთგან სხდიან, უბნობდიან საუბარსა არა მქისსა; | |
| ფატმანს ჰკლვიდა უმისობა, რამინისი ვითა ვისსა. | ფატმანს ჰკლვიდა უმისობა, რამინისი ვითა ვისსა. | |
| ფატმანისაგან ავთანდილის გამიჯნურება | ფატმანისაგან ავთანდილის გამიჯნურება | |
| +- | ||
| სჯობს სიშორე დიაცისა, ვისგან ვითა დაითმობის: | = | სჯობს სიშორე დიაცისა, ვისგან ვითა დაითმობის: |
| გილიზღებს და შეგიკვეთებს, მიგინდობს და მოგენდობის, | გილიზღებს და შეგიკვეთებს, მიგინდობს და მოგენდობის, | |
| მართ ანაზდათ გიღალატებს, გაჰკვეთს, რაცა დაესობის, | <> | მართ ანაზდად გიღალატებს, გაჰკვეთს, რაცა დაესობის, |
| მით დიაცსა სამალავი არასთანა არ ეთხრობის. | = | მით დიაცსა სამალავი არასთანა არ ეთხრობის. |
| ფატმან ხათუნს ავთანდილის გულსა ნდომა შეუვიდა, | ფატმან ხათუნს ავთანდილის გულსა ნდომა შეუვიდა, | |
| სიყვარული მეტისმეტი მოემატა, ცეცხლებრ სწვიდა. | <> | სიყვარული მეტის-მეტი მოემატა, ცეცხლებრ სწვიდა. |
| დამალვასა ეცდებოდა, მაგრა ჭირთა ვერ მალვიდა, | = | დამალვასა ეცდებოდა, მაგრა ჭირთა ვერ მალვიდა, |
| იტყვის: „რა ვქმნა, რა მერგების!“, აწვიმებდა, ცრემლთა ღვრიდა. | <> | იტყვის: „რა ვქმნა, რა მერგების!“ აწვიმებდა, ცრემლთა ღვრიდა. |
| = | ||
| „მიღმა უთხრა, ვაჲ თუ გაწყრეს, შეხედვაცა დამიძვირდეს! | <> | “მიღმა ვუთხრა, ვა თუ გაწყრეს, შეხედვაცა დამიძვირდეს; |
| თუ არ უთხრა, რაგვარ გავსძლო, ცეცხლი უფრო გამიხშირდეს. | თუ არა ვთქვა, რაგვარ გავსძლო, ცეცხლი უფრო გამიხშირდეს. | |
| ვთქვა და მოვკვდე, ანუ დავრჩე, ერთი რამე გამიპირდეს; | = | ვთქვა და მოვკვდე, ანუ დავრჩე, ერთი რამე გამიპირდეს; |
| მას მკურნალმან რაგვარ ჰკურნოს, თუ არ უთხრას, რაცა სჭირდეს!“ | მას მკურნალმან რაგვარ ჰკურნოს, თუ არ უთხრას, რაცა სჭირდეს!“ | |
| წიგნი ფატმანისა ავთანდილთანა სამიჯნურო | წიგნი ფატმანისა ავთანდილთანა სამიჯნურო | |
| +- | ||
| დაწერა წიგნი საბრალო, მის ყმისა მისართმეველი, | = | დაწერა წიგნი საბრალო, მის ყმისა მისართმეველი, |
| მისისა მიჯნურობისა, მისთა პატიჟთა მცნეველი, | მისისა მიჯნურობისა, მისთა პატიჟთა მცნეველი, | |
| მისთა მსმენელთა გულისა შემძრველი, შემარყეველი, | <> | მისთა მსმენელთა გულისა შემძვრელი, შემარხეველი, |
| უსტარი შესანახავი, არ ცუდად დასახეველი: | უსტარი შესანახავი, არ-ცუდად დასახეველი: | |
| = | ||
| „ჰე, მზეო, ღმერთსა ვინათგან მზედ სწადდი დასაბადებლად, | <> | “ჰე მზეო, ღმერთსა ვინათგან მზედ სწადდი დასაბადებლად, |
| მით შეგქმნა მოშორვებულთა ჭირთა, არ ლხინთა მწადებლად, | = | მით შეგქმნა მოშორვებულთა ჭირთა, არ ლხინთა მწადებლად, |
| ახლოს შემყრელთა დამწველად, მათად ცეცხლისა მადებლად, | ახლოს შემყრელთა დამწველად, მათად ცეცხლისა მადებლად, | |
| მნათობთა შენი შეხედვა ტკბილად უჩს, დასაქადებლად. | მნათობთა შენი შეხედვა ტკბილად უჩს, დასაქადებლად. | |
| შენ გტრფიალობენ მჭვრეტელნი, შენთვის საბრალოდ ბნდებიან, | <> | “შენ გტრფიალობენ მჭვრეტელნი, შენთვის საბრალოდ ბნდებიან, |
| ვარდი ხარ, მიკვირს, ბულბულნი რად არ შენ ზედა კრფებიან! | ვარდი ხარ, მიკვირს, ბულბულნი რად არ შენზედა კრფებიან! | |
| შენი შვენება ყვავილთა აჭნობს, ჩემნიცა ჭნებიან, | = | შენი შვენება ყვავილთა აჭნობს, ჩემნიცა ჭნებიან, |
| სრულად დამწვარ ვარ, თუ მზისა შუქნი არ მომესწრებიან. | <> | სრულად დამწვარვარ, თუ მზისა შუქნი არ მომესწრებიან. |
| = | ||
| ღმერთი მყავს მოწმად, ვიშიშვი თქვენსა ამისსა თხრობასა, | <> | “ღმერთი მყავს მოწმად, ვიშიშვი თქვენსა ამისსა თხრობასა, |
| მაგრა რა ვირგო დღეკრულმან, სრულად გავჰყრივარ თმობასა! | მაგრა რა ვირგო დღე-კრულმან, სრულად გავჰყრივარ თმობასა! | |
| გული ვერ გასძლებს ნიადაგ შავთა წამწამთა სობასა, | = | გული ვერ გასძლებს ნიადაგ შავთა წამწამთა სობასა, |
| თუ რას მეწევი, მეწიე, თვარა მივჰხდები ცნობასა! | <> | თუ რას მეწევი, მეწიე, თვარა მივხდები ცნობასა! |
| = | ||
| მე ვირე ამა წიგნისა პასუხი მომივიდოდეს, | <> | “მე ვირე ამა წიგნისა პასუხი მომივიდოდეს, |
| ვცნობდე, გინდოდე საკლავად, ან ჩემი რა გაგვიდოდეს, | = | ვცნობდე, გინდოდე საკლავად, ან ჩემი რა გაგვიდოდეს, |
| მუნამდის გავსძლო სულთა დგმა, გული რაზომცა მტკიოდეს, | მუნამდის გავსძლო სულთა დგმა, გული რაზომცა მტკიოდეს, | |
| სიცოცხლე ანუ სიკვდილი გარდმიწყდეს, ნეტარძი, ოდეს!“ | სიცოცხლე ანუ სიკვდილი გარდმიწყდეს, ნეტარძი, ოდეს!“ | |
| ფატმან ხათუნ დაწერა და გაუგზავნა წიგნი მისი. | ფატმან ხათუნ დაწერა და გაუგზავნა წიგნი მისი. | |
| ყმამან ასრე წაიკითხა, და ვინმეა ანუ თვისი; | ყმამან ასრე წაიკითხა, და ვინმეა ანუ თვისი; | |
| თქვა: „არ იცის გული ჩემი, ვინ მაშიკობს, ვისსა ვისი, | <> | თქვა: „არ იცის გული ჩემი, ვინ მაშოკობს, ვისსა ვისი, |
| რომე მიმიჩს სამიჯნურო, რათ ვამსგავსო მე მას ისი!“ | = | რომე მიმიჩს სამიჯნურო, რათ ვამსგავსო მე მას ისი!“ |
| თქვა: „ყვავი ვარდსა რას აქნევს, ანუ რა მისი ფერია! | <> | თქვა: „ყვავი ვარდსა რას აქნევს ანუ რა მისი ფერია! |
| მაგრა მას ზედა ბულბულსა ჯერთ ტკბილად არ უმღერია. | = | მაგრა მას ზედა ბულბულსა ჯერთ ტკბილად არ უმღერია. |
| უმსგავსო საქმე ყოველი მოკლეა, მით ოხერია. | უმსგავსო საქმე ყოველი მოკლეა, მით ოხერია. | |
| რა უთქვამს, რა მოუჩმახავს, რა წიგნი მოუწერია!“ | რა უთქვამს, რა მოუჩმახავს, რა წიგნი მოუწერია!“ | |
| ესეგვარი საზრახავი დაუზრახა გულსა შინა; | ესეგვარი საზრახავი დაუზრახა გულსა შინა; | |
| მერმე იტყვის: „ჩემგან კიდე ჩემი შემწე არავინ-ა; | <> | მერმე იტყვის: „ჩემგან კიდე ჩემი შემწე არავინა-ა; |
| რასათვისცა გამოჭრილ ვარ, მისი ძებნა რათგან მინა, | რასათვისცა გამოჭრილვარ, მისი ძებნა რათგან მინა, | |
| რათაცა ვით ვჰპოვებ, მას ვიქ, გულმან სხვამცა რა ისმინა! | რათამცა ვით ვჰპოვებ, მას ვიქმ, გულმან სხვამცა რა ისმინა!“ | |
| = | ||
| ისი დიაცი აქა ზის, კაცთა მნახავი მრავალთა, | <> | “ისი დიაცი აქა ზის, კაცთა მნახავი მრავალთა; |
| მოსადგურე და მოყვარე მგზავრთა, ყოველგნით მავალთა; | = | მოსადგურე და მოყვარე მგზავრთა, ყოველგნით მავალთა; |
| მივჰყვე, მიამბობს ყველასა, რაზომცა ცეცხლი მწვავ ალთა, | მივჰყვე, მიამბობს ყველასა, რაზომცა ცეცხლი მწვავ ალთა, | |
| ნუთუ რა მარგოს, მე მისი გარდახდა ჩემგან ვცნა ვალთა“. | ნუთუ რა მარგოს, მე მისი გარდახდა ჩემგან ვცნა ვალთა“. | |
| თქვა: „დიაცსა ვინცა უყვარს, გაექსვის და მისცემს გულსა, | თქვა: „დიაცსა ვინცა უყვარს, გაექსვის და მისცემს გულსა, | |
| აუგი და მოყივნება არად შესწონს ყოლა კრულსა; | აუგი და მოყივნება არად შესწონს ყოლა კრულსა; | |
| რაცა იცის, გაუცხადებს, ხვაშიადსა უთხრობს სრულსა, | რაცა იცის, გაუცხადებს, ხვაშიადსა უთხრობს სრულსა, | |
| მიჯობს, მივჰყვე, განღა სადმე ვსცნობ საქმესა დამალულსა“. | მიჯობს, მივჰყვე, განღა სადმე ვსცნობ საქმესა დამალულსა“. | |
| კვლა იტყვის: „ვერვინ ვერას იქს, თუ ეტლი არ მოსთმინდების; | <> | კვლა იტყვის: „ვერვინ ვერას იქმს, თუ ეტლი არ მოსთმინდების; |
| მით, რაცა მინდა, არა მაქვს, რაცა მაქვს, არ მომინდების; | მით რაცა მინდა, არა მაქვს, რაცა მაქვს, არ მომინდების; | |
| ბინდისგვარია სოფელი, ესე თურ ამად ბინდდების; | ბინდის გვარია სოფელი, ესე თურ ამად ბინდდების, | |
| კოკასა შიგან რაცა დგას, იგივე წამოდინდების!“ | = | კოკასა შიგან რაცა დგას, იგივე წამოდინდების!“ |
| წიგნი ავთანდილისა ფატმანის პასუხად მიწერილი | წიგნი ავთანდილისა ფატმანის პასუხად მიწერილი | |
| +- | ||
| მიუწერა: „წავიკითხე შენი წიგნი, ჩემი ქება. | = | მიუწერა: „წავიკითხე შენი წიგნი, ჩემი ქება. |
| შენ მომასწარ, თვარა შენგან მე უფრო მჭირს ცეცხლთა დება; | შენ მომასწარ, თვარა შენგან მე უფრო მჭირს ცეცხლთა დება; | |
| შენცა გინდა, მეცა მინდა გაუწყვედლად შენი ხლება. | <> | შენცა გინდა, მეცა მინდა გაუწყვედლად შენი ხლება, |
| შეყრა არის პირიანი, ორთავეა რათგან ნება“. | = | შეყრა არის პირიანი, ორთავეა რათგან ნება“. |
| ფატმანისსა ვერ გიამბობ, მოემატა რა სიამე! | ფატმანისსა ვერ გიამბობ, მოემატა რა სიამე! | |
| მიუწერა: „კმარის, რაცა უშენომან ცრემლი ვლამე, | მიუწერა: „კმარის, რაცა უშენომან ცრემლი ვლამე, | |
| აწ ვიქმნები თავისწინა, აქა მპოვე მარტო სამე, | <> | აწ ვიქმნები თავის წინა, აქა მპოვე მარტო სამე, |
| მომისწრაფე შეყრა შენი, რა შეღამდეს, მოდი ღამე!“ | მომისწრაფე შეყრა შენი, რა შეღამდეს, მოდი ღამე“. | |
| = | ||
| მას ღამითვე საწვეველი რა მიართვეს წიგნი ყმასა, | მას ღამითვე საწვეველი რა მიართვეს წიგნი ყმასა, | |
| შეღამდა და წა-ცა-ვიდა; სხვა ემთხვია მონა გზასა: | <> | შეღამდა და წა-ცა-ვიდა, სხვა ემთხვია მონა გზასა: |
| „ამას ღამე ნუ მოხვალო, ვერა მპოვებ შენთვის მზასა“. | “ამას ღამე ნუ მოხვალო, ვერა მპოვებ შენთვის მზასა“. | |
| მას ეწყინა, არ დაბრუნდა, თქვა, თუ: „ჰგავსო ეგე რასა!“ | მას ეწყინა, არ დაბრუნდა, თქვა თუ: „ჰგავსო ეგე რასა!“ | |
| = | ||
| წვეული აღარ დაბრუნდა კვლა ზევე უკუწვევითა. | <> | წვეული აღარ დაბრუნდა, კვლა ზევე უკუწვევითა. |
| ფატმან ზის წყენით, შევიდა ავთანდილ მარტოხე ვითა, | ფატმან ზის წყენით, შევიდა ავთანდილ მარტო ხე ვითა, | |
| დიაცსა წყენა შეატყვა, ნახა შესლვითა, შე, ვითა, | დიაცსა წყენა შეატყო, ნახა შესლვითა, შე-, ვითა, | |
| ვერ დაიჩინა შიშითა და მისითავე თნევითა. | = | ვერ დაიჩინა შიშითა და მისითავე თნევითა. |
| ერთგან დასხდეს და დაიწყეს კოცნა, ლაღობა წყლიანი; | ერთგან დასხდეს და დაიწყეს კოცნა, ლაღობა წყლიანი; | |
| შემოდგა კარსა ყმა ვინმე კეკლუცი, ტანნაკვთიანი, | <> | შემოდგა კარსა ყმა ვინმე კეკლუცი, ტან-ნაკვთიანი, |
| შემოვლო ახლოს, შემოჰყვა მონა ხრმალდარაკიანი; | შემოვლო ახლოს, შემოჰყვა მონა ხრმალ-დარაკიანი, | |
| დაჰკრთა, რა ნახა ავთანდილ: „ჰგავსო, თუ გზაა კლდიანი“. | დაჰკრთა, რა ნახა ავთანდილ, ჰგავსო თუ გზაა კლდიანი. | |
| = | ||
| ფატმან რა ნახა, შეშინდა, ძრწის და მიეცა ძრწოლასა. | ფატმან რა ნახა, შეშინდა, ძრწის და მიეცა ძრწოლასა. | |
| მან გაკვირვებით უჭვრიტა მათსა ლაღობა-წოლასა; | მან გაკვირვებით უჭვრიტა მათსა ლაღობა-წოლასა; | |
| უთხრა: „არ გიშლი, დიაცო, ფერთა მი და მო კრთოლასა, | <> | უთხრა: „არ გიშლი, დიაცო, ფერთა მი და მო კრთოლასა. |
| გამითენდების, განანებ მაგა მოყმისა ყოლასა! | = | გამითენდების, განანებ მაგა მოყმისა ყოლასა! |
| გამკიცხე, ბოზო დიაცო, და დამდევ გასათრეველად, | <> | “გამკიცხე, ბოზო დიაცო, და დამდევ გასათრეველად, |
| მაგრა სცნობ ხვალე პასუხსა მაგა საქმისა მზღვეველად: | = | მაგრა სცნობ ხვალე პასუხსა მაგა საქმისა მზღვეველად: |
| ვარ შენთა შვილთა შენითა კბილითა დამაჭმეველად, | ვარ შენთა შვილთა შენითა კბილითა დამაჭმეველად, | |
| დავშალო, წვერთა ფუ მიყავ, ხელიღა ვრბოდე მე ველად!“ | დავშალო, წვერთა ფუ მიყავ, ხელიღა ვრბოდე მე ველად!“ | |
| ესე თქვა და კაცმან წვერთა მოიზიდნა, გავლნა კარნი; | <> | ესე თქვა და კაცმან წვერთა მოიზიდნა, გავლნა კარნი, |
| ფატმან შექმნა თავსა ცემა, ღაწვნი ესხნეს ნახოკარნი, | ფატმან შექმნა თავის ცემა, ღაწვნი ესხნეს ნახოკარნი; | |
| ცრემლთა მისთა შეეყარნეს, წყაროსაებრ ისმნეს წკარნი; | ცრემლთა, მისთა მონაღვართა, წყაროსებრ ისმნეს წკარნი; | |
| თქვა: „დამქოლეთ, მოდით, ქვითა, მომადეგით მომაკარნი!“ | = | თქვა: „დამქოლეთ, მოდით, ქვითა, მომადეგით მომაკარნი!“ |
| მოსთქვამს: „მოვკალ, ჰაჲჰაჲ, ქმარი, ამოვსწყვიდენ წვრილნი შვილნი, | <> | მოსთქვამს: „მოვკალ, ჰაი, ქმარი, ამოვწყვიდენ წვრილნი შვილნი, |
| იავარვყავ საქონელი, უსახონი თვალნი თლილნი, | იავარ-ვყავ საქონელი, უსახონი თვალნი თლილნი, | |
| გავეყარე საყვარელთა, ვაჲ, გამზრდელნი, ვაჲ, გაზრდილნი! | გავეყარე საყვარელთა, ვა, გამზრდელნი, ვა გაზრდილნი! | |
| ბოლოდ ვექმენ თავსა ჩემსა, სიტყვანია ჩემნი წბილნი“. | ბოლოდ ვექმენ სახლსა ჩემსა, სიტყვანია ჩემნი წბილნი“. | |
| = | ||
| ამას ყველასა ავთანდილ ისმენდა გაცბუნვებული; | ამას ყველასა ავთანდილ ისმენდა გაცბუნვებული; | |
| უბრძანა: „რა გჭირს, რას იტყვი, რასთვის ხარ აგრე ვებული? | უბრძანა: „რა გჭირს, რას იტყვი, რასთვის ხარ აგრე ვებული? | |
| რას დაგექადა იგი ყმა, რა ნახა შენგან კლებული? | რას დაგექადა იგი ყმა, რა ნახა შენგან კლებული? | |
| დადუმდი, მითხარ, ვინ იყო ანუ რად საქმედ რებული?“ | დადუმდი, მითხარ, ვინ იყო ანუ რად საქმედ რებული?“ | |
| დიაცმან უთხრა: „ჰე, ლომო, ხელი ვარ ცრემლთა დენითა, | დიაცმან უთხრა: „ჰე, ლომო, ხელი ვარ ცრემლთა დენითა, | |
| ნურას ნუ მკითხავ ამბავსა, ვერცა რას გითხრობ ენითა; | ნურას ნუ მკითხავ ამბავსა, ვერცა რას გითხრობ ენითა; | |
| დავხოცენ შვილნი ხელითა, მით ვარ აღარას ლხენითა. | დავხოცენ შვილნი ხელითა, მით ვარ აღარას ლხენითა. | |
| თავი მოვიკალ უთმინოდ სიყვარულითა შენითა. | თავი მოვიკალ უთმინოდ სიყვარულითა შენითა. | |
| ესეგვარი დია მიხვდეს სიტყვამცთარსა, ენამეტსა, | <> | “ესეგვარი დია მიხვდეს სიტყვა-მცთარსა, ენა-მეტსა, |
| ხვაშიადთა ვერმმალავსა, უჭკუოსა, შმაგსა, რეტსა; | ხვაშიადის ვერ მმალავსა, უჭკუოსა, შმაგსა, რეტსა; | |
| ვაგლახითა მეწიენით, გეტყვი ყოვლსა ჩემსა მჭვრეტსა, | = | ვაგლახითა მეწიენით, გეტყვი ყოვლსა ჩემსა მჭვრეტსა, |
| მკურნალმანცა ვერა ჰკურნოს თავისისა სისხლის მხვრეტსა. | მკურნალმანცა ვერა ჰკურნოს თავისისა სისხლის მხვრეტსა. | |
| ორისაგან ერთი ქმენით, ამის მეტსა ნურას ლამით: | <> | “ორისაგან ერთი ქმენით, ამის მეტსა ნურას ლამით: |
| მო-ვითა-ჰკლავ იმა კაცსა, წადი, მოკალ მალვით ღამით, | = | მო-ვითა-ჰკლავ იმა კაცსა, წადი, მოკალ მალვით ღამით, |
| მე და სრულად სახლი ჩემი დახოცასა დაგვხსენ ამით! | მე და სრულად სახლი ჩემი დახოცასა დაგვხსენ ამით! | |
| მოხვალ, გითხრობ ყველაკასა, მო-ვით-გითხრა ცრემლთა ლამით. | <> | მოხვალ, გითხრობ ყველაკასა, მო-ვითა-გითხრა ცრემლთა ლამით. |
| = | ||
| თვარა ღამითვე ტვირთები შენი წაიღე ვირითა, | <> | “თვარა ღამითვე ტვირთები შენი წაიღე ვირითა, |
| დააგდე ჩემი მიდამო, სრულად მიკრიფე, მი-რითა, | დააგდე ჩემი მიდამო, სრულად მიკრიფე, მი-, რითა. | |
| ვეჭვ, რომე ჩემთა ცოდვათა შენცა აგავსონ ჭირითა, | = | ვეჭვ, რომე ჩემთა ცოდვათა შენცა აგავსონ ჭირითა, |
| თუ დარბაზს მივა იგი ყმა, შვილთა დამაჭმევს პირითა“. | თუ დარბაზს მივა იგი ყმა, შვილთა დამაჭმევს პირითა“. | |
| რა ესე ესმა ავთანდილს ლაღსა, ბუნებაზიარსა, | <> | რა ესე ესმა ავთანდილს ლაღსა, ბუნება-ზიარსა, |
| ადგა და ლახტი აიღო, რა ტურფა რამე მხნე არსა! | ალგა და ლახტი აიღო, რა ტურფა რამე მხნე არსა! | |
| „ამა საქმისა ვერცნობა, – თქვა, – ჩემი სიძუნტე არსა“. | “ამა საქმესა ვერ-ცნობა, – თქვა, – ჩემი სიძუნწე არსა“. | |
| ნუ ეჭვ სულდგმულსა მისებრსა, სხვა არცა მისებრი არსა! | ნუ ეჭვ სულ-დგმულსა, მისებრსა, სხვა არცა მისებრი არსა! | |
| = | ||
| ფატმანს უთხრა: „კაცი მომეც მასწავლელად, წინამძღვარად, | ფატმანს უთხრა: „კაცი მომეც მასწავლელად, წინამძღვარად, | |
| გზასა მართლად წამიყვანოს, თვარა მეშვლად მინდა არად; | გზასა მართლად წამიყვანოს, თვარა მეშვლად მინდა არად; | |
| იმა კაცსა ვერა ვხედავ მეომარად ჩემად დარად, | <> | იმას კაცსა ვერა ვხედავ მეომრად და ჩემად დარად, |
| რაცა უყო, მოგახსენებ, მომიცადე, იყავ წყნარად“. | რაცა ვუყო, მოგახსენებ, მომიცადე, იყავ წყნარად“. | |
| = | ||
| მას მისცა მონა დიაცმან წინამძღვრად, წა-ცა-მყვანელად, | მას მისცა მონა დიაცმან წინამძღვრად, წა-ცა-მყვანელად, | |
| კვლავე შეჰყივლა: „ვინათგან ცეცხლი აწ ცხელია ნელად, | <> | კვლავე მიჰყივლა:“ვინათგან ცეცხლი ცხელია აწ ნელად, |
| თუ მო-ვითა-ჰკლა იგი ყმა ჩემად გულისა მფხანელად, | = | თუ მო-ვითა-ჰკლა იგი ყმა ჩემად გულისა მფხანელად, |
| ბეჭედი ჩემი აცვია, მას გვედრებ მოსატანელად“. | ბეჭედი ჩემი აცვია, მას გვედრებ მოსატანელად“. | |
| ავთანდილ გავლო ქალაქი მით უებროთა ტანითა; | ავთანდილ გავლო ქალაქი მით უებროთა ტანითა; | |
| ზღვის პირსა სახლი ნაგები დგა ქვითა წითელ-მწვანითა, | ზღვის პირსა სახლი ნაგები დგა ქვითა წითელ-მწვანითა, | |
| ქვეშეთკენ სრითა ტურფითა, კვლა ზედათ ბანისბანითა, | <> | ქვეშეთკე სრითა ტურფითა, კვლა ზედათ ბანის-ბანითა, |
| დიდროვანითა, ტურფითა, მრავლითა, თანისთანითა. | დიდროვანითა ტურფითა, მრავლითა თანის-თანითა. | |
| = | ||
| მუნ მიჰყავს პირმზე ავთანდილ მას, მისსა წინამძღომელსა; | <> | მუნ მიჰყავს პირ-მზე ავთანდილ მას, მისსა წინამძღომელსა; |
| ხმამდაბლად ჰკადრებს: „ისია სრა მისი, ეძებ რომელსა“. | ხმა-მდაბლად ჰკადრებს: „ისია სრა მისი, ეძებ რომელსა“. | |
| უჩვენებს, ეტყვის: „ხედაო ბანსა ზე და ქვე მდგომელსა? | = | უჩვენებს, ეტყვის: „ხედაო ბანსა ზე და ქვე მდგომელსა? |
| იქი წევს ძილად, იცოდი, ანუ ქვე ჰპოვებ მჯდომელსა“. | იქი წევს ძილად, იცოდი, ანუ ქვე ჰპოვებ მჯდომელსა“. | |
| კარსა წინა დარაჯანი ორნი უწვეს მას, გლახ, ყმასა. | კარსა წინა დარაჯანი ორნი უწვეს მას, გლახ, ყმასა. | |
| ყმა გავიდა, გაეპარა, დააგდებდეს ვირე ხმასა, | ყმა გავიდა, გაეპარა, დააგდებდეს ვირე ხმასა, | |
| თითო ხელი ყელსა მიჰყო, მუნვე მისცა სულთა ხდასა, | <> | თვითო ხელი ყელსა მიჰყო, მუნვე მისცა სულთა ხდასა, |
| თავი თავსა შეუტაკა, გაურია ტვინი თმასა. | = | თავი თავსა შეუტაკა, გაურია ტვინი თმასა. |
| იგი ყმა საწოლს მარტო წვა გულითა ჯავრიანითა; | იგი ყმა საწოლს მარტო წვა გულითა ჯავრიანითა; | |
| ხელსისხლიანი ავთანდილ შედგა ტანითა ჯანითა; | <> | ხელ-სისხლიანი ავთანდილ შედგა ტანითა ჯანითა; |
| ვეღარ აესწრა, იდუმალ მოკლა, ვერცა თუ ვცანითა, | ვერღა აესწრა, იდუმალ მოკლა, ვერცა თუ ვცანითა, | |
| ხელი მოჰკიდა, მიწასა დაასკვნა, დაკლა დანითა. | = | ხელი მოჰკიდა, მიწასა დაასკვნა, დაკლა დანითა. |
| მჭვრეტელთა მზე და მებრძოლთა მხეცი და ვითა ზარია. | მჭვრეტელთა მზე და მებრძოლთა მხეცი და ვითა ზარია. | |
| ბეჭდითურთ თითი მოჰკვეთა, ქვესკნელს მიწათა გარია, | ბეჭდითურთ თითი მოჰკვეთა, ქვესკნელს მიწათა გარია, | |
| ზღვათაკენ სარკმლით გასტყორცა, ზღვისა ქვიშათა დარია, | <> | ზღვისაკენ სარკმლით გასტყორცა, ზღვისა ქვიშათა დარია, |
| მისთვის არცაღა სამარე, არცა სათხარად ბარია. | = | მისთვის არცაღა სამარე, არცა სათხარად ბარია. |
| ხმა მათისა დახოცისა არ გაისმა არსით არა. | ხმა მათისა დახოცისა არ გაისმა არსით არა. | |
| წამოვიდა ვარდი ტკბილი, რასამცა ვით გაემწარა! | წამოვიდა ვარდი ტკბილი, რასამცა ვით გაემწარა! | |
| ესე მიკვირს, სისხლი მათი ასრე ვითა მოიპარა! | <> | ესე მიკვირს, სისხლი მითი ასრე ვითა მოიპარა! |
| რომე წეღან წამოევლო, გზა იგივე წაიარა. | რომე პირველ წამოევლო, გზა იგივე წაიარა. | |
| = | ||
| რა ფატმანისსა შევიდა ლომი, მზე, მოყმე წყლიანი, | <> | “რა ფატმანისსა შევიდა ლომი, მზე, მოყმე წყლიანი, |
| უბრძანა: „მოვკალ, მან ყმამან დღე ვეღარ ნახოს მზიანი, | = | უბრძანა: „მოვკალ, მან ყმამან დღე ვეღარ ნახოს მზიანი, |
| თვით მონა შენი მოწმად მყავს, ფიცი აფიცე ღმრთიანი, | თვით მონა შენი მოწმად მყავს, ფიცი აფიცე ღმრთიანი, | |
| აჰა თითი და ბეჭედი, და დანა მაქვს სისხლიანი. | აჰა თითი და ბეჭედი, და დანა მაქვს სისხლიანი. | |
| აწ მითხარ, თუ: რას იტყოდი, რას გაშმაგდი ისრე რეტად? | <> | “აწ მითხარ, თუ: რას იტყოდი, რას გაშმაგდი ისრე რეტად? |
| რას გექადდა ისი კაცი? მესწრაფების მეტისმეტად“. | რას გექადდა ისი კაცი? მესწრაფების მეტის-მეტად“. | |
| ფატმან ფერხთა მოეხვია: „არ ღირს ვარო პირსა ჭვრეტად, | ფატმან ფერხთა მოეხვია: „არა ღირს ვარო პირსა ჭვრეტად, | |
| გამიმრთელდა გული წყლული, აწყა დავჯე ცეცხლთა შრეტად. | = | გამიმრთელდა გული წყლული, აწყა დავჯე ცეცხლთა შრეტად. |
| მე და უსენი შვილითურთ აწ ახლად დავიბადენით; | <> | “მე და უსენი შვილითურთ აწ ახლად დავიბადენით; |
| ლომო, ქებანი შენნიმცა ჩვენ ვითა ვადიადენით! | = | ლომო, ქებანი შენნიმცა ჩვენ ვითა ვადიადენით! |
| ვინათგან სისხლთა იმისთა დაღვრევა დავიქადენით, | <> | ვინათგან სისხლთა იმისთა დაღვრავე დავიქადენით, |
| თავითგან გითხრობ ყველასა, თქვენ სმენად დაემზადენით“. | = | თავითგან გითხრობ ყველასა, თქვენ სმენად დაემზადენით“. |
| აქა ფატმანისაგან ნესტან-დარეჯანის ამბვის მბობა | <> | აქა ფატმანისაგან ნესტან-დარეჯანის ამბის მბობა |
| ამა ქალაქსა წესია, დღესა მას ნავროზობასა | ამა ქალაქსა წესია, დღესა მას ნავროზობასა, | |
| არცა ვინ ვაჭრობს ვაჭარი, არცა ვინ წავა გზობასა; | = | არცა ვინ ვაჭრობს ვაჭარი, არცა ვინ წავა გზობასა; |
| ყველანი სწორად დავიწყებთ კაზმასა, ლამაზობასა, | <> | ყოველნი სწორად დავიწყებთ კაზმასა, ლამაზობასა, |
| დიდსა შეიქმან მეფენი პურობა-დარბაზობასა. | = | დიდსა შეიქმან მეფენი პურობა-დარბაზობასა. |
| ჩვენ, დიდვაჭართა, ზედაგვაც დარბაზს მიღება ძღვენისა, | <> | “ჩვენ, დიდ-ვაჭართა ზედა-გვაც დარბაზს მიღება ძღვენისა, |
| მათ საბოძვრისა ბოძება მართებს მსგავსისა ჩვენისა; | = | მათ საბოძვრისა ბოძება მართებს მსგავსისა ჩვენისა; |
| ათ დღემდის ისმის ყოველგნით ხმა წინწილისა, ებნისა, | ათ დღემდის ისმის ყოველგნით ხმა წინწილისა, ებნისა, | |
| მოედანს მღერა, ბურთობა, დგრიალი ცხენთა დგენისა. | მოედანს მღერა, ბურთობა, დგრიალი ცხენთა დგენისა. | |
| ქმარი ჩემი დიდვაჭართა წაუძღვების, უსენ, წინა, | <> | “ქმარი ჩემი დიდ-ვაჭართა წაუძღვების, უსენ, წინა, |
| მათთა ცოლთა მე წავასხამ, მაწვეველი არად მინა; | = | მათთა ცოლთა მე წავასხამ, მაწვეველი არად მინა; |
| დედოფალსა ძღვენსა უძღვნით, მდიდარი თუ გლახა ვინ-ა, | <> | დედოფალსა ძღვენსა ვუძღვნით; მდიდარი თუ გლახა ვინ-ა, |
| დარბაზს ამოდ გავიხარებთ, მხიარულნი მოვალთ შინა. | = | დარბაზს ამოდ გავიხარებთ, მხიარულნი მოვალთ შინა. |
| დღე მოვიდა ნავროზობა, დედოფალსა ძღვენი ვსძღვენით; | <> | “დღე მოვიდა ნავროზობა, დედოფალსა ძღვენი ვსძღვენით; |
| ჩვენ მივართვით, მათ გვიბოძეს, ავავსენით, ავივსენით; | = | ჩვენ მივართვით, მათ გვიბოძეს, ავავსენით, ავივსენით; |
| ჟამიერად მხიარულნი წამოვედით ნებით ჩვენით, | ჟამიერად მხიარულნი წამოვედით ნებით ჩვენით, | |
| კვლა დავსხედით გახარებად, უნებურნი არ ვიყვენით. | კვლა დავსხედით გახარებად, უნებურნი არ ვიყვენით. | |
| ბაღსა შიგან თამაშობად საღამოსა გავე ჟამსა, | <> | “ბაღსა შიგან თამაშობად საღამოსა გავე ჟამსა, |
| გავიტანე ხათუნები, – მათი ჭმევა ჩემგან ხამსა, – | გავიტანე ხათუნები, – მათი ჭმევა ჩემგან ხამსა; – | |
| მომყვებოდეს მომღერალნი, იტყოდიან ტკბილსა ხმასა, | = | მომყვებოდეს მომღერალნი, იტყოდიან ტკბილსა ხმასა, |
| ვიმღერდი და ვყმაწვილობდი, ვიცვალებდი რიდე-თმასა. | ვიმღერდი და ვყმაწვილობდი, ვიცვალებდი რიდე-თმასა. | |
| იქ ბაღსა შიგან ტურფანი სახლნი, ნატიფად გებულნი, | <> | “იქ ბაღსა შიგან ტურფანი სახლნი, ნატიფად გებულნი, |
| მაღალნი, ყოვლგნით მხედველნი, ზღვას ზედა წაკიდებულნი, | = | მაღალნი, ყოვლგნით მხედველნი, ზღვას ზედა წაკიდებულნი, |
| მუნ შევიტანენ ხათუნნი იგი, ჩემთანა ხლებულნი, | <> | მუნ შევიტანენ ხათუნნი, იგი ჩემთანა ხლებულნი, |
| კვლა დავიდევით ნადიმი, დავსხედით ამოდ შვებულნი. | = | კვლა დავიდევით ნადიმი, დავსხედით ამოდ შვებულნი. |
| ვაჭრის ცოლთა მხიარულმან უმასპინძლე ამოდ, დურად; | <> | “ვაჭრის ცოლთა მხიარულმან ვუმასპინძლე ამოდ, დურად; |
| სმასა ზედა უმიზეზოდ გავხე რამე უგემურად, | სმასა ზედა უმიზეზოდ გავხე რადმე უგემურად, | |
| რა შემატყვეს, გაიყარა, სხდომილ იყო რაცა პურად, | = | რა შემატყვეს, გაიყარა, სხდომილ იყო რაცა პურად, |
| მარტო დავრჩი, სევდა რამე შემომექცა გულსა მურად. | მარტო დავრჩი, სევდა რამე შემომექცა გულსა მურად. | |
| უკმოვახვენ სარკმელნი და შევაქციე პირი გზასა, | <> | “უკმოვახვენ სარკმელნი და შევაქციე პირი გზასა, |
| ვიხედვიდი, ვიქარვებდი კაეშნისა ჩემგან ზრდასა; | = | ვიხედვიდი, ვიქარვებდი კაეშნისა ჩემგან ზრდასა; |
| შორს ამიჩნდა ცოტა რამე, მოცურვიდა შიგან ზღვასა, | შორს ამიჩნდა ცოტა რამე, მოცურვიდა შიგან ზღვასა, | |
| მფრინველად ვთქვი ანუ მხეცად, სხვას ვამსგავსე მემცა რასა! | <> | მფრინველად ვთქვი, ანუ მხეცად, სხვას ვამსგავსე მემცა რასა! |
| = | ||
| მაშორვიდა, ვერად ვიცან; მომეახლა, იყო ნავი; | <> | “მაშორვიდა, ვერად ვიცან; მომეახლა, იყო ნავი; |
| ორთა კაცთა, ტანად შავთა, თვით პირიცა ედგა შავი; | = | ორთა კაცთა, ტანად შავთა, თვით პირიცა ედგა შავი; |
| იქით-აქათ მოსდგომოდეს, ახლოს უჩნდა ოდენ თავი, | იქით-აქათ მოსდგომოდეს, ახლოს უჩნდა ოდენ თავი, | |
| გამოვიდეს, გამიკვირდა იგი უცხო სანახავი. | გამოვიდეს, გამიკვირდა იგი უცხო სანახავი. | |
| გამოზიდეს იგი ნავი, გამოიღეს ბაღსა წინა, | <> | “გამოზიდეს იგი ნავი, გამოიღეს ბაღსა წინა, |
| მიიხედნეს, მოიხედნეს, ვინ გვიჭვრეტსო, სადა ვინ-ა, | მიიხედნეს, მოიხედნეს, ვინ გვიჭვრეტსო, სადა, ვინ-ა; | |
| ვერა ნახეს სულიერი, ვერცა რამან შეაშინა; | ვერა ნახეს სულიერი, ვერცა რამან შეაშინა, | |
| მე იდუმალ ვიხედვიდი, სულღებული ვიყავ შინა. | მე იდუმალ ვიხედვიდი, სულ-ღებული ვიყავ შინა. | |
| = | ||
| მით ნავიდაღმა მათ რომე გარდმოსვეს კიდობანითა, | <> | “მით ნავიდაღმა მათ რომე გარდმოსვეს კიდობანითა, |
| აჰხადეს, ქალი გარდმოხდა უცხოთა რათმე ტანითა, | ახადეს, ქალი გარდმოხდა უცხოთა რამე ტანითა, | |
| თავსა რიდითა შავითა, ქვეშეთ მოსილი მწვანითა, | = | თავსა რიდითა შავითა, ქვეშეთ მოსილი მწვანითა, |
| მზესა სიტურფედ ეყოფის, იყოს მისითა გვანითა. | მზესა სიტურფედ ეყოფის, იყოს მისითა გვანითა. | |
| რა მობრუნდა ქალი ჩემკენ, შემოადგეს სხივნი კლდესა, | <> | “რა მობრუნდა ქალი ჩემკენ, შემოადგეს სხივნი კლდესა, |
| ღაწვთა მისთა ელვარება ელვარებდა ხმელთა ზესა; | ღაწვთა მისთა ელვარება ელვარებდა ხმელთა და ზესა; | |
| დავიწუხენ თვალნი, ყოლა ვერ შევადგენ, ვითა მზესა, | = | დავიწუხენ თვალნი, ყოლა ვერ შევადგენ, ვითა მზესა, |
| უკმოვიხაშ კარი, ჩემგან მათი ჭვრეტა ვერა ცნესა. | <> | უკმოვიხაშ კარი, ჩემგან, მათი ჭვრეტა ვერა ცნესა. |
| = | ||
| მოვიხმენ ოთხნი მონანი, ჩემსა წინაშე მდგომელნი, | <> | “მოვიხმენ ოთხნი მონანი. ჩემსა წინაშე მდგომელნი, |
| უჩვენე: «ხედავთ, ინდოთა ტყვედ ყვანან შუქნი რომელნი? | ვუჩვენე: «ხედავთ, ინდოთა ტყვედ ჰყვანან შუქნი რომელნი? | |
| ჩაეპარენით, ჩაედით წყნარად, ნუ ჩქარად მხლტომელნი, | ჩაეპარენით, ჩაედით, წყნარად, ნუ ჩქარად მხლტომელნი | |
| მოგყიდონ, ფასი მიეცით, რასაცა იყვნენ მნდომელნი. | მოგყიდონ, ფასი მიეცით, რისაცა იყვნენ მნდომელნი. | |
| = | ||
| თუ არ მოგცენ, ნუღარ მისცემთ, წაჰგვარეთ და დახოცენით, | <> | «თუ არ მოგცენ, ნუღა მისცემთ, წაჰგვარეთ და დახოცენით, |
| მოიყვანეთ ისი მთვარე, ქმენით კარგად, ეცადენით!» | მოიყვანეთ ისი მთვარე, ქმენით კარგად, ეცადენით.“ | |
| ჩემნი ყმანი ზედადაღმა ჩაეპარნეს, ვითა ფრენით, | = | ჩემნი ყმანი ზედადაღმა ჩაეპარნეს, ვითა ფრენით, |
| დაევაჭრნეს, არ მოჰყიდეს, შავნი ვნახენ მეტად წყენით. | დაევაჭრნეს, არ მოჰყიდეს, შავნი ვნახენ მეტად წყენით. | |
| მე სარკმელთა გარდავადეგ. რა შევიგენ, არ მოჰყიდეს, | <> | “მე სარკმელთა გარდავადეგ. რა შევიგენ, არ მოჰყიდეს, |
| შეუზახენ: «დახოცენით!», დაიპყრნეს და თავსა სჭრიდეს; | შევუზახენ: «დახოცენით!», დაიპყრნეს და თავსა სჭრიდეს; | |
| იგი ზღვასა შეასრივნეს, შემოადგეს ქალსა, სცვიდეს; | = | იგი ზღვასა შეასრივნეს, შემოადგეს ქალსა, სცვიდეს; |
| ჩავეგებე, გამოვჰგვარე, ზღვის პირს ხანსა არ დაზმიდეს. | ჩავეგებე, გამოვჰგვარე, ზღვის პირს ხანსა არ დაზმიდეს. | |
| რა გიამბო ქება მისი, რა სიტურფე, რა ნაზობა! | <> | “რა გიამბო ქება მისი, რა სიტურფე, რა ნაზობა! |
| ვფიცავ, რომე იგი მზეა, არა მართებს მზესა მზობა! | ვფიცავ, რომე იგი მზეა, არა ჰმართებს მზესა მზობა! | |
| ვინ გაიცდის შუქთა მისთა, ვინმცა ვით ქმნა ნახაზობა! | = | ვინ გაიცდის შუქთა მისთა, ვინმცა ვით ქმნა ნახაზობა! |
| მე თუ დამწვავს, აჰა, მზა ვარ, აღარ უნდა ამას მზობა!“ | <> | მე თუ დამწვავს, აჰა მზა ვარ, არღა უნდა ამას მზობა!“ |
| = | ||
| ესე სიტყვა დაასრულა, ფატმან იკრნა პირსა ხელნი; | ესე სიტყვა დაასრულა, ფატმან იკრნა პირსა ხელნი; | |
| ავთანდილსცა აეტირნეს, გარდმოყარნა ცრემლნი ცხელნი; | ავთანდილსცა აეტირნეს, გარდმოყარნა ცრემლნი ცხელნი; | |
| ერთმანერთი დაავიწყდა, მისთვის გახდეს ვითა ხელნი, | ერთმანერთი დაავიწყდა, მისთვის გახდეს ვითა ხელნი, | |
| ღვარმან, ზედათ მონადენმან, გააწყალნა ფიფქნი თხელნი. | ღვარმან, ზედათ მონადენმან, გააწყალნა ფიფქნი თხელნი. | |
| მოიტირეს, ყმამან უთხრა: „ნუღარ გასწყვედ, გაასრულე!“ | <> | მოიტირეს, ყმამან უთხრა: „ნუღარ გასწყვედ, გაასრულე“. |
| ფატმან იტყვის: „მივეგებე, გული მისთვის ვაერთგულე, | = | ფატმან იტყვის: „მივეგებე, გული მისთვის ვაერთგულე, |
| გარდუკოცნე ყოვლი ასო, თავი ამად მოვაძულე, | <> | გარდვუკოცნე ყოვლი ასო, თავი ამად მოვაძულე, |
| ზედა დავსვი ტახტსა ჩემსა, შევეკვეთე, გავესულე. | = | ზედა დავსვი ტახტსა ჩემსა, შევეკვეთე, გავესულე. |
| ვჰკადრე: «მითხარ, ვინ ხარ, მზეო, ანუ შვილი ვისთა ტომთა? | <> | “ვჰკადრე: «მითხარ, ვინ ხარ, მზეო, ანუ შვილი ვისთა ტომთა? |
| იმა ზანგთა სით მოჰყვანდი შენ, პატრონი ცისა ხომთა?» | = | იმა ზანგთა სით მოჰყვანდი შენ, პატრონი ცისა ხომთა?» |
| მან პასუხი არა მითხრა მე სიტყვათა ესეზომთა, | მან პასუხი არა მითხრა მე სიტყვათა ესეზომთა, | |
| ასნაკეცი წყარო ვნახე ცრემლთა, მისთა მონაწთომთა. | <> | ას-ნაკეცი წყარო ვნახე ცრემლთა, მისთა მონაწთომთა. |
| = | ||
| რა მივაჭირვე კითხვითა, მეტითა საუბარითა, | <> | “რა მივაჭირვე კითხვითა, მეტითა საუბარითა, |
| გულამოხვინჩვით ატირდა მით რამე ხმითა წყნარითა; | გულ-ამოხვინჩვით ატირდა მით რამე ხმითა წყნარითა; | |
| ბროლ-ლალსა ღვარი ნარგისთათ მოსდის გიშრისა ღარითა; | = | ბროლ-ლალსა ღვარი ნარგისთათ მოსდის გიშრისა ღარითა; |
| მისი მჭვრეტელი დავიწვი, გავხე გულითა მკვდარითა. | მისი მჭვრეტელი დავიწვი, გავხე გულითა მკვდარითა. | |
| მითხრა: «შენ ჩემთვის, დედაო, ხარ უმჯობესი დედისა, | <> | “მითხრა: «შენ ჩემთვის, დედაო, ხარ უმჯობესი დედისა, |
| რას აქნევ ჩემსა ამბავსა, ზღაპარი არის ყბედისა! | = | რას აქნევ ჩემსა ამბავსა, ზღაპარი არის ყბედისა! |
| ღარიბი ვინმე, შემსწრობი ვარ უბედოსა ბედისა; | ღარიბი ვინმე, შემსწრობი ვარ უბედოსა ბედისა; | |
| თუ რაცა მკითხო, ძალიმცა გიგმია არსთა მხედისა!» | თუ რაცა მკითხო, ძალიმცა გიგმია არსთა მხედისა!» | |
| ვთქვი: «უჟამოდ არ წესია მოყვანა და მზისა ხმობა: | <> | “ვთქვი: «უჟამოდ არ წესია მოყვანა და მზისა ხმობა; |
| მომყვანელი გაშმაგდების და წაუვა ერთობ ცნობა; | = | მომყვანელი გაშმაგდების და წაუვა ერთობ ცნობა; |
| ხმობა უნდა ჟამიერად, სააჯოსა ყოვლსა თხრობა. | ხმობა უნდა ჟამიერად, სააჯოსა ყოვლსა თხრობა. | |
| რად არ ვიცი ამა მზისა საუბრისა უჟამობა?» | რად არ ვიცი ამა მზისა საუბრისა უჟამობა?» | |
| ავიყვანე იგი პირმზე, ნაქები და ვერ ვთქვი უქი; | <> | “ავიყვანე იგი პირ-მზე ნაქები და ვერ ვთქვი უქი; |
| სურვილმან და მზემან მისმან, ძლივ დავმალე მისი შუქი, | = | სურვილმან და მზემან მისმან, ძლივ დავმალე მისი შუქი, |
| ჩამოვჰბურე მრავალკეცი სტავრა მძიმე, არსუბუქი; | <> | ჩამოვჰბურე მრავალ-კეცი სტავრა მძიმე, არ სუბუქი; |
| ცრემლსა სეტყვს და ვარდსა აზრობს, წამწამთაგან მოქრის ბუქი. | = | ცრემლსა სეტყვს და ვარდსა აზრობს, წამწამთაგან მოქრის ბუქი. |
| მოვიყვანე შინა ჩემსა იგი პირმზე ტანით ალვით, | <> | “მოვიყვანე შინა ჩემსა იგი პირ-მზე ტანით ალვით, |
| მოუკაზმე სახლი ერთი, შიგან დავსვი მეტად მალვით; | მოვუკაზმე სახლი ერთი, შიგან დავსვი მეტად მალვით; | |
| არვის უთხარ სულიერსა, შევინახე ფარვით, კრძალვით, | არვის ვუთხარ სულიერსა, შევინახე ფარვით, კრძალვით, | |
| ერთი ზანგი ვამსახურე; მე შევიდი, ვნახი ხალვით. | ერთი ზანგი ვამსახურე, მე შევიდი, ვნახი ხალვით. | |
| = | ||
| ვით გიამბო საკვირველი მე, გლახ, მისი ყოფა-ქცევა. | <> | “ვით გიამბო საკვირველი მე, გლახ, მისი ყოფა-ქცევა, |
| დღე და ღამე გაუწვედლად ტირილი და ცრემლთა ფრქვევა! | დღე და ღამე გაუწყვედლად ტირილი და ცრემლთა ფრქვევა! | |
| შევეხვეწი: «დადუმდიო», წამ ერთ ჰქონდის ჩემი თნევა. | შევეხვეწი: «დადუმდიო», წამ-ერთ ჰქონდის ჩემი თნევა. | |
| აწ უმისოდ ვით ცოცხალ ვარ, ჰაჲჰაჲ ჩემთვის, ვაგლახ მე, ვა! | აწ უმისოდ ვით ცოცხალ ვარ, ჰაი ჩემთვის, ვაგლახ მე, ვა! | |
| = | ||
| შინა შევიდი, მას წინა ედგის ცრემლისა გუბები, | <> | “შინა შევიდი, მას წინა ედგის ცრემლისა გუბები, |
| შიგან სისხლისა მორევსა ეყრდნის გიშრისა შუბები, | = | შიგან სისხლისა მორევსა ეყრდნის გიშრისა შუბები, |
| მელნისა ტბათათ იღვრების სავსე სათისა რუბები, | მელნისა ტბათათ იღვრების სავსე სათისა რუბები, | |
| შუა ძოწსა და აყიყსა სჭვრის მარგალიტი ტყუბები. | <> | შუა ძოწსა და აყიყსა სჭვირს მარგალიტი ტყუბები. |
| = | ||
| ჟამი ვერ ვპოვე კითხვისა ნიადაგ ცრემლთა ღვრისაგან, | <> | “ჟამი ვერ ვპოვე კითხვისა ნიადაგ ცრემლთა ღვრისაგან, |
| თუმცა მეკითხა: «ვინ ხარ და ეგრე გასრული – რისაგან?» | = | თუმცა მეკითხა: «ვინ ხარ და ეგრე გასრული – რისაგან?» |
| მჩქეფრად სისხლისა ნაკადი მოსდის ალვისა ხისაგან, | მჩქეფრად სისხლისა ნაკადი მოსდის ალვისა ხისაგან, | |
| მას ხორციელი რა გასძლებს სხვა, კიდეგანი ქვისაგან! | მას ხორციელი რა გასძლებს სხვა, კიდეგანი ქვისაგან! | |
| არად უნდის საბურავი, არცა წოლა საგებლითა, | <> | “არად უნდის საბურავი, არცა წოლა საგებლითა, |
| მიწყივ იყვის რიდითა და მით ერთითა ყაბაჩითა, | = | მიწყივ იყვის რიდითა და მით ერთითა ყაბაჩითა, |
| მკლავი მისი სასთაულად მიიდვის და მიწვის მითა, | მკლავი მისი სასთაულად მიიდვის და მიწვის მითა, | |
| ძლივ ვაჭამი ცოტა რამე ათასითა შეხვეწითა. | ძლივ ვაჭამი ცოტა რამე ათასითა შეხვეწითა. | |
| სხვა გიამბო საკვირველი რიდისა და ყაბაჩისა; | <> | “სხვა გიამბო საკვირველი რიდისა და ყაბაჩისა; |
| ვარ მნახავი ყოვლისავე უცხოსა და ძვირფასისა, | = | ვარ მნახავი ყოვლისავე უცხოსა და ძვირფასისა, |
| მაგრა მისი არა ვიცი, ქმნილი იყო რაგვარ რისა: | <> | მაგრა მისი არა ვიცი, ქმნილი იყო რაგვარ რისა, |
| სილბო ჰქონდა ნაქსოვისა და სიმტკიცე – ნაჭედისა. | = | სილბო ჰქონდა ნაქსოვისა და სიმტკიცე – ნაჭედისა. |
| მან ტურფამან სახლსა ჩემსა ეგრე დაყო ხანი დიდი; | <> | “მან ტურფამან სახლსა ჩემსა ეგრე დაყო ხანი დიდი; |
| ვერ გავანდვე ქმარსა ჩემსა, შესმენისა მქონდა რიდი; | ვერ გავანდევ ქმარსა ჩემსა, შესმენისა მქონდა რიდი; | |
| ვთქვი: «თუ უთხრობ, ვიცი, დარბაზს გამამჟღავნებს ისი ფლიდი». | ვთქვი: «თუ ვუთხრობ, ვიცი, დარბაზს გამამჟღავნებს,ისი ფლიდი». | |
| ესე მეყო საგონებლად, კვლა შევიდი, კვლა გავიდი. | = | ესე მეყო საგონებლად, კვლა შევიდი, კვლა გავიდი. |
| ვთქვი: «თუ არ უთხრა, რა უყო, ჩემგან რა მოეგვარების? | <> | “ვთქვი: «თუ არ ვუთხრა, რა ვუყო, ჩემგან რა მოეგვარების, |
| არცა რა ვიცი, რა უნდა, რა ვისგან მოეხმარების; | = | არცა რა ვიცი, რა უნდა, რა ვისგან მოეხმარების; |
| ქმარი რა მიგრძნობს, მო-ცა-მკლავს, ვეღარა მომეფარების; | ქმარი რა მიგრძნობს, მო-ცა-მკლავს, ვეღარა მომეფარების; | |
| ვითა დავმალო ნათელი, ვინ მზესა დაედარების?! | <> | ვითა დავმალო ნათელი, ვინ მზესა დაედარების.?! |
| = | ||
| მე, გლახ, მარტომან რა უყო, მიმატებს ცეცხლთა დებასა! | <> | “მე, გლახ, მარტომან რა ვუყო, მიმატებს ცეცხლთა დებასა! |
| მო და გავანდო, ნუ შევალ უსენის შეცოდებასა; | = | მო და გავანდო, ნუ შევალ უსენის შეცოდებასა; |
| არ გამამჟღავნოს, ვაფიცო, თუ მომცემს იმედებასა, | არ გამამჟღავნოს, ვაფიცო, თუ მომცემს იმედებასა, | |
| სულსა ვერ წასწყმედს, ვერა იქს ფიცისა გაცუდებასა». | <> | სულსა ვერ წასწყმედს, ვერა იქმს ფიცისა გაცუდებასა». |
| = | ||
| მივე მარტო, ქმარსა ჩემსა ველაღობე, ველაციცე, | <> | “მივე მარტო, ქმარსა ჩემსა ველაღობე, ველაციცე, |
| მერმე უთხარ: «გითხრობ რასმე, მაგრა პირველ შემომფიცე, | მერმე ვუთხარ: «გითხრობ რასმე, მაგრა პირველ შემომფიცე, | |
| არვის უთხრა სულიერსა, საფიცარი მომეც მტკიცე». | = | არვის უთხრა სულიერსა, საფიცარი მომეც მტკიცე». |
| ფიცი ფიცა საშინელი: «თავიცაო კლდეთა ვიცე! | <> | ფიცი ფიცა საშინელი: «თავიცაო კლდეთა ვიცე!» |
| = | ||
| რაცა მითხრა, სიკვდილამდის არვის უთხრა სულიერსა, | <> | «რაცა მითხრა, სიკვდილამდის არვის ვუთხრა სულიერსა, |
| არა ბერსა, არა ყმასა, მოყვარესა, არცა მტერსა». | = | არა ბერსა, არა ყმასა, მოყვარესა, არცა მტერსა». |
| მერმე უთხარ ყველაკაი უსენს, კაცსა ლმობიერსა: | <> | მერე ვუთხარ ყველაკაი უსენს, კაცსა ლმობიერსა: |
| «მოდი, მომყევ აქა სადმე, მო, გიჩვენებ მზისა ფერსა». | «მოდი, მომყევ, აქა სადმე, მო, გიჩვენებ მზისა ფერსა». | |
| = | ||
| ადგა, ამყვა და წავედით, შევვლენით კარნი სრისანი. | <> | “ადგა, ამყვა და წავედით, შევვლენით კარნი სრისანი. |
| უსენ გაჰკივრდა გა-ცა-კრთა, რა შუქნი ნახნა მზისანი; | უსენ გაჰკვირდა, გა-ცა-კრთა, რა შუქნი ნახნა მზისანი; | |
| თქვა: «რა მიჩვენე, რა ვნახე, რანია, ნეტა, რისანი?! | თქვა: «რა მიჩვენე, რა ვნახე, რანია, ნეტარ, რისანი?! | |
| თუ ხორციელი არისმცა, თვალნიმცა მრისხვენ ღმრთისანი!» | = | თუ ხორციელი არისმცა, თვალნიმცა მრისხვენ ღმრთისანი!» |
| ვთქვი, თუ: «არცა რა მე ვიცი ამისი ხორციელობა, | <> | “ვთქვი, თუ: «არცა რა მე ვიცი ამისი ხორციელობა, |
| რაცა არ გითხარ, მის მეტი არა მაქვს მეცნიერობა; | = | რაცა არ გითხარ, მის მეტი არა მაქვს მეცნიერობა; |
| მე და შენ ვკითხოთ, ვინ არის, ვისგან სჭირს ისი ხელობა, | <> | მე და შენ ვჰკითხოთ, ვინ არის, ვისგან სჭირს ისი ხელობა, |
| ნუთუ რა გვითხრას, ვეაჯნეთ, ქმნას დიდი ლმობიერობა». | = | ნუთუ რა გვითხრას, ვეაჯნეთ, ქმნას დიდი ლმობიერობა». |
| მივედით, გვქონდა ორთავე კრძალვა მისისა კრძალისა; | <> | “მივედით, გვქონდა ორთავე კრძალვა მისისა კრძალისა; |
| ვჰკადრეთ, თუ: «მზეო, სახმილი გვედების შენგან ალისა, | = | ვჰკადრეთ, თუ: «მზეო, სახმილი გვედების შენგან ალისა, |
| გვითხარ, რა არის წამალი მთვარისა შუქნამკრთალისა? | <> | გვითხარ, რა არის წამალი მთვარისა შუქ-ნამკრთალისა? |
| რას შეუქმნიხრ ზაფრანად შენ, ფერად მსგავსი ლალისა?» | რას შეუქმნიხარ ზაფრანად შენ, ფერად მსგავსი ლალისა?» | |
| = | ||
| რაცა ვჰკითხეთ, არა ვიცი, ესმა ანუ არ ისმენდა: | <> | “რაცა ვჰკითხეთ, არა ვიცი, ესმა, ანუ არ ისმენდა: |
| ვარდი ერთგან შეეწება, მარგალიტსა არ აჩენდა; | = | ვარდი ერთგან შეეწება, მარგალიტსა არ აჩენდა; |
| გველნი მოშლით მოეკეცნეს, ბაღი შეღმა შე-რა-შენდა; | <> | გველნი მოშლით მოეკეცნეს, ბაღი შეღმა შე-რა-შენდა, |
| მზე ვეშაპსა დაებნელა, ზედა რადმცა გაგვითენდა! | = | მზე ვეშაპსა დაებნელა, ზედა რადმცა გაგვითენდა! |
| ვერა დავჰყარეთ პასუხი ჩვენ საუბრითა ჩვენითა: | <> | “ვერა დავჰყარეთ პასუხი ჩვენ საუბრითა ჩვენითა: |
| ვეფხი-ავაზა პირქუშად ზის, წყრომა ვერ უგრძენითა. | ვეფხი-ავაზა პირ-ქუშად ზის, წყრომა ვერ ვუგრძენითა. | |
| კვლაცა ვაწყინეთ, ატირდა მჩქეფრად ცრემლისა დენითა, | = | კვლაცა ვაწყინეთ, ატირდა მჩქეფრად ცრემლისა დენითა, |
| «არა, ვიციო, მიმიშვით!», ეს ოდენ გვითხრა ენითა. | <> | «არა ვიციო, მიმიშვით!», ეს ოდენ გვითხრა ენითა. |
| = | ||
| დავსხედით და მას თანავე ვიტირეთ და ცრემლი ვლამეთ, | <> | “დავსხედით და მას თანავე ვიტირეთ და ცრემლი ვლამეთ, |
| რაცა გვეთქვა, შევინანეთ, სხვამცა რაღა შევიწამეთ! | = | რაცა გვეთქვა, შევინანეთ, სხვამცა რაღა შევიწამეთ! |
| ძლივ ვიაჯეთ დადუმება, დავადუმეთ, დავაამეთ, | <> | ძლივ ვეაჯეთ დადუმება, დავადუმეთ, დავაამეთ, |
| ჩვენ მივართვით ხილი რამე, მაგრა ვერა ვერ ვაჭამეთ. | = | ჩვენ მივართვით ხილი რამე, მაგრა ვერა ვერ ვაჭამეთ. |
| უსენ იტყვის: «ბევრათასნი ჭირნი ამან ამიხოცნეს; | <> | “უსენ იტყვის: «ბევრ-ათასნი ჭირნი ამან ამიხოცნეს; |
| ესე ღაწვნი მზისად ხმანან, კაცთაგანმცა ვით იკოცნეს! | = | ესე ღაწვნი მზისად ხმანან, კაცთაგანმცა ვით იკოცნეს! |
| უმართლეა, ვერმჭვრეტელმან თუ პატიჟნი იასოცნეს, | <> | უმართლეა, ვერ-მჭვრეტელმან თუ პატიჟნი იასოცნეს, |
| მე თუ შვილნი მირჩევნიან, ღმერთმან იგი დამიხოცნეს!» | = | მე თუ შვილნი მირჩევნიან, ღმერთმან იგი დამიხოცნეს!» |
| მას უჭვრიტეთ დიდი ხანი, წამოვედით სულთქმით, ახით. | <> | “მას ვუჭვრიტეთ დიდი ხანი, წამოვედით სულთქმით, ახით. |
| შეყრა გვიჩნდის სიხარულად, გაყრა დიდად ვივაგლახით. | = | შეყრა გვიჩნდის სიხარულად, გაყრა დიდად ვივაგლახით. |
| ვაჭრობისა საქმისაგან მოვიცალით, იგი ვნახით, | ვაჭრობისა საქმისაგან მოვიცალით, იგი ვნახით, | |
| გულნი ჩვენნი გაუშვებლად დაეტყვევნეს მისით მახით. | გულნი ჩვენნი გაუშვებლად დაეტყვევნეს მისით მახით. | |
| რა გარდახდა ხანი რამე, გამოვიდეს ღამე-დღენი, | <> | “რა გამოხდა ხანი რამე, გამოვიდეს ღამე-დღენი, |
| უსენ მითხრა: «არ მინახავს ძოღანდითგან მეფე ჩვენი. | = | უსენ მითხრა: «არ მინახავს ძოღანდითგან მეფე ჩვენი. |
| მივაზირებ, წავალ, ვნახავ, უდარბაზო, უძღვნა ძღვენი». | <> | მივაზირებ, წავალ, ვნახავ, ვუდარბაზო, ვუძღვნა ძღვენი». |
| მოვახსენე: «დია ღმერთო, ბრძანებაა ეგე თქვენი!» | მოვახსენე: «დია, ღმერთო, ბრძანებაა ეგე თქვენი!» | |
| = | ||
| უსენ ტაბაკსა დააწყო მარგალიტი და თვალები. | <> | “უსენ ტაბაკსა დააწყო მარგალიტი და თვალები. |
| დავვედრე: «დარბაზს დაგხვდების დარბაზის ერი მთრვალები; | = | დავვედრე: «დარბაზს დაგხვდების დარბაზის ერი მთრვალები; |
| ამა ქალისა ამბავსა, მომკალ, თუ არ ეკრძალები». | ამა ქალისა ამბავსა, მომკალ, თუ არ ეკრძალები». | |
| კვლა შემომფიცა: «არ ვიტყვი, თავსაცა მეცეს ხრმალები!» | კვლა შემომფიცა: «არ ვიტყვი, თავსაცა მეცეს ხრმალები!» | |
| უსენ მივიდა, ხელმწიფე დახვდა ნადიმად მჯდომელი, | <> | “უსენ მივიდა, ხელმწიფე დახვდა ნადიმად მჯდომელი, |
| უსენ – არიფი მეფისა, მეფეცა – მისი მნდომელი, | უსენ, არიფი მეფისა, მეფეცა მისი მნდომელი, | |
| წინა მიისვა, შეიძღვნა, ძღვენი მიართვა რომელი. | წინა მიისვა, შეიძღვნა, ძღვენი მიართვა რომელი, | |
| აწ ნახო მთრვალი ვაჭარი, ცქაფი, უწრფელი, მსწრომელი. | = | აწ ნახო მთრვალი ვაჭარი, ცქაფი, უწრფელი, მსწრომელი. |
| რა მეფემან უსენს წინა სვა მრავალი დოსტაქანი, | <> | “რა მეფემან უსენს წინა სვა მრავალი დოსტაქანი, |
| კვლა შესვეს და კვლა აუვსნეს სხვა ფარჩნი და სხვა ჭიქანი. | კვლა შესვეს და კვლა აივსნეს სხვა ფარჩნი და სხვა ჭიქანი. | |
| დაავიწყდეს იგი ფიცნი, რა მუსაფნი, რა მაქანი! | = | დაავიწყდეს იგი ფიცნი, რა მუსაფნი, რა მაქანი! |
| მართლად თქმულა: «არა მართებს ყვავსა ვარდი, ვირსა რქანი». | <> | მართლად თქმულა: «არა მართებს ყვავსა ვარდი, ვირსა რქანი ». |
| = | ||
| უთხრა დიდმან ხელმწიფემან უჭკუოსა უსენს, მთრვალსა: | <> | “უთხრა დიდმან ხელმწიფემან უჭკუოსა უსენს, მთრვალსა: |
| «დია მიკვირს, საძღვნოდ ჩვენად სით მოიღებ ამა თვალსა, | = | «დია მიკვირს, საძღვნოდ ჩვენად სით მოიღებ ამა თვალსა, |
| მარგალიტსა დიდროვანსა, უმსგავსოსა ჰპოვებ ლალსა? | მარგალიტსა დიდროვანსა, უმსგავსოსა ჰპოვებ ლალსა? | |
| ვერ გარდვიხდი, თავმან ჩემმან, ძღვენთა შენთა ნაათალსა». | ვერ გარდვიხდი, თავმან ჩემმან, ძღვენთა შენთა ნაათალსა». | |
| თაყვანისსცა უსენ, ჰკადრა: «ჰე, მაღალო ხელმწიფეო, | <> | “თაყვანი-სცა უსენ, ჰკადრა: «ჰე მაღალო ხელმწიფეო, |
| ზეცით შუქთა მომფენელო, მარჩენელო არსთა, მზეო! | = | ზეცით შუქთა მომფენელო, მარჩენელო არსთა, მზეო! |
| რაცა სხვა მაქვს, ვისი არის ოქრო, თუნდა საჭურჭლეო? | <> | რაცა სხვა მაქვს, ვისი არის? ოქრო თუნდა საჭურჭლეო, |
| დედის მუცლით რა გამომყვა? მბოძებია თქვენგან მეო. | = | დედის მუცლით რა გამომყვა? მბოძებია თქვენგან მეო. |
| ამას გკადრებ, თავმან თქვენმან, არა გმართებს მადლი ძღვნისა; | <> | «ამას გკადრებ, თავმან თქვენმან, არა გმართებს მადლი ძღვნისა; |
| სხვა რამე მითქს საძღვნოდ თქვენად – შესართავი თქვენის ძისა, | სხვა რამე მითქს საძღვნო თქვენი, შესართავი თქვენის ძისა; | |
| მას უცილოდ დამიმადლებთ, ოდეს ნახოთ მსგავსი მზისა, | = | მას უცილოდ დამიმადლებთ, ოდეს ნახოთ მსგავსი მზისა, |
| მაშინ მეტად გაამრავლოთ თქვენ ბრძანება ნეტარძისა». | მაშინ მეტად გაამრავლოთ თქვენ ბრძანება ნეტარძისა». | |
| რას ვაგრძელებდე! გატეხა ფიცი, სიმტკიცე სჯულისა, | <> | “რას ვაგრძელებდე! გატეხა ფიცი, სიმტკიცე სჯულისა, |
| უამბო პოვნა ქალისა, მჭვრეტთაგან მზედ სახულისა. | = | უამბო პოვნა ქალისა, მჭვრეტთაგან მზედ სახულისა. |
| მეფესა მეტად ეამა, მიეცა ლხინი გულისა, | მეფესა მეტად ეამა, მიეცა ლხინი გულისა, | |
| უბრძანა დარბაზს მოყვანა, სრულქმნა უსენის თქმულისა. | <> | უბრძანა დარბაზს მოყვანა, სრულ-ქმნა უსენის თქმულისა. |
| = | ||
| მე აქა ჩემსა ამოდ ვჯე, მუნამდის არ მიკვნესია. | <> | “მე აქა ჩემსა ამოდ ვჯე, მუნამდის არ მიკვნესია. |
| შემოდგა კარსა მეფისა მონათა უხუცესია, | = | შემოდგა კარსა მეფისა მონათა უხუცესია, |
| თანა ჰყვა მონა სამოცი, ვით ხელმწიფეთა წესია, | თანა ჰყვა მონა სამოცი, ვით ხელმწიფეთა წესია, | |
| მოვიდეს; მეტად გავჰკვირდი, ვთქვი: «რამე საქმე ზესია». | <> | მოვიდეს; დია გავჰკვირდი, ვთქვი: «რამე საქმე ზესია». |
| = | ||
| მისალამეს, «ფატმან, – მითხრეს, – ბრძანებაა ღმრთისა სწორთა, | <> | “მისალამეს, «ფატმან, – მითხრეს, – «ბრძანებაა ღმრთისა სწორთა: |
| დღეს რომელი უსენ შესძღვნა ქალი, მსგავსი მზეთა ორთა, | = | დღეს რომელი უსენ შესძღვნა ქალი, მსგავსი მზეთა ორთა, |
| აწ მოგვგვარე, წავიყვანოთ, ვლა არ გვინდა გზათა შორთა». | აწ მოგვგვარე, წავიყვანოთ, ვლა არ გვინდა გზათა შორთა». | |
| ესე მესმა, დამტყდეს ცანი, რისხვა ღმრთისა ეცა გორთა. | ესე მესმა, დამტყდეს ცანი, რისხვა ღმრთისა ეცა გორთა. | |
| მე გაკვირვებით კვლა ვჰკითხე: «რა ქალი გინდა, რომელი?» | <> | “მე გაკვირვებით კვლა ვჰკითხე: «რა ქალი გინდა, რომელი?» |
| მათ მითხრეს: «უსენ შემოსძღვნა პირი ელვათა მკრთომელი». | მათ მითხრეს: «უსენ შემოსძღვნა პირი ელვათა მკრთომელი» | |
| არას მარგებდა, დაესკვნა დღე ჩემი სულთა მხდომელი, | = | არას მარგებდა, დაესკვნა დღე ჩემი სულთა მხდომელი, |
| ავთრთოლდი, ავდეგ ვეღარა, ვერცა ქვე ვიყავ მჯდომელი. | ავთრთოლდი, ავდეგ ვეღარა, ვერცა ქვე ვიყავ მჯდომელი. | |
| შევე, ვნახე იგი ტურფა მტირალად და ცრემლდასხმულად, | <> | “შევე, ვნახე იგი ტურფა მტირალად და ცრემლ-დასხმულად, |
| ვჰკადრე: «მზეო, ბედმან შავმან ვით მიმუხთლა, ხედავ, რულად! | = | ვჰკადრე: «მზეო, ბედმან შავმან ვით მიმუხთლა, ხედავ, რულად! |
| ცა მობრუნდა რისხვით ჩემკენ, იავარმყო, ამფხვრა სრულად, | <> | ცა მობრუნდა რისხვით ჩემკენ, იავარ-მყო, ამფხვრა სრულად, |
| შემასმინეს, მეფე გითხოვს, ვარ ამისთვის გულმოკლულად». | შემასმინეს, მეფე გითხოვს, ვარ ამისთვის გულ-მოკლულად». | |
| = | ||
| მან მითხრა: «დაო, ნუ გიკვირს, ეგე რაზომცა ძნელია! | <> | “მან მითხრა: «დაო, ნუ გიკვირს, ეგე რაზომცა ძნელია! |
| ბედი უბედო ჩემზედა მიწყივ ავისა მქმნელია. | = | ბედი უბედო ჩემზედა მიწყივ ავისა მქმნელია. |
| კარგი რა მჭირდეს, გიკვირდეს, ავი რა საკვირველია! | <> | კარგი რამ მჭირდეს, გიკვირდეს, ავი რა საკვირველია! |
| სხვადასხვა ჭირი ჩემ ზედა არ ახალია, ძველია». | სხვა-და-სხვა ჭირი ჩემზედა არ-ახალია, ძველია». | |
| = | ||
| თვალთათ, ვითა მარგალიტი, გარდმოყარა ცრემლი ხშირი, | <> | “თვალთათ, ვითა მარგალიტი გარდმოყარა ცრემლი ხშირი, |
| ადგა ასრე გულუშიშრად, ვეფხი იყო ანუ გმირი, | ადგა ასე გულ-უშიშრად, ვეფხი იყო, ანუ გმირი, | |
| ლხინი ლხინად არად უჩნდა, მართ აგრევე ჭირად ჭირი. | = | ლხინი ლხინად არად უჩნდა, მართ აგრევე ჭირად ჭირი. |
| მთხოვა, გარე აჯიღითა მოიბურა ტანი, პირი. | მთხოვა, გარე აჯიღითა მოიბურა ტანი, პირი. | |
| შევე საჭურჭლეს, რომელსა ფასი არ დაედებოდა, | <> | “შევე საჭურჭლეს, რომელსა ფასი არ დადებოდა, |
| თვალ-მარგალიტი ავიღე, რაც ოდენ ამეღებოდა, | = | თვალ-მარგალიტი ავიღე, რაც ოდენ ამეღებოდა, |
| თითო და თითო თითოსა ქალაქსა ეფასებოდა, | <> | თვითო და თვითო თვითოსა ქალაქსა ეფასებოდა, |
| მივე, მას წელთა შევარტყი, შავგული ვისთვის კვდებოდა. | მივე, მას წელთა შევარტყი, შავ-გული ვისთვის კვდებოდა. | |
| = | ||
| ვარქვი: «ჩემო, განღა სადმე გეხმარების ესეგვარი». | <> | “ვარქვი: «ჩემო, განღა სადმე გეხმარების ესე გვარი». |
| მათ მონათა ხელთა მივეც იგი პირი, მზისა დარი. | მათ მონათა ხელთა მივეც იგი პირი მზისა დარი. | |
| ცნა მეფემან, მოეგება; ჰკრეს ტაბლაკსა, გახდა ზარი; | ცნა მეფემან, მოეგება, ჰკრეს ტაბლაუსა, გახდა ზარი, | |
| იგი მივა თავმოდრეკით წყნარი, არას მოუბარი. | იგი მივა თავ-მოდრეკით წყნარი, არას მოუბარი. | |
| = | ||
| ზედა მოატყდა მჭვრეტელი, გახდა ზათქი და ზარები, | <> | “ზედა მოატყდა მჭვრეტელი, გახდა ზათქი და ზარები, |
| ვერ იჭირვიდეს სარანგნი, მუნ იყო არსიწყნარები; | ვერ იჭირვიდეს სარანგნი, მუნ იყო არ-სიწყნარები; | |
| იგი რა ნახა მეფემან, საროსა მსგავსი ნარები, | = | იგი რა ნახა მეფემან, საროსა მსგავსი ნარები, |
| გაკრთომით უთხრა: «ჰე, მზეო, აქა ვით მოიგვარები?» | გაკრთომით უთხრა: «ჰე, მზეო, აქა ვით მოიგვარები?» | |
| ვით მზემან, მისნი მჭვრეტელნი შექმნნა თვალისა მფახველად; | <> | “ვით მზემან, მისნი მჭვრეტელნი შექმნნა თვალისა მფახველად; |
| მეფემან ბრძანა: «გამხადა ნახული მე უნახველად, | = | მეფემან ბრძანა: «გამხადა ნახული მე უნახველად, |
| ღმრთისაგან კიდე ვინმც იყო კაცი ამისად მსახველად! | ღმრთისაგან კიდე ვინმც იყო კაცი ამისად მსახველად! | |
| მართებს ამისსა მიჯნურსა, ხელი თუ რბოდეს, ახ, ველად!» | მართებს ამისსა მიჯნურსა, ხელი თუ რბოდეს, ახ, ველად!» | |
| გვერდსა დაისვა, ეუბნა ტკბილითა საუბარითა: | <> | “გვერდსა დაისვა, ეუბნა ტკბილითა საუბარითა: |
| «მითხარო, ვინ ხარ, ვისი ხარ, მოსრული ვისით გვარითა?» | «მითხარო, ვინ ხარ, ვისი ხარ, მოსრული ვისთა გვარითა?» | |
| მან არა გასცა პასუხი პირითა, მზისა დარითა; | = | მან არა გასცა პასუხი პირითა, მზისა დარითა; |
| თავმოდრეკილი დაღრეჯით ქვე ზის ცნობითა წყნარითა. | <> | თავ-მოდრეკილი დაღრეჯით ქვე ზის ცნობითა წყნარითა. |
| = | ||
| არ ისმენდა მეფისასა, რასა გინდა უბრძანებდა, | <> | “არ ისმენდა მეფისასა, რასა გინდა უბრძანებდა, |
| სხვაგან იყო გული მისი, სხვასა რასმე იგონებდა; | = | სხვაგან იყო გული მისი, სხვასა რასმე იგონებდა; |
| ვარდი ერთგან შეეწება, მარგალიტსა არ აღებდა, | ვარდი ერთგან შეეწება, მარგალიტსა არ აღებდა, | |
| მჭვრეტნი მისნი გააკვირვნა, რასამცა ვინ იაზრებდა! | მჭვრეტნი მისნი გააკვირვნა, რასამცა ვინ იაზრებდა! | |
| მეფე ბრძანებს: «რა შევიგნათ, გული ჩვენი რათ იხსნების? | <> | “მეფე ბრძანებს: «რა შევიგნათ, გული ჩვენი რით იხსნების? |
| ამა ორთა კიდეგანი აზრი არა არ იქმნების: | ამა ორთა კიდეგანთა აზრი არა არ იქმნების: | |
| ან ვისიმე მიჯნურია, საყვარელი ეგონების, | = | ან ვისიმე მიჯნურია, საყვარელი ეგონების, |
| მისგან კიდე არვისად სცალს, ვეღარცა ვის ეუბნების, | <> | მისგან კიდე არვისად სცალს, ვეღარცა ვის ეუბნების. |
| = | ||
| ანუ არის ბრძენი ვინმე, მაღალი და მაღლად მხედი, | <> | «ანუ არის ბრძენი ვინმე, მაღალი და მაღლად მხედი, |
| არცა ლხინი ლხინად უჩანს, არცა ჭირი ზედაზედი; | არცა ლხინი ლხინად უჩანს, არცა ჭირი ზედა-ზედი; | |
| ვით ზღაპარი, ასრე ესმის უბედობა, თუნდა ბედი, | = | ვით ზღაპარი, ასრე ესმის უბედობა, თუნდა ბედი, |
| სხვაგან არის, სხვაგან ფრინავს, გონება უც ვითა ტრედი. | <> | სხვაგან არის, სხვაგან ფრინავს, გონება უც, ვითა ტრედი. |
| = | ||
| ღმერთმან ქმნას, შინა მოვიდეს ძე ჩემი გამარჯვებული, | <> | “ღმერთმან ქმნას, შინა მოვიდეს ძე ჩემი გამარჯვებული, |
| მე დავახვედრო ესე მზე და მისთვის დამზადებული; | მე დავახვედრო ესე მზე, და-, მისთვის დამზადებული; | |
| მან ათქმევინოს ნუთუ რა, ჩვენცა ვცნათ გაცხადებული, | = | მან ათქმევინოს ნუთუ რა, ჩვენცა ვცნათ გაცხადებული, |
| მუნამდის მთვარე შუქკრთომით ჯდეს, მზისა მოშორვებული». | <> | მუნამდის მთვარე შუქ-კრთომით ჯდეს, მზისა მოშორვებული». |
| = | ||
| ხელმწიფისა შვილსა გითხრობ კარგსა ყმასა, გულოვანსა, | <> | “ხელმწიფისა შვილსა გითხრობ კარგსა ყმასა, გულოვანსა, |
| უებროსა ზნედ და თვალად, შვენიერსა პირსა, ტანსა; | = | უებროსა ზნედ და თვალად, შვენიერსა პირსა, ტანსა; |
| მაშინ ლაშქარს წასრულ იყო, მუნ დაჰყოფდა დიდსა ხანსა, | მაშინ ლაშქარს წასრულ იყო, მუნ დაჰყოფდა დიდსა ხანსა, | |
| მამა მისთვის ამზადებდა მას, მნათობთა დასაგვანსა. | მამა მისთვის ამზადებდა მას, მნათობთა დასაგვანსა. | |
| მოიღეს, ტანსა ჩააცვეს შესამოსელი ქალისა, | <> | “მოიღეს, ტანსა ჩააცვეს შესამოსელი ქალისა, |
| მას ზედა შუქი მრავალი ჩნდა მნათობისა თვალისა, | = | მას ზედა შუქი მრავალი ჩნდა მნათობისა თვალისა, |
| დაადგეს თავსა გვირგვინი ერთობილისა ლალისა, | დაადგეს თავსა გვირგვინი ერთობილისა ლალისა, | |
| მუნ ვარდსა ფერი აშვენებს ბროლისა გამჭვირვალისა. | მუნ ვარდსა ფერი აშვენებს ბროლისა გამჭვირვალისა. | |
| მეფემან ბრძანა: «მოკაზმეთ საწოლი უფლისწულისა!» | <> | “მეფემან ბრძანა: «მოკაზმეთ საწოლი უფლის-წულისა!» |
| დაუდგეს ტახტი ოქროსა, წითლისა მაღრიბულისა; | = | დაუდგეს ტახტი ოქროსა, წითლისა მაღრიბულისა; |
| ადგა თვით დიდი ხელმწიფე, პატრონი სრისა სრულისა, | ადგა თვით დიდი ხელმწიფე, პატრონი სრისა სრულისა, | |
| მას ზედა დასვა იგი მზე, ლხინი მჭვრეტელთა გულისა. | მას ზედა დასვა იგი მზე, ლხინი მჭვრეტელთა გულისა. | |
| უბრძანა ცხრათა ხადუმთა დადგომა მცველად კარისად; | <> | “უბრძანა ცხრათა ხადუმთა დადგომა მცველად კარისად; |
| ხელმწიფე დაჯდა ნადიმად, მსგავსად მათისა გვარისად; | = | ხელმწიფე დაჯდა ნადიმად, მსგავსად მათისა გვარისად; |
| უბოძა უსენს უზომო მუქფად მის მზისა დარისად. | უბოძა უსენს უზომო მუქფად მის მზისა დარისად. | |
| სცემენ ბუკსა და ტაბლაკსა მოსამატებლად ზარისად. | <> | სცემდეს ბუკსა და ტაბლაკსა მოსამატებლად ზარისად. |
| = | ||
| გააგრძელეს ნადიმობა, სმა შეიქმნა მეტად გრძელი; | <> | “გააგრძელეს ნადიმობა, სმა შეიქმნა მეტად გრძელი, |
| ქალი პირმზე ბედსა ეტყვის: «რა ბედი მიც ჩემი მკლველი! | ქალი პირ-მზე ბედსა ეტყვის: «რა ბედი მიც ჩემი მკლველი! | |
| სადაური სად მოსრულ ვარ, ვის მივხვდები ვისთვის ხელი, | სადაური სად მოსულვარ, ვის მივხვდები, ვისთვის ხელი, | |
| რა ვქმნა, რა ვყო, რა მერგების, სიცოცხლე მჭირს მეტად ძნელი!» | = | რა ვქმნა, რა ვყო, რა მერგების, სიცოცხლე მჭირს მეტად ძნელი!» |
| კვლაცა იტყვის: «ნუ დავაჭნობ შვენებასა ვარდთა ფერსა, | <> | “კვლაცა იტყვის: «ნუ დავაჭნობ შვენებასა ვარდთა ფერსა; |
| ვეცადო რას, ნუთუ ღმერთმან მომარიოს ჩემსა მტერსა! | ვეცადო რას, ნუთუ ღმერთმან მომარიოს ჩემსა მტერსა; | |
| სიკვდილამდის ვის მოუკლავს თავი კაცსა მეცნიერსა? | = | სიკვდილამდის ვის მოუკლავს თავი კაცსა მეცნიერსა? |
| რა მისჭირდეს, მაშინ უნდან გონებანი გონიერსა!» | რა მისჭირდეს, მაშინ უნდან გონებანი გონიერსა!» | |
| ხადუმნი უხმნა, უბრძანა: «ისმინეთ, მოდით ცნობასა! | <> | “ხადუმნი უხმნა, უბრძანა: «ისმინეთ, მოდით ცნობასა! |
| მოღორებულ ხართ, დამცთარ ხართ თქვენ ჩემსა პატრონობასა, | მოღორებულხართ, დამცთარხართ თქვენ ჩემსა პატრონობასა, | |
| დამცთარა თქვენი პატრონი, ჩემსა თუ ლამის სძლობასა, | = | დამცთარა თქვენი პატრონი, ჩემსა თუ ლამის სძლობასა, |
| ჩემთვის ბუკსა და ტაბლაკსა ცუდად, გლახ, იცემს, ნობასა. | ჩემთვის ბუკსა და ტაბლაკსა ცუდად, გლახ, იცემს, ნობასა. | |
| არ ვარგ ვარ თქვენად დედოფლად, ჩემი გზა კიდეგანია; | <> | «არ ვარგვარ თქვენად დედოფლად, ჩემი გზა კიდეგანია; |
| მაშოროს ღმერთმან მამაცი, პირად მზე, საროტანია! | მაშოროს ღმერთმან მამაცი, პირად მზე, სარო ტანია! | |
| სხვასა რას მნუკევთ საქმესა, ჩემნი საქმენი სხვანია! | სხვასა რას მნუკევთ საქმესა, ჩემნი საქმენი სხვანია, | |
| თქვენ თანა ჩემი სიცოცხლე არ ჩემი შესაგვანია. | თქვენთანა ჩემი სიცოცხლე არ ჩემი შესაგვანია! | |
| = | ||
| უცილოდ თავსა მოვიკლავ, გულსა დავიცემ დანასა, | <> | «უცილოდ თავსა მოვიკლავ, გულსა დავიცემ დანასა, |
| თქვენ დაგხოცს თქვენი პატრონი, სოფელს ვერ დაჰყოფთ ხანასა; | = | თქვენ დაგხოცს თქვენი პატრონი, სოფელს ვერ დაჰყოფთ ხანასა; |
| ესე სჯობს: მოგცე საჭურჭლე, მძიმე მარტყია ტანასა, | <> | ესე სჯობს, მოგცე საჭურჭლე, მძიმე მარტყია ტანასა, |
| მე გამაპარეთ, გამიშვით, თვარა დაიწყებთ ნანასა». | მე გამაპარეთ, გამიშვით, თვარა დავიწყებთ ნანასა». | |
| = | ||
| შემოიხსნა მარგალიტი, შემოერტყა რაცა თვალი, | <> | “შემოიხსნა მარგალიტი, შემოერტყა რაცა თვალი, |
| მოიხადა გვირგვინიცა გამჭვირვალი, ერთობ ლალი; | = | მოიხადა გვირგვინიცა გამჭვირვალი, ერთობ ლალი; |
| მისცა, უთხრა: «გამომიღეთ, გეაჯები გულმხურვალი, | <> | მისცა, უთხრა: «გამომიღეთ, გეაჯები გულ-მხურვალი, |
| მე გამიშვით, ღმერთსა თქვენსა მიავალეთ თქვენი ვალი». | მე გამიშვით, ღმერთსა თქვენსა მიავალეთ დიდი ვალი». | |
| = | ||
| მონათა მიხვდა სიხარბე მის საჭურჭლისა ძვირისა, | <> | “მონათა მიხვდა სიხარბე მის საჭურჭლისა ძვირისა, |
| დაჰვიწყდა შიში მეფისა, ვითა ერთისა გზირისა, | დავიწყდა შიში მეფისა, ვითა ერთისა გზირისა, | |
| გამოპარება დაასკვნეს მის უებროსა პირისა. | = | გამოპარება დაასკვნეს მის უებროსა პირისა. |
| ნახეთ, თუ ოქრო რასა იქს, კვერთხი ეშმაკთა ძირისა! | <> | ნახეთ, თუ ოქრო რასა იქმს, კვერთხი ეშმაკთა ძირისა! |
| = | ||
| ვაჲ, ოქრო მისთა მოყვასთა აროდეს მისცემს ლხენასა, | <> | “ვა, ოქრო მისთა მოყვასთა აროდეს მისცემს ლხენასა, |
| დღედ სიკვდილამდის სიხარბე შეაქნევს კბილთა ღრჭენასა, | დღე სიკვდილამდე სიხარბე შეაქნევს კბილთა ღრჭენასა: | |
| შესდის და გასდის, აკლია, ემდურვის ეტლთა რბენასა, | = | შესდის და გასდის, აკლია, ემდურვის ეტლთა რბენასა, |
| კვლა აქა სულსა დაუბამს, დაუშლის აღმაფრენასა. | კვლა აქა სულსა დაუბამს, დაუშლის აღმაფრენასა. | |
| რა ხადუმთა აუსრულეს საქმე მისი საწადელი, | <> | “რა ხადუმთა აუსრულეს საქმე მისი საწადელი, |
| ერთმან ტანსა აიხადა, მისცა მისი ჩასაცმელი, | = | ერთმან ტანსა აიხადა, მისცა მისი ჩასაცმელი, |
| სხვანი კარნი გამოარნეს, იჯრებოდა დარბაზს მსმელი. | სხვანი კარნი გამოარნეს, იჯრებოდა დარბაზს მსმელი. | |
| დარჩა მთვარე გველისაგან, გავსებული, ჩაუნთქმელი. | <> | დარჩა მთვარე გავსებული, გველისაგან ჩაუნთქმელი. |
| = | ||
| მონანიცა გარდიხვეწნეს, გაიპარნეს მასვე თანა. | <> | “მონანიცა გარდიხვეწნეს, გაიპარნეს მასვე თანა. |
| ქალმან კარსა დამირეკა, ფატმანობა ჩემი ბრძანა. | = | ქალმან კარსა დამირეკა, ფატმანობა ჩემი ბრძანა. |
| გავე, ვიცან, მოვეხვიე, გამიკვირდა მეცა განა! | <> | გავე, ვიცან, მოვეხვიე, გამიკვირდა, მეცა განა! |
| შინა ყოლა არ შემომყვა: «რად მაწვეო!» – შემანანა. | შინა ყოლა არ შემომყვა: «რად მაწვეო?» შემანანა. | |
| = | ||
| მიბრძანა: «თავი ვიყიდე მოცემულითა შენითა, | <> | “მიბრძანა: «თავი ვიყიდე მოცემულითა შენითა; |
| მუქაფა ღმერთმან შემოგზღოს მოწყალებითა ზენითა! | = | მუქაფა ღმერთმან შემოგზღოს მოწყალებითა ზენითა! |
| ვეღარ დამმალავ, გამიშვი, ფიცხლა გამგზავნე ცხენითა, | <> | ვეღარ დამმალავ, გამიშვი, ფიცხლად გამგზავნე ცხენითა, |
| სადამდის სცნობდეს ხელმწიფე, კაცთა მომწევდეს რბენითა». | = | სადამდის სცნობდეს ხელმწიფე, კაცთა მომწევდეს რბენითა». |
| შევე ფიცხლად საჯინიბოს, ავხსენ ცხენი უკეთესი, | <> | “შევე ფიცხლად საჯინიბოს, ავხსენ ცხენი უკეთესი, |
| შეუკაზმე, ზედა შევსვი მხიარული, არ მოკვნესი; | შევუკაზმე, ზედა შევსვი მხიარული, არ-მოკვნესი. | |
| ჰგვანდა, ოდეს ლომსა შეჯდეს მზე, მნათობთა უკეთესი. | ჰგვანდა, ოდეს ლომსა შეჯდეს მზე, მნათობთა უკეთესი, | |
| წახდა ჩემი ჭირნახული, ვერ მოვიმკე, რაცა ვსთესი. | წახდა ჩემი ჭირნახული; ვერ მოვიმკე, რაცა ვსთესი. | |
| = | ||
| დღე მიიყარა, ხმა გახდა, მოვიდა მისი მდევარი, | <> | “დღე მიიყარა, ხმა გახდა, მოვიდა მისი მდევარი, |
| მოიცვეს შიგან ქალაქი, შეიქმნა მოსაწევარი; | = | მოიცვეს შიგან ქალაქი, შეიქმნა მოსაწევარი; |
| მე მკითხეს, ვარქვი: «თუ ჰპოვოთ მუნ სახლსა, სადა მე ვარი, | მე მკითხეს, ვარქვი: «თუ ჰპოვოთ მუნ სახლსა, სადა მე ვარი, | |
| მეფეთა ვიყო შემცოდე და მათი სისხლთა მზღვევარი!» | <> | მეფეთა ვიყო შემცოდე და მათთა სისხლთა მზღვევარი!» |
| = | ||
| მონახეს, ვერა შეიგნეს, შეიქცეს დაწბილებულნი; | <> | “მონახეს, ვერა შეიგნეს, შეიქცეს დაწბილებულნი, |
| მას აქათ იგლოვს ხელმწიფე და ყოვლნი მისნი ხლებულნი. | = | მას აქათ იგლოვს ხელმწიფე და ყოვლნი მისნი ხლებულნი. |
| დახედენ დარბაზის ერთა: შევლენ ისფრითა ღებულნი! | <> | დახედენ დარბაზის ერთა, შევლენ ისფრითა ღებულნი, |
| მზე მოგვეშორვა, მას აქათ ჩვენ ვართ სინათლეკლებულნი. | მზე მოგვეშორვა, მას აქათ ჩვენ ვართ სინათლე-კლებულნი. | |
| = | ||
| მის მთვარისა სადაობა კვლა გიამბო, საქმე კვლაცი; | <> | “მის მთვარისა სადაობა კვლა გიამბო, საქმე კვლაცი; |
| აწ უწინა ესე გითხრა, რას მექადდა ისი კაცი: | = | აწ უწინა ესე გითხრა, რას მექადდა ისი კაცი: |
| მე, გლახ, ვიყავ მისი ნეზვი, იგი იყო ჩემი ვაცი. | მე, გლახ, ვიყავ მისი ნეზვი, იგი იყო ჩემი ვაცი. | |
| კაცსა დასვრის უგულობა და დიაცსა ბოზი ნაცი. | კაცსა დასვრის უგულობა და დიაცსა ბოზი ნაცი. | |
| მით არ ჯერ ვარ ქმარსა ჩემსა, მჭლე არის და თვალად ნასი, | <> | “მით არ ჯერ ვარ ქმარსა ჩემსა, მჭლე არის და თვალად ნასი. |
| ისი კაცი ჭაშნაგირი დარბაზს იყო მეტად ხასი; | = | ისი კაცი ჭაშნაგირი დარბაზს იყო მეტად ხასი; |
| ჩვენ გვიყვარდა ერთმანერთი, არ მაცვია თუცა ფლასი, | ჩვენ გვიყვარდა ერთმანერთი, არ მაცვია თუცა ფლასი, | |
| ნეტარძი ვინ სისხლი მისი შემახვრიტა ერთი თასი! | ნეტარძი ვინ სისხლი მისი შემახვრიტა ერთი თასი! | |
| ესე ამბავი მას თანა ვთქვი დიაცურად, ხელურად: | <> | “ესე ამბავი მასთანა ვთქვი დიაცურად, ხელურად: |
| ჩემსავე მოსლვა მის მზისა და გაპარება მელურად. | = | ჩემსავე მოსლვა მის მზისა და გაპარება მელურად. |
| გამჟღავნებასა მექადდა არმოყვარულად, მტერულად; | <> | გამჟღავნებასა მექადდა არ მოყვარულად, მტერულად, |
| აწ ისრე მკვდარსა ვიგონებ, იშ, თავი ვიხსენ მე რულად! | = | აწ ისრე მკვდარსა ვიგონებ, იშ, თავი ვიხსენ მე რულად! |
| დამექადის, რაზომჯერცა წავიკიდნით თავისწინა. | <> | “დამექადის, რაზომჯერცა წავიკიდნით თავის წინა. |
| ოდეს მეხმე, არ მეგონა მე იმისი ყოფა შინა; | = | ოდეს მეხმე, არ მეგონა მე იმისი ყოფა შინა; |
| მოსრულ იყო, მოსლვა ეთქვა; შენცა მოხვე, შემეშინა, | მოსრულ იყო, მოსლვა ეთქვა; შენცა მოხვე, შემეშინა, | |
| ამად გკადრე: «ნუ მოხვალო», მოგაგებე მონა წინა. | ამად გკადრე: «ნუ მოხვალო», მოგაგებე მონა წინა. | |
| აღარ დაჰბრუნდით, მოხვედით, შუქნი თქვენ ჩემთვის არენით; | <> | “აღარ დაჰბრუნდით, მოხვედით, შუქნი თქვენ ჩემთვის არენით; |
| შეიყარენით ორნივე, ჩემ ზედა დაიჯარენით; | = | შეიყარენით ორნივე, ჩემ ზედა დაიჯარენით; |
| ამად შევშინდი, ღონენი ვეღარა მოვაგვარენით, | ამად შევშინდი, ღონენი ვეღარა მოვაგვარენით, | |
| იმას, გლახ, ჩემი სიკვდილი გულითა სწადდა, არ ენით. | იმას, გლახ, ჩემი სიკვდილი გულითა სწადდა, არ ენით. | |
| თუმცა ისი არ მოგეკლა, მისრულ იყო დარბაზს ვითა, | <> | “თუმცა ისი არ მოგეკლა, მისრულიყო დარბაზს ვითა, |
| შემასმენდა ჯავრიანი, გული ედვა ცეცხლებრ წვითა; | = | შემასმენდა ჯავრიანი, გული ედვა ცეცხლებრ წვითა; |
| მეფე მწყრალი გარდასწმედდა სახლსა ჩემსა გარდაგვითა, | მეფე მწყრალი გარდასწმედდა სახლსა ჩემსა გარდაგვითა, | |
| შვილთა, ღმერთო, დამაჭმევდა, დამქოლვიდა მერმე ქვითა! | შვილთა, ღმერთო, დამაჭმევდა, დამქოლვიდა მერმე ქვითა! | |
| მუქაფა ღმერთმან შემოგზღოს, – მადლსა გკადრებდე მე რასა, – | <> | “მუქაფა ღმერთმან შემოგზღოს! – მადლსა გკადრებდე მე რასა, |
| რომელმან დამხსენ მშვიდობით იმა გველისა მზერასა! | = | რომელმან დამხსენ მშვიდობით იმა გველისა მზერასა! |
| აწ ამას იქით ვნატრიდე ჩემსა ეტლსა და წერასა, | აწ ამას იქით ვნატრიდე ჩემსა ეტლსა და წერასა, | |
| აღარ ვიშიშვი სიკვდილსა, ჰაჲჰაჲ, ჩავიჭერ ქვე რასა!“ | <> | აღარ ვიშიშვი სიკვდილსა, ჰაი, ჩავიჭერ მე რასა!“ |
| = | ||
| ავთანდილ უთხრა: „ნუ გეშის, წიგნსაცა აგრე სწერია: | ავთანდილ უთხრა: „ნუ გეშის, წიგნსაცა აგრე სწერია: | |
| მოყვარე მტერი ყოვლისა მტრისაგანც უფრო მტერია; | <> | მოყვარე მტერი ყოვლისა მტრისაგან უფრო მტერია. |
| არ მიენდობის გულითა, თუ კაცი მეცნიერია. | არ მიენდობის გულითა, თუ კაცი მეცნიერია, | |
| ნუღარ იშიშვი იმისგან, აწ იგი მკვდართა ფერია. | = | ნუღარ იშიშვი იმისგან, აწ იგი მკვდართა ფერია. |
| იგივე მითხარ, მას აქათ, ქალი გაჰგზავნე შენ ოდეს, | <> | “იგივე მითხარ, მას აქათ, ქალი გაჰზავნე შენ ოდეს, |
| რაღაცა გეცნას ამბავი, ანუ რა მისი გსმენოდეს“. | რაცაღა გეცნას ამბავი, ანუ რა მისი გსმენოდეს“. | |
| კვლა იტყვის ფატმან ტირილით, კვლა თვალთა ცრემლი სდენოდეს: | = | კვლა იტყვის ფატმან ტირილით, კვლა თვალთა ცრემლი სდენოდეს: |
| „წახდესო შუქნი, რომელნი მზისაებრ ველთა ჰფენოდეს!“ | <> | “წარხდესო შუქნი, რომელნი მზისაებრ ველთა ჰფენოდეს!“ |
| ამბავი ნესტან-დარეჯანისა ქაჯთაგან შეპყრობისა | ამბავი ნესტან-დარეჯანისა ქაჯთაგან შეპყრობისა. | |
| ვაჲ, საწუთროო, სიცრუით თავი სატანას ადარე! | ვა, საწუთროო, სიცრუით თავი სატანას ადარე | |
| შენი ვერავინ ვერა ცნას, შენი სიმუხთლე სად არე; | = | შენი ვერავინ ვერა ცნას, შენი სიმუხთლე სად არე; |
| პირი მზისაებრ საჩინო სად უჩინო ჰყავს, სად არე? | <> | პირი მზისაებრ საჩინო სად უჩინო ჰყავ, სად არე? |
| მით ვხედავ, ბოლოდ სოფელსა ოხრად ჩანს ყოვლი, სად არე! | = | მით ვხედავ, ბოლოდ სოფელსა ოხრად ჩანს ყოვლი, სად არე! |
| ფატმან იტყვის: „მომეშორვა მზე, მნათობი სრულად ხმელთა, | <> | ფატმან იტყვის: „მომეშორვა მზე, მნათობი სრულად ხმელთა. |
| სიცოცხლე და სულდგმულობა, მონაგები ჩემთა ხელთა; | სიცოცხლე და სულ-დგმულობა, მონაგები ჩემთა ხელთა; | |
| მას უკანით გაუწყვედლად დება მჭირდის ცეცხლთა ცხელთა, | = | მას უკანით გაუწყვედლად დება მჭირდის ცეცხლთა ცხელთა, |
| ვერ გავახმე წყარო ცრემლთა, თვალთა ჩემთა გადმომღვრელთა. | ვერ გავახმე წყარო ცრემლთა, თვალთა ჩემთა გადმომღვრელთა. | |
| სახლი და შვილნი მომძულდეს, ვჯდი უგულოთა გულითა, | <> | “სახლი და შვილი მომძულდა, ვჯდი უგულოთა გულითა, |
| მას ვიგონებდი მღვიძარე, რა მიმელულის ლულითა; | მას ვიგონებდი მღვიძარე, რა მიმეძინის ლულითა; | |
| უსენ, გამტეხი ფიცისა, მიჩს უსჯულოთა სჯულითა, | = | უსენ, გამტეხი ფიცისა, მიჩს უსჯულოთა სჯულითა, |
| ვერ მიმიახლოს საახლოდ კრულმან პირითა კრულითა. | ვერ მიმიახლოს საახლოდ კრულმან პირითა კრულითა. | |
| დღესა ერთსა, საღამოჟამ, – ჩასლვა იყო ოდენ მზისა, – | <> | “დღესა ერთსა, საღამო-ჟამ, ჩასლვა იყო ოდენ მზისა, |
| წავდეგ წინა დარიჯაგთა, კარი მიჩნდა ხანაგისა; | = | წავდეგ წინა დარიჯაგთა, კარი მიჩნდა ხანაგისა; |
| ვიგონებდი, სევდა მკლვიდა მისისავე გონებისა, | ვიგონებდი, სევდა მკლვიდა მისისავე გონებისა, | |
| ვთქვი: «კრულია ზენაარი ყოვლისამცა მამაცისა». | ვთქვი: «კრულია ზენაარი ყოვლისამცა მამაცისა». | |
| მო-სითმე-ვიდა ღარიბი მონა მოყვსითა სამითა, | <> | “მოვიდა სითმე ღარიბი, მონა მოყვსითა სამითა, |
| მონა – მონურად მოსილი, სხვანი – მგზავრულად ხამითა; | მონა მონურად მოსილი, სხვანი მგზავრულად ხამითა; | |
| სასმელ-საჭმელი მოიღეს, ქალაქს ნასყიდი დრამითა, | = | სასმელ-საჭმელი მოიღეს, ქალაქს ნასყიდი დრამითა, |
| სმიდეს, ჭამდეს და უბნობდეს, სხდეს მხიარულნი ამითა. | სმიდეს, ჭამდეს და უბნობდეს, სხდეს მხიარულნი ამითა. | |
| მე უყურებდი, უჭვრეტდი; თქვეს: «ამოდ გავიხარენით, | <> | “მე ვუყურებდი, ვუჭვრეტდი; თქვეს: «ამოდ გავიხარენით |
| მაგრა ჩვენ აქა მოყვასნი უცხონი შევიყარენით, | = | მაგრა ჩვენ აქა მოყვასნი უცხონი შევიყარენით, |
| არცა რა ვიცით, ვინ ვინ ვართ, ანუ სით მოვიარენით, | <> | არცა არა ვიცით, ვინ ვინ ვართ, ანუ სით მოვიარენით, |
| ხამს ერთმანერთსა ამბავი ჩვენიცა უთხრათ ბარ ენით». | ხამს, ერთმანერთსა ამბავი ჩვენიცა ვუთხართ ბარ ენით». | |
| = | ||
| მათ სხვათა მათი ამბავი თქვეს, ვითა მგზავრთა წესია; | <> | “მათ სხვათა მათი ამბავი თქვეს, ვითა მგზავრთა წესია; |
| მონამან უთხრა: «ჰე, ძმანო, განგება რამე ზესია: | = | მონამან უთხრა: «ჰე, ძმანო, განგება რამე ზესია: |
| მე მარგალიტსა მოგიმკი, თქვენ ქვრიმი დაგითესია, | მე მარგალიტსა მოგიმკი, თქვენ ქვრიმი დაგითესია, | |
| ჩემი ამბავი ამბავთა თქვენთაგან უკეთესია. | ჩემი ამბავი ამბავთა თქვენთაგან უკეთესია. | |
| მე ვარო მონა მეფისა მაღლისა, ქაჯთა მფლობლისა; | <> | «მე ვარო მონა მეფისა მაღლისა, ქაჯთა მფლობლისა; |
| მათ მიხვდა ცემა სენისა, მათისა დამამხობლისა: | = | მათ მიხვდა ცემა სენისა, მათისა დამამხობლისა: |
| მოგვიკვდა შემწე ქვრივისა, შემწყნარებელი ობლისა, | მოგვიკვდა შემწე ქვრივისა, შემწყნარებელი ობლისა, | |
| აწ შვილთა მისთა და მისი ზრდის, უკეთესი მშობლისა. | აწ შვილთა მისთა და მისი ზრდის, უკეთესი მშობლისა. | |
| დულარდუხტ არის დიაცი, მაგრა კლდე, ვითა ლოდია, | <> | «დულარდუხტ არის დიაცი, მაგრა კლდე, ვითა ლოდია, |
| ვისცა არ დაჰკოდს, ყმა მისი ვერავის დაუკოდია; | ვისცა არ დაჰკდეს, ყმა მისი ვერავის დაუკოდია; | |
| მას უსხენ წვრილნი ძმისწულნი: როსან და ერთი როდია, – | მას უსხენ წვრილნი ძმის-წულნი: როსან და ერთი როდია, – | |
| აწ იგი ქაჯეთს ხელმწიფედ ქვე ზის, მორჭმული სწოდია. | = | აწ იგი ქაჯეთს ხელმწიფედ ქვე ზის, მორჭმული სწოდია. |
| გვესმა ამბავი, ზღვათ იქით სიკვდილი დისა მათისა, | <> | «გვესმა ამბავი, ზღვათ იქით სიკვდილი დისა მათისა, |
| შეიჭირვებდეს ვაზირნი, დაშალეს ქმნა ხალვათისა, | = | შეიჭირვებდეს ვაზირნი, დაშალეს ქმნა ხალვათისა, |
| ვითა ვჰკადროთო დავსება პირისა, ხმელთა მნათისა?! | <> | ვითა ვჰკადროთო დავსება პირისა, ხმელთა მნათისა? |
| როშაქ მონაა, თავადი მონისა ბევრათასისა. | როშაქ მონაა, თავადი მონისა ბევრ-ათასისა. | |
| = | ||
| როშაქ ბრძანა: «მო-ცა-ვინ-მკლას, მე ტირილსა არ დავხვდები. | <> | «როშაქ ბრძანა: „მო-ცა-ვინ-მკლავს, მე ტირილსა არ დავხვდები. |
| მინდორს წავალ, ვიმეკობრებ, ალაფითა ავივსები, | = | მინდორს წავალ, ვიმეკობრებ, ალაფითა ავივსები, |
| შინა მოვალ შოებული, ადრე ზედამოვესწრები, | <> | შინა მოვალ შოებული, ადრე ზედა მოვესწრები, |
| მეფე დისა დატირებად წავიდოდეს, წა-ცა-ვჰყვები». | = | მეფე დისა დატირებად წავიდოდეს, წა-ცა-ვჰყვები». |
| გვითხრა მისთა ხელისათა: «წავალ, თანა წამომყევით!» | <> | « გვითხრა მისთა ხელისათა: „წავალ, თან წამომყევით!» |
| წაგვიტანა მონა ასი, ყველაკაი მისგან რჩევით. | = | წაგვიტანა მონა ასი, ყველაკაი მისგან რჩევით. |
| დღისით, მზისით ვმეკობრობდით, ღამეთაცა ვიყვნით თევით; | დღისით, მზისით ვმეკობრობდით, ღამეთაცა ვიყვნით თევით; | |
| დია ვლეწეთ ქარავანი, ლარი ჩვენკენ გარდმოვდევით. | <> | დია ვლეწეთ ქარავანი, ლარი ჩვენკე გარდმოვდევით. |
| = | ||
| მინდორ-მინდორ მოვიდოდით ჩვენ ღამესა დია ბნელსა, | <> | «მინდორ-მინდორ მოვდიოდით ჩვენ ღამესა დია ბნელსა,» |
| დიდნი რამე სინათლენი გამოგვიჩნდეს შუა ველსა; | = | დიდნი რამე სინათლენი გამოგვიჩნდეს შუა ველსა; |
| ვთქვით, თუ: მზეა ნუთუ ზეცით ჩამოჭრილი ზედა ხმელსა! | ვთქვით, თუ: მზეა ნუთუ ზეცით ჩამოჭრილი ზედა ხმელსა! | |
| დაბნეულნი მივეცენით გონებასა ჩვენსა მსჯელსა. | დაბნეულნი მივეცენით გონებასა ჩვენსა მსჯელსა. | |
| ზოგთა ვთქვით: «არის ცისკარი», ზოგთა თქვეს: «არის მთვარეო»; | <> | «ზოგთა ვთქვით: არის ცისკარი; ზოგთა თქვეს: არის მთვარეო; |
| მას დარაზმულთა მივმართეთ, ახლოსმცა ვნახეთ ბარეო! | = | მას დარაზმულთა მივმართეთ, ახლოსმცა ვნახეთ ბარეო! |
| შორს მოუარეთ, მივედით, შემოვადეგით გარეო; | <> | შორს მოვუარეთ, მივედით, შემოვადეგით გარეო; |
| მით ნათლიდაღმა გამოხდა ხმა, ჩვენი მოუბარეო. | = | მით ნათლიდაღმა გამოხდა ხმა, ჩვენი მოუბარეო. |
| გვითხრა: «ვინ ხართ, ცხენოსანნო? თქვენ სახელნი თქვენნი თქვენით; | <> | «გვითხრა: „ვინ ხართ ცხენოსანნო? თქვენ სახელნი თქვენნი თქვენით; |
| გულანშაროთ მოციქული ქაჯეთს მივალ, მერიდენით!» | გულანშაროთ მოციქული ქაჯეთს მივალ, მერიდენით». | |
| ესე გვესმა, მოვადეგით, ალყად გარემოვერტყენით, | ესე გვესმა, მოვადეგით, ალყად გარე მოვერტყენით, | |
| პირმზე რამე ცხენოსანი გავიცადეთ თვალით ჩვენით. | პირ-მზე რამე ცხენოსანი გავიცადეთ თვალით ჩვენით. | |
| = | ||
| უჭვრიტეთ პირსა მნათობსა, ელვათა მაელვარებსა; | <> | «ვუჭვრიტეთ პირსა მნათობსა, ელვათა მაელვარებსა; |
| მისი ციმციმი მზისაებრ ეფინებოდა არებსა; | = | მისი ციმციმი მზისაებრ ეფინებოდა არებსა; |
| ძვირ-ძვირად გვეუბნებოდა სიტყვასა რასმე წყნარებსა, | ძვირ-ძვირად გვეუბნებოდა სიტყვასა რასმე წყნარებსა, | |
| კბილთაგან შუქი შეადგა ზედან გიშრისა სარებსა. | კბილთაგან შუქი შეადგა ზედან გიშრისა სარებსა. | |
| კვლა ვეუბნენით მას მზესა ტკბილმოუბრითა ენითა. | <> | «კვლა ვეუბენით მას მზესა ტკბილ-მოუბრითა ენითა. |
| არ მონა იყო, ტყუოდა, ჩვენ ესე შევიგენითა; | = | არ მონა იყო, ტყუოდა, ჩვენ ესე შევიგენითა; |
| როშაქ შეატყო ქალობა, გვერდსა წაუდგა ცხენითა; | <> | როშაქ შეატყო ქალობა, გვერდსა წაუდგა ცხენითა, |
| აღარ გაუშვით, დაჭირვა ვჰკადრეთ ხელითა ჩვენითა. | აღარ გავუშვით, დაჭირვა ვჰკადრეთ ხელითა ჩვენითა. | |
| = | ||
| კვლა ვჰკითხეთ: «გვითხარ მართალი, საქმე შენ მზებრ ნათელისა, | <> | «კვლა ვჰკითხეთ: „გვითხარ მართალი საქმე შენ მზებრ ნათელისა, |
| ვისი ხარ, ვინ ხარ, სით მოხვალ მანათობელი ბნელისა?» | = | ვისი ხარ, ვინ ხარ, სით მოხვალ მანათობელი ბნელისა?» |
| მან არა გვითხრა, გაუშვა წყარო ცრემლისა ცხელისა. | მან არა გვითხრა, გაუშვა წყარო ცრემლისა ცხელისა. | |
| რა საბრალოა გავსილი მთვარე, ჩანთქმული გველისა! | <> | რა საბრალოა გავსილი მთვარე, ჩანთქმული გველისა. |
| = | ||
| არცა რა ცხადი ამბავი, არცა რა დასამალავი, | <> | «არცა რა ცხადი ამბავი, არცა რა დასამალავი, |
| არა არ გვითხრა, ვინ იყო ან ვისგან ნამუხთალავი; | არა არ გვითხრა, ვინ იყო, ან ვისგან ნამუხთალავი; | |
| ქუშ-ქუშად გვეუბნებოდა კუშტი, თავისა მკრძალავი, | ქუშ-ქუშად გვეუბნებოდა, კუშტი, თავისა მკრძალავი, | |
| ვითა ასპიტი, მჭვრეტელთა მისთა თვალითა მლალავი. | = | ვითა ასპიტი, მჭვრეტელთა მისთა თვალითა მლალავი. |
| როშაქ გვიბრძანა: «ნუ ჰკითხავთ, აწ თურე არსათქმელია, | <> | «როშაქ გვიბრძანა: «ნუ ჰკითხავთ, აწ თურე არ-სათქმელია, |
| ამისი საქმე უცხოა, საამბობლადცა ძნელია; | = | ამისი საქმე უცხოა, საამბობლადცა ძნელია; |
| ბედი მეფისა ჩვენისა არსთაგან სანატრელია, | ბედი მეფისა ჩვენისა არსთაგან სანატრელია, | |
| მით რომე ღმერთი მას მისცემს, რაც უფრო საკვირველია. | მით რომე ღმერთი მას მისცემს, რაც უფრო საკვირველია. | |
| ესე ღმერთსა მისაგვრელად მისად ჩვენთვის მოუცია, | <> | «ესე ღმერთსა მისაგვრელად მისად ჩვენთვის მოუცია, |
| მიუტანოთ არმაღანად, დაგვიმადლებს მეტად დია. | მივუტანოთ არმაღანად, დაგვიმადლებს მეტად დია. | |
| თუ დავმალავთ, დავმჟღავნდებით, მეფე ჩვენი ამაყია, | = | თუ დავმალავთ, დავმჟღავნდებით, მეფე ჩვენი ამაყია, |
| პირველ – მათი შეცოდება, მერმე დიდი აუგია». | პირველ – მათი შეცოდება, მერმე დიდი აუგია». | |
| მივემოწმენით, თათბირნი არ კიდე გავაკიდენით; | <> | «მივემოწმენით, თათბირნი არ კიდე გავაკიდენით; |
| დავბრუნდით, ქაჯეთს მივმართეთ, მას წინა მოვეკიდენით, | დავბრუნდით, ქაჯეთს მივმართეთ, მას წინა მოვეკიდენით; | |
| არცა რა ვჰკადრეთ ხელდახელ, არცა თუ წავეკიდენით; | = | არცა რა ვჰკადრეთ ხელდახელ, არცა თუ წავეკიდენით; |
| იგი ტირს, ღაწვსა გულმდუღრად ჩარცხის ცრემლისა კი დენით. | <> | იგი ტირს, ღაწვსა გულ-მდუღრად ჩარცხის ცრემლისა კი დენით. |
| = | ||
| მე როშაქს ვჰკადრე: «გამიშვი კვლა ადრე თქვენი მხლებელი; | <> | «მე როშაქს ვჰკადრე: «გამიშვი კვლა ადრე თქვენი მხლებელი; |
| აწ გულანშაროს ქალაქსა ვარ საქმის რასმე მდებელი». | აწ გულანშაროს ქალაქსა ვარ საქმის რასმე მდებელი ». | |
| მან გამომიშვა, აქ სადმე ლარი მიც წასაღებელი; | მან გამომიშვა, აქ სადმე ლარი მიც წასაღებელი, | |
| თანა წავიტან, წა-ცა-ვალ მე მათი ზედამსწრებელი». | თანა წავიტან, წა-ცა-ვალ მე მათი ზედა-მსწრებელი». | |
| = | ||
| მათ კაცთა დია ეამა ესე ამბავი მონისა. | <> | “მათ კაცთა დია ეამა ესე ამბავი მონისა. |
| მე გავიგონე, შე-რე-მშრა ნაკადი ცრემლთა ფონისა, | = | მე გავიგონე, შე-რე-მშრა ნაკადი ცრემლთა ფონისა, |
| მენიშნა, ყოვლი ნიშანი ვიცან ჩემისა ღონისა, | მენიშნა, ყოვლი ნიშანი ვიცან ჩემისა ღონისა, | |
| ცოტაი ლხინი მომეცა, მსგავსი დრამისა წონისა. | ცოტაი ლხინი მომეცა, მსგავსი დრამისა წონისა. | |
| მოვიყვანე იგი მონა, ახლოს დავსვი ჩემსა წინა, | <> | “მოვიყვანე იგი მონა, ახლოს დავსვი ჩემსა წინა, |
| ვჰკითხე: «მითხარ, რას იტყოდი? გაგონება მეცა მინა». | ვჰკითხე: «მითხარ, რას იტყოდი, გაგონება მეც მინა?» | |
| მან იგივე კვლა მიამბო, რაცა მუნით მომესმინა, | = | მან იგივე კვლა მიამბო, რაცა მუნით მომესმინა, |
| ამ ამბავმან გამაცოცხლა, სულმობრძავი დამარჩინა. | <> | ამ ამბავმან გამაცოცხლა, სულ-მობრძავი დამარჩინა. |
| = | ||
| მე ორნი შავნი მონანი მყვანან სავსენი გრძნებითა: | <> | “მე ორნი შავნი მონანი მყვანან სავსენი გრძნებითა: |
| უჩინოდ მივლენ-წამოვლენ მათითა ხელოვნებითა; | = | უჩინოდ მივლენ-წამოვლენ მათითა ხელოვნებითა; |
| მოვასხენ, ქაჯეთს გავგზავნენ, ვარქვი, თუ: «ნუ დასდგებითა, | მოვასხენ, ქაჯეთს გავგზავნენ, ვარქვი, თუ: «ნუ დასდგებითა, | |
| მაცნობეთ მისი ამბავი თქვენითა მოქმედებითა». | მაცნობეთ მისი ამბავი თქვენითა მოქმედებითა». | |
| სამ დღე მოვიდეს, მიამბეს, ფიცხლა ებიჯა გზისადა, | <> | “სამ დღე მოვიდეს, მიამბეს, ფიცხლა ებიჯა გზისადა: |
| მიუგვრიაო მეფისა, ზღვას იქით წამავლისადა, | «მიუგვრიაო მეფისა, ზღვას იქით წამავლისადა, | |
| ვერვის შეუდგმან საჭვრეტლად თვალნი, მართ ვითა მზისადა, | ვერვის შეუდგმან საჭვრეტად თვალნი, მართ ვითა მზისადა, | |
| ქვე დაუწინდავს საცოლედ როსან ცოტასა ყმისადა. | = | ქვე დაუწინდავს საცოლედ როსან ცოტასა ყმისადა. |
| «როსანს შევრთოთო, – დულარდუხტს მეფესა უბრძანებია, – | <> | «როსანს შევრთოთო», – დულარდუხტს მეფესა უბრძანებია, – |
| ჯერთ ქორწინებად არა მცალს, აწ გული ცეცხლნადებია; | «ჯერ ქორწინებად არა მცალს, აწ გული ცეცხლ-ნადებია; | |
| შემოვიქცევი, შევისძლობ, ვინ ცისა მზედ ნაქებია». | = | შემოვიქცევი, შევისძლობ, ვინ ცისა მზედ ნაქებია». |
| ციხეს დაუსვამს, ხადუმი ერთაი უახლებია. | ციხეს დაუსვამს, ხადუმი ერთაი უახლებია. | |
| ყოვლი მცოდნელი გრძნებისა მას თანაწაუტანია, | <> | “ყოვლი მცოდნელი გრძნებისა მას თანა წაუტანია, |
| მით რომე გზაა საჭირო, მტერნი საომრად მზანია; | = | მით რომე გზაა საჭირო, მტერნი საომრად მზანია; |
| ქვე დაუყრიან მოყმენი, ვინც უფრო გულოვანია, | <> | ქვე დაუყრია მოყმები, ვინც უფრო გულოვანია, |
| დაეყოვნების: წასრულა, ჯერეთ ცოტაი ხანია. | დაეყოვნების; წასრულა, ჯერეთ ცოტაი ხანია. | |
| = | ||
| ქაჯთა ქალაქი აქამდის მტერთაგან უბრძოლველია: | <> | “ქაჯთა ქალაქი აქამდის მტერთაგან უბრძოლველია: |
| ქალაქსა შიგან მაგარი კლდე მაღალი და გრძელია; | ქალაქსა შიგან მაგარი კლდე მაღალი და გრძელია, | |
| მას კლდესა შუა გვირაბი, ასაძრომელი ხვრელია, | = | მას კლდესა შუა გვირაბი, ასაძრომელი ხვრელია, |
| მუნ არის მარტო მნათობი, მისთა შემყრელთა მწველია. | მუნ არის მარტო მნათობი, მისთა შემყრელთა მწველია. | |
| გვირაბის კარსა ნიადაგ მოყმე სცავს არპირნასები, | <> | “გვირაბის კარსა ნიადაგ მოყმე სცავს არ პირ-ნასები, |
| ათი ათასი ჭაბუკი დგას, ყველაკაი ხასები, | = | ათი ათასი ჭაბუკი დგას, ყველაკაი ხასები, |
| ქალაქის კართა სამთავე – სამათას – სამათასები. | <> | ქალაქის კართა სამთავე – სამათას-სამათასები. |
| გულო, გაგსაჯა სოფელმან, არ ვიცი, და გლახ, რას ები!“ | გულო, გაგსაჯა სოფელმან, არ ვიცი და, გლახ, რას ები!» | |
| = | ||
| ესე ამბავი ავთანდილ პირმზემან, მაგარვადამან, | <> | ესე ამბავი ავთანდილ პირ-მზემან, მაგარ-ვადამან, |
| რა მოისმინა, ეამა, სხვად არა გაუცხადა მან, | = | რა მოისმინა, ეამა, სხვად არა გაუცხადა მან, |
| შესწირა ღმერთსა მადლობა ტურფამან დანაბადამან: | შესწირა ღმერთსა მადლობა ტურფამან დანაბადამან: | |
| „ამბავი ჩემი სალხინო მითხრაო ვისმანღა დამან!“ | <> | “ამბავი ჩემი სალხინო მითხარო ვისმანღა დამან!“ |
| = | ||
| ფატმანს უთხრა: „საყვარელო, კმა ხარ ჩემგან სასურველად! | <> | ფატმანს უთხრა: „საყვარელო, კმა ხარ ჩემგან სასურველად, |
| მე ამბავი სანატრელი მომასმინე არ პირბნელად, | მე ამბავი სანატრელი მომასმინე არ პირ-ბნელად, | |
| მაგრა საქმე ქაჯეთისა გამაგონე უფრო მრთელად: | მაგრა საქმე ქაჯეთისა გამაგონე უფრო მრთელად, | |
| ქაჯი ყველა უხორცოა, რამან შექმნა ხორციელად? | ქაჯნი ყველა უხორცოა, რამან შექმნა ხორციელად? | |
| = | ||
| მის ქალისა სიბრალული ამანთებს და მიდებს ალსა, | <> | “მის ქალისა სიბრალული ამანთებს და მიდებს ალსა, |
| მაგრა ქაჯნი უხორცონი რას აქნევენ, მიკვირს, ქალსა?!“ | მაგრა ქაჯნი უხორცონი რას აქნევენ, მიკვირს ქალსა?“ | |
| ფატმან უთხრა: „მომისმინე, მართლად გხედავ მანდა მკრთალსა, | = | ფატმან უთხრა: „მომისმინე, მართლად გხედავ მანდა მკრთალსა, |
| არ ქაჯნია, კაცნიაო, მინდობიან კლდესა სალსა. | <> | არ ქაჯნია, კაცნიაო, მინდობიან კლდესა სალსა“. |
| = | ||
| ქაჯნი სახელად მით ჰქვიან, არიან ერთად კრებულნი | <> | “ქაჯნი სახელად მით ჰქვიან, არიან ერთად კრებულნი, |
| კაცნი გრძნებისა მცოდნელნი, ზედა გახელოვნებულნი, | კაცნი, გრძნებისა მცოდნელნი, ზედა გახელოვნებულნი, | |
| ყოველთა კაცთა მავნენი, იგი ვერვისგან ვნებულნი; | = | ყოველთა კაცთა მავნენი, იგი ვერვისგან ვნებულნი; |
| მათნი შემბმელნი წამოვლენ დამბრმალნი, დაწბილებულნი. | მათნი შემბმელნი წამოვლენ დამბრმალნი, დაწბილებულნი. | |
| იქმან რასმე საკვირველსა, მტერსა თვალსა დაუბრმობენ, | <> | “იქმენ რასმე საკვირველსა, მტერსა თვალსა დაუბრმობენ, |
| ქართა აღსძრვენ საშინელთა, ნავსა ზღვა-ზღვა დაამხობენ, | = | ქართა აღსძრვენ საშინელთა, ნავსა ზღვა-ზღვა დაამხობენ, |
| ვითა ხმელსა გაირბენენ, წყალსა წმიდად დააშრობენ, | ვითა ხმელსა გაირბენენ, წყალსა წმიდად დააშრობენ, | |
| სწადდეს – დღესა ბნელად იქმან, სწადდეს – ბნელსა ანათობენ. | <> | სწადეს – დღესა ბნელად იქმან, სწადდეს – ბნელსა ანათობენ. |
| = | ||
| ამისთვის ქაჯად უხმობენ გარეშემონი ყველანი, | <> | “ამისათვის ქაჯად უხმობენ გარეშემონი ყველანი, |
| თვარა იგიცა კაცნია ჩვენებრვე ხორციელანი“. | = | თვარა იგიცა კაცნია ჩვენებრვე ხორციელანი“. |
| ავთანდილ მადლი უბრძანა: „ცეცხლნი დამივსენ ცხელანი. | <> | ავთანდილ მადლი უბრძანა: „ცეცხლნი დამივსენ ცხელანი, |
| დიდად მეამნეს ამბავნი, სიტყვანი აწინდელანი“. | = | დიდად მეამნეს ამბავნი, სიტყვანი აწინდელანი“. |
| გულითა ღმერთსა ადიდებს ავთანდილ ცრემლთა მდენელი; | გულითა ღმერთსა ადიდებს ავთანდილ ცრემლთა მდენელი; | |
| თქვა: „ღმერთო, გმადლობ, რომელი ხარ ჭირთა მომალხენელი, | <> | თქვა: „ღმერთო, გმადლობ, რომელი ხარ ჭირთა მომალხენელი; |
| ყოფილი, მყოფი, უთქმელი, ყურთაგან მოუსმენელი, | = | ყოფილი, მყოფი, უთქმელი, ყურთაგან მოუსმენელი, |
| წყალობა შენი იჩქითად არს ჩვენი გარდმომფენელი!“ | <> | წყალობა თქვენი იჩქითად არს ჩვენი გარდმომფენელი!“ |
| = | ||
| მის ამბვისა ცნობისათვის ცრემლით ღმერთსა ადიდებდა. | <> | მის ამბისა ცნობისათვის ცრემლით ღმერთსა ადიდებდა. |
| ფატმან ეჭვდა თავისათვის, ამად ცეცხლსა კვლა იდებდა; | = | ფატმან ეჭვდა თავისათვის, ამად ცეცხლსა კვლა იდებდა; |
| ყმა ნამუსსა ინახვიდა, სიყვარულსა იფერებდა; | <> | ყმა ნამუსსა ინახევდა, სიყვარულსა იფერებდა; |
| ფატმან ყელსა ეხვეოდა, პირსა მზესა აკოცებდა. | = | ფატმან ყელსა ეხვეოდა, პირსა მზესა აკოცებდა. |
| მას ღამე ფატმან იამა ავთანდილს თანა წოლითა; | <> | მას ღამე ფატმან იამა ავთანდილთანა წოლითა; |
| ყმა უნდოგვარად ეხვევის ყელსა ყელითა ბროლითა, | ყმა უნდო-გვარად ეხვევის ყელსა ყელითა ბროლითა, | |
| ჰკლავს თინათინის გონება, ძრწის იდუმლითა ძრწოლითა, | = | ჰკლავს თინათინის გონება, ძრწის იდუმლითა ძრწოლითა, |
| გული მხეცქმნილი გასჭრია მხეცთავე თანა რბოლითა. | <> | გული მხეც-ქმნილი გასჭრია, მხეცთავე თანა რბოლითა. |
| = | ||
| ავთანდილ მალვით ცრემლსა სწვიმს, სდის ზღვათა შესართავისად. | <> | ავთანდილ მალვით ცრემლსა სწვიმს, სდის ზღვათა შესართავისად, |
| შიგან მელნისა მორევსა ცურავს გიშრისა ნავი სად; | შიგან მელნისა მორევსა, ცურავს გიშრისა ნავი სად; | |
| იტყვის, თუ: „მნახეთ, მიჯნურნო, იგი, ვინ ვარდია, ვისად, | იტყვის, თუ: „მნახეთ, მიჯნურნო,იგი, ვინ ვარდია ვისად, | |
| უმისოდ ნეხვთა ზედა ვზი ბულბული მსგავსად ყვავისად!“ | = | უმისოდ ნეხვთა ზედა ვზი ბულბული მსგავსად ყვავისად!“ |
| მუნ ცრემლნი, მისგან ნადენნი, ქვისაცა დასალბონია; | <> | მუნ ცრემლნი, მისგან ნადენნი, ქვათაცა დასალბონია; |
| გიშრისა ტევრი აგუბებს, ვარდისა ველსა ფონია; | = | გიშრისა ტევრი აგუბებს, ვარდისა ველსა ფონია; |
| ფატმან მას ზედა იხარებს მართ ვითა იადონია. | <> | ფატმან მას ზედა იხარებს, მართ ვითა იადონია. |
| თუ ყვავი ვარდსა იშოვებს, თავი ბულბული ჰგონია. | თუ ყვავი ვარდსა იშოვნის, თავი ბულბული ჰგონია. | |
| = | ||
| გათენდა. ბანად წავიდა მზე, სოფელს შუქნაკიდები; | <> | გათენდა, ბანად წავიდა მზე, სოფელს შუქ-ნაკიდები; |
| დაიცმან უძღვნა მრავალი კაბა, ყაბაჩა, რიდები, | დიაცმან უძღვნა მრავალი კაბა, ყაბაჩა, რიდები, | |
| მრავალი ფერი სურნელი, ტურფა პერანგი, წმიდები: | მრავალი ფერი სურნელი, ტურფა პერანგი, წმიდები; | |
| „რაცა გწადდესო, ჩაიცვი, მე ნურას ნუ მერიდები!“ | და“რაც გწადდესო, ჩაიცვი, მე ნურას ნუ მერიდები“. | |
| = | ||
| ავთანდილ თქვა: „საქმე ჩემი გავაცხადო ამა დღესა!“ | ავთანდილ თქვა: „საქმე ჩემი გავაცხადო ამა დღესა!“ | |
| სამოსისა ვაჭრულისა ცმა აქამდის დაეწესა; | სამოსისა ვაჭრულისა ცმა აქამდის დაეწესა; | |
| მას დღე ყოვლი საჭაბუკო შეიმოსა ტანსა მხნესა, | მას დღე ყოვლი საჭაბუკო შეიმოსა ტანსა მხნესა, | |
| მოემატა დაშვენება, დაემსგავსა ლომი მზესა. | <> | მოიმატა დაშვენება, დაემსგავსა ლომი მზესა. |
| = | ||
| ფატმანს პური შეეკაზმა ავთანდილის საწვეველად; | ფატმანს პური შეეკაზმა ავთანდილის საწვეველად; | |
| ყმა შევიდა მხიარული მხიარულად, არ პირბნელად; | <> | ყმა შევიდა მოკაზმული მხიარულად, არ პირ-ბნელად; |
| ფატმან ნახა, გაუკვირდა ვაჭრულისა უმოსელად, | = | ფატმან ნახა, გაუკვირდა ვაჭრულისა უმოსელად, |
| შემოსცინნა: „აგრე სჯობსო შენთვის ხელთა სასურველად“. | შემოსცინნა: „აგრე სჯობსო შენთვის ხელთა სასურველად“. | |
| ფატმან მისსა შვენებასა მეტისმეტად ჰკვირდებოდა. | <> | ფატმან მისსა შვენებასა მეტის-მეტად ჰკვირდებოდა. |
| მან პასუხი არა გასცა, თავისწინა ღიმდებოდა: | “მან პასუხი არა გასცა, თავის წინა ღიმდებოდა: | |
| „შეეტყვების, არ მიცნობსო“, რა რეგვნად და რაგვარ ჰხმობდა! | “შეეტყვების, არ მიცნობსო, ეგრე ვითა ყოვნდებოდა!“ | |
| თუცა რასმე იფერებდა, მეტი არა გაჰვიდოდა. | = | თუცა რასმე იფერებდა, მეტი არა გაჰვიდოდა. |
| პური ჭამეს, გაიყარნეს, ყმა მივიდა მისსა შინა, | პური ჭამეს, გაიყარნეს, ყმა მივიდა მისსა შინა, | |
| ღვინოსმული, მხიარული დაწვა, ამოდ დაიძინა; | <> | ღვინო-სმული, მხიარული დაწვა, ამოდ დაიძინა; |
| საღამოჟამ გაიღვიძა, შუქი ველთა მოაფინა, | საღამო-ჟამ გაიღვიძა, შუქი ველთა მოაფინა, | |
| ფატმან უხმო: „მოდი, მნახე, მარტო ვარო, თავისწინა“. | ფატმან უხმო: „მოდი, მნახე, მარტო ვარო, თავის-წინა“ | |
| = | ||
| ფატმან მივიდა, ავთანდილს ხმა ესმა მისგან ოხისა; | <> | ფატმან მივიდა, ავთანდილს ხმა ესმა მისგან ოხისა |
| იტყოდა: „მომკლავს უცილოდ ტანი ალვისა, მო-, ხისა!“ | = | იტყოდა: „მომკლავს უცილოდ ტანი ალვისა, მო-, ხისა!“ |
| გვერდსა დაისვა, ბალიში მისცა მისისა ნოხისა, | გვერდსა დაისვა, ბალიში მისცა მისისა ნოხისა, | |
| ვარდისა ბაღსა უჩრდილობს ჩრდილი წამწამთა ქოხისა. | ვარდისა ბაღსა უჩრდილობს ჩრდილი წამწამთა ქოხისა. | |
| ავთანდილ ბრძანა: „ჰე, ფატმან, ვიცი ეს საქმე შენია, | <> | ავთანდილ ბრძანა: „ჰე ფატმან, ვიცი ეს საქმე, შენია |
| დაჰკრთები ამა ამბავსა, მართ ვითა გველნაკბენია, | დაჰკრთები ამა ამბავსა, მართ ვითა გველ-ნაკბენია, | |
| მაგრა აქამდის მართალი შენ ჩემი არა გსმენია, | = | მაგრა აქამდის მართალი შენ ჩემი არა გსმენია, |
| ჩემნი მომკლველნი წამწამნი შავნი გიშრისა ჩხნდენია. | <> | ჩემნი მომკლველნი წამწამნი შავნი გიშრისა ხენია. |
| = | ||
| გგონივარ ვინმე ვაჭარი, პატრონი ქარავანისა; | <> | “გგონივარ ვინმე ვაჭარი, პატრონი ქარავანისა; |
| მე ვარ სპასპეტი მაღლისა მეფისა როსტევანისა, | = | მე ვარ სპასპეტი მაღლისა მეფისა როსტევანისა, |
| თავადი სპისა დიდისა, მათისა შესაგვანისა, | <> | თავადი სპისა დიდისა, მათისა შესაგვანისა. |
| მაქვს პატრონობა მრავლისა საჭურჭლე-ზარადხანისა. | = | მაქვს პატრონობა მრავლისა საჭურჭლე-ზარადხანისა. |
| შენ გიცი კარგი მოყვარე, ერთგული, მისანდობელი. | <> | “შენ გიცი კარგი მოყვარე, ერთგული, მისანდობელი, |
| მათ უვის ერთი ასული, მზე ხმელთა მანათობელი, | = | მათ უვის ერთი ასული, მზე ხმელთა მანათობელი, |
| იგია ჩემი დამწველი და ჩემი დამადნობელი, | იგია ჩემი დამწველი და ჩემი დამადნობელი, | |
| მან გამომგზავნა, დავაგდე პატრონი, მათი მშობელი. | მან გამომგზავნა, დავაგდე პატრონი, მათი მშობელი. | |
| რომე შენ ქალი გყოლია, მე ძებნად მისვე ქალისად | <> | “რომე შენ ქალი გყოლია, მე ძებნად მისვე ქალისად |
| მივლია ყოვლი ქვეყანა, მის მზისა მონაცვალისად; | = | მივლია ყოვლი ქვეყანა, მის მზისა მონაცვალისად; |
| მისთვის გაჭრილი მინახავს, წევს ლომი ფერნამკრთალი სად, | <> | მისთვის გაჭრილი მინახავს, წევს ლომი ფერ-ნამკრთალი სად, |
| გამცუდებელად თავისად, მის გულისა და ძალისად“. | = | გამცუდებელად თავისად, მის გულისა და ძალისად“. |
| ავთანდილ ფატმანს ყოველი უთხრა ამბავი თავისა, | ავთანდილ ფატმანს ყოველი უთხრა ამბავი თავისა, | |
| ამბავი ტარიელისა, შემოსა ვეფხის ტყავისა; | ამბავი ტარიელისა, შემოსა ვეფხის ტყავისა; | |
| უბრძანა: „შენ ხარ წამალი ჯერთ შენგან უნახავისა, | <> | უბრძანა: „ შენ ხარ წამალი ჯერთ შენგან უნახავისა, |
| ღონე წამწმისა ხშირისა, ყორნის ფრთებრ ნაფუშავისა. | = | ღონე წამწმისა ხშირისა, ყორნის ფრთებრ ნაფუშავისა. |
| მოდი და, ფატმან, მეწიე, ვეცადნეთ მათსა რგებასა, | <> | “მოდი და, ფატმან, მეწიე, ვეცადნეთ მათსა რგებასა, |
| უშველოთ, იგი მნათობნი ნუთუ მიეცნენ შვებასა; | ვუშველოთ, იგი მნათობნი ნუთუ მიეცნენ შვებასა; | |
| ვინცა სცნობს კაცი, ყველაი ჩვენსა დაიწყებს ქებასა, | = | ვინცა სცნობს კაცი, ყველაი ჩვენსა დაიწყებს ქებასა, |
| ნუთუ კვლა მიხვდენ მიჯნურნი ერთმანერთისა ხლებასა. | ნუთუ კვლა მიხვდენ მიჯნურნი ერთმანერთისა ხლებასა. | |
| მომგვარე, ქაჯეთს გავგზავნოთ იგივე მონა გრძნეული, | <> | “მომგვარე, ქაჯეთს გავგზავნოთ იგივე მონა გრძნეული, |
| ქალსა ვაცნობოთ ყველაი, ამბავი ჩვენგან ცნეული; | = | ქალსა ვაცნობოთ ყველაი, ამბავი ჩვენგან ცნეული; |
| მანცა გვაცნობოს მართალი, ვქმნათ მისი გამორჩეული, | მანცა გვაცნობოს მართალი, ვქმნათ მისი გამორჩეული, | |
| ღმერთმან ქმნას, ქაჯთა სამეფო მოგესმას ჩვენგან ძლეული!“ | ღმერთმან ქმნას, ქაჯთა სამეფო მოგესმას ჩვენგან ძლეული!“ | |
| ფატმან თქვა: „ღმერთსა დიდება, საქმენი მომხვდეს, მო-, რანი, | <> | ფატმან თქვა: „ ღმერთსა დიდება, საქმენი მომხვდეს, მო-, რანი, |
| დღეს რომე მესმნეს ამბავნი, უკვდავებისა სწორანი!“ | = | დღეს რომე მესმნეს ამბავნი, უკვდავებისა სწორანი!“ |
| მოჰგვარა მონა გრძნეული, შავი მართ ვითა ყორანი; | <> | მოჰგვარა მონა გრძნეული, შავი, მართ ვითა ყორანი; |
| უბრძანა: „ქაჯეთს გაგგზავნი, წა, გზანი გისხენ შორანი! | უბრძანა: „ ქაჯეთს გაგგზავნი, წა, გზანი გისხენ შორანი! | |
| = | ||
| აწ გამოჩნდების სახმრობა ჩემთვის შენისა გრძნებისა, | <> | “აწ გამოჩნდების სახმრობა ჩემთვის შენისა გრძნებისა, |
| ფიცხლა დამივსე სახმილი შენ ჩემთა ცეცხლთა გზნებისა, | = | ფიცხლა დამივსე სახმილი შენ ჩემთა ცეცხლთა გზნებისა, |
| მას მზესა ჰკადრე მიზეზი მისისა განკურნებისა“. | მას მზესა ჰკადრე მიზეზი მისისა განკურნებისა“. | |
| მან უთხრა: „ხვალე მოგართვა ყოვლი ამბავი ნებისა“. | <> | მან უთხრა: „ხვალე მოგართვა ყოვლი ამბავი ნებისა“. |
| წიგნი ფატმანისა ნესტან-დარეჯანის წინაშე მიწერილი | = | წიგნი ფატმანისა ნესტან-დარეჯანის წინაშე მიწერილი |
| <> | ||
| ფატმან სწერს: „აჰა, მნათობო, სოფლისა მზეო ზენაო, | ფატმან სწერს: „ აჰა, მნათობო, სოფლისა მზეო ზენაო, | |
| შენთა შორს მყოფთა ყოველთა დამწველო, ამაზრზენაო, | = | შენთა შორს მყოფთა ყოველთა დამწველო, ამაზრზენაო, |
| სიტყვამჭევრო და წყლიანო, ტურფაო, ლამაზენაო, | <> | სიტყვა-მჭევარო და წყლიანო, ტურფაო, ლამაზ-ენაო, |
| ბროლო და ლალო – ოროვე კვლა ერთგან შენათხზენაო! | = | ბროლო და ლალო – ოროვე კვლა ერთგან შენათხზენაო! |
| თუცა თუ შენი ამბავი შენ არა მომასმენიე, | <> | “თუცა თუ შენი ამბავი შენ არა მომასმენიე, |
| მე ეგრეცა ვცან მართალი, მით გულსა მოვალხენიე; | = | მე ეგრეცა ვცან მართალი, მით გულსა მოვალხენიე; |
| შენთვის ხელქმნილსა ტარიელს ამბვითა მოალხენიე, | <> | შენთვის ხელ-ქმნილსა ტარიელს ამბითა მოალხენიე, |
| ორნივე მიხვდეთ წადილსა, იგი ვარდობდეს, შენ იე. | ორნივე მიხვდეთ წადილსა, იგი ვარდობდეს,შენ იე. | |
| = | ||
| მოსრულა შენად საძებრად მისი ძმადშეფიცებული, | <> | “მოსრულა შენად საძებრად მისი ძმად-შეფიცებული, |
| ავთანდილ, მოყმე არაბი, არაბეთს შიგან ქებული, | = | ავთანდილ, მოყმე არაბი, არაბეთს შიგან ქებული, |
| სპასპეტი როსტან მეფისა, ვერვისგან დაწუნებული; | <> | სპასპეტი როსტენ მეფისა, ვერვისგან დაწუნებული; |
| შენ სწერდი შენსა ამბავსა, ლაღი, ბრძნად გაგონებული. | შენ სწერდი შანსა ამბავსა, ლაღი, ბრძნად გაგონებული. | |
| = | ||
| ჩვენ ამისთვის ესე მონა გამოვგზავნეთ თქვენსა წინა, | <> | “ჩვენ ამისთვის ესე მონა გამოვგზავნეთ თქვენსა წინა, |
| ვცნათ ამბავი ქაჯეთისა, მოსრულანცა ქაჯნი შინა? | = | ვცნათ ამბავი ქაჯეთისა, მოსრულანცა ქაჯნი შინა? |
| მანდაურთა მეომართა ანგარიში წვრილად გვინა: | მანდაურთა მეომართა ანგარიში წვრილად გვინა: | |
| ვინ არიან მცველნი შენნი, ან თავადი მათი ვინა? | <> | ვინ არიან მცველნნი შენნი, ან თავადი მათი ვინ-ა? |
| = | ||
| რაცა იცი მანდაური, მოგვიწერე, გაამჟღავნე; | <> | “რაცა იცი მანდაური, მოგვიწერე, გაამჟღავნე; |
| მერმე შენსა საყვარელსა ნიშანი რა გაუგზავნე! | მერმე შენსა საყვარელსა ნიშანი რამ გაუგზავნე! | |
| შენი ყველა აქამდისი ჭირი ლხინსა გაათავნე, | შენი ყველა აქამდის ჭირი ლხინსა გაათავნე, | |
| ღმერთსა უნდეს, მოყვარენი შესაფერნი შეგაზავნე!“ | ღმერთსა უნდეს,მოყვარენი შესაფერნი შეგაზავნე! | |
| = | ||
| ფატმან მისცა დაწერილი მას გრძნეულსა ხელოვანსა: | <> | ფატმან მისცა დაწერილი მას გრძნეულსა ხელოვანსა; |
| „ესე წიგნი მიართვიო ქალსა, მზისა დასაგვანსა!“ | “ესე წიგნი მიართვიო ქალსა, მზისა დასაგვანსა!“ | |
| მან გრძნეულმან მოლი რამე წამოისხა ზედა ტანსა, | = | მან გრძნეულმან მოლი რამე წამოისხა ზედა ტანსა, |
| მასვე წამსა დაიკარგა, გარდაჰფრინდა ბანისბანსა. | <> | მასვე წამსა დაიკარგა, გარდაფრინდა ბანის-ბანსა. |
| = | ||
| წავიდა ვითა ისარი კაცისა მშვილდფიცხელისა. | <> | წავიდა, ვითა ისარი კაცისა მშვილდ-ფიცხელისა. |
| რა ქაჯეთს შეხდა, ქმნილ იყო ოდენ ბინდ-ბანდი ბნელისა. | = | რა ქაჯეთს შეხდა, ქმნილ იყო ოდენ ბინდ-ბანდი ბნელისა. |
| უჩინოდ შევლო სიმრავლე მოყმისა, კართა მცველისა, | უჩინოდ შევლო სიმრავლე მოყმისა, კართა მცველისა, | |
| მას მზესა ჰკადრა ამბავი მისისა სასურველისა. | მას მზესა ჰკადრა ამბავი მისისა სასურველისა. | |
| ციხისა კარნი დახშულნი შევლნა მართ ვითა ღიანი, | ციხისა კარნი დახშულნი შევლნა მართ ვითა ღიანი, | |
| შევიდა ზანგი პირშავი, თმაგრძელი, ტანნაბდიანი; | <> | შევიდა ზანგი პირ-შავი, თმა-გრძელი, ტან-ნაბდიანი; |
| იგი მზე დაჰკრთა, ეგონა სამისო რამე ზიანი, | იგი მზე დაჰკრთა, ეგონა სამოსი რამე ზიანი, | |
| შეცვალა ვარდი ზაფრანად, ლაჟვარდისფერად – იანი. | შეცვალა ვარდი ზაფრანად, ლაჟვარდის-ფერად – იანი. | |
| = | ||
| ქაჯმან უთხრა: „ვინ გგონივარ, ანუ აგრე რად დაჰბნდები? | <> | ზანგმან უთხრა: „ვინ გგონივარ, ანუ აგრე რად დაჰბნდები? |
| მე ვარ მონა ფატმანისა, თქვენს წინაშე ნამგზავრები; | მე ვარ ფატმანისა, თქვენს წინაშე ნამგზავრები; | |
| ამა წიგნმან გამამართლოს, არ ტყუილად გეუბნები, | = | ამა წიგნმან გამამართლოს, არ ტყუილად გეუბნები, |
| მზისა შუქნი მოიცადენ, ვარდო, ადრე ნუ დასჭნები!“ | მზისა შუქნი მოიცადენ, ვარდო, ადრე ნუ დასჭნები!“ | |
| პირმზე გაჰკვირდა ფატმანის ამბვითა საკვირველითა, | <> | პირ-მზე გაჰკვირდა ფატმანის ამბითა საკვირველითა, |
| ნუშნი გააპნა, შეიძრნეს სათნი გიშრისა წნელითა. | = | ნუშნი გააპნა, შეიძრნეს სათნი გიშრისა წნელითა. |
| მას იგი წიგნი მონამან მისცა თავისა ხელითა; | <> | მან იგი წიგნი მონამან მისცა თავისა ხელითა; |
| სულთქვამს, იკითხავს უსტარსა, ალტობს ცრემლითა ცხელითა. | სულთქვამს,იკითხავს უსტარსა ალტობს ცრემლითა ცხელითა. | |
| = | ||
| მონასა ჰკითხა: „მიამბვე, ვინ არის ჩემი მძებნელი, | <> | მონასა ჰკითხა: „მიამბე, ვინ არის ჩემი მძებნელი? |
| ანუ ვინ მიცის ცოცხალი, მიწასა ზედა მტკებნელი?“ | = | ანუ ვინ მიცის ცოცხალი, მიწასა ზედა მტკებნელი?“ |
| მან მოახსენა: „ვიკადრებ, რასცა ოდენ ვარ მცებნელი, | <> | მან მოახსენა: „ვიკადრებ, რასაცა ოდენ ვარ მცნებელი, |
| რა წამოსრულ ხარ, მას აქათ შენგან ჩვენია მზე ბნელი. | რა წამოსრულ ხარ, მას აქეთ შენგან ჩვენია მზე ბნელი. | |
| = | ||
| ფატმანის გული მას აქათ ლახვართა შენახევია; | <> | “ფატმანის გული მას აქათ ლახვართა შენახევია; |
| მას რომე ცრემლი სდენია, ზღვათაცა შენართევია; | = | მას რომე ცრემლი სდენია, ზღვათაცა შენართევია; |
| მე ერთხელ შენი ამბავი მისთვის კვლა მიმირთმევია, | მე ერთხელ შენი ამბავი მისთვის კვლა მიმირთმევია, | |
| ღმერთსა ვიმოწმებ, მას აქათ ტირილი არ დალევია. | ღმერთსა ვიმოწმებ, მას აქათ ტირილი არ დალევია. | |
| აწ ვინმე მოყმე მოვიდა შვენიერითა პირითა, | <> | “აწ ვინმე მოყმე მოვიდა შვენიერითა პირითა, |
| მან უთხრა წვრილად ყველაი, თქვენ ხართ რათაცა ჭირითა. | = | მან უთხრა წვრილად ყველაი, თქვენ ხართ რათაცა ჭირითა. |
| იგია შენი მძებნელი მკლავითა ვითა გმირითა; | <> | იგია შენი მძებნელი მკლავითა, ვითა გმირითა; |
| მე გამომგზავნეს, დამვედრეს სწრაფა სწრაფითა ხშირითა“. | = | მე გამომგზავნეს, დამვედრეს სწრაფა სწრაფითა ხშირითა“. |
| ქალმან უთხრა: „მემართლების, ყმაო, შენი ნაუბარი! | <> | ქალმან უთხრა: „მემართლების, ყრმაო, შენი ნაუბარი! |
| ფატმან ჩემი რა იცოდა, ვიყავ ვისი წანაგვარი? | ფატმან ჩემი რა იცოდა, ვიყავ ვისი წინაგვარი? | |
| უღონიოდ არის სადმე ჩემი ცეცხლთა მომდებარი, | = | უღონიოდ არის სადმე ჩემი ცეცხლთა მომდებარი, |
| მე მიუწერ, შენცა ჰკადრე, ვარ ვითაცა გულმდუღარი“. | <> | მე მივუწერ, შენცა ჰკადრე, ვარ ვითამცა გულ-მდუღარი“. |
| წიგნი ნესტან-დარეჯანისა ფატმანთანა | წიგნი ნესტან-დარეჯანისა ფატმანთან | |
| პირმზე სწერს: „აჰა, ხათუნო, დედისა მჯობო დედაო! | პირ-მზე სწერს: „აჰა, ხათუნო, დედისა მჯობო დედაო! | |
| მისგან ტყვექმნილსა სოფელმან რა მიყო, ამას ხედაო? | მისგან ტყვე-ქმნილსა სოფელმან რა მიყო, ამას ხედაო? | |
| მე, გლახ, მათ ჩემთა პატიჟთა სხვაცა დამერთო ზედაო, | = | მე, გლახ, მათ ჩემთა პატიჟთა სხვაცა დამერთო ზედაო, |
| აწ ვნახე შენი უსტარი, მე დიდად მეიმედაო. | აწ ვნახე შენი უსტარი, მე დიდად მეიმედაო. | |
| შენ ორთა დამხსენ გრძნეულთა, გამიადვილე ჭირები, | <> | “შენ ორთა დამხსენ გრძნეულთა, გამიადვილე ჭირები, |
| აწ აქა სრულთა ქაჯთაგან ვარ ასრე დანამჭირები: | = | აწ აქა სრულთა ქაჯთაგან ვარ ასრე დანამჭირები: |
| ერთსა მცავს ერთი სამეფო, ბევრჯერ ათასი გმირები, | <> | ერთსა მცავს ერთი სამეფო, ბევრჯელ ათასი გმირები, |
| ავად მომიხდა თათბირი და ჩემი დანაპირები! | = | ავად მომიხდა თათბირი და ჩემი დანაპირები! |
| სხვად ამბავი აქაური მეტი რამცა მოგიწერე: | <> | “სხვად ამბავი აქაური მეტი რამცა მოგიწერე: |
| ქაჯთა მეფე არ მოსრულა, არცა მოვლენ ქაჯნი ჯერე, | ქაჯთა მეფე, არ მოსრულა, არცა მოვლენ ქაჯნი ჯერე, | |
| მაგრა სპანი უთვალავნი მცვენ და მათი სიალფე-რე, | მაგრამ სპანი უთვალავნი მცვენ და მათი სიალფე-რე, | |
| რასა ჰქვიან ძებნა ჩემი? არ ეგების, დაიჯერე! | = | რასა ჰქვიან ძებნა ჩემი? არ ეგების, დაიჯერე! |
| ვინცაღა ჩემი მძებნელი მოსრულა, ცუდმაშვრალია, | <> | “ვინცაღა ჩემი მძებნელი მოსრულა, ცუდ-მაშვრალია, |
| იჭირვის, იწვის, ენთების, ჩემი სწვავს ცეცხლებ ალია, | იჭირვის, იწვის, ენთების, ჩემი სწვავს ცეცხლებრ ალია; | |
| მაგრა მას ვნატრი, უნახავს მზე, ამად არდამზრალია, | მაგრა მას ვნატრი, უნახავს მზე, ამად არ-დამზრალია, | |
| უმისოდ ჩემი სიცოცხლე, ვაჲმე, რა დიდი ბრალია! | უმისოდ ჩემი სიცოცხლე, ვამე, რა დიდი ბრალია! | |
| = | ||
| შენ ამბავი არ გიამბე, მაშინ ამად დაგიმალე, | <> | “შენ ამბავი არ გიამბე, მაშინ ამად დაგიმალე, |
| ვერ იტყოდა ენა ჩემი, თავი ჭირთა გავაკრძალე; | = | ვერ იტყოდა ენა ჩემი, თავი ჭირთა გავაკრძალე; |
| გეხვეწები, საყვარელსა შემახვეწე, შემაბრალე, | <> | გეაჯები, საყვარელსა შემახვეწნე, შემაბრალე, |
| ნუ წამოვა ძებნად ჩემად, მიუწერე, შე-ცა-სთვალე! | ნუ წამოვა ძებნად ჩემად, მიუწერე, შე-ცა-სთვალე. | |
| = | ||
| მე რომ მჭირს, კმარის, ნუ მომკლავს ამისითავე სწორითა: | <> | “მე რომ მჭირს, კმარის, ნუ მომკლავს ამისითავე სწორითა: |
| მას მკვდარსა ვნახავ, მოვკვდები მე სიკვდილითა ორითა. | = | მას მკვდარსა ვნახავ, მოვკვდები მე სიკვდილითა ორითა. |
| ვერას ვინ მარგებს, დასტურად ვიცი, არ რამე ჭორითა, | ვერას ვინ მარგებს, დასტურად ვიცი, არ რამე ჭორითა, | |
| არ დაგმორჩილდეს, დამქოლე შავისა ქვისა ყორითა! | <> | არ დაგმორჩილდეს, დამქოლე შავისა ქვისა ყორითა. |
| = | ||
| გეთქვა ნიშნისა გაგზავნა, აწ ესე განამჟღავნია, | <> | “გეთქვა ნიშნისა გაგზავნა, აწ ესე განამჟღავნია, |
| მისეულთავე რიდეთა ნაკვეთი გამიგზავნია; | = | მისეულთავე რიდეთა ნაკვეთი გამიგზავნია; |
| ესენი ჩემთვის მის გამო ტურფანი სანახავნია, | ესენი ჩემთვის მის გამო ტურფანი სანახავნია, | |
| თუცა თუ ფერად ბედისა ჩემისა მსგავსად შავნია“. | თუცა თუ ფერად ბედისა ჩემისა მსგავსად შავნია“. | |
| წიგნი ნესტან-დარეჯანისა საყვარელთანა მიწერილი | <> | წიგნი ნესტან-დარეჯანისა საყვარელთან მიწერილი |
| აწ საყვარელსა მიუწერს გულამოსკვნილი, მტირალი, | აწ საყვარელსა მიუწერს გულ-ამოსკვნილი მტირალი | |
| მისმანვე ცრემლმან დაუვსის, ვის ედებოდის ვირ ალი. | მისმანვე ცრემლმან დაუვსის ვის ედებოდა ვის ალი! | |
| დაწერა წიგნი, მსმენელთა გულისა გასაგმირალი, | = | დაწერა წიგნი, მსმენელთა გულისა გასაგმირალი, |
| ვარდი გააპის, გამოჩნდის მუნ ბროლი გამომჭვირალი. | <> | ვარდი გააპის, გამოჩნდის მუნ ბროლი გამომჭვირვალი |
| = | ||
| „ჰე, ჩემო, ესე უსტარი არს ჩემგან მონაღვაწები, | <> | ჰე, ჩემო, ესე უსტარი არს ჩემგან მონაღვაწები, |
| ტანი კალმად მაქვს, კალამი – ნავღელსა ამონაწები, | ტანი კალმად მაქვს, კალამი – ნაღველსა ამონაწები, | |
| მე გული შენი ქაღალდად გულსავე ჩემსა ვაწები, | = | მე გული შენი ქაღალდად გულსავე ჩემსა ვაწები, |
| გულო, შავგულო, დაბმულ ხარ, ნუ აეხსნები, აწ ები! | <> | გულო, შავ-გულო, დაბმულხარ, ნუ აეხსნები, აწ ები! |
| = | ||
| ხედავცა, ჩემო, სოფელი რათა საქმეთა მქმნელია? | <> | ხედავცა, ჩემო, სოფელი რათა საქმეთა მქმნელია! |
| რაზომცა ნათობს სინათლე, ჩემთვის ეგრეცა ბნელია. | რაზომცა ნათობს სინათლე, ჩემთვის ეგრეცა ბნელია. | |
| ბრძენნი იცნობენ, სწუნობენ, მით მათგან საწუნელია; | ბრძენნი იცნობენ, სწუნობენ მით, მათგან საწუნელია; | |
| უშენოდ ჩემი სიცოცხლე, ვაჲმე, რა დიდი ძნელია! | უშენოდ ჩემი სიცოცხლე, ვამე, რა დიდი ძნელია! | |
| = | ||
| ხედავ, ჩემო, ვით გაგვყარნა სოფელმან და ჟამმან კრულმან: | <> | “ხედავ, ჩემო, ვით გაგვყარნა სოფელმან და ჟამმან კრულმან, |
| ვეღარ გნახე საყვარელი მხიარული მხიარულმან, | = | ვეღარ გნახე საყვარელი მხიარული მხიარულმან, |
| ნეტარ, რა ქმნას უშენომან გულმან, შენგან დალახვრულმან! | <> | ნეტარ, რა ქმნას უშენომან, გულმან, შენგან დალახვრულმან! |
| გაგიცხადა დამალული გონებამან დაფარულმან. | = | გაგიცხადა დამალული გონებამან დაფარულმან. |
| შენმან მზემან, აქანამდის შენ ცოცხალი არ მეგონე; | <> | “შენმან მზემან, აქანამდის შენ ცოცხალ არ მეგონე; |
| ჩემი მეთქვა: «გარდასრულდა სიცოცხლე და ყოვლი ღონე»; | ჩემი მეთქვა, გარდასრულდა სიცოცხლე და ყოვლი ღონე; | |
| აწ რა მესმა, შემოქმედი ვადიდე და ღმერთსა ვმონე, | = | აწ რა მესმა, შემოქმედი ვადიდე და ღმერთსა ვმონე, |
| ჩემი ყველა აქამდისი ჭირი ლხინსა შევაწონე. | <> | ჩემი ყველა აქამდის ჭირი ლხინსა შევაწონე. |
| = | ||
| შენი სიცოცხლე მეყოფის ჩემად იმედად გულისად, | <> | “შენი სიცოცხლე მეყოფის ჩემად იმედად გულისად, |
| გულისა ერთობ წყლულისა და ასრე დადაგულისად! | გულისა ერთობ წყლულისა და ასრე დადაგულისად. | |
| მომიგონებდი, გახსოვდე მე შენთვის დაკარგული სად; | მომიგონებდე, გახსოვდე მე, შენთვის დაკარგული სად; | |
| ვზი მზრდელად სიყვარულისა, მის ჩემგან დანერგულისად. | ვზი მზრდელად სიყვარულისა მის, ჩემგან დანერგულისად. | |
| = | ||
| სხვად, ჩემო, ჩემი ამბავი ჩემგან არ მოგეწერების: | <> | “ სხვად, ჩემო, ჩემი ამბავი ჩემგან არ მოგეწერების: |
| ენა დაშვრების, მოსმენით არვისგან დაიჯერების. | = | ენა დაშვრების, მოსმენით არვისგან დაიჯერების. |
| ფატმან წამგვარა გრძნეულთა, ღმერთიმცა მას ეტერების! | ფატმან წამგვარა გრძნეულთა, ღმერთიმცა მას ეტერების! | |
| აწ კვლა ქმნა იგი სოფელმან, რაცა მას შეეფერების. | აწ კვლა ქმნა იგი სოფელმან, რაცა მას შეეფერების. | |
| აწ სოფელმან უარესი ჭირი ჭირსა დამისართა, | <> | “აწ სოფელმან უარესი ჭირი ჭირსა მომისართა, |
| არ დასჯერდა ბედი ჩემი მათ პატიჟთა მრავალგვართა, | არ დასჯერდა ბედი ჩემი მას პატიჟთა მრავალ-გვართა, | |
| კვლაცა მიმცა შესაპყრობლად ქაჯთა, ძნელად საომართა; | = | კვლაცა მიმცა შესაპყრობლად ქაჯთა, ძნელად საომართა; |
| ბედმან გვიყო ყველაკაი, ჩემო, რაცა დაგვემართა! | ბედმან გვიყო ყველაკაი, ჩემო, რაცა დაგვემართა! | |
| ციხეს ვზი ეზომ მაღალსა, თვალნი ძლივ შემოსწვდებიან, | <> | “ციხეს ვზი ეზომ მაღალსა, თვალნი ძლივ გარდასწვდებიან, |
| გზა გვირაბითა შემოვა, მცველნი მუნ ზედა დგებიან, | = | გზა გვირაბითა შემოვა, მცველნი მუნ ზედა დგებიან, |
| დღისით და ღამით მოყმენი ნობათსა არ დასცდებიან, | დღისით და ღამით მოყმენი ნობათსა არ დასცდებიან, | |
| მათთა შემბმელთა დაჰხოცენ, მართ ცეცხლად მოედებიან. | <> | მათთა შემბმელთა დახოცენ, მართ ცეცხლად მოედებიან. |
| = | ||
| ნუთუ ესენი გეგონნენ სხვათა მებრძოლთა წესითა?! | <> | “ნუთუ ესენი გეგონნენ სხვათა მებრძოლთა წესითა?! |
| ნუცა მე მომკლავ ჭირითა, ამისგან უარესითა; | = | ნუცა მე მომკლავ ჭირითა, ამისგან უარესითა; |
| შენ მკვდარსა გნახავ, დავიწვი, ვითა აბედი კვესითა; | შენ მკვდარსა გნახავ, დავიწვი, ვითა აბედი კვესითა; | |
| მოგშორდი, დამთმე გულითა, კლდისაცა უმაგრესითა! | <> | მოგშორდი, დამთმე გულითა, კლდისაცა უმაგრესითა. |
| = | ||
| შენ, საყვარელო, ნუ სჭმუნავ ჭმუნვითა ამისთანითა, | <> | “შენ, საყვარელო, ნუ სჭმუნავ ჭმუნვითა ამისთანითა; |
| ჩემი სთქვა: «სხვათა მიხვდაო იგი ალვისა ტანითა»; | ჩემი სთქვა, სხვათა მიჰხვდაო იგი ალვისა ტანითა; | |
| არამ სიცოცხლე უშენოდ! ვარ აქამდისცა ნანითა; | = | არამ სიცოცხლე უშენოდ! ვარ აქამდისცა ნანითა; |
| ან თავსა კლდეთა ჩავიქცევ, ანუ მოვიკლავ დანითა. | ან თავსა კლდეთა ჩავიქცევ, ანუ მოვიკლავ დანითა. | |
| შენმან მზემან, უშენოსა არვის მიხვდეს მთვარე შენი, | <> | “შენმან მზემან, უშენოსა არვის მიხვდეს მთვარე შენი, |
| შენმან მზემან, ვერვის მიხვდეს, მო-ცა-ვიდენ სამნი მზენი! | შენმან მზემან, ვერვის მიხვდეს, მო-ცა-ვიდენ სამნი მზენი; | |
| აქათ თავსა გარდავიქცევ, ახლოს მახლვან დიდნი კლდენი, | = | აქათ თავსა გარდავიქცევ, ახლოს მახლვან დიდნი კლდენი, |
| სული ჩემი შეივედრე, ზეცით მომხვდენ ნუთუ ფრთენი. | სული ჩემი შეივედრე, ზეცით მომხვდენ ნუთუ ფრთენი. | |
| ღმერთსა შემვედრე, ნუთუ კვლა დამხსნას სოფლისა შრომასა, | <> | “ღმერთსა შემვედრე, ნუთუ კვლა დამხსნას სოფლისა შრომასა, |
| ცეცხლსა, წყალსა და მიწასა, ჰაერთა თანა ძრომასა; | = | ცეცხლსა, წყალსა და მიწასა, ჰაერთა თანა ძრომასა; |
| მომცნეს ფრთენი და ავფრინდე, მივხვდე მას ჩემსა ნდომასა, | მომცნეს ფრთენი და ავფრინდე, მივხვდე მას ჩემსა ნდომასა, | |
| დღისით და ღამით ვხედვიდე მზისა ელვათა კრთომასა. | დღისით და ღამით ვხედვიდე მზისა ელვათა კრთომასა. | |
| მზე უშენოდ ვერ იქმნების, რათგან შენ ხარ მისი წილი, | <> | “მზე უშენოდ ვერ იქნების, რათგან შენ ხარ მისი წილი, |
| განაღამცა მას ეახლე მისი ეტლი, არ თუ წბილი! | განაღამცა მას ეახელ მისი ეტლი, არ თუ წბილი! | |
| მუნა გნახო, მანდვე გსახო, გამინათლო გული ჩრდილი; | მუნა გნახო, მანდვე გსახო, განმინათლო გული ჩრდილი, | |
| თუ სიცოცხლე მწარე მქონდა, სიკვდილიმცა მქონდა ტკბილი! | თუ სიცოცხლე მწარე მქონდა, სიკვდილიმცა მქონდა ტკბილი. | |
| = | ||
| მე სიკვდილი აღარ მიმძიმს, შემოგვედრებ რათგან სულსა, | <> | “მე სიკვდილი აღარ მიმძიმს, შემოგვედრებ რათგან სულსა, |
| მაგრა შენი სიყვარული ჩავიტანე, ჩამრჩა გულსა; | = | მაგრა შენი სიყვარული ჩავიტანე, ჩამრჩა გულსა; |
| მომეგონოს მოშორვება, მემატების წყლული წყლულსა; | მომეგონოს მოშორვება, მემატების წყლული წყლულსა; | |
| ნუცა მტირ და ნუცა მიგლოვ, ჩემო, ჩემსა სიყვარულსა! | <> | ნუცა მტირ და ნუცა მიგლოვ, ჩემო,შენთვის სიყვარულსა. |
| = | ||
| წადი, ინდოეთს მიმართე, არგე რა ჩემსა მშობელსა, | <> | “წადი, ინდოეთს მიმართე, არგე რა ჩემსა მშობელსა, |
| მტერთაგან შეიწრებულსა, ყოვლგნით ხელაუპყრობელსა, | მტერთაგან შეიწრებულსა, ყოვლგნით ხელ-აუპყრობელსა, | |
| გულსა ალხინე ჩემისა მოშორვებისა მთმობელსა, | = | გულსა ალხინე ჩემისა მოშორვებისა მთმობელსა, |
| მომიგონებდი მტირალსა, შენთვის ცრემლშეუშრობელსა! | <> | მომიგონებდი მტირალსა, შენთვის ცრემლ-შეუშრობელსა! |
| = | ||
| რაცა ვიჩივლე ბედისა ჩემისა, კმა საჩივარად; | <> | “რაცა ვიჩივლე ბედისა ჩემისა, კმა საჩივარად; |
| ცან, სამართალი მართალი გულისა გულსა მივა რად. | = | ცან, სამართალი მართალი გულისა გულსა მივა რად. |
| შენთვის მოვკვდები, გავხდები ყორანთა დასახივარად. | <> | შენთვის მოვკვდები, გავხდები ყორანთა დასაყივარად, |
| ვირე ცოცხალ ვარ, მეყოფი სატირლად და სატკივარად. | ვირე ცოცხალ ვარ, გეყოფი სატირლად და სატკივარად. | |
| = | ||
| აჰა, ინიშნე ნიშანი შენეულისა რიდისა! | <> | “აჰა, ინიშნე ნიშანი შენეულისა რიდისა, |
| გარდმიკვეთია ალამი, ჩემო, ერთისა კიდისა, | = | გარდმიკვეთია ალამი, ჩემო, ერთისა კიდისა, |
| ესეღა დაგრჩეს სანაცვლოდ მის იმედისა დიდისა. | <> | ესეღა დაგრჩეს სანაცვლოდ მის იმედისა დიდისა, |
| რისხვით მობრუნდა ბორბალი ჩვენ ზედა ცისა შვიდისა“. | რისხვით მობრუნდა ბორბალი ჩვენზედა ცისა შვიდისა. | |
| = | ||
| ესე წიგნი, საყვარელსა მისსა თანა მინაწერი, | ესე წიგნი, საყვარელსა მისსა თანა მინაწერი, | |
| რა დაწერა, გარდაჰკვეთა მათ რიდეთა ერთი წვერი. | რა დაწერა, გარდაჰკვეთა მათ რიდეთა ერთი წვერი. | |
| თავმოხდილსა დაუშვენდა სისხო, სიგრძე, თმათა ფერი, | <> | თავ-მოხდილსა დაუშვენდა სისხო, სიგრძე, თმათა ფერი. |
| ალვისაგან სული მოქრის, ყორნის ფრთათათ მონაბერი. | = | ალვისაგან სული მოქრის, ყორნის ფრთათათ მონაბერი. |
| იგი მონა წამოვიდა, გულანშაროს მიმავალი, | იგი მონა წამოვიდა, გულანშაროს მიმავალი, | |
| წამ ერთ მიხდა ფატმანისსა, დღე იარა არმრავალი. | <> | წამ-ერთ მიხდა ფატმანისას, დღე იარა არ-მრავალი. |
| რა ავთანდილს გაუსრულდა საქმე მისი სასურვალი, | = | რა ავთანდილს გაუსრულდა საქმე მისი სასურვალი, |
| ხელაპყრობით ღმერთსა მადლობს ცნობასრული, არა მთრვალი. | <> | ხელ-აპყრობით ღმერთსა მადლობს ცნობა-სრული, არა მთრვალი. |
| = | ||
| ფატმანს უთხრა: „გამისრულდა ჟამად საქმე საწადელი, | ფატმანს უთხრა: „გამისრულდა ჟამად საქმე საწადელი, | |
| დიდი შენი მოჭირვება ჩემგან არის გარდუხდელი, | დიდი შენი მოჭირვება ჩემგან არის გარდუხდელი, | |
| წავალ, დგომად აღარა მცალს, დრო მოსრულა შარშანდელი, | წავალ, დგომად აღარა მცალს, დრო მოსრულა შარშანდელი, | |
| ფიცხლა ქაჯეთს მოვიყვანო მათი მოსპობ-ამწყვედელი“. | <> | ფიცხალა ქაჯეთს მოვიყვანო მათი მომსპობ-ამწყვედელი“. |
| = | ||
| ხათუნმან უთხრა: „ჰე, ლომო, ცეცხლი აწ უფრო ცხელდების, | <> | ხათუნმან უთხრა: „ჰე, ლომო, ცეცხლი აწ უფრო ცხელდების; |
| მოეშორვების ნათელსა, გული ამისთვის ბნელდების; | = | მოეშორვების ნათელსა, გული ამისთვის ბნელდების; |
| ისწრაფე, ჩემი ნუ გაგვა, ხელი ეგრეცა ხელდების, | ისწრაფე, ჩემი ნუ გაგვა, ხელი ეგრეცა ხელდების, | |
| თუ ქაჯნი მოგესწრებიან, მუნ მისლვა გაგიძნელდების“. | თუ ქაჯნი მოგესწრებიან, მუნ მისლვა გაგიძნელდების“. | |
| ყმამან ფრიდონის მონანი უხმნა, მას თანა ხლებულნი, | <> | ყმამან ფრიდონის მონანი უხმნა, მასთანა ხლებულნი; |
| უბრძანა: „მკვდარნი აქამდის აწყა ვართ დაცოცხლებულნი, | უბრძანა: „მკვდარნი აქამდის, აწყა ვართ დაცოცხლებულნი, | |
| რაცა გვინდოდა, მისითა სმენითა გაახლებულნი, | რაცა გვინდოდა, მისითა სმენითა გახარებულნი, | |
| ჩვენთა მტერთანი გიჩვენნე წყლულნი მით, ვაგლახ, ლებულნი. | ჩვენთა მტერთანი გიჩვენნე წყლულნი მით ვაგლახ, ლებულნი! | |
| = | ||
| მიდით და ფრიდონს უამბვეთ ამბავი არნაცქაფავი; | <> | “მიდით და ფრიდონს უამბეთ ამბავი არ-ნაცქაფავი; |
| მე ვერა ვნახავ, ვისწრაფი, გზა ჩემი არს ნასწრაფავი. | = | მე ვერა ვნახავ, ვისწრაფი, გზა ჩემი არს ნასწრაფავი. |
| მან გაახაფოს ხმა ხაფი, კვლა უფრო გასახაფავი, | მან გაახაფოს ხმა ხაფი, კვლა უფრო გასახაფავი, | |
| თქვენ მოგცე ლარი ყველაი მე, ჩემი ნაალაფავი. | თქვენ მოგცე ლარი ყველაი მე, ჩემი ნაალაფავი. | |
| ჩემსა ზედა დიდი არის ვალი, თქვენგან დანადები; | <> | “ჩემსა ზედა დიდი არის ვალი, თქვენგან დანადები; |
| მადლსა სხვაებრ გარდავიხდი, თუღა ფრიდონს შევეყრები; | = | მადლსა სხვაებრ გარდავიხდი, თუღა ფრიდონს შევეყრები; |
| აწ წაიღეთ ყველაკაი, მეკობრეთა წანაღები, | აწ წაიღეთ ყველაკაი, მეკობრეთა წანაღები, | |
| ამის მეტსა ვერას მოგცემ, ვიცი, ამად გეძუნწები. | <> | ამის მეტსა ვერას მოგცემ, ვიცი ამად გეძუნწები. |
| = | ||
| სახლი არ მახლავს, არ ძალმაქვს გაცემა საბოძვარისა“. | <> | “სახლი არ მახლავს, არ ძალ-მაქვს გაცემა საბოძვარისა“ |
| მისცა მართ სავსე ხომალდი, რიცხვი ტურფათა ჯარისა, | მისცა მართ სავსე ხომალდი, რიცხვი ტურფათა ჯარისა. | |
| უბრძანა: „წადით, წაიღეთ, გზა წავლეთ მისვე არისა, | = | უბრძანა: „წადით, წაიღეთ, გზა წავლეთ მისვე არისა, |
| ფრიდონს მიართვით უსტარი ჩემგან, ძმადნაფიცარისა“. | <> | ფრიდონს მიართვით უსტარი ჩემგან, ძმად-ნაფიცარისა“. |
| წიგნი ავთანდილისა ფრიდონთანა მიწერილი | = | წიგნი ავთანდილისა ფრიდონთანა მიწერილი |
| <> | ||
| დაწერა: „ფრიდონ მაღალო, სვესრულო მეფეთმეფეო, | დაწერა: „ფრიდონ მაღალო, სვე-სრულო მეფეთ-მეფეო, | |
| ლომისა მსგავსო ძალ-გულად, მზეო შუქმოიეფეო, | ლომისა მსგავსო ძალ-გულად, მზეო შუქ-მოიეფეო, | |
| მოვლენილო და მორჭმულო, მტერთა სისხლისა მჩქეფეო, | = | მოვლენილო და მორჭმულო, მტერთა სისხლისა მჩქეფეო, |
| უმცროსმან ძმამან შორიშორ სალამი დავიყეფეო! | <> | უმცროსმან ძმამან შორი-შორ სალამი დავიყეფეო! |
| = | ||
| ჭირნი ვნახენ და მო-ცა-მხვდა ნაცვალი ჭირნახულისა, | <> | “ჭირნი ვნახენ და მო-ცა-მხვდა ნაცვალი ჭირ-ნახულისა, |
| კარგა მოხდომა საქმისა ჩემისა გაზრახულისა; | = | კარგა მოხდომა საქმისა ჩემისა გაზრახულისა; |
| მიცნია მართლად ამბავი პირისა მზედ სახულისა, | მიცნია მართლად ამბავი პირისა მზედ სახულისა, | |
| დამარჩენელი ლომისა, მის ქვესკნელს დამარხულისა. | <> | დამარჩენელი ლომისა მის, ქვესკნელს დამარხულისა“. |
| = | ||
| იგი მზე ქაჯთა მეფესა ჰყავს, ქაჯეთს პატიმარია. | <> | “იგი მზე ქაჯთა მეფესა ჰყავს, ქაჯეთს პატიმარია. |
| მუნ მისლვა მიჩანს თამაშად, თუცა გზა საომარია. | მუნ მისლვა მიჩანს თამაშად, თუმცა გზა საომარია. | |
| ნარგისთათ წვიმა ბროლისა წვიმს, ვარდი ნაწვიმარია, | = | ნარგისთათ წვიმა ბროლისა წვიმს, ვარდი ნაწვიმარია, |
| ჯერთ ქალსა ქაჯნი არ ახლვან, მაგრა სპა უამარია. | ჯერთ ქალსა ქაჯნი არ ახლვან, მაგრა სპა უამარია. | |
| გულმხიარული ვიხარებ, ამად არ ცრემლი მმილდების, | <> | “გულ-მხიარული ვიხარებ, ამად არ ცრემლი მმილდების, |
| სადაცა შენ და შენი ძმა ხართ, ძნელი გაადვილდების; | სადაცა შენ და შენი ძმა ხართ ძნელი გაადვილდების; | |
| რაცა მოგინდეს, უცილოდ იქთ, იგი არ აგცილდების, | რაცა მოგინდეს, უცილოდ იქმთ, იგი არ აგცილდების, | |
| არ თურე კაცმან დაგიდგნეს, ვეჭვ, კლდეცა გაგიცვილდების. | არ თურე კაცმან დაგიდგნას, ვეჭვ, კლდეცა გაგილბილდების“. | |
| = | ||
| აწ შემინდვე, ვერა გნახე, შორს ამისთვის წაგიარე, | <> | “აწ შემინდევ, ვერა გნახე, შორს ამისთვის წაგიარე, |
| გზა-გზა ყოვნად აღარა მცალს, პატიმრად-ა იგი მთვარე; | გზა-გზა ყოვნა აღარა მცალს, პატიმრად-ა იგი მთვარე; | |
| ადრე მოვალთ მხიარულნი, ჩვენი ნახვა გაიხარე, | = | ადრე მოვალთ მხიარულნი, ჩვენი ნახვა გაიხარე, |
| ამის მეტი რაღა გკადრო, ძმასა ძმურად მოეხმარე. | <> | ამის მეტი რაღა გკადრო, ძმასა ძმურად მოეხმარე“. |
| = | ||
| ამა მონათა ჩემ ზედა გარდაუხდელი გულია: | <> | “ამა მონათა ჩემზედა გარდაუხდელი გულია. |
| ამოდ მმსახურეს, თქვენიმცა გული ამათთვის სრულია! | ამოდ მმსახურეს, თქვენიმცა გული ამათთვის სრულია. | |
| ქება რად უნდა მას, ვინცა თქვენ თანა ხანდაზმულია? | ქება რად უნდა მას, ვინცა თქვენთანა ხან-დაზმულია? | |
| მსგავსი ყველაი მსგავსსა შობს, ესე ბრძენთაგან თქმულია“. | მსგავსი ყველაი მსგავსსა შობს, ესე ბრძენთაგან თქმულია.“ | |
| = | ||
| ესე უსტარი დაწერა, შეკრა და წა-ცა-ხვია მან, | ესე უსტარი დაწერა, შეკრა და წა-ცა-ხვია მან, | |
| მისცა ფრიდონის მონათა ვარდმან და თმითა იამან; | <> | მისცა ფრიდონის მონათა ვარდმან და ვითა იამან; |
| შესთვალა ზეპირ, რაცა ხმდა, სრულად, მართ ვითა ჰგია, მან, | შესთვალა ზეპირ, რაცა ხმდა სრულად, მართ ვითა ჰგია, მან, | |
| მათ მარგალიტი უჩვენის ძოწისა კარმან ღიამან. | მათ მრგალიტი უჩვენის ძოწისა კარმან ღიამან“. | |
| = | ||
| მოქარავნეთა უბრძანა: „საქმე მიც, გითხრა განაო, | +- | |
| კარგად მომიხდა, მოყვრობა მე თქვენი მესვიანაო, | ||
| რაცა მინდოდა, ყველაი ვქმენ, ღმერთმან მაგულვანაო, | ||
| აწ აღარა მცალს, ბადრაგა სხვა წაიტანეთ თანაო“. | ||
| მონახა, პოვა ავთანდილ ნავი მისისა მხარისა, | = | მონახა, პოვა ავთანდილ ნავი მისისა მხარისა, |
| გამოემართა იგი მზე პირითა მსგავსი მთვარისა, | <> | გამოემართა იგი მზე პირითა სავსე მთვარისა; |
| მაგრა დაგდება უმძიმდა ფატმანის გულმწუხარისა; | მაგრა დაგდება უმძიმდა ფატმანის გულ-მწუხარისა, | |
| მისთა გამყრელთა ნაკადი ჩასდის სისხლისა ღვარისა. | = | მისთა გამყრელთა ნაკადი ჩასდის სისხლისა ღვარისა. |
| ფატმან, უსამ და მონანი ტირან ცრემლითა ცხელითა, | <> | ფატმან, უსამ და მონანი ტირან ცრემლითა ცხელითა; |
| იტყვიან: „მზეო, რა გვიყავ? დაგვწვენ ცეცხლითა მწველითა! | = | იტყვიან: „მზეო, რა გვიყავ? დაგვწვენ ცეცხლითა მწველითა! |
| რად დაგვაბნელენ შენისა მოშორვებისა ბნელითა! | რად დაგვაბნელენ შენისა მოშორვებისა ბნელითა! | |
| და-ცა-გვმარხენო ხელითა, ჩვენითა დამმარხველითა!“ | <> | და-ცა-გვმარხენო ხელითა ჩვენითა დამმარხველითა!“ |
| წასლვა ავთანდილისა გულანშაროთ და ტარიელის შეყრა | წასვლა ავთანდილისა გულანშაროთ და ტარიელის შეყრა | |
| გამოვლნა ზღვანი ავთანდილ მგზავრითა რათმე ნავითა, | გამოვლნა ზღვანი ავთანდილ მგზავრითა რითმე ნავითა, | |
| პირმხიარული აცორვებს მართ ოდენ მარტო თავითა; | პირ-მხიარული აცორვებს მართ ოდენ მარტო თავითა; | |
| მას შეყრა ტარიელისა უხარის მით ამბავითა, | = | მას შეყრა ტარიელისა უხარის მით ამბავითა, |
| ხელგანპყრობილი გულითა არს ღმრთისა საესავითა. | <> | ხელ-განპყრობილი გულითა არს ღმრთისა საესავითა. |
| = | ||
| მოწურვილ იყო ზაფხული, ქვეყნით ამოსლვა მწვანისა, | <> | მოწურვილ იყო ზაფხული, ქვეყნით ამოსვლა მწვანისა, |
| ვარდის ფურცლობის ნიშანი, დრო მათის პაემანისა, | = | ვარდის ფურცლობის ნიშანი, დრო მათის პაემანისა, |
| ეტლის ცვალება მზისაგან, შეჯდომა სარატანისა. | <> | ეტლის ცვალება მზისაგან, შეჯდომა სარატანისა, |
| სულთქვნა, რა ნახა ყვავილი მან, უნახავმან ხანისა. | = | სულთქვნა, რა ნახა ყვავილი მან, უნახავმან ხანისა. |
| აგრგვინდა ცა და ღრუბელნი ცროდეს ბროლისა ცვარითა; | <> | აგრგვინდა ცა და ღრუბელნი, ცროდეს ბროლისა ცვარითა; |
| ვარდთა აკოცა ბაგითა, მით ვარდისავე დარითა; | ვარდთა აკოცა ბაგითა, მითვე ვარდისა დარითა; | |
| უბრძანა: „გიჭვრეტ თვალითა, გულტკბილად შემხედვარითა, | უბრძანა: „გიჭვრეტ თვალითა, გულ-ტკბილად შემხედვარითა; | |
| მისად სანაცვლოდ მოვილხენ თქვენ თანა საუბარითა“. | მისად სანაცვლოდ მოვილხენ თქვენთანა საუბარითა“. | |
| = | ||
| რა მოეგონის მოყვარე, სდინდიან ცრემლნი მწარენი. | <> | რა მოეგონის მოყვარე, სდინდიან ცრემლნი მწარენი, |
| ტარიელისკენ იარნა მან გზანი საწყინარენი, | = | ტარიელისკენ იარნა მან გზანი საწყინარენი, |
| უდაბურნი და უგზონი, უცხონი რამე არენი; | <> | უდაბურნი და უგზონი, უცხონი რამე არენი, |
| სადაცა ნახნის, დახოცნის ლომ-ვეფხნი მოშამბნარენი. | = | სადაცა ნახნის, დახოცნის ლომ-ვეფხნი მოშამბნარენი. |
| ქვაბნი გამოჩნდეს, ეამა, იცნა, თქვა: „იგი კლდენია, | ქვაბნი გამოჩნდეს, ეამა, იცნა, თქვა: „იგი კლდენია, | |
| სადაა ჩემი მოყვარე და ვისთვის ცრემლი მდენია; | <> | სადაა, ჩემი მოყვარე და ვისთვის ცრემლი მდენია; |
| ღირს ვარმცა, ვნახო პირისპირ, უამბო, რაცა მსმენია, | ღირს ვარმცა, ვნახო პირის-პირ, ვუამბო რაცა მსმენია, | |
| არ მოსრულ იყოს, რაღა ვქმნა, ცუდ ჩემი განავლენია! | არ მოსრულ იყოს, რაღა ვქმნა, ცუდ ჩემი განავლენია!“ | |
| = | ||
| თუ მოსრულა, უღონიოდ შინა ხანსა არ დაზმიდა, | <> | “თუ მოსრულა, უღონიოდ შინა ხანსა არ დაზმიდა, |
| მინდორს სადმე წავიდოდა, მხეცისაებრ ველთა ვლიდა; | = | მინდორს სადმე წავიდოდა, მხეცისაებრ ველთა ვლიდა; |
| სჯობს, თუ შამბ-შამბ წავიარო“, – იგონებდა, იხედვიდა, | სჯობს, თუ შამბ-შამბ წავიარო“, – იგონებდა, იხედვიდა, | |
| ესე თქვა და მიუქცია, მინდორთაკენ წამოვიდა. | <> | ესე თქვა და მიუქცია, მინდორთაკე წამოვიდა. |
| = | ||
| მიაცორვებს და იმღერის მხიარულითა გულითა, | მიაცორვებს და იმღერის მხიარულითა გულითა, | |
| მართ სახელდებით უყივის ხმითა მით სახარულითა. | <> | მართ სახელ-დებით უყივის ხმითა მით სიხარულითა. |
| ცოტაი წავლო, გამოჩნდა მზე სინათლითა სრულითა: | = | ცოტაი წავლო, გამოჩნდა მზე სინათლითა სრულითა: |
| შამბისა პირსა ტარიელ დგა ხრმლითა მომახულითა. | შამბისა პირსა ტარიელ დგა ხრმლითა მომახულითა. | |
| ტარიელს ლომი მოეკლა, მით ხრმალსა სისხლი სცხებოდა; | ტარიელს ლომი მოეკლა, მით ხრმალსა სისხლი სცხებოდა; | |
| შამბისა პირსა ქვეითი დგა, ცხენი არა ხლებოდა; | შამბისა პირსა ქვეითი დგა, ცხენი არა ხლებოდა; | |
| ყივილი ავთანდილისა ესმოდა, ეოცებოდა, | ყივილი ავთანდილისა ესმოდა, ეოცებოდა, | |
| შეხედნა, იცნა, გაიქცა, მისკენ მირბოდა, ხლტებოდა. | <> | შეხედნა, იცნა, გაიქცა, მისკე მირბოდა, ხლტებოდა. |
| = | ||
| ხრმალი გასტყორცა ტარიელ, მიმართა მისსა ძმობილსა. | <> | ხრმალი გატყორცა ტარიელ, მიმართა მისსა ძმობილსა. |
| ყმა ცხენისაგან გარდიჭრა, ჰგვანდა ეტლისა სწრობილსა. | = | ყმა ცხენისაგან გარდიჭრა, ჰგვანდა ეტლისა სწრობილსა. |
| მათ ერთმანერთსა აკოცეს, ჰგვანან ყელგარდაჭდობილსა, | <> | მათ ერთმანერთსა აკოცეს, ჰგვანან ყელ-გარდაჭდობილსა, |
| ხმა შაქრისფერად გაუხდა ვარდსა, ხშირ-ხშირად პობილსა. | ხმა შაქრის-ფერად გაუხდა ვარდსა, ხშირ-ხშირად პობილსა. | |
| = | ||
| ტარიელ მოთქვა ტირილით სიტყვა ნატიფი, მჭევრები: | ტარიელ მოთქვა ტირილით სიტყვა ნატიფი, მჭევრები: | |
| – სისხლისა ღვარმან შეღება წითლად გიშრისა ტევრები, | <> | – სისხლისა ღვარმან შეღება წითლად გიშრისა ტევრები, |
| ალვასა წყარო ცრემლისა მორწყავს, ნაკადი ბევრები, – | = | ალვასა წყარო ცრემლისა მორწყავს, ნაკადი ბევრები, – |
| „რათგან შენ გნახე, რა მგამა, პატიჟი მჭირდეს მე რვები!“ | <> | “რათგან შენ გნახე, რა მგამა, პატიჟი მჭირდეს მევ რები!“ |
| = | ||
| ტარიელ ტირს და ავთანდილ სიცილით ეუბნებოდა; | ტარიელ ტირს და ავთანდილ სიცილით ეუბნებოდა; | |
| გაღიმდის, ძოწი გააპის, კბილთაგან ელვა ჰკრთებოდა; | გაღიმდის, ძოწი გააპის, კბილთაგან ელვა ჰკრთებოდა; | |
| ეტყოდა: „ვცანო ამბავი, შენ რომე გეამებოდა, | ეტყოდა: „ვცანო ამბავი, შენ რომე გეამებოდა, | |
| აწ გაახლდების ყვავილი, ვარდი აქამდის ჭნებოდა“. | აწ გაახლდების ყვავილი, ვარდი აქამდის ჭნებოდა“. | |
| ტარიელ უთხრა“ „ჰე, ძმაო, კმარის, დღეს რაცა მლხენია, | <> | ტარიელ უთხრა: „ჰე ძმაო, კმა არს, დღეს რაცა მლხენია, |
| ყოველი ჩემი სალხინო მინახავს, – ნახვა შენია; | = | ყოველი ჩემი სალხინო მინახავს, – ნახვა შენია; |
| სხვად ნუ ყოს ღმერთმან წამალი, არცა რა მოგისმენია; | <> | სხვად ნუ ყოს ღმერთმან წამალი, არცა რა მოგისმენია: |
| კაცმანმცა სოფელს ვით პოვა, რაცა რა საქმე ზენია!“ | კაცმანმცა სოფელს ვით პოვა, რაც არა საქმე ზენია!“ | |
| = | ||
| რა ტარიელ არ შესჯერდა, ავთანდილცა არ დასწყნარდა, | <> | რა ტარიელ არ შესჯერდა, ავთანდილცა არ დაწყნარდა, |
| მის ამბვისა დაყოვნება ვეღარ გასძლო, აუჩქარდა, | მის ამბისა დაყოვნება ვეღარ გასძლო, აუჩქარდა, | |
| გამოიღო რიდე მისი, ვინ ბაგეთა ვარდი ვარდა. | გამოიღო რიდე მისი, ვინ ბაგეთა ვარდი ვარდა, | |
| რა ტარიელ ნახა, იცნა, გამოუღო, შემოვარდა. | = | რა ტარიელ ნახა, იცნა, გამოუღო, შემოვარდა. |
| წიგნი და კიდე რიდისა იცნა და გა-ცა-შალა მან, | წიგნი და კიდე რიდისა იცნა და გა-ცა-შალა მან, | |
| პირსა დაიდვა, დაეცა, ვარდმან ფერითა მკრთალამან, | პირსა დაიდვა, დაეცა, ვარდმან ფერითა მკრთალამან, | |
| სულნი გაექცეს, მოდრიკა თავი გიშრისა ტალამან. | <> | სულნი გაიქცეს, მოდრიკა თავი გიშრისა ტალამან. |
| მისნი ვერ გასძლნეს პატიჟნი ვერ კაენ, ვერცა სალამან. | = | მისნი ვერ გასძლნეს პატიჟნი ვერ კაენ, ვერცა სალამან. |
| ავთანდილ უჭვრეტს ტარიელს, უსულოდ ქვემდებარესა, | <> | ავთანდილ უჭვრეტს ტარიელს, უსულოდ ქვე-მდებარესა, |
| შეჰფრინდა, შველად მიმართა მას, ტკბილად მოუბარესა, | შეფრინდა, შველად მიმართა მას, ტკბილად მოუბარესა; | |
| ვერა ვერ არგო დამწვარსა, სრულად ცეცხლნადებარესა; | ვერა, ვერ არგო დამწვარსა, სრულად ცეცხლ-ნადებარესა, | |
| მისთა ნიშანთა სიცოცხლე მართ მისი მიიბარესა. | = | მისთა ნიშანთა სიცოცხლე მართ მისი მიიბარესა. |
| ავთანდილ დაჯდა ტირილად, ტირს ხმითა შვენიერითა, | ავთანდილ დაჯდა ტირილად, ტირს ხმითა შვენიერითა, | |
| ყორანსა გაჰგლეჯს ხშირ-ხშირად, აფრთხობს ბროლისა ჭერითა; | ყორანსა გაჰგლეჯს ხშირ-ხშირად, აფრთხობს ბროლისა ჭერითა; | |
| გახეთქა ლალი გათლილი ანდამატისა კვერითა, | გახეთქა ლალი გათლილი ანდამატისა კვერითა, | |
| მუნით წყარონი გამოხდეს, ძოწსა ვამსგავსენ ფერითა. | მუნით წყარონი გამოხდეს, ძოწსა ვამსგავსენ ფერითა. | |
| პირსა იხოკს, ღაწვთა სისხლი ჩასდიოდა მისსა მჭვრეტსა: | პირსა იხოკს, ღაწვთა სისხლი ჩასდიოდა მისსა მჭვრეტსა: | |
| „რაცა ვქმენო, არ უქნია არცა შმაგსა, არცა რეტსა; | <> | “რაცა ვქმენო, არ უქმნია არცა შმაგსა, არცა რეტსა; |
| წყალი სწრაფით რად დავასხი ცეცხლსა, ძნელად დასაშრეტსა! | = | წყალი სწრაფით რად დავასხი ცეცხლსა, ძნელად დასაშრეტსა! |
| ჩქარად ეცეს, ვერ გაუძლებს გული ლხინსა მეტისმეტსა. | <> | ჩქარად ეცეს, ვერ გაუძლებს გული ლხინსა მეტის-მეტსა“. |
| = | ||
| მე მოვკალ ჩემი მოყვარე; რა მმართებს გაწბილებულსა? | <> | “მე მოვკალ ჩემი მოყვარე, რა მმართებს გაწბილებულსა? |
| თავსა ვაბრალობ საქმესა, არ დასმით გაგონებულსა! | = | თავსა ვაბრალობ საქმესა, არ დასმით გაგონებულსა! |
| ცრუ კაცი კარგად ვერა იქს საქმესა გაძნელებულსა, | <> | ცრუ კაცი კარგად ვერა იქმს საქმესა გაძნელებულსა, |
| თქმულა: «სიწყნარე გმობილი სჯობს სიჩქარესა ქებულსა!» | თქმულა: «სიწყნარე გმობილი სჯობს სიჩქარესა ქებულსა»“. | |
| = | ||
| უცნობოქმნილი ტარიელ ძეს მსგავსად ნატუსალისად. | <> | უცნობო-ქმნილი ტარიელ ძეს მსგავსად ნატუსალისად |
| ავთანდილ ადგა, გამოვლნა შამბნი საძებრად წყალისად, | = | ავთანდილ ადგა, გამოვლნა შამბნი საძებრად წყალისად, |
| მან პოვა სისხლი ლომისა, მოაქვს სავსებლად ალისად, | <> | მან ჰპოვა სისხლი ლომისა, მოაქვს სავსებლად ალისად, |
| მკერდსა დაასხა, გა-ვე-ხდა ლაჟვარდი ფერად ლალისად. | = | მკერდსა დაასხა, გა-ვე-ხდა ლაჟვარდი ფერად ლალისად. |
| ავთანდილ მკერდსა დაასხა მას ლომსა სისხლი ლომისა; | ავთანდილ მკერდსა დაასხა მას ლომსა სისხლი ლომისა; | |
| ტარიელ შეკრთა, შეიძრა რაზმი ინდოთა ტომისა, | <> | ტარიელ შეკრთა, შეიძრა რაზმი ინდოთა ტომისა; |
| თვალნი აახვნა, მიეცა ძალი ზე წამოჯდომისა. | თვალნი აახვნა, მიეცა ძალი ზე წამოჯდომისა, | |
| ლურჯად ჩანს შუქი მთვარისა, მზისაგან შუქნაკრთომისა. | ლურჯად ჩანს შუქი მთვარისა, მზისაგან შუქ-ნაკრთომისა. | |
| = | ||
| ზამთარი ვარდსა გაახმობს, ფურცელნი ჩამოსცვივიან, | <> | ზამთარი ვარდთა გაახმობს, ფურცელნი ჩამოსცვივიან, |
| ზაფხულის მზისა სიახლე დასწვავს, გვალვასა ჩივიან, | ზაფხულის მზისა სიახლე დასწვავს, გვალვასა ჩივიან. | |
| მაგრა მას ზედა ბულბულნი ტურფასა ხმასა ყივიან, – | მაგრა მას ზედა ბულბულნი ტურფასა ხმასა ჰყივიან, – | |
| სიცხე სწვავს, ყინვა დააზრობს, წყლულნი ორჯელვე სტკივიან. | = | სიცხე სწვავს, ყინვა დააზრობს, წყლულნი ორჯელვე სტკივიან. |
| აგრევე გული კაცისა მოსაგვარებლად ძნელია, | აგრევე გული კაცისა მოსაგვარებლად ძნელია, | |
| ჭირსა და ლხინსა ორსავე ზედა მართ ვითა ხელია, | <> | ჭირსა და ლხინსა ორსავე ზედა, მართ ვითა ხელია, |
| მიწყივ წყლულდების, საწუთრო მისი აროდეს მრთელია. | = | მიწყივ წყლულდების, საწუთრო მისი აროდეს მრთელია. |
| იგი მიენდოს სოფელსა, ვინცა თავისა მტერია! | <> | იგი მიენდოს სოფელსა ვინცა თავისა მტერია! |
| = | ||
| ტარიელ ნახა ნაწერი კვლაცა მკლველისა მისისა, | <> | ტარიელ ნახა ნაწერი კვლაცა მკვლელისა მისისა; |
| იკითხავს, თუცა აშეთებს კითხვა წიგნისა მისისა; | = | იკითხავს, თუცა აშეთებს კითხვა წიგნისა მისისა; |
| დაუყვის ცრემლმან სინათლე, ბნელად ჩანს შუქი დღისისა. | <> | დაუყვის ცრემლმან სინათლე, ბნელად ჩანს შუქი დღისისა, |
| ავთანდილ ადგა, დაუწყო თხრობა სიტყვისა მქისისა. | ავთანდილ ადგა, დაუწყო, თხრობა სიტყვისა მქისისა. | |
| = | ||
| იტყვის, თუ: „ნაქმრად არ ვარგა კაცისა გასწავლილისად, | <> | იტყვის თუ: „ნაქმრად არ ვარგა კაცისა გასწავლილისად, |
| აწ რადღა გვმართებს ტირილი? ხამს, დავსხდეთ ქმნად ღიმილისად; | აწ რადღა გვმართებს ტირილი, ხამს დავსხდეთ ქმნად ღიმილისად, | |
| ადეგ, წავიდეთ საძებრად მის მზისა წახდომილისად! | = | ადეგ, წავიდეთ საძებრად მის მზისა წახდომილისად! |
| ადრე მიგიყვან, მიყვანა არს შენგან მონდომილი სად. | <> | ადრე მიგიყვან, მიყვანა არს შენგან მონდომილისად“. |
| = | ||
| ვითა გვმართებს გახარება, პირველ აგრე გავიხარნეთ, | <> | “ვითა გვმართებს გახარება, პირველ აგრე გავიხარნეთ, |
| მერმე შევსხდეთ, გავემართნეთ, ქაჯეთისკენ თავნი ვარნეთ, | = | მერმე შევსხდეთ, გავემართნეთ, ქაჯეთისკენ თავნი ვარნეთ, |
| ხრმალნი ჩვენნი ვიწინამძღვრნეთ, მათნი ზურგით დავიყარნეთ, | ხრმალნი ჩვენნი ვიწინამძღვრნეთ, მათნი ზურგით დავიყარნეთ, | |
| უჭირველნი შემოვიქცეთ, იგი მძორთა დავადარნეთ“. | უჭირველნი შემოვიქცეთ, იგი მძორთა დავადარნეთ“. | |
| მერმე ტარიელ ამბავსა ჰკითხავს, აღარა ბნდებოდა. | მერმე ტარიელ ამბავსა ჰკითხავს, აღარა ბნდებოდა. | |
| შეხედნის, თვალნი ამართნის, შავ-თეთრი ელვა ჰკრთებოდა, | შეხედნის, თვალნი ამართნის, შავ-თეთრი ელვა ჰკრთებოდა, | |
| მართ ვითა ლალსა მზისაგან, მას ფერი ეზარდებოდა; | <> | მართ ვითა ლალსა მზისაგან მას ფერი ეზარდებოდა, |
| ვინ ღირსა, თუმცა წყალობით ცა მიწყივ მობრუნდებოდა! | ვინ ღირს-ა, თუმცა წყალობით ცა მიწყივ მობრუნდებოდა! | |
| = | ||
| ავთანდილს მადლი უბრძანა, ქმნა უყო საუბარისა: | ავთანდილს მადლი უბრძანა, ქმნა უყო საუბარისა: | |
| „მე შენი ქება ვითა ვთქვა, ბრძენთაგან საქებარისა! | <> | “მე შენი ქება ვითა ვთქვა, ბრძენთაგან საქებარისა! |
| ვითა ზემთისა წყარომან, მორწყე ყვავილი ბარისა, | ვითა ზე-მთისა წყარომან, მოჰრწყე ყვავილი ბარისა, | |
| დამწყვიდე დენა ცრემლისა, ნარგისთა ნაგუბარისა. | დამწყვიდე დენა ცრემლისა, ნარგისთათ ნაგუბარისა“. | |
| = | ||
| მე ვერა გიყო, ნაცვალსა ღმერთი გარდიხდის ციერი, | <> | “მე ვერა გიყო, ნაცვალსა, ღმერთი გარდიხდის ციერი, |
| ზეგარდმოთ მისით შემოგზღოს მუქაფა ჩემმაგიერი!“ | ზეგარდმო მისით შემოგზღოს მუქაფა ჩემ-მაგიერი!“ | |
| შესხდეს და შინა წავიდეს, მათ ლხინი ჰქონდა ძლიერი; | = | შესხდეს და შინა წავიდეს, მათ ლხინი ჰქონდა ძლიერი; |
| აწ გა-ვე-აძღო სოფელმან ასმათ, ადრითგან მშიერი. | <> | აწ გა-ვე-აძღო სოფელმან ასმათ, ადრითგან მშიერი“. |
| = | ||
| ქვაბისა კარსა ასმათი მარტო ზის, არბარგოსანი. | <> | ქვაბისა კარსა ასმათი მარტო ზის, არ-ბარგოსანი. |
| შეხედნა, იცნა ტარიელ, თანა ყმა ჭარმაგოსანი, – | შეხედნა, იცნა ტარიელ, თანა ყმა ჭარმაგოსანი. | |
| ორნივე ტურფად იმღერდეს, ვით იადონი მგოსანი, – | ორნივე ტურფად იმღერდეს, ვით იადონი მგოსანი, | |
| მაშინვე იცნა, ავარდა მოშლილი, პერანგოსანი. | = | მაშინვე იცნა, ავარდა მოშლილი, პერანგოსანი. |
| აქამდის მიწყივ ენახა ქვაბს მისლვა მოტირალისა, | აქამდის მიწყივ ენახა ქვაბს მისლვა მოტირალისა, | |
| აწ გაუკვირდა დანახვა სიცილით მომღერალისა. | აწ გაუკვირდა დანახვა სიცილით მომღერალისა. | |
| ზარაღებული ავარდა, ცნობა უც ვითა მთრვალისა, | <> | ზარ-აღებული ავარდა, ცნობა უც, ვითა მთრვალისა, |
| არ იცის სმენა ამბვისა ჯერთ მისგან სასურვალისა. | არ იცის სმენა ამბისა ჯერთ მისგან სასურვალისა. | |
| = | ||
| მათ რა ნახეს, შემოჰყივლეს სიცილით და კბილთა ჩენით: | <> | მათ რა ნახეს, შემოჰყივლეს სიცილით და კბილთა ჩენით; |
| „ჰე, ასმათო, მოგვივიდა მოწყალება ღმრთისა ზენით; | “ჰე, ასმათო, მოგვივიდა მოწყალება ღმრთისა ზენით; | |
| ვპოვეთ მთვარე დაკარგული, რაცა გვწადდა, იგი ვქმენით, | ვპოვეთ მთვარე დაკარგული, რაცა გწადდა, იგი ვქმენით; | |
| აწ გავხედით ბედისაგან ცეცხლთა შრეტით, ჭირთა ლხენით!“ | = | აწ გავხედით ბედისაგან ცეცხლთა შრეტით, ჭირთა ლხენით!“ |
| ავთანდილ ცხენსა გარდაჰხდა ასმათის მოსახვეველად; | <> | ავთანდილ ცხენსა გარდახდა ასმათის მოსახვევლად. |
| მან მიჰყო ხელი ალვასა, შტო მოჰყვა მოსარხეველად, | მან მიჰყო ხელი ალვასა, შტო მოჰყვა მოსარხევლად, | |
| ყელსა და პირსა აკოცებს, არის ცრემლისა მფრქვეველად: | ყელსა და პირსა აკოცებს, არის ცრემლისა მფრქვეველად; | |
| „რა სცანო, რა ჰქმენ, მიამბე, ვტირ შენი მოაჯე ველად“. | “რა სცანო. რა ჰქმნეს, მიამბე, ვტირ შენი მოაჯე ველად“. | |
| = | ||
| ავთანდილ ასმათს უსტარი მისცა მისისა ზრდილისა, | ავთანდილ ასმათს უსტარი მისცა მისისა ზრდილისა, | |
| ალვისა შტოდამჭნარისა, მთვარისა ფერმიხდილისა; | <> | ალვისა შტო-დამჭნარისა, მთვარისა ფერ-მიხდილისა; |
| უთხრა, თუ: „ნახე ნაწერი მის პატიჟგარდახდილისა; | უთხრა თუ: „ნახე ნაწერი მის პატიჟ-გარდახდილისა; | |
| მზე მოგვეახლა, მოგვეცა ჩვენ მოშორვება ჩრდილისა“. | = | მზე მოგვეახლა, მოგვეცა ჩვენ მოშორვება ჩრდილისა“. |
| ასმათ რა ნახა უსტარი, ცნა მისი დანაწერობა, | ასმათ რა ნახა უსტარი, ცნა მისი დანაწერობა, | |
| გაჰკვირდა, ზარმან აიღო, ათრთოლებს, ვითა ხელობა, | <> | გაკვირდა, ზარმან აიღო, ათრთოლებს, ვითა ხელობა, |
| ტერფით თხემამდის გაუხდა მას მეტი საკვირველობა; | = | ტერფით თხემამდის გაუხდა მას მეტი საკვირველობა; |
| იტყვის: „რა ვნახე, რა მესმის, არსმცა ამისი მრთელობა?!“ | <> | იტყვის: „ რა ვნახე, რა მესმის, არსმცა ამისი მრთელობა?!“ |
| = | ||
| ავთანდილ უთხრა: „ნუ გეშის, ეგე ამბავი მრთელია; | ავთანდილ უთხრა: „ნუ გეშის, ეგე ამბავი მრთელია; | |
| ლხინი მოგვეცა, მოგვშორდა ყოველი ჭირი ძნელია, | ლხინი მოგვეცა, მოგვშორდა ყოველი ჭირი ძნელია, | |
| მზე მოგვეახლა, უკუნი ჩვენთვის აღარა ბნელია, | <> | მზე მოგვეახლა,უკუნი ჩვენთვის აღარა ბნელია, |
| ბოროტსა სძლია კეთილმან, არსება მისი გრძელია!“ | ბოროტსა სძლია კეთილმან, – არსება მისი გრძელია!“ | |
| = | ||
| ინდოთ მეფე მხიარული ასმათს რასმე უბრძანებდა; | ინდოთ მეფე მხიარული ასმათს რასმე უბრძანებდა; | |
| ერთმანერთსა ეხვეოდეს, სიხარული ატირებდა; | ერთმანერთსა ეხვეოდეს, სიხარული ატირებდა; | |
| ვარდსა ზედა ყორნის ბოლო ნამსა თხელსა აპკურებდა. | ვარდსა ზედა ყორნის ბოლო ნამსა თხელსა აპკურებდა. | |
| კაცსა ღმერთი არ გასწირავს, თუმცა კაცი შეიგებდა. | <> | კაცსა ღმერთი არ გასწირავს, თუცა კაცი შეიგებდა. |
| = | ||
| ღმერთსა მისცეს დიდი მადლი, თქვეს: „გვიყოო, რაცა სჯობდა“. | <> | ღმერთსა მისცეს დიდი მადლი, თქვეს: „ გვიყოო, რაცა სჯობდა; |
| „აწყა ვცანით, უარესსა პირი თქვენი არ გაბრჭობდა“, | აწყა ვცანით, უარესსა პირი თქვენი არ გაბრჭობდა“. | |
| ინდოთ მეფე მხიარული ხელგანპყრობით ამას ხმობდა. | ინდოთ მეფე მხიარული ხელ-განპყრობით ამას ხმობდა. | |
| ქვაბს შევიდეს მხიარულნი, ასმათ რასმე მასპინძლობდა. | ქვაბს შევიდეს მხიარული, ასმათ რასმე მასპინძლობდა. | |
| = | ||
| ტარიელ ეტყვის: „ავთანდილ, ისმინე სიტყვა ასები, | <> | ტარიელ ეტყვის ავთანდილს: „ისმინე სიტყვა ასები, |
| გიამბობ რასმე ამბავსა, მოამბვედ ნუ გენასები: | გიამბობ რასმე ამბავსა, მოამბედ ნუ გენასები: | |
| მე ოდეს ქვაბნი წაუხვენ, დავხოცე დევთა დასები, | მე ოდეს ქვაბნი წავუხვენ, დავხოცე დევთა დასები, | |
| მას აქათ მათი აქა ძეს საჭურჭლე ძვირნაფასები. | მას აქათ მათი აქა ძეს საჭურჭლე ძვირ-ნაფასები“. | |
| = | ||
| მე აგრე არა მინახავს, მართ ვითა არა მნდომია; | <> | “მე აგრე არა მინახავს, მართ ვითა არა მნდომია; |
| მოდი და გავხსნათ, შევიგნეთ, საჭურჭლე თუ რა ზომია“. | = | მოდი და გავხსნათ, შევიგნეთ, საჭურჭლე თუ რა ზომია“. |
| ეამა, ადგეს ორნივე, არცა ქვე ასმათ მჯდომია, | ეამა, ადგეს ორნივე, არცა ქვე ასმათ მჯდომია, | |
| დალეწეს კარი ორმოცი, მათგან არ ზედა ომია. | დალეწეს კარი ორმოცი, მათგან არ ზედა ომია. | |
| პოვეს საჭურჭლე უსახო, კვლა უნახავი თვალისა, | პოვეს საჭურჭლე უსახო, კვლა უნახავი თვალისა, | |
| მუნ იდვა რიყე თვალისა, ხელწმიდად განათალისა, | <> | მუნ იდვა რიყე თვალისა, ხელ-წმიდად განათალისა, |
| ჩნდის მარგალიტი, ოდენი ბურთისა საბურთალისა; | ჩნდის მარგალიტი ოდენი ბურთისა საბურთალისა; | |
| ვინმცა ქმნა რიცხვი ოქროსა, ვერვისგან დანათვალისა! | ვინმცა ქმნა რიცხვი ოქროსა, ვერვისგან დანათვალისა?! | |
| = | ||
| იგი სახლი ორმოცივე შიგან იყო გატენილი. | იგი სახლი ორმოცივე შიგან იყო გატენილი. | |
| პოვეს ერთი ზარადხანა, აბჯრისათვის სახლად ქმნილი; | <> | პოვეს ერთი ზარდახანა, აბჯრისათვის სახლად ქმნილი; |
| მუნ აბჯარი ყოვლიფერი ასრე იდვა, ვითა მწნილი, | მუნ აბჯარი ყოვლი-ფერი ასრე იდვა, ვითა მწნილი, | |
| შიგან ერთი კიდობანი დაბეჭდული, არგახსნილი. | შიგან ერთი კიდობანი დაბეჭდული, არ-გახსნილი. | |
| = | ||
| ზედა ეწერა: „აქა ძეს აბჯარი საკვირველიო, | ზედა ეწერა: „აქა ძეს აბჯარი საკვირველიო, | |
| ჯაჭვ-მუზარადი ალმასი, ხრმალი ბასრისა მჭრელიო; | <> | ჯაჭვ-მუზარადი, ალმასი, ხრმალი ბასრისა, მჭრელიო; |
| თუ ქაჯნი დევთა შეებნენ, იყოს დღე იგი ძნელიო! | თუ ქაჯნი დევთა შეებნენ, იყოს დღე იგი ძნელიო; | |
| უმისჟამისოდ ვინც გახსნას, არის მეფეთა მკლველიო“. | = | უმისჟამისოდ ვინც გახსნას, არის მეფეთა მკლველიო“. |
| კიდობანი გახსნეს, პოვეს მუნ აბჯარი სამი ტანი, | კიდობანი გახსნეს, პოვეს მუნ აბჯარი სამი ტანი, | |
| რასაცა ვინ შეიმოსენ მეომარნი სამნი ყმანი: | <> | რასაცა ვით შეიმოსენ მეომარნი სამნი ყმანი, |
| ჯაჭვი, ხრმალი, მუზარადი, საბარკული მათი გვანი, – | ჯაჭვი, ხრმალი, მუზარადი, საბარკული მათი მგვანი, – | |
| ზურმუხტისა ბუდებითა იყვნეს ვითა ლუსკუმანი. | = | ზურმუხტისა ბუდებითა იყვნეს ვითა ლუსკუმანი. |
| თითომან თითო ჩაიცვეს, თავის-თავ გამოსცდიდიან, | <> | თვითომან თვითო ჩაიცვეს, თავის თავს გამოსცდიდიან, |
| ჯაჭვ-მუზარადსა აბჯარი მართ ვერა ვერ მოჰკიდიან; | ჯაჭვ-მუზარადსა, აბჯარსა მართ ვერა ვერ მოჰკიდიან; | |
| ხრმალი რკინასა მოჰკრიან, ვით ბამბის მკედსა სჭრიდიან, | = | ხრმალი რკინასა მოჰკრიან, ვით ბამბის მკედსა სჭრიდიან, |
| მათ უღირს ყოვლად ქვეყანად, შევატყვე, არ გაჰყიდიან. | მათ უღირს ყოვლად ქვეყანად, შევატყვე, არ გაჰყიდიან. | |
| თქვეს: „ესე ნიშნად გვეყოფის, ვართო კარგითა ბედითა; | თქვეს: „ესე ნიშნად გვეყოფის, ვართო კარგითა ბედითა; | |
| ღმერთმან მოგვხედნა თვალითა, ზეგარდმო მონახედითა“. | ღმერთმან მოგვხედნა თვალითა, ზეგარდმო მონახედითა“. | |
| აიღეს იგი აბჯარი თავის-თავისა ქედითა, | აიღეს იგი აბჯარი თავის-თავისა ქედითა, | |
| თითო მათ, ერთი ფრიდონის საძღვნობლად შეკრეს ღვედითა. | <> | თვითო მათ, ერთი ფრიდონის საძღვნობლად შეკრეს ღვედითა. |
| = | ||
| ოქროც რამე წაიტანეს, მარგალიტი ღარიბები; | ოქროც რამე წაიტანეს, მარგალიტი ღარიბები; | |
| გამოვიდეს, გამობეჭდეს ორმოცივე საჭურჭლები. | გამოვიდეს, გამობეჭდეს ორმოცივე საჭურჭლები. | |
| ავთანდილ თქვა: „ამას იქით დავამაგრო ხრმალსა ნები, | <> | ავთანდილ თქვა: „ამას იქით დავამაგრო ხრმალთა ნები, |
| ამას ღამე არსად წავალ, რა გათენდეს, არ დავდგები“. | = | ამას ღამე არსად წავალ, რა გათენდეს, არ დავდგები“. |
| ტარიელისა და ავთანდილისაგან წასლვა ფრიდონისასა | <> | ტარიელისა და ავთანდილისაგან წასლვა ფრიდონისა |
| რა გათენდა, გაემართნეს, წაიტანეს ასმათ თანა, | = | რა გათენდა, გაემართნეს, წაიტანეს ასმათ თანა, |
| ნურადინის ქვეყანამდის შეისვიან მათ უკანა; | ნურადინის ქვეყანამდის შეისვიან მათ უკანა; | |
| მუნ ვაჭარმან ოქროს ფასად ცხენი მისცა, არ უძღვანა; | <> | მუნ ვაჭარმან ოქროს ფასად ცხენი მისცა, არ უძღვანა, |
| ავთანდილ კმა ყოლაუზად, სხვამცა ვინღა წაიტანა! | = | ავთანდილ კმა ყოლაუზად, სხვამცა ვინღა წაიტანა! |
| იარეს და ზედა შეჰხდეს ნურადინის მეჯოგეთა; | <> | იარეს და ზედან შეჰხდეს ნურადინის მეჯოგეთა; |
| ჯოგი ნახეს, მოეწონა, ფრიდონისთვის ეაგეთა. | ჯოგი ნახეს, მოეწონა ფრიდონისთვის ეაგეთა. | |
| მუნ ავთანდილს ინდო ეტყვის: „გაქნევ კარგთა სიშმაგეთა, | = | მუნ ავთანდილს ინდო ეტყვის: „გაქნევ კარგთა სიშმაგეთა, |
| მოდი, ფრიდონს ველაღობნეთ, ჯოგსა მისსა მოვადგეთა! | მოდი, ფრიდონს ველაღობნეთ, ჯოგსა მისსა მოვადგეთა! | |
| ჯოგი წაუღოთ, მოსრულნი ვესმით ჯოგისა წაღებად, | <> | “ჯოგი წავუღოთ, მოსრულნი ვესმით ჯოგისა წაღებად, |
| გამოემართვის საომრად, ველთა სისხლითა დაღებად, | გამოემართვის საომრად, ველთა სისხლისა დაღებად, | |
| ანაზდათ გვიცნობს, გაკრთების, გულსა შელამის დაღებად, – | ანაზდად გვიცნობს, გაკრთების, გულსა შელამის დაღებად, – | |
| ამოა კარგი ლაღობა, ლაღსა შე-ვე-იქს ლაღებად“. | ამოა კარგი ლაღობა, ლაღსა შე-ვე-იქმს ლაღებად“. | |
| = | ||
| დაუწყეს პყრობა ტაიჭთა ფრიდონის უკეთესებსა. | დაუწყეს პყრობა ტაიჭთა ფრიდონის უკეთესებსა. | |
| მუნ მეჯოგეთა ფანოსი შეექმნა, ეკრა კვესებსა; | მუნ მეჯოგეთა ფანოსი შეექმნა, ეკრა კვესებსა; | |
| უყივლეს: „ვინ ხართ, მოყმენო, ვინ იქთ საქმესა ზესებსა? | <> | უყივლეს: „ვინ ხართ, მოყმენო, ვინ იქმთ საქმესა ზესებსა? |
| ჯოგი მისია, ვინ მტერსა ჰკრავს ხრმალსა, არ აკვნესებსა“. | = | ჯოგი მისია, ვინ მტერსა ჰკრავს ხრმალსა, არ აკვნესებსა“. |
| მათ მშვილდები დაიწვადეს, მეჯოგეთა გაეკიდნეს. | მათ მშვილდები დაიწვადეს, მეჯოგეთა გაეკიდნეს. | |
| მეჯოგენი მიიზახდეს, ხმანი მათნი გაადიდნეს: | მეჯოგენი მიიზახდეს, ხმანი მათნი გაადიდნეს: | |
| „გვიშველეთო, გვიშველეთო, მეკობრეთა ამოგვწყვიდნეს!“ | <> | “გვიშველეთო, გვიშველეთო, მეკობრეთა ამოგვწყვიდნეს!“ |
| ხმა შეიქმნა, შეიყარნეს, ფრიდონს ჰკადრეს, არ დარიდნეს. | = | ხმა შეიქმნა, შეიყარნეს, ფრიდონს ჰკადრეს, არ დარიდნეს. |
| შეეკაზმა ფრიდონ, შეჯდა, შეკაზმული გამოვიდა. | შეეკაზმა ფრიდონ, შეჯდა, შეკაზმული გამოვიდა. | |
| ხმა შეიქმნა, შეიყარნეს, რაზმი ველთა დაჰფარვიდა. | ხმა შეიქმნა, შეიყარნეს, რაზმი ველთა დაჰფარვიდა. | |
| იგი მზენი მოეგებნეს, ვის ზამთარი ვერ დაზრვიდა; | იგი მზენი მოეგებნეს, ვის ზამთარი ვერ დაზრვიდა; | |
| დაეხურა ზარადები, პირსა მათსა უფარვიდა. | დაეხურა ზარადები, პირსა მათსა უფარვიდა. | |
| რა ტარიელ ფრიდონ იცნა, თქვა: „ვნახეო, ვინცა მინა“. | რა ტარიელ ფრიდონ იცნა, თქვა: „ვნახეო, ვინცა მინა“. | |
| მუზარადი მოიხადა, გაიღიმნა, გაიცინა; | <> | მუზარადი მოიხადა, გაიღიმა, გაიცინა; |
| ფრიდონს უთხრა: „რასა ლამი, ჩვენი მოსლვა რას გეწყინა? | = | ფრიდონს უთხრა: „რასა ლამი, ჩვენი მოსლვა რას გეწყინა? |
| პურად ავი მასპინძელი მოგვეგებვი ომად წინა!“ | პურად ავი მასპინძელი მოგვეგებვი ომად წინა!“ | |
| ფრიდონ ფიცხლა გარდაიჭრა, დავარდა და თაყვანისცა, – | <> | ფრიდონ ფიცხლა გარდაიჭრა, დავარდა და თაყვანი-სცა, – |
| იგინიცა გარდაუხდეს, მოეხვივნეს, – აკოცისცა. | = | იგინიცა გარდაუხდეს, მოეხვივნეს, – აკოცისცა. |
| ფრიდონ ღმერთსა ხელაპყრობით უსაზომო მადლი მისცა; | <> | ფრიდონ ღმერთსა ხელ-აღპყრობით უსაზომო მადლი მისცა; |
| დიდებულნი აკოცებდეს, იცნობდიან იგი ვისცა. | = | დიდებულნი აკოცებდეს, იცნობდიან იგი ვისცა. |
| ფრიდონ უთხრა: „რასა სდეგით? მოგელოდი უწინარე, | ფრიდონ უთხრა: „რასა სდეგით? მოგელოდი უწინარე, | |
| მე მზა ვარო, სამსახური თქვენი რამცა დავიზარე!“ | მე მზა ვარო, სამსახური თქვენი რამცა დავიზარე!“ | |
| ჰგვანდა, თუმცა შეყრილ იყვნეს ორნი მზენი, ერთი მთვარე, | <> | ჰგვანდა, თუცა შეყრილ იყვნეს ორნი მზენი, ერთი მთვარე, |
| ერთმანერთი დააშვენეს, გაემართნეს, იქცეს გარე. | = | ერთმანერთი დააშვენეს, გაემართნეს, იქცეს გარე. |
| ფრიდონის სახლსა გარდახდეს ორნივე, ტურფად გებულსა. | ფრიდონის სახლსა გარდახდეს ორნივე, ტურფად გებულსა. | |
| ტარიელ დაჯდა საჯდომსა ოქსინოგარდაგებულსა; | <> | ახლოს დაისვამს ავთანდილს, მისსა ძმად-შეფიცებულსა: |
| ახლოს დაისვამს ავთანდილს, მისსა ძმადშეფიცებულსა; | ტარიელ დაჯდა საჯდომსა, ოქსინო-გარდაგებულსა: | |
| მათ უძღვნეს იგი აბჯარი ფრიდონს, ჭაბუკად ქებულსა. | = | მათ უძღვნეს იგი აბჯარი ფრიდონს, ჭაბუკად ქებულსა. |
| უთხრეს: „ჯერთ ჟამად არა გვაქვს სხვა შენთვის არმაღანია, | უთხრეს: „ჯერთ ჟამად არა გვაქვს სხვა შენთვის არმაღანია, | |
| მაგრა ტურფანი მრავალნი ქვე სამე გვისხენ სხვანია“. | მაგრა ტურფანი მრავალნი ქვე სამე გვისხენ სხვანია“. | |
| მან დასდვა პირი მიწასა, არ დაიყოვნა ხანია: | მან დასდვა პირი მიწასა, არ დაიყოვნა ხანია: | |
| „ჩემთვის ამისი ბოძება არს თქვენი შესაგვანია“. | <> | “ჩემთვის ამისი ბოძება არს თქვენი შესაგვანია“. |
| = | ||
| გამოისვენეს მას ღამით ფრიდონის მასპინძლობითა; | გამოისვენეს მას ღამით ფრიდონის მასპინძლობითა; | |
| აბანოს ბანნა, აავსნა შესამოსლისა ძღვნობითა, | აბანოს ბანნა, აავსნა შესამოსლისა ძღვნობითა, | |
| დამოსნა ტურფა-ტურფითა, ერთმანერთისა მჯობითა, | დამოსნა ტურფა-ტურფითა, ერთმანერთისა მჯობითა, | |
| თვალ-მარგალიტი ღარიბი უძღვნა ოქროსა გობითა. | თვალ-მარგალიტი ღარიბი უძღვნა ოქროსა გობითა. | |
| უთხრა: თუ: „ესე სიტყვაა ავისა მასპინძელისა, | <> | უთხრა, თუ: „ესე სიტყვაა ავისა მასპინძელისა, |
| ჰგავს, მომწყენოდეს სტუმრობა თქვენ ბრძნისა, ვითა ხელისა, | = | ჰგავს, მომწყენოდეს სტუმრობა თქვენ ბრძნისა, ვითა ხელისა, |
| მაგრა აწ ყოვნა არ ვარგა, წავლა სჯობს გზისა გრძელისა, | მაგრა აწ ყოვნა არ ვარგა, წავლა სჯობს გზისა გრძელისა, | |
| თუ ქაჯნი მოგვესწრებიან, საეჭვი არს სიძნელისა. | <> | თუ ქაჯნი მოგვესწრებიან, საეჭვი არს სიძნელისა“. |
| = | ||
| დიდთა რას ვაქნევთ ლაშქართა? კარგნი გვინდან და ცოტანი; | <> | “დიდთა რას ვაქმნევთ ლაშქართა? კარგნი გვინდან და ცოტანი; |
| სამასი კაცი გვეყოფის, წავიდეთ მართ მეოტანი; | = | სამასი კაცი გვეყოფის, წავიდეთ მართ მეოტანი; |
| ჩვენ ქაჯეთს ქაჯთა საომრად დავაგნეთ ხრმალთა კოტანი, | ჩვენ ქაჯეთს ქაჯთა საომრად დავაგნეთ ხრმალთა კოტანი, | |
| მას ადრე ვჰპოვებთ, ვისიცა მოგვკლავს ალვისა, მო-, ტანი. | მას ადრე ვჰპოვებთ, ვისიცა მოგვკლავს ალვისა, მო-, ტანი. | |
| ქაჯეთს ერთხელ კვლაც ყოფილ ვარ, ნახავთ, თქვენცა გემაგრების; | <> | “ქაჯეთს ერთხელ კვლაც ყოფილვარ, ნახავთ, თქვენცა გემაგრების; |
| ყოვლგნით კლდეა, გარეშემო მტერი ვერა მოადგების; | = | ყოვლგნით კლდეა, გარეშემო მტერი ვერა მოადგების; |
| თუ იდუმალ არ შეუვალთ, ცხადად შებმა არ ეგების, | <> | თუ იდუმალ არ შევუვალთ, ცხადად შებმა არ ეგების, |
| მით ლაშქარი არად გვინდა, რაზმი მალვით ვერ მოგვყვების“. | = | მით ლაშქარი არად გვინდა, რაზმი მალვით ვერ მოგვყვების“. |
| იგინიცა დაემოწმნეს ამა მისსა ნაუბარსა. | იგინიცა დაემოწმნეს ამა მისსა ნაუბარსა. | |
| მუნ დააგდეს ქალი ასმათ, ფრიდონ მისცემს საჩუქარსა. | <> | მუნ დააგდეს ქალი ასმათ; ფრიდონ მისცემს საჩუქარსა. |
| თვით სამასსა ცხენოსანსა წაიტანდეს, გმირთა დარსა. | თვით სამასსა ცხენოსანსა წაიტანდეს, გმირთა დარსა; | |
| ბოლოდ ღმერთი გაუმარჯვებს ყოვლსა, პირველ შენაზარსა. | = | ბოლოდ ღმერთი გაუმარჯვებს ყოვლსა, პირველ შენაზარსა. |
| ზღვა გაიარეს სამთავე ერთგან ძმად შეფიცებულთა; | ზღვა გაიარეს სამთავე ერთგან ძმად შეფიცებულთა; | |
| ფრიდონ გზა იცის, იარეს დღისით და ღამით რებულთა. | <> | ფრიდონ გზა იცის, იარეს, დღისით და ღამით რებულთა. |
| ფრიდონ თქვა: „ვახლავთ არეთა ჩვენ, ქაჯეთს მიახლებულთა, | = | ფრიდონ თქვა: „ვახლავთ არეთა ჩვენ, ქაჯეთს მიახლებულთა, |
| აქათგან ღამით ვლა გვინდა მით არას გამჟღავნებულთა“. | <> | აქათგან ღამით ვლა გვინდა, მით არას გამჟღავნებულთა“. |
| = | ||
| ამა ფრიდონის თათბირსა სამნივე ერთგან ზმიდიან: | ამა ფრიდონის თათბირსა სამნივე ერთგან ზმიდიან: | |
| რა გაუთენდის, დადგიან და ღამით ფიცხლა ვლიდიან; | <> | რა გაუთენდის, დადგიან და ღამით ფიცხლად ვლიდიან; |
| მივიდეს, აჩნდა ქალაქი, მცველთა ვერ დასთვალვიდიან, | მივიდეს, აჩნდა ქალაქი. მცველთა ვერ დასთვალვიდიან. | |
| გარე კლდე იყო, გუშაგთა ხმა ჯარვით გაადიდიან. | = | გარე კლდე იყო, გუშაგთა ხმა ჯარვით გაადიდიან. |
| ყოვლგნით მგრგვალი, შეუვალი, არსით იყო ყოლა პირი. | +- | |
| სამთა კართა ცხრა ათასი ზედა სცვიდა მოყმე გმირი, | ||
| შუა ციხე ამართული, კლდე კეკლუცი, არ დუხჭირი, | ||
| გვირაბითა შესავალი, ახვრეტილი, ვითა სტვირი. | ||
| გვირაბის კარსა ჭაბუკი ათი ათასი მცველია. | = | გვირაბის კარსა ჭაბუკი ათი ათასი მცველია. |
| მათ ლომთა ნახეს ქალაქი, მთვარე დგას მუნ ნათელია; | მათ ლომთა ნახეს ქალაქი, მთვარე დგას მუნ ნათელია; | |
| თქვეს: „ვითათბიროთ, ვითა ვქმნათ, აწ გამორჩევა ძნელია; | <> | თქვეს:“ვითათბიროთ, ვითა ვქმნათ, აწ გამორჩევა ძნელია; |
| ასი ათასსა აჯობებს, თუ გამორჩევით მქმნელია“. | = | ასი ათასსა აჯობებს, თუ გამორჩევით მქმნელია“. |
| თათბირი ნურადინ-ფრიდონისა | თათბირი ნურადინ-ფრიდონისა | |
| <> | ||
| ფრიდონ თქვა: „ვიტყვი სიტყვასა, ვეჭვ, ჩემი არ დამცთარია: | ფრიდონ თქვა: „ვიტყვი სიტყვასა, ვეჭვ, ჩემი არ დამცდარია; | |
| ჩვენ ცოტანი ვართ, ქალაქი დიდთაგან საომარია; | = | ჩვენ ცოტანი ვართ, ქალაქი დიდთაგან საომარია; |
| პირისპირ ომი არ ძალგვიც, არ ჟამი საკვეხარია. | <> | პირს–პირ ომი არ ძალ–გვიც, არ-ჟამი საკვეხარია, |
| ათას წელ ვერსით შეუვალთ, თუ ზედ დაგვიხშან კარია. | ათას წელ ვერსით შევუვალთ, თუ ზედ დაგვიხშან კარია. | |
| = | ||
| ჩემსა სიმცროსა გამზრდელნი სამუშაითოდ მზრდიდიან, | <> | “ჩემსა სიმცროსა გამზრდელნი სამუშაითოდ მზრდიდიან. |
| მასწავლნეს მათნი საქმენი, მახლტუნვებდიან, მწვრთიდიან; | მასწავლნეს მათი საქმენი, მახლტუნებდიან, მწვრთიდიან; | |
| ასრე გავიდი საბელსა, რომ თვალი ვერ მომკიდიან, | ასრე გავიდა საბელსა, რომ თვალნი ვერ მომკიდიან, | |
| ვინცა მჭვრეტდიან ყმაწვილნი, იგიცა ინატრიდიან. | ვინცა მჭვრეტდიან ყმაწვილნი? იგიცა ინატრიდიან“. | |
| = | ||
| აწ ვინცა ვიცით უკეთე შეტყორცა საგდებელისა, | <> | “აწ ვინცა ვიცით უკეთუ შეტყორცა საგდებელისა, |
| მან ერთსა ბურჯსა გარდვაგდოთ წვერი საბლისა გრძელისა, | მან ერთსა ბურჯსა გარდვაგდოთ წვერი საბლისა გრძელისა, | |
| მას ზედა გავლა ასრე მიჩს, ვითა გარბენა ველისა, | მას ზედა გავლა ასრე მიჩნს, ვითა გარბენა ველისა, | |
| თქვენ ჭირად გიყო შიგანთა პოვნა კაცისა მრთელისა. | = | თქვენ ჭირად გიყო შიგანთა პოვნა კაცისა მრთელისა. |
| აბჯრითა გავალ, არად მიჩს ჭირად გატანა ფარისა; | <> | “აბჯრითა გავლა არად მიჩნს ჭირად გატანა ფარისა; |
| შიგან ჩავხლტები კისკასად, ვეცემი მსგავსად ქარისა, | = | შიგან ჩავხლტები კისკასად, ვეცემი მსგავსად ქარისა, |
| ლაშქართა დავხოც, გავახვამ, ნახოთ გაღება კარისა! | ლაშქართა დავხოც, გავახვამ, ნახოთ გაღება კარისა! | |
| თქვენცა მუნ მოდით, სადაცა გესმას ზრიალი ზარისა“. | თქვენცა მუნ მოდით, სადაცა გესმას ზრიალი ზარისა“. | |
| თათბირი ავთანდილისა | თათბირი ავთანდილისა | |
| <> | ||
| ავთანდილ უთხრა: „ჰე, ფრიდონ, მოყვასნი ვერ გიჩივიან: | ავთანდილ უთხრა: „ჰე, ფრიდონ, მოყვასნი ვერ გიჩივიან; | |
| ლომთა მკლავთაგან იმედი გაქვს, არა წყლულნი გტკივიან; | = | ლომთა მკლავთაგან იმედი გაქვს, არა წყლულნი გტკივიან; |
| სთათბირობ ძნელსა თათბირსა, მტერთა ივაგლახ-ივიან, | <> | სთათბირობ ძნელთა თათბირcა, მტერთა ივაგლახ–ივიან, |
| მაგრა თუ გესმის, გუშაგნი რა ახლო-ახლო ყივიან! | მაგრა თუ გესმის, გუშაგნი რა ახლო–ახლო ყივიან!“ | |
| = | ||
| რა გახვიდოდე, გუშაგთა ესმის აბჯრისა ჩხერება, | <> | “რა გაჰხვიდოდე, გუშაგთა ესმის აბჯრისა ჩხერება, |
| გიგრძნობენ, თოკსა მოჰკვეთენ, ამისი ხამს დაჯერება; | გიგრძნობენ, თოკსა მოჰკვეთენ, ამისა ხამს დაჯერება; | |
| წაგიხდეს ცუდად ყველაი, დაგრჩეს ცუდიღა ფერება, | = | წაგიხდეს ცუდად ყველაი, დაგრჩეს ცუდიღა ფერება, |
| ეგე თათბირი არ ვარგა, სხვაებრ ვქმნათ თავის ტერება. | <> | ეგე თათბირი არ ვარგა, სხვაებრ ვქმნათ თავის ტერება.“ |
| = | ||
| სჯობს, დადეგით დამალულნი თქვენ ადგილსა იდუმალსა, | <> | “სჯობს, დადეგით დამალულნი თქვენ ადგილსა იდუმალსა, |
| ისი კაცნი არ იჭირვენ მგზავრსა, ქალაქს შემავალსა, | = | ისი კაცნი არ იჭირვენ მგზავრსა, ქალაქს შემავალსა, |
| სავაჭროთა შევეკაზმვი, ვიქ საქმესა სამუხთალსა, | <> | სავაჭროდა შევეკაზმი, საქმესა ვიქმ მე მუხთალსა. |
| ერთსა ჯორსა გარდავჰკიდებ მუზარადსა, ჯაჭვსა, ხრმალსა. | ერთსა ჯორსა გარდავჰკიდებ მუზარადსა, ჯაჭვსა, ხრმალსა.“ | |
| = | ||
| სამთავე შესლვა არ ვარგა, თუ გვიგრძნან, არს სათუები; | <> | “სამთავე შესვლა არ ვარგა, თუ გვიგრძნან, არს სათუები; |
| მე მარტო შევალ ვაჭრულად და კარგად შევეტყუები, | = | მე მარტო შევალ ვაჭრულად და კარგად შევეტყუები, |
| მალვით ჩავიცვამ აბჯარსა, გავჩნდები, გავეცრუები, | მალვით ჩავიცვამ აბჯარსა, გავჩნდები, გავეცრუები, | |
| ღმერთმან ქმნას, უხვად ვადინო შიგნით სისხლისა რუები! | <> | ღმერთმან ქმნას, უხვად ვადინო შიგნით სისხლისა რუები!“ |
| = | ||
| შიგანთა მცველთა მოვიცლი მე უნახავად ჭირისად, | <> | “შიგანთა მცველთა მოვიცლი მე უნახავად ჭირისად, |
| თქვენ გარეთ კართა ეცენით ყოველნი მსგავსად გმირისად; | თქვენ გარეთ კართა ეცემით, ყოველნი მსგავსად გმირისად; | |
| კლიტეთა დავლეწ, გავახვამ, დამიდგამს ვერ ქვიტკირი სად. | = | კლიტეთა დავლეწ, გავახვამ, დამიდგამს ვერ ქვიტკირი სად. |
| თუ რა სხვა სჯობდეს, თქვენ ბრძანეთ, ვარ მრჩევლად ამა პირისად“. | თუ რა სხვა სჯობდეს, თქვენ ბრძანეთ, ვარ მრჩევლად ამა პირისად“. | |
| თათბირი ტარიელისა | თათბირი ტარიელისა | |
| +- | ||
| ტარიელ უთხრა: „მე თქვენი ვცან გმირთა მეტი გმირობა, | = | ტარიელ უთხრა: „მე თქვენი ვცან გმირთა მეტი გმირობა, |
| თქვენსა ძალ-გულსა თქვენივე ჰგავს თათბირობა, პირობა; | <> | თქვენსა ძალ –გულსა თქვენივე ჰგავს თათბირობა, პირობა; |
| ვიცი, გწადს ომი ფიცხელი, არ ცუდი ხრმალთა ღირობა, | = | ვიცი, გწადს ომი ფიცხელი, არ ცუდი ხრმალთა ღირობა, |
| კაციმცა მაშინ თქვენ გახლავს, რა ომმან ქმნას გაჭირობა. | კაციმცა მაშინ თქვენ გახლავს, რა ომმან ქმნას გაჭირობა. | |
| მაგრა იყვენით ჩემთვისცა საქმისა რასმე რჩევითა: | <> | “მაგრა იყვენით ჩემთვისცა საქმისა რასმე რჩევითა: |
| ხმა ესმას ჩემსა ხელმქმნელსა, ზედა გარდმოდგეს მზე ვითა, | ხმა ესმას ჩემსა ხელ-მქმნელსა, ზედა გარდმოდგეს მზე ვითა, | |
| თქვენ გქონდეს ომი ფიცხელი, უომრად მნახოს მე ვითა? | = | თქვენ გქონდეს ომი ფიცხელი, უომრად მნახოს მე ვითა? |
| ესე მე დამსვრის, ნუ უბნობთ სიტყვითა თქვენ სათნევითა. | <> | ესე მე დამსვრის, ნუ უბნობთ სიტყვითა თქვენ სათნევითა.“ |
| = | ||
| მაგა თათბირსა ესე სჯობს, ვქმნათ ჩემი მონახსენები: | <> | “მაგა თათბირსა ესე სჯობს, ვქმნათ ჩემი მონახსენები: |
| გავიყოთ კაცი ას-ასი, რა ღამე ჩნდეს ნათენები, | გავიყოთ კაცი ას –ასი, რა ღამე ჩნდეს ნათენები, | |
| სამთავე სამგნით მივმართოთ, ფიცხლა დავსხლიტოთ ცხენები, | სამთავე სამგნით მივმართოთ, ფიცხლად დავსხლიტოთ ცხენები; | |
| მოგვეგებვიან, ვემცრობით, ჩვენ ხრმალსა მივსცეთ მძლე ნები. | მოგვეგებვიან, ვემცრობით, ჩვენ ხრმალსა მივსცეთ მძლე ნები.“ | |
| = | ||
| ფიცხლა შევებნეთ, შევსჯარნეთ, ვერ მოგვასწრებენ კარებსა, | <> | ფიცხლად შევებნეთ, შევსჯარნეთ, ვერ მოგვასწრებენ კარებსა, |
| სამთაგან ერთი შეუვალთ, სხვა გარეთ ვსცემდეთ გარებსა, | = | სამთაგან ერთი შეუვალთ, სხვა გარეთ ვსცემდეთ გარებსა, |
| მან ერთმან შიგნით შიგანნი მივსცნეთ სისხლისა ღვარებსა, | მან ერთმან შიგნით შიგანნი მივსცნეთ სისხლისა ღვარებსა, | |
| ხელი კვლა ვჰხადოთ აბჯარსა, მას ჩვენგან მძლედ ნახმარებსა“. | <> | ხელი კვლა ვხადოთ აბჯარსა, მას ჩვენგან მძლედ ნახმარებსა“. |
| = | ||
| ფრიდონ უთხრა: „შემიგნია, გაგიგია, ვიცი მე, რა: | <> | ფრიდონ უთხრა: „შემიგნია, გამიგია, ვიცი მე რა, |
| მაგა ცხენსა ჩემეულსა მოასწრებენ კართა ვერა; | = | მაგა ცხენსა ჩემეულსა მოასწრებენ კართა ვერა; |
| ოდეს გიძღვენ, არ ვიცოდი, ქაჯეთს გვინდა ქაჯთა მზერა, | ოდეს გიძღვენ, არ ვიცოდი, ქაჯეთს გვინდა ქაჯთა მზერა, | |
| თვარა ყოლა არ გიძღვნიდი, ჩემი გითხრა სიძუნწე რა“. | <> | თვარა ყოლა არ გიძღვნიდი, ჩემი გითხრა სიძუნწე რა.“ |
| = | ||
| ფრიდონ ლაღი ამხანაგობს საუბართა ესოდენთა. | ფრიდონ ლაღი ამხანაგობს საუბართა ესოდენთა. | |
| ამას ზედა გაიცინნეს მათ წყლიანთა, სიტყვაბრძენთა, | <> | ამას ზედან გაიცინნეს მათ წყლიანთა, სიტყვა-ბრძენთა, |
| ერთმანერთსა ელაღობნეს ლაღობათა, მათთა მშვენთა, | ერთმანეთსა ელაღობნეს ლაღობათა, მათთა მშვენთა, | |
| გარდახდეს და დაეკაზმნეს, უკეთესთა შესხდეს ცხენთა. | = | გარდახდეს და დაეკაზმნეს, უკეთესთა შესხდეს ცხენთა. |
| კვლა ერთმანერთსა მიუგეს სიტყვები არპირმკვახები, | <> | კვლა ერთმანერთსა მიუგეს სიტყვები არ პირ-მკვახები, |
| დაასკვნეს იგი თათბირი, ტარიას განაზრახები: | = | დაასკვნეს იგი თათბირი, ტარიას განაზრახები: |
| გაიყვეს კაცი ას-ასი, ყველაი გმირთა სახები, | გაიყვეს კაცი ას-ასი, ყველაი გმირთა სახები, | |
| ცხენებსა შესხდეს, აიღეს მათ მათი ჩალაბახები. | <> | ცხენებსა შესხდეს, აიღეს მათ მათი ჩაბალახები. |
| = | ||
| იგი ჭაბუკნი შუქითა ვნახენ მზისაცა მეტითა; | იგი ჭაბუკნი შუქითა ვნახენ მზისაცა მეტითა; | |
| მათ სამთა შვიდნი მნათობნი ჰფარვენ ნათლისა სვეტითა; | მათ სამთა შვიდნი მნათობნი ჰფარვენ ნათლისა სვეტითა; | |
| ტარიელ შავსა ზედა ზის ტანითა მით წერწეტითა; | <> | ტარიელ შავსა ზედა ზის ტანითა მით წერწეტითა, |
| დალივნეს მტერნი ომითა, ვითა მჭვრეტელნი ჭვრეტითა. | = | დალივნეს მტერნი ომითა, ვითა მჭვრეტელნი ჭვრეტითა. |
| ჩემი აწ ესე ნათქვამი მათი სახე და დარია: | ჩემი აწ ესე ნათქვამი მათი სახე და დარია: | |
| რა ზედა წვიმდენ ღრუბელნი და მთათა ატყდეს ღვარია, | რა ზედა წვიმდენ ღრუბელნი და მთათა ატყდეს ღვარია, | |
| მოვა და ხევთა მოგრაგნის, ისმის ზათქი და ზარია, | მოვა და ხევთა მოგრაგნის, ისმის ზათქი და ზარია, | |
| მაგრა რა ზღვასა შეერთვის, მაშინ ეგრეცა წყნარია. | <> | მაგრა რა ზღვათა შეერთვის, მაშინ ეგრეცა წყნარია. |
| = | ||
| თუცა ფრიდონ და ავთანდილ სიკეთემიუწვდომნია, | <> | თუცა ფრიდონ და ავთანდილ სიკეთე-მიუწდომნია, |
| მაგრა ტარიას შებმანი არვისგან მოსანდომნია; | = | მაგრა ტარიას შებმანი არვისგან მოსანდომნია; |
| მზე მნათობთაცა დაჰფარავს, არცაღა ნათლად ხომნია. | <> | მზე მნათობთაცა დაჰფარავს, არცაღა ნათლად ხომნია, |
| აწ იყურებდით, მსმენელნო, გესმნენ ფიცხელნი ომნია! | აწ იყურებდეთ, მსმენელნო, გესმნეს ფიცხელნი ომნია. | |
| = | ||
| სამთავე სამად გაიყვეს, თითომან თითო კარები; | <> | სამთავე სამად გაიყვეს, თვითომან თვითო კარები; |
| თანა ჰყვა კაცი სამასი, ყველაი გმირთა დარები. | = | თანა ჰყვა კაცი სამასი, ყველაი გმირთა დარები. |
| მას ღამით უქმნეს სადარნო, უცრუო, ანაჩქარები, | <> | მას ღამით უქმნეს სადარნო, უცრუო, ანაჩქარები. |
| გათენდა, გაჩნდეს, მიმართეს, თავის-თავ ჰქონდა ფარები. | = | გათენდა, გაჩნდეს, მიმართეს, თავის-თავ ჰქონდა ფარები. |
| პირველ ამოდ მიდიოდეს მგზავრთა რათმე მაგიერად, | <> | პირველ ამოდ მიდიოდეს მგზავრთა რათმე მაგიერად. |
| მათ შიგანთა ვერა უგრძნეს, ვერცა დახვდეს გულხმიერად; | მათ შიგანთა ვერა უგრძნეს, ვერცა დახვდეს გულ–ხმიერად; | |
| გულსა შიში არა ჰქონდა, ამოდ დგეს და ნებიერად; | გულსა შიში არა ჰქონდა, ამოდ დგეს და ნებიერად, | |
| მიდგეს გარეთ, მუზარადნი დაიხურეს ჟამიერად; | მიდგეს გარეთ, მუზარადნი დაიხურნეს ჟამიერად. | |
| = | ||
| ანაზდათ ცხენი გაქუსლეს, მათრახმან შექმნა წრიალი. | <> | ანაზდად ცხენი გაქუსლეს, მათრახმან შექმნა წრიალი. |
| რა ნახეს, კარნი გაახვნეს, ქალაქით გახდა ზრიალი, | რა ნახეს, კარნი გაახვნეს, ქალაქით გახდა ზრიალი. | |
| სამთავე სამგნით მიმართეს, თავსა მით უყვეს რიალი, | სამთავე სამგნით მიმართეს, თავსა მით უყვეს რიალი. | |
| იკრეს ნობსა და დაბდაბსა, შეიქმნა ბუკთა ტკრციალი. | = | იკრეს ნობსა და დაბდაბსა, შეიქმნა ბუკთა ტკრციალი. |
| მაშინ ქაჯეთს მოიწია უსაზომო რისხვა ღმრთისა: | მაშინ ქაჯეთს მოიწია უსაზომო რისხვა ღმრთისა: | |
| კრონოს, წყრომით შემხედველმან, მოიშორვა სიტკბო მზისა; | კრონოს, წყრომით შემხედველმან, მოიშორვა სიტკბო მზისა; | |
| მათვე რისხვით გარდუბრუნდა ბორბალი და სიმგრგვლე ცისა, | მათვე რისხვით გარდუბრუნდა ბორბალი და სიმგრგვლე ცისა, | |
| ველნი მკვდართა ვერ იტევდეს, გადიადდა ჯარი მკვდრისა. | ველნი მკვდართა ვერ იტევდეს, გადიადდა ჯარი მკვდრისა. | |
| კაცსა უკრავად დაბნედდის ხმა ტარიელის ხაფისა, | კაცსა უკრავად დაბნედდის ხმა ტარიელის ხაფისა, | |
| აბჯარსა ფრეწდის, გაცუდდა სიმაგრე ჯავშან-ქაფისა. | აბჯარსა ფრეწდის, გაცუდდა სიმაგრე ჯავშან-ქაფისა. | |
| სამგნითვე კართა შესჯარნეს, ჭირი არ ნახეს კაფისა, | <> | სამგნითვე კართა შესჯარნეს, ჭირნი არ ნახეს კაფისა, |
| რა ქალაქს შეხდეს, შეიქმნა სიხარკე ციხეს სწრაფისა. | = | რა ქალაქს შეხდეს, შეიქმნა სიხარკე ციხეს სწრაფისა. |
| ავთანდილ და ლომი ფრიდონ შიგნით ერთგან შეიყარნეს, | <> | ავთანდილ და ლომი ფრიდონ შიგნით ერთად შეიყარნეს, |
| მტერნი სრულად აეწყვიდნეს, სისხლნი მათნი მოეღვარნეს, | = | მტერნი სრულად აეწყვიდნეს, სისხლნი მათნი მოეღვარნეს, |
| უყივლეს და ერთმანერთი ნახეს, დიდად გაეხარნეს, | უყივლეს და ერთმანერთი ნახეს, დიდად გაეხარნეს, | |
| თქვეს: „ტარიელ რა იქმნაო?“ მისად ჭვრეტად თვალნი არნეს. | თქვეს: „ტარიელ რა იქმნაო?“ მისად ჭვრეტად თვალნი არნეს. | |
| ერთმანცა არა იცოდა, ვერა ცნეს ტარიერისა. | ერთმანცა არა იცოდა, ვერა ცნეს ტარიერისა. | |
| ციხისა კარსა მიმართეს, რიდი არ ჰქონდა მტერისა; | <> | ციხესა კარსა მიმართეს, რიდი არ ჰქონდა მტერისა; |
| მუნ ნახეს რიყე აბჯრისა, ნალეწი ხრმალთა წვერისა, | = | მუნ ნახეს რიყე აბჯრისა, ნალეწი ხრმალთა წვერისა, |
| ათი ათასი ნობათი, უსულო, მსგავსი მტვერისა. | ათი ათასი ნობათი, უსულო, მსგავსი მტვერისა. | |
| ციხისა მცველი ყველაი იდვა მართ ვითა სნეული, | ციხისა მცველი ყველაი იდვა მართ ვითა სნეული, | |
| თავით ფერხამდის დაჭრილი, აბჯარი მუნ დახეული, | თავით ფერხამდის დაჭრილი, აბჯარი მუნ დახეული, | |
| ციხისა კარნი გახმულნი, კართა ნალეწი სრეული, | <> | ციხისა კარნი განხმულნი, კართა ნალეწი სრეული, |
| ცნეს ნაქმრად ტარიელისად, თქვეს: „საქმე არს მისეული“. | = | ცნეს ნაქმრად ტარიელისად, თქვეს: „საქმე არს მისეული“. |
| გზანი დახვდეს შეკაფულნი, შევიდეს და გაძვრეს ხვრელსა, | <> | გზანი დახვდეს შეკაზმულნი, შევიდეს და გაძვრეს ხვრელსა, |
| ნახეს, მზისა შესაყრელად გამოეშვა მთვარე გველსა, | = | ნახეს, მზისა შესაყრელად გამოეშვა მთვარე გველსა, |
| მუზარადი მოეხადა, შვენის აკრვა თმასა ლელსა, | მუზარადი მოეხადა, შვენის აკრვა თმასა ლელსა, | |
| მკერდი მკერდსა შეეწება, გარდაეჭდო ყელი ყელსა, | <> | მკერდი მკერდსა შეეწება, გარდაეჭდო ყელი ყელსა. |
| = | ||
| ეხვეოდეს ერთმანერთსა, აკოცეს და ცრემლნი ღვარნეს; | ეხვეოდეს ერთმანერთსა, აკოცეს და ცრემლნი ღვარნეს; | |
| ამას ჰგვანდეს, ოდეს ერთგან მუშთარ, ზუალ შეიყარნეს. | <> | ამას ჰგვანდეს, ოდეს ერთგან მუშთარ, ზუალ შეიყარნეს; |
| მზე რა ვარდსა შემოადგეს, დაშვენდეს და შუქნი არნეს, | = | მზე რა ვარდსა შემოადგეს, დაშვენდეს და შუქნი არნეს, |
| აქანამდის ჭირნახულთა ამას იქით გაიხარნეს. | <> | აქანამდის ჭირ-ნახულთა ამას იქით გაიხარნეს. |
| = | ||
| მათ ერთმანერთსა აკოცეს, დგანან ყელგარდაჭდობილნი. | <> | მათ ერთმანერთსა აკოცეს, დგანან ყელ-გარდაჭდობილნი. |
| კვლა შეეწებნეს ხშირ-ხშირად ვარდნი ბაგეთა პობილნი. | კვლა შეეწებნეს ხშირ-ხშირად ვარდნი ბაგეთათ პობილნი. | |
| აწ ესენიცა გავიდეს, შეკრბეს სამნივე ძმობილნი, | = | აწ ესენიცა გავიდეს, შეკრბეს სამნივე ძმობილნი, |
| მას მზესა მისცეს სალამი, წადგეს მართ ვითა ხმობილნი. | მას მზესა მისცეს სალამი, წადგეს მართ ვითა ხმობილნი. | |
| მზე მოეგება პირითა ტურფითა, მოცინარითა, | მზე მოეგება პირითა ტურფითა, მოცინარითა, | |
| აკოცა მისთა მეშველთა ლაღმან ცნობითა წყნარითა, | აკოცა მისთა მეშველთა ლაღმან ცნობითა წყნარითა, | |
| მათ მდაბლად მადლი უბრძანა სიტყვითა მით ნარნარითა, | მათ მდაბლად მადლი უბრძანა სიტყვითა მით ნარნარითა, | |
| ორნივე ერთგან უბნობდეს ტურფითა საუბნარითა. | <> | ორნივე ერთგან უბნობდეს ამოთა საუბარითა. |
| = | ||
| ტარიელსცა უსალამეს, მას ალვისა მორჩსა ვით ხეს, | ტარიელსცა უსალამეს, მას ალვისა მორჩსა ვით ხეს, | |
| მიულოცეს გამარჯვება, ერთმანერთი მოიკითხეს; | <> | მიულოცეს გამარჯვება, ერთმანერთი მოკითხეს; |
| არა სჭირდა, არ ინანეს, რომ აბჯარი არ გაითხეს, | = | არა სჭირდა, არ ინანეს, რომ აბჯარი არ გაითხეს, |
| თავნი მათნი გაალომნეს, მათი მბრძოლი იშვლეს, ითხრეს. | <> | თავნი მათნი გაალომნეს, მათი მბრძოლნი იშვლეს, ითხეს. |
| = | ||
| სამასისა კაცისაგან ას-სამოცი შეჰყოლოდა; | სამასისა კაცისაგან ას-სამოცი შეჰყოლოდა; | |
| ფრიდონს უმძიმს სპათა მისთა, მაგრა ერთ კერძ უხაროდა. | <> | ფრიდონს უმძიმს სპათა მისთა, მაგრა ცალ-კერძ უხაროდა: |
| მონახეს და არ აცოცხლეს, რაცა მბრძოლი დარჩომოდა, | = | მონახეს და არ აცოცხლეს, რაცა მბრძოლი დარჩომოდა, |
| რომე პოვნეს საჭურჭლენი, აწმცა თვალით ვით ითქმოდა! | <> | რომე პოვნეს საჭურჭლენი, აწმცა თვალვით ვით ითქმოდა! |
| = | ||
| მოკრიფეს ჯორი, აქლემი, რაცა ვით პოვეს მალები: | <> | მოკრიფეს ჯორი, აქლემი, რაცა ვით პოვეს მალები; |
| სამიათასსა აჰკიდეს მარგალიტი და თვალები, | = | სამიათასსა აჰკიდეს მარგალიტი და თვალები, |
| თვალი ყველაი დათლილი, იაგუნდი და ლალები, | თვალი ყველაი დათლილი, იაგუნდი და ლალები, | |
| იგი მზე შესვეს კუბოსა, არს მათგან განაკრძალები. | იგი მზე შესვეს კუბოსა, არს მათგან განაკრძალები. | |
| სამოცი კაცი დააგდეს ქაჯეთს ციხისა მცველია, | სამოცი კაცი დააგდეს ქაჯეთს ციხისა მცველია, | |
| წამოიყვანეს იგი მზე, მათიღა წაგვრა ძნელია, | <> | წამოიყვანეს იგი მზე, მათიღა წაგვრა ძნელია; |
| ზღვათა ქალაქსა დამართეს, თუცა გზა მუნით გრძელია,“ | ზღვათა ქალაქსა დამართეს, თუცა გზა მუნით გრძელია, | |
| თქვეს: „ფატმან ვნახოთ, მუქაფა გვაც მისი გარდუხდელია“. | = | თქვეს: „ფატმან ვნახოთ, მუქაფა გვაც მისი გარდუხდელია“. |
| ტარიელისაგან ზღვათა მეფისას მისლვა | ტარიელისაგან ზღვათა მეფისას მისლვა | |
| <> | ||
| ზღვათა მეფისა წინაშე გაგზავნა მახარობელი, | ზღვათა მეფესა წინაშე გაგზავნა მახარობელი, | |
| შესთვალა: „მოვალ ტარიელ, მტერთა მძლე, მოსრვით მსპობელი; | = | შესთვალა: „მოვალ ტარიელ, მტერთა მძლე, მოსრვით მსპობელი; |
| ქაჯეთით მომყავს ჩემი მზე, ჩემი ლახვართა მსობელი; | ქაჯეთით მომყავს ჩემი მზე, ჩემი ლახვართა მსობელი; | |
| მწადიან, გნახნე პატივით, ვითა მამა და მშობელი. | <> | მწადიან, გნახნე პატივით, ვითა მამა და მშობელი.“ |
| = | ||
| აწ მე მაქვს ქაჯთა ქვეყანა და მათი დანადებია; | <> | “აწ მე მაქვს ქაჯთა ქვეყანა და მათი დანადებია; |
| მეფეო, კარგი ყველაი მე თქვენგან წამკიდებია; | = | მეფეო, კარგი ყველაი მე თქვენგან წამკიდებია; |
| ფატმანს უხსნია ჩემი მზე, სდედებია და სდებია, | ფატმანს უხსნია ჩემი მზე, სდედებია და სდებია, | |
| ამისად მუქფად რა გიძღვნა? მძულს ცუდი ნაქადებია. | <> | მისად მუქაფად რა გიძღვნა? მძულს ცუდი ნაქადებია!“ |
| = | ||
| მოდი, გვნახენ, გავიარდეთ ქვეყანასა შენსა ვირე, | <> | “მოდი, გვნახენ, გავიარდეთ ქვეყანასა შენსა ვირე, |
| სრულად ქაჯთა სამეფოსა გიძღვნი, ჩემგან შეიწირე, | = | სრულად ქაჯთა სამეფოსა გიძღვნი, ჩემგან შეიწირე, |
| კაცნი შენნი შეაყენენ, ციხე მაგრად დაიჭირე, | კაცნი შენნი შეაყენენ, ციხე მაგრად დაიჭირე, | |
| მე ვისწრაფი, ვერა გნახავ, შენ წამოდი, ჩემ კერძ ირე. | <> | მე ვისწრაფი, ვერა გნახავ, შენ წამოდი, ჩემ კერძ ირე.“ |
| = | ||
| თქვენ უბრძანეთ ჩემ მაგიერ უსენს, ქმარსა ფატმანისსა, | <> | “თქვენ უბრძანეთ ჩემ მაგიერ უსენს, ქმარსა ფატმანისსა, |
| გამოგზავნოს, ეამების ნახვა მისი ხსნილსა მისსა; | = | გამოგზავნოს, ეამების ნახვა მისი ხსნილსა მისსა; |
| მისგან კიდე ინატრიდა ჭვრეტასამცა სხვადღა ვისსა, | მისგან კიდე ინატრიდა ჭვრეტასამცა სხვადღა ვისსა, | |
| ვინ მზესაცა უნათლეა, ასრე ვითა ბროლი ფისსა!“ | <> | ვინ მზესაცა უნათლეა, არსე ვითა ბროლი ფისსა!“ |
| = | ||
| რა კაცი ტარიელისა ესტუმრა ზღვათა მფლობელსა, – | რა კაცი ტარიელისა ესტუმრა ზღვათა მფლობელსა, – | |
| წესია, გული გაჰკრთების ამბავსა გასაკრთობელსა, – | <> | წესია, გული გაჰკრთების ამბავსა გასაკრთობელსა – |
| მისცა მადლი და დიდება ღმერთსა, მართლისა მბრჭობელსა, | = | მისცა მადლი და დიდება ღმერთსა, მართლისა მბრჭობელსა, |
| მაშინვე შეჯდა, არ უნდა მისლვა სხვასაღა მხმობელსა. | მაშინვე შეჯდა, არ უნდა მისლვა სხვასაღა მხმობელსა. | |
| ბარგი აჰკიდა, გააგო ქმნა ქორწილისა მათისა, | ბარგი აჰკიდა, გააგო ქმნა ქორწილისა მათისა, | |
| მას მიაქვს რიცხვი ტურფათა, არს სიდიადე სათისა; | <> | მას მიაქვს, რიცხვი ტურფათა, არს-სიდიადე სათისა; |
| ფატმან ჰყავს თანა, იარეს სავალი დღისა ათისა; | = | ფატმან ჰყავს თანა, იარეს სავალი დღისა ათისა; |
| უხარის ნახვა ლომისა და მზისა, ხმელთა მნათისა. | უხარის ნახვა ლომისა და მზისა, ხმელთა მნათისა. | |
| შორს გაეგებნეს სამნივე დიდსა მეფესა ზღვათასა, | შორს გაეგებნეს სამნივე დიდსა მეფესა ზღვათასა, | |
| გარდახდეს, მდაბლად აკოცეს, გა-რე-სწყდეს ჯარსა სპათასა; | გარდახდეს, მდაბლად აკოცეს, გა-რე-სწყდეს ჯარსა სპათასა; | |
| შეასხეს ქება ტარიელს, მან მადლი გაუათასა; | <> | შეასხეს ქება ტარიელს, მან მადლი გაუათასა, |
| ქალი რა ნახეს, სტრფიალობს შუქსა მას ბროლ-ბაკმათასა. | = | ქალი რა ნახეს, სტრფიალობს შუქსა მას ბროლ-ბაკმათასა. |
| ფატმან ხათუნს, მისსა მჭვრეტსა, ედებოდა ცეცხლი ნელი, | ფატმან ხათუნს, მისსა მჭვრეტსა, ედებოდა ცეცხლი ნელი, | |
| მოეხვია, გარდუკოცნა ხელი, ფერხი, პირი, ყელი; | მოეხვია, გარდუკოცნა ხელი, ფერხი, პირი, ყელი; | |
| იტყვის: „ღმერთო, რა გმსახურო, გამინათლდა რათგან ბნელი! | იტყვის: „ღმერთო, რა გმსახურო, გამინათლდა რათგან ბნელი! | |
| ვცან სიმოკლე ბოროტისა, კეთილია შენი გრძელი“. | ვცან სიმოკლე ბოროტისა, კეთილია შენი გრძელი“. | |
| ქალი ფატმანს ეხვეოდა, ტკბილად იტყვის, არ გამწყრალი: | ქალი ფატმანს ეხვეოდა, ტკბილად იტყვის, არ გამწყრალი: | |
| „ღმერთმან გული გამინათლა გახეთქილი, გა-ცა-მწკრალი, | <> | “ღმერთმან გული განმინათლა გახეთქილი, გა-ცა-მწკრალი, |
| აწ აგრე ვარ გავსებული, წინას ვიყავ ვითა მცხრალი, | = | აწ აგრე ვარ გავსებული, წინას ვიყავ ვითა მცხრალი, |
| მზემან შუქნი შემომადგნა, ვარდი მით ვჩან არდამზრალი“. | <> | მზემან შუქნი შემომადგნა, ვარდი მით ვჩან არ-დამზრალი“. |
| = | ||
| ზღვათა მეფე გარდაიხდის მუნ ქორწილსა მეტად დიდსა, | <> | ზღვათა მეფე გარდაიხდის მუნ ქორწილსა მეტად დიდსა. |
| ქაჯეთიცა დაუმადლა, არ გაუშვა დღესა შვიდსა, | ქაჯეთიცა დაუმადლა, არ გაუშვა დღესა შვიდსა; | |
| უხვად გასცემს საბოძვარსა, საჭურჭლესა ანაკიდსა, | = | უხვად გასცემს საბოძვარსა, საჭურჭლესა ანაკიდსა, |
| პერპერასა დაფანტულსა ზედა სცვეთენ ვითა ხიდსა. | პერპერასა დაფანტულსა ზედა სცვეთენ ვითა ხიდსა. | |
| მუნ იდვის გორი ლარისა, სტავრისა და ატლასისა; | მუნ იდვის გორი ლარისა, სტავრისა და ატლასისა; | |
| ტარიელს უძღვნა გვირგვინი, ვერდანადები ფასისა, | <> | ტარიელს უძღვნა გვირგვინი, ვერ-დანადები ფასისა; |
| იაგუნდისა მრთელისა, ყვითლისა, მეტად ხასისა, | = | იაგუნდისა მრთელისა, ყვითლისა, მეტად ხასისა, |
| კვლა ერთი ტახტი ოქროსა, წითლისა მართ ხალასისა. | კვლა ერთი ტახტი ოქროსა, წითლისა მართ ხალასისა. | |
| ნესტან-დარეჯანს ყაბაჩა უძღვნა, შემკული თვალითა, | <> | ნესტან-დარეჯანს ყაბაჩა უძღვნა შემკული თვალითა, |
| იაგუნდითა წითლითა, ბალახშითა და ლალითა; | იაგუნდითა წითლითა, ბადახშითა და ლალითა. | |
| დასხდეს ორნივე ქალ-ყმანი პირითა ელვამკრთალითა. | დასხდეს ორნივე ქალ-ყმანი პირითა ელვა-მკრთალითა | |
| მათნი მჭვრეტელნი დაიწვნეს ცეცხლითა მართ ახალითა. | = | მათნი მჭვრეტელნი დაიწვნეს ცეცხლითა მართ ახალითა. |
| ავთანდილს და ფრიდონს უძღვნა უსაზომო დიდი ძღვენი: | ავთანდილს და ფრიდონს უძღვნა უსაზომო დიდი ძღვენი: | |
| ძვირფასისა უნაგირი, უკეთესი თითო ცხენი, | <> | ძვირფასისა უნაგირი, უკეთესი თვითო ცხენი, |
| თითო კაბა თვალიანი, უცხოფერთა შუქთა მფენი, | თითო კაბა თვალიანი, უცხო ფერთა შუქთა მფენი, | |
| მოახსენეს: „მადლი რა ვთქვათ, სვიანმცაა დავლა თქვენი!“ | მოახსენეს: „მადლი რა ვთქვათ, სვიანმცა-ა დავლა თქვენი! | |
| = | ||
| ტარიელ მადლსა გარდიხდის ტურფასიტყვითა ენითა: | <> | ტარიელ მადლსა გარდიხდის ტურფა სიტყვითა, ენითა: |
| „დიდად ვიამე, მეფეო, პირველ, ნახვითა თქვენითა, | “დიდად ვიამე, მეფეო, პირველ ნახვითა თქვენითა, | |
| მერმე, აგვავსენ მრავლითა ტურფაფერითა ძღვენითა, | მერმე აგვავსენ მრავლითა ტურფა ფერითა ძღვენითა, | |
| ვიცი, შორიშორ არჩავლა ჩვენ თქვენი კარგად ვქმენითა“. | ვიცი, შორი-შორ არ-ჩავლა ჩვენ თქვენი კარგად ვქმენითა“. | |
| = | ||
| ზღვათა მეფე მოახსენებს: „ხელმწიფეო, ლომო, ქველო, | ზღვათა მეფე მოახსენებს: „ხელმწიფეო, ლომო, ქველო, | |
| მოახლეთა სიცოცხლეო, ვერამჭვრეტთა შორით მკლველო, | <> | მოახლეთა სიცოცხლეო, ვერ-მჭვრეტეთა შორით მკლველო, |
| მსგავსი თქვენი რამცა მეძღვნა, შვენიერო სანახველო! | = | მსგავსი თქვენი რამცა მეძღვნა, შვენიერო სანახველო! |
| რა მოგშორდე, რა მერგების, საჭვრეტელად სასურველო?!“ | რა მოგშორდე, რა მერგების, საჭვრეტელად სასურველო?!“ | |
| ტარიელ ფატმანს უბრძანა: „მე თავი შენი მიდია; | <> | ტარელ ფატმანს უბრძანა: „მე თავი შენი მიდია; |
| დავ, გული შენი ჩემზედა გარდაუხდელი, დიდია; | = | დავ, გული შენი ჩემზედა გარდაუხდელი, დიდია; |
| აწ რაცა ქაჯთა საჭურჭლე ქაჯეთით ამიკიდია, | აწ რაცა ქაჯთა საჭურჭლე ქაჯეთით ამიკიდია, | |
| მომიცემია, წაიღე, არ კიდე მომიყიდია“. | მომიცემია, წაიღე, არ კიდე მომიყიდია“. | |
| ფატმან ხათუნ თაყვანისსცა, ჰკადრებს მადლსა მეტისმეტსა: | <> | ფატმან ხათუნ თაყვანის-სცა ჰკადრებს მადლსა მეტის-მეტსა. |
| „მე, მეფეო, ნახვა შენი მიდებს ცეცხლსა დაუშრეტსა; | “მე,მეფეო, ნახვა შენი მიდებს ცეცხლსა დაუშრეტსა; | |
| რა მოგშორდე, რა ვიქმნები? მე დამაგდებ ვითა რეტსა. | = | რა მოგშორდე, რა ვიქმნები? მე დამაგდებ ვითა რეტსა. |
| ახ, ნეტარძი მოახლეთა! ვაგლახ თქვენსა ვერამჭვრეტსა!“ | <> | ახ, ნეტარძი მოახლეთა! ვაგლახ თქვენსა ვერა-მჭვრეტსა!“ |
| = | ||
| ზღვათა მეფესა ეტყვიან ორნივე შუქთა მაფენი, | <> | ზღვათა მეფესა ეტყოდეს სამნივე შუქთა მაფენი, |
| კბილნი ბროლნი და ბაგენი სადაფთა მოსადაფენი: | კბილნი ბროლნი და ბაგენი, სადაფთა მოსადაფენი: | |
| „უთქვენოდ მყოფთა არ გვინდან ნიშატნი საჩანგდაფენი, | “უთქვენოდ მყოფთა არ გვინდან ნიშატნი, საჩანგ-დაფენი, | |
| მაგრა გაგვიშვენ, წავიდეთ, ჟამია, ვართ მოსწრაფენი. | = | მაგრა გაგვიშვენ, წავიდეთ, ჟამია, ვართ მოსწრაფენი. |
| შენ იყავ ჩვენი მშობელი, ჩვენგან ღმრთად საესავიო, | <> | “შენ იყავ ჩვენი მშობელი და ჩვენი საესავიო, |
| მაგრა ამასცა ვიაჯით, გვიბოძო ერთი ნავიო“. | = | მაგრა ამასცა ვიაჯით, გვიბოძო ერთი ნავიო“. |
| მეფემან ბრძანა: „არა მშურს სამიწოდ თქვენად თავიო, | <> | მეფემან ბრძანა: „არა მშურს სამიწოდ თქვენად თავიო. |
| რათგან ისწრაფი, რა გკადრო? წა, გიწინამძღვრდეს მკლავიო!“ | = | რათგან ისწრაფი, რა გკადრო? წა, გიწინამძღვრდეს მკლავიო!“ |
| მეფემან ნავი-ხომალდი მოკაზმა ზღვისა კიდესა. | მეფემან ნავი-ხომალდი მოკაზმა ზღვისა კიდესა. | |
| გამოემართა ტარიელ, გამყრელნი ცრემლსა ღვრიდესა, | გამოემართა ტარიელ, გამყრელნი ცრემლსა ღვრიდესა, | |
| თავსა იცემდეს, იგლეჯდეს, თმა-წვერსა გაიყრიდესა, | თავსა იცემდეს, იგლეჯდეს, თმა-წვერსა გაიყრიდესა, | |
| ფატმანის ცრემლთა შედენით თვით ზღვაცა გაადიდესა. | <> | ფატმანის ცრემლთა შედენით თვით ზღვაცა გაადიდესა. |
| = | ||
| გამოვლნეს ზღვანი სამთავე ერთგან, ძმად შენაფიცართა, | <> | გამოვლნეს ზღვანი სამთავე, ერთგან ძმად შენაფიცართა, |
| კვლა ამტკიცებდეს სიტყვათა, მათ პირველ დანამტკიცართა; | = | კვლა ამტკიცებდეს სიტყვათა, მათ პირველ დანამტკიცართა; |
| შვენის მღერა და სიცილი მათ, მისთა არუიცართა, | <> | შვენის მღერა და სიცილი მათ, მისთა არ-უიცართა, |
| ბაგეთათ შუქი შეადგის ზედან ბროლისა ფიცართა. | = | ბაგეთათ შუქი შეადგის ზედან ბროლისა ფიცართა. |
| მუნით კაცი ასმათს თანა მათ გაგზავნეს მახარობლად, | მუნით კაცი ასმათს თანა მათ გაგზავნეს მახარობლად, | |
| კვლა ფრიდონის თავადთასა – ნაომართა მათთა მთხრობლად; | კვლა ფრიდონის თავადთასა – ნაომართა მათთა მთხრობლად; | |
| „მანდა მოვა, მოიმაღლებს მზე მნათობთა მამაგრობლად, | <> | “მანდა მოვა, მოიმაღლებს მზე მნათობთა მამაგრობლად, |
| ჩვენ, დამზრალნი აქანამდის, აწ გავხედით დაუზრობლად“. | = | ჩვენ, დამზრალნი აქანამდის, აწ გავხედით დაუზრობლად“. |
| იგი მზე შესვეს კუბოსა, იარეს გზა ზღვის პირისა, | იგი მზე შესვეს კუბოსა, იარეს გზა ზღვის პირისა, | |
| მიყმაწვილობდეს, უხარის მათ გარდახდომა ჭირისა, | <> | მიყმაწვილობდეს, უხარის მათ გარდახდომა ჭირისა; |
| მივიდეს, სადა ქვეყანა იყო ნურადინ გმირისა, | = | მივიდეს, სადა ქვეყანა იყო ნურადინ გმირისა, |
| მოეგებნიან, ისმოდის ხმა სიმღერისა ხშირისა. | მოეგებნიან, ისმოდის ხმა სიმღერისა ხშირისა. | |
| მუნ მიეგება ყოველი ფრიდონის დიდებულები. | მუნ მიეგება ყოველი ფრიდონის დიდებულები. | |
| ასმათი, სავსე ლხინითა, ვის აღარ აჩნდა წყლულები, | ასმათი, სავსე ლხინითა, ვის აღარ აჩნდა წყლულები, | |
| ნესტან-დარეჯანს მოეჭდო, რომე ვერ გაჰხსნის ცულები, | <> | ნესტან-დარეჯანს მოეჭდო, რომე ვერ გახსნის ცულები, |
| აწ გაუსრულა ყოველი მან მისი ნაერთგულები. | = | აწ გაუსრულა ყოველი მან მისი ნაერთგულები. |
| ნესტან-დარეჯან ეხვევის, პირსა აკოცებს პირითა; | ნესტან-დარეჯან ეხვევის, პირსა აკოცებს პირითა; | |
| უბრძანა: „ჩემო, ვაგლახ მე, შენცა აგავსე ჭირითა, | უბრძანა: „ჩემო, ვაგლახ მე, შენცა აგავსე ჭირითა, | |
| აწ ღმერთმან მოგვცა წყალობა, ვცან, მისი არ სიძვირითა, | <> | აწ ღმერთმან მოგვცა წყალობა, ვცან მისი არ- სიძვირით-ა; |
| მე გულსა შენსა ეზომსა, არ ვიცი, გარდვიხდი რითა!“ | = | მე გულსა შენსა ეზომსა, არ ვიცი, გარდვიხდი რითა!“ |
| ასმათ ჰკადრა: „მადლი ღმერთსა, ვარდნი ვნახეთ არდაზრულნი, | <> | ასმათ ჰკადრა: „ მადლი ღმერთსა, ვარდნი ვნახენ არ-დაზრულნი, |
| ბოლოდ ასრე გააცხადნა გონებამან დაფარულნი, | = | ბოლოდ ასრე გააცხადნა გონებამან დაფარულნი, |
| სიკვდილიცა სიცოცხლედ მიჩს, ოდეს გნახენ მხიარულნი“. | <> | სიკვდილიცა სიცოცხლედ მიჩს, ოდეს გნახენ მხიარულნი,“ |
| სჯობან ყოვლთა მოყვარულთა პატრონ-ყმანი მოყვარულნი. | = | სჯობან ყოვლთა მოყვარულთა პატრონ-ყმანი მოყვარულნი. |
| დიდებულთა თაყვანისსცეს, მოახსენეს დიდი ქება: | <> | დიდებულთა თაყვანი-სცეს, მოახსენეს დიდი ქება; |
| „რომე ღმერთმან გაგვახარნა, – კურთხეულ არს მისი ღმრთება! – | “რომე ღმერთმან გაგვახარნა, კურთხეულ არს მისი ღმრთება! | |
| ჩვენ გვიჩვენა პირი თქვენი, აღარა გვწვავს ცეცხლთა დება; | ჩვენ გვიჩვენა პირი თქვენი, აღარა გვწვავს ცეცხლთა დება, | |
| წყლულსა, მისგან დაკოდილსა, მასვე ძალუც განკურნება“. | წყლულსა, მისგან დაკოდილს, მასვე ძალ-უც განკურნება“. | |
| = | ||
| მოვიდეს და პირი ხელსა დასდვეს, აგრე გარდაკოცნეს. | მოვიდეს და პირი ხელსა დასდვეს, აგრე გარდაკოცნეს. | |
| მეფე ეტყვის: „ძმათა თქვენთა თავნი ჩვენთვის დაიხოცნეს, | <> | მეფე ეტყვის:“ძმათა თქვენთა თავნი ჩვენთვის დაიხოცნეს, |
| იგი შვება საუკუნო ცხადად პოვეს, არ იოცნეს, | იგი შვებას საუკუნოს, ცხადად პოვეს, არ იოცნეს, | |
| ერთსა მიხვდეს საზიაროდ, დიდებანი იასოცნეს. | ერთსა მიხვდეს საზიაროდ, დიდებანი იასოცნეს“. | |
| = | ||
| თუცა მე მათი დახოცა მტკივის და სატკივარია, | <> | “თუცა მე მათი დახოცა მტკივის და სატკივარია, |
| მაგრა მათ მიხვდა უკვდავი მუნ დიდი საჩუქარია“. | = | მაგრა მათ მიხვდა უკვდავი მუნ დიდი საჩუქარია“. |
| ესე თქვა, ნელად ატირდა და წვიმა თოვლსა არია, | ესე თქვა, ნელად ატირდა და წვიმა თოვლსა არია, | |
| ნარგისთათ იძრვის ბორიო, ვარდსა ზრავს, იანვარია. | <> | ნარგისთათ იბრძვის ბორიო, ვარდსა ზრავს, იანვარია. |
| = | ||
| მუნ ატირდეს ყველაკანი, რა ტირილად იგი ნახეს, | მუნ ატირდეს ყველაკანი, რა ტირილად იგი ნახეს, | |
| რაცა ვისცა დაჰკლებოდა, მათ ტირილით, სულთქმით ახეს; | რაცა ვისცა დაჰკლებოდა, მათ ტირილით, სულთქმით ახეს; | |
| დადუმდეს და მოახსენეს: „რათგან ბრძენთა მზეებრ გსახეს, | დადუმდეს და მოახსენეს: „რათგან ბრძენთა მზეებრ გსახეს, | |
| თქვენთა მჭვრეტთა მღერა მართებს, რასათვისმცა ივაგლახეს! | <> | თქვენთა მჭვრეტთა მღერა მართებს, რასათვისმცა ივაგლახეს!“ |
| = | ||
| ვინ ღირსა თქვენსა ეგზომსა ტირილსა, შეჭირვებასა! | <> | “ვინ ღირს-ა თქვენსა ეგზომსა ტირილსა, შეჭირვებასა! |
| თქვენთვის სიკვდილი დია სჯობს მიწათა ზედა რებასა“. | = | თქვენთვის სიკვდილი დია სჯობს მიწათა ზედა რებასა“. |
| კვლა ფრიდონ ჰკადრა მეფესა: „ნურათ იქთ გამწარებასა, | <> | კვლა ფრიდონ ჰკადრა მეფესა: „ნურათ იქმ გამწარებასა, |
| ღმერთიმცა მუქფად მოგიზღავს ათასსა გახარებასა!“ | ცმერთიმცა მუქფად მოგიზღავს ათასსა გახარებასა!“ | |
| = | ||
| ავთანდილცა მიუმტკივნა, ეტყვის დიდსა სიმძიმილსა; | <> | ავთანდილცა მიუმტკივნა, იტყვის დიდსა სიმძიმილსა; |
| მათ შეასხეს ქება, უთხრეს: „თავნი მივსცნეთ აწ ღიმილსა, | მათ შეასხეს ქება, უთხრეს: „მივსცნეთ თავნი აწ ღიმილსა, | |
| რათგან მიხვდა დაკარგული ლომი მზესა წახდომილსა, | = | რათგან მიხვდა დაკარგული ლომი მზესა წახდომილსა, |
| აღარა ვსტირთ სატირალსა, აღარ დავსდებთ თვალთა მილსა“. | აღარა ვსტირთ სატირალსა, აღარ დავსდებთ თვალთა მილსა“. | |
| მივიდეს, სადა ქალაქი დიდი მულღაზანზარია; | მივიდეს, სადა ქალაქი დიდი მულღაზანზარია; | |
| სცემდეს ბუკსა და ტაბლაკსა, გახდა ზათქი და ზარია, | სცემდეს ბუკსა და ტაბლაკსა, გახდა ზათქი და ზარია, | |
| დაბდაბისა და ქოსისა ხმა ტურფად შენათხზარია, | დაბდაბისა და ქოსისა ხმა ტურფად შენათხზარია, | |
| მოატყდეს მოქალაქენი, დააგდეს მუნ ბაზარია. | მოატყდეს მოქალაქენი, დააგდეს მუნ ბაზარია. | |
| შუკათათ მოდგეს ვაჭარნი, ყოვლგნით მჭვრეტელთა ჯარია; | <> | შუკათა მოდგეს ვაჭარნი, ყოვლგნით მჭვრეტელთა ჯარია, |
| შორს უარებდეს სარანგნი, ხელთა აქვს მათ აბჯარია; | შორს უარებდეს სარანგნი, ხელთა აქვს მათ აბჯარია. | |
| მოიჯრებოდეს ჯალაბნი, სარანგთა დამსაჯარია, | = | მოიჯრებოდეს ჯალაბნი, სარანგთა დამსაჯარია, |
| მათად საჭვრეტლად მიშვება მუნ მათგან ნააჯარია. | მათად საჭვრეტლად მიშვება მუნ მათგან ნააჯარია. | |
| გარდახდეს ფრიდონისასა, სრა ნახეს მოსაწონები. | <> | გადახდეს ფრიდონისასა, სრა ნახეს მოსაწონები. |
| გამოეგება მრავალი ოქროს სარტყლითა მონები, | = | გამოეგება მრავალი ოქროს სარტყლითა მონები, |
| ფერხთა საფენლად ოქსინო მართ მათგან არს ნაქონები, | ფერხთა საფენლად ოქსინო მართ მათგან არს ნაქონები, | |
| თავსა აყრიდეს ოქროსა, ხვეტს ჯარი მუნ ნარონები. | თავსა აყრიდეს ოქროსა, ხვეტს ჯარი მუნ ნარონები. | |
| ქორწილი ტარიელისა და ნესტან-დარეჯანისა ფრიდონისაგან | <> | ქორწილი ტარიელისა და ნესტან-დარეჯნისა ფრიდონისაგან |
| მათ ქალ-ყმათათვის საჯდომი დაედგა თეთრ-ძოწეული, | მათ ქალ-ყმათთვის საჯდომი დაედგა თეთრ-ძოწეული, | |
| წითელ-ყვითლითა თვალითა ზედა კეკლუცად ფრქვეული: | წითელ-ყვითლითა თვალითა ზედა კეკლუცად ფრქვეული; | |
| ავთანდილისთვის – ყვითელი და შავი ერთგან რეული: | ავთანდილისთვის – ყვითელი და შავი ერთგან რეული, | |
| მოვიდეს, დასხდეს; მჭვრეტელი ვცან მათი სულდალეული. | მოვიდეს, დასხდეს; მჭვრეტელი ვცან მათი სულ-დალეული. | |
| = | ||
| მგოსანნი მოდგეს, ისმოდა ხმა სიმღერისა ტკბილისა; | მგოსანნი მოდგეს, ისმოდა ხმა სიმღერისა ტკბილისა; | |
| ქორწილი ქმნეს და გამრავლდა ძღვნობა ლარისა ლბილისა, | <> | ქორწილი ქმნეს და გამრავლდა ძღვნობა ლარისა ლბილისა |
| ფრიდონის, პურად კარგისა, არ მასპინძლისა წბილისა; | ფრიდონის პურად კარგისა, არ მასპინძლისა წბილისა; | |
| ნესტან-დარეჯანს უშვენის ღიმილი, ჩენა კბილისა. | = | ნესტან-დარეჯანს უშვენის ღიმილი, ჩენა კბილისა. |
| მოიღეს ძღვენი უსახო ფრიდონის არალქატისა: | <> | მოიღეს ძღვენი უსახო ფრიდონის არ-ალქატისა, |
| ცხრა მარგალიტი, სიდიდით მართ ვითა კვერცხი ბატისა, | = | ცხრა მარგალიტი, სიდიდით მართ ვითა კვერცხი ბატისა, |
| კვლა ერთი თვალი, სამსგავსო მზისა შუქმონამატისა, | <> | კვლა ერთი თვალი სამსგავსო მზისა შუქ-მონამატისა, |
| მას წინა ღამით ძალედვის მხატვარსა ხატვა ხატისა. | მას წინა ღამით ძალ-ედვის მხატვარსა ხატვა ხატისა. | |
| = | ||
| კვლა უძღვნა თითო ფარღული, გარდასაყრელი ყელისა, | <> | კვლა უძღვნა თვითო ფარღული, გარდასაყრელი ყელისა, |
| მგრგვლად დათლილისა თვალისა, იაგუნდისა მრთელისა; | მრგვლად დათლილისა თვალისა, იაგუნდისა მრთელისა; | |
| კვლა მოაქვს ერთი ტაბაკი, მძლედ საჭირავი ხელისა, | = | კვლა მოაქვს ერთი ტაბაკი, მძლედ საჭირავი ხელისა, |
| ავთანდილისთვის ლომისა ძღვენი ფრიდონის ქველისა. | ავთანდილისთვის ლომისა ძღვენი ფრიდონის ქველისა. | |
| იგი ტაბაკი სავსეა მარგალიტითა სხვილითა, | <> | იგი ტაბაკი სავსეა მარგალიტითა სხვილითა. |
| ავთანდილს უძღვნა ყველაი არა სიტყვითა წბილითა, | ავთანდილს უძღვნა .ყველაი არა სიტყვითა წბილითა. | |
| აივსო სახლი სტავრითა და ოქსინოთა ლბილითა. | აივსო სახლი სტავრითა და ოქსინოთა ლბილითა, | |
| ტარიელ მადლი უბრძანა ლაღმან სიტყვითა ტკბილითა. | ტარიელ მადლი უბრძანა, ლაღმან სიტყვითა ტკბილითა. | |
| = | ||
| ფრიდონისგან უსაზომო ქორწილია დღესა რვასა; | ფრიდონისგან უსაზომო ქორწილია დღესა რვასა; | |
| ყოვლთა დღეთა მიართმიდის უფასოსა ძღვენსა მზასა; | <> | ყოვლთა დღეთა მიართმიდეს უფასოსა ძღვენსა მზასა; |
| დღე და ღამე არ გასწყვედდის ჩაღანა და ჩანგი ხმასა. | = | დღე და ღამე არ გასწყვედდის ჩაღანა და ჩანგი ხმასა. |
| აჰა, მიხვდეს შესაფერნი ყმა ქალსა და ქალი ყმასა. | <> | აჰა. მიხვდეს შესაფერნი ყმა ქალსა და ქალი ყმასა. |
| = | ||
| ტარიელ ფრიდონს უბრძანა დღე ერთ სიტყვები გულისა: | <> | ტარიელ ფრიდონს უბრძანა დღე-ერთ სიტყვები გულისა: |
| „არს გული თქვენი საჩემოდ უფროსი ძმისა სრულისა, | “არს გული თქვენი საჩემოდ უფროსი ძმისა სრულისა, | |
| არ გემუქფების სიცოცხლე, არცა მოცემა სულისა, | = | არ გემუქფების სიცოცხლე, არცა მოცემა სულისა, |
| მე თქვენგან ვპოვე მოკვდავმან ჩემი წამალი წყლულისა. | <> | მე თქვენგან ვპოვე მოკვდავმან ჩემი წამალი წყლულისა“. |
| = | ||
| ავთავნილისგან შენც იცი ჩემთვის თავისა დადება, | <> | “ავთანდილისგან შენც იცი ჩემთვის თავისა დადება, |
| აწ მე მაქვს ნაცვლად მისისა მოხმარებისა წადება: | = | აწ მე მაქვს ნაცვლად მისისა მოხმარებისა წადება: |
| შენ მიდი, ჰკითხე, რა უნდა, მან ქმნას ამისი ცხადება, | შენ მიდი, ჰკითხე, რა უნდა, მან ქმნას ამისი ცხადება, | |
| ვითა დამივსო სახმილი, ეგრე მისიცა კმა დება. | <> | ვითა დამივსო სახმილი, ეგრე მისიცა კმა დება“. |
| = | ||
| უთხარ: „ძმაო, რა გარდიხდის, შენგან ჩემსა ჭირნახულსა! | <> | “უთხრა: „ძმაო, რა გარდიხდის შენგან ჩემსა ჭირ-ნახულსა! |
| ღმერთი მოგცემს წყალობასა, მისგან ზეცით შესახულსა! | = | ღმერთი მოგცემს წყალობასა, მისგან ზეცით შესახულსა! |
| თუ ვერა ვიქ საწადელსა შენსა, შენთვის გაზრახულსა, | <> | თუ ვერა ვიქმ საწადელსა შენსა, შენთვის გაზრახულსა, |
| არა ვნახავ სახლსა ჩემსა, არ დარბაზსა, არცა ხულსა. | არა ვნახავ სახლსა ჩემსა, არ დარბაზსა, არცა ხულსა“. | |
| = | ||
| აწ მითხარ, ჩემგან რა გინდა, ანუ რათ მოგეხმარები? | <> | “აწ მითხარ, ჩემგან რა გინდა, ანუ რით მოგეხმარები? |
| ვარჩევ, წავიდეთ არაბეთს, იყავ ჩემიცა მარები; | = | ვარჩევ, წავიდეთ არაბეთს, იყავ ჩემიცა მარები; |
| ტკბილი სიტყვითა გავმართოთ და ხრმლითა — საომარები. | <> | ტკბილით სიტყვითა გავმართოთ და ხრმლითა საომარები, |
| თუ შენ შენს ცოლსა არ შეგრთავ, მე ჩემსა არ ვექმარები“. | = | თუ შენ შენს ცოლსა არ შეგრთავ, მე ჩემსა არ ვექმარები“. |
| რა ფრიდონ უთხრა ავთანდილს ტარიას მოციქულობა, | რა ფრიდონ უთხრა ავთანდილს ტარიას მოციქულობა, | |
| მას გაეცინნეს, გაღიმდა, შვენოდა მხიარულობა; | მას გაეცინნეს, გაღიმდა, შვენოდა მხიარულობა; | |
| თქვა, თუ: „მეშველი რად მინდა? მჭირს არავისგან წყლულობა! | <> | თქვა, თუ: „მეშველი რად მინდა, მჭირს არავისგან წყლულობა! |
| ჩემი მზე არცა ქაჯთა ჰყავს, არცა სჭირს ლხინნაკლულობა. | ჩემი მზე არცა ქაჯთა ჰყავს, არცა სჭირს ლხინ-ნაკლულობა. | |
| = | ||
| ჩემი მზე ტახტსა ზედა ზის მორჭმული ღმრთისა ნებითა, | ჩემი მზე ტახტსა ზედა ზის მორჭმული ღმრთისა ნებითა, | |
| საკრძალავი და უკადრი, ლაღი, არვისგან ვნებითა, | <> | საკრძალავი და უკადრი, ლაღი, არვისგან ვნებით-ა, |
| არცა რა უმძიმს ქაჯთაგან, არცა გრძნეულთა გრძნებითა; | არცა რა უმძიმს ქაჯთაგან, არცა გრძნეულთა გრძნებითა, | |
| მას ზედა შველა რად მინდა, რად მეჭვ რასაცა თნებითა? | მას ზედა შველა რად მინდა, რად მეჭვ რასაცა თნებითა!“ | |
| = | ||
| რა მოვა ჩემთვის განგება, ზეცით მოსრულნი ზენანი, | <> | “რა მოვა ჩემთვის განგება, ზეცით მოსრულნი ზენანი, |
| ღმერთი იწადებს, მომივლენ გულსა სახმილთა ლხენანი; | = | ღმერთი იწადებს, მომივლენ გულსა სახმილთა ლხენანი; |
| მაშინღა მომხვდენ მოკვდავსა მზისა ელვათა ფენანი; | <> | მაშინღა მომხვდენ მოკვდავსა მზისა ელვათა ფენანი, |
| უმისჟამისოდ ცუდნია ჩემგან მი და მო რბენანი. | უმისჟამისოდ ცუდნია ჩემგან მი და მო რბენანი“. | |
| = | ||
| მიდი და ჰკადრე ტარიელს პასუხი, ჩემგან თხრობილი: | <> | “მიდი და ჰკითხე ტარიელს პასუხი, ჩემგან თხრობილი. |
| „მადლი რად უნდა, მეფეო, ხარ რაზომ გინდა ლმობილი? | “მადლი რად უნდა, მეფეო, ხარ რაზომ გინდა ლმობილი, | |
| ვარ მუცლითგანვე დედისათ თქვენად სამონოდ შობილი, | = | ვარ მუცლითგანვე დედისათ თქვენად სამონოდ შობილი, |
| ღმერთმან მუნამდის მიწა მყოს, ვირ მეფე იყო ცნობილი. | <> | ღმერთმან მუნამდის მიწა მყოს, ვირ მეფე იყო ცნობილი“. |
| = | ||
| გებრძანა: «შეყრა მწადიან საყვარელისა შენისა». | <> | “გებრძანა: „შეყრა მწადიან საყვარელისა შენისა“. |
| ეგე არს მსგავსი გულისა ლმობიერისა თქვენისა; | = | ეგე არს მსგავსი გულისა ლმობიერისა თქვენისა; |
| მუნა მე ხრმალი არ მიკვეთს, არცა სივრცელე ენისა, | მუნა მე ხრმალი არ მიკვეთს, არცა სივრცელე ენისა, | |
| მიჯობს მოლოდნა საქმისა მის განგებისა ზენისა. | <> | მიჯობს მოლოდნა საქმისა მის განგებისა ზენისა“. |
| = | ||
| ესეა ჩემი საწადი და ჩემი მოსანდომარე: | <> | «ესეა ჩემი საწადი და ჩემი მოსანდომარე: |
| ინდოეთს გნახო მორჭმული, საჯდომთა ზედა მჯდომარე, | = | ინდოეთს გნახო მორჭმული, საჯდომთა ზედა მჯდომარე, |
| გვერდსავე გიჯდეს მნათობი, პირი ელვათა მკრთომარე, | გვერდსავე გიჯდეს მნათობი, პირი ელვათა მკრთომარე, | |
| მებრძოლნი თქვენნი მოგესრნენ, არვინ ჩნდეს მუნ მეომარე. | <> | მებრძოლნი თქვენნი მოგესრნეს, არვინ ჩნდეს მუნ მეომარე“. |
| = | ||
| რა გამისრულდენ ესენი ჩემნი გულისა ნებანი, | <> | «რა გამისრულდენ ესენი ჩემნი გულისა ნებანი, |
| მაშინღა მივალ არაბეთს, მომხვდენ მის მზისა ხლებანი; | = | მაშინღა მივალ არაბეთს, მომხვდენ მის მზისა ხლებანი; |
| ოდესცა სწადდეს, დამივსნეს ამა ცეცხლისა დებანი. | ოდესცა სწადდეს, დამივსნეს ამა ცეცხლისა დებანი. | |
| სხვად თქვენგან არა არ მინდა, მძულან რასაცა თნებანი“. | <> | სხვად თქვენგან არა არ მინდა, მძულან რასაცა თნებანი». |
| = | ||
| რა ფრიდონ ჰკადრა ტარიელს ესე სიტყვანი ყმისანი, | რა ფრიდონ ჰკადრა ტარიელს ესე სიტყვანი ყმისანი, | |
| მან ბრძანა: „მაგას არა ვიქ, ამას არ უნდა მისანი. | <> | მან ბრძანა: „მაგას არა ვიქმ, ამას არ უნდა მისანი. |
| ვითა მან პოვნა მიზეზნი ჩემისა სულთა დგმისანი, | = | ვითა მან პოვნა მიზეზნი ჩემისა სულთა დგმისანი, |
| ეგრევე მანცა სამისოდ ნახნეს ძალ-გულნი ძმისანი! | <> | ეგრევე მანცა სამისოდ ნახნეს ძალ-გულნი ძმისანი.“ |
| = | ||
| მიდი, უთხარ ჩემ მაგიერ სიტყვა ჩემგან არნათნები: | <> | “მიდი, უთხარ ჩემ მაგიერ სიტყვა ჩემგან არ-ნათნები: |
| «მე შენისა გამზრდელისა უნახავად არ დავდგები. | = | «მე შენისა გამზრდელისა უნახავად არ დავდგები. |
| ვეჭვ, მრავალი დამეხოცოს მონა, მისგან საყვარლები, | <> | ვეჭვ, მრავალი დამეხოცოს მონა მისგან საყვარლები, |
| ვითხოვ ხოლე შენდობასა, ეგეთიღა მოვბრუნდები». | = | ვითხოვ ხოლე შენდობასა, ეგეთიღა მოვბრუნდები». |
| ესე უთხარ: «ამის მეტსა მოციქულობ ნურას ნუო, | <> | “ესე უთხარ: «ამის მეტსა მოციქულობ ნურას ნუო, |
| ხვალე წასლვა არ დავშალო, არცა საქმე გავათუო; | = | ხვალე წასლვა არ დავშალო, არცა საქმე გავათუო; |
| მე არ მიზამს არაბთ მეფე, რომე სიტყვა გავაცრუო, | მე არ მიზამს არაბთ მეფე, რომე სიტყვა გავაცრუო, | |
| ამოდ ვსთხოვო ქალი მისი, შევეხვეწო, შევაგუო»“. | <> | ამოდ ვსთხოვო ქალი მისი, შევეხვეწო, შევაგუო>>.“ |
| = | ||
| უამბო ფრიდონ ავთანდილს ტარიას მოციქულობა: | უამბო ფრიდონ ავთანდილს ტარიას მოციქულობა: | |
| „არ დადგებისო, ცუდია შენგან ცდისაღა თქმულობა“. | <> | “არ დადგებისო, ცუდია შენგან ცდისაღა თქმულობა, |
| მას დაუმძიმდა, მოედვა კვლა გულსა კვამლალმულობა. | მას დაუმძიმდა, მოედვა კვლა გულსა კვამლ-ალმულობა, | |
| ასრე ხამს რიდი მეფეთა, ყმათაგან მოკრძალულობა! | ასრე ხამს რიდი მეფეთა ყმათაგან მოკრძალულობა!“. | |
| = | ||
| ავთანდილ მივა მუხლმოყრით ტარიას შესახვეწელად, | <> | ავთანდილ მივა მუხლ-მოყრით ტარიას შესახვეწელად, |
| ფერხთა ეხვევის, აკოცებს, აღარ შეხედავს ზე წელად, | ფერხთა ეხვევის, აკოცებს,აღარ შეხედავს ზე წელად; | |
| ეტყვის: „კმა, რაცა შევსცოდე როსტანს წლეულად მე წელად, | = | ეტყვის: „კმა, რაცა შევსცოდე როსტანს წლეულად მე წელად, |
| კვლა ნუ მიქ ერთგულობისა გამტეხლად, და-ცა-მლეწელად. | <> | კვლა ნუ მიქმ ერთგულობისა გამტეხლად, და-ცა-მლეწელად.“ |
| = | ||
| რასაცა ლამი, არ მოგცემს მას ღმრთისა სამართალია, | <> | “რასაცა ლამი, არ მოგცემს მას ღმრთისა სამართალია, |
| გამზრდელსა ჩემსა ვით ვჰკადრო მე საქმე სამუხთალია! | = | გამზრდელსა ჩემსა ვით ვჰკადრო მე საქმე სამუხთალია! |
| მე მისთვის ხელი ვით გავძრა, ვინ ჩემთვის ფერნამკრთალია! | <> | მე მისთვის ხელი ვით გავძრა, ვინ ჩემთვის ფერ-ნამკრთალია! |
| ვით მოიხმაროს მონამან პატრონსა ზედა ხრმალია! | ვით მოიხმაროს მონამან პატრონსა ზედა ხრმალია!“ | |
| = | ||
| ეგე საქმე მე და ჩემსა საყვარელსა შეგვამდურვებს, | <> | “ეგე საქმე მე და ჩემსა საყვარელსა შეგვამდურვებს, |
| ვაჲ თუ გაწყრეს, გაგულისდეს, კუშტი გულსა შეაურვებს, | ვა თუ გაწყრეს, გაგულისდეს, კუშტი გულსა შეაურვებს, | |
| ამბავსაცა დამიძვირებს, ჭვრეტისათვის მომასურვებს, | = | ამბავსაცა დამიძვირებს, ჭვრეტისათვის მომასურვებს, |
| შენდობასა ხორციელი კაცი ვერა დამიურვებს“. | <> | შენდობასა ხორციელი კაცი ვერა დამიურვებს.“ |
| = | ||
| ტარიელ უთხრა სიცილით, მან მზემან შუქნაფენამან, | <> | ტარიელ უთხრა სიცილით, მან მზემან შუქ-ნაფენამან, |
| ხელი მოჰკიდა ავთანდილს, ამართა, ააყენა მან: | ხელი მოჰკიდა ავთანდილს, აჰმართა, ააყენა მან: | |
| „მიყოო კარგი ყველაი მომართებამან შენამან, | “მიყოო კარგი ყველაი მომართებამან შენამან, | |
| მაგრა სჯობს, შენცა გალხინოს ჩემმან შენითა ლხენამან. | მაგრა სჯობს, შენცა გალხინოს ჩემმან შენითა ლხენამან.“ | |
| = | ||
| დია მძულს მეტი მოყვრისა შიში, კრძალვა და რიდობა, | <> | “დია მძულს მეტი მოყვრისა შიში, კრძალვა და რიდობა, |
| მძულს გაუწყვედლად კუშტობა და სულმძიმობა, დიდობა; | მძულს გაუწყვედლად კუშტობა, და სულ-მძიმობა, დიდობა; | |
| თუ მოყვარეა, გულისა ქმნას ჩემკენ მონაზიდობა, | თუ მოყვარეა გულისა, ქმნას ჩემკენ მონაზიდობა, | |
| თვარა მე ჩემდა, იგ მისდა, დია სჯობს კიდისკიდობა. | თვარა მე ჩემდა, იგ მისდა, დია სჯობს კიდის-კიდობა“. | |
| = | ||
| მე ვიცი გული საშენოდ შენისა საყვარელისა, | <> | “მე ვიცი გული საშენოდ შენისა საყვარელისა, |
| არ ეწყინების სტუმრობა შენისა მე შემყრელისა. | = | არ ეწყინების სტუმრობა შენისა მე შემყრელისა. |
| რადმცა რა ვჰკადრე მეფესა თხრობა რასაცა ჭრელისა! | რადმცა რა ვჰკადრე მეფესა თხრობა რასაცა ჭრელისა! | |
| ოდენ ნახვისა მათისა ნატრა მაქვს სანატრელისა. | <> | ოდენ ნახვისა მათისა ნატრა მაქვს სანატრელისა“. |
| = | ||
| ამას ოდენ მოვახსენებ მუდარით და შეპოვნებით, | <> | “ამას ოდენ მოვახსენებ მუდარით და შეპოვნებით, |
| რომე მოგცეს ქალი მისი მან მისითა მოგონებით. | = | რომე მოგცეს ქალი მისი მან მისითა მოგონებით. |
| რათგან ბოლო შეყრავეა, სიშორესა ვით ეთნებით! | <> | რათგან ბოლო შეყრავეა, სიშორესა ვით ეთნებით? |
| დააშვენეთ ერთმანერთი, თავის-თავის ნუ დასჭნებით“. | დააშვენეთ ერთმანეთი, თავის-თავის ნუ დასჭნებით“. | |
| = | ||
| რა ავთანდილ ტარიასგან ცნა, წასლვასა არ დაშლიდა, | რა ავთანდილ ტარიასგან ცნა, წასლვასა არ დაშლიდა, | |
| არა ჰკადრა შეცილება, საუბარსა ზედა რთვიდა; | არა ჰკადრა შეცილება, საუბარსა ზედა რთვიდა; | |
| ფრიდონ კაცსა დარჩეულსა სათანაოდ გარდასთვლიდა, | ფრიდონ კაცსა დარჩეულსა სათანაოდ გარდასთვლიდა, | |
| თანა წაჰყვა, განაღამცა მათ თანავე გზასა ვლიდა. | <> | თანა წაჰყვა, განაღამცა მასთანავე გზასა ვლიდა. |
| სამთაგანვე ქვაბსა მისლვა და მუნით არაბეთს წასლვა | = | სამთაგანვე ქვაბსა მისლვა და მუნით არაბეთს წასლვა |
| +- | ||
| ამ საქმესა დაფარულსა ბრძენი დივნოს გააცხადებს: | = | ამ საქმესა დაფარულსა ბრძენი დივნოს გააცხადებს: |
| ღმერთი კარგსა მოავლინებს, არ, ბოროტსა არ დაბადებს, | <> | ღმერთი კარგსა მოავლინებს და ბოროტსა არ დაბადებს, |
| ავსა წამ ერთ შეამოკლებს, კარგსა ხანგრძლად გააკვლადებს, | ავსა წამ-ერთ შეამოკლებს, კარგსა ხან-გრძლად გააკვლადებს, | |
| თავსა მისსა უკეთესსა უზადოჰყოფს, არ აზადებს. | თავსა მისსა უკეთესსა უზადო-ჰყოფს, არ აზადებს. | |
| = | ||
| ფრიდონისით გაემართნეს იგი ლომნი, იგი მზენი, | ფრიდონისით გაემართნეს იგი ლომნი, იგი მზენი, | |
| თანა მიჰყავს პირი მზისა, ქალი მჭვრეტთა ამაზრზენი, | თანა მიჰყავს პირი მზისა, ქალი მჭვრეტთა ამაზრზენი, | |
| ჰკიდავს ბროლსა ყორნის ბოლო დაწყობილი, დანათხზენი, | ჰკიდავს ბროლსა ყორნის ბოლო დაწყობილი, დანათხზენი, | |
| მუნ ბალახშსა ამშვენებდეს სინატიფე-სინაზესი. | <> | მუნ ბადახშსა აშვენებდეს სინატიფე-სინაზენი. |
| = | ||
| იგი მზე უჯდა კუბოსა და აგრე არონინებდეს; | იგი მზე უჯდა კუბოსა და აგრე არონინებდეს; | |
| მინადირობდეს, ნადირსა მუნ სისხლსა დაადინებდეს; | <> | მინადირობდეს, ნადირსა მუნ სისხლსა მიადინებდეს; |
| სადაცა დახვდის ქვეყანა, მჭვრეტელთა მოალხინებდეს, | = | სადაცა დახვდის ქვეყანა, მჭვრეტელთა მოალხინებდეს, |
| მოეგებნიან, სძღვნობდიან, აქებდეს, არ აგინებდეს. | მოეგებნიან, სძღვნობდიან, აქებდეს, არ აგინებდეს. | |
| მას ჰგვანდეს, თუმცა სამყაროს მზე უჯდა შუა მთვარეთა; | მას ჰგვანდეს, თუმცა სამყაროს მზე უჯდა შუა მთვარეთა; | |
| იარნეს დღენი მრავალნი ლაღთა, ბრძნად მოუბარეთა, | <> | იარნეს დღენი მრავალნი ლაღთა, ბრძნად მოუბარეთა; |
| შიგან მათ დიდთა მინდორთა, ყოვლგნით კაცმიუმხვდარეთა; | შიგან მათ დიდთა მინდორთა, ყოვლგნით კაც-მიუმხვდარეთა, | |
| სად ყოფილ იყო ტარიელ, მიხვდეს მის კლდისა არეთა. | სად ყოფილიყო ტარიელ, მიხვდეს მის კლდისა არეთა. | |
| = | ||
| ტარიელ ბრძანა: „მე მმართებს დღეს თქვენი მასპინძელობა; | ტარიელ ბრძანა: „მე მმართებს დღეს თქვენი მასპინძელობა; | |
| მუნ მივალ, სადა ყოფილ ვარ, მჭირდა სადამდის ხელობა; | <> | მუნ მივალ, სადა ყოფილვარ, მჭირდა სადამდის ხელობა; |
| მუნ გვიმასპინძლოს ასმათმან, მას უც ხორცისა ხმელობა, | = | მუნ გვიმასპინძლოს ასმათმან, მას უც ხორცისა ხმელობა, |
| მე რომე გიძღვნი ტურფათა, აქოთ ლარისა ჭრელობა“. | <> | მე რომე გიძღვნი ტურფათა, აქოთ ლარისა ჭრელობა.“ |
| = | ||
| მივიდეს, შიგან გარდახდეს ქვაბსა მას დიდთა კლდეთასა. | მივიდეს, შიგან გარდახდეს ქვაბსა მას დიდთა კლდეთასა. | |
| ასმათს უც ხორცი ირმისა, იქს მასპინძლობა-კვეთასა. | <> | ასმათს უც ხორცი ირმისა, იქმს მასპინძლობა-კვეთასა. |
| ამხანაგობდეს, ლაღობდეს წასლვასა მათ საქმეთასა, | ამხანაგობდეს, ლაღობდეს, წასლვასა მათ საქმეთასა; | |
| ღმერთსა მადლობდეს შეცვლასა ლხინად ჭირისა დღეთასა. | = | ღმერთსა მადლობდეს შეცვლასა ლხინად ჭირისა დღეთასა. |
| მოიარეს ქვაბოვანი, თამაშობდეს მხიარულნი, | მოიარეს ქვაბოვანი, თამაშობდეს მხიარულნი, | |
| პოვნეს იგი საჭურჭლენი, ტარიასგან დაბეჭდულნი, | პოვნეს იგი საჭურჭლენი, ტარიასგან დაბეჭდულნი, | |
| ვერცა ვისგან დანათვალნი, ვერცა ვისგან შეგებულნი; | ვერცა ვისგან დანათვალნი, ვერცა ვისგან შეგებულნი; | |
| არ იტყვიან, არა გვაქვსო, იგ ამისთვის გულნაკლულნი. | <> | არ იტყვიან, არა გვაქვსო, იგ ამისთვის გულ-ნაკლულნი. |
| = | ||
| უბოძა ტურფა მრავალი მათ-მათი შესადარები, | <> | უბოძა ტურფა მრავალნი მათ მათი შესადარები. |
| კვლა ფრიდონისნი აავსნა, სპა ჰყვა თუ სპასალარები. | = | კვლა ფრიდონისნი აავსნა, სპა ჰყვა თუ სპასალარები. |
| აივსო კაცი ყველაი, მაშინ მათ თანა ნარები, | <> | აივსო კაცი ყველაი მაშინ მათ თანა ნარები, |
| მაგრა ძეს რომე საჭურჭლე, ჰგვანდა – კაცდაუკარები. | მაგრა ძეს რომე საჭურჭლე, ჰგვანდა კაც-დაუკარები. | |
| = | ||
| ფრიდონს უთხრა: „ვალი შენი ჩემგან ძნელად გარდიხდების, | <> | ფრიდონს უთხრა: „ვალი თქვენი ჩემგან ძნელად გარდიხდების, |
| მაგრა თქმულა: «კარგის მქმნელი კაცი ბოლოდ არ წახდების»; | მაგრა თქმულა: „კარგის მქმნელი კაცი ბოლოდ არ წახდების“; | |
| აწ საჭურჭლე რაზომიცა აქა ძეს და ან იდების, | = | აწ საჭურჭლე რაზომიცა აქა ძეს და ან იდების, |
| შენი იყოს ყველაკაი, შენ წაიღე, ვითა გხვდების“. | <> | შენი იყოს ყველაკაი, შენ წაიღე, ვითა გხვდების.“ |
| = | ||
| ფრიდონ მდაბლად თაყვანისსცა, ჰკადრა მადლი მეტისმეტი: | <> | ფრიდონ მდაბლად თაყვანი სცა,ჰკადრა მადლი მეტის-მეტი: |
| „მე, მეფეო, რად გგონივარ უჭკუო და აგრე რეტი? | “მე, მეფეო, რად გგონივარ უჭკუო და აგრე რეტი? | |
| მტერი ყოვლი ჩალად გიჩანს, ვინმცა იყო ვითა კეტი? | მტერი ყოვლი ჩალად გიჩანს, ვინმცა იყო ვითა კეტი, | |
| ჩემი ლხინი მუნამდისა, ვირე ვიყო შენი მჭვრეტი!“ | ჩემი ლხინი მუნამდის-ა, ვირე ვიყო შენი მჭვრეტი!“ | |
| = | ||
| ფრიდონ კაცნი დააბრუნნა მოსასხმელად აქლემისად, | ფრიდონ კაცნი დააბრუნნა მოსასხმელად აქლემისად, | |
| სახლსა მისსა მისაღებლად მის ყველასა საჭურჭლისად; | სახლსა მისსა მისაღებლად მის ყველასა საჭურჭლისად; | |
| აწ მუნითცა გაემართნეს არაბეთით წავლად გზისად, | აწ მუნითცა გაემართნეს არაბეთით წავლად გზისად, | |
| ავთანდილ-ა გალეული შესაყრელად მთვარე მზისად. | <> | ავთანდილ-ა გალეული შესაყრელად, მთვარე, მზისად. |
| = | ||
| მიხვდეს არაბთა საზღვარსა, რა ვლეს მრავალი ხანები. | <> | მიხვდეს არაბთა საზღვარსა, რა ვლეს მრავალნი ხანები. |
| დახვდა სოფლები, ციხები ხშირ-ხშირად, თანისთანები, | დახვდა სოფლები, ციხები, ხშირ-ხშირად თანის-თანები, | |
| მუნ შიგან მყოფსა ემოსა ტანსა ლურჯი და მწვანები, | = | მუნ შიგან მყოფსა ემოსა ტანსა ლურჯი და მწვანები, |
| ავთანდილისთვის ყველაი ცრემლითა არს ნაბანები. | ავთანდილისთვის ყველაი ცრემლითა არს ნაბანები. | |
| ავთანდილ იცნეს, გაისმა ხმა მათგან სიხარულისა; | <> | |
| დაიწყეს ყოვლგნით ლაშქართა ქმნა მათკენ სიარულისა, | ||
| თაყვანისსცემდა სიმრავლე სპისა პირმხიარულისა; | ||
| ქალი ნახიან: „შვენება, – თქვიან, – არს მზისა სრულისა“. | ||
| ტარიელ კაცი გაგზავნა წინაშე როსტან მეფესა, | ტარიელ კაცი გაგზავნა წინაშე როსტან მეფესა; | |
| შესთვალა: „გკადრებ, მეფეო, სურვილთა სიიეფესა; | = | შესთვალა: „გკადრებ, მეფეო, სურვილთა სიიეფესა; |
| მე მოვალ, მეფე ინდოთა, დარბაზსა თქვენსა სეფესა, | <> | მე მოვალ მეფე ინდოთა, დარბაზსა თქვენსა სეფესა, |
| გიჩვენებ ვარდსა კოკობსა, უფრჭვნელსა, მოუკრეფესა. | გიჩვენებ ვარდსა კოკობსა, უფრჭვნელსა, მოუკრეფესა“. | |
| = | ||
| მაშინ თქვენ ჩემი გეწყინა ნახვა მიწისა შენისა, | <> | “მაშინ თქვენ ჩემი გეწყინა ნახვა მიწისა შენისა, |
| ცდა შეპყრობისა ავი ჰქმენ, შემოტევება ცხენისა; | = | ცდა შეპყრობისა ავი ჰქმენ, შემოტევება ცხენისა; |
| მე შენთა სპათა ვაჩვენე ნიშანი რამე წყენისა, | მე შენთა სპათა ვაჩვენე ნიშანი რამე წყენისა, | |
| დავხოცე მონა მრავალი, მსახური სრისა თქვენისა. | <> | დავხოცე მონა მრავალი, მსახური სრისა თქვენისა“. |
| = | ||
| აწ ამად მოვალ წინაშე, დავყარენ ჩემნი გზანია, | <> | “აწ ამად მოვალ წინაშე, დავყარენ ჩემნი გზანია, |
| შემინდოთ, რაცა შეგცოდე, ჰქმნნეთ გაწყრომისა კმანია. | = | შემინდოთ, რაცა შეგცოდე, ჰქმნნეთ გაწყრომისა კმანია. |
| ძღვენი არა მაქვს, მმოწმობენ ფრიდონ და მისნი ყმანია, | ძღვენი არა მაქვს, მმოწმობენ ფრიდონ და მისნი ყმანია, | |
| ოდენ ძღვნად თქვენი ავთანდილ მე თქვენთვის მომიტანია“. | ოდენ ძღვნად თქვენი ავთანდილ მე თქვენთვის მომიტანია“. | |
| რა მიუვიდა მეფესა მახარობელი ჟამისა, | რა მიუვიდა მეფესა მახარობელი ჟამისა, | |
| ვით გაეხარნეს, ვერ იტყვის ენა ერთისა წამისა; | ვით გაეხარნეს, ვერ იტყვის ენა ერთისა წამისა; | |
| თინათინს ღაწვთა ემატა ელვა შუქისა სამისა, | თინათინს ღაწვთა ემატა ელვა შუქისა სამისა, | |
| ბროლსა და ლალსა აშვენებს მუნ ჩრდილი წარბ-წამწამისა. | ბროლსა და ლალსა აშვენებს მუნ ჩრდილი წარბ-წამწამისა. | |
| ტაბლაკსა ჰკრეს და გაისმა სიცილი თქართქარებისა. | ტაბლაკსა ჰკრეს და გაისმა სიცილი თქართქარებისა. | |
| ლაშქარნი რბოდეს მი და მო, ქმნა სწადდა მათკენ რებისა. | <> | ლაშქარნი რბოდეს მი და მო, ქმნა სწადდა მათკე რებისა. |
| დაიწყეს მოსხმა ცხენისა, მოღება უნაგრებისა, | = | დაიწყეს მოსხმა ცხენისა, მოღება უნაგრებისა, |
| შესხდა სიმრავლე მოყმისა მკლავფიცხელ-გულმაგრებისა. | <> | შესხდა სიმრავლე მოყმისა მკლავ-ფიცხელ, გულ-მაგრებისა. |
| = | ||
| მეფე შეჯდა, გაეგებნეს თავადნი და სრულად სპანი. | მეფე შეჯდა, გაეგებნეს თავადნი და სრულად სპანი. | |
| ვისცა ესმის, მოვიდიან მას წინაშე სხვაგნით სხვანი. | ვისცა ესმის, მოვიდიან მას წინაშე სხვაგნით სხვანი. | |
| ყველაკაი ღმერთსა მადლობს, გაამაღლნეს მათნი ხმანი, | ყველაკაი ღმერთსა მადლობს, გაამაღლნეს მათნი ხმანი, | |
| თქვეს: „ბოროტსა უმყოფოო, კეთილნია შენთვის მზანი!“ | <> | თქვეს: „ბოროტსა უმყოფოო, კეთილნია, შენთვის მზანი!“ |
| = | ||
| რა ერთმანერთი აუჩნდა მიგებულ-მოსაგებავთა, | რა ერთმანერთი აუჩნდა მიგებულ-მოსაგებავთა, | |
| ავთანდილ ეტყვის ტარიელს სიტყვათა დანაზებავთა: | ავთანდილ ეტყვის ტარიელს სიტყვათა დანაზებავთა: | |
| „აგერა ხედავ მინდორთა, მტვერითა შენაღებავთა? | <> | “აგერა ხედავ მინდორთა, მტვერითა შენაღებავთა, |
| ამად მედების სახმილი, გულსა ეცხელა, ებავთა. | დაამად მედების, სახმილი გულსა ეცხელა, ებავთა“. | |
| = | ||
| ისია ჩემი გამზრდელი და თქვენდა მოგებებულა. | <> | “ისია ჩემი გამზრდელი და თქვენდა მოგებებულა. |
| იქი ვერ მივალ, მრცხვენიან, გულსა სახმილი დებულა, | = | იქი ვერ მივალ, მრცხვენიან, გულსა სახმილი დებულა, |
| ჩემად არაკად სულდგმული კაცი არ გაწბილებულა, | <> | ჩემად არაკად სულ-დგმული კაცი არ გაწბილებულა, |
| რასაცა მიზამთ, თქვენ იცით, ფრიდონ თქვენდავე ხლებულა“. | = | რასაცა მიზამთ, თქვენ იცით, ფრიდონ თქვენდავე ხლებულა“. |
| ტარიელ უთხრა: „კარგსა იქ შენ პატრონისა კრძალვასა. | <> | ტარიელ უთხრა: „კარგსა იქმ შენ პატრონისა კრძალვასა. |
| აწ დადეგ, იქი ნუ მოხვალ, იქმცა უჩემოდ ხალვასა. | = | აწ დადეგ, იქი ნუ მოხვალ, იქმცა უჩემოდ ხალვასა. |
| მე მივალ, უთხრობ მეფესა შენგან თავისა მალვასა, | <> | მე მივალ, ვუთხრობ მეფესა შენგან თავისა მალვასა, |
| ვეჭვ, ღმრთითა ადრე შეგყარო მზესა მას, ტანად ალვასა“. | = | ვეჭვ, ღმრთითა ადრე შეგყარო მზესა მას, ტანად ალვასა“. |
| მუნ დადგა ლომი ავთანდილ, დაიდგა მცირე კარავი, | <> | მუნ დადგა ლომი ავთანდილ, დაიდგა მცირე კარავი. |
| ნესტან-დარეჯან მუნვე დგას, იგია მჭვრეტთა მზარავი, | = | ნესტან-დარეჯან მუნვე დგას, იგია მჭვრეტთა მზარავი, |
| მისთა წამწამთა ნიავი ქრის, ვითა ქარი არავი, | <> | მისთა წამწამთა ნიავი ქრის, ვისთა ქარი არავი, |
| წავიდა მეფე ინდოთა მისრული, მიუპარავი. | = | წავიდა მეფე ინდოთა მისრული, მიუპარავი. |
| ფრიდონ წაჰყვა, განაღამცა გავლეს ველი დიდსა ხანსა, | <> | ფრიდონ წაჰყვა; განაღამცა გავლეს ველი დიდსა ხანსა; |
| ცნა მეფემან, ტარიელ-ა, მარტო მოვა, მოხრის ტანსა, | ცნა მეფემან, ტარიელი მარტო მოვა, მოხრის ტანსა; | |
| გარდახდა და თაყვანისსცა მას უკადრსა, ლომებრ ჯანსა, | გარდახდა და თაყვანი-სცა მას უკადრსა, ლომებრ ჯანსა, | |
| სდებს პატივსა ინდოთ მეფეს, მართ მამისა შესაგვანსა. | სდებს პატივსა ინდოთ მეფე, მართ მამისა შესაგვანსა. | |
| = | ||
| ტარიელცა თაყვანისსცა, მივა კოცნად, სასალამოდ; | <> | ტარიელცა თაყვანი-სცა, მივა კოცნად, სასალამოდ; |
| მეფე ყელსა აკოცებდა მართ ბაგისა დასაამოდ, | = | მეფე ყელსა აკოცებდა მართ ბაგისა დასაამოდ, |
| გაკვირვებით ეუბნების, არის მისგან სათამამოდ: | გაკვირვებით ეუბნების, არის მისგან სათამამოდ: | |
| „შენ მზე ხარო, შენი გაყრა არის დღისა შესაღამოდ“. | <> | “შენ მზე ხარო, შენი გაყრა არის დღისა შესაღამოდ“. |
| = | ||
| გაეკვირვა მეფე მისსა თვალადობა-სიტურფესა, | გაეკვირვა მეფე მისსა თვალადობა-სიტურფესა, | |
| პირსა უჭვრეტს გაკვირვებით, უქებს მკლავთა სიალფესა; | პირსა უჭვრეტს გაკვირვებით, უქებს მკლავთა სიალფესა; | |
| კვლა ფრიდონცა უსალამა, თაყვანისსცა მან მეფესა, | <> | კვლა ფრიდონცა უსალამა, თაყვანი სცა მან მეფესა, |
| მას მეფესა, ავთანდილის ნახვისათვის მოსწრაფესა. | = | მას მეფესა, ავთანდილის ნახვისათვის მოსწრაფესა. |
| მეფე ტარიას ქებასა დაჰკრთების, დაეღონების. | მეფე ტარიას ქებასა დაჰკრთების, დაეღონების. | |
| ტარიელ ეტყვის: „მეფეო, აწ გული შენ გემონების; | ტარიელ ეტყვის: „მეფეო, აწ გული შენ გემონების; | |
| მიკვირს, თუ ეგრე სიკეთე თქვენ ჩემი რად გეგონების! | მიკვირს, თუ ეგრე სიკეთე თქვენ ჩემი რად გეგონების! | |
| რათგან ავთანდილ შენია, სხვა რად ვინ მოგეწონების? | <> | რათგან ავთანდილ შენია, სხვა რად ვინ მოგეწონების?“ |
| = | ||
| ნუ გიკვირს მისი ვერნახვა და დაყოვნება ხანისა! | <> | “ნუ გიკვირს მისი ვერ-ნახვა და დაყოვნება ხანისა! |
| მოდი და დავსხდეთ, მეფეო, ამოა კორდი მწვანისა, | = | მოდი და დავსხდეთ, მეფეო, ამოა კორდი მწვანისა, |
| გკადრო მიზეზი მისისა თქვენ წინა ვერმოტანისა, | <> | გკადრო მიზეზი მისისა თქვენს წინა ვერ-მოტანისა, |
| ვიაჯი რასმე, აწ მმართებს მოთხოვა მე ფარმანისა“. | ვიაჯი რასამე, აწ მმართებს მოთხოვა მე ფარმანისა“. | |
| = | ||
| დასხდეს მეფენი, მოადგა გარე სიმრავლე რაზმისა. | დასხდეს მეფენი, მოადგა გარე სიმრავლე რაზმისა. | |
| ტარიელს პირსა ციმციმი ათქს უნათლესი ბაზმისა; | <> | ტარიელს პირსა ციმციმი ათქს, უნათლესი ბაზმისა; |
| ჭვრეტა ახელებს მჭვრეტელთა ყოფა-ქცევისა და ზმისა; | ჭვრეტა ახელებს მჭვრეტელთა, ყოფა-ქცევისა და ზმისა, | |
| დაუწყო თხრობა მეფესა სიტყვისა ბრძნად ნაკაზმისა: | დაუწყო თხრობა მეფესა სიტყვისა, ბრძნად ნაკაზმისა: | |
| = | ||
| „მეფეო, თავი მემცრობის მე მისად მოსახსენებლად, | <> | “მეფეო, თავი მემცრობის მე მისად მოსახსენებლად, |
| მაგრა მოსრული თქვენ წინა ვარ შემომხვეწლად, მქენებლად; | მაგრა მოსული თქვენს წინა ვარ შემომხვეწლად მქენებლად. | |
| თვით იგი იაჯს, რომელი ჩანს მზეებრ შუქთა მფენებლად, | = | თვით იგი იაჯს, რომელი ჩანს მზეებრ შუქთა მფენებლად, |
| ვინ არის ჩემად სინათლედ და ჩემად გამათენებლად. | <> | ვინ არის ჩემად სინათლედ და ჩემად გამათენებლად“. |
| = | ||
| აწ ამას გკადრებთ ორნივე ხვეწნით და შემუდარებით: | <> | “აწ ამას გკადრებთ ორნივე ხვეწნით და შემუდარებით, |
| ავთანდილ დამდვა წამალი მისგან თავისა დარებით, | = | ავთანდილ დამდვა წამალი მისგან თავისა დარებით, |
| დაჰვიწყდეს, რომე პატიჟნი სჭირდეს ჩვენთავე დარებით; | <> | დაჰვიწყდეს, რომე პატიჟნი სჭირდეს ჩვენთავე დარებით, |
| არ გაწყენ, გრძელი ამბავი არს ჩვენგან მიუმხვდარებით. | არ გაწყენ, გრძელი ამბავი არს ჩვენგან მიუმხვდარებით“. | |
| = | ||
| თქვენთა უყვარს ერთმანერთი, ქალი მას და იგი ქალსა, | <> | “თქვენთა უყვარს ერთმანერთი, ქალი მას და იგი ქალსა, |
| მით ვიგონებ საბრალოსა, მტირალსა და ფერნამკრთალსა; | მით ვიგონებ საბრალოსა, მტირალსა და ფერ-ნამკრთალსა; | |
| მუხლმოყრილი გეაჯები, ნუღარ აწვევ იმათ ალსა, | მუხლ-მოყრილი გეაჯები, ნუღარ აწვევ იმათ ალსა, | |
| რომე მისცეთ ქალი თქვენი მკლავმაგარსა, გულფიქალსა. | რომე მისცეთ ქალი თქვენი მკლავ-მაგარსა, გულ-ფიქალსა“. | |
| = | ||
| ამის მეტსა არას გკადრებ, არ მოკლესა, არცა გრძელსა“. | <> | “ამის მეტსა არას გკადრებ, არ მოკლესა, არცა გრძელსა“. |
| ამოიღო ხელმანდილი, მოინასკვა იგი ყელსა, | ამოიღო ხელ-მანდილი, მოინასკვა იგი ყელსა, | |
| ადგა, მუხლნი დაუყარნა, ეაჯების ვითა მზრდელსა. | ადგა, მუხლნი დაუყარნა, ეაჯების ვითა მზრდელსა, | |
| გაუკვირდა ყოვლსა კაცსა, მის ამბვისა მომსმენელსა. | გაუკვირდა ყოვლსა კაცსა, მის ამბისა მომსმენელსა. | |
| = | ||
| რა ტარიელ მუხლმოყრილი ნახა, მეფე შეუზარდა, | <> | რა ტარიელ მუხლ-მოყრილი ნახა, მეფე შეუზარდა, |
| შორს უკუდგა, თაყვანისსცა, ქვე მიწამდის დაუვარდა, | შორს უკუდგა, თაყვანის-სცა, ქვე მიწამდის დაუვარდა. | |
| მოახსენა: „ხელმწიფეო, ლხინი ყოვლი გამიქარდა, | = | მოახსენა: „ხელმწიფეო, ლხინი ყოვლი გამიქარდა, |
| თქვენმან აგრე სიმდაბლემან ნახვა თქვენი ჩამადარდა. | <> | თქვენმან აგრე სიმდაბლემან ნახვა თქვენი ჩამადარდა“. |
| = | ||
| ვით ეგების, რაცა გწადდეს, რომე კაცი არ მოგთმინდეს, | <> | “ვით ეგების, რაცა გწადდეს, რომე კაცი არ მოგთმინდეს, |
| ანუ მშურდეს ქალი ჩემი, საკლავად და ტყვედცა გინდეს; | = | ანუ მშურდეს ქალი ჩემი, საკლავად და ტყვედცა გინდეს; |
| გებრძანამცა სახლით თქვენით, ცრემლი არცა მაშინ მდინდეს; | გებრძანამცა სახლით თქვენით, ცრემლი არცა მაშინ მდინდეს; | |
| სხვა მისებრი ვერა პოვოს, ცათამდისცა გა-ცა-ფრინდეს! | სხვა მისებრი ვერა პოვოს, ცათამდისცა გა-ცა-ფრინდეს! | |
| მე სიძესა ავთანდილის უკეთესსა ვპოვებ ვერა; | <> | “მე სიძესა ავთანდილის უკეთესსა ვჰპოვებ ვერა; |
| თვით მეფობა ქალსა ჩემსა მივეც, აქვს და მას ეფერა; | = | თვით მეფობა ქალსა ჩემსა მივეც, აქვს და მას ეფერა; |
| ვარდი ახლად იფურჭვნების, მე ყვავილი დამებერა, | ვარდი ახლად იფურჭვნების, მე ყვავილი დამებერა, | |
| რადმცა ვჰკადრე შეცილება, რასცა ოდენ იგი ჯერა! | <> | რადმცა ვჰკადრე შეცილება, რასცა ოდენ იგი ჯერ-ა!“ |
| = | ||
| თუ შეგერთო ერთი მონა, თქვენთვის არცა მაშინ მშურდა. | <> | “თუ შეგერთო ერთი მონა, თქვენთვის არცა მაშინ მშურდა. |
| ვინმცა გკადრა შეცილება, უშმაგომცა ვინ მოგმდურდა! | ვინმცა გკადრა შეცილება, უშმაგომცა ვით მოგმდურდა! | |
| თუ ავთანდილ არ მიყვარდა, ასრე მისთვის რად მომსურდა? | = | თუ ავთანდილ არ მიყვარდა, ასრე მისთვის რად მომსურდა? |
| დია ღმერთო, წინაშე ვარ, ესე ჩემგან დადასტურდა“. | <> | დია, ღმერთო,წინაშე ვარ, ესე ჩემგან დადასტურდა“. |
| = | ||
| რა ტარიელ მეფისაგან ესე სიტყვა მოისმინა, | რა ტარიელ მეფისაგან ესე სიტყვა მოისმინა, | |
| დადრკა, მდაბლად ეთაყვანა, პირსა ზედა დაეფინა. | <> | დადრკა, მდაბლად ეთაყვანა, პირსა ზედან დაეფინა. |
| კვლა მეფემან თაყვანისსცა, წამო-რე-ვლო, წადგა წინა, | კვლა მეფემან თაყვანი-სცა, წამო-რე-ვლო, წადგა წინა, | |
| ერთმანერთი მოიმადლეს, მართ ერთსაცა არ ეწყინა. | = | ერთმანერთი მოიმადლეს, მართ ერთსაცა არ ეწყინა. |
| ფრიდონ შეჯდა, ავთანდილის მახარობლად გაექანა, | ფრიდონ შეჯდა, ავთანდილის მახარობლად გაექანა, | |
| ესდენ დიდი სიხარული გაეხარნეს მასცა განა! | <> | ესდენ დიდი სიხარული გაეხარნეს მასცა განა, |
| წავიდა და წამოუძღვა, მოიყვანა, მოჰყვა თანა, | = | წავიდა და წამოუძღვა, მოიყვანა, მოჰყვა თანა, |
| მაგრა ირცხვის მეფისაგან, შუქი ბნელად მოევანა. | მაგრა ირცხვის მეფისაგან, შუქი ბნელად მოევანა. | |
| მეფე ადგა, მოეგება, ყმა გარდახდა, რა მივიდა; | <> | მეფე ადგა, მოეგება; ყმა გარდახდა, რა მივიდა; |
| ხელთა ჰქონდა ხელმანდილი, პირსა მითა იფარვიდა. | ხელთა ჰქონდა ხელ-მანდილი, პირსა მითა იფარვიდა. | |
| მზე ღრუბელსა მოჰფარვოდა, ქუშდებოდა, ვარდთა ზრვიდა, | მზე ღრუბელსა მოჰფარვოდა, ქუშდებოდა, ვარდსა ზრვიდა. | |
| მაგრა მისსა შვენებასა რამცა ვითა დაჰფარვიდა?! | მაგრა მისსა შვენებასა რამცა ვითა დაჰფარვიდა!? | |
| = | ||
| მეფე კოცნასა ლამობდა, აღარა ცრემლნი სდენიან; | <> | მეფე კოცნასა ლამოდა, აღარა ცრემლნი სდენიან; |
| ავთანდილ ფერხთა ეხვევის, შუქნი ქვე დაუფენიან; | = | ავთანდილ ფერხთა ეხვევის, შუქნი ქვე დაუფენიან; |
| უბრძანა: „ადეგ, ნუ ირცხვი, შენ ზნენი გამოგჩენიან; | <> | უბრძანა: „ადეგ, ნუ ირცხვი, შენ ზნენი გამოგჩენიან, |
| რათგან მერჩიო, ნუ მერცხვი, გაე, რასაღა გრცხვენიან!“ | = | რათგან მერჩიო, ნუ მერცხვი, გაე, რასაღა გრცხვენიან!“ |
| მოეხვია, გარდუკოცნა მან პირისა არემარე: | <> | მოეხვია, გარდუკოცნა მას პირისა არე-მარე : |
| „დამივსეო ცეცხლი ცხელი, მაგრა წყალი არ ემარე, | “დამივსეო ცეცხლი ცხელი, მაგრა წყალი არ ემარე; | |
| ვინ გიშერი დააჯოგა წარბ-წამწმისა, არემა-რე. | ვინ გიშერი დააჯოგა და წამწამი არემა-რე, | |
| გვალე, შეგყრი, ლომო, მზესა, თავი მისკენ არე, მარე!“ | გვალე, შეგყრი, ლომო, მზესა, თავი მისკე არე მარე“. | |
| = | ||
| მეფე ყელსა ეხვეოდა მას ლომსა და ვითა გმირსა, | მეფე ყელსა ეხვეოდა მას ლომსა და ვითა გმირსა, | |
| ახლოს უზის, ეუბნების, აკოცებს და უჭვრეტს პირსა; | ახლოს უზის, ეუბნების, აკოცებს და უჭვრეტს პირსა; | |
| იგი მზე და ხელმწიფობა ასრე მიხვდა, ვითა ღირსა. | <> | იგი მზე და ხელმწიფობა ასრე მიხვდა, ვითა ღირს-ა, |
| მაშინ ლხინი ამო არის, რა გარდიხდის კაცი ჭირსა. | = | მაშინ ლხინი ამო არის, რა გარდიხდის კაცი ჭირსა. |
| ყმა მეფესა მოახსენებს: „მიკვირს, სხვასა რად რას ჰბრძანებ! | <> | ყმა მეფესა მოახსენებს: „მიკვირს, სხვასა რად რას ჰბრძანებ, |
| რად არ გინდა ნახვა მზისა, ანუ რადღა აგვიანებ? | რად არ გინდა ნახვა მზისა, ანუ რად-ღა აგვიანებ? | |
| მიეგებვი მხიარული, სახლსა თქვენსა მოიყვანებ, | = | მიეგებვი მხიარული, სახლსა თქვენსა მოიყვანებ, |
| შემოიმოს შუქთა მისთა, ნათლად გარე მოივანებ“. | შემოიმოს შუქთა მისთა, ნათლად გარე მოივანებ“. | |
| ტარიელსცა მოახსენა; შესხდეს, ქალსა მიეგებნეს, | ტარიელსცა მოახსენა; შესხდეს, ქალსა მიეგებნეს, | |
| მათ სამთავე გოლიათთა მზისა ფერად ღაწვნი ღებნეს, | მათ სამთავე გოლიათთა მზისა ფერად ღაწვნი ღებნეს, | |
| მიხვდეს მათსა საწადელსა, იგი პოვეს, რაცა ძებნეს, | მიხვდეს მათსა საწადელსა, იგი პოვეს, რაცა ძებნეს, | |
| ხელი ჰხადეს ხრმალთა მათთა, არა ცუდად წელთა ებნეს. | <> | ხელი ხადეს ხრმალთა მათთა, არა ცუდად წელთა ებნეს. |
| = | ||
| მეფემან ქალს უსალამა, მან შორით გარდახდომილმან. | მეფემან ქალს უსალამა, მან შორით გარდახდომილმან. | |
| დაუყვნა თვალნი ელვამან, მისთა ღაწვთაგან კრთომილმან; | დაუყვნა თვალნი ელვამან, მისთა ღაწვთაგან კრთომილმან; | |
| გამოეგება, აკოცა კუბოსა შიგან ჯდომილმან, | გამოეგება, აკოცა კუბოსა შიგან ჯდომილმან, | |
| დაუწყო ქება მეფემან, თვით ვერას ვერმიხვდომილმან. | <> | დაუწყო ქება მეფემან, თვით ვერას ვერ-მიხვდომილმან. |
| = | ||
| ეტყვის, „მზეო, ვითა გაქო, ნათელო და დარიანო! | <> | ეტყვის: „მზეო, ვითა გაქო, ნათელო და დარიანო, |
| შენთვის ხელნი გონებანი არა ცუდად არიანო, | = | შენთვის ხელნი გონებანი არა ცუდად არიანო, |
| მზიანო და მთვარიანო, ეტლად რაო და რიანო! | <> | მზიანო და მთვარიანო, ეტლად რაო და რიანო, |
| თქვენ საჭვრეტლად აღარ მინდით, არ ვარდნო და არ იანო!“ | თქვენ საჭვრეტლად აღარ მინდით, არ ვარდნო და არ იანო“. | |
| = | ||
| გაჰკვირდეს ყოვლნი მხედველნი მისთა ელვათა ფენასა; | გაჰკვირდეს ყოვლნი მხედველნი მისთა ელვათა ფენასა; | |
| ვით მზემან, დაყვნა მჭვრეტელთა თვალნი ნათლისა ჩენასა; | ვით მზემან, დაყვნა მჭვრეტელთა თვალნი ნათლისა ჩენასა; | |
| მისგან დამწვარნი მისცნიან გულნი ჭვრეტითა ლხენასა, | <> | მისგან დამწვარნი მისცნიან გულნი ჭვრეტითა ლხენასა. |
| სითცა გამოჩნდის, იქმოდეს ჯარნი მუნითკენ რბენასა. | სითცა გამოჩნდის, იქმოდეს ჯარნი მუნითკენ რბენასა, | |
| = | ||
| შინა წავიდეს ყოველნი, შესხდეს თავისა დარებად, | შინა წავიდეს ყოველნი, შესხდეს თავისა დარებად, | |
| ჰქონდეს შვიდნივე მნათობნი მის მზისა დასადარებად, | ჰქონდეს შვიდნივე მნათობნი მის მზისა დასადარებად, | |
| არ მიიხვდომის სიტურფე, არს მათგან მიუმხვდარებად, | არ მიიხვდომის სიტურფე, არს მათგან მიუმხვდარებად, | |
| ადრე მივიდეს მეფისა სახლად საყოფად, არებად. | <> | ადრე მივიდეს მეფისა სახლად სამყოფად, არებად. |
| = | ||
| შევიდეს, ნახეს თინათინ, მჭვრეტთა მიმცემი ჭირისა, | <> | შევიდეს, ნახეს თინათინ მჭვრეტთა მიმცემი ჭირისა; |
| სკიპტროსან-გვირგვინოსანსა შვენოსა ცმა პორფირისა; | სკიპტროსან-გვირგვინოსანსა შვენოდა ცმა პორფირისა; | |
| მისრულთა პირსა შეადგა ელვა მისისა პირისა; | მოსრულთა პირსა შეადგა ელვა მისისა პირისა, | |
| შევიდა მეფე ინდოთა, იგი მზე, მსგავსი გმირისა. | = | შევიდა მეფე ინდოთა, იგი მზე, მსგავსი გმირისა. |
| ტარიელ და ცოლმან მისმან ქალსა მდაბლდა უსალამეს, | <> | ტარიელ და ცოლმან მისმან ქალსა მდაბლად უსალამეს, |
| მოეგებნეს, აკოცეს და საუბარი დააამეს, | = | მოეგებნეს, აკოცეს და საუბარი დააამეს, |
| იგი სახლი გაანათლეს, არ ნათელი შეაღამეს, | იგი სახლი გაანათლეს, არ ნათელი შეაღამეს, | |
| ბროლ-ბალახში გააღაწვეს და გიშერი აწამწამეს. | ბროლ-ბალახში გააღაწვეს და გიშერი აწამწამეს. | |
| თინათინ ზედააწვივნა ტახტსა მეფეთა ზეთასა, | <> | თინათინ ზედა აწვივნა ტახტსა მეფეთა ზეთასა; |
| ტარიელ უთხრა: „შენ დაჯე, სწადიან ბრჭესა ბრჭეთასა, | = | ტარიელ უთხრა: „შენ დაჯე, სწადიან ბრჭესა ბრჭეთასა, |
| დღეს ტახტი შენი შენ გმართებს მეტად ყოველთა დღეთასა, | დღეს ტახტი შენი შენ გმართებს მეტად ყოველთა დღეთასა, | |
| მე ლომი ლომთა დაგისვა გვერდსა შენ, მზესა მზეთასა“. | მე ლომი ლომთა დაგისვა გვერდსა შენ, მზესა მზეთასა“. | |
| ორთავე ხელი მოჰკიდეს და დასვეს ტახტსა თავისსა, | <> | ორთავე ხელი მოჰკიდეს და დასვეს ტახტსა თავისსა; |
| გვერდსა დაუსვეს ავთანდილ, სურვილსა მოეკლა ვისსა; | = | გვერდსა დაუსვეს ავთანდილ, სურვილსა მოეკლა ვისსა; |
| უნახავსა და ნახულსა სჯობს ყოვლსა სანახავისსა, | უნახავსა და ნახულსა სჯობს ყოვლსა სანახავისსა, | |
| ნუ ეჭვ მიჯნურთა მათებრთა ნუცა თუ რამინს და ვისსა. | <> | ნუ ეჭვ მიჯნურთა მათებრთა, ნუცა თუ რამინს და ვისსა. |
| = | ||
| ქალსა შესწბა, გაუკვირდა ავთანდილის გვერდსა ჯდომა, | <> | ქალსა შესწბა, გაუკვირდა ავთანდილის გვერდსა ჯდომა. |
| ფერი ჰკრთა და გაუფიცხა შე- და გამო- გულმან კრთომა. | ფერი ჰკრთა და გაუფიცხა შე- და გამო- გულმან კრთომა; | |
| მეფე ეტყვის: „შვილო, ჩემგან გაქვს სირცხვილი თუ რა ზომა, | = | მეფე ეტყვის: „შვილო, ჩემგან გაქვს სირცხვილი თუ რა ზომა, |
| ბრძენთა უთქვამს სიყვარული, ბოლოდ მისი არწახდომა. | <> | ბრძენთა უთქვამს სიყვარული, ბოლოდ მისი არ-წახდომა. |
| = | ||
| აწ, შვილო, ღმერთმან თქვენ მოგცეს ათას წელ დღეთა გრძელობა, | <> | “აწ, შვილო, ღმერთმან თქვენ მოგცეს ათას წელ დღეთა გრძელობა, |
| სვესვიანობა, დიდობა, კვლა ჭირთა გარდუხდელობა! | სვე-სვიანობა, დიდობა, კვლა ჭირთა გარდუხდელობა, | |
| ცამცა ნუ შეგცვლის, მოგხვდების თვით მისებრ შეუცვლელობა! | ცამცა ნუ შეგცვლის, მოგხვდების თვით მისებრ შეუცვლელობა, | |
| თქვენით ხელითა მეღისროს მიწათა შემომყრელობა!“ | თქვენით ხელითა მეღირსოს მიწათა შემომყრელობა!“ | |
| = | ||
| მართ მეფემან სპათა ბრძანა ავთანდილის თაყვანება: | მართ მეფემან სპათა ბრძანა ავთანდილის თაყვანება: | |
| „ესეაო მეფე თქვენი, ასრე იქმნა ღმრთისა ნება, | <> | “ესეაო მეფე თქვენი, ასრე იქმნა ღმრთისა ნება, |
| დღეს ამას აქვს ტახტი ჩემი, მე – სიბერე ვითა სნება, | დღეს ამას აქვს ტახტი ჩემი, მე – სიბერე, ვითა სნება, | |
| ჩემად სწორად მსახურებდით, დაიჭირეთ ჩემი მცნება!“ | = | ჩემად სწორად მსახურებდით, დაიჭირეთ ჩემი მცნება!“ |
| ლაშქარნი და დიდებულნი დადრკეს, მდაბლად ეთაყვანნეს, | <> | ლაშქარნი და დიდებულნი დადრკეს, მდაბლად ეთაყვანნეს; |
| მოახსენეს: „მიწად ვექმნნეთ, ვინცა მიწად მიგვიყვანნეს, | მოახსენეს: „მიწად ვექმნეთ, ვინცა მიწად მიგვიყვანნეს, | |
| მორჩილქმნილნი დაგვადიდნეს, ურჩნი მკვდართა დაგვაგვანნეს, | მორჩილ-ქმნილნი დაგვადიდნეს, ურჩნი მკვდართა დაგვაგვანნეს, | |
| მტერთა მკლავნი შეაძუნტნეს, გულნი ჩვენნი აგულვანნეს“. | მტერთა მკლავნი შეაძუნტნეს, გულნი ჩვენნი აგულვანნეს.“ | |
| = | ||
| ტარიელცა უთხრა ქებით იმედისა თავსა დება; | <> | ტარიელცა უთხრა ქებით იმედისა გადიდება; |
| ქალსა ეტყვის: „შემიყრიხართ, აღარა გწვავს ცეცხლთა დება, | = | ქალსა ეტყვის: „შემიყრიხართ, აღარა გწვავს ცეცხლთა დება, |
| ქმარი შენი ძმაა ჩემი, მწადს ეგრევე თქვენი დება, | <> | ქმარი შენი ძმაა ჩემი, აგრევე მწადს თქვენი დება. |
| ორგულთა და შემცილეთა თქვენთა მე ვქმნა გაფლიდება“. | ორგულთა და შემცილეთა თქვენთა მე ვქმნა გაფლიდება.“ | |
| ქორწილი ავთანდილისა და თინათინისა არაბთა მეფისაგან | = | ქორწილი ავთანდილისა და თინათინისა არაბთა მეფისაგან |
| +- | ||
| მას დღე ავთანდილ პატრონად ზის და ხელმწიფე ზენია, | = | მას დღე ავთანდილ პატრონად ზის და ხელმწიფე ზენია, |
| მას თანა მჯდომსა ტარიელს შვენიან სინაზენია; | <> | მასთანა მჯდომსა ტარიელს შვენიან სინაზენია; |
| ნესტანჯარ ახლავს თინათინს, მჭვრეტელთა ამაზრზენია, | ნესტანჯარ ახლავს თინათინს, ვინ მჭვრეტელთა ამაზრზენია, | |
| ჰგავს, თუ ცა მოდრკა ქვეყანად, შეყრილან ოთხნი მზენია. | ჰგავს, თუ ცა მოდრკა ქვეყანად, შეყრილან ოთხნი მზენია.“ | |
| = | ||
| დაიწყეს მორთმა პურისა ლაშქართა მის მესავსისა, | დაიწყეს მორთმა პურისა ლაშქართა მის მესავსისა, | |
| ზროხა და ცხვარი დაკლული არს უმრავლესი მხავსისა, | ზროხა და ცხვარი დაკლული არს უმრავლესი მხავსისა, | |
| შეიქმნა ძღვნობა ძღვენისა, მათისა შესამსგავსისა; | <> | შეიქმნა ძღვნობა ძღვენისა, მათისა შესამსგავსისა, |
| მათ ყოვლთა შუქი ანათობს პირისა მზისა მსგავსისა. | მათ ყოვლთა შუქი ანათობს პირისა, მზისა მსგავსისა. | |
| = | ||
| იაგუნდისა ჯამები იყვის, ლალისა ჭიქები, | იაგუნდისა ჯამები იყვის, ლალისა ჭიქები, | |
| კვლა უცხოფერთა ჭურჭელთა სხდის უცხო-უცხო სიქები. | <> | კვლა უცხო ფერთა ჭურჭელთა სხდის უცხო-უცხო სიქები. |
| მის ქორწილისა მაქები კაცი ბრძენთაგან იქები, | = | მის ქორწილისა მაქები კაცი ბრძენთაგან იქები, |
| მჭვრეტელო, გულსა ეტყოდი: „ნუ აეხსნები, იქ ები!“ | მჭვრეტელო, გულსა ეტყოდი: „ნუ აეხსნები, იქ ები!“ | |
| მუტრიბნი მოდგეს, ყოველგნით ისმოდის ხმა წინწილისა; | <> | მუტრიბნი მოდგეს ყოველგნით, ისმოდის ხმა წინწილისა; |
| შეყრით ძეს გორი ოქროსა და ბალახშისა თლილისა; | = | შეყრით ძეს გორი ოქროსა და ბალახშისა თლილისა; |
| მსმელთათვის წყარო ღვინისა ასგან დის, მსგავსი მილისა, | <> | მსმელთათვის წყარო ღვინისა, ასგან დის, მსგავსი მილისა, |
| ბინდით ცისკრამდის სმა იყო, გარდახდა ჟამი დილისა. | = | ბინდით ცისკრამდის სმა იყო, გარდახდა ჟამი დილისა. |
| არა დარჩა უსაბოძვრო არ კოჭლი და არ საპყარი; | არა დარჩა უსაბოძვრო არ კოჭლი და არ საპყარი; | |
| მოდიოდა მარგალიტი მოფანტული, მონაყარი; | მოდიოდა მარგალიტი მოფანტული, მონაყარი; | |
| გაბედითდა წასაღებად ატლასი და ოქრო მყარი, | <> | გაბედითდა წასაღებლად ატლასი და ოქრო მყარი; |
| სამ დღე იყო ინდოთ მეფე ავთანდილის ვით მაყარი. | = | სამ დღე იყო ინდოთ მეფე ავთანდილის ვით მაყარი. |
| ხვალისა მეფე არაბთა კვლა პურობს, არ ღაფალია; | <> | ხვალიაგან მეფე არაბთა კვლა პურობს, არ ღაფალია; |
| ტარიელს უთხრა: „შენი მზე საჭვრეტლად სატურფალია. | = | ტარიელს უთხრა: „შენი მზე საჭვრეტლად სატურფალია. |
| მეფე ხარ ყოვლთა მეფეთა და ეგე დედოფალია; | მეფე ხარ ყოვლთა მეფეთა და ეგე დედოფალია; | |
| ხამს, ყურსა გვეგდოს საყურად ჩვენ თქვენი ნატერფალია. | <> | ხამს, ყურსა გვეგდოს საყურად ჩვენ თქვენი ნატერფალია“. |
| = | ||
| აწ, მეფეო, არ ეგების ჩვენი სხდომა თქვენად სწორად“. | <> | “აწ, მეფეო, არ ეგების ჩვენი სხდომა თქვენად სწორად“. |
| სახელმწიფო საჯდომი და სხვა დაუდგა ტახტი შორად. | = | სახელმწიფო საჯდომი და სხვა დაუდგა ტახტი შორად. |
| ქვემოთ დასხნა ავთანდილ და მისი ცოლი მათად სწორად. | <> | ქვემოთ დასხნა ავთანდილ და ცოლი მისი მათად სწორად. |
| პირველ ძღვენი ტარიასთვის მოიღიან, იდვის გორად. | = | პირველ ძღვენი ტარიასთვის მოიღიან, იდვის გორად. |
| არაბთა მეფე მასპინძლობს, იქს ოდენ არიფობასა, | <> | არაბთა მეფე მასპინძლობს, იქმს ოდენ არიფობასა, |
| ზოგჯერ მათ ახლავს, ზოგჯერ მათ, არ იხმობს ხელმწიფობასა, | = | ზოგჯერ მათ ახლავს, ზოგჯერ მათ, არ იხმობს ხელმწიფობასა, |
| გასცემს და უქებს ყველაი უხვობა-იეფობასა, | გასცემს და უქებს ყველაი უხვობა-იეფობასა, | |
| ფრიდონ ზის ახლოს ავთანდილს, ჩვეულა ვით მეფობასა. | <> | ფრიდონ ზის ახლოს ავთანდილს, ჩვეული ვით მეფობასა. |
| = | ||
| მეფესა ქმრითურთ პატივი ჰქონდა ინდოთა ქალისა, | <> | მეფესა ქმრითურთ ატივი ჰქონდა ინდოთა ქალისა, |
| სიყვარული და ჩუქება, ვით სიძისა და სძალისა; | = | სიყვარული და ჩუქება, ვით სიძისა და სძალისა; |
| რომე სძღვნა, არა ეგების თქმა არცა ნაათალისა, – | რომე სძღვნა, არა ეგების თქმა არცა ნაათალისა, – | |
| თითო სკიპტრა და პორფირი და გვირგვინები თვალისა. | <> | თვითო სკიპტრა და პორფირი და გვირგვინები თვალისა. |
| = | ||
| კვლა უძღვნა ძღვენი ორთავე, მსგავსი მათისა ბედისა, | კვლა უძღვნა ძღვენი ორთავე, მსგავსი მათისა ბედისა, | |
| ათასი თვალი, ნაშობი რომანულისა დედისა, | ათასი თვალი, ნაშობი რომანულისა დედისა, | |
| კვლა მარგალიტი ათასი, მართ ვითა კვერცხი ტრედისა, | კვლა მარგალიტი ათასი, მართ ვითა კვერცხი ტრედისა, | |
| ათასი ცხენი ტაიჭი, სიდიდით მსგავსი ქედისა. | ათასი ცხენი ტაიჭი, სიდიდით მსგავსი ქედისა. | |
| ფრიდონს უძღვნა ცხრა ტაბაკი მარგალიტი თავშედგმული, | <> | ფრიდონს უძღვნა ცხრა ტაბაკი მარგალიტი თავ-შედგმული, |
| ცხრა ტაიჭი, ძვირფასისა უნაგირთა შეკაზმული. | ცხრა ტაიჭი, ძვირფასისა უნაგრითა შეკაზმული. | |
| ინდოთ მეფე თაყვანისსცემს ლაღი, ბრძენი, არ მახმული, | ინდოთ მეფე თაყვანის-სცემს, ლაღი, ბრძენი, არ მახმული, | |
| მადლი ჰკადრა ფხიზელურად, თუცა იყო ღვინოსმული. | მადლი ჰკადრა ფხიზელურად, თუცა იყო ღვინო-სმული. | |
| = | ||
| რას ვაგრძელებდე? გარდახდეს დღენი ერთისა თვისანი. | რას ვაგრძელებდე? გარდახდეს დღენი ერთისა თვისანი. | |
| თამაშობდიან, არ იყვნეს ყოლა გაყრანი სმისანი. | თამაშობდიან, არ იყვნეს ყოლა გაყრანი სმისანი. | |
| ტარიელს სძღვნიან უცხონი თვალნი ლალისა ქვისანი, | ტარიელს სძღვნიან უცხონი თვალნი ლალისა ქვისანი, | |
| მათ ყოვლთა მათნი ელვანი ჰფარვენ მართ ვითა მზისანი. | მათ ყოვლთა მათნი ელვანი ჰფარვენ მართ ვითა მზისანი. | |
| ტარიელ ჰგვანდა ვარდსა და იყვის ფიფქისა მთოველად, | <> | ტარიელ ჰგვანდის ვარდსა და იყვის ფიფქისა მთოველად. |
| ავთანდილ როსტანს წინაშე გაგზავნა დასათხოველად, | = | ავთანდილ როსტანს წინაშე გაგზავნა დასათხოველად, |
| შესთვალა: „შენი სიახლე კმა ჩემად ლხინად ყოველად, | შესთვალა: „შენი სიახლე კმა ჩემად ლხინად ყოველად, | |
| მტერთა აქვს ჩემი სამეფო, ვიცი მუნ შიგან მძოველად. | <> | მტერთა აქვს ჩემი სამეფო, ვიცი მუნ შიგან მძოველად“. |
| = | ||
| უცებნი მოსრნის მცოდნელთა ცოდნამან, ხელოვნებამან. | <> | “უცებნი მოსრნის მცოდნელთა ცლდნამან, ხელოვნებამან. |
| ვეჭვ, მოგცეს თქვენცა დაღრეჯა ჩემმან რასაცა ვნებამან; | = | ვეჭვ, მოგცეს თქვენცა დაღრეჯა ჩემმან რასაცა ვნებამან; |
| წავიდე, ავი არ მიყოს მე აქა დაყოვნებამან, | წავიდე, ავი არ მიყოს მე აქა დაყოვნებამან, | |
| ადრე კვლა გნახნე მორჭმულნი, ინებოს ღმრთისა ნებამან“. | ადრე კვლა გნახნე მორჭმულნი, ინებოს ღმრთისა ნებამან“. | |
| როსტევანს ეთქვა: „მეფეო, რად ხართ რასაცა რიდითა? | <> | როსტევან ეთქვა: „მეფეო, რად ხართ რასაცა რიდითა, |
| რაცა გიჯობდეს, იქმოდით, გასჭვრეტდით, გაიცდიდითა, | = | რაცა გიჯობდეს, იქმოდით, გასჭვრეტდით, გაიცდიდითა, |
| ავთანდილ თანა წამოგყვეს, წადით ლაშქრითა დიდითა, | <> | ავთანდილ თანა წამოგყვეს,წადით ლაშქრითა დიდითა. |
| თქვენთა მტერთა და ორგულთა დაჰფრეწდით, და-ცა-სჭრიდითა. | თქვენთა მტერთა და ორგულთა დაჰფრეწდით, და-ცა-სჭრიდითა „. | |
| = | ||
| ავთანდილ უთხრა ტარიელს ესე სიტყვები ორები. | ავთანდილ უთხრა ტარიელს ესე სიტყვები ორები. | |
| მან უთხრა: „გაე, ნუ უბნობ, შეცევ ბროლისა ყორები, | მან უთხრა: „გაე, ნუ უბნობ, შეცევ ბროლისა ყორები, | |
| ახალშეყრილსა მთვარესა, მზეო, ვით მოეშორები?“ | <> | ახლად შეყრილსა მთვარესა, მზეო, ვით მოეშორები?“ |
| ავთანდილ უთხრა: „მაგითა შენგან არ მოვიღორები. | ავთანდილ უთხრა: „მაგითა შენგან არ მოვიღორები“. | |
| = | ||
| არ, დია გინდა დამაგდო, წახვიდე ჩემად მზრახავად! | <> | “არ დია გინდა დამაგდო, წახვიდე ჩემად მზრახავად! |
| „ცოლი უყვარსო, გამწირა“, – იყო ამისად მსახავად; | “ცოლი უყვარსო, გამწირა“ იყო ამისად მსახავად; | |
| მე დავრჩე შენი გაყრილი თავისა მევაგლახავად? | = | მე დავრჩე შენი გაყრილი თავისა მევაგლახავად? |
| კაცსა მოყვრისა გაწირვა, ახ, მოუხდების, ახ, ავად!“ | <> | კაცსა მოყვრისა გაწირვა, ახ, მოუხდების, ახ ავად!. |
| = | ||
| ტარიელს უგავს სიცილი ბროლისა ვარდთა ფრქვევასა; | <> | ტარიელს უგავს სიცილი ბროლისა ვარდთა ფრქვევასა, |
| უბრძანა: „ვიტყვი უშენოდ შენისა უფრო მე ვასა; | = | უბრძანა: „ვიტყვი უშენოდ შენისა უფრო მე ვასა; |
| რათგან გწადიან, წამომყევნ, დამწამებ ნურას თნევასა“. | <> | რათგან გწადიან, წამომყევ, დამწამებ ნურას თნევასა“. |
| ავთანდილ ბრძანებს ლაშქართა ყოვლგნით მის თანა წვევასა. | ავთანდილ ბრძანებს ლაშქართა ყოვლგნით მის თანა წვევსა. | |
| = | ||
| შეყარნა სპანი არაბეთს, – აღარა ხანსა ზმულია, – | <> | შეყარნა სპანი არაბეთს, აღარა ხანსა ზმულია; |
| კაცი ოთხმოცი ათასი, ყველაი დაკაზმულია. | = | კაცი ოთხმოცი ათასი, ყველაი დაკაზმულია. |
| კაცსა და ცხენსა ემოსა აბჯარი ხვარაზმულია. | კაცსა და ცხენსა ემოსა აბჯარი ხვარაზმულია. | |
| არაბთა მეფე მათითა გაყრითა ნაღველჭმულია. | <> | არაბთა მეფე მათითა გაყრითა ნავღელ-ჭმულია. |
| = | ||
| ერთმანერთისა გაყრილნი ქალნი ორნივე, დობილნი, | ერთმანერთისა გაყრილნი ქალნი ორნივე, დობილნი, | |
| ერთმანერთისა დადფიცნი, სიტყვისა გამონდობილნი, | <> | ერთმანერთისა დად-ფიცნი, სიტყვისა გამონდობილნი, |
| მკერდითა მკერდსა შეკრულნი, ყელითა გარდაჭდობილნი, | მკერდითა მკერდსა შეკრულნი, ყელითა გარდაჭრდობილნი | |
| ტიროდეს; მათთა მჭვრეტელთა გულნიცა ესხნეს წდობილნი. | = | ტიროდეს; მათთა მჭვრეტელთა გულნიცა ესხნეს წდობილნი. |
| მთვარე ცისკრისა ვარსკვლავსა რა თანაშეესწოროსა, | <> | მთვარე ცისკრისა ვარსკვლავსა რა თანა-შეესწოროსა, |
| ორნივე სწორად ნათობენ, მოშორდეს, მოეშოროსა; | = | ორნივე სწორად ნათობენ, მოშორდეს, მოეშოროსა; |
| არა თუ იგი მოშორდეს, მართ ცამან მოაშოროსა, | არა თუ იგი მოშორდეს, მართ ცამან მოაშოროსა, | |
| მათად საჭვრეტლად მჭვრეტელმან, ხამს, თავი იქედგოროსა. | მათად საჭვრეტლად მჭვრეტელმან, ხამს, თავი იქედგოროსა. | |
| მათადვე სახედ, რომელსა ესენი დაუბადიან, | მათადვე სახედ, რომელსა ესენი დაუბადიან, | |
| იგივე გაჰყრის, სიშორე არა თუ ნებით სწადიან, | იგივე გაჰყრის, სიშორე არა თუ ნებით სწადიან, | |
| ვარდსა სწებვენ და აპობენ, ტირან და ცრემლნი ჩადიან. | ვარდსა სწებვენ და აპობენ, ტირან და ცრემლნი ჩადიან. | |
| მათთა გამყრელთა ყოველთა სიცოცხლე არ იქადიან. | მათთა გამყრელთა ყოველთა სიცოცხლე არ იქადიან. | |
| ნესტან-დარეჯან თქვა: „ნეტამც ყოლა არ შეგმეცნებოდი, | <> | ნესტან-დარეჯან თქვა: „ნეტამც ყოლა არ შემოგცნებოდი, |
| მზისა გამყრელი გაყრითა აწ ასრე არ დავჭნებოდი. | = | მზისა გამყრელი გაყრითა აწ ასრე არ დავჭნებოდი. |
| ამბავსა სცნევდი, მაცნევდი, წიგნითა მეუბნებოდი, | ამბავსა სცნევდი, მაცნევდი, წიგნითა მეუბნებოდი, | |
| ვითა მე შენთვის დამწვარ ვარ, აგრევ შენ ჩემთვის სდნებოდი“. | ვითა მე შენთვის დამწვარ ვარ, აგრევ შენ ჩემთვის სდნებოდი“. | |
| თინათინ უთხრა: „ჰე, მზეო, შენთა მჭვრეტელთა ლხინებო, | <> | თინათინ უთხრა: „ჰე მზეო, შენთა მჭვრეტელთა ლხინებო, |
| რადმცა გაგწირე, თუ ვითა გაყრასა მოვითმინებო! | = | რადმცა გაგწირე, თუ ვითა გაყრასა მოვითმინებო! |
| ღმრთისაგან დღეთა თხოვნისა ნაცვლად სიკვდილი ვინებო, | <> | ღმრთისაგან დღეთა თხოვისა ნაცვლად სიკვდილი ვინებო, |
| აგრემცა მივი, რაზომსა მე ცრემლსა დავიდინებო!“ | = | აგრემცა მივი, რაზომსა მე ცრემლსა დავიდინებო!“ |
| კვლა აკოცეს ერთმანერთსა, გაიყარნეს იგი ქალნი; | კვლა აკოცეს ერთმანერთსა, გაიყარნეს იგი ქალნი; | |
| ქვე დამდგომმან წამავალსა ვერ მოსწყვიდნა ყოლა თვალნი; | <> | ქვე დამდგომმან წამავალსა ვერ მოსწყვიდნა ყოლა თვალნი. |
| იგი იჭვრეტს უკუღმავე, ედებოდეს ამით ალნი. | იგი ჭვრეტს უკუღმავე, ედებოდეს ამით ალნი, | |
| რომე მწადდეს, ვერ დავწერენ მე სიტყვანი ნაათალნი. | = | რომე მწადდეს, ვერ დავწერენ მე სიტყვანი ნაათალნი. |
| როსტან მათითა გაყრითა ხელთაგან უფრო ხელდების, | როსტან მათითა გაყრითა ხელთაგან უფრო ხელდების, | |
| ათასჯერ იტყვის ვაგლახსა, არ სულთქმა უერთხელდების, | ათასჯერ იტყვის ვაგლახსა, არ სულთქმა უერთხელდების, | |
| ცხელი სდის წყარო ცრემლისა, მართ ვითა ქვაბი ცხელდების; | <> | ცხელი სდის წყარო ცრემლისა, მართ ვითა ქვაბი ცხელდების, |
| ტარიელ არის დაღრეჯით, ფიფქი ნასდების, თხელდების. | = | ტარიელ არის დაღრეჯით, ფიფქი ნასდების, თხელდების. |
| ტარიელს ვარდსა დაუტყლეჟს მეფე ხვევნით და კოცებით; | ტარიელს ვარდსა დაუტყლეჟს მეფე ხვევნით და კოცებით; | |
| იტყვის, თუ: „თქვენი სიახლე მიჩს აქამდისცა ოცებით; | იტყვის, თუ: „თქვენი სიახლე მიჩს აქამდისცა ოცებით; | |
| რათგან მოგშორდი, დავრჩები პატიჟთა გაასოცებით, | რათგან მოგშორდი, დავრჩები პატიჟთა გაასოცებით, | |
| შენგან მოგვეცა სიცოცხლე, შენგანვე დავიხოცებით. | <> | შენგან მოგვეცა სიცოცხლე, შენგანვე დავიხოცებით“. |
| = | ||
| ტარიელ შეჯდა, მეფისა გამყრელი, გამომსალამე; | <> | ტარიელ შეჯდა მეფისა გამყრელი, გამომსალამე; |
| სრულად ლაშქართა სდიოდა ცრემლი, მინდორთა სალამე: | = | სრულად ლაშქართა სდიოდა ცრემლი, მინდორთა სალამე: |
| „მზე შენ გელისო საომრად და თავი შენ მას ალამე“. | <> | “მზე შენ გელისო საომრად და თავი შენ მას ალამე“. |
| უბრძანა: „თქვენთვის მტირალსა ყოლა რად მიჩნდეს სალა მე!“ | = | უბრძანა: „თქვენთვის მტირალსა ყოლა რად მიჩნდეს სალა მე!“ |
| გაემართნეს და წავიდეს დია სპითა და ბარგითა, | გაემართნეს და წავიდეს დია სპითა და ბარგითა, | |
| ტარიელ, ფრიდონ, ავთანდილ თავითა მეტად კარგითა, | <> | ტარიელ, ფრიდონ, ავთანდილ თავითა მეტად კარგითა. |
| კაცი ოთხმოცი ათასი ჰყვა ცხენებითა ვარგითა, | = | კაცი ოთხმოცი ათასი ჰყვა ცხენებითა ვარგითა, |
| მივლენ სამნივე გულითა ერთმანერთისა მარგითა. | მივლენ სამნივე გულითა ერთმანერთისა მარგითა. | |
| სამ თვე ვლეს, – ღმერთმან მათებრი სხვა ნურა ნუ დაჰბადოსა! | <> | სამ თვე ვლეს, – ღმერთმან მათებრი სხვა ნურა ნუ დაბადოსა! |
| მოეგებნიან, მტერობა ვერავინ დაიქადოსა! | მოეგებიან; მტერობა ვერავინ დაიქადოსა! | |
| მინდორსა შიგან სადილად გარდახდეს უდილადოსა, | = | მინდორსა შიგან სადილად გარდახდეს უდილადოსა, |
| ვითა მართებდა, პურობდეს, ღვინოსა სმიდეს, არ დოსა. | ვითა მართებდა, პურობდეს, ღვინოსა სმიდეს, არ დოსა. | |
| ტარიელისაგან ინდოთ მეფის სიკვდილის ცნობა | +- | |
| ქედსა ზედა გარდამოდგა მეტად დიდი ქარავანი, | ||
| კაცები და სახედრები ერთობ იყო შაოსანი; | ||
| გარეშემო მოეკვეცნეს უკანამო დალალანი; | ||
| მეფე ბრძანებს: „მოასხითო, ჩვენ დავყოვნოთ აქა ხანი“. | ||
| მოასხნეს იგი ვაჭარნი და მათი უხუცესია; | ||
| უბრძანეს: „ვინ ხართ, შავითა რად ტანი შეგიგლესია?“ | ||
| მათ მოახსენეს: „სით მოვალთ, მუნ ასრე დანაწესია, | ||
| ინდოეთს მისრით მოსრულთა გვივლია გზა უგრძესია“. | ||
| გაეხარნეს მათ ვაჭართა ინდოეთით მომავლობა, | ||
| მაგრა თავი უმეცარყვეს, არა მისცეს ყოლა გრძნობა; | ||
| უცხოურად ეუბნების, მათ ვერა ქმნეს მათი ცნობა. | ||
| არ ესმოდა ინდოური, არაბულად ყვეს უბნობა. | ||
| უბრძანეს: „გვითხართ, ვაჭარნო, ამბავი ინდოეთისა!“ | ||
| მათ ჰკადრეს: „ზეცით მოსრულა ინდოეთს რისხვა ზეცისა; | ||
| დიდსა და წვრილსა ყველასა ცრემლი სდის მსგავსი წვეთისა, | ||
| მას შიგან მყოფსა ბრძენსაცა ცნობა აქვს ვითა შეთისა“. | ||
| თვით მათვე მათსა ამბავსა უამბობს, არის წყლიანი: | ||
| „ფარსადან, მეფე ინდოთა, იყო ხელმწიფე სვიანი, | ||
| მას ესვა ქალი მნათობი, მზისაცა უფრო მზიანი, | ||
| კბილმარგალიტი, ტანალვა, ღაწვბალახშ-ყორანთმიანი. | ||
| მას ქალსა და ამირბარსა ერთმანერთი შეუყვარდა. | ||
| ამირბარმან სიძე მოკლა, ხმა მეფესა დაუვარდა; | ||
| იგი ქალი პატარაი მამიდასა გაეზარდა, | ||
| ბუქთა მისგან მონაქროლთა ინდოეთი გარდაქარდა. | ||
| მამიდაი ქაჯი იყო, გრძნეულობა იცის კარგა, | ||
| მით შემართა საშინელი, მზე ხმელეთსა დაუკარგა; | ||
| თვითცა მოკვდა უბედური, მართ საცოცხლოდ არად ვარგა; | ||
| იგი ქალი დაიკარგა, ალვა მორჩი სხვაგან დარგა. | ||
| ცნა ამირბარმან, წავიდა ლომი მის მზისა მძებნელად, | ||
| იგიცა წახდა, ინდოეთს, გახდა მთვარე და მზე ბნელად; | ||
| ორნივე წახდეს, პოვნაღა მათი არს აწ საგებნელად; | ||
| მეფემან ბრძანა: „ჰე, ღმერთო, რად ცეცხლსა მომიდებ ნელად“. | ||
| მეფე გაშმაგდა მათისა უღონოქმნილი ძებნისა; | ||
| ვად შეიცვალა ინდოეთს ხმა ქოს-წინწილთა, ებნისა; | ||
| ცოტასა ხანსა გა-ვე-სძლო დება სახმილთა გზნებისა; | ||
| აწ თვითცა მოკვდა, შეექმნა ბოლო სრვისა და ტკებნისა“. | ||
| რა ვაჭარმან ესე სიტყვა თქვა, საქმენი გააკვლადნა, | ||
| ქალმან დიდნი დაიკივლნა, ფიცხლა თავსა მოიხადნა; | ||
| ტარიელცა დაიზახნა, დაფარულნი გააცხადნა; | ||
| ნარგისთაგან ნაწვიმარი ღვარი ადგა, თოვლი გადნა. | ||
| მომკალ, ქალსა თავშიშველსა თუ მზე ვითა ეურჩოსა! | ||
| სული ვარდსა დავამსგავსე, თავმოხდილი — ყაყაჩოსა; | ||
| თუ ბრძენიცა მაქებარი მისი იხმობს ვირებრ „ჩოსა“, | ||
| ჰგავს, თუ ტყუბი მარგალიტი ზის ბროლისა ხარხაჩოსა. | ||
| ქალი საბრალოდ მამასა სტირს, ბულბულისა მსგავსია, | ||
| თმა გაიგლიჯა, გაყარა, ღაწვი ცრემლითა ავსია, | ||
| ვარდი შექმნილა ზაფრანად, ლალი მართ ვითა ხავსია, | ||
| მზესა ღრუბელი ეფარვის, ამად ნათელი დავსია. | ||
| იხოჭს და იგლეჯს ზახილით, ტირს სიტყვახაფი უარე; | ||
| სისხლი და წყალი თვალთაგან სდის ცრემლი გარე უარე; | ||
| „მოვკვეო შენთვის, მამაო, შვილი ყოველთა უარე, | ||
| ვერა გმსახურა ასულმან, ვერცა რა შეგაგუა-რე. | ||
| ჩემთვის ბნელქმნილო მამაო, ნათელო თვალთა ჩემთაო, | ||
| ჩემთა რა გაცნევს ამბავთა, გულისა მონაცემთაო! | ||
| მზეო, რადღა გაქვს სინათლე, რადღა ანათობ თემთაო? | ||
| რად არ დაიქეც, ქვეყანავ, რადღა მართიხარ ზე, მთაო?“ | ||
| ტარიელ მოსთქვამს: „გამზრდელო, ჰაჲჰაჲ, რა საქმე მსმენია! | ||
| მიკვირს, თუ მზეღა რად ნათობს, რად არა დაუჩენია?! | ||
| მზე მოჰკვე ყოვლთა სულდგმულთა, სოფელი აღარ შენია, | ||
| ღმერთსა მიმადლე, შემინდვე, რაცა შენ ჩემგან გწყენია“. | ||
| მაშინ გახდეს ყველაკანი მტირალად და ცრემლთა მღვრელად; | ||
| დიდი ხანი მოიტირეს თავის-თავის გაუყრელად; | ||
| ავთანდილ და ფრიდონ ტირან გულსადაგად, არ თუ ჭრელად; | ||
| მაგრა ექმნნეს სულის მღებლად, კათალიკოს-მაწყვერელად. | ||
| ზე ადგეს და მოახსენეს: „ჰე, მნათობნო, ცისა მზენო, | ||
| დათმეთ, გული დაიწყნარეთ, ქენით, რაცა მოგახსენო; | ||
| იგი ღმერთმან გაამაღლა, ვითა ორბი, მისნო ფრთენო, | ||
| აქა ყოფნა არა გვმართებს, არცაღა გვცალს გლოვად ჩვენო“. | ||
| მადლი უბრძანეს, აწვივნეს, ქვე დასხდეს ზე ადგომილნი; | ||
| მუნვე დგეს იგი ვაჭარნი, პირსა ფერჰაერკრთომილნი, | ||
| გაკვირვებულნი საბრალოდ, მართ ვერას ვერ მიხვდომილნი; | ||
| უბრძანეს: „ძმანო, რას გიკვირს, ჩვენ იგი ვართ წახდომილნი“. | ||
| კვლა უბრძანებდეს: „გვიამბეთ ამბავი დანარჩომია!“ | ||
| მათ მოახსენეს: „პატრონო, ინდოეთს დიდი ომია, | ||
| მოსრულა ხატათ ლაშქარი, ქალაქსა შემოსდგომია, | ||
| რამაზ არს ვინმე ხელმწიფე, მათად პატრონად მჯდომია. | ||
| ჯერთ დედოფალი ცოცხალა, მკვდართაგან უფრო მკვდარია, | ||
| იბრძვის ლაშქარი ინდოთა, თუც იმედგარდამწყდარია; | ||
| გარეთ ციხენი წაუხმან, ყველაი გარდამხდარია. | ||
| მზენო, თქვენ შუქნი მიჰფინეთ, ჰაჲჰაჲ, რა ავი დარია! | ||
| მუნა მყოფსა ყველაკასა შეეკერა, ჩვენცა, შავი; | ||
| რამაზს წინა გამოვედით, მისრულად ვთქვით ჩვენი თავი; | ||
| მეფე ჩვენი დიდი არის, მათ ეწადა მისი ზავი, | ||
| გამოგვიშვნა: «წაედითო», არა გვიყო ყოლა ავი“. | ||
| რა ტარიელს ესე ესმა, მეტად ფიცხლად აიყარა, | ||
| ეჯი, სამ დღე წასავალი, ერთსა დღესა წაიარა; | ||
| დროშა მისი აიმართა, წინა არა მოიფარა; | ||
| აწ ნახეთ, თუ გოლიათი გული ვითა ამაგარა! | ||
| ტარიელისაგან ინდოეთს მისლვა და ხატაელთა დამორჩილება | ||
| ინდოეთს ზედა წაადგა, მუნ მთა და დიდი ქედია; | ||
| აჩნდა ლაშქარი უსახო, ესაკვირველა, ედია. | ||
| ტარიელ ბრძანა: „მოყმენო, აწ თქვენგან რა იმედია? | ||
| ადრე მოვიცლი, ჩემ თანა ღმერთი და ჩემი ბედია! | ||
| იმა ლაშქართა უნახვან კვლა ხრმალთა ჩემთა კვეთანი; | ||
| ერთხელ შემებნეს, დავხოცენ, შევქნენ აბჯართა ფეთანი“. | ||
| ავთანდილ ჰკადრა: „რად უნდა თქმანი სიტყვათა მძლეთანი? | ||
| მართ ვითა მტვერთა წავიხვამთ, მიხვდენ ფერხითა ცვეთანი“. | ||
| დაეკაზმნეს საომრად, გაამაყდეს, გაჩაუქდეს, | ||
| ცხენთა შესხდეს უკეთესთა, სახედარნი ასუბუქდეს, | ||
| ერთმანერთსა აჯობინეს, მჭვრეტელთაგან არ გაუქდეს, | ||
| იგი ქედი ჩაიქროლეს, ბუქისაცა უფრო ბუქდეს. | ||
| წინ მავალნი დარაჯათა მათთა ზედაგარდეკიდეს; | ||
| ტარიასთა გააქცივნეს, მიეწივნეს, ჩამოჰყრიდეს, | ||
| მოაგებნეს მხარდაკრულნი, მათ წინაშე მოასხმიდეს, | ||
| აიზიდნეს; „ვისნი ხართო?“ – ჰკითხეს, ხანსა და-რე-ზმიდეს. | ||
| მათ მოახსენეს: „მეფეო, ჩვენ – ცუდად დაღორებულნი, | ||
| რამაზის ხელმწიფისანი აქა დარაჯად რებულნი“. | ||
| უბრძანა: „წადით, რეგვენნო, თქვენ ჩვენგან გაფიცხებულნი. | ||
| აცნობეთ თქვენსა პატრონსა: „მოვლენ გულითა ქებულნი“. | ||
| უთხარით: «ბრძანებს ტარიელ, მეფე ლაღი და ჯანია, | ||
| იგი ხელმწიფე მაღალი, მებრძოლთა მემაჯანია; | ||
| ჩემსა ამბავსა გაცნევენ შენნივე დარაჯანია, | ||
| შიში ვერ გიხსნის სიკვდილსა, ცუდნიღა დაღრეჯანია! | ||
| დია დიდთა დამაჯნება უშმაგომან ვით გააგო! | ||
| ინდოეთსა ვით მოადეგ, შმაგთაგანცა უფრო შმაგო? | ||
| აჰა, მოვედ იგი ცეცხლი, რომე წმიდად ამოგდაგო, | ||
| ხრმალი ჩემი მოლესული შენსა ზედა დავაბლაგო. | ||
| აწ დაემზადე, მოპარვა მე თქვენი არა მწადიან; | ||
| შემები, რაზმი გარდმაწყევ, წინასვე გამიცხადიან; | ||
| პირბოზო, ჩემი მორევნა რა დიდი დაგიქადიან? | ||
| მე ჩაბალახად გახმარნე, რაცა გიმუზარადიან»“. | ||
| დარაჯანი წავიდეს და ერთმანერთსა მიუსწრობდეს, | ||
| რამაზს ჰკადრეს ყველაკაი, დამალვასა ვერა სთმობდეს: | ||
| „მოვიდაო ინდოთ მეფე, ლაშქარნიცა კარგნი ჰყმობდეს, | ||
| ვინცა ვითა გარდეხვეწოს, იგი ერთი ორთა სჯობდეს!“ | ||
| ინდოთა დროშა ტარიელს აქვს და ალამი უბია, | ||
| დროშა არაბთა მეფისა მისსა თანავე ჰყუდია; | ||
| არაბთა იცის ყველამან, მათი აბჯარი შუბია; | ||
| ფრიდონ – მზე მოყმე, რომელმან შექმნა სისხლისა გუბია. | ||
| ცოტაი წავლეს, გამოჩნდეს ხუთასნი ცხენოსანანი; | ||
| შეტევებასა ლამობდეს ყმანი არაბთათანანი; | ||
| ტარიელ გაწყრა: „ნუ იქთო“, მისცნა საქმისა ნანანი; | ||
| მოვიდეს, აჩნდეს უაბჯროდ, ჰქონდეს არცა თუ დანანი. | ||
| ცხენის ფერხთა მოეხვია, მუხლმოყრილი შეეხვეწა, | ||
| მოახსენა: „შემიბრალე, მისსა ძალსა, ვინცა გხვეწა; | ||
| უმართლე ხარ, ნუ მაცოცხლებ და წამიღონ მკვდარი მე, წა-! | ||
| გული თქვენი სასაკუთრო ბედმან ასრე დამილეწა. | ||
| დაიკარგენით, წაჰხედით თქვენ, წელნი მეათენია, | ||
| გახდეს მფრინველნი უმეფოდ, არწივსა მოსტყდეს ფრთენია; | ||
| ამად შევმართენ საქმენი მათნი საკამათენია, | ||
| ადრე გამიტყდა სოფელი, მართ ვითა კაბათენია“. | ||
| შინა წავიდეს, გარდახდეს, ეს თურმე არ ლაყაბია; | ||
| რამაზ ჰყავს ორთა დედათა, ყელსა მანდილი აბია; | ||
| შეშინებული საბრალოდ დუღდა, მართ ვითა ქვაბია: | ||
| „შეგცოდე, მომკალ მე ხოლე, რამცა ვინ მიასაბია. | ||
| ვიაჯი, მომკალ მე ხოლე, ყველაი ჩემი ბრალია; | ||
| მერმე ვაზირი ხუთასი მყავს, აქათ წაუვალია, | ||
| თავები დასჭერ, ადინე სისხლი, მართ ვითა წყალია, | ||
| სპა უბრალოა, ნუ დაჰხოც, ამად ვტირ გულმხურვალია“. | ||
| ყოვლთა მისცეს ზენაარი, მიუყარნეს მუხლი წინა: | ||
| „ნუ დაგვხოცო, მისსა ძალსა, ვინცა აგრე დაგარჩინა!“ | ||
| ტარიელ დგას დაყმუნვებით, რამაზ წინა მოეფინა. | ||
| ღმერთი ალხენს მონანულსა, არ შეუნდობს კაცი ვინა! | ||
| კაცი ცრემლითა შეინდობს, თუ ცოდვა მას თანაც არსა. | ||
| ვით ნინეველნი, ისხმიდეს თავსა მტვერსა და ნაცარსა, | ||
| ამით დაეხსნნეს რისხვასა, ზეცი მოსრულსა, ნაცარსა. | ||
| წაღმავე წაგრეხს სოფელი კვლა მისგან უკუნაცარსა. | ||
| ბრძენმან ვინმე მოსწავლემან საკითხავნი ესე ჰპოვნე; | ||
| „ესეაო მამაცისა მეტისმეტი სიგულოვნე, | ||
| ოდეს მტერსა მოერიო, ნუღარ მოჰკლავ, დაიყოვნე“, | ||
| გინდეს სრული მამაცობა, ესე სიტყვა დაიხსოვნე. | ||
| ტარიელ მოტკბა, ღმრთისავე მსგავსად იგ წარმართულია; | ||
| „აღარ დაგხოცო“, უბრძანა, – ძლეული შიშმან თუ ლია, – | ||
| წაღმავე წაგრეხს საქმესა, რაცა უკუღმა სთულია: | ||
| „ნაქმარი მრუდი ყველაი აწ ჩემგან გამართულია“. | ||
| თაყვანისსცეს და დალოცეს, ყოვლთა ხმა ერთად იერეს, | ||
| ღმერთსა შევედრეს ზახილით, სვე მათი გააძლიერეს, | ||
| თავები დაჰხსნეს სიკვდილსა, სიცოცხლე ამისმიერეს. | ||
| ტარიას ხრმალნი ვერ გაძღეს, ჯერთ ხორცი მოიმშიერეს. | ||
| ტარიას ჭვრეტად მოსრული მუშთარი ახლოს მჭვრეტია; | ||
| რისხვისა ცეცხლი ტარიელს სიტკბოთა დაუშრეტია; | ||
| მოვიდეს, ნახეს; რამაზის ლაშქარი ძლივღა ეტია, | ||
| ინდოეთს ზეცით სინათლე ჩადგა, მართ ვითა სვეტია. | ||
| ერთი კაცი მათ ლაშქართა მახარობლად მიუვიდა: | ||
| „არ დაგხოცსო, შეგიწყალნა“, – ყველაკაი დალოცვიდა; | ||
| ბუკსა ჰკრეს და იხარებდეს, ზოგი ამას მოზრახვიდა: | ||
| „მოვიდაო იგი მოყმე, რომე ერთი ბევრსა სრვიდა“. | ||
| მოეგებნიან ტარიელს, შორიშორ უსალამიან; | ||
| შიგანთა დროშა ინდოთა მათად ცნეს, აალამიან. | ||
| ვერ გამოენდვნეს ინდონი, თქვეს, თუ: „ღალატსა ლამიან“. | ||
| არ მოელოდეს ტარიელს, მით ცრემლი დაილამიან. | ||
| ტარიელ მიდგა, უყივლა: „მე მოველ, მეფე თქვენიო, | ||
| თანა მყავს ჩემი მნათობი, პირი ელვათა მფენიო, | ||
| ჩვენ მოგვცა მაღლით მაღალმან წყალობა მისი ზენიო, | ||
| გამოდით, თქვენი სიშორე არს ჩვენგან მოუთმენიო“. | ||
| მაშინღა იცნეს ტარიელ, მათგან მი და მო სრბანია, | ||
| სრულად მჭვრეტლითა აივსო ზღუდე და ბანისბანია; | ||
| ხმამაღლად ხმობდეს, იძახდეს: „მოგვშორდეს სალმობანია, | ||
| აქამდის რისხვა მაღალმან, აწ მოგვცნა წყალობანია“. | ||
| კარნი გაახვნეს, გამოჩნდეს, მოიხვნეს მათ კლიტენია; | ||
| ერთობ ფლასითა მოსილნი მათ მზეთა მზეთ მჭვრეტენია; | ||
| ტირან ორნივე ქალ-ყმანი, ვარდისა ბაღსა ტენია, | ||
| ზახილით თავსა იგლეჯენ, ყორნის ფრთა ბროლსა სტენია. | ||
| ვითა გამზრდელსა მართებდა, გაზრდილი ეგრეც ხელია; | ||
| რომე სდის ცრემლი თვალთაგან, კვლა ცეცხლთა უფრო ცხელია; | ||
| თავსა იგლეჯს და იზახის, ტირს მეტად გულფიცხელია, | ||
| გიშრისა ტევრსა მოჰფოცხდა ბროლისა საფოცხელია. | ||
| რა ნახა ხასნი, ვაზირნი ფლასითა დამოსილნია, | ||
| კვლა დაიზახნა ტარიელ უფროსნი დანაკივლნია; | ||
| სისხლი და ცრემლი თვალთაგან სდის და მიწყობით მილნია. | ||
| მოვიდეს, ყელსა მოეჭდვნეს, ვითა ძმანი და შვილნია. | ||
| დიდებულნი მოეხვივნეს, მოუზრუნვეს მათ ცოლ-ქმართა; | ||
| ქალი დაბნდა, მამისათვის ტირილიცა ვერ შემართა, | ||
| ვარდსა შტონი ჩამოსცვივდეს, ზე ვერავინ წამომართა, | ||
| მუნა კაცთა ვერ ვხედევდი გაცინებით მოღიმართა. | ||
| დედოფალი გამოჭრილი მოვიდოდა მათად ნახვად, | ||
| უბრძანებდა: „რად ვინ სტირთო? – ესე ჰქონდა წყრომა-ზრახვად, – | ||
| ღმერთმან რისხვა მოაქცია წყალობისა გამოსახვად, | ||
| გვმართებს, რომე მადლი მივსცეთ, აღარა გვცალს გლოვა-ახვად“. | ||
| ტარიელ ზედამოიჭდვნა მხურვალთა ცრემლთა მდენელმან, | ||
| იტყვის, თუ: „ცეცხლი დამევსო ცხელი, აწ დამწვა მე ნელმან; | ||
| დადუმდი, სული დაიღე ჩემგან ამისმან მსმენელმან; | ||
| თქვენი სიცოცხლე მალხინა, ღმერთმან, ობოლთა მლხენელმან“. | ||
| ქალმან დედასა შესტირნა: ჰაჲჰაჲ, რაღა ვქმნა, დედაო! | ||
| შესამოსლითა დაგაგდე, აწ შაოსანსა გხედაო, | ||
| მამამან ტახტი დასცალა, აღარ ზის მაღლა ზედაო!“ | ||
| დედამან ცრემლნი მოჰხოცნა, ეტყვის: „დადუმდი, ბედაო!“ | ||
| გარდაუკოცნა პირი და ბაგეთა ვარდი თხელები, | ||
| ვარდსა დაუტყლეჟს ბაგითა, გახდა ალვისა მთხელები, | ||
| ნესტანჯარს ეტყვის: „რადღა ვთქვათ სიტყვები, ბედით-ხელები? | ||
| ჩვენ ყოვლთა გვმართებს ნეტარძი ათასი, არ ერთხელები“. | ||
| რა გარდახდა მცირე ხანი, ჟამი იქმნა გარდასრულად, | ||
| დიდებულნი ეთაყვანნეს, ერთობილნი ადგეს სრულად; | ||
| იგი მზენი მიეგებნეს, მოეხვივნეს გულისგულად, | ||
| აკოცეს და მოიკითხეს თავის-თავის, თვითეულად. | ||
| ავთანდილ და ფრიდონ ჰკადრეს დედოფალსა მიმტკივნება; | ||
| ტარიელ თქვა: „დედოფალო, გჭირს ამათი არმეცნება, | ||
| ესენია მხსნელნი ჩვენნი, აწ არა გვცალს გრძლად უბნება; | ||
| ამათგან გვაქვს ჩვენ ორთავე სიცოცხლისა მოპოვნება“. | ||
| ადგეს და ქალაქს შევიდეს, თვით გარდახდეს სრასა მათსა; | ||
| ერთსა ბრძანებს დედოფალი, მართ სიტყვასა ვითამ ათსა: | ||
| „ღმერთმან მოსრნა მტერნი ჩვენნი, ვერ დაგვცემენ ყოლ შამათსა, | ||
| ამად შევიქ სიხარულსა, მართ გულისა საკამათსა“. | ||
| უბრძანა: „გლოვა გახსენით, ქოს-წინწილასა ჰკარითო, | ||
| დიდი ზათქი და ზეიმი გავიდეს ჩვენით კარითო; | ||
| ნახლები თქვენი ოქროსა სარტყლითა მოიკარითო, | ||
| იცინოდით და იმღერდით, ნუ ცრემლი აწანწკარითო“. | ||
| ქორწილი ტარიელისა და ნესტან-დარეჯანისა | = | ქორწილი ტარიელისა და ნესტან-დარეჯანისა |
| +- | ||
| დედოფალმან მათ ცოლ-ქმართა თითო ხელი დაუჭირა, | ||
| ზედა ტახტსა მეფისასა ერთგან დასხმა გაუპირა, | ||
| მოიშორვა კაეშანი, გული მდედრი აქვითკირა, | ||
| გლოვა ცვალა სიხარულად, აღარავინ აატირა. | ||
| დედოფალმან შეიმოსა, შავი ძაძა აიხადა, | ||
| დიდებულთა შესამოსი მხიარული დაუმზადა, | ||
| ყველაკაი დამოსა და საბოძვარი უდიადა, | ||
| ბრძანა: „ჭირი დავივიწყოთ, რათგან ლხინი დაგვებადა“. | ||
| ტახტსა ზედა ერთგან მსხდომნი ტარიელ და ცოლი მისი | ||
| ერთმანერთსა შეჰფერობდეს, ქალი ყმისა შესატყვისი; | ||
| გონება და ანუ ენა გამოსთქმიდა მათმცა ვისი! | ||
| რამცა ჰგვანდა ხორციელი სოფელს შვილი ადამისი! | ||
| ტარიელს და ცოლსა მისსა მიხვდა მათი საწადელი – | = | ტარიელს და ცოლსა მისსა მიხვდა მათი საწადელი – |
| შვიდი ტახტი სახელმწიფო, საშვებელი გაუცდელი. | შვიდი ტახტი სახელმწიფო, საშვებელი გაუცდელი. | |
| მათ პატიჟთა დაავიწყებს ლხინი ესე აწინდელი; | <> | მათ პატიჟთა დაავიწყებს ლხინი ესე აწინდელი, |
| ყოლა ლხინთა ვერ იამებს კაცი ჭირთა გარდუხელი. | ყოლა ლხინთა ვერ იამებს კაცი ჭირთა გარდუხდელი. | |
| = | ||
| თვით ორნივე ერთგან მსხდომნი ნახნეთ, მზეცა ვერა სჯობდეს, | <> | თვით ორნივე ერთგან მსხდომნი ნახნეთ, მზეცა ვერა სჯობდეს; |
| ბუკსა ჰკრეს და მეფედ დასვეს, ქოსნი ხმასა დაატკბობდეს; | = | ბუკსა ჰკრეს და მეფედ დასვეს, ქოსნი ხმასა დაატკბობდეს; |
| მისცეს კლიტე საჭურჭლეთა, თავთა მათთა მიანდობდეს; | <> | მისცე კლიტე საჭურჭლეთა, თავთა მათთა მიანდობდეს; |
| „ესეაო მეფე ჩვენი“, – იზახდეს და ამას ხმობდეს. | “ესეაო მეფე ჩვენი“, – იზახდეს ამას ხმობდეს. | |
| = | ||
| ავთანდილ და ფრიდონისთვის ორნი ტახტნი დაამზადნეს; – | ავთანდილ და ფრიდონისთვის ორნი ტახტნი დაამზადნეს; – | |
| ზედა დასხდეს ხელმწიფურად, – დიდებანი უდიადნეს; | <> | ზედა დასხდეს ხელმწიფურად, – დიდებანი უდიადნეს, |
| ღმერთმან სხვანი ხორციელნი მათებრნიღა რა დაბადნეს! | ღმერთმან სხვანი ხორციელნი მათებრნიღა რად დაბადნეს! | |
| ამბობდიან ჭირთა მათთა, ყველაკასა გაუცხადნეს. | = | ამბობდიან ჭირთა მათთა, ყველაკასა გაუცხადნეს. |
| სმა, პურობა, გახარება ქმნეს, ჯალაბი გაადიდეს; | სმა, პურობა, გახარება ქმნეს, ჯალაბი გაადიდეს; | |
| ვითარიცა ქორწილობა ხამს, ეგეთსა გარდიხდიდეს. | ვითარიცა ქორწილობა ხამს, ეგეთსა გარდიხდიდეს. | |
| მათ ოთხთავე თავის-თავის ძღვენსა სწორად მიართმიდეს, | <> | მათ ორთავე თავის-თავის ძღვენსა სწორად მიართმიდეს, |
| გლახაკთათვის საბოძვარსა საჭურჭლესა ერთგან ჰყრიდეს. | = | გლახაკთათვის საბოძვარსა საჭურჭლესა ერთგან ჰყრიდეს. |
| დედოფალმან ეგრე ბრძანა: „ობოლ-ქვრივნი მოასხენით, | +- | |
| ყველაკაი დაამდიდრეთ, საბოძვრითა აავსენით!“ – | ||
| თვით უბოძა უსაზომო, რომ არ ითქმის ყოლა ენით, – | ||
| „ულოცეთო დღეგრძელობა, ესე ღმერთსა შევედრენით!“ | ||
| ტარიელ თქვა: „დედოფალო, გკადრებ ერთსა მოსახსენსა: | ||
| შეიწყალე რამაზ მეფე, მიავალე ღმერთსა შენსა; | ||
| ვნახე, მეტად შემებრალნეს, შეუშინდა ხრმალსა ჩვენსა. | ||
| ღმერთი ალხენს მოცთომილსა მონანულსა, ცრემლნადენსა“. | ||
| დედოფალმან ლმობიერად, „შეუნდობო“, ესე ბრძანა; | ||
| მოიყვანა რამაზ მეფე, ხელმწიფეთა ათაყვანა, – | ||
| ყოვლით კერძო მომღერალთა ხმები გაეთანისთანა, – | ||
| ჭირთა, მათგან გარდახდილთა, ესე ლხინი შეაგვანა. | ||
| ოქრო, თვალი, მარგალიტი, შვენიერი სანახავად, | ||
| ყოვლგნით იდვის ვითა გორი, მოდის ველთა მოსარწყავად; | ||
| ვისცა სწადდის, ალაფობდის, წაიღებდის უკითხავად, | ||
| მანდატურნი არვის სცვიდეს, ბოლოს ვინ ჯდის ანუ თავად. | ||
| ავთანდილ და ფრიდონისთა სპათა ეტყვის მეფე დიდი: | ||
| „სტუმარნი ხართ, შოებისა სირცხვილი და ნუ გაქვს რიდი!“ | ||
| თითოს კაცსა თითო ჯორი მარგალიტი ანაკიდი, | ||
| ესე მისცა, საბოძვარსა სხვას ყველასა ვერ დავსთვლიდი. | ||
| ავთანდილ და ფრიდონისთვის საბოძვარსა ვინ დასთვალავს! | ||
| ვერ გამოსთქვამს სიმრავლესა ენა, ამად თავსა კრძალავს! | ||
| რაცა იდვა, უკეთესსა დედოფალი არ დამალავს. | ||
| მათ უხმობდა მხსნელად მათად, ტკბილად უჭვრეტს, არა ლალავს. | ||
| სრულნი ინდონი ავთანდილს და ფრიდონს მწედ ხადოდიან: | = | სრულნი ინდონი ავთანდილს და ფრიდონს მწედ ხადოდიან: |
| „თქვენგან გვჭირს კარგი ყველაი“, – მართ ამას მოიტყოდიან, | <> | “თქვენგან გვჭირს კარგი ყველაი“, – მართ ამას მოიტყოდიან; |
| ვითა პატრონსა სჭვრეტდიან, რაც სწადდის, მას იქმოდიან, | = | ვითა პატრონსა სჭვრეტდიან, რაც სწადდის, მას იქმოდიან, |
| სადარბაზებლად ნიადაგ მათ წინა მოვიდოდიან. | <> | სადარბაზობლად ნიადაგ მათ წინა მოვიდოდიან. |
| = | ||
| ტარიელ რამაზ მეფესა უბოძა საბოძვარია, | <> | |
| უბრძანა: „ხარკსა მოგვცემდი, მართ ვითა შენი გვარია!“ | ||
| მან თაყვანისსცა, პირისა ქვე მდაბლად დამდებარია, | ||
| წავიდა მისი მლოცველი, არ ომთა მომკვეხარია. | ||
| ინდოთ მეფე უბრძანებდა ასმათს, მისსა შეკდომილსა: | ინდოთ მეფე უბრძანებდა ასმათს, მისსა შეკვდომილსა: | |
| „რაცა შენ ჰქმენ, არ უქნია არ გამზრდელსა, არცა ზრდილსა; | “რაცა შენ ჰქმენ არ უქნია არ გამზრდელსა, არცა ზრდილსა; | |
| აწ ინდოეთს სამეფოსა მეშვიდესა, ერთსა წილსა, | აწ ინდოეთს სამეფოსა მეშვიდესა, ერთსა წილსა | |
| ზედა დაგსვამ, შენი იყოს, გვმსახურებდი ტკბილი ტკბილსა. | ზედა დაგსვამ, შენი იყოს, გვმსახურებდი ტკბილი ტკბილსა“. | |
| = | ||
| ვინცა გწადდეს, ქმრად შეირთე, სამეფოსა ეპატრონე; | <> | “ვინცა გწადდეს, ქმრად შეირთე, სამეფოსა ეპატრონე; |
| მუნიდაღმა გვმსახურებდი, თავი შენი დაგვამონე!“ | = | მუნიდაღმა გვმსახურებდი, თავი შენი დაგვამონე!“ |
| ასმათ ფერხნი გარდუკოცნა: „შენგანაო ჩემი ღონე, | <> | ასმათ ფერხნი გარდუკოცნნა: „შენგან-აო ჩემი ღონე, |
| მონებისა უკეთესი რამც ვიშოვე, რამც ვიქონე?“ | მონობისა უკეთესი რამც ვიშოვე, რამც ვიქონე?“ | |
| = | ||
| ერთგან სამთავე ძმობილთა დაყვნეს ცოტანი დღენია; | ერთგან სამთავე ძმობილთა დაყვნეს ცოტანი დღენია; | |
| თამაშობდიან, უსახო მიუდიოდის ძღვენია, | <> | თამაშობდიან, უსახო მოუდიოდეს ძღვენია; |
| რა მარგალიტი ღარიბი, რა უკეთესი ცხენია! | რა მარგალიტი ღარიბი, რა უკეთესი ცხენია, | |
| მაგრა ავთანდილს სურვილმან დაღრეჯა დააჩენია. | = | მაგრა ავთანდილს სურვილმან დაღრეჯა დააჩენია. |
| ტარიელ ცნა, ამა ყმასა ცოლისათვის მოესურვა; | <> | ტარიელ ცნა:“ ამა ყმასა ცოლისათვის მოესურვა“. |
| უბრძანებდა: „გული შენი განაღამცა მომემდურვა, | უბრძანებდა: „გული, შენი, განაღამცა მომემდურვა; | |
| აწ ვაგლახ მე, ჭირი შენი გონებამან შვიდით ურვა, | = | აწ ვაგლახ მე, ჭირი შენი გონებამან შვიდით ურვა, |
| მოგშორდები, საწუთრომან ლხინი ესე დამიშურვა!“ | <> | მოგშორდები, საწუთრომან ლხინი ასრე დამიშურვა. |
| = | ||
| კვლა ფრიდონცა დაეთხოვა: „წავიდეო სახლსა ჩემსა, | კვლა ფრიდონცა დაეთხოვა: „წავიდეო სახლსა ჩემსა, | |
| ზედა-ზედა დავსტკებნიდე დარბაზსა და ამა თემსა, | <> | ზედა-ზედა დავსტკებნიდე დარბაზსა და ამა თემსა; |
| სამსახურსა მიბრძანებდი, უხუცესი ვითა მრწემსა, | სამსახურსა მიბრძანებდი უხუცესი ვითა მრწემსა, | |
| თქვენთვის ასრე მომსურდების, წყაროსათვის ვით ირემსა“. | შენთვის ასრე მომსურდების, წყაროსათვის ვით ირემსა“. | |
| = | ||
| მასცა უბოძა ფარმანი: „წა, სახლი მოიარეო, | მასცა უბოძა ფარმანი: „წა, სახლი მოიარეო, | |
| მე ნუ გამწირავ, მეახლე, ადრე მობრუნდი გარეო“. | <> | მე ნუ გამწირავ, მნახევდი, ადრე მობრუნდი გარეო“; |
| ავთანდილს უთხრა: „უშენოდ რამცა ვით გავიხარეო? | = | ავთანდილს უთხრა: „უშენოდ რამცა ვით გავიხარეო? |
| რათგან ისწრაფვი, ნუ გაგვა, მიგელის ლომსა მთვარეო!“ | <> | რათგან ისწრაფი, ნუ გაგვა, მიგელის ლომსა მთვარეო! |
| = | ||
| როსტანისთვის წაატანა ძღვნად ტურფები ჯუბაჩები, | <> | როსტენისთვის წაატანა ძღვნოდ ტურფა ჯუბაჩები, |
| კვლა ჭურჭელი თვალთა თლილთა, არ კოვზები, არ ჩამჩები: | კვლა ჭურჭელი თვალთა თლილთა, არ კოვზები, არ ჩამჩები. | |
| „ჩემ მაგიერ მიუტანე, წადი, ნურას მეურჩები“. | “ჩემ მაგიერ მიუტანე, წაო, ნურას მეურჩები“. | |
| ავთანდილ თქვა: „არა ვიცი, მე უშენოდ ვით დავრჩები!“ | ავთანდილ თქვა: „ არა ვიცი, მე უშენოდ ვით დავრჩები!“ | |
| = | ||
| ქალმან ქალსა გაუგზავნა ყაბაჩა და ერთი რიდე, | <> | ქალსა ქალმან გაუგზავნა ყაბაჩა და ერთი რიდე, |
| რომე ჩაცმა-დაბურვასა ვინ ღირს იყო მათგან კიდე! | = | რომე ჩაცმა-დაბურვასა ვინ ღირს იყო მათგან კიდე! |
| ერთი თვალი, – წამღებელმან ვერა თქვას, თუ: „ცუდად ვზიდე“, – | <> | ერთი თვალი, – წამღებელმან ვერა თქვას, თუ «ცუდად ვზიდე», – |
| ღამე მზეებრ გაანათლის, ჩნდის, სადაცა შეხედვიდე. | = | ღამე მზეებრ გაანათლის, ჩნდის, სადაცა შეხედვიდე. |
| ავთანდილ შეჯდა, წავიდა, ტარიას გაესალამა; | ავთანდილ შეჯდა, წავიდა, ტარიას გაესალამა; | |
| იგი ორნივე გაყრისა დაწვნა ცეცხლისა ალამა; | <> | იგი ორნივე გაყრისა დაწვნა ცეხლისა ალამა; |
| სრულად ინდონი მისტირან, ცრემლმან მინდორი დალამა; | = | სრულად ინდონი მისტირან, ცრემლმან მინდორი დალამა; |
| ავთანდილ იტყვის: „მომკლაო სოფლისა მე სამსალამა“. | ავთანდილ იტყვის: „მომკლაო სოფლისა მე სამსალამა“. | |
| ერთგან ფრიდონ და ავთანდილ იარნეს დღენი მცირენი; | ერთგან ფრიდონ და ავთანდილ იარნეს დღენი მცირენი; | |
| გზამან გაყარნა, წავიდეს თავის-თავ ანატირენი; | <> | გზამან გაყარნა, წავიდეს თავის–თავ ანატირენი; |
| კარგად მოუხდეს მათ მათნი საქმენი დანაპირენი; | = | კარგად მოუხდეს მათ მათნი საქმენი დანაპირენი; |
| ავთანდილ მიხდა არაბეთს, ნახნა არ ცუდნი ჭირენი. | ავთანდილ მიხდა არაბეთს, ნახნა არ ცუდნი ჭირენი. | |
| გამოეგებნეს არაბნი, სამეფო დააშვენა მან; | გამოეგებნეს არაბნი, სამეფო დააშვენა მან; | |
| ნახა მზე მისი, მირიდა მისთა სურვილთა წყენამან; | ნახა მზე მისი, მირიდა მისთა სურვილთა წყენამან; | |
| მის თანა ტახტსა და-ვე-ჯდა, ალხინა მჭვრეტთა ლხენამან, | <> | მას თანა ტახატსა და-ვე-ჯდა, ალხინა მჭვრეტთა ლხენამან; |
| გაახელმწიფა გვირგვინი ზეცით მოსრულმან ზენამან. | = | გაახელმწიფა გვირგვინი ზეცით მოსრულმან ზენამან. |
| მათ სამთავე ხელმწიფეთა ერთმანერთი არა სძულდეს, | მათ სამთავე ხელმწიფეთა ერთმანერთი არა სძულდეს, | |
| ერთმანერთსა ნახვიდიან, საწადელნი გაუსრულდეს, | ერთმანერთსა ნახვიდიან, საწადელნი გაუსრულდეს, | |
| ბრძანებისა შემცილენი მათთა ხრმალთა და-ვე-წყლულდეს, | ბრძანებისა შემცილენი მათთა ხრმალთა და-ვე-წყლულდეს, | |
| მოიმატნეს სამეფონი, გახელმწიფდეს, გამორჭმულდეს. | მოიმატნეს სამეფონი, გახელმწიფდეს, გამორჭმულდეს. | |
| ფრიდონცა ესვა მოყვარედ, მათ წინა მიიყვანიან; | <> | |
| ერთმანერთისა მეშველთა მებრძოლნი იმაჯანიან: | ||
| მათთა ურჩთა და შემკადრთა მიწები ააკვანიან, | ||
| ორგულთა მკლავნი შემუსრნეს, ერთგულნი აგულვანიან. | ||
| ყოვლთა სწორად წყალობასა ვითა თოვლსა მოათოვდეს, | ყოვლთა სწორად წყალობასა ვითა თოვლსა მოათოვდეს; | |
| ობოლ-ქვრივნი დაამდიდრნეს და გლახაკნი არ ითხოვდეს, | ობოლ-ქვრივნი დაამდიდრნეს და გლახაკნი არ ითხოვდეს | |
| ავთა მქმნელნი დააშინნეს, კრავნი ცხვართა ვერა სწოვდეს, | ავთა მქმნელნი დააშინნეს, კრავნი ცხვართა ვერ უწოვდეს, | |
| შიგან მათთა საბრძანისთა თხა და მგელი ერთგან სძოვდეს. | შიგან მათთა საბრძანისთა თხა და მგელი ერთად სძოვდეს. | |
| დასასრული | დ ა ს ა ს რ უ ლ ი | |
| გასრულდა მათი ამბავი ვითა სიზმარი ღამისა. | გასრულდა მათი ამბავი ვითა სიზმარი ღამისა; | |
| გარდახდეს, გავლეს სოფელი, ნახეთ სიმუხთლე ჟამისა! | = | გარდახდეს, გავლეს სოფელი, ნახეთ სიმუხთლე ჟამისა! |
| ვის გრძლად ჰგონია, მისთვისცა არის ერთისა წამისა. | <> | ვის გრძლად ჰგონია, მისთვისცა არის ერთისა წამისა, |
| ვსწერ ვინმე მესხი მელექსე მე რუსთველისა დამისა. | ვწერ ვინმე მესხი მელექსე მე რუსთველისა დამისა. | |
| = | ||
| ქართველთა ღმრთისა, დავითის ვის მზე მსახურებს სარებლად, | <> | ქართველთა ღმრთისა დავითის, ვის – მზე – მსახურებს სარებლად, |
| ესე ამბავი გავლექსე მე მათად საკამათებლად, | = | ესე ამბავი გავლექსე მე მათად საკამათებლად, |
| ვინ არის აღმოსავლეთით დასავლეთს ზართა მარებლად, | ვინ არის აღმოსავლეთით დასავლეთს ზართა მარებლად, | |
| ორგულთა მათთა დამწველად, ერთგულთა გამახარებლად. | <> | ორგულთა მათთა დამწველად, ერთგულთა გმახარებლად. |
| = | ||
| დავითის ქნანი ვითა ვთქვნე სიჩალხე-სიხაფეთანი! | <> | დავითის ქნანი, ვითა ვთქვნე სიჩალხე-სიხაფეთანი! |
| ესე ამბავნი უცხონი, უცხოთა ხელმწიფეთანი, | = | ესე ამბავნი უცხონი, უცხოთა ხელმწიფეთანი, |
| პირველ ზნენი და საქმენი, ქებანი მათ მეფეთანი, | პირველ ზნენი და საქმენი, ქებანი მათ მეფეთანი, | |
| ვპოვენ და ლექსად გარდავთქვენ, ამითა ვილაყფეთანი. | ვპოვენ და ლექსად გარდავთქვენ, ამითა ვილაყფეთანი. | |
| ესე ასეთი სოფელი, არვისგან მისანდობელი, | <> | ესე ასეთი სოფელი არვისგან მისანდობელი, |
| წამია კაცთა თვალისა და წამწამისა მსწრობელი! | = | წამია კაცთა თვალისა და წამწამისა მსწრობელი! |
| რასა ვინ ეძებთ, რას აქნევთ? ბედია მაყივნებელი, | რასა ვინ ეძებთ, რას აქნევთ? ბედია მაყივნებელი, | |
| ვის არ შეუცვლის, კარგია, ორისავ იყოს მხლებელი. | ვის არ შეუცვლის, კარგია, ორისავ იყოს მხლებელი. | |
| ამირან დარეჯანის ძე მოსეს უქია ხომელსა, | <> | ამირან დარეჯანის ძე მოსეს უქია ხონელსა, |
| აბდულ-მესია – შავთელსა, ლექსი მას უქეს რომელსა, | = | აბდულ-მესია – შავთელსა, ლექსი მას უქეს რომელსა, |
| დილარგეთ – სარგის თმოგველსა, მას ენადაუშრომელსა, | <> | დილარგეთ – სარგის თმოგველსა, მას ენა-დაუშრომელსა, |
| ტარიელ – მისსა რუსთველსა, მისთვის ცრემლშეუშრომელსა. | ტარიელ – მისსა რუსთველსა, მისთვის ცრემლ-შეუშრომელსა. |