| 2009 | = | 1966 |
| რომელმან შექმნა სამყარო ძალითა მით ძლიერითა, | რომელმან შექმნა სამყარო ძალითა მით ძლიერითა, | |
| ზეგარდმო არსნი სულითა ყვნა ზეცით მონაბერითა, | ზეგარდმო არსნი სულითა ყვნა ზეცით მონაბერითა, | |
| ჩვენ, კაცთა, მოგვცა ქვეყანა, გვაქვს უთვალავი ფერითა, | ჩვენ, კაცთა, მოგვცა ქვეყანა, გვაქვს უთვალავი ფერითა, | |
| მისგან არს ყოვლი ხელმწიფე სახითა მისმიერითა. | <> | მისგან არს ყოვლი ხელმწიფე სახითა მის მიერითა. |
| = | ||
| ჰე, ღმერთო ერთო, შენ შეჰქმენ სახე ყოვლისა ტანისა, | <> | ჰე ღმერთო ერთო, შენ შეჰქმენ სახე ყოვლისა ტანისა, |
| შენ დამიფარე, ძლევა მეც დათრგუნვად მე სატანისა, | = | შენ დამიფარე, ძლევა მეც დათრგუნვად მე სატანისა, |
| მომეც მიჯნურთა სურვილი, სიკვდიდმდე გასატანისა, | <> | მომეც მიჯნურთა სურვილი, სიკვდიმდე გასატანისა, |
| ცოდვათა შესუბუქება, მუნ თანაწასატანისა. | ცოდვათა შემსუბუქება, მუნ თანა წასატანისა. | |
| = | ||
| ვის შვენის, – ლომსა, – ხმარება შუბისა, ფარ-შიმშერისა, | ვის შვენის, – ლომსა, – ხმარება შუბისა, ფარ-შიმშერისა, | |
| – მეფისა მზის თამარისა, ღაწვბალახშ-თმაგიშერისა, – | <> | – მეფისა მზის თამარისა, ღაწვ-ბალახშ, თმა-გიშერისა, – |
| მას, არა ვიცი, შევმართო შესხმა ხოტბისა შერისა?! | მას, არა ვიცი, შევჰკადრო შესხმა ხოტბისა, შერისა? | |
| მისთა მჭვრეტელთა ყანდისა მირთმა ხამს, მართ მიშერისა. | = | მისთა მჭვრეტელთა ყანდისა მირთმა ხამს, მართ მიშერისა. |
| თამარს ვაქებდეთ მეფესა სისხლისა ცრემლდათხეული, | <> | თამარს ვაქებდეთ მეფესა სისხლისა ცრემლ-დათხეული, |
| ვთქვენი ქებანი ვისნი მე არავად გამორჩეული. | ვთქვენი ქებანი ვისნი მე არ-ავად გამორჩეული. | |
| მელნად ვიხმარე გიშრის ტბა და კალმად მინა რხეული, | მელნად ვიხმარე გიშრის ტბა და კალმად მე ნა რხეული, | |
| ვინცა ისმინოს, დაესვას ლახვარი გულსა ხეული. | = | ვინცა ისმინოს, დაესვას ლახვარი გულსა ხეული. |
| მიბრძანეს მათად საქებრად თქმა ლექსებისა ტკბილისა, | მიბრძანეს მათად საქებრად თქმა ლექსებისა ტკბილისა, | |
| ქება წარბთა და წამწამთა, თმათა და ბაგე-კბილისა, | ქება წარბთა და წამწამთა, თმათა და ბაგე-კბილისა, | |
| ბროლ-ბალახშისა თლილისა, მის მიჯრით მიწყობილისა. | ბროლ-ბალახშისა თლილისა, მის მიჯრით მიწყობილისა. | |
| გასტეხს ქვასაცა მაგარსა გვრდემლი ტყვივისა ლბილისა. | <> | გასტეხს ქვასაცა მაგარსა გვრდემლი ტყვიისა ლბილისა. |
| = | ||
| აწ ენა მინდა გამოთქმად, გული და ხელოვანება, – | აწ ენა მინდა გამოთქმად, გული და ხელოვანება, – | |
| ძალი მომეც და შეწევნა, შენგნით მაქვს, მივსცე გონება; | <> | ძალი მომეც და შეწევნა შენგნით მაქვს, მივსცე გონება; |
| მით შევეწივნეთ ტარიელს, ტურფადცა უნდა ხსენება; | მით შევეწივნეთ ტარიელს, ტურფადცა უნდა ხსენება, | |
| მათ სამთა გმირთა მნათობთა სჭირს ერთმანერთის მონება. | = | მათ სამთა გმირთა მნათობთა სჭირს ერთმანერთის მონება. |
| მო, დავსხდეთ, ტარიელისთვის ცრემლი გვდის შეუშრობილი; | <> | მო, დავსხდეთ, ტარიელისთვის ცრემლი გვდის შეუშრობელი; |
| მისებრი მართ დაბადებით ვინმცა ყოფილა შობილი! | = | მისებრი მართ დაბადებით ვინმცა ყოფილა შობილი! |
| დავჯე, რუსთველმან გავლექსე, მისთვის გულლახვარსობილი, | <> | დავჯე, რუსთველმან გავლექსე, მისთვის გულ-ლახვარ-სობილი, |
| აქამდის ამბვად ნათქვამი, აწ მარგალიტი წყობილი. | აქამდის ამბად ნათქვამი, აწ მარგალიტი წყობილი. | |
| = | ||
| მე, რუსთველი, ხელობითა ვიქ საქმესა ამადარი: | <> | მე, რუსთველი, ხელობითა ვიქმ საქმესა ამა დარი: |
| ვის მორჩილობს ჯარი სპათა, მისთვის ვხელობ მისთვის მკვდარი; | ვის მორჩილობს ჯარი სპათა, მისთვის ვხელობ, მისთვის მკვდარი; | |
| დაუძლურდი, მიჯნურთათვის კვლა წამალი არსით არი, | დავუძლურდი, მიჯნურთათვის კვლა წამალი არსით არი, | |
| ანუ მომცეს განკურნება, ანუ მიწა მე სამარი. | = | ანუ მომცეს განკურნება, ანუ მიწა მე სამარი. |
| ესე ამბავი სპარსული, ქართულად ნათარგმანები, | ესე ამბავი სპარსული, ქართულად ნათარგმანები, | |
| ვით მარგალიტი ობოლი, ხელისხელ საგოგმანები, | <> | ვით მარგალიტი ობოლი, ხელის-ხელ საგოგმანები, |
| ვპოვე და ლექსად გარდავთქვი, საქმე ვქმენ საჭოჭმანები, | = | ვპოვე და ლექსად გარდავთქვი, საქმე ვქმენ საჭოჭმანები, |
| ჩემმან ხელმქმნელმან დამმართოს ლაღმან და ლამაზმა ნები. | <> | ჩემმან ხელ-მქმნელმან დამმართოს ლაღმან და ლამაზმა ნები. |
| = | ||
| თვალთა, მისგან უნათლოთა, ენატრამცა ახლად ჩენა; | <> | თვალთა მისგან უნათლოთა, ენატრამცა ახლად ჩენა; |
| აჰა, გული გამიჯნურდა, მიხვდომია ველთა რბენა! | = | აჰა, გული გამიჯნურდა, მიხვდომია ველთა რბენა! |
| მიაჯეთ ვინ, ხორცთა დაწვა კმარის, მისცეს სულთა ლხენა. | მიაჯეთ ვინ, ხორცთა დაწვა კმარის, მისცეს სულთა ლხენა. | |
| სამთა ფერთა საქებელთა ლამის, ლექსთა უნდა ლევნა. | <> | სამთა ფერთა საქებელთა ლამის ლექსთა უნდა ვლენა. |
| = | ||
| რაცა ვისცა ბედმან მისცეს, დასჯერდეს და მას უბნობდეს: | <> | რაცა ვის რა ბედმან მისცეს, დასჯერდეს და მას უბნობდეს: |
| მუშა მიწყივ მუშაკობდეს, მეომარი გულოვნობდეს; | = | მუშა მიწყივ მუშაკობდეს, მეომარი გულოვნობდეს; |
| კვლა მიჯნურსა მიჯნურობა უყვარდეს და გამოსცნობდეს, | კვლა მიჯნურსა მიჯნურობა უყვარდეს და გამოსცნობდეს, | |
| არცა ვისგან დაეწუნოს, არცა სხვასა უწუნობდეს. | <> | არცა ვისგან დაიწუნოს, არცა სხვასა უწუნობდეს. |
| = | ||
| შაირობა პირველადვე სიბრძნისაა ერთი დარგი, | შაირობა პირველადვე სიბრძნისაა ერთი დარგი, | |
| საღმრთო, საღმრთოდ გასაგონი, მსმენელთათვის დიდი მარგი, | საღმრთო, საღმრთოდ გასაგონი, მსმენელთათვის დიდი მარგი, | |
| კვლა აქაცა ეამების, ვინცა ისმენს კაცი ვარგი; | კვლა აქაცა ეამების, ვინცა ისმენს კაცი ვარგი; | |
| გრძელი სიტყვა მოკლედ ითქმის, შაირია ამად კარგი. | გრძელი სიტყვა მოკლედ ითქმის, შაირია ამად კარგი. | |
| ვითა ცხენსა შარა გრძელი და გამოსცდის დიდი რბევა, | ვითა ცხენსა შარა გრძელი და გამოსცდის დიდი რბევა, | |
| მობურთალსა – მოედანი, მართლად ცემა, მარჯვედ ქნევა, | მობურთალსა – მოედანი, მართლად ცემა, მარჯვედ ქნევა, | |
| მართ აგრევე მელექსესა – ლექსთა გრძელთა თქმა და ხევა, | მართ აგრევე მელექსესა – ლექსთა გრძელთა თქმა და ხევა, | |
| რა მისჭირდეს საუბარი და დაუწყოს ლექსმან ლევა. | <> | რა მისჭირდეს საუბარი და დაუწყოს ლექსმან ლევა... |
| = | ||
| მაშინღა ნახეთ მელექსე და მისი მოშაირობა, | მაშინღა ნახეთ მელექსე და მისი მოშაირობა, | |
| რა ვეღარ მიხვდეს ქართულსა, დაუწყოს ლექსმან ძვირობა, | რა ვეღარ მიხვდეს ქართულსა, დაუწყოს ლექსმან ძვირობა, | |
| არ შეამოკლოს ქართული, არა ქმნას სიტყვამცირობა, | <> | არ შეამოკლოს ქართული, არა ქმნას სიტყვა-მცირობა, |
| ხელმარჯვედ სცემდეს ჩოგანსა, იხმაროს დიდი გმირობა. | ხელ – მარჯვედ სცემდეს ჩოგანსა, იხმაროს დიდი გმირობა. | |
| = | ||
| მოშაირე არა ჰქვიან, თუ სადმე თქვას ერთი, ორი; | მოშაირე არა ჰქვიან, თუ სადმე თქვას ერთი, ორი; | |
| თავი ყოლა ნუ ჰგონია მელექსეთა კარგთა სწორი; | თავი ყოლა ნუ ჰგონია მელექსეთა კარგთა სწორი; | |
| განაღა თქვას ერთი, ორი, უმსგავსო და შორი-შორი, | განაღა თქვას ერთი, ორი, უმსგავსო და შორი-შორი, | |
| მაგრა იტყვის: „ჩემი სჯობსო“, უცილობლობს ვითა ჯორი. | მაგრა იტყვის: „ჩემი სჯობსო“, უცილობლობს ვითა ჯორი. | |
| მეორე ლექსი, ცოტაი – ნაწილი მოშაირეთა, | <> | მეორე ლექსი ცოტაი, ნაწილი მოშაირეთა, |
| არ ძალუც სრულქმნა სიტყვათა, გულისა გასაგმირეთა, – | არ ძალ–უც სრულ-ქმნა სიტყვათა, გულისა გასაგმირეთა, | |
| ვამსგავსე მშვილდი ბედითი ყმაწვილთა მონადირეთა: | = | ვამსგავსე მშვილდი ბედითი ყმაწვილთა მონადირეთა: |
| დიდსა ვერ მოჰკლვენ, ხელად აქვს ხოცა ნადირთა მცირეთა. | დიდსა ვერ მოჰკლვენ, ხელად აქვს ხოცა ნადირთა მცირეთა. | |
| მესამე ლექსი კარგია სანადიმოდ, სამღერელად, | <> | მესამე ლექსი კარგი არს სანადიმოდ, სამღერელად, |
| სააშიკოდ, სალაღობოდ, ამხანაგთა სათრეველად; | = | სააშიკოდ, სალაღობოდ, ამხანაგთა სათრეველად; |
| ჩვენ მათიცა გვეამების, რაცა ოდენ თქვან ნათელად. | ჩვენ მათიცა გვეამების, რაცა ოდენ თქვან ნათელად. | |
| მოშაირე არა ჰქვიან, ვერას იტყვის ვინცა გრძელად. | მოშაირე არა ჰქვიან, ვერას იტყვის ვინცა გრძელად. | |
| ხამს, მელექსე ნაჭირვებსა მისსა ცუდად არ აბრკმობდეს, | ხამს, მელექსე ნაჭირვებსა მისსა ცუდად არ აბრკმობდეს, | |
| ერთი უჩნდეს სამიჯნურო, ერთსა ვისმე აშიკობდეს, | ერთი უჩნდეს სამიჯნურო, ერთსა ვისმე აშიკობდეს, | |
| ყოვლსა მისთვის ხელოვნობდეს, მას აქებდეს, მას ამკობდეს, – | ყოვლსა მისთვის ხელოვნობდეს, მას აქებდეს, მას ამკობდეს, – | |
| მისგან კიდე ნურა უნდა, – მისთვის ენამუსიკობდეს. | <> | მისგან კიდე ნურა უნდა, – მისთვის ენა-მუსიკობდეს. |
| = | ||
| ჩემი აწ ცანით ყველამან, მას ვაქებ, ვინცა მიქია; | <> | ჩემი აწ ცანით ყოველმან, მას ვაქებ, ვინცა მიქია; |
| ესე მიჩს დიდად სახელად, არ თავი გამიქიქია! | = | ესე მიჩს დიდად სახელად, არ თავი გამიქიქია! |
| იგია ჩემი სიცოცხლე, უწყალო ვითა ჯიქია; | იგია ჩემი სიცოცხლე, უწყალო ვითა ჯიქია; | |
| მისი სახელი შეფარვით ქვემორე მითქვამს, მიქია. | მისი სახელი შეფარვით ქვემორე მითქვამს, მიქია. | |
| ვთქვა მიჯნურობა პირველი და ტომი გვართა ზენათა, | ვთქვა მიჯნურობა პირველი და ტომი გვართა ზენათა, | |
| ძნელად სათქმელი, საჭირო გამოსაგები ენათა; | ძნელად სათქმელი, საჭირო გამოსაგები ენათა; | |
| იგია საქმე საზეო, მომცემი აღმაფრენათა; | იგია საქმე საზეო, მომცემი აღმაფრენათა; | |
| ვინცა ეცდების, თმობამცა ჰქონდა მრავალთა წყენათა. | ვინცა ეცდების, თმობამცა ჰქონდა მრავალთა წყენათა. | |
| მას ერთსა მიჯნურობასა ჭკვიანნი ვერ მიხვდებიან, | მას ერთსა მიჯნურობასა ჭკვიანნი ვერ მიხვდებიან, | |
| ენა დაშვრების, მსმენლისა ყურნიცა დავალდებიან; | ენა დაშვრების, მსმენლისა ყურნიცა დავალდებიან; | |
| ვთქვნე ხელობანი ქვენანი, რომელნი ხორცთა ხვდებიან; | ვთქვნე ხელობანი ქვენანი, რომელნი ხორცთა ხვდებიან; | |
| მართ მასვე ჰბაძვენ, თუ ოდენ არ სიძვენ, შორით ბნდებიან. | <> | მართ მასვე ჰბაძავენ, თუ ოდეს არ სიძვენ, შორით ბნდებიან. |
| = | ||
| მიჯნური შმაგსა გვიქვიან არაბულითა ენითა, | <> | მიჯნური შმაგსა გვიქვიან არაბულითა ენითა. |
| მით რომე შმაგობს მისისა ვერმიხვდომისა წყენითა; | მით რომე შმაგობს მისისა ვერ-მიხვდომისა წყენითა; | |
| ზოგსა აქვს საღმრთო სიახლე, დაშვრების აღმაფრენითა, | ზოგთა აქვს საღმრთო სიახლე, დაშვრების აღმაფრენითა, | |
| კვლა ზოგთა ქვეუც ბუნება კეკლუცთა ზედა ფრფენითა. | კვლა ზოგთა ქვე უც ბუნება კეკლუცთა ზედა ფრფენითა. | |
| = | ||
| მიჯნურსა თვალად სიტურფე მართებს, მართ ვითა მზეობა, | მიჯნურსა თვალად სიტურფე მართებს, მართ ვითა მზეობა, | |
| სიბრძნე, სიუხვე, სიმდიდრე, სიყმე და მოცალეობა, | <> | სიბრძნე, სიუხვე, სიმდიდრე, სიყმე და მოცალეობა. |
| ენა, გონება, დათმობა, მძლეთა მებრძოლთა მძლეობა. | = | ენა, გონება, დათმობა, მძლეთა მებრძოლთა მძლეობა. |
| ვისცა ეს სრულად არა სჭირს, აკლია მიჯნურთ ზნეობა. | ვისცა ეს სრულად არა სჭირს, აკლია მიჯნურთ ზნეობა. | |
| მიჯნურობა არის ტურფა, საცოდნელად ძნელი გვარი; | მიჯნურობა არის ტურფა, საცოდნელად ძნელი გვარი; | |
| მიჯნურობა სხვა რამეა, არ სიძვისა დასადარი: | მიჯნურობა სხვა რამეა, არ სიძვისა დასადარი: | |
| იგი სხვაა, სიძვა სხვაა, შუა უზის დიდი ზღვარი, | იგი სხვაა, სიძვა სხვაა, შუა უზის დიდი ზღვარი, | |
| ნუვინ გარევთ ერთმანერთსა, გესმის ჩემი ნაუბარი? | <> | ნუვინ გარევთ ერთმანერთსა! გესმის ჩემი ნაუბარი? |
| = | ||
| ხამს მიჯნური ხანიერი, არ მეძავი, ბილწი, მრუში, | ხამს მიჯნური ხანიერი, არ მეძავი, ბილწი, მრუში, | |
| რა მოშორდეს მოყვარესა, გაამრავლოს სულთქმა, უში, | რა მოშორდეს მოყვარესა, გაამრავლოს სულთქმა, უში, | |
| გული ერთსა დააჯეროს, კუშტი მიხვდეს, თუნდა ქუში; | გული ერთსა დააჯეროს, კუშტი მიხვდეს, თუნდა ქუში; | |
| მძულს უგულო სიყვარული, ხვევნა-კოცნა, მტლაში-მტლუში. | <> | მძულს უგულო სიყვარული, ხვევნა, კოცნა, მტლაში–მტლუში. |
| = | ||
| მას ცოცხალი ნუ ელევის, რაცა პირველ შეუყვარდეს, | +- | |
| ნუცა ლხინსა აუზვავდეს, ნუცა ჭირსა შეუზარდეს, | ||
| მისთვის დასთმოს ყველაკაი, მისთვის ველთა გამოვარდეს, | ||
| ნურა გავა, სოფელიცა მისი კერძი გარდაქარდეს. | ||
| ამა საქმესა მიჯნური ნუ უხმობს მიჯნურობასა: | = | ამა საქმესა მიჯნური ნუ უხმობს მიჯნურობასა: |
| დღეს ერთი უნდეს, ხვალე სხვა, სთმობდეს გაყრისა თმობასა; | დღეს ერთი უნდეს, ხვალე სხვა, სთმობდეს გაყრისა თმობასა; | |
| ესე მღერასა ბედითსა ჰგავს, ვაჟთა ყმაწვილობასა. | ესე მღერასა ბედითსა ჰგავს, ვაჟთა ყმაწვილობასა. | |
| კარგი მიჯნური იგია, ვინ იქს სოფლისა თმობასა. | <> | კარგი მიჯნური იგია, ვინ იქმს სოფლისა თმობასა. |
| = | ||
| არს პირველი მიჯნურობა არდაჩენა, ჭირთა მალვა, | <> | არს პირველი მიჯნურობა არ-დაჩენა ჭირთა, მალვა, |
| თავისწინა იგონებდეს, ნიადაგმცა ჰქონდა ხალვა, | თავის-წინა იგონებდეს, ნიადაგმცა ჰქონდა ხალვა, | |
| შორით ბნედა, შორით კვდომა, შორით დაგვა, შორით ალვა, | = | შორით ბნედა, შორით კვდომა, შორით დაგვა, შორით ალვა, |
| დასთმოს წყრომა მოყვრისაგან, მისი ჰქონდეს შიში, კრძალვა. | <> | დათმოს წყრომა მეფეთაგან, მისი ჰქონდეს შიში, კრძალვა. |
| = | ||
| ხამს, თავისსა ხვაშიადსა არვის თანა ამჟღავნებდეს, | <> | ხამს, თავისსა ხვაშიადსა არვისთანა ამჟღავნებდეს, |
| არ ბედითად „ჰაჲჰაჲ“ ზმიდეს, მოყვარესა აყივნებდეს, | არ ბედითად „ჰაის“ ზმიდეს, მოყვარესა აყივნებდეს, | |
| არსით აჩნდეს მიჯნურობა, არასადა იფერებდეს, | = | არსით აჩნდეს მიჯნურობა, არასადა იფერებდეს, |
| მისთვის ჭირი ლხინად უჩნდეს, მისთვის ცეცხლსა მოიდებდეს. | მისთვის ჭირი ლხინად უჩნდეს, მისთვის ცეცხლსა მოიდებდეს. | |
| მას უშმაგო ვით მიენდოს, ვინ მოყვარე გაამჩივნოს? | მას უშმაგო ვით მიენდოს, ვინ მოყვარე გაამჩივნოს? | |
| ამის მეტი რამცა ირგო: მას ავნოს და თვითცა ივნოს. | ამის მეტი რამცა ირგო: მას ავნოს და თვითცა ივნოს. | |
| რათამეღა ასახელოს, რა სიტყვითა მოაყივნოს? | რათამეღა ასახელოს, რა სიტყვითა მოაყივნოს? | |
| რა გავა, თუ მოყვარესა კაცმან გული არ ატკივნოს! | <> | რა ჰგავა, თუ მოყვარესა კაცმან გული არ ატკივნოს! |
| = | ||
| მიკვირს, კაცი რად იფერებს საყვარლისა სიყვარულსა: | მიკვირს, კაცი რად იფერებს საყვარლისა სიყვარულსა: | |
| ვინცა უყვარს, რად აყივნებს მისთვის მკვდარსა, მისთვის წყლულსა?! | <> | ვინცა უყვარს, რად აყივნებს მისთვის მკვდარი, მისთვის წყლულსა?! |
| თუ არ უყვარს, რად არა სძულს? რად აყივნებს, რაცა სძულსა?! | = | თუ არ უყვარს, რად არა სძულს? რად აყივნებს, რაცა სძულსა?! |
| ავსა კაცსა ავი სიტყვა ურჩევნია სულსა, გულსა. | ავსა კაცსა ავი სიტყვა ურჩევნია სულსა, გულსა. | |
| თუ მოყვარე მოყვრისათვის ტირს, ტირილსა ემართლების; | თუ მოყვარე მოყვრისათვის ტირს, ტირილსა ემართლების; | |
| სიარული, მარტოობა შვენის, გაჭრად დაეთვლების; | სიარული, მარტოობა შვენის, გაჭრად დაეთვლების; | |
| იგონებდეს, მისგან კიდე ნურად ოდეს მოეცლების; | <> | იგონებდეს, მისგან კიდე ნურაოდეს მოეცლების, |
| არ დააჩნდეს მიჯნურობა, სჯობს, თუ კაცთა ეახლების. | არ დააჩნდეს მიჯნურობა, სჯობს, თუ კაცსა ეახლების. | |
| ამბავი პირველი როსტევან არაბთა მეფისა | ამბავი როსტევან არაბთა მეფისა | |
| იყო არაბეთს როსტევან, მეფე ღმრთისაგან სვიანი, | = | იყო არაბეთს როსტევან, მეფე ღმრთისაგან სვიანი, |
| მაღალი, უხვი, მდაბალი, ლაშქარმრავალი, ყმიანი, | <> | მაღალი, უხვი, მდაბალი, ლაშქარ-მრავალი, ყმიანი. |
| მოსამართლე და მოწყალე, მორჭმული, განგებიანი, | = | მოსამართლე და მოწყალე, მორჭმული, განგებიანი, |
| თვით მეომარი უებრო, კვლა მოუბარი წყლიანი. | თვით მეომარი უებრო, კვლა მოუბარი წყლიანი. | |
| სხვა ძე არ ესვა მეფესა, მართ ოდენ მარტოდ ასული, | სხვა ძე არ ესვა მეფესა, მართ ოდენ მარტოდ ასული, | |
| სოფლისა მნათი მნათობი, მზისაცა დასთა დასული; | სოფლისა მნათი მნათობი, მზისაცა დასთა დასული; | |
| მან მისთა მჭვრეტთა წაუღის გული, გონება და სული, | მან მისთა მჭვრეტთა წაუღის გული, გონება და სული, | |
| ბრძენი ხამს მისად მაქებრად და ენა ბევრად ასული. | ბრძენი ხამს მისად მაქებრად და ენა ბევრად ასული. | |
| მისი სახელი – თინათინ, არს ესე საცოდნარია! | მისი სახელი – თინათინ, არს ესე საცოდნარია! | |
| რა გაიზარდა, გაივსო, მზე მისგან საწუნარია. | რა გაიზარდა, გაივსო, მზე მისგან საწუნარია. | |
| მეფემან უხმნა ვაზირნი, თვით ზის ლაღი და წყნარია, | მეფემან უხმნა ვაზირნი, თვით ზის ლაღი და წყნარია, | |
| გვერდსა დაისხნა, დაუწყო მათ ამო საუბნარია. | გვერდსა დაისხნა, დაუწყო მათ ამო საუბნარია. | |
| უბრძანა: „გკითხავ საქმესა, ერთგან სასაუბნაროსა: | უბრძანა: „გკითხავ საქმესა, ერთგან სასაუბნაროსა: | |
| რა ვარდმან მისი ყვავილი გაახმოს, დაამჭნაროსა, | რა ვარდმან მისი ყვავილი გაახმოს, დაამჭნაროსა, | |
| იგი წავა და სხვა მოვა ტურფასა საბაღნაროსა; | იგი წავა და სხვა მოვა ტურფასა საბაღნაროსა; | |
| მზე ჩაგვისვენდა, ბნელსა ვსჭვრეტთ, ღამესა ჩვენ უმთვაროსა. | <> | მზე ჩაგვისვენდა, ბნელსა ვსვჭვრეტთ ღამესა უთენაროსა |
| = | ||
| მე გარდასრულ ვარ, სიბერე მჭირს, ჭირთა უფრო ძნელია, | <> | “მე გარდასრულვარ, სიბერე მჭირს, ჭირთა უფრო ძნელია, |
| დღეს არა, ხვალე მოვკვდები, სოფელი ასრე მქმნელია; | = | დღეს არა, ხვალე მოვკვდები, სოფელი ასრე მქმნელია; |
| რაღაა იგი სინათლე, რასაცა ახლავს ბნელია?! | რაღაა იგი სინათლე, რასაცა ახლავს ბნელია?! | |
| ჩემი ძე დავსვათ ხელმწიფედ, ვისგან მზე საწუნელია!“ | <> | ჩემი ძე დავსვათ ხელმწიფედ, ვისგან მზე საწუნელია“. |
| = | ||
| ვაზირთა ჰკადრეს: „მეფეო, რად ჰბრძანეთ თქვენი ბერობა? | ვაზირთა ჰკადრეს: „მეფეო, რად ჰბრძანეთ თქვენი ბერობა? | |
| ვარდი თუ გახმეს, ეგრეცა გვმართებს აზომცა ჯერობა: | <> | ვარდი თუ გახმეს, ეგრეცა გვმართებს მისივე ჯერობა: |
| მისივე მეტობს ყოველსა სული და ტურფაფერობა. | მისივე მეტობს ყვავილთა სული და ტურფა ფერობა. | |
| მთვარესა მცხრალსა ვარსკვლავმან ვითამცა ჰკადრა მტერობა?! | = | მთვარესა მცხრალსა ვარსკვლავმან ვითამცა ჰკადრა მტერობა?! |
| მაგას ნუ ჰბრძანებთ, მეფეო, ჯერთ ვარდი არ დაგჭნობია, | <> | “მაგას ნუ ჰბრაძანებთ, მეფეო, ჯერთ ვარდი არ დაგჭნობია, |
| თქვენი თათბირი ავიცა სხვისა კარგისა მჯობია; | = | თქვენი თათბირი ავიცა სხვისა კარგისა მჯობია; |
| ხმდა განაღამცა საქმნელად, რაცა თქვენ გულსა გლმობია: | ხმდა განაღამცა საქმნელად, რაცა თქვენ გულსა გლმობია: | |
| სჯობს და მას მიეც მეფობა, ვისგან მზე შენაფლობია! | <> | სჯობს და მას მიეც მეფობა, ვისგან მზე შენაფლობია. |
| = | ||
| თუცა ქალია, ხელმწიფედ მართ ღმრთისა დანაბადია; | <> | “თუცა ქალია, ხელმწიფედ მართ ღმრთისა დანაბადია; |
| არ გათნევთ, იცის მეფობა, უთქვენოდ გვითქვამს კვლა დია; | = | არ გათნევთ, იცის მეფობა, უთქვენოდ გვითქვამს კვლა დია; |
| შუქთა მისთაებრ საქმეცა მისი მზებრ განაცხადია. | შუქთა მისთაებრ საქმეცა მისი მზებრ განაცხადია. | |
| ლეკვი ლომისა სწორია, ძუ იყოს, თუნდა ხვადია“. | ლეკვი ლომისა სწორია, ძუ იყოს, თუნდა ხვადია“. | |
| ავთანდილ იყო სპასპეტი, ძე ამირსპასალარისა, | <> | ავთანდილ იყო სპასპეტი, ძე ამირ-სპასალარისა, |
| საროსა მჯობი ნაზარდი, მსგავსი მზისა და მთვარისა, | = | საროსა მჯობი ნაზარდი, მსგავსი მზისა და მთვარისა, |
| ჯერთ უწვერული, სადარო ბროლ-მინად საცნობარისა; | <> | ჯერთ უწვერული, სადარო ბროლ-მინა საცნობარისა; |
| მას თინათინის შვენება ჰკლვიდის, წამწამთა ჯარისა. | მას თინათინის გონება ჰკლვიდის წამწამთა ჯარისა. | |
| = | ||
| გულსა მისსა მიჯნურობა მისი ჰქონდა დამალულად; | გულსა მისსა მიჯნურობა მისი ჰქონდა დამალულად; | |
| რა მოშორდის, ვერმჭვრეტელმან ვარდი შექმნის ფერნაკლულად; | <> | რა მოშორდის, ვერ-მჭვრეტელმან ვარდი შექმნის ფერ-ნაკლულად; |
| ნახის, ცეცხლი გაუახლდის, წყლული გახდის უფრო წყლულად. | = | ნახის, ცეცხლი გაუახლდის, წყლული გახდის უფრო წყლულად. |
| საბრალოა, სიყვარული კაცსა შეიქს გულმოკლულად! | <> | საბრალოა, სიყვარული კაცსა შეიქმს გულ-მოკლულად! |
| = | ||
| რა მეფედ დასმა მეფემან ბრძანა მისისა ქალისა, | რა მეფედ დასმა მეფემან ბრძანა მისისა ქალისა, | |
| ავთანდილს მიხვდა სიამე, ვსება სჭირს მის სოქალისა; | ავთანდილს მიხვდა სიამე, ვსება სჭირს მის სოქალისა; | |
| თქვა: „ზედა-ზედა მომხვდების ნახვა მის ბროლ-ფიქალისა, | თქვა: „ზედა-ზედა მომხვდების ნახვა მის ბროლ-ფიქალისა, | |
| ნუთუ ვით ვპოვო წამალი მე ჩემი, ფერგამქრქალისა!“ | <> | ნუთუ მით ვპოვო წამალი მე ჩემის ფერ-გამქრქალისა!“ |
| = | ||
| არაბეთს გასცა ბრძანება დიდმან არაბთა მფლობელმან: | არაბეთს გასცა ბრძანება დიდმან არაბთა მფლობელმან: | |
| „თინათინ ჩემი ხელმწიფედ დავსვი მე, მისმან მშობელმან; | <> | “თინათინ ჩემი ხელმწიფედ დავსვი მე, მისმან მშობელმან; |
| მან გაანათლნეს ყოველნი, ვით მზემან მანათობელმან. | მან განანათლნეს ყოველნი, ვით მზემან მანათობელმან. | |
| მოდით და ნახეთ ყოველმან შემსხმელმან, შემამკობელმან!“ | მოდი და ნახეთ ყოველმან შემსხმელმან, შემამკობელმან!“ | |
| = | ||
| მოვიდეს სრულნი არაბნი, ჯარი გამრავლდა ხასისა: | მოვიდეს სრულნი არაბნი, ჯარი გამრავლდა ხასისა: | |
| ავთანდილ პირმზე, სპასპეტი ლაშქრისა ბევრათასისა, | <> | ავთანდილ პირ-მზე, სპასპეტი ლაშქრისა ბევრ-ათასისა, |
| ვაზირი სოგრატ, მოახლე მეფისა დასთა დასისა; | = | ვაზირი სოგრატ, მოახლე მეფისა დასთა დასისა; |
| მათ რომე დადგეს საჯდომი, თქვეს: „უთქმელია ფასისა!“ | მათ რომე დადგეს საჯდომი, თქვეს: „უთქმელია ფასისა!“ | |
| თინათინ მიჰყავს მამასა პირითა მით ნათელითა, | <> | თინათინ მიჰყავს მამასა პირითა მით ნათელითა, |
| დასვა და თავსა გვირგვინი დასდგა თავისა ხელითა, | = | დასვა და თავსა გვირგვინი დასდგა თავისა ხელითა, |
| მისცა სკიპტრა და შემოსა მეფეთა სამოსელითა. | მისცა სკიპტრა და შემოსა მეფეთა სამოსელითა. | |
| ქალი მზეებრ სჭვრეტს ყოველთა ცნობითა ზემხედველითა. | <> | ქალი მზეებრ სჭვრეტს ყოველთა ცნობითა ბრძნად მხედველითა. |
| = | ||
| უკუდგეს და თაყვანისსცეს მეფემან და მისთა სპათა, | <> | უკუდგეს და თაყვანის-სცეს მეფემან და მისთა სპათა, |
| დალოცეს და მეფედ დასვეს, ქება უთხრეს სხვაგნით სხვათა, | = | დალოცეს და მეფედ დასვეს, ქება უთხრეს სხვაგნით სხვათა, |
| ბუკსა ჰკრეს და წინწილანი დაატკბობდეს მათთა ხმათა. | ბუკსა ჰკრეს და წინწილანი დაატკბობდეს მათთა ხმათა. | |
| ქალი ტირს და ცრემლსა აფრქვევს, ხრის ყორნისა ბოლო-ფრთათა. | ქალი ტირს და ცრემლსა აფრქვევს, ხრის ყორნისა ბოლო-ფრთათა. | |
| მამისა ტახტსა საჯდომლად თავი არ ეღირსებოდა, | <> | მამისა ტახტსა საჯდომად თავი არ ეღირსებოდა, |
| ამად ტირს, ბაღი ვარდისა ცრემლითა აივსებოდა; | = | ამად ტირს, ბაღი ვარდისა ცრემლითა აივსებოდა; |
| მეფე სწვრთის: „მამა ყოველი ძისაგან ითავსებოდა, | მეფე სწვრთის: „მამა ყოველი ძისაგან ითავსებოდა, | |
| ამისად ქმნამდის დამწველი ცეცხლი არ დამევსებოდა“. | ამისად ქმნამდის დამწველი ცეცხლი არ დამევსებოდა“. | |
| უბრძანა: „ნუ სტირ, ასულო, ისმინე ჩემი თხრობილი: | უბრძანა: „ნუ სტირ, ასულო, ისმინე ჩემი თხრობილი: | |
| დღეს შენ ხარ მეფე არაბეთს, ჩემგან ხელმწიფედ ხმობილი, | დღეს შენ ხარ მეფე არაბეთს, ჩემგან ხელმწიფედ ხმობილი, | |
| აქათგან ესე სამეფო შენია მართ მონდობილი. | <> | აქათგან ესე სამეფო შენია მართ მონდობილი. |
| ხარმცა ბრძნად მქმნელი საქმისა, იყავ წყნარი და ცნობილი! | ხარმცა ბრძანად მქმნელი საქმისა, იყავ წყნარი და ცნობილი! | |
| = | ||
| ვარდთა და ნეხვთა ვინათგან მზე სწორად მოეფინების, | <> | “ვარდთა და ნეხვთა ვინათგან მზე სწორად მოეფინების, |
| დიდთა და წვრილთა წყალობა შენმცა ნუ მოგეწყინების! | = | დიდთა და წვრილთა წყალობა შენმცა ნუ მოგეწყინების! |
| უხვი ახსნილსა დააბამს, იგი თვით ების, ვინ ების. | <> | უხვი ახსნილსა დააბამს, იგი თვით ებნის, ვინ ების. |
| უხვად გასცემდი, ზღვათაცა შესდის და გაედინების. | = | უხვად გასცემდი, ზღვათაცა შესდის და გაედინების. |
| მეფეთა შიგან სიუხვე, ვით ედემს ალვა, რგულია; | <> | “მეფეთა შიგან სიუხვე, ვით ედემს ალვა, რგულია: |
| უხვსა მორჩილობს ყოველი, იგიცა, ვინ ორგულია; | = | უხვსა მორჩილობს ყოველი, იგიცა, ვინ ორგულია; |
| სმა-ჭამა – დიდად შესარგი, დება რა სავარგულია?! | სმა-ჭამა – დიდად შესარგი, დება რა სავარგულია?! | |
| რასაცა გასცემ, შენია, რაც არა, დაკარგულია!“ | <> | რასაცა გასცემ, შენია; რაც არა, დაკარგულია!“ |
| = | ||
| ამა მამისა სწავლასა ქალი ბრძნად მოისმინებდა, | ამა მამისა სწავლასა ქალი ბრძნად მოისმინებდა, | |
| ყურსა უპყრობდა, ისმენდა, წვრთასა არ მოიწყინებდა; | <> | ყურსა უპყრობდა, ისმენდა,წვრთასა არ მოიწყინებდა; |
| მეფე სმასა და მღერასა იქს, მეტად მოილხინებდა; | მეფე ხმასა და მღერასა იქმს, მეტად მოილხინებდა; | |
| თინათინ მზესა სწუნობდა, მაგრა მზე თინათინებდა. | = | თინათინ მზესა სწუნობდა, მაგრა მზე თინათინებდა. |
| მოიხმო მისი გამზრდელი, ერთგული, ნაერთგულევი, | მოიხმო მისი გამზრდელი, ერთგული, ნაერთგულევი, | |
| უბრძანა: „ჩემი საჭურჭლე, შენგან დანაბეჭდულევი, | უბრძანა: „ჩემი საჭურჭლე, შენგან დანაბეჭდულევი, | |
| მომართვი ჩემი ყველაი, ჩემი ნაუფლისწულევი!“ | <> | მომართვი ჩემი ყველაი, ჩემი ნაუფლისწულევი“. |
| მოართვეს, გასცა უზომო, უანგარიშო, ულევი. | = | მოართვეს, გასცა უზომო, უანგარიშო, ულევი. |
| მას დღე გასცემს ყველაკასა სივაჟისა მოგებულსა, | მას დღე გასცემს ყველაკასა სივაჟისა მოგებულსა, | |
| რომე სრულად ამოაგებს მცირესა და დიდებულსა. | რომე სრულად ამოაგებს მცირესა და დიდებულსა. | |
| მერმე ბრძანა: „ვიქ საქმესა, მამისაგან სწავლებულსა, | <> | მერმე ბრძანა: „ვიქმ საქმესა, მამისაგან სწავლებულსა, |
| ჩემსა ნუვინ ნუ დამალავს საჭურჭლესა დადებულსა!“ | ჩემსა ნუვინ ნუ დამალავს საჭურჭლესა დადებულსა“. | |
| = | ||
| უბრძანა: „წადით, გახსენით, რაცა სად საჭურჭლენია! | უბრძანა: „წადით, გახსენით, რაცა სად საჭურჭლენია! | |
| ამილახორო, მოასხი რემა, ჯოგი და ცხენია!“ | ამილახორო, მოასხი რემა, ჯოგი და ცხენია!“ | |
| მოიღეს, გასცა უზომო, სიუხვე არ მოსწყენია. | მოიღეს, გასცა უზომო, სიუხვე არ მოსწყენია. | |
| ლარსა ხვეტდიან ლაშქარნი, მართ ვითა მეკობრენია. | <> | ლარსა ჰხვეტდიან ლაშქარნი, მართ ვითა მეკობრენია. |
| = | ||
| ალაფობდეს საჭურჭლესა მისსა, ვითა ნათურქალსა, | ალაფობდეს საჭურჭლესა მისსა, ვითა ნათურქალსა, | |
| მას ტაიჭსა არაბულსა, ქვენაბამსა, ნასუქალსა, | <> | მას ტაიჭსა არაბულსა, ქვე-ნაბამსა, ნასუქალსა; |
| რომე ჰგვანდა სიუხვითა ბუქსა, ზეცით ნაბუქალსა; | = | რომე ჰგვანდა სიუხვითა ბუქსა, ზეცით ნაბუქალსა; |
| არ დაარჩენს ცალიერსა არ ყმასა და არცა ქალსა. | არ დაარჩენს ცალიერსა არ ყმასა და არცა ქალსა. | |
| დღე ერთ გარდახდა პურობა, სმა-ჭამა იყო, ხილობა, | <> | დღე ერთ გარდახდა. პურობა, სმა-ჭამა იყო, ხილობა, |
| ნადიმად მსხდომთა ლაშქართა მუნ დიდი შემოყრილობა. | = | ნადიმად მსხდომთა ლაშქართა მუნ დიდი შემოყრილობა. |
| მეფემან თავი დაჰკიდა და ჰქონდა დაღრეჯილობა. | მეფემან თავი დაჰკიდა და ჰქონდა დაღრეჯილობა. | |
| „ნეტარ, რა უმძიმს, რა სჭირსო?“ – შექმნეს ამისი ცილობა. | <> | “ნეტარ, რა უმძიმს, რა სჭირსო?“- შექმნეს ამისი ცილობა. |
| = | ||
| თავსა ზის პირმზე ავთანდილ, მჭვრეტთაგან მოსანდომია, | <> | თავსა ზის პირ-მზე ავთანდილ, მჭვრეტთაგან მოსანდომია, |
| სპათა სპასპეტი, ჩაუქი, ვითა ვეფხი და ლომია; | = | სპათა სპასპეტი, ჩაუქი, ვითა ვეფხი და ლომია; |
| ვაზირი ბერი სოგრატი თვით მას თანავე მჯდომია. | <> | ვაზირი ბერი სოგრატი თვით მასთანავე მჯდომია. |
| თქვეს, თუ: „რა უმძიმს მეფესა, ანუ რად ფერი ჰკრთომია?“ | თქვეს, თუ: „რა უმძიმს მეფესა, ანუ რად ფერი ჰკრთომია?“. | |
| = | ||
| თქვეს, თუ: „მეფე ცუდსა რასმე გონებასა ჩავარდნილა, | <> | თქვეს, თუ: „ მეფე ცუდსა რასმე გონებასა ჩავარდნილა, |
| თვარა აქა სამძიმარი მათი ყოლა არა ქმნილა“. | = | თვარა აქა სამძიმარი მათი ყოლა არა ქმნილა“. |
| ავთანდილ თქვა: „სოგრატ, ვჰკითხოთ, გვითხრას, ვინმცა შეგვეცილა? | <> | ავთანდილ თქვა: „სოგრატ, ვჰკითხოთ, გვითხრას, რადმცა შეგვეცილა? |
| ვჰკადროთ რამე სალაღობო, რასათვისმცა გაგვაწბილა?“ | = | ვჰკადროთ რამე სალაღობო, რასათვისმცა გაგვაწბილა?“ |
| ადგეს სოგრატ და ავთანდილ ტანითა მით კენარითა, | ადგეს სოგრატ და ავთანდილ ტანითა მით კენარითა, | |
| თითო აივსეს ჭიქები, მივლენ ქცევითა წყნარითა, | <> | თვითო აივსეს ჭიქები, მივლენ ქცევითა წყნარითა, |
| წინა მიუსხდეს მუხლმოყრით, პირითა მოცინარითა. | წინა მიუსხდეს მუხლ-მოყრით, პირითა მოცინარითა. | |
| ვაზირი ლაღობს ენითა, წყლიანად მოუბნარითა: | = | ვაზირი ლაღობს ენითა, წყლიანად მოუბნარითა: |
| „დაგიღრეჯია, მეფეო, აღარ გიცინის პირიო. | <> | “დაგიღრეჯია, მეფეო, აღარ გიცინის პირიო. |
| მართალ ხარ: წახდა საჭურჭლე თქვენი მძიმე და ძვირიო, | = | მართალ ხარ: წახდა საჭურჭლე თქვენი მძიმე და ძვირიო, |
| ყველასა გასცემს ასული თქვენი საბოძვარხშირიო; | <> | ყველასა გასცემს ასული თქვენი საბოძვარ-ხშირიო; |
| ყოლამცა მეფედ ნუ დასვი! თავსა რად უგდე ჭირიო?“ | = | ყოლამცა მეფედ ნუ დასვი! თავსა რად უგდე ჭირიო?“ |
| რა მეფემან მოისმინა, გაცინებით შემოხედნა, | რა მეფემან მოისმინა, გაცინებით შემოხედნა, | |
| გაუკვირდა: ვით მკადრაო, ან სიტყვანი ვით გაბედნა?! | გაუკვირდა: ვით მკადრაო, ან სიტყვანი ვით გაბედნა?! | |
| „კარგა ჰქმენო, – დაუმადლა, ბრძანებანი უიმედნა, – | <> | “კარგა ჰქმენო, – დაუმადლა, ბრძანებანი უიმედნა, – |
| ჩემი ზრახვა სიძუნწისა, ტყუვის, ვინცა დაიყბედნა! | ჩემი ზრახვა სიძუნწისა, ტყუის, ვინცა დაიყბედნა! | |
| = | ||
| ეგე არ მიმძიმს, ვაზირო, ესეა, რომე მწყენია: | <> | “ეგე არ მიმძიმს, ვაზირო, ესეა, რომე მწყენია: |
| სიბერე მახლავს, დავლიენ სიყმაწვილისა დღენია; | სიბერე მახლავს, დავლიენ სიყმაწვილისა დღენია, | |
| კაცი არ არის, სითგანცა საბრძანებელი ჩვენია, | კაცი არ არის, სითგანცა საბრძენებელი ჩვენია, | |
| რომე მას ჩემგან ესწავლნეს სამამაცონი ზნენია. | = | რომე მას ჩემგან ესწავლნეს სამამაცონი ზნენია. |
| ერთაი მიზის ასული, ნაზარდი სათუთობითა; | <> | “ერთაი მიზის ასული, ნაზარდი სათუთობითა; |
| ღმერთმან არ მომცა ყმაშვილი, – ვარ საწუთროსა გმობითა, – | ღმერთმან არ მომცა ყმა-შვილი, – ვარ საწუთროსა თმობითა, – | |
| ანუმცა მგვანდა მშვილდოსნად, ანუცა მობურთლობითა; | ანუმცა მგვანდა მშვილდოსნად, ანუ კვლა ბურთაობითა; | |
| ცოტასა შემწევს ავთანდილ ჩემგანვე ნაზარდობითა“. | = | ცოტასა შემწევს ავთანდილ ჩემგანვე ნაზარდობითა“. |
| ყმა მეფისა ბრძანებასა ლაღი წყნარად მოისმენდა, | ყმა მეფისა ბრძანებასა ლაღი წყნარად მოისმენდა, | |
| თავმოდრეკით გაიღიმნა, გაცინება დაუშვენდა, | <> | თავ-მოდრეკით გაიღიმნა, გაცინება დაუშვენდა, |
| თეთრთა კბილთა გამომკრთალსა შუქსა ველთა მოაფენდა. | თეთრთა კბილთათ გამომაკრთალსა შუქსა ველად მოაფენდა. | |
| მეფე ჰკითხავს: „რას იცინი, ანუ ჩემგან რა შეგრცხვენდა?“ | მეფე ჰკითხავს: „რას იცინი, ანუ ჩემგან რას შეგრცხვენდა?“ | |
| = | ||
| კვლა უბრძანა: „თავსა ჩემსა, რას იცინი, რა დამგმეო?“ | <> | კვლა უბრძანა: „თავსა ჩემსა, რას იცინი, რად დამგმეო?“ |
| ყმამან ჰკადრა: „მოგახსენებ და ფარმანი მიბოძეო, | ყმამან ჰკადრა:“მოგახსენებ და ფარმანი მიბოძეო, | |
| რაცა გკადრო, არ გეწყინოს, არ გარისხდე, არ გასწყრეო, | = | რაცა გკადრო, არ გეწყინოს, არ გარისხდე, არ გასწყრეო, |
| არ გამხადო კადნიერად, არ ამიკლო ამაზეო“. | არ გამხადო კადნიერად, არ ამიკლო ამაზეო“. | |
| უბრძანა: „რადმცა ვიწყინე თქმა შენგან საწყინარისა!“ | უბრძანა: „რადმცა ვიწყინე თქმა შენგან საწყინარისა!“ | |
| ფიცა მზე თინათინისა, მის მზისა მოწუნარისა. | ფიცა მზე თინათინისა, მის მზისა მოწუნარისა. | |
| ავთანდილ იტყვის: „დავიწყო კადრება საუბნარისა: | ავთანდილ იტყვის: „დავიწყო კადრება საუბნარისა: | |
| ნუ მოჰკვეხ მშვილდოსნობასა, თქმა სჯობს სიტყვისა წყნარისა. | <> | ნუ მოჰკვეხ მშვილდოსნობასა, თქმა სჯობს სიტყვისა წყნარისა. |
| = | ||
| მიწაცა თქვენი ავთანდილ თქვენ წინა მშვილდოსანია; | <> | “მიწაცა თქვენი ავთანდილ თქვენს წინა მშვილდოსანია; |
| ნაძლევი დავდვათ, მოვასხნეთ მოწმად თქვენნივე სპანია; | ნაძლევი დავდვათ, მოვასხნეთ მოწმად თქვენნივე ყმანია; | |
| მოასპარეზედ ვინ მგავსო? – ცუდნიღა უკუთქმანია. | მოაპარეზედ ვინ მგავსო? – ცუდნიღა უკუთქმანია. | |
| გარდამწყვედელი მისიცა ბურთი და მოედანია!“ | = | გარდამწყვედელი მისიცა ბურთი და მოედანია!“ |
| მეფე ლაღი და წყლიანი გამხიარულდა მეტადრე, | <> | |
| სიცილით უთხრა ავთანდილს: „შვილად გზრდი, მით შემეკადრე; | ||
| იცი, არ გიწყენ, გაზრდილო, მით შემომიხვე ზედადრე: | ||
| თუ არ გასწბილდე, მაჯობო, ბედი გეყოფის ბედადრე. | ||
| „მე არ შეგარჩენ შენ ჩემსა მაგისსა დაცილებასა. | – „მე არ შეგარჩენ შენ ჩემსა მაგისა დაცილებასა. | |
| ბრძანე, ვისროლოთ, ნუ იქო შედრეკილობა-კლებასა. | ბრძანე, ვისროლოთ, ნუ იქმო შედრეკილობა-კლებასა, | |
| კარგთა კაცთასა ვიქმოდეთ მოწმად ჩვენ თანა ხლებასა, | კარგთა ყმათასა ვიქმოდეთ მოწმად ჩვენთანა ხლებასა, | |
| მერმე გამოჩნდეს მოედანს, ვისძი უთხრობდენ ქებასა!“ | = | მერმე გამოჩნდეს მოედანს, ვისძი უთხრობდენ ქებასა!“ |
| ავთანდილცა დამორჩილდა, საუბარი გარდასწყვიდეს, | ავთანდილცა დამორჩილდა, საუბარი გარდასწყვიდეს, | |
| იცინოდეს, ყმაწვილობდეს, საყვარლად და კარგად ზმიდეს, | იცინოდეს, ყმაწვილობდეს, საყვარლად და კარგად ზმიდეს, | |
| ნაძლევიცა გააჩინეს, ამა პირსა დაასკვნიდეს: | ნაძლევიცა გააჩინეს, ამა პირსა დაასკვნიდეს: | |
| „ვინცა იყოს უარესი, თავშიშველი სამ დღე ვლიდეს!“ | <> | “ვინცა იყოს უარესი, თავ-შიშველი სამ დღე ვლიდეს!“ |
| = | ||
| მონადირეთა უბრძანა: „მინდორნი მოიარენით, | მონადირეთა უბრძანა: „მინდორნი მოიარენით, | |
| დასცევით ჯოგი ნადირთა, თავნი ამისთვის არენით!“ | <> | დასცევით ჯოგი ნადირთა, თავნი ამისთვის არენით“. |
| ლაშქარნი სამზოდ აწვივნეს: „მოდით და მოიჯარენით!“ | ლაშქარნი სამზოდ აწვივნეს: „მოდით და მოიჯარენით“. | |
| გაყარეს სმა და ნადიმი; მუნ ამოდ გავიხარენით. | გაყარეს სმა და ნადიმი. მუნ ამოდ გავიხარენით. | |
| როსტევან მეფისაგან და ავთანდილისაგან ნადირობა | ||
| დილასა ადრე მოვიდა იგი ნაზარდი სოსანი, | = | დილასა ადრე მოვიდა იგი ნაზარდი სოსანი, |
| ძოწეულითა მოსილი, პირად ბროლბალახშოსანი, | <> | ძოწეულითა მოსილი, პირად ბროლ–ბალახშოსანი, |
| პიროქრო რიდე ეხვია, შვენოდა ქარქაშოსანი, | პირ-ოქრო რიდე ეხვია, შვენოდა ქარქაშოსანი, | |
| მეფესა გასლვად აწვევდა, მოდგა თეთრტაიჭოსანი. | მეფესა გასლვად აწვევდა, მოდგა თეთრ-ტაიჭოსანი. | |
| = | ||
| შეეკაზმა მეფე, შეჯდა, ნადირობას გამოვიდეს; | შეეკაზმა მეფე, შეჯდა, ნადირობას გამოვიდეს; | |
| მგრგვლივ მინდორსა მოსდგომოდეს, ალყად გარე შემოჰკრვიდეს, | <> | მგრგვლივ მინდორსა მოსდგომოდეს, ალყად გარე შემოჰკრვიდეს; |
| ზეიმი და ზარი იყო, სპანი ველთა დაჰფარვიდეს; | ზეიმი და ზარი იყო, სპანი ველთა დაჰფარვიდეს, | |
| ნაძლევისა მათისათვის ისროდეს და ერთგან სრვიდეს. | = | ნაძლევისა მათისათვის ისროდეს და ერთგან სრვიდეს. |
| უბრძანა: „მონა თორმეტი მოდით, ჩვენ თანა ვლიდითა, | <> | უბრძანა: „მონა თორმეტი მოდით, ჩვენთანა ვლიდითა, |
| მშვილდსა ფიცხელსა მოგვცემდით, ისარსა მოგვართმიდითა, | = | მშვილდსა ფიცხელსა მოგვცემდით, ისარსა მოგვართმიდითა, |
| ნაკრავსა შეადარებდით, ნასროლსა დასთვალვიდითა!“ | ნაკრავსა შეადარებდით, ნასროლსა დასთვალვიდითა!“ | |
| დაიწყო მოსლვა ნადირმან ყოვლთა მინდორთა კიდითა. | <> | დაიწყო მოსვლა ნადირმან ყოვლთა მინდორთა კიდითა. |
| = | ||
| მოვიდა ჯოგი ნადირთა ანგარიშმიუწდომელი: | <> | მოვიდა ჯოგი ნადირთა ანგარიშ–მიუწვდომელი: |
| ირემი, თხა და კანჯარი, ქურციკი მაღლად მხლტომელი. | ირემი, თხა და კანჯარი, ქურციკი მაღლად მხლტომელი. | |
| მას პატრონ-ყმანი გაუხდეს, ჭვრეტადმცა სჯობდა რომელი! | = | მას პატრონ-ყმანი გაუხდეს, ჭვრეტადმცა სჯობდა რომელი! |
| აჰა მშვილდი და ისარი და მკლავი დაუშრომელი! | აჰა მშვილდი და ისარი და მკლავი დაუშრომელი! | |
| ცხენთა მათთა ნატერფალნი მზესა შუქთა წაუხმიდეს. | ცხენთა მათთა ნატერფალნი მზესა შუქთა წაუხმიდეს. | |
| მიჰხოცდეს და მიესროდეს, მინდორს სისხლსა მიასხმიდეს, | <> | მიხოცდეს და მიისროდეს, მინდორს სისხლთა მიასხმიდეს, |
| რა ისარი დაელივის, მონანიყე მიართმიდეს. | რა ისარი დაელივის, მონანი-ყე მიართმიდეს. | |
| მხეცნი, მათგან დაკოდილნი, წაღმა ბიჯსა ვერ წასდგმიდეს. | = | მხეცნი, მათგან დაკოდილნი, წაღმა ბიჯსა ვერ წასდგმიდეს. |
| იგი ველი გაირბინეს, ჯოგი წინა შემოისხეს, | იგი ველი გაირბინეს, ჯოგი წინა შემოისხეს, | |
| დახოცეს და ამოსწყვიდეს, ცათა ღმერთი შეარისხეს, | <> | დახოცეს და ამოწყვიდეს, ცათა ღმერთი შეარისხეს, |
| ველნი წითლად შეეღებნეს, ნადირთაგან სისხლი ისხეს. | ველნი წითლად შეეღებნეს,ნადირთაგან სისხლი ისხეს. | |
| ავთანდილის შემხედველთა: „ჰგავსო ალვას, ედემის ხეს“. | = | ავთანდილის შემხედველთა: „ჰგავსო ალვას, ედემის ხეს“. |
| იგი მინდორი დალიეს, მართ მათგან განარბენია, | იგი მინდორი დალიეს, მართ მათგან განარბენია, | |
| მინდორსა იქით წყალი დის და წყლისა პირსა ტყენია. | <> | მინდორსა იქით წყალი დის და წყლისა პირსა ტყენია. |
| ნადირნი ტყესა შეესწრნეს, სადა ვერა რბის ცხენია. | = | ნადირნი ტყესა შეესწრნეს, სადა ვერა რბის ცხენია. |
| იგი მაშვრალნი ორნივე მოსწყდეს, რაზომცა მხნენია. | იგი მაშვრალნი ორნივე მოსწყდეს, რაზომცა მხნენია. | |
| ერთმანერთსა, თუ: „მე გჯობო“, სიცილით ეუბნებოდეს, | <> | ერთმანერთსა თუ: „მე გჯობო“, სიცილით ეუბნებოდეს, |
| ამხანაგობდეს, ლაღობდეს, იქით და აქათ დგებოდეს. | = | ამხანაგობდეს, ლაღობდეს, იქით და აქათ დგებოდეს. |
| მერმე მოვიდეს მონანი, რომელნი უკან ჰყვებოდეს, | მერმე მოვიდეს მონანი, რომელნი უკან ჰყვებოდეს, | |
| უბრძანეს: „თქვითო მართალი, ჩვენ თქვენგან არ გვეთნებოდეს!“ | <> | უბრძანა: „თქვითო მართალი, ჩვენ თქვენგან არა გვთნებოდეს“. |
| = | ||
| მონათა ჰკადრეს: „მართალსა გკადრებთ და ნუ გემცთარებით; | მონათა ჰკადრეს: „მართალსა გკადრებთ და ნუ გემცთარებით; | |
| მეფეო, ყოლა ვერ ვიტყვით შენსა მაგისად დარებით, | მეფეო, ყოლა ვერ ვიტყვით შენსა მაგისად დარებით, | |
| აწვეცა დაგვხოც, ვერა ჰგავ, – ვერათ ვერ მოგეხმარებით, – | <> | აწეცა დაგვხოც, ვერა ჰგავ, – ვერად ვერ მოგეხმარებით, – |
| ვისგან ნაკრავნი გვინახვან მხეცნი ვერ წაღმა წარებით. | = | ვისგან ნაკრავნი გვინახვან მხეცნი ვერ წაღმა წარებით. |
| ორთავე ერთგან მოკლული ყველაი ასჯერ ოცია, | <> | “ორთავე ერთგან მოკლული ყველაი ასჯერ ოცია, |
| მაგრა ავთანდილს ოცითა უფროსი დაუხოცია: | = | მაგრა ავთანდილს ოცითა უფროსი დაუხოცია: |
| არ დასცთომია ერთიცა, რაც ოდენ შეუტყორცია, | <> | არ დასცთომია ერთიცა, რაც ოდენ შეუტყოცია, |
| თქვენი მრავალი მიწითა დასვრილი გაგვიხოცია“. | = | თქვენი მრავალი მიწითა დასვრილი გაგვიხოცია“. |
| მეფესა ესე ამბავი უჩს ვითა მღერა ნარდისა, | <> | მეფესა ესე ამბავი უჩს, ვითა მღერა ნარდისა, |
| უხარის ეგრე სიკეთე მისისა განაზარდისა, | = | უხარის ეგრე სიკეთე მისისა განაზარდისა, |
| აქვს მიჯნურობა ამისი, ვითა ბულბულსა ვარდისა, | აქვს მიჯნურობა ამისი, ვითა ბულბულსა ვარდისა, | |
| სიცილით ლაღობს, მიეცა გულით ამოსლვა დარდისა. | <> | სიცილით ლაღობს, მიეცა გულით ამოსვლა დარდისა. |
| = | ||
| იგი ორნივე საგრილად გარდახდეს ძირსა ხეთასა. | იგი ორნივე საგრილად გარდახდეს ძირსა ხეთასა. | |
| ლაშქართა შექმნეს მოდენა, მოდგეს უფროსნი ბზეთასა. | ლაშქართა შექმნეს მოდენა, მოდგეს უფროსნი ბზეთასა. | |
| ახლოს უთქს მონა თორმეტი, უმხნესი სხვათა მხნეთასა. | ახლოს უთქს მონა თორმეტი, უმხნესი სხვათა მხნეთასა. | |
| თამაშობდეს და უჭვრეტდეს წყალსა და პირსა ტყეთასა. | თამაშობდეს და უჭვრეტდეს წყალსა და პირსა ტყეთასა. | |
| ნახვა არაბთა მეფისაგან მის ყმისა ვეფხისტყაოსნისა | ნახვა არაბთა მეფისაგან მის ყმისა ვეფხისტყაოსნისა | |
| +- | ||
| ნახეს, უცხო მოყმე ვინმე ჯდა მტირალი წყლისა პირსა, | = | ნახეს, უცხო მოყმე ვინმე ჯდა მტირალი წყლისა პირსა, |
| შავი ცხენი სადევითა ჰყვა ლომსა და ვითა გმირსა, | <> | შავი ცხენი სადავითა ჰყვა ლომსა და ვითა გმირსა, |
| ხშირად ესხა მარგალიტი ლაგამ-აბჯარ-უნაგირსა. | = | ხშირად ესხა მარგალიტი ლაგამ-აბჯარ-უნაგირსა. |
| ცრემლსა ვარდი დაეთრთვილა, გულსა მდუღრად ანატირსა. | ცრემლსა ვარდი დაეთრთვილა, გულსა მდუღრად ანატირსა. | |
| მას ტანსა კაბა ემოსა, გარეთმა ვეფხის ტყავისა, | <> | მას ტანსა კაბა ემოსა, გარე-თმა ვეფხის ტყავისა, |
| ვეფხის ტყავისა ქუდივე იყო სარქმელი თავისა, | = | ვეფხის ტყავისა ქუდივე იყო სარქმელი თავისა, |
| ხელთა ნაჭედი მათრახი ჰქონდა უსხოსი მკლავისა; | ხელთა ნაჭედი მათრახი ჰქონდა უსხოსი მკლავისა; | |
| ნახეს და ნახვა მოუნდა უცხოსა სანახავისა. | ნახეს და ნახვა მოუნდა უცხოსა სანახავისა. | |
| მეფემან ბრძანა: „ვინ არის უცხო პირად და ტანადო?“ | <> | |
| უბრძანა ერთსა მონასა: „წადი ფიცხლად და ჯანადო, | ||
| «გიბრძანებს, – უთხარ, – ვერა გცნობ ჩემთა ლაშქართა თანადო, | ||
| ვინცა ხარ, მოდი წინაშე შენ ჩვენგან მონაყვანადო!»“ | ||
| წავიდა მონა საუბრად მის ყმისა გულმდუღარისად, | წავიდა მონა საუბრად მის ყმისა გულ-მდუღარისად, | |
| თავჩამოგდებით მტირლისა, არ ჭვრეტით მოლიზღარისად, – | თავ-ჩამოგდებით მტირლისად, არ ჭვრეტით მოლიზღარისად, – | |
| მუნვე წვიმს წვიმა ბროლისა, ჰგია გიშრისა ღარი სად, – | მუნვე წვიმს წვიმა ბროლისა, ჰგია გიშრისა ღარი სად,– | |
| ახლოს მივიდა, მოსცალდა სიტყვისა თქმად აღარისად. | = | ახლოს მივიდა, მოსცალდა სიტყვისა თქმად აღარისად. |
| ვერა ჰკადრა საუბარი, მონა მეტად შეუზარდა, | ვერა ჰკადრა საუბარი, მონა მეტად შეუზარდა, | |
| დიდხან უჭვრეტს გაკვირვებით, თუცა გული უმაგარდა; | დიდხან უჭვრეტს გაკვირვებით, თუცა გული უმაგარდა; | |
| მოახსენა: „გიბრძანებსო“, ახლოს მიდგა, დაუწყნარდა. | <> | მოახსენა: „გიბრძანებსო“, ახლოს მიდგა, დაუწყნარდა. |
| იგი ტირს და არა ესმის მისგან, გაუუმეცარდა. | = | იგი ტირს და არა ესმის მისგან, გაუუმეცარდა. |
| მის მონისა არა ესმა სიტყვა, არცა ნაუბარი, | მის მონისა არა ესმა სიტყვა, არცა ნაუბარი, | |
| მათ ლაშქართა ზახილისა იყო ერთობ უგრძნობარი, | მათ ლაშქართა ზახილისა იყო ერთობ უგრძნობარი, | |
| უცხოდ რამე ამოსკვნოდა გული ცეცხლთა ნადებარი, | <> | უცხოდ რასმე ამოსკვნიდა გული ცეცხლთა ნადებარი, |
| ცრემლსა სისხლი ერეოდა, გასდის, ვითა ნაგუბარი. | = | ცრემლსა სისხლი ერეოდა, გასდის, ვითა ნაგუბარი. |
| სხვაგან ქნის მისი გონება მისმან თავისა წონამან. | <> | სხვაგან ქნის მისი გონება, მისმან თავისა წონამან! |
| ესე მეფისა ბრძანება ერთხელ კვლა ჰკადრა მონამან. | = | ესე მეფისა ბრძანება ერთხელ კვლა ჰკადრა მონამან. |
| არცა დააგდო ტირილი, არცა რა გაიგონა მან, | არცა დააგდო ტირილი, არცა რა გაიგონა მან, | |
| არცა გახლიჩნა ბაგენი, თავი – ვარდისა კონამან. | <> | არცა გახლიჩა ბაგეთათ თავი ვარდისა კონამან. |
| = | ||
| რა პასუხი არა გასცა, მონა გარე შემობრუნდა, | რა პასუხი არა გასცა, მონა გარე შემობრუნდა, | |
| როსტანს ჰკადრა: „შემიტყვია, იმას თქვენი არა უნდა; | როსტანს ჰკადრა: „შემიტყვია, იმას თქვენი არა უნდა; | |
| თვალნი მზეებრ გამირეტნა, გული მეტად შემიძრწუნდა, | <> | თვალნი მზეებრ გამირეტდეს, გული მეტად შემიძრწუნდა, |
| ვერ ვასმინე საუბარი, მით დავყოვნე ხანი მუნ, და-“. | ვერ ვასმინე საუბარი, მით დავყოვნე ხანი მუნ, და- „ | |
| = | ||
| მეფე გაჰკვირდა, გა-ცა-წყრა, გული უც მისთვის მწყრომარე, | <> | მეფე გაჰკვირდა, გა-ცა-წყრა, გული უც მისთვის მწყრომარე; |
| გაგზავნა მონა თორმეტი მისი წინაშე მდგომარე, | = | გაგზავნა მონა თორმეტი მისი წინაშე მდგომარე, |
| უბრძანა: „ხელთა აიღეთ აბჯარი თქვენ საომარე, | უბრძანა: „ხელთა აიღეთ აბჯარი თქვენ საომარე, | |
| მიდით და აქა მომგვარეთ, ვინ არის იქი მჯდომარე!“ | <> | მიდით და აქა მომგვარეთ, ვინ არის იქი მჯდომარე“. |
| = | ||
| მონანი მიდგეს, მივიდეს, გახდა აბჯრისა ჩხარია; | მონანი მიდგეს, მივიდეს, გახდა აბჯრისა ჩხარია; | |
| მაშინღა შეკრთა იგი ყმა, ტირს, მეტად გულმდუღარია, | <> | მაშინღა შეკრთა იგი ყმა, ტირს, მეტად გულ-მდუღარია, |
| თვალნი მოარნა ყოველგნით, ნახა ლაშქრისა ჯარია, | თვალნი მოარნა ყოველგნით, ნახა ლაშქართა ჯარია, | |
| ერთხელ ესე თქვა: „ვაჲ მეო“, სხვად არას მოუბარია. | ერთხელ ესე თქვა: „ვა მეო“, სხვად არას მოუბარია. | |
| = | ||
| თვალთა ხელი უკუივლო, ცხელნი ცრემლნი მოიწურნა, | თვალთა ხელი უკუივლო, ცხელნი ცრემლნი მოიწურნა, | |
| ხრმალ-კაპარჭი მოიმაგრა, მკლავნი გაიმამაცურნა, | ხრმალ-კაპარჭი მოიმაგრა, მკლავნი გაიმამაცურნა, | |
| ცხენსა შეჯდა, – მონათამცა საუბარნი რად იყურნა! – | <> | ცხენსა შეჯდა, – მორნათამცა საუბარნი რად იყურნა! – |
| სხვასა მხარსა გაემართა, მათი ჭირი არ განკურნა. | = | სხვასა მხარსა გაემართა, მათი ჭირი არ განკურნა. |
| მონათა ხელი გამართეს მის ყმისა შესაპყრობელად. | მონათა ხელი გამართეს მის ყმისა შესაპყრობელად. | |
| მან, გლახ, იგინი დახადნა მტერთაცა საწყალობელად: | <> | მან, გლახ, იგინი, დახადნა მტერთაცა საწყალობელად: |
| ჰკრა ერთმანერთსა, დახოცნა თავსა ხელაუპყრობელად, | ჰკრა ერთმანერთსა, დახოცნა თავსა ხელ-აუპყრობელად, | |
| ზოგსა გარდაჰკრის მათრახი ქვე მკრდამდის გასაპობელად. | ზოგსა გადაჰკრის მათრახი ქვე მკრდამდის გასაპობელად. | |
| = | ||
| მეფე გაწყრა, გაგულისდა, ლაშქარნიცა შეუზახნა; | მეფე გაწყრა, გაგულისდა, ლაშქარნიცა შეუზახნა; | |
| მან მდევართა მიწევნამდის არ უჭვრიტა, არცა ნახნა, | <> | მან მდევართა მიწევნამდის არ უჭვრიტნა, არცა ნახნა, |
| რაზომნიცა მიეწივნეს, ყველა მკვდართა დაასახნა, | რაზომნიცა მიეწივნეს, ყოვლნი მკვდართა დაასახნა, | |
| კაცი კაცსა შემოსტყორცა, როსტან ამად ივაგლახნა. | კაცი კაცსა შემოსტყორცნა, როსტან ამად ივაგლახნა. | |
| = | ||
| შესხდეს მეფე და ავთანდილ მის ყმისა მისაწეველად. | შესხდეს მეფე და ავთანდილ მის ყმისა მისაწეველად. | |
| იგი ლაღი და უკადრი მივა ტანისა მრხეველად, | იგი ლაღი და უკადრი მივა ტანისა მრხეველად, | |
| ტაიჭი მიუქს მერანსა, მიეფინების მზე ველად, | ტაიჭი მიუქს მერანსა, მიეფინების მზე ველად, | |
| შეიგნა მისლვა მეფისა მისად უკანამდეველად. | <> | შეიგნა მისვლა მეფისა მისად უკანა მდეველად. |
| = | ||
| რა ცნა, მეფე მოვიდაო, ჰკრა მათრახი მისსა ცხენსა, | <> | რა ცნა, მეფე მოვიდაო, ჰკრა მათრახი მისსა ცხენსა. |
| მასვე წამსა დაიკარგა, არ უნახავს თვალსა ჩვენსა, | = | მასვე წამსა დაიკარგა, არ უნახავს თვალსა ჩვენსა, |
| ჰგვანდა ქვესკნელს ჩაძრომილსა ანუ ზეცად ანაფრენსა; | ჰგვანდა ქვესკნელს ჩაძრომილსა ანუ ზეცად ანაფრენსა; | |
| ეძებდეს და ვერ ჰპოვებდეს კვალსა მისგან წანარბენსა. | ეძებდეს და ვერ ჰპოვებდეს კვალსა მისგან წანარბენსა. | |
| კვალი ძებნეს და უკვირდა ვერპოვნა ნაკვალევისა, | <> | კვალი ძებნეს და უკვირდა ვერ-პოვნა ნაკვალევისა, |
| აგრე კვალწმიდად წახდომა კაცისა, ვითა დევისა; | აგრე კვალ-წმიდად წარხდომა კაცისა, ვითა დევისა; | |
| ლაშქარნი მკვდართა სტიროდეს, სწრაფა აქვს წყლულთა ხვევისა. | = | ლაშქარნი მკვდართა სტიროდეს, სწრაფა აქვს წყლულთა ხვევისა. |
| მეფემან ბრძანა: „ვნახეო მიზეზი ლხინთა ლევისა“. | მეფემან ბრძანა: „ვნახეო მიზეზი ლხინთა ლევისა“. | |
| ბრძანა: „ღმერთსა მოეწყინა აქამდისი ჩემი შვება, | <> | ბრძანა: „ღმერთსა მოეწყინა აქამდისი ჩემი შვება, |
| ამად მიყო სიმწარითა სიამისა დანავღლება, | ამად მიყო სიამისა სიმწარითა დანავღლება, | |
| სიკვდილამდის დამაწყლულა, ვერვის ძალუც განკურნება. | სიკვდილამდის დამაწყლულა, ვერვის ძალ-უც განკურნება. | |
| მასვე მადლი! ესე იყო წადილი და მისი ნება“. | = | მასვე მადლი! ესე იყო წადილი და მისი ნება“. |
| ესე თქვა და შემობრუნდა, დაღრეჯილი წამოვიდა, | ესე თქვა და შემობრუნდა, დაღრეჯილი წამოვიდა, | |
| არცაღა ჰკრა ასპარეზსა, ვამი ვამსა მოურთვიდა; | არცაღა ჰკრა ასპარეზსა, ვამი ვამსა მოურთვიდა; | |
| ყველაკაი მოიშალა, სადაცა ვინ მხეცთა სრვიდა; | ყველაკაი მოიშალა, სადაცა ვინ მხეცთა სრვიდა; | |
| ზოგთა თქვეს, თუ: „მართალია“, ზოგი, ღმერთო, უზრახვიდა. | ზოგთა თქვეს, თუ: „მართალია“, ზოგი, ღმერთო, უზრახვიდა. | |
| მეფე საწოლს შემოვიდა სევდიანი, დაღრეჯილი; | მეფე საწოლს შემოვიდა სევდიანი, დაღრეჯილი; | |
| მისგან კიდე არვინ შეჰყვა, ავთანდილ უჩს ვითა შვილი. | <> | მისგან კიდე არვინ შეჰყვა, ავთანდილ უჩნს ვითა შვილი. |
| ყველაკაი გაიყარა, ჯალაბი ჩანს არდაჯრილი. | ყველაკაი გაიყარა, ჯალაბი ჩანს არ-დაჯრილი. | |
| გაბედითდა სიხარული, ჩაღანა და ჩანგი ტკბილი. | = | გაბედითდა სიხარული, ჩაღანა და ჩანგი ტკბილი. |
| თინათინს ესმა ეგეთი მამისა დაღრეჯილობა; | <> | თინათინს ესმა მამისა ეგეთი დაღრეჯილობა, |
| ადგა და კარსა მივიდა, ჰქონდა მზისაცა ცილობა, | = | ადგა და კარსა მივიდა, ჰქონდა მზისაცა ცილობა, |
| მოლარე იხმო, უბრძანა: „ძილია თუ ღვიძილობა?“ | <> | მოლარე უხმო, უბრძანა: „ძილია, თუ უძილობა?“ |
| მან მოახსენა: „დაღრეჯით ზის, სჭირსო ფერშეცვლილობა. | მან მოახსენა: „დაღრეჯით ზის, სჭირსო ფერ-შეცვლილობა. | |
| = | ||
| ერთიღა ახლავს ავთანდილ, წინაშე უზის სკამითა; | <> | „ერთიღა ახლავს ავთანდილ, წინაშე უზის სკამითა; |
| უცხო ყმა ვინმე უნახავს, ასრე დაღრეჯით ამით-ა“. | = | უცხო ყმა ვინმე უნახავს, ასრე დაღრეჯით ამით-ა“. |
| თინათინ ბრძანა: „აწ წავალ, შესლვა არ ჩემგან ჟამით-ა, | <> | თინათინ ბრძანა: „აწ წავალ, შესვლა არ ჩემგან ჟამით-ა, |
| მიკითხოს, ჰკადრე: იყო-თქო აქა ერთითა წამითა“. | = | მიკითხოს, ჰკადრე: იყო-თქო აქა ერთითა წამითა“. |
| ხანი გამოხდა, იკითხა: „ნეტარ, რასა იქს ქალიო, | <> | ხანი გამოხდა, იკითხა: „ნეტარ, რასა იქმს ქალიო, |
| ჩემი ლხინი და ჯავარი, ჩემი სოფლისა წყალიო?“ | = | ჩემი ლხინი და ჯავარი, ჩემი სოფლისა წყალიო?“ |
| მოლარე ჰკადრებს: „მოვიდა აწყაღა ფერნამკრთალიო, | <> | მოლარე კადრებს: „მოვიდა აწყაღა ფერ-ნამკრთალიო, |
| დაღრეჯით გცნა და მიბრუნდა წინაშე მომავალიო“. | = | დაღრეჯით გცნა და მიბრუნდა წინაშე მომავალიო“. |
| უბრძანა, თუ: „წადი, უხმე! უმისობა ვით გავსძლეო? | <> | უბრძანა, თუ: „წადი, უხმე! უმისობა ვით გავსძლეო? |
| მოახსენე: «რად დაჰბრუნდი შენ, მამისა სიცოცხლეო? | = | მოახსენე: «რად დაჰბრუნდი შენ, მამისა სიცოცხლეო? |
| მოდი, ჭმუნვა გამიქარვე, გულსა წყლულსა მეწამლეო, | მოდი, ჭმუნვა გამიქარვე, გულსა წყლულსა მეწამლეო, | |
| გითხრა ჩემი სამიზეზო, მე თუ ლხინთა რად დავლეო»“. | გითხრა ჩემი სამიზეზო, მე თუ ლხინთა რად დავლეო»“. | |
| თინათინ ადგა, მივიდა, მიჰყვა მამისა ნებასა, | თინათინ ადგა, მივიდა, მიჰყვა მამისა ნებასა, | |
| უგავს პირისა სინათლე მთვარისა მოვანებასა, | <> | უგავს პირისა სინათლე მთვარისა მოვანებასა. |
| მამამან გვერდსა დაისვა, აკოცებს ნება-ნებასა, | = | მამამან გვერდსა დაისვა, აკოცებს ნება-ნებასა, |
| უბრძანა: „მახლავ რად არა, რად მელი მოყვანებასა?“ | უბრძანა: „მახლავ რად არა, რად მელი მოყვანებასა?“ | |
| ქალმან ჰკადრა: „ხელმწიფეო, დაღრეჯილსა ვინცა გცნობდეს, | ქალმან ჰკადრა: „ხელმწიფეო, დაღრეჯილსა ვინცა გცნობდეს, | |
| ვინმცა გნახა კადნიერად, რაზომ გინდა ამაყობდეს! | ვინმცა გნახა კადნიერად, რაზომ გინდა ამაყობდეს! | |
| თქვენნი აგრე დაღრეჯანი მნათობთაცა დაამხობდეს! | თქვენნი აგრე დაღრეჯანი მნათობთაცა დაამხობდეს! | |
| კაცმან საქმე მოიგვაროს, ვეჭვ, ჭმუნვასა ესე სჯობდეს“. | კაცმან საქმე მოიგვაროს, ვეჭვ, ჭმუნვასა ესე სჯობდეს“. | |
| უბრძანა: „შვილო, რაზომცა მჭირს საქმე სავაგლახია, | უბრძანა: „შვილო, რაზომცა მჭირს საქმე სავაგლახია, | |
| შენი ჭვრეტა და სიახლე ლხინადვე დამისახია, | შენი ჭვრეტა და სიახლე ლხინადვე დამისახია, | |
| მომქარვებელი სევდისა, მართ ვითა მუფარახია. | მომქარვებელი სევდისა, მართ ვითა მუფარახია. | |
| ვეჭვ, რა სცნა, შენცა მამართლო, ჩემი სულთქმა და ახია. | ვეჭვ, რა სცნა, შენცა მამართლო, ჩემი სულთქმა და ახია. | |
| უცხოსა და საკვირველსა ყმასა რასმე გარდვეკიდე, | <> | “უცხოსა და საკვირველსა ყმასა რასმე გარდვეკიდე, |
| მისმან შუქმან გაანათლა სამყარო და ხმელთა კიდე. | მისმან შუქმან განანათლა სამყარო და ხმელთა კიდე. | |
| რა უმძიმდა, არ ვიცოდი, ან ტიროდა ვისთვის კიდე; | = | რა უმძიმდა, არ ვიცოდი, ან ტიროდა ვისთვის კიდე; |
| ჩემად ნახვად არ მოვიდა, გავგულისდი, წავეკიდე. | ჩემად ნახვად არ მოვიდა, გავგულისდი, წავეკიდე. | |
| მე რა მნახა, ცხენსა შეჯდა, თვალთა ცრემლნი მოიხოცნა, | <> | “მე რა მნახა, ცხენსა შეჯდა, თვალთა ცრემლნი მოიხოცნა. |
| შესაპყრობლად შეუზახენ, სპანი სრულად დამიხოცნა, | შესაპყრობლად შევუზახენ, სპანი სრულად დამიხოცნა, | |
| ვითა ეშმა დამეკარგა, არ კაცურად გარდამკოცნა, | = | ვითა ეშმა დამეკარგა, არ კაცურად გარდამკოცნა, |
| ჯერთცა ესე არა ვიცი, ცხადი იყო, თუ მეოცნა. | <> | ჯერთცა ესე არა ვიცი, ცხადი იყო, თუ მეოცნა. |
| = | ||
| აწ ესე მიკვირს, რა იყო, ანუ რა ვნახე და რული! | <> | “აწ ესე მიკვირს, რა იყო, ანუ რა ვნახე და რული! |
| მან დამიხოცა ლაშქარი, ადინა სისხლი ღვარული. | = | მან დამიხოცა ლაშქარი, ადინა სისხლი ღვარული. |
| კაცთა ხორცისად ვით ითქმის ისრე თვალთაგან ფარული?! | კაცთა ხორცისად ვით ითქმის ისრე თვალთაგან ფარული?! | |
| უცილოდ ღმერთსა მოვსძულდი აქამდის მე მხიარული. | უცილოდ ღმერთსა მოვსძულდი აქამდის მე მხიარული. | |
| ტკბილნი მისნი წყალობანი ბოლოდ ასრე გამემწარნეს, | <> | “ტკბილნი მისნი წყალობანი ბოლოდ ასრე გამემწარნეს, |
| დამავიწყდეს, რაცა დღენი მხიარულსა წამეარნეს. | = | დამავიწყდეს, რაცა დღენი მხიარულსა წამეარნეს. |
| ყოვლმან პირმან ვაგლახ მიყოს, ვეღარავინ მინეტარნეს, | ყოვლმან პირმან ვაგლახ მიყოს, ვეღარავინ მინეტარნეს, | |
| სადამდისცა დღენი მესხნენ, ვეღარამან გამახარნეს!“ | სადამდისცა დღენი მესხნენ, ვეღარამან გამახარნეს!“ | |
| ქალმან ჰკადრა: „მოგახსენებ მე სიტყვასა დანაყბედსა: | ქალმან ჰკადრა: „მოგახსენებ მე სიტყვასა დანაყბედსა: | |
| ჰე, მეფეო! რად ემდურვი ანუ ღმერთსა, ანუ ბედსა? | <> | ჰე მეფეო! რად ემდურვი ანუ ღმერთსა, ანუ ბედსა? |
| რად დასწამებ სიმწარესა ყოველთათვის ტკბილად მხედსა? | რად დასწამებ სიმწარესა ყოველთათვის ტკბილად მხედსა? | |
| ბოროტიმცა რად შეექმნა კეთილისა შემოქმედსა? | = | ბოროტიმცა რად შეექმნა კეთილისა შემოქმედსა? |
| მე ამას ვარჩევ: მეფე ხარ, მეფეთა ზედა მფლობელი, | <> | “მე ამას ვარჩევ: მეფე ხარ, მეფეთა ზედა მფლობელი, |
| შორს არის თქვენი საზღვარი, ბრძანებამიუთხრობელი. | შორს არის თქვენი საზღვარი, ბრძანება-მიუთხრობელი. | |
| გაგზავნე კაცი ყოველგან, მისთა ამბავთა მცნობელი, | გაგზავნე კაცი, ყოველგნით მისთა ამბავთა მცნობელი, | |
| ადრე სცნობ, არის იგი ყმა შობილი, თუ უშობელი. | ადრე სცნობ, არის იგი ყმა შობილი, თუ უშობელი“. | |
| თუ ყოფილა იგი მოყმე ხორციელი, ხმელთა მვლელად, | ||
| მას ნახვიდა სხვაცა ვინმე, გამოჩნდების მასწავლელად. | ||
| თუ არ ეშმა გჩვენებია ლხინთა შენთა შემცვლელ-მშლელად; | ||
| სევდისაგან მოიცალე, რად შექმნილ ხარ მოუცლელად?“ | ||
| როსტანს სიტყვა ასულისა მოეწონა, ეკეთაცა; | ||
| პირი ხელით დაუჭირა, გარდაკოცნა კვლა და კვლაცა; | ||
| უბრძანა, თუ: „დაგმორჩილდე, რაცა მითხრა, აგრე ვქმნაცა; | ||
| იგივეა მხსნელი ჩემი, ვინცა მიწა გამაკაცა“. | ||
| = | ||
| მოასხნეს კაცნი, გაგზავნნეს ოთხთავე ცისა კიდეთა, | მოასხნეს კაცნი, გაგზავნნეს ოთხთავე ცისა კიდეთა, | |
| უბრძანეს: „წადით, პატიჟთა თავიმცა რად დარიდეთა? | უბრძანეს: „წადით, პატიჟთა თავიმცა რად დარიდეთა? | |
| მონახეთ, ძებნეთ იგი ყმა, სხვად ნურად მოიცლიდეთა, | მონახეთ, ძებნეთ იგი ყმა, სხვად ნურად მოიცლიდეთა, | |
| მისწერეთ წიგნი, სადაცა ვერ მისწვდეთ, ვერ მიხვიდეთა“. | მისწერეთ წიგნი, სადაცა ვერ მისწვდეთ, ვერ მიხვიდეთა“. | |
| კაცნი წავიდეს, იარეს მართ ერთი წელიწადია, | კაცნი წავიდეს, იარეს მართ ერთი წელიწადია, | |
| მონახეს, ძებნეს იგი ყმა, იკითხეს კვლა და კვლა დია, | მონახეს, ძებნეს იგი ყმა, იკითხეს კვლა და კვლა დია, | |
| ვერცა თუ ნახეს ნახული ღმრთისაგან დანაბადია, | ვერცა თუ ნახეს ნახული ღმრთისაგან დანაბადია, | |
| ცუდად მაშვრალნი მოვიდეს, მათსავე გულსა ზადია. | ცუდად მაშვრალნი მოვიდეს, მათსავე გულსა ზადია. | |
| მონათა ჰკადრეს: „მეფეო, ჩვენ ხმელნი მოვიარენით, | მონათა ჰკადრეს: „მეფეო, ჩვენ ხმელნი მოვიარენით, | |
| მაგრა ვერ ვპოვეთ იგი ყმა, მით ვერა გავიხარენით, | <> | მაგრამ ვერ ვპოვეთ იგი ყმა, მით ვერა გავიხარენით, |
| მისსა მნახავსა სულდგმულსა კაცსა ვერ შევეყარენით, | მისსა მნახავსა სულ-დგმულსა კაცსა ვერ შევეყარენით, | |
| ჩვენ ვერა გარგეთ, საქმენი სხვანი რა მოიგვარენით!“ | ჩვენ ვერა გარგეთ, საქმენი სხვანი რამ მოიგვარენით“. | |
| = | ||
| მეფე ბრძანებს: „მართალ იყო ასული და ჩემი ძეო, | მეფე ბრძანებს: „მართალ იყო ასული და ჩემი ძეო, | |
| ვნახე რამე ეშმაკისა სიცუდე და სიბილწეო, | ვნახე რამე ეშმაკისა სიცუდე და სიბილწეო, | |
| ჩემად მტერად წამოსრული, გარდმოჭრილი ზეცით ზეო. | ჩემად მტერად წამოსრული, გარდმოჭრილი ზეცით ზეო. | |
| გამიშვია შეჭირვება, არა მგამა ყოლა მეო“. | გამიშვია შეჭირვება, არა მგამა ყოლა მეო“. | |
| ესე თქვა და სიხარულით თამაშობა ადიადა; | <> | ესე თქვა და სიხარულით თამაშობა ადიადა. |
| მგოსანი და მუშაითი უხმეს, პოვეს რაცა სადა; | მგოსანი და მუშაითი უხმეს, პოვეს რაცა სადა. | |
| დია გასცა საბოძვარი, ყველა დარბაზს შემოხადა; | დია გასცა საბოძვარი, ყველა დარბაზს შემოხადა. | |
| მისი მსგავსი სიუხვითა ღმერთმან სხვამცა რა დაჰბადა! | მისი მსგავსი სიუხვითა ღმერთმან სხვამცა რა დაბადა! | |
| თინათინისაგან ავთანდილის გაგზავნა მის ყმის საძებრად | ||
| ავთანდილ ჯდა მარტო საწოლს, ეცვა ოდენ მართ პერანგი, | = | ავთანდილ ჯდა მარტო საწოლს, ეცვა ოდენ მართ პერანგი, |
| იმღერდა და იხარებდა, წინა ედგა ერთი ჩანგი. | იმღერდა და იხარებდა, წინა ედგა ერთი ჩანგი. | |
| შემოვიდა მას წინაშე თინათინის მონა ზანგი, | <> | შემოვიდა მას წინაშე თინათინის მონა ზანგი; |
| მოახსენა: „გიბრძანებსო ტანი ალვა, პირი მანგი“. | = | მოახსენა: „გიბრძანებსო ტანი ალვა, პირი მანგი“. |
| ავთანდილს მიხვდა მოსმენა საქმისა სანატრელისა, | <> | ავთანდილს მიჰხვდა მოსმენა საქმისა სანატრელისა, |
| ადგა და კაბა ჩაიცვა, მჯობი ყოვლისა ჭრელისა; | = | ადგა და კაბა ჩაიცვა, მჯობი ყოვლისა ჭრელისა; |
| უხარის შეყრა ვარდისა, არ ერთგან შეუყრელისა. | უხარის შეყრა ვარდისა, არ ერთგან შეუყრელისა. | |
| ამოა ჭვრეტა ტურფისა, სიახლე საყვარელისა! | <> | ამაოა ჭვრეტა ტურფისა, სიახლე საყვარელისა! |
| = | ||
| ავთანდილ ლაღი, უკადრი მივა, არვისგან რცხვენოდა, | <> | ავთანდილ ლაღი, უკადრი, მივა, არვისგან რცხვენოდა, |
| მას ნახავს, ვისთა ვამთაგან ცრემლი მრავალჯერ სდენოდა; | მას ნახავს, ვისთა ვამთაგან ცრემლი მრავალ-ჯერ სდენოდა. | |
| იგი უებრო ქუშად ჯდა, ელვისა მსგავსად შვენოდა; | იგი უებრო ქუშად ჯდა, ელვისა მსგავსად შვენოდა, | |
| მთვარესა მისთა შუქთაგან უკუნი გარდაჰფენოდა. | მთვარესა მისთა შუქთაგან უკუნი გარდაჰფენოდა. | |
| = | ||
| გაძრცვილსა ტანსა ემოსნეს ყარყუმნი უსაპირონი, | <> | გაძრცვლისა ტანსა ემოსნეს ყარყუმნი უსაპირონი, |
| ებურნეს მოშლით რიდენი, ფასისა თქმად საჭირონი, | ებურნეს მოშლით რიდენი, ფასისა თქმად საჭირონი; | |
| შვენოდეს შავნი წამწამნი, გულისა გასაგმირონი, | = | შვენოდეს შავნი წამწამნი, გულისა გასაგმირონი, |
| მას თეთრსა ყელსა ეკიდნეს გრძლად თმანი არუხშირონი. | <> | მას თეთრსა ყელსა ეხვივნეს გრძლად თმანი არ-უხშირონი. |
| = | ||
| დაღრეჯით იყო მჯდომარე ძოწეულითა რიდითა, | <> | დაღრეჯით იყო მჯდომარე ძოწეულითა რიდითა; |
| ავთანდილს უთხრა დაჯდომა წყნარად, ცნობითა მშვიდითა. | = | ავთანდილს უთხრა დაჯდომა წყნარად, ცნობითა მშვიდითა. |
| მონამან სელნი დაუდგნა, დაჯდა კრძალვით და რიდითა. | <> | მონამან სელნი დაუდგნა, დაჯდა კრძალვით და რიდითა; |
| პირისპირ პირსა უჭვრეტდა, სავსე ლხინითა დიდითა. | პირის-პირ პირსა უჭვრეტდა, სავსე ლხინითა დიდითა. | |
| = | ||
| ქალმან უბრძანა: „ზარი მლევს მე ამისისა თხრობისა; | <> | ქალმა უბრძანა: „ზარი მლევს მე ამისისა თხრობისა; |
| მწადდა არათქმა, რომლისა ღონე არა მაქვს თმობისა, | მწადდა არა თქმა, რომლისა ღონე არა მაქვს თმობისა; | |
| მაგრა იცია მიზეზი შენისა აქა ხმობისა, | = | მაგრა იცია მიზეზი შენისა აქა ხმობისა, |
| რად ვზი ქუშად და დაღრეჯით ასრე მიხდილი ცნობისა?“ | რად ვზი ქუშად და დაღრეჯით ასრე მიხდილი ცნობისა?“ | |
| ყმამან ჰკადრა: „საზაროსა ჩემგან თქმაღა ვით იქმნების? | ყმამან ჰკადრა: „საზაროსა ჩემგან თქმაღა ვით იქმნების? | |
| მზესა მთვარე შეეყაროს, დაილევის, და-ცა-ჭნების; | მზესა მთვარე შეეყაროს, დაილევის, და-ცა-ჭნების; | |
| აზრად არად აღარა მცალს, თავი ჩემი მეგონების, | აზრად არად აღარა მცალს, თავი ჩემი მეგონების, | |
| თქვენვე ბრძანეთ, რაცა გიმძიმს, ანუ რაცა გეკურნების“. | თქვენვე ბრძანეთ, რაცა გიმძიმს, ანუ რაცა გეკურნების“. | |
| ქალმან უთხრა საუბარი კეკლუცსიტყვად, არ დუხჭირად; | <> | ქალმან უთხრა საუბარი კეკლუც-სიტყვად, არ დუხჭირად; |
| იტყვის: „თუცა აქანამდის ჩემგან შორს ხარ დანამჭირად, | = | იტყვის: „თუცა აქანამდის ჩემგან შორს ხარ დანამჭირად, |
| მიკვირს, მოგხვდა წამისყოფით საქმე შენგან საეჭვი რად, | <> | მიკვირს, მოგხვდა წამის ყოფით საქმე შენგან საეჭვი რად, |
| მაგრა გითხრა პირველ ხვალმე, სენი მე მჭირს რაცა ჭირად. | = | მაგრა გითხრა პირველ ხვალმე, სენი მე მჭირს რაცა ჭირად. |
| გახსოვს, ოდეს შენ და როსტანს მინდორს მხეცი დაგეხოცა, | <> | “გახსოვს, ოდეს შენ და როსტანს მინდორს მხეცი დაგეხოცა, |
| ყმა გენახა უცხო ვინმე, რომე ცრემლი მოეხოცა? | ყმა გენახა უცხო ვინმე, რომე ცრემლი მოეხოცა, | |
| მას უკანით გონებამან მისმან ასრე დამამხოცა, | = | მას უკანით გონებამან მისმან ასრე დამამხოცა, |
| შენ გენუკევ მონახვასა, კიდით კიდე მოლახო ცა. | შენ გენუკევ მონახვასა, კიდით კიდე მოლახო ცა. | |
| აქანამდის ნაუბარსა თუცა ვერას ვერ გეტყვია, | <> | ,,აქანამდის ნაუბარსა თუცა ვერას ვერ გეტყვია, |
| მაგრა შორით სიყვარული შენგან ჩემი შემიტყვია, | მაგრა შორით სიყვარული შენგან ჩემი შემიტყვია, | |
| ვიცი, რომე გაუწყვედლად თვალთათ ცრემლი გისეტყვია, | = | ვიცი, რომე გაუწყვედლად თვალთათ ცრემლი გისეტყვია, |
| შეუპყრიხარ სიყვარულსა, გული შენი დაუტყვია. | შეუპყრიხარ სიყვარულსა, გული შენი დაუტყვია. | |
| ასრე გითხრა, სამსახური ჩემი გმართებს ამად ორად: | <> | “ასრე გითხრა, სამსახური ჩემი გმართებს ამად ორად: |
| პირველ, ყმა ხარ, ხორციელი არავინ გვყავს შენად სწორად, | პირველ ყმა ხარ, ხორციელი არვინა გვყავს შენად სწორად, | |
| მერმე, ჩემი მიჯნური ხარ, დასტურია, არ ნაჭორად; | მერმე ჩემი მიჯნური ხარ, დასტურია, არ ნაჭორად; | |
| წადი, იგი მოყმე ძებნე, ახლოს იყოს, თუნდა შორად! | წადი, იგი მოყმე ძებნე, ახლოს იყოს თუნდა შორად. | |
| = | ||
| შენგან ჩემი სიყვარული ამით უფრო გაამყარე; | <> | “შენგან ჩემი სიყვარული ამით უფრო გაამყარე, |
| რომე დამხსნა შეჭირვება, ეშმა ბილწი ასაპყარე; | რომე დამხსნა შეჭირვება, ეშმა ბილწი ასაპყარე. | |
| გულსა გარე საიმედო ია მორგე, ვარდი ყარე; | გულსა გარე საიმედო ია მორგე, ვარდი ყარე, | |
| მერმე მოდი, ლომო, მზესა, შეგეყრები, შემეყარე! | მერმე მოდი, ლომო, მზესა შეგეყრები, შემეყარე. | |
| = | ||
| სამსა ძებნე წელიწადსა იგი შენი საძებნარი; | <> | “სამსა ძებნე წელიწადსა იგი შენი საძებარი; |
| ჰპოვო, მოდი გამარჯვებით, მხიარულად მოუბნარი; | ჰპოო, მოდი გამარჯვებით, მხიარულად მოუბარი; | |
| ვერა ჰპოვებ, დავიჯერებ, იყო თურე უჩინარი; | ვერა ჰპოებ, დავიჯერებ, იყო თურე უჩინარი, | |
| კოკობი და უფურჭვნელი ვარდი დაგხვდე დაუმჭნარი. | = | კოკობი და უფურჭვნელი ვარდი დაგხვდე დაუმჭნარი. |
| ფიცით გითხრობ: შენგან კიდე თუ შევირთო რაცა ქმარი, | <> | “ფიცით გითხრობ: შენგან კიდე თუ შევირთო რაცა ქმარი, |
| მზეცა მომხვდეს ხორციელი, ჩემთვის კაცად შენაქმარი, | = | მზეცა მომხვდეს ხორციელი, ჩემთვის კაცად შენაქმარი, |
| სრულად მოვსწყდე სამოთხესა, ქვესკნელს ვიყო დასანთქმარი, | სრულად მოვსწყდე სამოთხესა, ქვესკნელს ვიყო დასანთქმარი, | |
| შენი მკლვიდეს სიყვარული, გულსა დანა ასაქმარი!“ | <> | შენი მკლვიდეს სიყვარული, გულსა დანა ასაქმარი“. |
| = | ||
| მოახსენა ყმამან: „მზეო, ვინ გიშერი აწამწამე, | მოახსენა ყმამან: „მზეო, ვინ გიშერი აწამწამე, | |
| სხვა პასუხი რამცა გკადრე, ანუ რამცა შევიწამე? | <> | სხვა პასუხი რამცა გკადრე, ანუ რამცა შევიწამე, |
| მე სიკვდილსა მოველოდი, შენ სიცოცხლე გამიწამე, | = | მე სიკვდილსა მოველოდი, შენ სიცოცხლე გამიწამე, |
| ვითა მონა, სამსახურად განაღამცა წავე, წა-, მე!“ | ვითა მონა, სამსახურად განაღამცა წავე, წა-, მე!“ | |
| კვლაცა ჰკადრა: „აჰა, მზეო, რათგან ღმერთმან მზედ დაგბადა, | კვლაცა ჰკადრა: „აჰა, მზეო, რათგან ღმერთმან მზედ დაგბადა, | |
| მით გმორჩილობს, ზეციერი მნათობია რაცა სადა; | <> | მით გმორჩილობს ზეციერი მნათობია რაცა სადა; |
| მე რომ თქვენგან მოვისმინენ წყალობანი, მედიადა. | მე რომ თქვენგან მოვისმინე წყალობანი, მედიადა, | |
| ვარდი ჩემი არ დაჭნების, შუქი შენი იეფად-ა“. | = | ვარდი ჩემი არ დაჭნების, შუქი შენი იეფად-ა“. |
| კვლა შეჰფიცეს ერთმანერთსა, დააპირეს ესე პირი, | <> | კვლა შეჰფიცეს ერთმანერთსა, დააპირეს ესე პირი; |
| გასალდეს და გაამრავლეს საუბარი სიტყვახშირი. | გასალდეს და გაამრავლეს საუბარი სიტყვა-ხშირი, | |
| გაადვილდა, აქანამდის გარდეხადა რაცა ჭირი, | = | გაადვილდა, აქანამდის გარდეხადა რაცა ჭირი, |
| თეთრთა კბილთა გამოჰკრთების თეთრი ელვა ვითა ჭვირი. | <> | თეთრთა კბილთათ გამოჰკრთების თეთრი ელვა ვითა ჭვირი. |
| = | ||
| ერთგან დასხდეს, ილაღობეს, საუბარი ასად აგეს, | <> | ერთგან დასხდეს, ილაღობეს, საუბარი ასად აგეს; |
| ბროლ-ბალახში შეხვეული და გიშერი ასადაგეს; | = | ბროლ-ბალახში შეხვეული და გიშერი ასადაგეს; |
| ყმა ეტყვის, თუ: „შენთა მჭვრეტთა თავი ხელი, ა, სად აგეს! | <> | ყმა ეტყვის თუ: „შენთა მჭვრეტთა თავი ხელი ა, სად აგეს! |
| ცეცხლთა, შენგან მოდებულთა, გული ჩემი ასადაგეს“. | = | ცეცხლთა, შენგან მოდებულთა, გული ჩემი ასადაგეს“. |
| ყმა წავიდა, სიშორესა თუცა მისსა ვერ გასძლებდა, | <> | ყმა წავიდა, სიშორესა თუცა მისსა ვერ გასძლებდა; |
| უკუღმავე იხედვიდა, თვალთა რეტად აყოლებდა. | = | უკუღმავე იხედვიდა, თვალთა რეტად აყოლებდა. |
| ბროლსა სეტყვს და ვარდსა აზრობს, ტანსა მჭევრსა ათრთოლებდა, | ბროლსა სეტყვს და ვარდსა აზრობს, ტანსა მჭევრსა ათრთოლებდა, | |
| გული ჰქონდა გულისათვის, სიყვარულსა ავალებდა. | გული ჰქონდა გულისათვის, სიყვარულსა ავალებდა. | |
| თქვა: „მზეო, ვარდსა სიშორე შენი დამაჩნდეს ეს ადრე, | თქვა: „მზეო, ვარდსა სიშორე შენი დამაჩნდეს ეს ადრე, | |
| ბროლი და ლალი გასრულ ვარ ქარვისა უყვითლესადრე. | <> | ბროლი და ლალი გასრულვარ ქარვისა უყვითლესად-რე; |
| მაშინ რაღა ვქმნა, ვერჭვრეტა რა მომხვდეს კვლა უგრძესადრე! | მაშინ რაღა ვქმნა, ვერ-ჭვრეტა რა მომხვდეს კვლა უგრძესად-რე! | |
| ხამს მოყვრისათვის სიკვდილი, ესე მე დამიც წესადრე“. | ხამს მოყვრისათვის სიკვდილი, ესე მე დამიც წესად-რე“. | |
| = | ||
| საწოლს დაწვა, ტირს, მტირალსა ცრემლი ძნელად ეხოცების, | საწოლს დაწვა, ტირს, მტირალსა ცრემლი ძნელად ეხოცების, | |
| ვითა ვერხვი ქარისაგან, ირხევის და იკეცების; | <> | ვითა ვერხვი ქარისაგან ირხევის და იკეცების; |
| რა მილულნის, სიახლევე საყვარლისა ეოცების, | = | რა მილულნის, სიახლევე საყვარლისა ეოცების, |
| შეკრთის, დიდნი დაიზახნის, მით პატიჟი ეოცების. | <> | შეკრთის, დიდნი დაიზახის, მით პატიჟი ეოცების. |
| = | ||
| მოშორვება საყვარლისა მას შეჰქმნოდა მისად ღაზოდ, | მოშორვება საყვარლისა მას შეჰქმნოდა მისად ღაზოდ, | |
| ცრემლსა ვითა მარგალიტსა სწვიმს ვარდისა დასანაზოდ. | <> | ცრემლსა, ვითა მარგალიტსა სწვიმს ვარდისა დასანაზოდ; |
| რა გათენდა, შეეკაზმა მისთა მჭვრეტთა სალამაზოდ, | = | რა გათენდა, შეეკაზმა მისთა მჭვრეტთა სალამაზოდ, |
| ცხენსა შეჯდა, გაემართა, დარბაზს მივა სადარბაზოდ. | ცხენსა შეჯდა, გაემართა, დარბაზს მივა სადარბაზოდ. | |
| დარბაზს ეჯიბი შეგზავნა, მართ მისგან შენარონია, | დარბაზს ეჯიბი შეგზავნა, მართ მისგან შენარონია, | |
| შესთვალა: „გკადრებ, მეფეო, მე ესე გამიგონია: | შესთვალა: „გკადრებ, მეფეო, მე ესე გამიგონია: | |
| ყოველი პირი მიწისა თქვენ ხრმლითა დაგიმონია, | ყოველი პირი მიწისა თქვენ ხრმლითა დაგიმონია, | |
| აწ, თუ სჯობს, ესე ამბავი ცნან, რაცა გარემონია. | <> | აწ თუ სჯობს, ესე ამბავი ცნან რაცა გარემონია“. |
| = | ||
| მე წავიდე, მოვიარო, ვილაშქრო და ვინაპირო, | <> | “მე წავიდე, მოვიარო, ვილაშქრო და ვინაპირო, |
| თინათინის ხელმწიფობა მტერთა თქვენთა გულსა ვჰგმირო, | = | თინათინის ხელმწიფობა მტერთა თქვენთა გულსა ვჰგმირო, |
| მორჩილქმნილთა გავახარო, ურჩი ყოვლი ავატირო, | <> | მორჩილ-ქმნილი გავახარო, ურჩი ყოვლი ავატირო, |
| ძღვენნი გკადრნე ზედა-ზედა, არ სალამი დავაძვირო“. | = | ძღვენნი გკადრნე ზედა-ზედა, არ სალამი დავაძვირო“. |
| მეფესა ეთქვა ამისი დიადი მადრიელობა, | მეფესა ეთქვა ამისი დიადი მადრიელობა, | |
| ებრძანა: „ლომო, არა გჭირს შენ ომთა გამდრეკელობა, | <> | ებრძანა: „ლომო, არა გჭირს შენ ომთა გარდუხდელობა, |
| აწ მაგა შენსა თათბირსა ჰგავსო შენივე ქველობა. | აწ მაგა შენსა თათბირსა ჰგავსო შენივე ქველობა, | |
| წა, მაგრა მომხვდეს, რაღა ვქმნა, თუ სიშორისა გრძელობა!“ | = | წა, მაგრა მომხვდეს, რაღა ვქმნა, თუ სიშორისა გრძელობა!“ |
| ყმა შევიდა, თაყვანისსცა, მადლი რამე მოახსენა: | <> | ყმა შევიდა, თაყვანი სცა, მადლი რამე მოახსენა: |
| „ხელმწიფეო, მიკვირს, ქება რად იკადრეთ ჩემი თქვენა! | “ხელმწიფეო, მიკვირს, ქება რად იკადრეთ ჩემი თქვენა, | |
| აწ ნუთუ კვლა სიშორისა ღმერთმან ბნელი გამითენა, | აწ ნუთუმცა კვლა ნახვითა ღმერთმან ბნელი გამითენა, | |
| პირი თქვენი მხიარული მხიარულსა კვლა მიჩვენა!“ | პირი თქვენი მხიარული მხიარულსა კვლა მიჩვენა“. | |
| = | ||
| მეფე ყელსა მოეხვია, გარდაკოცნა ვითა შვილი; | <> | მეფე ყელსა მოეკიდა, გარდაკოცნა ვითა შვილი, |
| სხვა მათებრი არ ყოფილა არ გამზრდელი, არ გაზრდილი! | სხვა მათებრი არ ყოფილა არ გამზრდელი, არ გაზრდილი; | |
| ყმა ადგა და წამოვიდა, მას დღე მათი ჩანს გაყრილი; | = | ყმა ადგა და წამოვიდა, მას დღე მათი ჩანს გაყრილი; |
| როსტან მისთვის აატირა გონიერი გული, ლბილი. | როსტან მისთვის აატირა გონიერი გული, ლბილი. | |
| გამოემართა ავთანდილ, მოყმე მხნე, ლაღად მავალი. | <> | გამოემართა ავთანდილ, მოყმე მხნე, ლაღად მავალი, |
| ოც დღე იარა, ღამეცა დღეს ზედაწართო მრავალი. | ოც დღე იარა, ღამეცა დღეზედა წართო მრავალი. | |
| იგია ლხინი სოფლისა, იგია ნივთი და ვალი. | იგია ლხინი სოფლისა, იგია ნივთი და ვალი, | |
| არ მისცილდების თინათინ მისი მას, ვისგან სწვავ ალი. | არ მისცილდება თინათინ მისი მას, ვისგან სწვავ ალი. | |
| = | ||
| რა მოვიდა, სიხარული შიგან გახდა სამეფოსა; | რა მოვიდა, სიხარული შიგან გახდა სამეფოსა; | |
| მოეგებნეს დიდებულნი, ძღვენსა სძღვნიდეს იეფოსა; | მოეგებნეს დიდებულნი, ძღვენსა სძღვნიდეს იეფოსა; | |
| იგი პირმზე არ მოსცთების სიარულსა სასწრაფოსა; | <> | იგი პირ-მზე არ მოსცდების სიარულსა სასწრაფოსა, |
| მიხვდეს მყოფნი მას წინაშე სიხარულსა სადაფოსა. | მიჰხვდეს მყოფნი მას წინაშე სიხარულსა სადაფოსა. | |
| = | ||
| ქალაქი ჰქონდა მაგარი საზაროდ სანაპიროსა; | <> | ქალაქი ჰქონდა მაგარი საზაროდ სანაპიროსა, |
| გარე კლდე იყო, გიამბობ ზღუდესა უქვითკიროსა; | გარე კლდე იყო, გიამბობ, ზღუდესა უქვიტკიროსა, | |
| ყმამან მუნ დაყო სამი დღე ამოსა სანადიროსა, | = | ყმამან მუნ დაყო სამი დღე ამოსა სანადიროსა, |
| გაზრდილი მისი შერმადინ დაისვა სავაზიროსა. | გაზრდილი მისი შერმადინ დაისვა სავაზიროსა. | |
| უბრძანა: „აჰა, შერმადინ, ამად მე შენგან მრცხვენიან, | უბრძანა: „აჰა, შერმადინ, ამად მე შენგან მრცხვენიან, | |
| ჩემნი საქმენი ყოველნი გცოდნიან, გაგივლენიან, | <> | ჩემნი საქმენი ყოველნი გცოდნიან გაგივლენიან, |
| მაგრა არ იცი აქამდის, რანიცა ცრემლნი მდენიან! | მაგრა არ იცი, აქამდის რანიცა ცრემლნი მდენიან! | |
| მე ვისგან მქონდეს პატიჟნი, აწ მასვე მოულხენიან. | = | მე ვისგან მქონდეს პატიჟნი, აწ მასვე მოულხენიან. |
| მე მოუკლავ თინათინის სურვილსა და სიყვარულსა, | <> | “მე მოუკლავარ თინათინის სურვილსა და სიყვარულსა; |
| ცხელი ცრემლი ასოვლებდის ნარგისთაგან ვარდსა ზრულსა, | ცრემლი ცხელი ასოვლებდის ნარგისთაგან ვარდსა ზრულსა; | |
| ვერ ვაჩენდი აქანამდის ჭირსა ჩემგან დაფარულსა, | = | ვერ ვაჩენდი აქანამდის ჭირსა ჩემგან დაფარულსა, |
| აწ მიბრძანა საიმედო, ამად მხედავ მხიარულსა. | <> | აწ მიბრძანა საიმედო, ამად მხედავ მხიარულსა“. |
| = | ||
| მიბრძანა: «მიცან ამბავი მის ყმისა დაკარგულისა, | <> | “მიბრძანა: „მიცან ამბავი მის ყმისა დაკარგულისა, |
| მოხვიდე, სრულვქმნა მაშინღა შენი წადილი გულისა, | მოხვიდე, სრულ-ვქმნა მაშინღა შენი წადილი გულისა, | |
| ქმარი არ მინდა უშენო, მომხვდეს ხისაცა რგულისა!» | ქმარი არ მინდა უშენოდ, მომხვდეს ხისაცა რგულისა», | |
| მომცა წამალი გულისა, აქამდის დადაგულისა. | = | მომცა წამალი გულისა, აქამდის დადაგულისა. |
| პირველ, ყმა ვარ, წასლვა მინდა პატრონისა სამსახურად, – | <> | “პირველ ყმა ვარ, წასვლა მინდა პატრონისა სამსახურად – |
| ხამს მეფეთა ერთგულობა, ყოფა გვმართებს ყმასა ყმურად, – | ხამს მეფეთა ერთგულობა, ყოფა გვმართებს ყმასა ყმურად; – | |
| მერმე, ცეცხლი დაუვსია, აღარა მწვავს გულსა მურად. | მერმე ცეცხლი დაუვსია, აღარა მწვავს გულსა მურად, | |
| ხამს, თუ კაცი არ შეუდრკეს, ჭირს მიუხდეს მამაცურად. | ხამს, თუ კაცი არ შეუდრკეს ჭირს, მიუხდეს მამაცურად. | |
| = | ||
| ვართ უმოყვრესნი მე და შენ ყოველთა პატრონ-ყმათასა, | <> | “ვართ უმოყვრესნი მე და შენ ყოველთა პატრონ-ყმათასა, |
| ამისთვის გნუკევ სმენასა შენ ამა ჩემთა ხმათასა: | ამისთვის გნუკევ სმენასა შენ ამა ჩემთა ხმათასა; | |
| ჩემ წილ დაგაგდებ პატრონად, თავადად ჩემთა სპათასა, | = | ჩემ წილ დაგაგდებ პატრონად, თავადად ჩემთა სპათასა, |
| ამა საქმესა ვერა ვიქ მე განდობასა სხვათასა. | <> | ამა საქმესა ვერა ვიქმ მე განდობასა სხვათასა. |
| = | ||
| ლაშქართა და დიდებულთა ალაშქრებდი, ჰპატრონობდი, | <> | “ლაშქართა და დიდებულთა ალაშქრებდი, ჰპატრონობდი; |
| დარბაზს კაცსა გაჰგზავნიდი და ამბავსა მათსა სცნობდი, | დარბაზს კაცსა გაგჰზავნიდი და ამბავსა მათსა სცნობდი; | |
| წიგნსა სწერდი ჩემ მაგიერ, უფასოსა ძღვენსა სძღვნობდი, | = | წიგნსა სწერდი ჩემ მაგიერ, უფასოსა ძღვენსა სძღვნობდი, |
| აქა სადმე არყოფასა ჩემსა მათმცა რად აგრძნობდი! | <> | აქა სადმე არ-ყოფასა ჩემსა მათმცა რად აგრძნობდი! |
| = | ||
| ლაშქრობა და ნადირობა შენი ჩემსა დაასახე, | <> | “ლაშქრობა და ნადირობა შენი ჩემსა დაასახე, |
| აქათ სამ წელ მომიცადე, ხვაშიადი შემინახე, | = | აქათ სამ წელ მომიცადე, ხვაშიადი შემინახე, |
| მე ნუთუმცა შემოვბრუნდი, ალვა ჩემი არ დაჭნა ხე, | მე ნუთუმცა შემოვბრუნდი, ალვა ჩემი არ დაჭნა ხე, | |
| არ მოვბრუნდე, მომიგლოვე, მიტირე და მივაგლახე! | <> | არ მოვბრუნდე, მომიგლოვე, მიტირე და მივაგლახე. |
| = | ||
| მაშინღა ჰკადრე მეფესა არ საქმე სასურვალია, | <> | “მაშინღა ჰკადრე მეფესა არ საქმე სასურვალია, |
| აცნობე ჩემი სიკვდილი, – იყავ მართ ვითა მთრვალია, – | აცნობე ჩემი სიკვდილი – იყავ მართ ვითა მთრვალია;– | |
| მიხვდა-თქო საქმე, რომელი ყოვლთათვის გარდუვალია. | მიხვდა-თქო საქმე, რომელი ყოველთათვის გარდუვალია, | |
| გლახაკთა მიეც საჭურჭლე, ოქრო, ვერცხლი და რვალია! | გლახაკთა მიეც საჭურჭლე, ოქრო, ვერცხლი და რვალია. | |
| = | ||
| მაშინ უფრო მომეხმარე, ამისგანცა უფრო მხნედრე; | <> | “მაშინ უფრო მომეხმარე ამისგანცა უფრო მხნედ-რე, |
| ნუთუ ადრე დამივიწყო? მახსენებდი ზედა-ზედრე! | ნუთუ ადრე დამივიწყო? მახსენებდე ზედა-ზედ-რე! | |
| მეტად კარგად დამიურვე, სული ჩემი შეივედრე, | = | მეტად კარგად დამიურვე, სული ჩემი შეივედრე, |
| ზრდანი ჩემნი მოიგონენ, გული შენი მოიმდედრე!“ | <> | ზრდანი ჩემნი მოიგონენ, გული შენი მოიმდედრე“. |
| = | ||
| რა მონამან მოისმინა, გაუკვირდა, შეეზარა, | რა მონამან მოისმინა, გაუკვირდა, შეეზარა, | |
| თვალთათ, ვითა მარგალიტი ცხელი ცრემლი გარდმოყარა, | <> | თვალთათ, ვითა მარგალიტი ცრემლი ცხელი გარდმოყარა; |
| მოახსენა: „უშენომან გულმან რამცა გაიხარა! | = | მოახსენა: „უშენომან გულმან რამცა გაიხარა! |
| ვიცი, რომე არ დასდგები, მაგას გიშლი ამად არა. | <> | ვიცი, რომე არ დასდგები, მაგას გიშლი ამად არა. |
| = | ||
| «ჩემად ნაცვლად დაგაგდებო», – ესე სიტყვა ვით მიბრძანე? | <> | “ჩემად ნაცვლად დაგაგდებო,“ – ესე სიტყვა ვით მიბრძანე? |
| რაგვარა ვქმნა პატრონობა, რამც გიფერე, რამც გიგვანე? | რაგვარა ვქმნა პატრონობა? რამც გიფერე, რამც გიგვანე? | |
| შენ მარტოსა გიგონებდე, მემცა მიწა ვიაკვანე! | = | შენ მარტოსა გიგონებდე, მემცა მიწა ვიაკვანე! |
| სჯობს, ორნივე გავიპარნეთ, წამოგყვები, წამიტანე!“ | <> | სჯობს ორნივე გავიპარნეთ, წამოგყვები, წამიტანე“. |
| = | ||
| ყმამან უთხრა: „მომისმინე, მართლად გითხრობ, არა ჭრელად: | ყმამან უთხრა: „მომისმინე, მართლად გითხრობ, არა ჭრელად: | |
| რა მიჯნური ველთა რბოდეს, მარტო უნდა გასაჭრელად; | რა მიჯნური ველთა რბოდეს, მარტო უნდა გასაჭრელად; | |
| მარგალიტი არვის მიხვდეს უსასყიდლო უვაჭრელად; | <> | მარგალიტი არვის მიხვდეს უსასყიდლოდ, უვაჭრელად, |
| კაცი ცრუ და მოღალატე ხამს ლახვრითა დასაჭრელად. | = | კაცი ცრუ და მოღალატე ხამს ლახვრითა დასაჭრელად. |
| ვისმცა უთხარ ხვაშიადი? შენგან კიდე არვინ ვარგა; | <> | “ვისმცა ვუთხარ ხვაშიადი, შენგან კიდე არვინ ვარგა, |
| უშენოსა პატრონობა ვის მივანდო, ვინ იქს კარგა? | უშენოსა პატრონობა ვის მივანდო, ვინ იქმს კარგა? | |
| სანაპირო გაამაგრე, მტერმან ახლოს ვერ იბარგა! | სანაპირო გაამაგრე, მტერმან ახლოს ვერ იბარგა, | |
| კვლა ნუთუმცა შემოვიქეც, ღმერთმან სრულად არ დამკარგა. | = | კვლა ნუთუმცა შემოვიქეც, ღმერთმან სრულად არ დამკარგა. |
| განგებაა, სწორად მოჰკლავს, ერთი იყოს, თუნდა ასი; | <> | “განგებაა, სწორად მოჰკლავს, ერთი იყოს, თუნდა ასი; |
| მარტოობა ვერას მიზამს, მცავს თუ ცისა ძალთა დასი; | = | მარტოობა ვერას მიზამს, მცავს თუ ცისა ძალთა დასი; |
| აქათ სამ წელ არ მოვიდე, მაშინ გმართებს გლოვა, ფლასი; | <> | აქათ სამ წელ არ მოვიდე, მაშინ გმართებს გლოვა, ფლასი, |
| წიგნსა მოგცემ, გმორჩილობდეს, ვინცა იყოს ჩემი ხასი“. | = | წიგნსა მოგცემ, გმორჩილობდეს, ვინცა იყოს ჩემი ხასი“. |
| წიგნი ავთანდილისა ყმათა თანა | <> | წიგნი ავთანდილისა თავის ყმათა თანა |
| დაწერა, თუ: „ჩემნო ყმანო, გამზრდელნო და ზოგნო ზრდილნო, | დაწერა თუ: „ჩემნო ყმანო, გამზრდელნო და ზოგნო ზრდილნო, | |
| ერთგულნო და მისანდონო, ამას ზედა გამოცდილნო, | ერთგულნო და მისანდონო, ამას ზედა გამოცდილნო, | |
| თქვენ, ჩემისა საწადლისა მიდგომილნო, ვითა ჩრდილნო, | თქვენ ჩემისა საწადილსა მიდგომილნო, ვითა ჩრდილნო, | |
| წიგნი ჩემი მოისმინეთ, ყოვლნო ერთგან შემოხდილნო! | წიგნი ჩემი მოისმინეთ, ყოვლნო, ერთგან შემოყრილნო! | |
| = | ||
| მიწაცა თქვენი ავთანდილ, ისმინეთ, გიწერ მე რასა: | <> | “მიწაცა თქვენი ავთანდილ, ისმინეთ, გიწერ მე რასა, |
| თვით ვიქ ხელითა ჩემითა ამა წიგნისა წერასა, | თვით ვიქმ ხელითა ჩემითა ამა წიგნისა წერასა; | |
| ცოტასა ხანსა ვარჩიე გაჭრა სმასა და მღერასა, | ცოტასა ხანსა ვარჩივე გაჭრა სმასა და მღერასა, | |
| პურად და საჭმლად მივენდვე ჩემსა მშვილდსა და ცერასა. | პურად და საჭმლად მივენდევ ჩემსა მშვილდსა და ცერასა. | |
| = | ||
| საქმე რამე მიც თავისა ზე სადმე გარდსახვეწელი, | <> | “საქმე რამე მიც თავისა ზე სადმე გარდსახვეწელი, |
| დავყო მარტოდ და ღარიბად ესე წლეული მე წელი; | დავყო მარტოდ და ღარიბად ესე წლეული მე წელი, | |
| გემუდარები ამისთვის, ვარ თქვენი შემომხვეწელი, | = | გემუდარები ამისთვის, ვარ თქვენი შემომხვეწელი, |
| მე დამახვედროთ სამეფო მტერთაგან დაულეწელი. | მე დამახვედროთ სამეფო მტერთაგან დაულეწელი. | |
| მე შერმადინ დამიგდია, ჩემად კერძად პატრონობდეს, | <> | “მე შერმადინ დამიგდია, ჩემად კერძად პატრონობდეს, |
| სიკვდილსა და სიცოცხლესა სადამდისცა ჩემსა სცნობდეს; | სიკვდილსა და სიცოცხლესა სადამდისცა ჩემსა სცნობდეს, | |
| ყოვლთა მზეებრ მოგეფინოს, ვარდს არ ზრვიდეს, არ აჭნობდეს, | = | ყოვლთა მზეებრ მოგეფინოს, ვარდს არ ზრვიდეს, არ აჭნობდეს, |
| შემცოდესა ყველაკასა ვითა ცვილსა დაადნობდეს. | <> | შემცოდესა ყველაკასა,ვითა ცვილსა, დაადნობდეს. |
| = | ||
| თქვენცა იცით, გამიზრდია ვითა ძმა და ვითა შვილი; | <> | “თქვენცა იცით, გამიზრდია, ვითა ძმა და ვითა შვილი; |
| ამას ასრე მორჩილობდით, არის ვითამც ავთანდილი, | ამას ასრე მორჩილობდით, არს ვითამც ავთანდილი; | |
| ბუკსა იკრას, აქნევინეთ ყოვლი საქმე, ჩემგან ქმნილი; | ბუკსა იკრას, აქმნევინეთ ყოვლი საქმე, ჩემგან ქმნილი; | |
| მე თუ დრომდის არ მოვიდე, გლოვა გმართებს, არ სიცილი“. | = | მე თუ დრომდის არ მოვიდე, გლოვა გმართებს, არ სიცილი“. |
| ესე წიგნი გაასრულა წყლიანმან და სიტყვანაზმა, | <> | ესე წიგნი გაასრულა წყლიანმან და სიტყვა-ნაზმა; |
| წელთა ოქრო შემოირტყა, საღარიბოდ შეეკაზმა, | წელთა ოქრო შემოირტყა, საღარიბოდ მოეკაზმა, | |
| ბრძანა: „მინდორს შევჯდებიო“, ლაშქარიცა დაერაზმა; | = | ბრძანა: „მინდორს შევჯდებიო“, ლაშქარიცა დაერაზმა; |
| მასვე წამსა წამოვიდა, შინა ხანი არა დაზმა. | მასვე წამსა წამოვიდა, შინა ხანი არა დაზმა. | |
| ბრძანა: „წადით ყველაკაი, აქა მემხრედ არვინ მინა“. | <> | ბრძანა: „წადით ყველაკაი, აქა მომხრედ არვინ მინა“. |
| მონებიცა მოიშორვა, თავი გაითავისწინა, | = | მონებიცა მოიშორვა, თავი გაითავისწინა, |
| მარტო გარე შემობრუნდა, შამბი შიგან გაირბინა. | <> | მარტო გარე შემობრუნდა, შამბი შიგან გაირბინა, |
| მიწყივ მისად საგონებლად მისი მკლველი თინათინ-ა. | მიწყივ მისად საგონებლად მისი მკვლელი თინათინ-ა. | |
| = | ||
| იგი ველი გაირბინა, ლაშქართაგან გაეკიდა; | <> | იგი ველი გაირბინა, ლაშქართაგან გაეკიდა. |
| ვინმცა ნახა სულიერმან, ანუ ვინმცა წაეკიდა? | = | ვინმცა ნახა სულიერმან, ანუ ვინმცა წაეკიდა? |
| ვის მახვილი ვერას ავნებს, მისი მკლველი გაეკიდა; | <> | ვის მახვილი ვერას ავნებს, მისი მკლავი გაეკიდა, |
| მისგან ტვირთი კაეშნისა ტვირთად ვარგად აეკიდა. | = | მისგან ტვირთი კაეშნისა ტვირთად ვარგად აეკიდა. |
| რა ლაშქართა ინადირეს და პატრონი მოითვალეს, | რა ლაშქართა ინადირეს და პატრონი მოითვალეს, | |
| იგი პირმზე ვეღარ პოვეს, პირი მათი იფერმკრთალეს, | <> | იგი პირ-მზე ვეღარ პოვეს, პირი მათი იფერმკთალეს; |
| მათსა დიდსა სიხარულსა სიმძიმილი ანაცვალეს, | მათსა დიდსა სიხარულსა სამძიმარი ანაცვალეს, | |
| ყოვლგან რბოდეს საძებარად, ვინცა იყო უცხენმალეს. | = | ყოვლგან რბოდეს საძებარად, ვინცა იყო უცხენმალეს. |
| -+ | “ღმერთი, ლომო, შენად ნაცვლად სხვასა ვისცა დანერგვიდეს!“ | |
| დარბოდეს და სხვაგნით სხვათა მოამბეთა მოასხმიდეს; | ||
| ვეღარა ცნეს მისი საქმე, გაიარა აქათ კიდეს, | ||
| მისნი სპანი გულ-მოკლულნი ცრემლსა ცხელსა გარდმოჰყრიდეს. | ||
| შერმადინ ერთგან შეყარნა ხასნი და დიდებულები, | = | შერმადინ ერთგან შეყარნა ხასნი და დიდებულები, |
| უჩვენა იგი უსტარი, ამბავი მისი თქმულები. | <> | უჩვენა იგი უსტარი, ამბავი მისი თქმულები; |
| რა მოისმინეს, ყველაი დარჩა გულდანაწყლულები; | რა მოისმინეს, ყველაი დარჩა გულ-დანაწყლულები, | |
| თავსა იცემდეს, არ იყო გული უცრემლო, ულები. | = | თავსა იცემდეს, არ იყო გული უცრემლო, ულები. |
| ყოვლთა ჰკადრეს: „თუცა ყოფა ჩვენ უმისოდ გვეარმისცა, | <> | ყოვლთა ჰკადრეს: „თუცა ყოფა ჩვენ უმისოდ გვეარმისცა, |
| უშენოსა საჯდომი და ტახტი მისი ვისმცა მისცა? | უშენოსა საჯდომი და ტახტი მისი ვისმცა მისცა? | |
| განაღამცა გმორჩილობდით, თუ გვიბრძანო რაცა ვისცა!“ | განაღამცა გმორჩილობდით, თუ გვიბრძანო რაცა ვისცა!“ | |
| იგი მონა აპატრონეს, ყველაკამან თაყვანისცა. | იგი მონა აპატრონეს, ყველაკამან თაყვანი-სცა. | |
| ავთანდილისაგან ტარიელის ძებნად წასლვა | ავთანდილისაგან მის ყმისა ძებნად წასლვა | |
| ამ საქმესა მემოწმების დიონოსი ბრძენი, ეზროს: | = | ამ საქმესა მემოწმების დიონოსი ბრძენი, ეზროს: |
| საბრალოა, ოდეს ვარდი დაეთრთვილოს, და-ცა-ეზროს. | <> | საბრალოა, ოდეს ვარდი დაეთრთვილოს, და-ცა-ეზროს; |
| ვის ბალახში არა ჰგვანდეს და ლერწამი ტანად ეზროს, | = | ვის ბალახში არა ჰგვანდეს და ლერწამი ტანად ეზროს, |
| იგი სადმე გაღარიბდეს, საყოფთაგან იაბეზროს. | <> | იგი სადმე გაღარიბდეს, სამყოფთაგან იაბეზროს. |
| = | ||
| ავთანდილ იგი მინდორი ოთხახმით გარდაიარა, | <> | ავთანდილ იგი მინდორი ოთხ-ახმით გარდაიარა, |
| დააგდო ზღვარი არაბთა, სხვათ ზღვართა არე იარა, | = | დააგდო ზღვარი არაბთა, სხვათ ზღვართა არე იარა, |
| მაგრა მის მზისა გაყრამან სიცოცხლე გაუზიარა; | მაგრა მის მზისა გაყრამან სიცოცხლე გაუზიარა; | |
| თქვა: „თუ მე მასმცა ვეახლე, აწ ცხელსა ცრემლსა ვღვრი არა“. | <> | თქვა: „თუ მე მასმცა ვეახელ, აწ ცხელსა ცრემლსა ვღვრი არა“. |
| = | ||
| ახალმან ფიფქმან დათოვა, ვარდი დათრთვილა, დანასა; | ახალმან ფიფქმან დათოვა, ვარდი დათრთვილა, დანასა; | |
| მოუნდის გულსა დაცემა, ზოგჯერ მიმართის დანასა; | <> | მოუნდის გულსა დაცემა, ზოგჯერ მიჰმართის დანასა; |
| თქვის: „ჭირი ჩემი სოფელმან ოთხმოცდაათი ანასა, | თქვის: „ჭირი ჩემი სოფელმან ოთხმოცდაათი ანასა, | |
| მოვშორდი ლხინსა ყველასა, ჩანგსა, ბარბითსა და ნასა!“ | = | მოვშორდი ლხინსა ყველასა, ჩანგსა, ბარბითსა და ნასა!“ |
| ვარდი, მის მზისა გაყრილი, უფრო და უფრო ჭნებოდა, | <> | ვარდი მის მზისა გაყრილი უფრო და უფრო ჭნებოდა, |
| გულსა უთხრის, თუ: „დათმეო“, ამად არ დია ბნდებოდა. | გულსა უთხრის თუ: „დათმეო“, ამად არ დია ბნდებოდა. | |
| უცხო-უცხოთა ადგილთა საძებრად იარებოდა, | უცხო უცხოთა ადგილთა საძებრად იარებოდა. | |
| მგზავრთა ჰკითხვიდის ამბავთა, მათ თანაემოყვრებოდა. | მგზავრთა ჰკითხვიდის ამბავთა, მათ თანა-ემოყვრებოდა. | |
| = | ||
| მუნ ეძებს, ცრემლი მტირალსა სდის ზღვათა შესართავისად; | <> | მუნ ეძებს, ცრემლი მტირალსა სდის ზღვათა შესართავისად. |
| უჩნდის ქვეყანა ტახტად და მკლავი – სადებლად თავისად; | უჩნდის ქვეყანა ტახტად და მკლავი სადებლად თავისად. | |
| თქვის: „საყვარელო, მოგშორდი, გული შენ დაგრჩა, ვთქვა ვისად? | თქვის: „საყვარელო, მოგშორდი გული შენ დაგრჩა, ვთქვა ვისად? | |
| შენთვის სიკვდილი მეყოფის ლხინად ჩემისა თავისად“. | = | შენთვის სიკვდილი მეყოფის ლხინად ჩემისა თავისად“. |
| ყოვლი პირი ქვეყანისა მოვლო, სრულად მოიარა, | ყოვლი პირი ქვეყანისა მოვლო, სრულად მოიარა, | |
| ასრე რომე ცასა ქვეშე არ დაურჩა არე არა, | <> | ასრე რომე ცასა ქვეშე არ დაურჩა, არ იარა; |
| მაგრა იგი მის ამბვისა მსმენელსაცა ვერ მიმხვდარა. | მაგრა იგი მის ამბისა მსმენელსაცა ვერ მიმხვდარა, | |
| ამას შიგან წელიწადი სამი სამ თვედ მიიყარა. | = | ამას შიგან წელიწადი სამი სამ თვედ მიიყარა. |
| მიხვდა რასმე ქვეყანასა უგემურსა, მეტად მქისსა, | მიხვდა რასმე ქვეყანასა უგემურსა, მეტად მქისსა, | |
| თვე ერთ კაცსა ვერა ნახავს, ვერას შვილსა ადამისსა, – | <> | თვე ერთ კაცსა ვერა ნახავს, ვერას შვილსა ადამისსა; |
| იგი ჭირი არ უნახავს არ რამინს და არცა ვისსა, – | იგი ჭირი არ უნახავს არ რამინს და არცა ვისსა, | |
| დღე და ღამე იგონებდის საყვარელსა მასვე მისსა. | დღე და ღამე იგონებდა საყვარელსა მასვე მისსა. | |
| = | ||
| მას მიხვდა წვერი სადგურად მაღლისა მთისა დიდისა, | <> | მას მიხვდა წევრი სადგურად მაღლისა მთისა დიდისა, |
| გამოჩნდა მუნით მინდორი, სავალი დღისა შვიდისა. | გამოჩნდა მუნით მინდორი, სავალი დღისა შვიდისა; | |
| მის მთისა ძირსა წყალი დის, არად სანდომი ხიდისა, | = | მის მთისა ძირსა წყალი დის, არად სანდომი ხიდისა, |
| ორგნითვე ტყესა შეეკრა ნაპირი წყლისა კიდისა. | ორგნითვე ტყესა შეეკრა ნაპირი წყლისა კიდისა. | |
| ზედ წაადგა, შეექცევის, დროთა, დღეთა ანგარიშობს; | ზედ წაადგა, შეექცევის, დროთა, დღეთა ანგარიშობს; | |
| თვენი ესხნეს ორანიღა, ამად სულთქვამს, არა იშობს; | <> | თვენი ესხნეს ორანიღა, ამად სულთქვამს, ამად იშობს; |
| „ვაჲ თუ საქმე გამიმჟღავნდეს! – კვლა ამისთვის გულმოშიშობს, – | “ვა თუ საქმე გამიმჟღავნდეს! – კვლა ამისთვის გულ-მოშიშობს, – | |
| ავსა კარგად ვერვინ შესცვლის, თავსა ახლად ვერვინ იშობს“. | “ავსა კარგად ვერვინ შესცვლის, თავსა ახლად ვერვინ იშობს“. | |
| = | ||
| საგონებელი შეექმნა, დადგა საქმისა მრჩეველად, | <> | საგონებელი შეექმნა, დადგა საქმისა მრჩეველად. |
| თქვა: „თუ დავბრუნდე, ეზომი ხანი რად დავყავ მე ველად? | = | თქვა: „თუ დავბრუნდე, ეზომი ხანი რად დავყავ მე ველად? |
| ჩემსა რა ვჰკადრო მნათობსა, ვიყავ რად დღეთა მლეველად; | <> | ჩემსა რა ვჰკადრო მნათობსა, ვიყავ რად დღეთა მლეველად, |
| მისი ვერა ვცნა ჭორადცა, ვარ ვისთა გზათა მკვლეველად? | მისი ვერა ვცნა ჭორადცა, ვარ ვისთა გზათა მკვლეველად?“ | |
| = | ||
| თუ არ დავბრუნდე, საძებრად დავყვნე სხვანიცა ხანანი, | <> | “თუ არ დავბრუნდე, საძებრად დავყვნე სხვანიცა ხანანი, |
| რომელსა ვეძებ, ვერა ვცნნე ამბავნი მე მისთანანი, | = | რომელსა ვეძებ, ვერა ვცნნე ამბავნი მე მისთანანი, |
| დრო გარდაუწყდეს შერმადინს, მიხვდენ ღაწვისა ბანანი, | დრო გარდაუწყდეს შერმადინს, მიხვდენ ღაწვისა ბანანი, | |
| მივიდეს, ჰკადრნეს მეფესა საქმენი დასაგვანანი, | <> | მივიდეს, ჰკადრნეს მეფესა საქმენი დასაგვანანი!“ |
| = | ||
| უამბოს ჩემი სიკვდილი, თვით ჩემგან დავედრებული, | <> | “უამბოს ჩემი სიკვდილი, თვით ჩემგან დავედრებული; |
| მათ შექმნან გლოვა-ტირილი, ქმნან საქმე გამწარებული, | მათ შექმნან გლოვა-ტირილი, ქმნან საქმე გამწარებული; | |
| მერმე მივიდე ცოცხალი მე, სხვაგან სადმე რებული!“ | მერმე მივიდე ცოცოხალი მე, სხვაგან სადმე რებული!“ | |
| ამას იგონებს ტირილით გონებაშეიწრებული. | ამას იგონებს ტირილით გონება-შეიწრებული. | |
| = | ||
| იტყვის: „ღმერთო, სამართალნი შენნი ჩემთვის რად ამრუდენ? | <> | იტყვის: „ღმერთო, სამართალნი შენნი ჩემთვის რად ამრუდენ, |
| მე ეზომნი სიარულნი კიდე რად, გლახ, გამიცუდენ? | მე ეზომნი სიარულნი კიდე რად, გლახ, გამიცუდენ, | |
| გულით ჩემით სიხარულნი აჰფხვრენ, ჭირნი დააბუდენ; | გულით ჩემით სიხარულნი აჰფხვრენ, ჭირნი დააბუდენ? | |
| დღეთა ჩემთა ცრემლნი ჩემნი ვერაოდეს დავიყუდენ“. | = | დღეთა ჩემთა ცრემლნი ჩემნი ვერაოდეს დავიყუდენ“. |
| კვლაცა იტყვის: „დათმობა სჯობს“, და თავსავე ეუბნების: | კვლაცა იტყვის: „დათმობა სჯობს“, და თავსავე ეუბნების: | |
| „დღეთა მეტად ნუ მოჰკვდები, გული ჩემი ნუ დადნების, | <> | “დღეთა მეტად ნუ მოჰკვდები, გული ჩემი ნუ დადნების, |
| უღმრთოდ ვერას ვერ მოვაწევ, ცრემლი ცუდად მედინების, | = | უღმრთოდ ვერას ვერ მოვაწევ, ცრემლი ცუდად მედინების, |
| განგებასა ვერვინ შესცვლის, არსაქმნელი არ იქმნების. | <> | განგებასა ვერვინ შესცვლის, არ-საქმნელი არ იქმნების“. |
| = | ||
| ყოვლნი არსნი ცათქვეშეთნი ერთობ სრულად მომივლიან, | <> | “ყოვლნი არსნი ცათ ქვეშეთნი ერთობ სრულად მომივლიან, |
| მაგრა საქმე მის კაცისა ვერასადა შემიგნიან; | მაგრა საქმე მის კაცისა ვერა სადა შემიგნიან; | |
| უღონიოდ მართალ იყვნეს, რომელთაცა ქაჯად თქვიან. | უღონიოდ მართალ იყვნეს, რომელთაცა ქაჯად თქვიან, | |
| აწ ტირილი არას მარგებს, ცუდად ცრემლნი რასა მდიან?“ | აწ ტირილი არას მარგებს, ცუდად ცრემლნი რასა მდიან!“ | |
| = | ||
| მთით ჩამოვიდა ავთანდილ, გავლნა წყალი და ტყენია, | <> | მთით ჩამოვიდა ავთანდილ, გავლო წყალი და ტყენია; |
| მინდორს აცორვებს ტაიჭსა, შეჟღრენით მონაწყენია. | მინდორს აცორვებს ტაიჭსა, შეჟღრენით მონაწყენია: | |
| გასცუდებოდეს მკლავნი და მისნი სიამაყენია, | = | გასცუდებოდეს მკლავნი და მისნი სიამაყენია, |
| ბროლისა ველსა სტურფობდეს გიშრისა მუნ საყენია. | ბროლისა ველსა სტურფობდეს გიშრისა მუნ საყენია. | |
| მობრუნვება დააპირა, სულთქვნა, მერმე ივაგლახა, | <> | მობრუნება დააპირა, სულთქვნა, მერმე ივაგლახა, |
| მას მინდორსა დაემართა, გზა თვალითა გამოსახა; | = | მას მინდორსა დაემართა, გზა თვალითა გამოსახა; |
| თვესა ერთსა სულიერი კაცი არსად არ ენახა, | თვესა ერთსა სულიერი კაცი არსად არ ენახა, | |
| მხეცნი იყვნეს საშინელნი, მაგრა არა შეუზახა. | მხეცნი იყვნეს საშინელნი, მაგრა არა შეუზახა. | |
| თუცა მხეცქმნილი ავთანდილ გულამოსკვნით და კვნესით-ა, | <> | თუცა მხეც-ქმნილი ავთანდილ გულ-ამოსკვნით და კვნესით-ა, |
| ეგრეცა ჭამა მოუნდის ადამის ტომთა წესითა, | = | ეგრეცა ჭამა მოუნდის ადამის ტომთა წესითა, |
| ისრითა მოკლა ნადირი, როსტომის მკლავუგრძესითა, | <> | ისრითა მოკლის ნადირი, როსტომის მკლავ-უგრძესითა, |
| შამბისა პირსა გარდახდა, ცეცხლი დააგზო კვესითა. | = | შამბისა პირსა გარდახდა, ცეცხლი დააგზო კვესითა. |
| ცხენსა მისცა საძოვარი, ვირე წვადი შეიწოდეს; | <> | ცხენსა მისცა საძოვარი, ვირე მწვადი შეიწოდეს; |
| ექვსნი რამე ცხენოსანნი, ნახა, მისკენ მოვიდოდეს; | = | ექვსნი რამე ცხენოსანნი, ნახა, მისკენ მოვიდოდეს; |
| თქვა, თუ: „ჰგვანან მეკობრეთა, თვარა კარგი რამც იცოდეს! | <> | თქვა თუ: „ჰგვანან მეკობრეთა, თვარა კარგი რამც იცოდეს! |
| აქა კაცი ხორციელი კვლა ყოფილა არაოდეს“. | აქა კაცი ხორციელი კვლა ყოფილა არაოდეს. | |
| = | ||
| ხელთა ჰქონდა ისარ-მშვილდი, მათკე მივა მხიარული. | <> | ხელთა ჰქონდა მშვილდ-ისარი, მათკენ მივა მხიარული. |
| ორთა კაცთა წვეროსანთა ყმა მოჰყვანდა უწვერული, | ორთა კაცთა წვეროსანთა ყმა მოჰყვანდა უწვერული; | |
| თავსა იყო დაკოდილი, შეებნიდა სისხლსა გული, | თავსა იყო დაკოდილი, შეებნიდა სისხლსა გული; | |
| ტიროდეს და იჭირვოდეს, ცოტა ედგა მას, გლახ, სული. | = | ტიროდეს და იჭირვოდეს, ცოტა ედგა მას, გლახ, სული. |
| უყივლა, თუ: „ძმანო, ვინ ხართ? მეკობრეთა დაგამსგავსენ!“ | <> | უყივლა თუ: „ძმანო, ვინ ხართ? მეკობრეთა დაგამსგავსენ!“ |
| მათ მიუგეს: „დაგვიწყნარდი, გვიშველე რა, ცეცხლნი ავსენ, | მათ მიუგეს: „დაგვიწყნარდი, გვიშველე რა, ცეცხლნი ავსენ; | |
| ვერა გვარგო, მოგვიმატენ, ჭირნი ჭირთა მოგვისავსენ, | = | ვერა გვარგო, მოგვიმატენ, ჭირნი ჭირთა მოგვისავსენ, |
| სატირელნი მოგვიტირენ, ღაწვნი შენცა დაიმხავსენ!“ | <> | სატირელნი მოგვიტირენ, ღაწვნი შენცა დაიმხავსენ“. |
| = | ||
| ავთანდილ მიდგა, ეუბნა მათ კაცთა გულმდუღარეთა; | <> | ავთანდილ მიდგა, ეუბნა მათ კაცთა გულ-მდუღარეთა; |
| მათ უთხრეს მათი ამბავი ტირილით მოუბარეთა: | = | მათ უთხრეს მათი ამბავი ტირილით მოუბარეთა: |
| „ჩვენ ვართო ძმანი სამნივე, – მით ვიდენთ ცრემლთა მწარეთა, – | <> | “ჩვენ ვართო ძმანი სამნივე, მით ვიდენთ ცრემლთა მწარეთა, |
| დია გვაქვს ციხე-ქალაქი ხატაეთს არემარეთა. | დია გვაქვს ციხე-ქალაქი ხატაეთს არე-მარეთა. | |
| = | ||
| კარგი გვესმა სანადირო, ნადირობას წამოვედით, | <> | “კარგი გვესმა სანადირო, ნადირობას წამოვედით; |
| გვყვეს ლაშქარნი უთვალავნი, წყლისა პირსა გარდავხედით, | გვყვეს ლაშქარნი უთვალავნი, წყლისა პირსა გარდავხედით; | |
| სანადირო მოგვეწონა, თვესა ერთსა არ წავედით, | = | სანადირო მოგვეწონა, თვესა ერთსა არ წავედით, |
| ვხოცდით მხეცსა უზომოსა მინდორით და მთით და ქედით. | <> | ვხოცეთ მხეცი უზომოსა მინდორით და მთით და ქედით. |
| = | ||
| ჩვენ, სამთა ძმათა, ჩვენ თანა მესროლნი დავაწბილენით, | <> | “ჩვენ სამთა ძმათა ჩვენთანა მესროლნი დავაწბილენით; |
| მით ერთმანერთსა სამნივე ჩვენ კიდე დავეცილენით: | მით ერთმანერთსა სამნივე ჩვენ კიდე დავეცილენით; | |
| «მე უკეთ მოვჰკლავ, მე გჯობო», სიტყვანი ვავაქილენით, | «მე უკეთ მოვჰკლავ, მე გჯობო», სიტყვანი ვავაქილენით; | |
| ვერ გავაჩინეთ მართალი, ვისარჩლეთ, ვითაკილენით. | ვერ გავაჩინეთ მართალი, ვისარჩლეთ ვითაკილენით. | |
| = | ||
| დღეს ავჰყარენით ლაშქარნი, სავსენი ირმის ტყავითა, | <> | “დღეს ავყარენით ლაშქარნი, სავსენი ირმის ტყავითა, |
| ვთქვით: «გავაჩინოთ მართალი, ვინ ვსჯობთ თავისა მკლავითა, | ვთქვით: «გავაჩინოთ მართალი, ვინ სჯობთ თავისა მკლავითა, | |
| თავსა ვეახლნეთ მარტონი, დავდგეთ მართ ოდენ თავითა, | თავსა ვეხალნეთ მარტონი, დავდგეთ მართ ოდენ თავითა, | |
| თვითდანახულსა მოვჰკლვიდეთ, ნუ ვისრით დამნახავითა!» | თვით დანახულსა მოვჰკლვიდეთ, ნუ ვესრვით დამნახავითა». | |
| = | ||
| ჩვენ ვიახლენით სამთავე სამნივე მეაბჯრენია, | <> | “ჩვენ ვიახლენით სამთავე სამნივე მეაბჯრენია, |
| ლაშქართა წასლვა უბრძანეთ, მით არას მოაზრენია, | ლაშქართა წასვლა ვუბრძანეთ, მით არას მოაზრენია; | |
| მოვინადირეთ მინდორი, ისი ტყენი და ღრენია, | = | მოვინადირეთ მინდორი, ისი ტყენი და ღრენია, |
| დავხოცეთ მხეცი, მფრინველი არცა ზე გარდაგვფრენია. | <> | დავხოცეთ მხეცი, მფრინველი, რაცა ზე გარდაგვფრენია. |
| = | ||
| ანაზდათ მოყმე გამოჩნდა კუშტი, პირგამქუშავია, | <> | “ანაზდად მოყმე გამოჩნდა კუშტი, პირ-გამქუშავია; |
| ზედა ჯდა შავსა ტაიჭსა, – მერანი რამე შავია, – | ზედა ჯდა შავსა ტაიჭსა, – მერანი რამე შავია,– | |
| თავსა და ტანსა ემოსა გარეთმა ვეფხის ტყავია, | თავსა და ტანსა ემოსა გარე-თმა ვეფხის ტყავია, | |
| ჯერთ მისი მსგავსი შვენება კაცთაგან უნახავია. | = | ჯერთ მისი მსგავსი შვენება კაცთაგან უნახავია. |
| უჭვრიტეთ, მისთა ელვათა შუქნი ძლივ გავიცადენით, | <> | “ვუჭვრიტეთ, მისთა ელვათა შუქნი ძლივ გავიცადენით; |
| ვთქვით, თუ: «მზეაო ქვეყანად, ნუ ვეუბნებით ცად ენით!» | ვთქვით თუ: «მზეაო ქვეყნად, ნუ ვეუბნებით ცად ენით!» | |
| მისი მოგვინდა შეპყრობა, ვჰკადრეთ და შევეცადენით, | = | მისი მოგვინდა შეპყრობა, ვჰკადრეთ და შევეცადენით, |
| ასრე სულთქმით და ვაებით მით ვართ, ცრემლისაცა დენით. | ასრე სულთქმით და ვაებით მით ვართ, ცრემლისაცა დენით. | |
| მე, უხუცესმან, უმცროსთა კაცი დავსთხოვე ქენებით; | <> | “მე უხუცესმან უმცროსთა კაცი დავსთხოვე ქენებით; |
| ჩემმან შედეგმან ტაიჭი მისი მით აქო ხსენებით; | ჩემმან შემდეგმან ტაიჭი მისი მით აქო ხსენებით; | |
| ამან მართ ოდენ მორევნა გვითხრა, უალლეთ ჩვენ ნებით, | ამან მართ ოდენ მორევნა გვითხრა, ვუალეთ ჩვენ ნებით, | |
| მივმართეთ, იგი აგრევე წყნარად მივა და შვენებით. | = | მივმართეთ, იგი აგრევე წყნარად მივა და შვენებით. |
| ბროლმან, ლალსა გარეულმან, ვარდნი თხელნი ანატიფნა, | <> | “ბროლმან, ლალსა გარეულმან, ვარდნი თხელნი ანატიფნა; |
| იგი ტკბილნი გონებანი ჩვენთვის მეტად გააყიფნა: | იგი ტკბილნი გონებანი ჩვენთვის მეტად გაამყიფნა; | |
| არ აგვიხვნა, არცა დაგვსხნა, ყოლა არად ამოგვკრიფნა, | = | არ აგვიხვნა, არცა დაგვსხნა, ყოლა არად ამოგვკრიფნა, |
| მისნი მკვახედ მოუბარნი მათრახითა შეგვამწიფნა! | მისნი მკვახედ მოუბარნი მათრახითა შეგვამწიფნა! | |
| უმცროსსა ძმასა მივეცით, უფროსნი დავეზიდენით; | <> | “უმცროსსა ძმასა მივეცით, უფროსსა დავეზიდენით; |
| ხელი მოჰკიდა, «დადეგო», ესეცა ჰკადრა კიდ ენით; | ხელი მოჰკიდა, «დადეგო!» ესეცა ჰკადრა კიდ ენით; | |
| მან ხრმალსა ხელი არ მიჰყო, ჩვენ ამად დავერიდენით, | = | მან ხრმალსა ხელი არ მიჰყო, ჩვენ ამად დავერიდენით, |
| თავსა გარდაჰკრა მათრახი, ვნახეთ სისხლისა კი დენით. | თავსა გარდაჰკრა მათრახი, ვნახეთ სისხლისა კი დენით. | |
| მით ერთითა მათრახითა თავი ასრე გარდაჰფრიწა, | <> | “მით ერთითა მათრახითა თავი ასრე გარდაჰფრიწა, |
| ვითა მკვდარი უსულოქმნა, ვითა მიწა დაამიწა, | ვითა მკვდარი უსულო ქმნა, ვითა მიწა დაამიწა, | |
| მისი რასმე მკადრებელი მოამდაბლა, მოაწიწა, | მისი რასმე მკადრებელი მოამდაბლა, მოამიწა, | |
| თვალთა წინა წაგვივიდა ლაღი, კუშტი, ამაყი, წა-! | = | თვალთა წინა წაგვივიდა ლაღი, კუშტი, ამაყი, წა-! |
| აღარ დაბრუნდა, წავიდა წყნარად და აუჩქარებლად, | <> | “აღარ დაბრუნდა, წავიდა წყნარად და აუჩქარებლად; |
| აგერა მივა, ნახეო, იგი მზეებრ და მთვარებლად“. | აგერა მივა, ნახეო, იგი მზეებრ და მთვარებლად“; | |
| შორს უჩვენებდეს ავთანდილს მტირალნი გაუხარებლად, | = | შორს უჩვენებდეს ავთანდილს მტირალნი გაუხარებლად, |
| ოდენ ჩნდა შავი ტაიჭი მისი მის მზისა მარებლად. | ოდენ ჩნდა შავი ტაიჭი მისი მის მზისა მარებლად. | |
| აჰა, მიხვდა ავთანდილსა ღაწვთა ცრემლით არდათოვნა, | <> | აჰა, მიჰხვდა ავთანდილსა ღაწვთა ცრემლით არ-დათოვნა, |
| რათგან ცუდად არ წაუხდა მას ეგზომი გარეთ ყოვნა. | რათგან ცუდად არ წაუხდა მას ეზომი გარეთ ყოვნა; | |
| კაცსა მიხვდეს საწადელი, რას ეძებდეს, მისი პოვნა, | კაცსა მიჰხვდეს საწადელი, რას ეძებდეს, მისი პოვნა, | |
| მაშინ მისგან აღარა ხამს გარდასრულთა ჭირთა ხსოვნა. | = | მაშინ მისგან აღარა ხამს გარდასრულთა ჭირთა ხსოვნა. |
| უთხრა, თუ: „ძმანო, ვარ ვინმე ღარიბი უადგილოსა, | <> | უთხრა თუ:“ძმანო, ვარ ვინმე ღარიბი უადგილოსა, |
| მე იმა ყმისა საძებრად მოვშორდი საგაზრდილოსა, | მე იმა ყმისა საძებრად მოვჰშორდი საგაზრდილოსა, | |
| აწ თქვენგან მივხვდი საქმესა ყოლა არსაადვილოსა, . | აწ თქვენგან მივხვდი საქმესა ყოლა არ-საადვილოსა, | |
| ღმერთიმცა ნურას ნუღარ იქს თქვენსა დასაღრეჯილოსა! | ღმერთიმცა ნურას ნუღარ იქმს თქვენსა დასაღრეჯილოსა! | |
| = | ||
| ვითა მე მივხვდი წადილსა, ჩემსა გულისა ნებასა, | <> | “ვითა მე მივხვდი წადილსა, ჩემის გულისა ნებასა, |
| აგრემცა ღმერთი ნურას იქს ძმისა თქვენისა ვნებასა!“ | აგრემცა ღმერთი ნურას იქმს ძმისა თქვენისა ვნებასა!“ | |
| უჩვენა მისი სადგომი: „მიდითო ნება-ნებასა, | = | უჩვენა მისი სადგომი: „მიდითო ნება-ნებასა, |
| ჩრდილსა გარდასვით მაშვრალი, მიეცით მოსვენებასა!“ | <> | ჩრდილსა გარდასვით, მაშვრალი მიეცით მოსვენებასა“. |
| = | ||
| ესე უთხრა და წავიდა, ცხენი გაქუსლა დეზითა, | ესე უთხრა და წავიდა, ცხენი გაქუსლა დეზითა, | |
| ვითა გავაზი გაფრინდა, არგაშვებული ხეზითა, | <> | ვითა გავაზი გაფრინდა, არ გაშვებული ხეზითა, |
| ან მთვარე, მზისა შემყრელი, მზე სინათლითა ზეზითა. | ან მთვარე, მზისა შემყრელი, მზე სინათლითა ზეზითა; | |
| დაივსო ცეცხლი შემწველი მისითა მან მიზეზითა. | = | დაივსო ცეცხლი შემწველი მისითა მან მიზეზითა. |
| მიეწურა, იგონებდა, ახლოს შეყრა ვითა აგოს: | მიეწურა, იგონებდა, ახლოს შეყრა ვითა აგოს: | |
| „საუბარმან უმეცარმან შმაგი უფრო გააშმაგოს! | <> | საუბარმან უმეცარმან შმაგი უფრო გააშმაგოს! |
| ხამს, თუ კაცმან გონიერმან ძნელი საქმე გამოაგოს, | = | ხამს, თუ კაცმან გონიერმან ძნელი საქმე გამოაგოს, |
| არსიწყნარე გონებისა მოიძულოს, მოიძაგოს. | <> | არ-სიწყნარე გონებისა მოიძულოს, მოიძაგოს. |
| = | ||
| რათგან ისი არის სადმე უცნობოდ და ისრე რეტად, | <> | “რათგან ისი არის სადმე უცნობოდ და ისრე რეტად, |
| რომე კაცსა არ მიუშვებს საუბრად და მისად ჭვრეტად, | = | რომე კაცსა არ მიუშვებს საუბრად და მისად ჭვრეტად, |
| მივეწევი, შევიყრებით ერთმანერთის ცემა-ჟლეტად, | მივეწევი, შევიყრებით ერთმანერთის ცემა-ჟლეტად, | |
| ანუ მოვჰკლავ, ანუ მომკლავს, დაიმალვის მეტისმეტად“. | <> | ანუ მომკლავს, ანუ მომკლავს,“ დაიმალვის მეტის-მეტად. |
| = | ||
| ავთანდილ იტყვის: „ეზომნი ჭირნიმცა რად ვაცუდენი? | <> | ავთანდილ იტყვის: „ ეზომნი ჭირნიმცა რად ვაცუდენი, |
| რაცაღა არის, არ არის, თუმცა არ ედგნეს ბუდენი; | რაცაღა არის, არა არის, თუმცა არ ედგნეს ბუდენი; | |
| სადაცა მივა, მივიდეს, რამცა მოვლიდეს ზღუდენი, | = | სადაცა მივა, მივიდეს, რამცა მოვლიდეს ზღუდენი, |
| მუნაღა ვძებნნე ღონენი ჩემნი არდასამრუდენი“. | <> | მუნაღა ვძებნნე ღონენი ჩემნი არ-დასამრუდენი“. |
| = | ||
| წინა-უკანა იარნეს ორნი დღენი და ღამენი, – | <> | წინა-უკანა იარნეს ორნი დღენი და ღამენი, |
| დღისით და ღამით მაშვრალნი, არ საჭამადთა მჭამენი, – | დღისით და ღამით მაშვრალნი, არ საჭამადთა მჭამენი; | |
| არსადა ხანი არ დაყვეს, ერთნი თვალისა წამენი. | არსადა ხანი არ დაჰყვეს, ერთნი თვალისა წამენი, | |
| მათ თვალთათ ცრემლნი სდიოდეს, მინდორთა მოსალამენი. | მათ თვალთა ცრემლნი სდიოდეს, მინდორთა მოსალამენი. | |
| = | ||
| დღისით ვლეს და საღამოჟამ გამოუჩნდეს დიდნი კლდენი, | <> | დღისით ვლეს და საღამო-ჟამ გამოუჩნდეს დიდნი კლდენი, |
| კლდეთა შიგან ქვაბნი იყვნეს, ძირსა – წყალი ჩანადენი, | კლდეთა შიგან ქვაბნი იყვნეს, ძირსა წყალი ჩანადენი, | |
| წყლისა პირსა, არ ითქმოდა, შამბი იყო თუ რასდენი, | = | წყლისა პირსა, არ ითქმოდა, შამბი იყო თუ რასდენი, |
| ხე დიდრონი, თვალუწდომი, მაღლა კლდემდის ანაყრდენი. | <> | ხე დიდრონი, თვალ-უწდომი, მაღლა კლდემდის ანაყრდენი. |
| = | ||
| მან ყმამან ქვაბსა მიმართა, გავლნა წყალი და ტყენია; | <> | მან ყმამან ქვაბსა მიჰმართა, გავლნა წყალნი და კლდენია; |
| ავთანდილ ცხენსა გარდახდა, მონახნა დიდნი ხენია; | ავთანდილ ცხენსა გარდახდა, მონახნა დიდნი ხენია, | |
| მას ზედა ჭვრეტად გავიდა, ძირსა დააბა ცხენია, | = | მას ზედა ჭვრეტად გავიდა, ძირსა დააბა ცხენია, |
| მუნით უჭვრეტდა, იგი ყმა მივა ცრემლმინადენია. | <> | მუნით უჭვრეტდა; იგი ყმა მივა ცრემლ-მინადენია. |
| = | ||
| რა ტყენი გავლნა მან ყმამან, მოსილმან ვეფხის ტყავითა, | რა ტყენი გავლნა მან ყმამან, მოსილმან ვეფხის ტყავითა, | |
| ქვაბისა კარსა გამოდგა ქალი ჯუბითა შავითა, | ქვაბისა კარსა გამოდგა ქალი ჯუბითა შავითა, | |
| ატირდა მაღლად ცრემლითა, ზღვათაცა შესართავითა, | ატირდა მაღლად ცრემლითა, ზღვათაცა შესართავითა, | |
| იგი ყმა ცხენსა გარდახდა, ყელსა მოეჭდო მკლავითა. | იგი ყმა ცხენსა გარდახდა, ყელსა მოეჭდო მკლავითა. | |
| <> | ყმამან უთხრა: „დაო ასმათ, ხიდნი ზღვასა ჩაგვიცვივდეს; | |
| ვეღარ მივხვდით ჟამიერად ჩვენ ვისიცა ცეცხლნი გვწვიდეს“; | ||
| ესე თქვა და მკერდსა ხელნი იკრნა, ცრემლნი გარდმოსწვიმდეს, | ||
| ქალი შებნდა, მოეხვია, ერთმანერთსა სისხლი სწმიდეს. | ||
| იგი ტევრი გაეხშირა დანაგლეჯსა მათსა თმასა, | იგი ტევრი გაეხშირა დანაგლეჯსა მათსა თმასა; | |
| ერთმანერთსა ეხვეოდეს – ყმა ქალსა და ქალი ყმასა; | ერთმანერთსა ეხვეოდეს: ყმა ქალსა და ქალი ყმასა, | |
| იზახდიან, მოსთქმიდიან, მოსცემდიან კლდენი ხმასა. | იზახდიან, მოსთქმიდიან, მოსცემდიან კლდენი ხმასა, | |
| ავთანდილ სჭვრეტს გაკვირვებით მათსა ეგრე ქცევა-ზმასა. | = | ავთანდილ სჭვრეტს გაკვირვებით მათსა ეგრე ქცევა-ზმასა. |
| სული დაიღო მან ქალმან, დასთმო გულისა წყლულობა, | <> | სული დაიღო მან ქალმან, დათმო გულისა წყლულობა, |
| ქვაბს შეიყვანა ტაიჭი, მოჰხადა აკაზმულობა, | = | ქვაბს შეიყვანა ტაიჭი, მოჰხადა აკაზმულობა, |
| მას ყმასა შეჰხსნა, შეიღო აბჯრისა წელმორტყმულობა; | <> | მას ყმასა შეჰხსნა, შეიღო აბჯრისა წელ-მორტყმულობა; |
| შინა შევიდეს, მას დღესა გარდახდა გამოსრულობა. | = | შინა შევიდეს, მას დღესა გარდახდა გამოსრულობა. |
| ავთანდილს უკვირს, „ამბავი ისი თუ ვცნაო მე რითა?!“ | <> | ავთანდილს უკვირს: „ამბავი ისი თუ ვცნაო მე რითა?!“ |
| გათენდა, ქალი გამოდგა, მოსილი მითვე ფერითა, | გათენდა, ქალი გამოდგა, მოსილი მითვე ფერითა; | |
| შავსა აუდვა ლაგამი, სწმედდა რიდისა წვერითა, | შავსა აუდვა ლაგამი, სწმენდდა რიდისა წვერითა, | |
| შეკაზმა, მოაქვს აბჯარი წყნარად, არ რამე ჩხერითა. | = | შეკაზმა, მოაქვს აბჯარი წყნარად, არ რამე ჩხერითა. |
| მის მოყმისა წესი იყო, მეტსა თურე არა ეჯდა. | <> | მის მოყმისა წესი იყო, მეტსა თურე არას ეჯდა. |
| ქალი ტირს და მკერდსა იცემს, თმისა ტევრსა გაიგლეჯდა; | = | ქალი ტირს და მკერდსა იცემს, თმისა ტევრსა გაიგლეჯდა; |
| ერთმანერთსა მოეხვივნეს, აკოცა და ცხენსა შეჯდა; | <> | ერთმანერთსა მოეხვივნეს, აკოცა და ცხენსა შეჯდა, |
| ქალი, აგრე დაღრეჯილი, კვლა უფრორე დაიღრეჯდა. | ასმათ, აგრე დაღრეჯილი, კვლა უფრორე დაიღრეჯდა. | |
| = | ||
| ავთანდილ ახლოს კვლა ნახა სახე მისივე, კაცისა, | <> | ავთანდილ ახლოს კვლა ნახა სახე მისივე კაცისა, |
| ულვაშაშლილი, წვერგამო, „ნუთუ მზეაო, – თქვა, – ცისა!“ | ულვაშ-აშლილი, წვერ-გამო, „ნუთუ მზეაო“, თქვა, „ცისა?“ | |
| ეყნოსა სული ალვისა, ქართაგან მონატაცისა; | ეყნოსა სული ალვისა, ქართაგან მონატაცისა, | |
| ასრე უჩს მოკლვა ლომისა, მართ ვითა ლომსა – ვაცისა. | = | ასრე უჩს მოკლვა ლომისა, მართ ვითა ლომსა – ვაცისა. |
| მასვე გზასა წამოვიდა, რომე გუშინ შეეარა, | მასვე გზასა წამოვიდა, რომე გუშინ შეეარა, | |
| შამბი გავლო, გაეშორა, თავი მინდორს გააგარა. | <> | შამბი გავლო, გაეშორა, თავი მინდორს გააგარა; |
| ავთანდილ სჭვრეტს გაკვირვებით, მალვით ხესა მოეფარა, | = | ავთანდილ სჭვრეტს გაკვირვებით, მალვით ხესა მოეფარა, |
| თქვა, თუ: „ღმერთმან ესე საქმე მეტად კარგად მომიგვარა. | <> | თქვა თუ: „ღმერთმან ესე საქმე მეტად კარგად მომიგვარა. |
| = | ||
| აწ ამას ჩემთვის ღმრთისაგან სხვა საქმე რა ვაჯობინო? | <> | “აწ ამას ჩემთვის ღმრთისაგან სხვა საქმე რა ვამჯობინო? |
| ქალი შევიპყრა, მის ყმისა ამბავი ვაამბობინო, | = | ქალი შევიპყრა, მის ყმისა ამბავი ვაამბობინო, |
| ჩემიცა უთხრა ყველაი, მართალი გავაბრჭობინო, | <> | ჩემიცა ვუთხრა ყველაი, მართალი გავაბრჭობინო, |
| მას ყმასა ხრმალი არა ვჰკრა, არცა მას დავასობინო“. | მას ყმასა ხრმალი არა ვჰკრა, არც მისი დავისობინო“. | |
| ამბავი ავთანდილისა, ასმათს რომ ეუბნების ქვაბშიგან | ||
| ჩამოვიდა, ცხენი ახსნა, მისგან ხესა გამობმული, | = | ჩამოვიდა, ცხენი ახსნა, მისგან ხესა გამობმული, |
| ზედა შეჯდა, გაემართა, ქვაბი დახვდა კარგახმული: | <> | ზედა შეჯდა, გაემართა, ქვაბი დახვდა კარ-განხმული; |
| მუნით ქალი გამოიჭრა გულმდუღარე, ცრემლდასხმული, | მუნით ქალი გამოიჭრა გულ-მდუღარე, ცრემლ-დასხმული, | |
| ეგონა, თუ: დაბრუნდაო პირი ვარდი, ბროლბაკმული. | ეგონა თუ: დაბრუნდაო პირი ვარდი, ბროლ-ბაკმული. | |
| = | ||
| ვერ იცნა, – სახე არ ჰგვანდა მისი მის ყმისა სახესა, – | <> | ვერ იცნა, – სახე არ ჰგვანდა მისი მის ყმისა სახესა; – |
| ფიცხლა გაიქცა, მიმართა ზახილით კლდესა და ხესა; | ფიცხლა გაიქცა, მიჰმართა ზახილით კლდესა და ხესა; | |
| ყმა გარდაიჭრა, დააბა, ვითა კაკაბი მახესა; | ყმა გარდაიჭრა, დააბა, ვითა კაკაბი მახესა, | |
| ხმას სცემდეს კლდენი ქალისა ზახილსა მუნ ერთსახესა. | ხმას სცემდეს კლდენი ქალისა ზახილსა მუნ ერთ-სახესა. | |
| = | ||
| მას ყმასა თავი არ მისცა, ჭვრეტადცა ებილწებოდა, | მას ყმასა თავი არ მისცა, ჭვრეტადცა ებილწებოდა, | |
| ვითა კაკაბი არწივსა ქვეშე მი და მო ძრწებოდა, | <> | ვითა კაკაბი არწივსა ქვეშე, მიდამო ძრწებოდა, |
| ტარიელს ვისმე უზახდა მწედ, თუცა არ ემწებოდა, | = | ტარიელს ვისმე უზახდა მწედ, თუცა არ ემწებოდა, |
| ავთანდილ მუხლთა უყრიდა, თითითა ეხვეწებოდა. | ავთანდილ მუხლთა უყრიდა, თითითა ეხვეწებოდა. | |
| ეტყოდა. „სულე! რამც გიყავ? კაცი ვარ, ადამიანი! | <> | ეტყოდა: „სულე! რამც გიყავ? კაცი ვარ, ადამიანი; |
| უფეროქმნილნი მინახვან ვარდნი და ისი იანი, | უფერო-ქმნილნი მინახვან ვარდნი და ისი იანი; | |
| მისი რა მითხარ, ვინ არის ტანსარო, პირბაკმიანი, | მისი რამ მითხარ, ვინ არის ტან-სარო, პირ-ბაკმიანი? | |
| სხვად არას გიზამ, ნუ გეშის, ნუ ჰყივი აგრე ხმიანი“. | = | სხვად არას გიზამ, ნუ გეშის, ნუ ჰყივი აგრე ხმიანი“. |
| ქალი ეტყოდა ტირილით, სარჩელი უგავს ბრჭობასა: | ქალი ეტყოდა ტირილით, სარჩელი უგავს ბრჭობასა: | |
| „თუ არ შმაგი ხარ, დამეხსენ; შმაგი ხარ, მოდი ცნობასა! | <> | “თუ არ შმაგი ხარ, დამეხსენ; შმაგი ხარ, მოდი ცნობასა; |
| აწ მეტად ძნელსა საქმესა მნუკევ ადვილად თხრობასა; | = | აწ მეტად ძნელსა საქმესა მნუკევ ადვილად თხრობასა; |
| ცუდად ნუ სცთები, ნუ ელი მაგა ამბვისა მბობასა!“ | <> | ცუდად ნუ სცთები, ნუ ელი მაგა ამბისა მბობასა“. |
| = | ||
| კვლა ეტყვის: „ყმაო, რა გინდა, ანუ მენუკევ მე რასა? | კვლა ეტყვის: „ყმაო, რა გინდა, ანუ მენუკევ მე რასა? | |
| მაგა საქმესა ვერა იქს ვერცა კალამი წერასა. | <> | მაგა საქმისა ვერა იქმს ვერცა კალამი წერასა; |
| შენ ერთხელ იტყვი, «მითხარო», მე ასჯერ გითხრობ «ვერასა». | შენ ერთხელ იტყვი: «მითხარო», მე ასჯერ გითხრობ «ვერასა»; | |
| ვითა სიცილი ტირილსა, მიჯობს ვაგლახი მღერასა“. | ვითა სიცილი ტირილსა, ვაგლახი მიჯობს მღერასა“. | |
| = | ||
| „ქალო, არ იცი, სით მოვალ, რა ჭირნი მომითმენიან, | <> | “ქალო, არ იცი სით მოვალ, რა ჭირნი მომითმენიან; |
| ოდითგან ვეძებ ამბავთა, ესე არვისგან მსმენიან; | = | ოდითგან ვეძებ ამბავთა, ესე არვისგან მსმენიან; |
| შენ მიპოვნიხარ, სიტყვანი ჩემნი რაზომცა გწყენიან, | <> | შენ მიპოვნიხარ; სიტყვანი ჩემნი რაზომცა გწყენიან, |
| ვერ დაგეხსნები, მიამბე, ჩემგან ნუღარა გრცხვენიან!“ | ვერ დაგეხსნები, მიამბე, ჩემგან ნუღარა გრცხვენიან“. | |
| = | ||
| ქალმან უთხრა: „რას შეგესწარ, მე ვინ ვარ და ანუ შენო? | ქალმან უთხრა: „რას შეგესწარ, მე ვინ ვარ და ანუ შენო? | |
| მზე არ მახლავს, შეგეტყვების, თრთვილო, ასრე მით მაწყენო! | <> | მზე არ მახლავს, შეგეტყვების, თრთვილო, ასრე მით მაწყენო; |
| გრძელი სიტყვა საწყინოა, ასრე მოკლედ მოგახსენო: | = | გრძელი სიტყვა საწყინოა, ასრე მოკლედ მოგახსენო: |
| ვერასათვის ვერ გიამბობ, რაცა გინდა, იგი ქმენო!“ | ვერასათვის ვერ გიამბობ, რაცა გინდა, იგი ქმენო!“ | |
| კვლაცა ჰკითხა ზენარობით, მიუყარნა მუხლნი წინა, | კვლაცა ჰკითხა ზენარობით, მიუყარნა მუხლნი წინა, | |
| მაგრა ვერა ვერ დაჰყარა, მუდარობა მოეწყინა, | <> | მაგრა ვერა ვერ დაჰყარა, მუდარობა მოეწყინა; |
| პირსა ზედა გაგულისდა, თვალთა სისხლი მოედინა, | = | პირსა ზედა გაგულისდა, თვალთა სისხლი მოედინა, |
| ადგა, თმათა წამოზიდნა, ყელსა დანა დააბრჯინა. | <> | ადგა, თმითა წამოზიდნა, ყელსა დანა დააბრჯინა. |
| = | ||
| ეგრე უთხრა: „მე ეზომი ჯავრი ვითა შეგარჩინო, | <> | ეგრე უთხრა: „მე ეზომი ჯავრი ვითა შეგარჩინო? |
| რაგვარა თუ ამატირო, ცრემლი ცუდად დამადინო? | რაგვარა თუ ამატირო, ცრემლი ცუდად დამადინო! | |
| გიჯობს, მითხრა, ამის მეტი მართ აღარა არ გაწყინო, | გიჯობს, მითხრა; ამის მეტი მართ აღარა არ გაწყინო, | |
| თვარა, ღმერთმან მტერი ჩემი მოკლას, ვითა მოგაკვდინო!“ | თვარა ღმერთმან მტერი ჩემი მოკლას, ვითა მოგაკვდინო!“ | |
| = | ||
| ქალმან უთხრა: „ეგე ღონე მოიგონე მეტად ავი: | <> | ქალმან უთხრა: „ეგე ღონე მოიგონე მატად ავი: |
| თუ არ მომკლავ, არ მოვკვდები, მრთელი ვარ და მოუკლავი. | თუ არ მომკლავ, არ მოვკვდები, მრთელი ვარ და მოუკლავი; | |
| რად რა გითხრა, სადამდისცა ვიყო ჭირთა უნახავი? | = | რად რა გითხრა, სადამდისცა ვიყო ჭირთა უნახავი? |
| კვლა თუ მომკლავ, სასაუბროდ აღარ მედგას ზედა თავი“. | კვლა თუ მომკლავ, სასაუბროდ აღარ მედგას ზედა თავი“. | |
| კვლა ეტყვის: „ყმაო, რად მპოვე, ვინ მეუბნები მე, ვინო? | კვლა ეტყვის: „ყმაო, რად მპოვე, ვინ მეუბნები მე, ვინო? | |
| ეგე ამბავი ცოცხალსა ნებითა ვერ მათქმევინო! | <> | ეგე ამბავი ცოცხალსა ენითა ვერ მათქმევინო! |
| მე თავი ჩემი ნებითა ჩემითა მოგაკლვევინო, | = | მე თავი ჩემი ნებითა ჩემითა მოგაკლვევინო, |
| ვითა უსტარი ბედითი ადვილად დაგახევინო. | <> | ვითა უსტარი ბედითი, ადვილად დაგახევინო. |
| = | ||
| ჩემი სიკვდილი შენ ჩემად პატიჟად ნურად გგონია, | <> | “ჩემი სიკვდილი შენ ჩემად, პატიჟად ნურად გგონია, |
| მით რომე დამხსნი ტირილსა, შემშრების ცრემლთა ფონია; | = | მით რომე დამხსნი ტირილსა, შემშრების ცრემლთა ფონია; |
| ჩალად მიჩს ყოვლი სოფელი, მისთვისვე შემიწონია; | <> | ჩალად მიჩნს ყოვლი სოფელი, მისთვისვე შემიწონია. |
| ვერ გიცნობ, ვინ ხარ, ვის გითხრნე სიტყვანი მისანდონია?“ | ვერ გიცნობ; ვინ ხარ, ვის გითხრნე სიტყვანი მისანდონია?“ | |
| = | ||
| ყმამან თქვა, თუ: „არ ეგების აწ ამისი ასრე თქმევა, | <> | ყმამან თქვა თუ: „არ ეგების აწ ამისი ასრე თქმევა, |
| სხვასა რასმე მოგონება, სჯობს საქმისა გამორჩევა“. | = | სხვასა რასმე მოგონება, სჯობს საქმისა გამორჩევა“. |
| გაუშვა და ცალკე დაჯდა, ტირს, დაუწყო ცრემლთა ფრქვევა, | <> | გაუშვა და ცალკე დაჯდა, ტირს, დაიწყო ცრემლთა ფრქვევა; |
| ქალსა უთხრა: „გაგარისხე, აწ, ესე თქვი, ვით დავრჩე, ვა!“ | ქალსა უთხრა: „გაგარისხე, აწ არ ვიცი, ვით დავრჩე, ვა!“ | |
| = | ||
| ქალი დაუჯდა კუშტგვარად, ქუშობს, ჯერთ არ დამტკბარია; | <> | ქალი დაუჯდა კუშტ-გვარად, ქუშობს, ჯერთ არ დამტკბარია; |
| ავთანდილ ქვე ზის ტირილად, აღარას მოუბარია; | = | ავთანდილ ქვე ზის ტირილად, აღარას მოუბარია; |
| ვარდისა ბაღსა მოგუბდა ცრემლისა საგუბარია. | ვარდისა ბაღსა მოგუბდა ცრემლისა საგუბარია. | |
| კვლა იქით ქალი ატირდა, მისთვის გულნალმობარია. | <> | კვლა იქით ქალი ატირდა, მისთვის გულ-ნალმობარია. |
| = | ||
| ყმა მტირალი შეებრალა, ამად ცრემლნი ცხელნი ღვარნა, | <> | ყმა მტირალი შეებრალა, ამად ცხელნი ცრემლნი ღვარნა, |
| მაგრა უჯდა უცხოს უცხო, არ ბაგენი აუბარნა; | = | მაგრა უჯდა უცხოს უცხო, არ ბაგენი აუბარნა; |
| ყმამან ცნა, თუ: „გონებანი ჩქარნი ჩემთვის დააწყნარნა“. | <> | ყმამან ცნა თუ: „გონებანი ჩქარნი ჩემთვის დააწყნარნა“. |
| ცრემლდენილი შეეხვეწა, ადგა, მუხლნი მიუყარნა. | ცრემლ-დენილი შეეხვეწა, ადგა, მუხლნი მიუყარნა. | |
| = | ||
| უთხრა: „ვიცი, აღარ ვარგ ხარ შენ აწ ჩემად დასადობლად, | <> | უთხრა: „ვიცი, აღარ ვარგხარ, შენ აწ ჩემად დასადობლად; |
| გაგარისხე, დარჩომილ ვარ ღარიბად და ამად ობლად; | გაგარისხე, დაგრჩომივარ ღარიბად და ამად ობლად; | |
| აწ ეგრეცა თავი ჩემი დამიც შენთვის დასანდობლად, | = | აწ ეგრეცა თავი ჩემი დამიც შენთვის დასანდობლად, |
| ამად რომე შეცოდება შვიდგზის თქმულა შესანდობლად. | <> | ამად რომე შეცოდება შვიდ-გზის თქმულა შესანდობლად. |
| = | ||
| თავი ჩემი სამსახურად თუცა ავად მოგაწონე, | <> | “თავი ჩემი სამსახურად თუცა ავად მოგაწონე, |
| მიჯნურისა შებრალება ხამს, ესეცა გაიგონე! | მიჯნურისა შებრალება ხამს, ესეცა გაიგონე; | |
| სხვაგნით ყოვლგნით უღონო ვარ, არვინ არის ჩემი ღონე; | = | სხვაგნით ყოვლგნით უღონო ვარ, არვინ არის ჩემი ღონე; |
| სულთა მოგცემ გულისათვის, სხვა მეტიმცა რა გაქონე!“ | სულთა მოგცემ გულისათვის, სხვა მეტიმცა რა გაქონე!“ | |
| რა ქალსა მიხვდა ყმისაგან მიჯნურობისა სმინება, | <> | რა ქალსა მიჰხვდა ყმისაგან მიჯნურობისა სმინება, |
| გულამოხვინჩვით დაიწყო ასკეცთა ცრემლთა დინება, | გულ-ამოხვინჩვით დაიწყო ას-კეცად ცრემლთა დინება; | |
| კვლა გაამრავლა ზახილით ტირილი, არგაცინება. | კვლა გაამაღლა ზახილით ტირილი, არ გაცინება. | |
| ავთანდლს ღმერთმან წადილი მისცა, გულისა ლხინება. | ავთანდილს ღმერთმან წადილი მისცა, გულისა ლხინება. | |
| = | ||
| იტყვის, თუ: „ამა სიტყვითა მას ფერი შეეცვალების, | <> | იტყვის თუ: „ამა სიტყვითა მას ფერი შეეცვალების, |
| ვისთვისმე ხელი უცილოდ, მას ცრემლი ემალმალების“. | ვისთვისმე ხელი უცილოდ მას ცრემლი ემალმალების“. | |
| კვლა უთხრა: „დაო, მიჯნური მტერთაცა შეებრალების; | კვლა უთხრა: „დაო, მიჯნური მტერთაცა შეებრალების, | |
| ესეცა იცი, სიკვდილსა თვით ეძებს, არ ეკრძალების. | = | ესეცა იცი, სიკვდილსა თვით ეძებს, არ ეკრძალების. |
| ვარ მიჯნური, ხელი ვინმე, გაუძლებლად სულთა დგმისად, | <> | “ვარ მიჯნური, ხელი ვინმე, გაუძლებლად სულთა დგმისად; |
| ჩემმან მზემან გამომგზავნა საძებარად იმა ყმისად, | ჩემმან მზემან გამომგზავნა საძებარად იმა ყმისად; | |
| ღრუბელიცა ვერ მიხვდების მე მისრულ ვარ სადა, მი-, სად! | ღრუბელიცა ვერ მიხვდების, მე მისრულვარ სადა, მი-, სად; | |
| გული თქვენი მიპოვნია, მისი შენად, შენი მისად. | გული თქვენი მიპოვნია, მისი შენდა, შენი მისად | |
| = | ||
| მისი სახე გულსა ჩემსა ხატად ასრე გამოვხატე, | <> | “მისი სახე გულსა ჩემსა ხატად ასრე გამოვხატე, |
| მისთვის ხელმან, გამოჭრილმან ლხინი ჩემი ვაალქატე. | მისთვის ხელმან, გამოჭრილმან, ლხინი ჩემი ვაალქატე; | |
| ორისაგან ერთი მიყავ: ტყვემქმენ ანუ მააზატე, | ორისაგან ერთი მიყავ: ტყვე-მქმენ, ანუ მააზატე, | |
| ან მაცოცხლე, ანუ მომკალ, ჭირი ჭირსა მომიმატე!“ | ან მაცოცხლე, ანუ მომკალ, ჭირი ჭირსა მომიმატე“. | |
| = | ||
| ქალმან უთხრა ყმასა სიტყვა პირველისა უამესი: | ქალმან უთხრა ყმასა სიტყვა პირველისა უამესი: | |
| „ეგე სიტყვა მოიგონე დია რამე უკეთესი. | <> | “ეგე სიტყვა მოიგონე დია რამე უკეთესი; |
| წეღან საქმე მტერობისა გულსა ჩემსა ჩამოსთესი, | წეღან საქმე მტერობისა გულსა ჩემსა შთამოსთესი, | |
| აწ მოყვარე გიპოვნივარ, დისაგანცა უფრო დესი. | = | აწ მოყვარე გიპოვნივარ, დისაგანცა უფრო დესი. |
| მაშა რათგან მიჯნურობა შენად ღონედ მოიგონე, | <> | “მაშა რათგან მიჯნურობა შენად ღონედ მოიგონე, |
| არ ეგების, ამას იქით თუცა თავი არ გამონე, | არ ეგების, ამას იქით თუმცა თავი არ გამონე; | |
| არ შენ მოგეც თავი ჩემი, დაგაბნიე, დაგაღონე; | = | არ შენ მოგეც თავი ჩემი, დაგაბნიე, დაგაღონე; |
| შენთვის მოვკვდე, ამისებრი მემცა საქმე რა ვიღონე! | <> | შენთვის მოვკვდე, ამისებრი მემცა საქმე რა ვაღონე! |
| = | ||
| აწ რაცა გითხრა, თუ ამა საქმესა დამმორჩილდები, | <> | “აწ რაცა გითხრა, თუ ამა საქმესა დამმორჩილდები, |
| რასაცა ეძებ, მიხვდები, უცილოდ არ ასცილდები; | რასაცა ეძებ, მიჰხვდები, უცილოდ არ ასცილდები; | |
| თუ არ მოისმენ, ვერ ჰპოვებ, რაზომცა ცრემლსა მილდები, | თუ არ მომისმენ, ვერ ჰპოვებ, რაზომმცა ცრემლსა მილდები, | |
| მოგხვდების მდურვა სოფლისა, მოჰკვდები, გა-ცა-სწბილდები“. | მოგხვდების მდურვა სოფლისა, მოჰკვდები გა-ცა-სწბილდები“. | |
| არაკი ავთანდილისა, ასმათს რომ უბრძანა | ||
| = | ||
| ყმამან უთხრა: „ეგე საქმე ამას ჰგავსო, არა სხვასა: | ყმამან უთხრა: „ეგე საქმე ამას ჰგავსო, არა სხვასა: | |
| ორნი კაცნი მოდიოდეს სადაურნი სადმე გზასა, | ორნი კაცნი მოდიოდეს სადაურნი სადმე გზასა, | |
| უკანამან წინა ნახა ჩავარდნილი შიგან ჭასა, | უკანამან წინა ნახა ჩავარდნილი შიგან ჭასა, | |
| ზედ მიადგა, ჩაჰყიოდა, ტირს, იზახის ვაგლახ-ვასა. | ზედ მიადგა, ჩაჰყიოდა, ტირს, იზახის ვაგლახ-ვასა. | |
| ეგრე უთხრა: «ამხანაგო, იყავ მანდა, მომიცდიდე, | <> | “ეგრე უთხრა: «ამხანაგო, იყავ მანდა, მომიცდიდე, |
| წავალ თოკთა მოსახმელად, მწადსო, თუმცა ამოგზიდე». | წავალ თოკთა მოსახმელად, მწადსო, თუმცა ამოგზიდე»; | |
| მას ქვეშეთსა გაეცინნეს, გაუკვირდა მეტად კიდე, | = | მას ქვეშეთსა გაეცინნეს, გაუკვირდა მეტად კიდე, |
| შემოჰყივლა: «არ გელოდე, სად გაგექცე, სად წავიდე?» | შემოჰყივლა: «არ გელოდე, სად გაგექცე, სად წავიდე?» | |
| აწ, დაო, შენთა ხელთაა ჩემი საბელი ყელისა, | <> | “აწ, დაო, შენთა ხელთაა ჩემი საბელი ყელისა, |
| რასაცა მიზამ, შენ იცი, შენ ხარ წამალი ხელისა, | სხვად უღონოა უშენოდ ჩემგან აღპყრობა ხელისა; | |
| სხვად უღონოა უშენოდ ჩემი აპყრობა ხელისა, | რასაცა მიზამ, შენ იცი, შენ ხარ წამალი ხელისა; | |
| თვარა ვისმც ექმნა გვარლითა შეკრვა თავისა მრთელისა!“ | თვარა ვისმც ექმნა გვარლითა შეკვრა თავისა მრთელისა!“ | |
| = | ||
| ქალმან უთხრა: „მომეწონა, ყმაო, შენი ნაუბარი. | ქალმან უთხრა: „მომეწონა, ყმაო, შენი ნაუბარი. | |
| ხარ უცილოდ კარგი ვინმე, მოყმე, ბრძენთა საქებარი; | ხარ უცილოდ კარგი ვინმე, მოყმე, ბრძენთა საქებარი; | |
| ხარ ვინათგან აქანამდის მაგა ჭირთა დამთმობარი, | ხარ ვინათგან აქანამდის მაგა ჭირთა დამთმობარი, | |
| რაცა გითხრა, მომისმინე, გიპოვნია საძებარი. | რაცა გითხრა, მომისმინე, გიპოვნია საძებარი. | |
| იმა მოყმისა ამბავი არსადა არ იპოვნების; | <> | “იმა მოყმისა ამბავი არსადა არ იპოვების; |
| თვით თუ არ გითხრობს, არ ითქმის, არვისგან დაიხსოვნების; | თვით თუ არ გითხრობს, არ ითქმის, არ ვისგან დაიჯერების; | |
| მოილოდინე, მოვიდეს, რაზომცა დაგეყოვნების, | = | მოილოდინე, მოვიდეს, რაზომცა დაგეყოვნების, |
| დადუმდი, ვარდსა ნუ აზრობ, ცრემლითა ნუ ითოვნების! | <> | დადუმდი, ვარდსა ნუ აზრობ, ცრემლითა ნუ ითოვნების. |
| = | ||
| გითხრა, თუ ცოდნა გწადიან მისისა შენ სახელისა: | <> | “გითხრა, თუ ცოდნა გწადიან ჩვენისა შენ სახელისა: |
| ტარიელ არის სახელი იმა მოყმისა ხელისა; | = | ტარიელ არის სახელი იმა მოყმისა ხელისა; |
| მე ასმათ მქვიან, რომელსა წვა მაქვს ცეცხლისა ცხელისა, | მე ასმათ მქვიან, რომელსა წვა მაქვს ცეცხლისა ცხელისა, | |
| სულთქმა სულთქმისა ბევრისა, მაშა თუ არ ერთხელისა. | სულთქმა სულთქმისა ბევრისა, მაშა თუ არ ერთხელისა. | |
| ამის მეტსა ვერას გითხრობ მე სიტყვასა ამისთანსა: | <> | “ამის მეტსა ვერას გითხრობ მე სიტყვასა ამისთანსა: |
| ისი მინდორს არონინებს ტანსა მჭევრსა, მემაჯანსა, | = | ისი მინდორს არონინებს ტანსა მჭევრსა, მემაჯანსა, |
| ვჭამ, გლახ, მარტო ნადირისა მისგან ხორცსა მონატანსა, | <> | ვსჭამ, გლახ, მარტო ნადირისა მისგან ხორცსა მონატანსა, |
| აწვე მოვა, არა ვიცი, თუ დაჰყოვნის დიდსა ხანსა. | = | აწვე მოვა, არა ვიცი, თუ დაჰყოვნის დიდსა ხანსა. |
| ამას გვედრებ, მოიცადო, თავი სხვაგან არსად არო; | <> | “ამას გვედრებ, მოიცადო თავი სხვაგან არსად არო; |
| რა მოვიდეს, შევეხვეწო, ნუთუ ვით რა მოვაგვარო, | რა მოვიდეს, შევეხვეწო; ნუთუ ვით რა მოვაგვარო; | |
| ერთმანერთსა შეგამეცნნე, თავი შენი შევაყვარო, | ერთმანერთსა შეგამეცნე, თავი შენი შევაყვარო, | |
| თვით გიამბოს საქმე მისი, საყვარელსა გაახარო“. | = | თვით გიამბოს საქმე მისი, საყვარელსა გაახარო“. |
| ქალსა ყმამან მოუსმინა, დამორჩილდა, დართო ნება. | ქალსა ყმამან მოუსმინა, დამორჩილდა, დართო ნება. | |
| ამას ზედა მოიხედნეს, ხევით ესმა ჩხაპუნება; | <> | ამას ზედა მოიხედეს, ხევით ესმა ჩხაპუნება; |
| მთვარე წყალსა გამოსრული ნახეს, შუქთა მოვანება, | = | მთვარე წყალსა გამოსრული ნახეს, შუქთა მოვანება, |
| უკურიდნეს, აღარა ქმნეს მუნ ხანისა დაყოვნება. | უკურიდნეს, აღარა ქმნეს მუნ ხანისა დაყოვნება. | |
| ქალმან უთხრა: „ყმაო, ღმერთმან მოგცა ჟამად, რაცა გინა, | <> | ქალმან უთხრა: „ყმაო, ღმერთმან მოგცა, ჟამად, რაცა გინა, |
| მაგრა თავი უჩინოქმენ, დამალული იყავ შინა; | მაგრა თავი უჩინო ქმენ, დამალული იყავ შინა; | |
| იმა ყმისა მეუნებლე ხორციელი არავინ-ა; | = | იმა ყმისა მეუნებლე ხორციელი არავინ-ა; |
| ნუთუ ვით რა მოვაგვარო, შენი ნახვა არ ეწყინა“. | ნუთუ ვით რა მოვაგვარო, შენი ნახვა არ ეწყინა“. | |
| ავთანდილ ქვაბსა დამალა ქალმან მალვითა მალითა. | ავთანდილ ქვაბსა დამალა ქალმან მალვითა მალითა. | |
| იგი ყმა ცხენსა გარდახდა, შვენოდა კაპარჭ-ხრმალითა; | <> | იგი ყმა ცხენსა გარდახდა, შვენოდა კაპარჭ-ხრმალითა, |
| ატირდეს მაღლად ცრემლითა, ზღვათაცა შესამალითა, | = | ატირდეს მაღლად ცრემლითა, ზღვათაცა შესამალითა, |
| ავთანდილ სარკმლით უჭვრეტდა ჭვრეტითა იდუმალითა. | ავთანდილ სარკმლით უჭვრეტდა ჭვრეტითა იდუმალითა. | |
| ამარტისფერად შეცვალა ბროლი ცრემლისა ბანამან. | <> | ამარტის ფერად შეცვალა ბროლი ცრემლისა ბანამან. |
| დიდხან იტირეს ყმამან და მან ქალმან შაოსანამან; | = | დიდხან იტირეს ყმამან და მან ქალმან შაოსანამან; |
| შეჰხსნა, შეიღო აბჯარი, ცხენიცა შეიყვანა მან; | <> | შეხსნა, შეიღო აბჯარი, ცხენიცა შეიყვანა მან, |
| დადუმდეს, ცრემლნი მოჰკვეთნა შავმან გიშრისა დანამან. | = | დადუმდეს, ცრემლნი მოჰკვეთნა შავმან გიშრისა დანამან. |
| ავთანდილ სარკმლით უჭვრეტდა, ტყვე, სარკმლით ნააზატები. | <> | ავთანდილ სარკმლით უჭვრეტდა, ტყვე, საკნით ნააზატები. |
| მან ქალმან ქვეშე დაუგო ვეფხის ტყავისა ნატები; | = | მან ქალმან ქვეშე დაუგო ვეფხის ტყავისა ნატები; |
| მას ზედა დაჯდა იგი ყმა, სულთქვამს ჭირმონამატები, | <> | მას ზედა დაჯდა იგი ყმა, სულთქვამს ჭირ-მონამატები, |
| სისხლისა ცრემლსა გაეწნა შუა გიშრისა სატები. | = | სისხლისა ცრემლსა გაეწნა შუა გიშრისა სატები. |
| მან ქალმან ხელყო კვესითა გზება ცეცხლისა ნელისა, | <> | მან ქალმან ხელ-ყო კვესითა გზება ცეცხლისა ნელისა. |
| ეგონა ჭამა ხორცისა შემწვრისა, შეუქნელისა; | = | ეგონა ჭამა ხორცისა შემწვრისა, შეუქნელისა; |
| მიუპყრა, ერთი ახლიჩა, – ქმნაა საქმისა ძნელისა, – | <> | მიუპყრა, ერთი ახლიჩა, ქმნაა საქმისა ძნელისა, |
| ძალი არ ჰქონდა, დაუწყო გამოყრა უცოხნელისა. | = | ძალი არ ჰქონდა, დაუწყო გამოყრა უცოხნელისა. |
| ცოტად მიწვა, მიიძინა, თუცა ყოლა ვერა მეტი; | ცოტად მიწვა, მიიძინა, თუცა ყოლა ვერა მეტი; | |
| შეკრთა, დიდნი დაიზახნა, წამოვარდა ვითა რეტი, | <> | შეკრთა, დიდნი დაიზახნა, წამოიჭრა ვითა რეტი, |
| იზახდის და წამ-წამ იკრის გულსა ლოდი, თავსა კეტი. | = | იზახდის და წამ-წამ იკრის გულსა ლოდი, თავსა კეტი. |
| ცალკერძ ზის და პირსა იხოკს ქალი მისი შენაჭვრეტი. | <> | ცალ-კერძ ზის და პირსა იხოკს ქალი მისი შენაჭვრეტი. |
| = | ||
| „რად დაჰბრუნდი? – მოახსენა, – მითხარ, რაცა წაგეკიდა!“ | <> | “რად დაჰბრუნდი? – მოახსენა, – „მითხარ, რაცა წაგეკიდა!“ |
| მან უბრძანა: „მონადირე მეფე ვინმე გარდმეკიდა, | = | მან უბრძანა: „მონადირე მეფე ვინმე გარდმეკიდა, |
| ჰყვეს ლაშქარნი უთვალავნი, ბარგი მძიმედ აეკიდა, | ჰყვეს ლაშქარნი უთვალავნი, ბარგი მძიმედ აეკიდა, | |
| იგი მინდორს ნადირობდა, დაეფანჩა მარეკი, და-. | იგი მინდორს ნადირობდა, დაეფანჩა მარეკი, და-. | |
| სევდად მეცა კაცთა ნახვა, ცეცხლი უფრო გავიალე, | <> | “სევდად მეცა კაცთა ნახვა, ცეცხლი უფრო გავიალე: |
| არ მივეო ახლოს შეყრად, თავი ჩემი შევიწყალე, | არ მივეო ახლოს შეყრად, თავი ჩემი შევიწყალე; | |
| მათგან მწყრალი შემოვბრუნდი, ტყესა შიგან დავიმალე“. | მათგან მკრთალი შემოვბრუნდი, ტყესა შიგან დავიმალე. | |
| თქვა: „ნუთუმცა უკუმრიდა, რა გათენდეს, წავალ ხვალე“. | ვთქვი: ნუთუმცა უკუმრიდა, რა გათენდეს, წავალ ხვალე“. | |
| = | ||
| ქალსა ცრემლი გადმოსცვივდა ასნაკეცი, ბევრისბევრად; | <> | ქალსა ცრემლი გარდმოსცვივდა ას-ნაკეცი, ბევრის-ბევრად; |
| მოახსენა: „მხეცთა თანა იარები მარტო ტევრად, | = | მოახსენა: „მხეცთა თანა იარები მარტო ტევრად, |
| არას კაცსა არ იახლებ საუბრად და შემაქცევრად; | <> | არას კაცსა არ იახლებ საუბრად და შემაქცევრად, |
| მას მაგითა ვერას არგებ, დღეთა შენთა ცუდად ლევ რად? | მას მაგითა ვერა არგებ, დღეთა შენთა ცუდად ჰლევ რად? | |
| = | ||
| ყოვლი პირი ქვეყანისა ერთობ სრულად მოგივლია, | <> | “ყოვლი პირი ქვეყანისა ერთობ სრულად მოგივლია. |
| ერთი კაცი შემაქცევრად შენად ვითა დაგელია, | ერთი კაცი შემაქცევრად შენად ვითა დაგელია? | |
| გეახლოს და არ გაშმაგდე, თუცა ჭირი არ გაკლია. | გეახლოს და არ გაშმაგდე, თუცა ჭირი არ გაკლია; | |
| შენ მოჰკვდე და იგი წახდეს, ესე შენთვის რა მადლია?“ | = | შენ მოჰკვდე და იგი წახდეს, ესე შენთვის რა მადლია?“ |
| უბრძანა: „დაო, ეგეა მსგავსი შენისა გულისა, | უბრძანა: „დაო, ეგეა მსგავსი შენისა გულისა, | |
| მაგრა არ არის ქვეყანად წამალი ამა წყლულისა! | მაგრა არ არის ქვეყანად წამალი ამა წყლულისა! | |
| ვის ძალუც პოვნა კაცისა, თვით სოფლად არმოსრულისა? | <> | ვის ძალ-უც პოვნა კაცისა, თვით სოფლად არ-მოსრულისა, |
| ჩემი ლხინია სიკვდილი, გაყრა ხორცთა და სულისა. | = | ჩემი ლხინია სიკვდილი, გაყრა ხორცთა და სულისა. |
| ღმერთმან სხვამცა ეტლსა ჩემსა რაცა კაცი რად დაჰბადა, | <> | “ღმერთმან სხვაცა ეტლსა ჩემსა რაცა კაცი რად დაბადა, |
| სიახლე და საუბარი თუმცა მისი მე მეწადა! | = | სიახლე და საუბარი თუმცა მისი მე მეწადა! |
| ვინმცა გასძლნა ჭირნი ჩემნი, ანუ ვინმცა შეეცადა? | ვინმცა გასძლნა ჭირნი ჩემნი, ანუ ვინმცა შეეცადა? | |
| შენგან კიდე ხორციელი, დაო, მივის არასადა“. | შენგან კიდე ხორციელი, დაო, მივის არასადა“. | |
| ქალმან ჰკადრა: „არ გამიწყრე, ვიშიშვი და ვიაჯ დია; | ქალმან ჰკადრა: „არ გამიწყრე, ვიშიშვი და ვიაჯ დია; | |
| რათგან ღმერთსა ვაზირობა შენი ჩემზედ მოუგდია, | <> | რათგან, ღმერთსა ვაზირობა შენი ჩემზედ მოუგდია, |
| ვერ დავმალავ, უკეთესი რაცა საქმე გამიცდია. | ვერ დავმალავ უკეთესსა, რაცა საქმე გამიცდია. | |
| არა ვარგა უსაზომო, თავი ზომსა გარდგიხდია. | არა ვარგა უსაზომო, თავი ზომსა გარდგიხდია“. | |
| = | ||
| მისი მძებნელი იყომცა ჭკუითა მეტისმეტითა; | <> | |
| შენ კაცთა ნაცვლად ნადირთა ახლავ ცნობითა რეტითა; | ||
| სჯობს, ერთი კაცი იახლო, ილხენდე მისით ჭვრეტითა. | ||
| ვით იადონი არ მოჰკვდე ბულბულოს თესლთა კვნეტითა“. | ||
| ყმამან უთხრა: „რას მენუკევ, არა ვიცი, გამიცხადე! | ყმამან უთხრა: „რას მენუკვი, არა ვიცი, გამიცხადე. | |
| კაცი ჩემად სამსახურად უღმრთოდ მემცა ვით დავბადე! | = | კაცი ჩემად სამსახურად უღმრთოდ მემცა ვით დავბადე! |
| ღმერთსა ჩემი უბედობა უნდა, მემცა რას ვეცადე! | ღმერთსა ჩემი უბედობა უნდა, მემცა რას ვეცადე! | |
| განაღამცა გავნადირდი, თავი ასრე გავიხადე“. | <> | განაღამცა გავნადირდი, თავი ასრე გავიხადე“. |
| = | ||
| ქალმან კვლა ჰკადრა: „გაგსაჯე მეტითა შეგონებითა, | ქალმან კვლა ჰკადრა: „გაგსაჯე მეტითა შეგონებითა, | |
| მაგრა თუ კაცი მოგგვარო, მოგყვეს თავისა ნებითა, | მაგრა თუ კაცი მოგგვარო, მოგყვეს თავისა ნებითა, | |
| იგი გეახლოს, ილხენდე მისითა შემეცნებითა, | <> | იგი გეახლოს, ილხენდე მისითა შემეცნებითა; |
| ფიცე, არ მოჰკლა, არ იყო, არ, სავნებლისა ვნებითა!“ | ფიცე, არ მოჰკლა, არ იყო, არ-სავნებლისა ვნებითა“. | |
| = | ||
| მან უბრძანა: „თუ მიჩვენებ, ვნახავ, დიდად გავიხარებ, | <> | ყმამან უთხრა: „თუ მიჩვენებ, ვნახავ, დიდად გავიხარებ, |
| სიყვარულმან მისმან, ვისთვის ხელი მინდორს თავსა ვარებ, | = | სიყვარულმან მისმან, ვისთვის ხელი მინდორს თავსა ვარებ, |
| არას უზამ უგემურსა, არათ ოდეს გავამწარებ; | <> | არას ვუზამ უგემურსა, არა ოდეს გავამწარებ; |
| რაცა ჩემგან ეამების, ვაამებ და შევიყვარებ“. | = | რაცა ჩემგან ეამების, ვაამებ და შევიყვარებ“. |
| <> | შეყრა ტარიელისა და ავთანდილისა | |
| ქალი ადგა და წავიდა მის ყმისა მოსაყვანებლად; | = | ქალი ადგა და წავიდა მის ყმისა მოსაყვანებლად; |
| „არ ეწყინაო“, უამბობს, არს მისად მაგულვანებლად, | <> | “არ ეწყინაო“, უამბობს, არს მისად მაგულვანებლად, |
| ხელი მოჰკიდა, მოჰყვანდა, ვით მთვარე მოსავანებლად; | = | ხელი მოჰკიდა, მოჰყვანდა, ვით მთვარე მოსავანებლად; |
| იგი რა ნახა ტარიელ, თქვა მზისა დასაგვანებლად. | იგი რა ნახა ტარიელ, თქვა მზისა დასაგვანებლად. | |
| გამოეგება ტარიელ, მართებს ორთავე მზე დარად, | გამოეგება ტარიელ, მართებს ორთავე მზე დარად, | |
| ანუ ცით მთვარე უღრუბლო შუქთა მოჰფენდეს ქვე ბარად, | <> | ანუ ცით მთვარე, უღრუბლო შუქთა მოჰფენდეს ქვე ბარად; |
| რომე მათ თანა ალვისა ხეცა ვარგ იყო ხედ არად, | რომე მათთანა ალვისა ხეცა ვარგიყო ხედ არად, | |
| ჰგვანდეს შვიდთავე მნათობთა, სხვადმცა რისად ვთქვი მე და რად! | ჰგვანდეს შვიდთავე მნათობთა, სხვადმცა რისად ვთქვა მე და რად! | |
| = | ||
| მათ აკოცეს ერთმანერთსა, უცხოობით არ დარიდეს, | მათ აკოცეს ერთმანერთსა, უცხოობით არ დარიდეს, | |
| ვარდსა ხლეჩდეს, ბაგეთაგან კბილნი თეთრნი გამოსჭვირდეს, | <> | ვარდსა ხლეჩდეს, ბაგეთაგან კბილნი თეთრნი გამოსჭვირდეს; |
| ყელი ყელსა გარდააჭდვეს, ერთმანერთსა აუტირდეს, | ყელი ყელსა გადააჭვდეს, ერთმანერთსა აუტირდეს, | |
| ქარვად შექმნნეს იაგუნდნი მათნი, თუცა ლალად ღირდეს. | = | ქარვად შექმნნეს იაგუნდნი მათნი, თუცა ლალად ღირდეს. |
| მობრუნდეს, ყმამან ავთანდილს ხელი შეუპყრა ხელითა, | <> | მობრუნდეს; ყმამან ავთანდილს ხელი შეუპყრა ხელითა, |
| ერთგან დასხდეს და იტირეს დიდხან ცრემლითა ცხელითა. | ერთგან დასხდეს და იტირეს დიდხან ცრემლითა ცხელითა; | |
| ასმათი სულსა უღებდა სიტყვითა საკვირველითა: | ასმათი სულსა უღებდა, სიტყვითა საკვირველითა: | |
| „თავთა ნუ დაჰხოცთ, ნუ ბნელიქთ მზესა თქვენითა ბნელითა!“ | “თავთა ნუ დახოცთ, ნუ ბნელ-იქმთ მზესა თქვენითა ბნელითა“. | |
| = | ||
| ტარიელის ვარდი იყო დათრთვილული, არ დაზრული; | <> | ტარიელის ვარდი იყო დათრთვილული, არ-დაზრული; |
| ყმასა უთხრა: „მესწრაფების, მითხარ შენი დაფარული, | = | ყმასა უთხრა: „მესწრაფების, მითხარ შენი დაფარული, |
| ვინ ხარ, ანუ სით მოსრულ ხარ, სადაური, სით მოსრული? | <> | ვინ ხარ, ანუ სით მოსრულხარ, სადაური, სით მოსრული? |
| მე სიკვდილსა აღარ ვახსოვ, ვარ მისგანცა განწირული“. | = | მე სიკვდილსა აღარ ვახსოვ, ვარ მისგანცა განწირული“. |
| ავთანდილ გასცა პასუხი, სიტყვები ლამაზებია: | ავთანდილ გასცა პასუხი, სიტყვები ლამაზებია: | |
| „ლომო და გმირო ტარიელ, ვის თავი გინაზებია, | <> | “ლომო და გმირო ტარიელ, ვის თავი გინაზებია: |
| მე ვარ არაბი, არაბეთს არს ჩემი დარბაზებია, | = | მე ვარ არაბი, არაბეთს არს ჩემი დარბაზებია, |
| მიჯნურობითა დამწვარ ვარ, ცეცხლი უშრეტი მგზებია. | <> | მიჯნურობითა დამწვარვარ, ცეცხლი უშრეტი მგზებია. |
| = | ||
| მე პატრონისა ჩემისა ასული შემყვარებია; | <> | “მე პატრონისა ჩემისა ასული შემყვარებია; |
| თვით მეფედ მათად მას ხედვენ მონები მკლავმაგრებია. | თვით მეფედ მათად მას ხედვენ მონები მკლავ-მაგრებია. | |
| თუცა არ მიცნობ, გინახავ, თუ ვითა გეაზრებია, | თუცა არ მიცნობ, გინახავ, თუ ვითა გიაზრებია, | |
| გახსოვსცა, ოდეს დაჰხოცე მონები არსაპყრებია? | გახსოვსცა, ოდეს დახოცე მონები არ-საპყრებია? | |
| = | ||
| შენ მინდორს გნახეთ გაჭრილი, ჩვენ ზედა გარდგეკიდენით, | <> | “შენ მინდორს გნახეთ გაჭრილი, ჩვენ ზედა გარდგეკიდენით, |
| პატრონი ჩემი გაგიწყრა, ჩვენ ხაფად წაგეკიდენით, | პატრონი ჩემი გაგიწყრა, ჩვენ ხაფად წაგეკიდენით: | |
| გიხმეთ, არ მოხვე, ლაშქარნი უკანა გამოგკიდენით, | გიხმეთ, არ მოხველ, ლაშქარნი უკანა გამოგკიდენით, | |
| შენ ველნი წითლად შეღებენ სრულად სისხლისა კი დენით. | = | შენ ველნი წითლად შეღებენ სრულად სისხლისა კი დენით. |
| ყველაკასა მათრახითა თავი უხრმლოდ გარდაჰკვეთეთ. | <> | “ყველაკასა მათრახითა თავი უხრმლოდ გარდაჰკვეთეთ. |
| მეფე შეჯდა, დაგვეკარგე, კვალი შენი ვერ მოვკვეთეთ, | = | მეფე შეჯდა, დაგვეკარგე, კვალი შენი ვერ მოვკვეთეთ, |
| ვითა ქაჯი დაგვემალე, მონებიცა დავაფეთეთ, | <> | ვითა ქაჯი დაგვემალე, მონებიცა დავაფეთეთ; |
| ამან უფრო დაგვაშმაგნა, თავი სრულად გავაშეთეთ. | = | ამან უფრო დაგვაშმაგნა, თავი სრულად გავაშეთეთ. |
| ჭმუნვა შეექმნა, თქვენც იცით, ხელმწიფე ნებიერია. | <> | “ჭმუნვა შეექმნა, თქვენც იცით, ხელმწიფე ნებიერია. |
| მოგნახეს, გძებნეს ყოველგან, მათ რუკა დაუწერია, | = | მოგნახეს, გძებნეს ყოველგან, მათ რუკა დაუწერია, |
| ვერ ნახეს შენი ნახული ვერცა ყმა, ვერცა ბერია; | <> | ვერ ნახეს შენი მნახავი ვერცა ყმა, ვერცა ბერია; |
| აწ გამომგზავნა, რომელსა ვერ მზე ჰგავს, ვერ ეთერია. | = | აწ გამომგზავნა, რომელსა ვერ მზე ჰგავს, ვერ ეთერია. |
| მიბრძანა: «მიცან ამბავი მის ყმისა წახდომილისა, | <> | “მიბრძანა: «მიცან ამბავი მის ყმისა წარხდომილისა, |
| მაშინ ვარ მქმნელი საქმისა, მის შენგან მონდომილისა». | = | მაშინ ვარ მქმნელი საქმისა, მის შენგან მონდომილისა». |
| სამ წლამდის მითხრა დადენა უმისოდ ცრემლთა მილისა. | სამ წლამდის მითხრა დადენა უმისოდ ცრემლთა მილისა. | |
| არ გიკვირს, გავსძლე ვერჭვრეტა მისისა მე ღიმილისა?! | <> | არ გიკვირს, გავსძელ ვერ-ჭვრეტა მისისა მე ღიმილისა?! |
| = | ||
| აქანამდის მნახავიცა კაცი შენი არ მენახა; | <> | “აქანამდის მნახავიცა კაცი შენი არ მენახა; |
| თურქნი ვნახენ, რომე თქვენთვის სიტყვა რამე გაემკვახა; | = | თურქნი ვნახენ, რომე თქვენთვის სიტყვა რამე გაემკვახა; |
| მათრახითა ჩამოგეგდო, ერთი მკვდართა დაგესახა; | <> | მათრახითა ჩამოგეგდო ერთი, მკვდართა დაგესახა; |
| მათ მასწავლეს, ძმა რომელთა სულმობრძავი სამე, გლახ, ა“. | მათ მასწავლეს, ძმა რომელთა სულ-მობრძავი სამე გლახ, ა“. | |
| = | ||
| ტარიელსცა აეხსენა ომი მათი მაშინდელი, | ტარიელსცა აეხსენა ომი მათი მაშინდელი, | |
| იტყვის: „მახსოვს ეგე საქმე, თუცა არის ადრინდელი; | <> | იტყვის: „მახსოვს ეგე საქმე, თუმცა არის ადრინდელი; |
| ერთგან გნახენ ნადირობას შენ და შენი მე გამზრდელი; | = | ერთგან გნახენ ნადირობას შენ და შენი მე გამზრდელი; |
| მით ვტიროდი, მომეგონა მე, გლახ, ჩემი წამწყმედელი. | <> | მით ვტიროდი, მომეგონა მე, გლახ, ჩემი წარმწყმედელი. |
| = | ||
| რას მაქნევდით, რა გინდოდა, ერთმაერთსა რითა ვჰგვანდით?! | <> | “რას მაქნევდით, რა გინდოდა, ერთმანერთსა რითა ვჰგვანდით? |
| თქვენ მორჭმულნი სთამაშობდით, ჩვენ მტირალნი ღაწვთა ვბანდით. | = | თქვენ მორჭმულნი სთამაშობდით, ჩვენ მტირალნი ღაწვთა ვბანდით. |
| რა მონანი შესაპყრობლად მომწიენით, გაჰგულვანდით, | რა მონანი შესაპყრობლად მომწიენით, გაჰგულვანდით, | |
| აწ ვეჭვ, რომე ჩემად ნაცვლად თანა მკვდართა წაიტანდით. | <> | აწ ვეჭვ, რომე ჩემად ნაცვლად თანა მკვდართა მიიტანდით. |
| = | ||
| მოვიხედენ, მომეწია; რა პატრონი შენი ვნახე, | <> | “მოვიხედენ, მომეწია, რა პატრონი შენი ვნახე, |
| ხელმწიფობით შემებრალნეს, ამად ხელი არ შევახე, | = | ხელმწიფობით შემებრალნეს, ამად ხელი არ შევახე, |
| თვალთა წინა გამოვექეც, მეტი არა შეუზახე. | <> | თვალთა წინა გამოვექეც, მეტი არა შევუზრახე; |
| ჩემი ცხენი უჩინოსა ჰგავს და სხვასმცა რას ვასახე! | ჩემი ცხენი უჩინოსა ჰგავს და სხვასამცა რას ვასახე! | |
| = | ||
| კაცმან ვერ ასწრას თვალისა დაფახვა, დაწამწამება, | <> | “კაცმან ვერ ასწრას თვალისა დაფახვა, დაწამწამება, |
| მას გავექცევი, ვისგანცა ჩემი არა ვცნა ამება. | მას გავექცევი ვისგანცა ჩემი არა ვცნა ამება; | |
| მათ თურქთა მიღმა გამეგო მე არას არ შეწამება, | = | მათ თურქთა მიღმა გამეგო მე არას არ შეწამება, |
| ავად შვენოდა მორევნა და ჩემი დათამამება. | ავად შვენოდა მორევნა და ჩემი დათამამება. | |
| აწ ვაშად მოხვე, – მეამა ნახვა შენისა პირისა, – | <> | “აწ ვაშად მოხვე, მეამა ნახვა შენისა პირისა! |
| ტანად სარო და პირად მზე, მამაცად მსგავსი გმირისა! | ტანად სარო და პირად მზე, მამაცად მსგავსი გმირისა, | |
| მაგრა გარჯილ ხარ, არა ხარ გარდაუხდელი ჭირისა: | მაგრა გარჯილხარ, არა ხარ გარდაუხდელი ჭირისა. | |
| ძნელია პოვნა კაცისა ღმრთივ ზეცით განაწირისა!“ | ძნელია პოვნა კაცისა ღმრთივ ზეცით განაწირისა“! | |
| = | ||
| ავთანდილ უთხრა: „ვით მაქებ საქები ბრძენთა ენისა? | ავთანდილ უთხრა: „ვით მაქებ საქები ბრძენთა ენისა? | |
| მაგისად ნაცვლად რამც გიყავ ღირსი ქებისა თქვენისა! | <> | მაგისად ნაცვლად რამც ვიყავ ღირსი ქებისა თქვენისა! |
| სახე ხარ მზისა ერთისა, ზეცით მნათისა ზენისა, | = | სახე ხარ მზისა ერთისა, ზეცით მნათისა ზენისა, |
| რათგან ვერ შეგცვლის პატიჟი ეგზომთა ცრემლთა დენისა. | რათგან ვერ შეგცვლის პატიჟი ეგზომთა ცრემლთა დენისა. | |
| ამა დღემან დამავიწყა, გული ჩემი ვინ დაბინდა; | <> | “ამა დღემან დამავიწყა, გული ჩემი ვინ დაბინდა; |
| დამიგდია სამსახური, იგი იქმნას, რაცა გინდა; | დამიგდია სამსახური, მისი, იქმნას, რაცა გინდა; | |
| იაგუნდი ეგრეცა სჯობს, ათასჯერმცა მინა მინდა; | იაგუნდი ეგრეცა სჯობს, ათასჯერმცა მინა მინდა, | |
| შენ გეახლო სიკვდილამდის, ამის მეტი არა მინდა!“ | = | შენ გეახლო სიკვდილამდის, ამის მეტი არა მინდა!“ |
| ტარიელ უთხრა: „მე შენი გული აწ მემხურვალების; | ტარიელ უთხრა: „მე შენი გული აწ მემხურვალების; | |
| მიკვირს, თუ ნაცვლად მაგისად შენ ჩემი რა გევალების! | მიკვირს, თუ ნაცვლად მაგისად შენ ჩემი რა გევალების! | |
| მაგრა წესია, მიჯნური მიჯნურსა შეებრალების, | მაგრა წესია, მიჯნური მიჯნურსა შეებრალების, | |
| შენ საყვარელსა გაგყარო, ესე რათ გენაცვალების! | <> | შენ საყვარელსა გაგყარო, ესე რად გენაცვალების!“ |
| = | ||
| წამოსრულ ხარ ჩემად ძებნად, პატრონისა სამსახურად; | <> | “წამოსრულხარ ჩემად ძებნად, პატრონისა სამსახურად; |
| ღმერთმან ქმნა და გიპოვნივარ, შენცა ცდილ ხარ მამაცურად. | ღმერთმან ქმნა და გიპოვნივარ, შენცა ცდილხარ მამაცურად. | |
| მაგრა ჩემსა რა გიამბობს, გამოჭრილ ვარ ასრე თუ რად! | მაგრა ჩემსა რა გიამბობს, გამოჭრილვარ ასრე თუ რად! | |
| მე თუ ვიტყვი, დამწვავს ცეცხლი ცხელი, შემიქს ალად, მურად“. | = | მე თუ ვიტყვი, დამწვავს ცეცხლი ცხელი, შემიქს ალად, მურად“. |
| ასმათ უთხრა: „ლომო, ცრემლით მაგა ცეცხლსა რა ერგების! | <> | ასმათ უთხრა: „ცრემლით, ლომო, მაგა ცეცხლსა რა ერგების! |
| მე ვითა ვთქვა წვევა თქმისა, რათგან ეგრე არ ეგების! | = | მე ვითა ვთქვა წვევა თქმისა, რათგან ეგრე არ ეგების! |
| ვხედავ, ესე ხელი ვინმე მოყმე შენთვის წაეგების, | ვხედავ, ესე ხელი ვინმე მოყმე შენთვის წაეგების, | |
| ცნას მიზეზი შენთა წყლულთა, ქმნას, რა ღონე აეგების. | ცნას მიზეზი შენთა წყლულთა, ქმნას, რა ღონე აეგების. | |
| მეხვეწებოდა, ლამოდა ჩემგან რასამე სმენასა; | <> | “მეხვეწებოდა, ლამოდა ჩემგან რასამე სმენასა; |
| ნუ ყოსო ღმერთმან, გაძლება მემცა ვით მივეც ენასა! | ნუ უყოს ღმერთმან, გაძლება მემცა ვით მივეც ენასა! | |
| თუ რას სცნობს, ვეჭო ამისგან თქვენსა რასამე ლხენასა. | თუ რას სცნობს, ვეჭობ ამისგან თქვენსა რასამე ლხენასა. | |
| არს უკეთესი, რაცაღა სწადს განგებასა ზენასა“. | = | არს უკეთესი, რაცაღა სწადს განგებასა ზენასა“. |
| ამას დაყმუნდა ტარიელ, დამწვარი დაავლებული; | <> | ამას დაყმუნდა ტარიელ დამწვარი, დაავლებული; |
| ასმათს უბრძანა: „მას აქათ შენ ხარ ჩემ თანა ხლებული; | ასმათს უბრძანა: „მას აქათ შენ ხარ ჩემთანა ხლებული; | |
| რად არა იცი, უწამლო არს ლები ესე ლებული! | = | რად არა იცი, უწამლო არს ლები ესე ლებული! |
| კვლა ესე ყმა მწვავს მტირალი, ცრემლითა დავალებული. | კვლა ესე ყმა მწვავს მტირალი, ცრემლითა დავალებული. | |
| კაცმან ვით პოვოს, ღმრთისაგან რაცა არდანაბადია! | <> | |
| მით გული ჩემი სახმილმან აწ ასრე დანაბა დია; | ||
| კვლა გზასა მიკრავს, მიჭირავს, მითქს ბადე დანაბადია; | ||
| აწ ხელთა, ნაცვლად ლხინისა, ჩალა მაქვს და ნაბადია. | ||
| მაგრა ღმერთმან მოწყალემან მით ცნობითა ერთით მზითა | ||
| ორი მისი მოწყალება დღესცა მომცა ამა გზითა: | ||
| პირველ, შეჰყრის მოყვარულთა ჩემით რათმე მიზეზითა, | ||
| კვლა ნუთუმცა სრულად დამწვა ცეცხლთა ცხელთა ანაგზითა“. | ||
| ყმასა უთხრა: „ვინცა კაცმან იძმოს ანუ და-ცა-იდოს, | ყმასა უთხრა: „ვინცა კაცმან ძმა იძმოს, თუ დაცა იდოს, | |
| ხამსო, მისთვის სიკვდილსა და ჭირსა თავი არ დარიდოს; | ხამს თუ, მისთვის სიკვდილსა და ჭირსა თავი არ დარიდოს: | |
| ღმერთმან ერთი რათ აცხოვნოს, თუ მეორე არ წაწყმიდოს! | ღმერთმან ერთი რით აცხოვნოს, თუ მეორე არ წაწყმიდოს! | |
| შენ ისმენდი, მე გიამბობ, რაცა გინდა წამეკიდოს“. | = | შენ ისმენდი, მე გიამბობ, რაცა გინდა წამეკიდოს“. |
| ასმათს უთხრა: „მოდი, მოჯე, თანა წყალი მოიტანე, | ასმათს უთხრა: „მოდი, მოჯე, თანა წყალი მოიტანე, | |
| დაბნედილსა მაპკურებდი, გული მითა გარდამბანე; | დაბნედილსა მაპკურებდი, გული მითა გარდამბანე; | |
| მკვდარი მნახო, დამიტირე, სულთქმა გაათანისთანე, | მკვდარი მნახო, დამიტირე, სულთქმა გაათანისთანე, | |
| მე სამარე გამითხარე, აქა მიწა მიაკვანე!“ | <> | მე სამარე გამითხარე, აქა მიწა მიაკვანე“. |
| = | ||
| ღილჩახსნილი საამბობლად დაჯდა, მხარნი ამოყარნა; | <> | ღილ-ჩახსნილი საამბობლად დაჯდა, მხარნი ამოყარნა; |
| ვითა მზე ჯდა მოღრუბლებით, დიდხან შუქნი არ ადარნა; | = | ვითა მზე ჯდა მოღრუბლებით, დიდხან შუქნი არ ადარნა; |
| ვერ გაახვნა სასაუბროდ, მან ბაგენი გაამყარნა, | <> | ვერ გაახვნა სასაუბროდ მან ბაგენი, გაამყარნა, |
| მერმე სულთქვნა, დაიზახნა, ცრემლნი ცხელნი გარდმოყარნა. | = | მერმე სულთქვნა, დაიზახნა, ცრემლნი ცხელნი გარდმოყარნა. |
| მოსთქვამს: „ჰაჲჰაჲ, საყვარელო, ჩემო, ჩემთვის დაკარგულო, | <> | მოსთქვამს: „ჰაი, საყვარელო, ჩემო, ჩემთვის დაკარგული, |
| იმედო და სიცოცხლეო, გონებაო, სულო, გულო, | = | იმედო და სიცოცხლეო, გონებაო, სულო, გულო, |
| ვინ მოგკვეთა, არა ვიცი, ხეო, ედემს დანერგულო! | <> | ვინ მოგკვეთა, არა ვიცი, ხეო, ედემს დანერგულო? |
| ცეცხლმან ცხელმან ვით ვერ დაგწვა, გულო, ასჯერ დადაგულო?!“ | = | ცეცხლმან ცხელმან ვით ვერ დაგწვა, გულო, ასჯერ დადაგულო?!“ |
| ტარიელისაგან თავის ამბვის მბობა, ოდეს ავთანდილს უამბო | <> | ტარიელისაგან თავის ამბის მბობა ოდეს ავთანდილს უამბო |
| ისმენდი, მიეც გონება ჩემთა ამბავთა სმენასა, | = | ისმენდი, მიეც გონება ჩემთა ამბავთა სმენასა, |
| საუბართა და საქმეთა ვითა ძლივ ვათქმევ ენასა! | <> | საუბართა და საქმეთა, ვითა ძლივ ვათქმევ ენასა; |
| იგი, ვინ ხელმქმნა, მოველი მისგან აროდეს ლხენასა, | იგი, ვინ ხელ-მქმნა, მოველი მისგან აროდეს ლხენასა, | |
| ვისგან შეუცავ სევდასა, სისხლისა ღვართა დენასა. | ვისგან შევუცავ სევდათა, სისხლისა ღვართა დენასა. | |
| = | ||
| ინდოეთს შვიდთა მეფეთა ყოვლი კაცი ხართ მცნობელი: | <> | “ინდოეთს შვიდთა მეფეთა ყოვლი კაცი ხართ მცნობელი: |
| ექვსი სამეფო ფარსადანს ჰქონდა, თვით იყო მპყრობელი, | = | ექვსი სამეფო ფარსადანს ჰქონდა, თვით იყო მპყრობელი, |
| უხვი, მდიდარი, უკადრი, მეფეთა ზედა მფლობელი, | უხვი, მდიდარი, უკადრი, მეფეთა ზედა მფლობელი, | |
| ტანად ლომი და პირად მზე, ომად მძლე, რაზმთა მწყობელი. | ტანად ლომი და პირად მზე, ომად მძლე, რაზმთა მწყობელი. | |
| მამა ჩემი ჯდა მეშვიდედ, მეფე მებრძოლთა მზარავი, – | <> | “მამა-ჩემი ჯდა მეშვიდე, მეფე მებრძოლთა მზარავი, |
| სარიდან ერქვა სახელად, – მტერთა სრვად დაუფარავი; | სარიდან ერქვა სახელად, მტერთა სრვად დაუფარავი; | |
| ვერვინ ჰკადრებდის წყენასა, ვერ ცხადი, ვერცა მპარავი; | = | ვერვინ ჰკადრებდის წყენასა, ვერ ცხადი, ვერცა მპარავი; |
| ნადირობდის და იშვებდის საწუთროგაუმწარავი. | <> | ნადირობდის და იშვებდის საწუთრო-გაუმწარავი. |
| = | ||
| ხალვა მოსძულდა, შეექმნა გულს კაეშანთა ჯარები. | <> | “ხალვა მოსძულდა, შეექმნა გულს კაეშანთა ჯარები. |
| თქვა: «წამიღია მტერთაგან ძლევით ნაპირთა არები, | = | თქვა: «წამიღია მტერთაგან ძლევით ნაპირთა არები, |
| ყოვლგნით გამისხმან, მორჭმით ვზი, მაქვს ზეიმი და ზარები»; | ყოვლგნით გამისხმან, მორჭმით ვზი, მაქვს ზეიმი და ზარები»; | |
| ბრძანა: «წავალ და მეფესა ფარსადანს შევეწყნარები». | ბრძანა: «წავალ და მეფესა ფარსადანს შევეწყნარები». | |
| ფარსადანს წინა დაასკვნა გაგზავნა მოციქულისა, | <> | “ფარსადანს წინა დაასკვნა გაგზავნა მოციქულისა. |
| შესთვალა: «შენ გაქვს მეფობა ინდოეთისა სრულისა; | = | შესთვალა: «შენ გაქვს მეფობა ინდოეთისა სრულისა; |
| აწ მე მწადს, თქვენსა წინაშე მეცა ვცნა ძალი გულისა, | აწ მე მწადს, თქვენსა წინაშე მეცა ვცნა ძალი გულისა, | |
| სახელი დარჩეს ჩემისა ერთგულად ნამსახურისა». | სახელი დარჩეს ჩემისა ერთგულად ნამსახურისა». | |
| ფარსადან შექმნა ზეიმი ამა ამბვისა მცნობელმან. | <> | “ფარსადან შექმნა ზეიმი ამა ამბისა მცნობელმან. |
| შესთვალა: «ღმერთსა მადლობა შევსწირე ხმელთა მფლობელმან, | = | შესთვალა: «ღმერთსა მადლობა შევსწირე ხმელთა მფლობელმან, |
| რათგან ეგე ჰქმენ მეფემან, ჩემებრ ინდოეთს მპყრობელმან. | რათგან ეგე ჰქმენ მეფემან, ჩემებრ ინდოეთს მპყრობელმან. | |
| აწ მოდი, ასრე პატივგცე, ვითა ძმამან და მშობელმან». | <> | აწ მოდი, ასრე პატივ გცე, ვითა ძმამან და მშობელმან». |
| = | ||
| ერთი სამეფო საკარგვად, უბოძა ამირბარობა. | <> | “ერთი სამეფო, საკარგვად, უბოძა ამირბარობა. |
| თვით ამირბარსა ინდოეთს აქვს ამირსპასალარობა. | თვით ამირბარსა ინდოეთს აქვს ამირ-სპასალარობა. | |
| მეფედ რა დაჯდა, არა აქვს ხელისა მიუმწვდარობა; | მეფედ რა დაჯდა, არა სჭირს ხელისა მიუმწვდარობა; | |
| სხვად პატრონია, მართ ოდენ არა აქვს კეისარობა. | = | სხვად პატრონია, მართ ოდენ არა აქვს კეისარობა. |
| თვით მეფემან მამა ჩემი დაიჭირა სწორად თავსა. | <> | “თვით მეფემან მამა-ჩემი დაიჭირა სწორად თავსა. |
| თქვა: «ჩემებრი ამირბარი, ნაძლევი ვარ, ვისმცა ჰყავსა!» | = | თქვა: «ჩემებრი ამირბარი, ნაძლევი ვარ, ვისმცა ჰყავსა!» |
| ლაშქრობდის და ნადირობდის, აძლევდიან მტერნი ზავსა. | ლაშქრობდის და ნადირობდის, აძლევდიან მტერნი ზავსა. | |
| მას არა ვჰგავ ასრე, ვითა მე სხვა კაცი არა მგავსა. | მას არა ვჰგავ ასრე, ვითა მე სხვა კაცი არა მგავსა. | |
| ძე არ ესვა მეფესა და დედოფალსა მზისა დარსა, | <> | “ძე არა ესვა მეფესა და დედოფალსა მზისა დარსა, |
| ჭმუნვა ჰქონდა, ჟამი იყო, მით აეხვნეს სპანი ზარსა. | = | ჭმუნვა ჰქონდა, ჟამი იყო, მით აეხვნეს სპანი ზარსა. |
| ვაჲ, კრულია დღემცა იგი, მე მივეცი ამირბარსა! | <> | ვა, კრულია დღემცა იგი, მე მივეცი ამირბარსა! |
| მეფემან თქვა: «შვილად გავზრდი, თვით ჩემივე გვარი არსა». | = | მეფემან თქვა: «შვილად გავზრდი, თვით ჩემივე გვარი არსა». |
| მეფემან და დედოფალმან მიმიყვანეს შვილად მათად, | <> | “მეფემან და დედოფალმან მიმიყვანეს შვილად მათად, |
| საპატრონოდ მზრდიდეს სრულთა ლაშქართა და ქვეყანათად, | = | საპატრონოდ მზრდიდეს სრულთა ლაშქართა და ქვეყანათად, |
| ბრძენთა მიმცეს სასწავლელად ხელმწიფეთა ქცევა-ქმნათად; | ბრძენთა მიმცეს სასწავლელად ხელმწიფეთა ქცევა-ქმნათად; | |
| მოვიწიფე, დავემსგავსე მზესა თვალად, ლომსა – ნაკვთად. | <> | მოვიწიფე, დავემსგავსე მზესა თვალად, ლომსა ნაკვთად. |
| = | ||
| ასმათ, შენცა ხარ მოწამე ჩემისა ფერმიხდილისა, | <> | “ასმათ, შენცა ხარ მოწამე ჩემისა ფერ-მიხდილისა, |
| მზესა მე ვსჯობდი შვენებით, ვით ბინდსა – ჟამი დილისა; | მზესა მე ვსჯობდი შვენებით, ვით ბინდსაჟამი დილისა; | |
| იტყოდეს ჩემნი მნახავნი: «მსგავსია ედემს ზრდილისა». | = | იტყოდეს ჩემნი მნახავნი: «მსგავსია ედემს ზრდილისა». |
| აწ მაშინდლისა ჩემისა სახე ვარ ოდენ ჩრდილისა. | აწ მაშინდლისა ჩემისა სახე ვარ ოდენ ჩრდილისა. | |
| მე ხუთისა წლისა ვიყავ, დაორსულდა დედოფალი“. | <> | “მე ხუთისა წლისა ვიყავ, დაორსულდა დედოფალი“. |
| ესე რა თქვა, ყმამან სულთქვნა, ცრემლით ბრძანა: „შობა ქალი“. | = | ესე რა თქვა, ყმამან სულთქვნა, ცრემლით ბრძანა: „შობა ქალი“. |
| დაბნედასა მიეწურა, ასმათ ასხა გულსა წყალი; | <> | დაბნედასა მიეწურა, ასმათ ასხა გულსა წყალი: |
| თქვა: „მაშინვე მზესა ჰგვანდა, აწ მედების ვისგან ალი! | თქვა: „მაშინვე მზესა ჰგვანდა, აწ მედების ვასგან ალი! | |
| = | ||
| წიგნი წიგნსა ეცემოდა, დედოფალი ოდეს შობდა, | <> | |
| მოციქული – მოციქულსა, ინდოეთი სრულად სცნობდა; | ||
| მზე და მთვარე განცხრებოდეს, სიხარულით ცა ნათობდა; | ||
| ყოვლი არსად შემოსრული მხიარულად თამაშობდა. | ||
| ქება არ ითქმის ენითა, აწ ჩემგან ნაუბარითა. | “ქება არ ითქმის ენითა, აწ ჩემგან ნაუბარითა. | |
| ფარსადან დაჯდა ხარებად ზეიმითა და ზარითა; | = | ფარსადან დაჯდა ხარებად ზეიმითა და ზარითა; |
| ყოვლგნით მოვიდეს მეფენი ნიჭითა მრავალგვარითა. | <> | ყოვლგნით მოვიდეს მეფენი ნიჭითა მრავალ-გვარითა. |
| საჭურჭლე გასცეს, აივსნეს ლაშქარნი საბოძვარითა. | საჭურჭლე გასცეს; აივსნეს ლაშქარნი საბოძვარითა. | |
| = | ||
| საშობელი გაიყარა, ზრდა დაგვიწყეს მე და ქალსა. | <> | “საშობელი გაიყარა, ზრდა დაგვიწყეს მე და ქალსა. |
| მართ მაშინვე ჰგვანდა იგი მზისა შუქთა ნასამალსა. | = | მართ მაშინვე ჰგვანდა იგი მზისა შუქთა ნასამალსა. |
| უყვარდით და სწორად უჩნდით მეფესა და დედოფალსა. | <> | ვუყვარდით და სწორად ვუჩნდით მეფესა და დედოფალსა. |
| აწ ვახსენებ, ვისგან ჩემი დაუდაგავს გული ალსა“. | აწ ვახსენებ, ვისგან ჩემი დაუდაგავს გული ალსა!“ | |
| = | ||
| ყმა დაბნდა, რა სახელისა ხსენებასა მიეწურა; | ყმა დაბნდა, რა სახელისა ხსენებასა მიეწურა; | |
| ავთანდილსცა აეტირა, მისმან ცეცხლმან გულსა მურა; | ავთანდილსცა აეტირა, მისმან ცეცხლმან გულსა მურა; | |
| ქალმან სულად მოაქცია, მკერდსა წყალი დააპკურა. | <> | ქალმან სულად მოაქცია, მკერდსა წყალი დააპკურა; |
| თქვა: „ისმენდი, მაგრა ჩემი სიკვდილისა დღე დასტურ-ა. | = | თქვა: „ისმენდი, მაგრა ჩემი სიკვდილისა დღე დასტურ-ა. |
| მას ქალსა ნესტან-დარეჯან იყო სახელად ხმობილი. | <> | “მას ქალსა ნესტან-დარეჯან იყო სახელად ხმობილი. |
| შვიდისა წლისა შეიქმნა ქალი წყნარი და ცნობილი, | = | შვიდისა წლისა შეიქმნა ქალი წყნარი და ცნობილი, |
| მთვარისა მსგავსი, მზისაგან შვენებით ვერშეფრობილი; | <> | მთვარისა მსგავსი, შვენებით მზისაგან ვერ-შეფრობილი; |
| მისსა ვით გასძლებს გაყრასა გული ალმასი, წდობილი! | მისსა ვით გასძლებს გაყრასა გული ალმასი, წთობილი! | |
| = | ||
| იგი ასრე მოიწიფა, მე შემეძლო შესლვა ომსა; | <> | “იგი ასრე მოიწიფა, მე შემეძლო შესლვა ომსა; |
| მეფე ქალსა ვით ხედვიდა მეფობისა ქმნისა მწთომსა, | = | მეფე ქალსა ვით ხედვიდა მეფობისა ქმნისა მწთომსა, |
| მამასავე ხელთა მიმცეს, რა შევიქმენ ამა ზომსა; | <> | მამასავე ხელთა მიმცეს; რა შევიქმენ ამა ზომსა, |
| ვბურთობდი და ვნადირობდი, ვით კატასა ვხოცდი ლომსა. | = | ვბურთობდი და ვნადირობდი, ვით კატასა ვხოცდი ლომსა. |
| მეფემან სახლი ააგო შიგან საყოფი ქალისა: | <> | “მეფემან კოშკი ააგო, შიგან საყოფი ქალისა; |
| ქვად ფაზარი სხდა, კუბო დგა იაგუნდისა, ლალისა, | = | ქვად ფაზარი სხდა, კუბო დგა იაგუნდისა, ლალისა, |
| პირსა ბახჩა და საბანლად სარაჯი ვარდისწყალისა; | <> | პირსა ბაღჩა, საბანლად სარაჯი ვარდის წყალისა; |
| იგი მუნ იყვის, მედების ვისგან სახმილი ალისა. | იგი მუნ იყვის, მედების ვისგან სახმილი ალისა! | |
| = | ||
| დღე და ღამე მუჯამრითა ეკმეოდის ალვა თლილი; | <> | “დღე და ღამე მუჯამრითა ეკმეოდის ალვა თლილი; |
| ზოგჯერ კოშკს ჯდის, ზოგჯერ ბახჩას ჩამოვიდის, რა დგის ჩრდილი. | ზოგჯერ კოშკს ჯდის, ზოგჯერ ბაღჩას ჩამოვიდის, რა დგის ჩრდილი. | |
| დავარ იყო და მეფისა, ქვრივი, ქაჯეთს გათხოვილი, | = | დავარ იყო და მეფისა, ქვრივი, ქაჯეთს გათხოვილი, |
| მას სიბრძნისა სასწავლელად თვით მეფემან მისცა შვილი. | მას სიბრძნისა სასწავლელად თვით მეფემან მისცა შვილი. | |
| სრა ედგა მოფარდაგული ოქსინოთა და შარდითა; | <> | “სრა ედგა მოფარდაგული ოქსინოთა და შარდითა; |
| ვერვინ ვხედევდით, შეიქმნა პირითა მინა-ვარდითა; | = | ვერვინ ვხედევდით, შეიქმნა პირითა მინა-ვარდითა; |
| ასმათ და ორნი მონანი ჰყვიან, იმღერდის ნარდითა; | ასმათ და ორნი მონანი ჰყვიან, იმღერდის ნარდითა; | |
| მუნ იზრდებოდის ტანითა, გაბაონს განაზარდითა. | მუნ იზრდებოდის ტანითა, გაბაონს განაზარდითა. | |
| თხუთმეტისა წლისა ვიყავ, მეფე მზრდიდა ვითა შვილსა; | <> | “თხუთმეტისა წლისა ვიყავ, მეფე მზრდიდა ვითა შვილსა; |
| დღისით ვიყვი მას წინაშე, გამიშვებდის არცა ძილსა; | = | დღისით ვიყვი მას წინაშე, გამიშვებდის არცა ძილსა; |
| ძალად ლომსა, თვალად მზესა, ტანად ვჰგვანდი ედემს ზრდილსა, | ძალად ლომსა, თვალად მზესა, ტანად ვჰგვანდი ედემს ზრდილსა, | |
| სროლასა და ასპარეზსა აქებდიან ჩემგან ქმნილსა. | სროლასა და ასპარეზსა აქებდიან ჩემგან ქმნილსა. | |
| რა მინდორს შევჯდი, ზარითა ხმა იყვის ბუკთა ცემისა; | <> | |
| თანამყვის სპისა სიმრავლე, მსგავსი ფუტკრისა რემისა; | ||
| ჭვრეტად ქალ-ყმები დაჯრილი დგის თემისა და თემისა; | ||
| ვინ მნახის, ეყვის ერთ წლამდის კვეხა ნახვისა ჩემისა. | ||
| მოსრნის მხეცნი და ნადირნი ისარმან ჩემმან სრეულმან, | “მოსრნის მხეცნი და ნადირნი ისარმან ჩემმან სრეულმან, | |
| მერმე ვიბურთი მოედანს, მინდორით შემოქცეულმან, | მერმე ვიბურთი მოედანს, მინდორით შემოქცეულმან; | |
| შევიდი, შევქმნი ნადიმი, ნიადაგ ლხინსა ჩვეულმან, | შევიდი, შევქმნი ნადიმი, ნიადაგ ლხინსა ჩვეულმან; | |
| აწ საწუთროსა გამყარა პირმან ბროლბალახშრეულმან! | აწ საწუთროსა გამყარა პირმან ბროლ-ბალახშეულმან! | |
| = | ||
| მამა მომიკვდა, მოვიდა დღე სიკვდილისა, ვიშისა; | <> | “მამა მომიკვდა, მოვიდა დღე სიკვდილისა ვიშისა; |
| ქმნა გაუცუდდა ფარსადანს ნიშატისა და ნიშისა; | = | ქმნა გაუცუდდა ფარსადანს ნიშატისა და ნიშისა; |
| მათ გაეხარნეს, ვის ზარი დალევდის მისგან შიშისა; | მათ გაეხარნეს, ვის ზარი დალევდის მისგან შიშისა; | |
| ერთგულთა შექმნეს ვაება, მტერთა – ხსენება იშისა. | ერთგულთა შექმნეს ვაება, მტერთა – ხსენება იშისა. | |
| მე წელიწდამდის ბნელსა ვჯე საწუთროგაცუდებული, | <> | “მე წელიწდამდის ბნელსა ვჯე საწუთრო-გაცუდებული, |
| დღისით და ღამით ვვაებდი, ვერვისგან სულდაღებული; | დღისით და ღამით ვვაებდი, ვერვისგან სულ-დაღებული; | |
| გაყვანად ხასნი მოვიდეს, მითხრეს მეფისა მცნებული, | = | გაყვანად ხასნი მოვიდეს, მითხრეს მეფისა მცნებული, |
| ებრძანა: «შვილო ტარიელ, ნუ ხარ შავითა ღებული! | <> | ებრძანა: «შვილო ტარიელ, ნუ ხარ შავითა ღებული. |
| = | ||
| ჩვენ უფრო გვტკივის იგი, ვინ დაგვაკლდა სწორად თავისა». | <> | «ჩვენ უფრო გვტკივის იგი, ვინ დაგვაკლდა სწორად თავისა». |
| ასი ებოძა საჭურჭლე, ებრძანა ახდა შავისა, | = | ასი ებოძა საჭურჭლე, ებრძანა ახდა შავისა, |
| ბოძება მისეულისა სრულისა საკარგავისა: | ბოძება მისეულისა სრულისა საკარგავისა: | |
| «შენ გქონდეს ამირბარობა, ქმნა მისვე საურავისა!» | <> | «შენ გქონდეს ამირბარობა, ქმნა მისვე საურავისა». |
| = | ||
| ავენთი, დამწვეს მამისა სახმილთა დაუშრტობელთა; | <> | “ავენთი, დამწვეს მამისა სახმილთა დაუშრტობელთა; |
| უკანის გამომიყვანეს ხასთა მათ წინამდგომელთა; | უკანის გამომიყვანეს ხასთა მათ წინა-მდგომელთა; | |
| გამოსლვისათვის ზეიმი შექმნეს ინდოეთს მფლობელთა, | გამოსლვისათვის ზეიმი შექმნეს ინდოეთს მფლობელთა. | |
| შორს მომეგებნეს, მაკოცეს პატივით ვითა მშობელთა. | = | შორს მომეგებნეს, მაკოცეს პატივით ვითა მშობელთა. |
| მათ საჯდომთა ახლოს დამსვეს, პატივს მცემდეს ძისა დარად, | <> | “მათ საჯდომთა ახლოს დამსვეს, პატივს მცემდეს ძისა დარად. |
| მის ხელისა საურავი მათ ორთავე მითხრეს წყნარად; | = | მის ხელისა საურავი მათ ორთავე მითხრეს წყნარად; |
| ურჩ ვექმენ და მისეულთა წესთა ქცევა მიჩნდა ზარად. | ურჩ ვექმენ და მისეულთა წესთა ქცევა მიჩნდა ზარად. | |
| არ მომეშვნეს, დავმორჩილდი, თაყვანისვეც ამირბარად. | <> | არ მომეშვნეს, დავმორჩილდი, თაყვანი-მეც ამირბარად. |
| = | ||
| თავადობა ინდოთა და მრავალთაცა მქონდა სხვათა; | <> | “აღარა ვიცი, დამვიწყდეს, თუცა დიადი წელია; |
| ვნაპირობდი, თუ ვინ იყვის მავნებელი ჩემთა სპათა. | გიამბო ჩემი ამბავი, განა რაზომცა ძნელია! | |
| ხალვად ვჯდი და ვიხარებდი, ზამი შევქმნი მღერა-სმათა; | ცრუ და მუხთალი სოფელი მიწყივ ავისა მქმნელია, | |
| სპათა ვმოსდი, ვნადირობდი, ქება თქვიან ჩემთა ქმნათა“. | მისთა ნაკვესთა წინწალი დამეცა ხანგრძლად მწველია“. | |
| ამბავი ტარიელის გამიჯნურებისა, პირველ რომ გამიჯნურდა | = | ამბავი ტარიელის გამიჯნურებისა, პირველ რომ გამიჯნურდა |
| <> | ||
| კვლა დაიწყო თქმა ამბვისა მან, რა ხანი მოიტირა: | კვლა დაიწყო თქმა ამბისა მან, რა ხანი მოიტირა: | |
| „დღესა ერთსა მე და მეფე მოვიდოდით, გვენადირა; | “დღესა ერთსა მე და მეფე მოვიდოდით, გვენადირა; | |
| მიბრძანა, თუ: «ქალი ვნახოთ!» – ხელი ხელსა დამიჭირა. | მიბრძანა, თუ: «ქალი ვნახოთ», ხელი ხელსა დამიჭირა;. | |
| მის ჟამისა მხსენებელი მე სულდგმული არ გიკვირა?! | მის ჟამისა მხსენებელი მე სულდგმული არ გიკვირა? | |
| = | ||
| მეფემან ახმა დურაჯთა მითხრა მიტანად ქალისა, | <> | “მეფემან ახმა დურაჯთა მითხრა მიტანად ქალისა; |
| გამოუხვენ და წავედით ჩემად სადებლად ალისა; | გამოვუხვენ და წავედით ჩემად სადებლად ალისა; | |
| მაშინ დავიწყე გარდახდა მე საწუთროსა ვალისა. | მაშინ დავიწყე გარდახდა მე საწუთროსა ვალისა, | |
| ალმასისა ხამს ლახვარი ლახვრად გულისა სალისა! | = | ალმასისა ხამს ლახვარი ლახვრად გულისა სალისა! |
| ბაღჩა ვნახე უტურფესი ყოვლისავე სალხინოსა: | <> | “ბაღჩა ვნახე უტურფესი ყოვლისავე სალხინოსა: |
| მფრინველთაგან ხმა ისმოდა უამესი სირინოსა; | = | მფრინველთაგან ხმა ისმოდა უამესი სირინოსა; |
| მრავლად იყო სარაჯები ვარდისწყლისა აბანოსა. | <> | მრავლად იყო სარაჯები ვარდის წყლისა აბანოსა. |
| კარსა ზედა მოჰფარვიდა ფარდაგები ოქსინოსა. | = | კარსა ზედა მოჰფარვიდა ფარდაგები ოქსინოსა. |
| ვიცოდი, სწადდა არვისგან ნახვა მის მზისა დარისა, | <> | “ვიცოდი, სწადდა არვისგან ნახვა მის მზისა დარისა, |
| მე გარე ვდეგ და მეფემან შევლო ფარდაგი კარისა; | = | მე გარე ვდეგ და მეფემან შევლო ფარდაგი კარისა; |
| ვერას ვხედევდი, ოდენ ხმა მესმოდა საუბარისა. | ვერას ვხედევდი, ოდენ ხმა მესმოდა საუბარისა. | |
| ასმათს უბრძანა გამოხმა დურაჯთა ამირბარისა. | ასმათს უბრძანა გამოხმა დურაჯთა ამირბარისა. | |
| ასმათ ფარდაგსა აზიდნა, გარე ვდეგ მოფარდაგულსა; | <> | “ასმათ ფარდაგსა აზიდნა, გარე ვდეგ მოფარდაგულსა; |
| ქალსა შევხედენ, ლახვარი მეცა ცნობასა და გულსა. | ქალსა შევხედენ, ლახვარი მეცა ცნობასა და გულსა, | |
| მოვიდა, მივსცენ დურაჯნი, მთხოვა ცეცხლითა დაგულსა. | მოვიდა, მივსცნე დურაჯნი, მთხოვა ცეცხლითა დაგულსა. | |
| ვაჲმე, მას აქათ სახმილსა დაუწვავ ნიადაგულსა! | ვამე, მას აქათ სახმილსა დავუწვავ ნიადაგულსა! | |
| = | ||
| აწ წახდეს იგი ნათელნი, მზისაცა მოწუნარენი!“ | <> | “აწ წარხდეს იგი ნათელნი, მზისაცა მოწუნარენი“, |
| მისი ვერ გასძლო ხსენება, დაბნდა და სულთქვნა მწარენი; | = | მისი ვერ გასძლო ხსენება, დაბნდა და სულთქვნა მწარენი; |
| ყმა და ასმათი ტიროდეს, ხმას სცემდეს იგი არენი, | <> | ყმა და ასმათი ტიროდეს, ხმას სცემდეს იგი არენი. |
| ჭმუნვით თქვეს: „მკლავნი ცუდ ქმნილან, ვაჲ, გმირთა მემუქარენი!“ | ჭმუნვით თქვეს: „მკლავნი ცუდ ქმნილან, ვა, გმირთა მემუქარენი!“ | |
| = | ||
| ასმათმან წყალი დაასხა, ცნობად მოვიდა ტარია, | ასმათმან წყალი დაასხა, ცნობად მოვიდა ტარია, | |
| დიდხან ვერა თქვა, სევდამან გული შეუპყრა, დარია; | <> | დიდხან ვერა თქვა, სევდამან გული შეუპყრა დარია: |
| დაჯდა და მწარედ სულთითქვნა, ცრემლი მიწასა გარია, | დაჯდა და მწარედ სულთ-ითქვნა, ცრემლი მიწასა გარია, | |
| თქვა: „ჩემგან მისი ხსენება, ვაჲმე, რა დიდი ზარია! | თქვა: „ჩემგან მისი ხსენება, ვამე, რა დიდი ზარია! | |
| = | ||
| მიმნდონი საწუთროსანი მისთა ნივთთაგან რჩებიან, | <> | “მიმნდონი საწუთროსანი მისთა ნივთთაგან რჩებიან; |
| იშვებენ, მაგრა უმუხთლოდ ბოლოდ ვერ მოურჩებიან; | = | იშვებენ, მაგრა უმუხთლოდ ბოლოდ ვერ მოურჩებიან; |
| ვაქებ ჭკუასა ბრძენთასა, რომელნი ეურჩებიან. | <> | ვაქებ ჭკუასა ბრძენთასა, რომელნი ეურჩებიან; |
| ისმენდი ჩემთა ამბავთა, თუ სულნი შე-ღა-მრჩებიან! | ისმენდი ჩემთა ამბავთა, თუ სულნი შე-ღა-მრჩებიან. | |
| = | ||
| დურაჯნი მივსცენ, გავიღე სხვა ვერა გზაღა თავისა, | <> | “დურაჯნი მივსცენ, გავიღე სხვა ვერა გზაღა თავისა, |
| დავეცი, დავბნდი, წამიხდა ძალი მხართა და მკლავისა, | = | დავეცი, დავბნდი, წამიხდა ძალი მხართა და მკლავისა, |
| რა სულად მოვე, შემესმა ხმა ტირილისა და ვისა: | <> | რა სულად მოვე, შემესმა ხმა ტირილისა და ვისა; |
| გარემომრტყმოდეს ჯალაბნი, ვითა ჩამსხდომნი ნავისა. | გარე მომრეტყმოდეს ჯალაბნი, ვითა ჩამსხდომნი ნავისა. | |
| = | ||
| შიგან ვწევ დიდთა დარბაზთა ტურფითა საგებელითა, | <> | “შიგან ვწევ დიდთა დარბაზთა ტურფითა საგებელითა, |
| ზედ დამტიროდეს მეფენი ცრემლითა უშრობელითა, | = | ზედ დამტიროდეს მეფენი ცრემლითა უშრობელითა, |
| პირსა იხოკდეს ხელითა, ღაწვისა გამპობელითა. | პირსა იხოკდეს ხელითა, ღაწვისა გამპობელითა. | |
| მუყრნი მოასხნეს, სენითა მთქვეს გამაბელზებელითა. | მუყრნი მოასხნეს, სენითა მთქვეს გამაბელზებელითა. | |
| მე რა მნახა თვალახმული, მეფე ყელსა მომეხვია, | <> | “მე რა მნახა თვალ-ახმული, მეფე ყელსა მომეხვია; |
| ცრემლით მითხრა: «შვილო, შვილო, ცოცხალ ხარღა? სიტყვა თქვია!» | ცრემლით მითხრა: «შვილო, შვილო, ცოცხალ ხარ-ღა? სიტყვა თქვია!» | |
| მე პასუხი ვერა გავეც, ვითა შმაგი შევკრთი დია, | მე პასუხი ვერა გავეც, ვითა შმაგი, შევკრთი დია; | |
| კვლა დავეცი დაბნედილი, გულსა სისხლი გარდმეთხია. | = | კვლა დავეცი დაბნედილი, გულსა სისხლი გარდმეთხია. |
| სრულნი მუყრნი და მულიმნი მე გარეშემომცვიდიან; | <> | “სრულნი მუყრნი და მულიმნი მე გარე შემომცვიდიან; |
| მათ ხელთა ჰქონდა მუსაფი, ყოველნი იკითხვიდიან; | = | მათ ხელთა ჰქონდა მუსაფი, ყოველნი იკითხვიდიან; |
| მტერდაცემული ვეგონე, არ ვიცი, რას ჩმახვიდიან. | <> | მტერ-დაცემული ვეგონე, არ ვიცი, რას ჩმახვიდიან. |
| სამ დღემდის ვიყავ უსულოდ, ცეცხლნი უშრეტნი მწვიდიან. | = | სამ დღემდის ვიყავ უსულოდ, ცეცხლნი უშრეტნი მწვიდიან. |
| აქიმნიცა იკვირვებდეს: «ესე სენი რაგვარია? | <> | “აქიმნიცა იკვირვებდეს: «ესე სენი რაგვარია? |
| სამკურნალო არა სჭირს რა, სევდა რამე შემოჰყრია». | = | სამკურნალო არა სჭირს რა, სევდა რამე შემოჰყრია». |
| ზოგჯერ შმაგად წამოვიჭრი, სიტყვა მცთარი წამერია. | <> | ზოგჯერ შმაგად წამოვიჭრი, სიტყვა მცთარი წამერია, |
| დედოფალი, ზღვასა შეიქს, მას რომ ცრემლი დაუღვრია. | დედოფალი, ზღვასა შეიქმს, მას რომ ცრემლი დაუღვრია». | |
| = | ||
| სამსა დღესა დარბაზს ვიყავ არ ცოცხალი, არცა მკვდარი; | <> | “სამსა დღესა დარბაზს ვიყავ, არ ცოცხალი, არცა მკვდარი; |
| მერმე ცნობა მომივიდა, მივხვდი რასმე მიუმხვდარი; | = | მერმე ცნობა მომივიდა, მივხვდი რასმე მიუმხვდარი; |
| ვთქვი, თუ: «ჰაჲჰაჲ, რაშიგან ვარ მე სიცოცხლეგარდამხდარი!» | <> | ვთქვი, თუ: «ჰაი რაშიგან ვარ მე, სიცოცხლე-გარდამხდარი!». |
| თმობა ვსთხოვე შემოქმედსა, ვჰკადრე სიტყვა სამუდარი. | = | თმობა ვსთხოვე შემოქმედსა, ვჰკადრე სიტყვა სამუდარი. |
| ვთქვი, თუ: «ღმერთო, ნუ გამწირავ, აჯა ჩემი შეისმინე, | <> | “ვთქვი, თუ: «ღმერთო, ნუ გამწირავ, აჯა ჩემი შეისმინე, |
| მომეც ძალი დათმობისა, ცოტად ვითა აღმადგინე, | მომეც ძალი დათმობისა, ცოტად ვითმე აღმადგინე, | |
| აქა ყოფა გამამჟღავნებს, სახლსა ჩემსა მიმაწვინე!» | = | აქა ყოფა გამამჟღავნებს, სახლსა ჩემსა მიმაწვინე!» |
| მანვე ქმნა და მო-რე-ვჯობდი, გული წყლული გავარკინე. | მანვე ქმნა და მო-რე-ვჯობდი, გული წყლული გავარკინე. | |
| ზე წამოვჯე. მეფისასა კაცი დია მოვიდოდა, | <> | “ზე წამოვჯე. მეფისასა კაცი დია მოვიდოდა. |
| ახარებდეს: «წამოჯდაო», დედოფალი გამორბოდა; | = | ახარებდეს: «წამოჯდაო», დედოფალი გამორბოდა; |
| მეფე მორბის თავშიშველი, არ იცოდა, რას იქმოდა, | <> | მეფე მორბის თავ-შიშველი, არ იცოდა, რას იქმოდა, |
| იგი ღმერთსა ადიდებდა, სხვა ყველაი უჩუმოდა. | = | იგი ღმერთსა ადიდებდა, სხვა ყველაი უჩუმოდა. |
| იქით და აქათ მომისხდეს, მახვრიტეს სახვრეტელია; | <> | “იქით და აქათ მომისხდეს, მახვრიტეს სახვრეტელია; |
| მე მოვახსენე: «პატრონო, გული აწ უფრო მრთელია; | = | მე მოვახსენე: «პატრონო, გული აწ უფრო მრთელია; |
| ცხენსა შეჯდომა მწადიან, ვნახნე წყალნი და ველია». | ცხენსა შეჯდომა მწადიან, ვნახნე წყალნი და ველია». | |
| ცხენი მომგვარეს, შე-ცა-ვჯე, მეფე ჩემ თანა მვლელია. | <> | ცხენი მომგვარეს, შე-ცა-ვჯე, მეფე ჩემთანა მვლელია. |
| = | ||
| გამოვედით, მოვიარეთ მოედანს და წყლისა პირსა; | <> | “გამოვედით, მოვიარეთ მოედანს და წყლისა პირსა; |
| ჩემსა მივე, დავაბრუნვე, მეფე მომყვა სახლთა ძირსა. | = | ჩემსა მივე, დავაბრუნვე, მეფე მომყვა სახლთა ძირსა. |
| შინა მოვე, უარ გავხე, სხვა დამერთო ჭირი ჭირსა; | <> | შინა მივე, უარ გავხე, სხვა დამერთო ჭირი ჭირსა; |
| ვთქვი, თუ: «მოვკვდე, ბედი ჩემი ამის მეტსა არას ღირსა!» | ვთქვი, თუ: «მოვკვდე, ბედი ჩემი ამის მეტსა რასღა ღირს-ა!» | |
| = | ||
| ზაფრანისფერად შეცვალა ბროლი ცრემლისა ბანამან, | <> | “ზაფრანის ფერად შეცვალა ბროლი ცრემლისა ბანამან, |
| გული უფრორე დამიჭრა ათიათასმან დანამან. | გული უფრორე დამიჭრა ათიათასმან დანამან; | |
| საწოლის მეკრე შემოდგა, მოლარე გაიყვანა მან; | საწოლის მეკარე შემოდგა, მოლარე გაიყვანა მან, | |
| ვთქვი, თუ: «რა იცის ამბავი, ნეტარ, ან იმან, ან ამან?» | ვთქვი თუ: «რა იცის ამბავი, ნეტარ, ან იმან, ან ამან?» | |
| = | ||
| «მონააო ასმათისი». – «რა იცისო, – ვარქვი, – ჰკითხე!» | <> | «მონააო ასმათისი» – «რა იცისო, – ვარქვი, – ჰკითხე». |
| შემოვიდა, სააშიკო წიგნი მომცა, წავიკითხე; | = | შემოვიდა, სააშიკო წიგნი მომცა, წავიკითხე; |
| გამიკვირდა, სხვად ვითამცა ვქმენ გულისა მწველთა სითხე? | გამიკვირდა, სხვად ვითამცა ვქმენ გულისა მწველთა სითხე? | |
| მისგან ეჭვი არა მქონდა, სევდად მაწვა გულსა მით ხე. | <> | მისგან ეჭვი არა მქონდა, სევდად მაწვა გულსა მით ხე“. |
| = | ||
| მე გამიკვირდა: «სით უყვარ, ანუ ვით მკადრებს თხრობასა? | <> | “მე გამიკვირდა, «სით ვუყვარ, ანუ ვით მკადრებს თხრობასა? |
| მიუყოლობა არ ვარგა, დამწამებს უზრახობასა, | = | მიუყოლობა არ ვარგა, დამწამებს უზრახობასა, |
| ჩემგან იმედსა გარდასწყვედს, მერმე დამიწყებს გმობასა». | <> | ჩემგან იმედსა გარდასწყვეტს, მერმე დამიწყებს გმობასა». |
| დავწერე, რაცა პასუხად მართებდა აშიკობასა. | დავწერე, რაცა პასუხად ჰმართებდა აშიკობასა. | |
| = | ||
| დღენი გამოხდეს, მე გული უფრორე დამწვეს კვლავ ალთა, | <> | “დღენი გამოხდეს, მე გული უფრორე დამწვეს კვლავ ალთა; |
| ვეღარ უჭვრეტდი ლაშქართა, მინდორს თამაშად მავალთა; | ვეღარ ვუჭვრეტდი ლაშქართა, მინდორს თამაშად მავალთა, | |
| დარბაზს ვერ მივე; მკურნალთა დაიწყეს მოსლვა მრავალთა, | დარბაზს ვერ მივე; მკურნალთა დაიწყეს მოსვლა მრავალთა, | |
| მაშინ დავიწყე გარდახდა სოფლისა ლხინთა და ვალთა. | = | მაშინ დავიწყე გარდახდა სოფლისა ლხინთა და ვალთა. |
| მათ ვერა მარგეს, მე გულსა ბინდი დამეცა ბნელისა, | <> | “მათ ვერა მარგეს, მე გულსა ბინდი დამეცა ბნელისა, |
| სხვამან ვერავინ შემატყო დება ცეცხლისა ცხელისა; | სხვამან ვეარავინ შემატყო დება ცეცხლისა ცხელისა; | |
| სისხლი დამწამეს; მეფემან ბრძანა გახსნევა ხელისა. | სისხლი დამწამეს; მეფემან ბრძანა გახსნევა ხელისა, | |
| გავიხსენ ფარვად პატიჟთა, არვისგან საეჭველისა. | = | გავიხსენ ფარვად პატიჟთა, არვისგან საეჭველისა. |
| ხელგახსნილი, სევდიანი, საწოლს ვიყავ თავისწინა; | <> | “ხელ-გახსნილი, სევდიანი, საწოლს ვიყავ თავის წინა; |
| ჩემი მონა შემოვიდა, შევხედენ, თუ თქვას: «რა მინა». | ჩემი მონა შემოვიდა, შევხედე, თუ თქვას, რა მინა. | |
| – «მონააო ასმათისი», შემოყვანა უთხარ შინა. | «მონააო ასმათისი». შემოყვანა ვუთხარ შინა. | |
| გულსა შინა დაუზრახე: «რა მპოვაო, ანუ ვინ-ა?!» | გულსა შინა დავუზრახე: «რა მპოვაო, ანუ ვინ-ა?!» | |
| = | ||
| მონამან წიგნი მომართვა, მე წავიკითხე ნებასა; | <> | “მონამან წიგნი მომართვა, მე წავიკითხე ნებასა; |
| წიგნსა შევატყვე, ლამოდა შეყრისა მოსწრაფებასა; | წიგნსა შევატყევ, ლამოდა შეყრისა მოსწრაფებასა; | |
| პასუხად გავეც: «ჟამია, მართალ ხარ გაკვირვებასა; | = | პასუხად გავეც: «ჟამია, მართალ ხარ გაკვირვებასა; |
| მოვალ, თუ მიხმობ, მე ნუ მეჭვ მოსლვისა დაზარებასა». | მოვალ, თუ მიხმობ, მე ნუ მეჭვ მოსლვისა დაზარებასა». | |
| გულსა ვარქვი, თუ: «ლახვარნი ეგრე ვით დაგაღონებენ? | <> | “გულსა ვარქვი თუ: «ლახვარნი ეგე ვით დაგაღონებენ? |
| ამირბარი ვარ, ხელმწიფე, სრულად ინდონი მმონებენ; | ამირბარი ვარ, ხელმწიფე, სრულად ინდონი მმონებებ; | |
| აზრად შეიქმან, საქმესა ათასჯერ შეაწონებენ, | = | აზრად შეიქმან, საქმესა ათასჯერ შეაწონებენ, |
| თუ შეიგებენ, მე მათთა არეთა არ მარონებენ». | თუ შეიგებენ, მე მათთა არეთა არ მარონებენ». | |
| კაცი მოვიდა მეფისა: «სწადსო ამბვისა სმინება». | <> | “კაცი მოვიდა მეფისა: «სწადსო, ამბისა სმინება». |
| მოყვანა უთხარ; ებრძანა: «ქმნაცა სისხლისა დინება?» | მოყვანა ვუთხარ; ებრძანა: «ქმნაცა სისხლისა დინება?» | |
| მე ვჰკადრე: «ხელი გავიხსენ, დამიწყო მოჯობინება, | = | მე ვჰკადრე: «ხელი გავიხსენ, დამიწყო მოჯობინება, |
| წინაშე მოვალ, ამისთვის კვლა უფრო მმართებს ლხინება». | წინაშე მოვალ, ამისთვის კვლა უფრო მმართებს ლხინება». | |
| დარბაზს მივე, მეფე ბრძანებს: «ამის მეტსა ნუ იქ, აბა!» | <> | “დარბაზს მივე მეფე ბრძანებს: «ამის მეტსა ნუ იქ, აბა!» |
| ცხენსა შემსვა უკაპარჭო, წელთა არა არ შემაბა, | ცხენსა შემსვა უკაპარჭო, წელთა არა არ შემაბა; | |
| შეჯდა, ქორნი მოუტივნა, დურაჯები დაინაბა, | შეჯდა, ქორნი მოუტივნა, დურაჯები დაინაბა. | |
| მშვილდოსანნი გასაგანნა, იტყოდიან: «შაბაშ, შაბა!» | მშვილდოსანნი გასაგანნა, იტყოდიან: «შაბა, შაბა!» | |
| = | ||
| შინა დავსხედით ნადიმად მას დღესა მინდორს რებულნი; | <> | “შინა დავსხედით ნადიმად მას დღესა მინდორს რებულნი; |
| მომღერალნი და მუტრიბნი არ იყვნეს სულდაღებულნი; | მომღერალნი და მუტრიბნი არ იყვნეს სულ-დაღებულნი; | |
| მეფემან გასცნა მრავალნი თვალნი, ღარიბად ქებულნი. | = | მეფემან გასცნა მრავალნი თვალნი, ღარიბად ქებულნი. |
| აუვსებელნი არ დარჩეს მას დღესა მათნი ხლებულნი. | აუვსებელნი არ დარჩეს მას დღესა მათნი ხლებულნი. | |
| ვეცდებოდი, არა მცალდა სევდისაგან თავის კრძალვად; | <> | “ვეცდებოდი, არა მცალდა სევდისაგან თავის კრძალვად; |
| ვიგონებდი, ცეცხლი უფრო მედებოდა გულსა ალვად; | = | ვიგონებდი, ცეცხლი უფრო მედებოდა გულსა ალვად; |
| ჩემნი სწორნი წავიტანენ, ჩემსა დავჯე, მთქვიან ალვად, | ჩემნი სწორნი წავიტანენ, ჩემსა დავჯე, მთქვიან ალვად, | |
| შევქმენ სმა და ნადიმობა პატიჟთა და ჭირთა მალვად. | შევქმენ სმა და ნადიმობა პატიჟთა და ჭირთა მალვად. | |
| მოლარემან შინაურმან ყურსა მითხრა ნაუბარი: | <> | “მოლარემან შინაურმან ყურსა მითხრა ნაუბარი: |
| «ქალი ვინმე იკითხავსო: «ინახვისმცა ამირბარი?» | ქალი ვინმე გიკითხავსო: «ინახვისა ამირბარი?» | |
| ზეწარითა მოუბურავს პირი, ბრძენთა საქებარი». | ზეწარითა მოუბურავს პირი, ბრძენთა საქებარი;’’ | |
| ვარქვი: «საწოლს წაიყვანე, ჩემგან არის ნახმობარი». | = | ვარქვი: «საწოლს წაიყვანე, ჩემგან არის ნახმობარი». |
| ავდეგ, მსხდომნი ნადიმობად აემზადნეს ასაყრელად; | <> | “ავდეგ, მსხდომნი ნადიმობად აემზადნეს ასაყრელად; |
| შართი უთხარ: «ნუ ასდგებით, მოვალ ხანსა დაუზმელად»; | შართი ვუთხარ: «ნუ ასდგებით, მოვალ ხანსა დაუზმელად»; | |
| გამოვე და საწოლს შევე, მონა მოდგა კარსა მცველად. | გამოვე და საწოლს შევე, მონა დადგა კარის მცველად. | |
| გული მივეც თმობაქმნათა აუგისა საკრძალველად. | გული მივეც თმობა-ქმნათა აუგისა საკრძალველად. | |
| = | ||
| კარსა შევდეგ, ქალი წინა მომეგება, თაყვანისმცა; | <> | “კარსა შევდეგ, ქალი წინა მომეგება, თაყვანის-მცა; |
| მითხრა: «მოსლვა თქვენს წინაშე კურთხეულ არს, ვინცა ღირსმც-ა!» | მითხრა: «მოსვლა თქვენს წინაშე კურთხეულ არს, ვინცა ღირსმც-ა!» | |
| გამიკვირდა, მიჯნურისა თაყვანება ექმნა ვისმცა? | = | გამიკვირდა, მიჯნურისა თაყვანება ექმნა ვისმცა? |
| ვთქვი: «არ იცის მიჯნურობა; თუმც იცოდა, წყნარად ზისმცა». | <> | ვთქვი: «არ იცის აშიკობა; თუმც იცოდა, წყნარად ზისმცა!» |
| = | ||
| შევე, დავჯე ტახტსა ზედა, ქალი მოდგა ნოხთა პირსა, | <> | “შევე, დავჯე ტახტსა ზედა, ქალი მოდგა ნოხთა პირსა; |
| ჩემსა ახლოს დასაჯდომლად თავი მისი არ აღირსა; | = | ჩემსა ახლოს დასაჯდომლად თავი მისი არ აღირსა; |
| ვარქვი: «მანდა რად ზი შენ, თუ სიყვარული ჩემი გჭირსა?» | ვარქვი: «მანდა რად ზი შენ, თუ სიყვარული ჩემი გჭირსა?» | |
| მან პასუხი არა მითხრა, ჩემთვის ჰგვანდა სიტყვაძვირსა. | <> | მან პასუხი არა მითხრა, ჩემთვის ჰგვანდა სიტყვა-ძვირსა. |
| = | ||
| მითხრა: «დღე ეგე სირცხვილად, მედების გულსა ალობა: | <> | “მითხრა: «დღე ეგე სირცხვილად მედების გულსა ალობა: |
| გგონია ჩემგან წინაშე მაგისთვის მომავალობა, | გგონია, ჩემგან წინაშე მაგისთვის მომავალობა, | |
| მაგრა აწ მიდებს იმედსა შენგან ცდისაღა მალობა. | = | მაგრა აწ მიდებს იმედსა შენგან ცდისაღა მალობა. |
| ამას თუ ღირს ვარ, ვერ ვიტყვი, მაკლია ღმრთისა წყალობა». | ამას თუ ღირს ვარ, ვერ ვიტყვი, მაკლია ღმრთისა წყალობა». | |
| ადგა, მითხრა: «თქვენს კრძალვასა ჩემთვის ცნობა უბნევია; | <> | “ადგა, მითხრა: «თქვენს კრძალვასა ჩემგან ცნობა უბნევია; |
| ნუ მეჭვ, რაცა პატრონისა ბრძანებასა უთქმევია, | ნუ მეჭვ, რაცა პატრონისა ბრძანებასა უთქმევია; | |
| ეზომ დიდსა შემართებად გულსა მისსა უთნევია; | ეზომ დიდი შემართება გულსა მისსა უთნევია, | |
| ამა წიგნმან გაგაგონოს, ჩემთვის ვისცა უქნევია“. | ამან წიგნმან გაგაგონოს, ჩემთვის ვისცა უქნევია»’’. | |
| წიგნი ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა მოწერილი პირველი | = | წიგნი ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა მოწერილი პირველი |
| +- | ||
| წიგნი ვნახე, მისი იყო, ვისი მდაგავს ცეცხლი გულსა; | = | წიგნი ვნახე, მისი იყო, ვისი მდაგავს ცეცხლი გულსა; |
| მოეწერა მზისა შუქსა: «ნუ დაიჩენ, ლომო, წყლულსა! | <> | მოეწერა მზისა შუქსა: «ნუ დაიჩენ, ლომო, წყლულსა; |
| მე შენი ვარ, ნუ მოჰკვდები, მაგრა ბნედა ცუდი მძულსა. | = | მე შენი ვარ, ნუ მოჰკვდები, მაგრა ბნედა ცუდი მძულსა. |
| აწ ასმათი მოგახსენებს ყველაკასა ჩემგან თქმულსა. | <> | აწ ასმათი მოგახსენებს ყველაკასა ჩემგან თქმულსა». |
| = | ||
| ბედითი ბნედა, სიკვდილი რა მიჯნურობა გგონია? | <> | «ბედითი ბნედა, სიკვდილი რა მიჯნურობა გგონია? |
| სჯობს, საყვარელსა უჩვენნე საქმენი საგმირონია! | სჯობს, საყვარელსა უჩვენნე საქმენი საგმირონია: | |
| ხატაეთს მყოფნი ყოველნი ჩვენნი სახარაჯონია, | ხატაეთს მყოფნი ყველანი ჩვენნი სახარაჯონია, | |
| აწ მათნი ჯავრნი ჩვენ ზედა ჩვენგან არ დასათმონია! | აწ მათნი ჯავრნი ჩვენზედა ჩვენგან არ დასათმონია! | |
| = | ||
| შენგან ჩემისა ქმრობისა წინასცა ვიყავ მნდომია, | <> | «შენგან ჩემისა ქმრობისა წინასაც ვიყავ მნდომია, |
| მაგრა აქამდის საუბრად კვლა ჟამი არ მომხვდომია, | მაგრა აქამდის საუბრად კვლა ჟამი არ მომხდომია, | |
| ძოღან ხელქმნილსა გიჭვრეტდი კუბოსა შიგან მჯდომია, | ძოღან ხელ-ქმნილსა გიჭვრეტდი კუბოსა შიგან მჯდომია, | |
| მანდა ყველაი მასმია, რაცა შენ გარდაგხდომია. | მანდა, ყველაი მასმია, რაცა შენ გარდაგხდომია. | |
| = | ||
| მართლად გითხრობ, მომისმინე ესე, რაცა მოგახსენე: | <> | «მართლად გითხრობ, მომისმინე ესე, რაცა მოგახსენე: |
| წა, შეები ხატაელთა, თავი კარგად გამაჩვენე! | წა, შეები ხატაელთა, თავი კარგად გამაჩვენე; | |
| გიჯობს, ცუდად ნუღარა სტირ, ვარდი კვლამცა რად დასტენე? | გიჯობს, ცუდად ნუღარა სტირ, ვარდი კვლამცა რად დასტენე, | |
| მზემან მეტი რაღა გიყოს, აჰა, ბნელი გაგითენე!» | მზემან მეტი რაღა გიყოს, აჰა, ბნელი გაგითენე». | |
| = | ||
| ასმათი მეუბნებოდა უშიშრად, არ მეკრძალვოდა; | <> | “ასმათი მეუბნებოდა უშიშრად, არ მეკრძალვოდა; |
| ჩემი რა გითხრა, რა ვიყავ, ლხინი რა დამეთვალვოდა! | ჩემი რა გითხრა, რა ვიყავ, ლხინი რა დამეთვალვოდა; | |
| გული მი და მო მიარდა, კრთებოდა და მემალვოდა; | გული მი და მო მიარდა, კრთებოდა და მელალვოდა | |
| მით პირი ჩემი გაბროლდა და ღაწვი გამელალვოდა“. | = | მით პირი ჩემი გაბროლდა და ღაწვი გამელალვოდა“. |
| წიგნი ტარიელისა საყვარელსა თანა მიწერილი პირველი | წიგნი ტარიელისა საყვარელსა თანა მიწერილი პირველი | |
| +- | ||
| თვალთა დავიდევ უსტარი მე მისგან მონაწერია. | = | თვალთა დავიდევ უსტარი მე მისგან მონაწერია. |
| პასუხად ვსწერდი: «მთვარეო, შენმცა მზე ვით მოგერია? | პასუხად ვსწერდი: «მთვარეო, შენმცა მზე ვით მოგერია? | |
| მე ღმერთმან იგი ნუ მომცეს, რაც არა შენი ფერია! | მე ღმერთმან იგი ნუ მომცეს, რაც არა შენი ფერია! | |
| სიზმრად მგონია, დარჩომა ჩემი ვერ დამიჯერია». | <> | სიზმრად მგონია, დარჩომა ჩემი ვერ დამიჯერია!» |
| = | ||
| ასმათს უთხარ: «მე პასუხსა ამის მეტსა ვერ მივხვდები; | <> | “ასმათს ვუთხარ: «მე პასუხსა ამის მეტსა ვერ მივხვდები; |
| ესე ჰკადრე: «რათგან, მზეო, ჩემთვის ნათლად აღმოხდები, | ესე ჰკადრე: «რათგან მზეო, ჩემთვის ნათლად აღმოხდები, | |
| აჰა, მკვდარი გამაცოცხლე, ამას იქით აღარ ვბნდები, | = | აჰა, მკვდარი გამაცოცხლე, ამას იქით აღარ ვბნდები, |
| რასაცაღა სამსახურსა, ვტყუვი, თუღა ვერიდები». | <> | რასაცაღა სამსახურსა, ვტყუი, თუღა ვერიდები». |
| = | ||
| ასმათ მითხრა: «მე მიბრძანა, ესე ვქმნათო, ესე სჯობდეს: | <> | “ასმათ მითხრა: «მე მიბრძანა, ესე ვქმნათო, ესე სჯობდეს, |
| ვინცა გნახოს, ჩემგან მისსა საუბარსა ვერა სცნობდეს, | ვინცა გნახოს, ჩემგან მისსა საუბარსა ვერა სცნობდეს; | |
| ჩემად ნახვად მოვიდოდეს, შენ ვითამცა გაშიკობდეს; | = | ჩემად ნახვად მოვიდოდეს, შენ ვითამცა გაშიკობდეს; |
| და-ცა-მვედრა: «ამირბარსა უთხარ, ასრე ნამუსობდეს!» | <> | და-ცა-მვედრა: ამირბარსა უთხარ, ასრე ნამუსობდეს». |
| = | ||
| მეკეთა ესე თათბირი, სიბრძნე გულისა მისისა, | <> | “მეკეთა ესე თათბირი, სიბრძნე გულისა მისისა; |
| მისი, მზესაცა რიდება ჰქონდის ნახვისა ვისისა; | = | მისი, მზესაცა რიდება ჰქონდის ნახვისა ვისისა; |
| მისგან მომეცა მოსმენა არ საუბრისა მქისისა, | მისგან მომეცა მოსმენა არ საუბრისა მქისისა, | |
| ვისთა შუქთაგან უკუნსა ჰგვანდის სინათლე დღისისა. | ვისთა შუქთაგან უკუნსა ჰგვანდის სინათლე დღისისა. | |
| ასმათს მოვართვი რჩეული თვალი ოქროსა ჯამითა; | <> | “ასმათს მივართვი რჩეული თვალი ოქროსა ჯამითა; |
| მან მითხრა: «არა არ მინდა, ვარ გამაძღარი ამითა». | მან მითხრა: «არა, არ მინდა, ვარ გამაძღარი ამითა». | |
| ერთი აიღო ბეჭედი, მართ აწონილი დრამითა: | ერთი აიღო ბეჭედი, მართ აწონილი დრამითა. | |
| «ესე კმა ნიშნად, სავსე ვარ სხვად ხელის შესაბამითა». | = | «ესე კმა ნიშნად, სავსე ვარ სხვად ხელის შესაბამითა». |
| ქალი ადგა, წამოვიდა, მე ლახვართა გულსა მრიდეს, | <> | “ქალი ადგა, წამოვიდა; მე ლახვართა გულსა მრიდეს; |
| ლხინმან ბნელი გამინათლა, დაშრტეს, ცეცხლნი რომე მწვიდეს; | ლხინმან ბნელი განმინათლა; დაშრტეს, ცეცხლნი რომე მწვიდეს; | |
| შევე, დავჯე ნადიმადვე, ჩემნი სწორნი სადა სმიდეს, | შევე დავჯე ნადიმადვე, ჩემნი სწორნი სადა სმიდეს. | |
| მხიარულმან საბოძვარი გავეც, ზამი გაადიდეს“. | = | მხიარულმან საბოძვარი გავეც, ზამი გაადიდეს“. |
| წიგნი ტარიელისა ხატაელთა თანა და კაცის გაგზავნა | წიგნი ტარიელისა ხატაელთა თანა და კაცის გაგზავნა | |
| <> | ||
| გავგზავნე კაცი ხატაეთს და წიგნი ჩემმაგიერი; | «გავგზავნე კაცი ხატაეთს და წიგნი ჩემ-მაგიერი;» | |
| მივსწერე: «მეფე ინდოთა არისმცა ღმრთულებრ ძლიერი! | = | მივსწერე: «მეფე ინდოთა არისმცა ღმრთულებრ ძლიერი! |
| მათი ერთგული გაძღების ყოველი სული მშიერი, | მათი ერთგული გაძღების ყოველი სული მშიერი, | |
| ვინცა ურჩექმნას, იქმნების თავისა არმადლიერი. | <> | ვინცა ურჩ ექმნას, იქმნების თავისა არ-მადლიერი |
| = | ||
| ჩვენნო ძმანო და პატრონნო, თქვენგან არ გავიმწარებით; | ჩვენნო ძმანო და პატრონნო, თქვენგან არ გავიმწარებით; | |
| ესე რა ნახოთ ბრძანება, აქამცა მოიარებით! | <> | ესე რა ნახოთ ბრძანება, აქამცა მოიარებით. |
| თქვენ თუ არ მოხვალთ, ჩვენ მოვალთ, ზედა არ მოგეპარებით. | თქვენ თუ არ მოხვალთ,ჩვენ მოვალთ, ზედა არ მოგეპარებით. | |
| სჯობს, რომე გვნახნეთ, თავისა სისხლთა ნუ ეზიარებით!» | სჯობს, რომე გვნახნეთ, თავისა სისხლთა ნუ ეზიარებით». | |
| = | ||
| კაცნი გავგზავნენ, მე გულსა უფრო მომეცა ლხინები, | <> | «კაცნი გავგზავნენ, მე გულსა უფრო მომეცა ლხინები, |
| დარბაზს ვიშვებდი, დამევსო ცეცხლი წვად მოუთმინები; | = | დარბაზს ვიშვებდი, დამევსო ცეცხლი წვად მოუთმინები; |
| მაშინ სოფელმან საწუთრო მიუხვის, რაცა ვინები, | მაშინ სოფელმან საწუთრო მიუხვის, რაცა ვინები, | |
| აწ ხელმქმნა, რომე საახლოდ მხეცთაცა მოვეწყინები. | <> | აწ ხელ-მქმნა, რომე საახლოდ მხეცთაცა მოვეწყინები. |
| = | ||
| პირველ გაჭრისა პირება, მერმე დაწყნარდეს ცნობანი; | <> | «პირველ გაჭრისა პირება,მერმე დაწყნარდეს ცნობანი ; |
| ჩემთა სწორთაგან იყვნიან ჩემ წინა ნადიმობანი, | ჩემთა სწორთაგან იყვნიან ჩემს წინა ნადიმობანი, | |
| მაგრა დამშლიდეს ლხინთაგან სურვილთა დიადობანი; | = | მაგრა დამშლიდეს ლხინთაგან სურვილთა დიადობანი; |
| ზოგჯერ შემცვიან სევდათა, ვთქვნი საწუთროსა გმობანი. | <> | ზოგჯერ შემცვიან სევდათა, ვთქვნი საწუთროსა გმობანი» |
| ნესტანისაგან ტარიელის ხმობა | ||
| დღესა ერთსა საწოლს მოვე მეფისა სრით წამოსრული, | «დღესა ერთსა საწოლს მოვე მეფისა სრით წამოსრული, | |
| ვჯე და მასვე ვიგონებდი, არ მიეცა თვალთა რული; | = | ვჯე და მასვე ვიგონებდი, არ მიეცა თვალთა რული; |
| წიგნი მქონდა საიმედო, ამად ვიყავ მხიარული; | წიგნი მქონდა საიმედო, ამად ვიყავ მხიარული; | |
| კარის მცველმან მონა უხმო, უთხრა საქმე დაფარული. | კარის მცველმან მონა უხმო, უთხრა საქმე დაფარული. | |
| – «მონააო ასმათისი», საწოლს უთხარ შემოყვანა. | <> | «მონააო ასმათისი», საწოლს ვუთხარ შემოყვანა. |
| მოეწერა: «გიბრძანებსო», ვისი მესვა გულსა დანა. | = | მოეწერა: «გიბრძანებსო», ვისი მესვა გულსა დანა. |
| ლხინმან ბნელი გამინათლა, ამიფოლხვა ჯაჭვთა მანა. | <> | ლხინმან ბნელი განმინათლა, ამიფოლხვა ჯაჭვთა მანა, |
| წავე, მონა წავიტანე, რამცა უთხარ ამისთანა! | წავე, მონა წავიტანე, რამცა ვუთხარ ამისთანა! | |
| = | ||
| ბაღჩა შევვლე, არა დამხვდა კაცი ჩემი მოუბნარი; | <> | “ბაღჩა შევვლე, არა დამხვდა კაცი ჩემი მოუბნარი; |
| ქალი წინა მომეგება მხიარული, მოცინარი, | ქალი წინა მომეგება მხიარული, მოცინარი; | |
| მითხრა: «ვაშად ამოგიღე, არ გასვია გულსა ნარი, | = | მითხრა: «ვაშად ამოგიღე, არ გასვია გულსა ნარი, |
| მოდი, ნახე ვარდი შენი უფრჭვნელი და დაუმჭნარი!» | <> | მოდი, ნახე ვარდი შენი უფრჭვნელი და დაუმჭნარი. |
| = | ||
| ამიგდო ქალმან ფარდაგი მძიმე თავისა ძალითა, | <> | “ამიგდო ქალმან ფარდაგი მძიმე თავისა ძალითა, |
| სადა დგა კუბო შემკული ბალახშითა და ლალითა; | სადა დგა კუბო შემკული ბადახშითა და ლალითა; | |
| შიგან ჯდა იგი პირითა მზისაებრ ელვამკრთალითა, | შიგან ჯდა იგი პირითა მზისაებრ ელვა-მკრთალითა, | |
| მე შემომხედნის ლამაზად მის მელნის ტბისა თვალითა. | = | მე შემომხედნის ლამაზად მის მელნის ტბისა თვალითა. |
| დიდხან ვდეგ და არა მითხრა სიტყვა მისსა მონასურსა, | <> | “დიდხან ვდეგ და არა მითხრა სიტყვა მისსა მონასურსა, |
| ოდენ ტკბილად შემომხედნის ვითამცა რა შინაურსა; | = | ოდენ ტკბილად შემომხედნის ვითამცა რა შინაურსა; |
| ასმათს უხმო, მოიუბნეს, ქალი მოდგა, მითხრა ყურსა: | <> | ასმათ უხმო, მოიუბნეს; ქალი მოდგა, მითხრა ყურსა; |
| «აწ წადიო, ვერას გითხრობს», მე კვლა მიმცა ალმან მურსა. | = | «აწ წადიო, ვერას გითხრობს», მე კვლა მიმცა ალმან მურსა. |
| ასმათ გამომყვა, წამოვე, ფარდაგი გამოვიარე, | <> | “ასმათ გამომყვა, წამოვე, ფარდაგი გამოვიარე, |
| ვთქვი: «საწუთროო, ვის წეღან გული დარმანთა მიარე, | = | ვთქვი: «საწუთროო, ვის წეღან გული დარმანთა მიარე, |
| მაშინ მოგეცა იმედი, ლხინი რად გამიზიარე?» | მაშინ მოგეცა იმედი, ლხინი რად გამიზიარე?» | |
| გულმან გაყრისა სიძნელე კვლა უფრო დამიტია-რე! | გულმან გაყრისა სიძნელე კვლა უფრო დამიტია-რე! | |
| ასმათ ლხინსა მიქადებდა, ჩავიარეთ შიგან ბაღი; | <> | “ასმათ ლხინსა მიქადებდა, ჩავიარეთ შიგან ბაღი; |
| მითხრა: «ეგრე წასლვისათვის ნუ გაჩნია გულსა დაღი, | მითხრა: «ეგრე წასვლისათვის ნუ გაჩნია გულსა დაღი, | |
| სიმძიმილის ერდო დახაშ, სიხარულის კარი აღი! | სიმძიმილთა ერდო დახაშ, სიხარულის კარი აღი; | |
| სირცხვილი აქვს საუბრისა, მერმე თავსა ჰკრძალავს ლაღი». | სირცხვილი აქვს საუბრისა, მერმე თავსა ჰკრძალავს ლაღი. | |
| = | ||
| მე უთხარ: «დაო, შენგან ვეჭვ ამა გულისა წამალსა; | <> | “მე ვუთხარ: «დაო, შენგან ვეჭვ ამა გულისა წამალსა; |
| ზენაარ, სულთა ნუ გამყრი, ამბვითა შრეტდი ამ ალსა, | ზენაარ, სულთა ნუ გამყრი, ამბითა შრეტდი ამ ალსა; | |
| ჩემ თანა წიგნსა ნუ გასწყვედ შენ ზედა-ზედა მავალსა! | ჩემთანა წიგნსა ნუ გასწყვედ შენ ზედა-ზედა მავალსა; | |
| თუ რას სცნობ ჩემთვის, არა ვეჭვ მე შენგან, არ, დანამალსა». | = | თუ რას სცნობ ჩემთვის, არა ვეჭვ მე შენგან, არ, დანამალსა». |
| შევჯე, წამოვე, მდიოდა ნაკადი ცრემლთა მილისა; | <> | “შევჯე, წამოვე, მდიოდა ნაკადი ცრემლთა მილისა; |
| საწოლს შემოვე, ხელქმნილსა ღონე არ მქონდა ძილისა, | საწოლს შემოვე, ხელ-ქმნილსა ღონე არ მქონდა ძილისა, | |
| ბროლი და ლალი შევიქმენ მე ულურჯესი ლილისა; | = | ბროლი და ლალი შევიქმენ მე ულურჯესი ლილისა; |
| ღამე მერჩია, მეწადა არგათენება დილისა“. | <> | ღამე მერჩია, მეწადა არ-გათენება დილისა“. |
| წიგნი ხატაელთა მეფისა, ტარიელის წინაშე მოწერილი | წიგნი ხატაელთა მეფისა ტარიელის წინაშე მოწერილი | |
| ხატაეთს მყოფნი მოვიდეს, მათგან მოსლვისა დრონია, | ხატაეთს მყოფნი მოვიდეს, მათგან მოსლვისა დრონია; | |
| სიტყვანი შემოეთვალნეს ლაღნი და უკადრონია: | = | სიტყვანი შემოეთვალნეს ლაღნი და უკადრონია: |
| «არც რამე ჩვენ ვართ ჯაბანნი, არც ციხეუმაგრონია, | <> | «არცა რამე ჩვენ ვართ ჯაბანნი, არც ციხე-უმაგრონია, |
| ვინ არის თქვენი ხელმწიფე, ჩვენ ზედა რა პატრონია?!» | ვინ არის თქვენი ხელმწიფე, ჩვენზედა რა პატრონია? | |
| = | ||
| მოეწერა: «რამაზ მეფე წიგნსა გიწერ ტარიერსა. | <> | “მოეწერა: «რამაზ მეფე წიგნსა გიწერ ტარიერსა; |
| გამიკვირდა, რა ეწერა წიგნსა შენგან მონაწერსა! | გამიკვირდა, რა ეწერა წიგნსა შენგან მონაწერსა: | |
| რაგვარა თუ მანდა გეხმე, ვინ ვჰპატრონობ ბევრსა ერსა? | = | რაგვარა თუ მანდა გეხმე, ვინ ვჰპატრონობ ბევრსა ერსა? |
| ამის მეტსა ნუმცა ვნახავ კვლაღა წიგნსა შენმიერსა!» | <> | ამის მეტსა ნუმცა ვნახავ კვლაღა წიგნსა შენმიერსა». |
| = | ||
| უბრძანე წვევა ლაშქართა, გავგზავნე მარზაპანია. | <> | “ვუბრძანე წვევა ლაშქართა, გავგზავნე მარზაპანია: |
| იგი ვარსკვლავთა ურიცხვი მოკრბეს ინდოთა სპანია, | = | იგი ვარსკვლავთა ურიცხვი მოკრბეს ინდოთა სპანია, |
| შორით და ახლოთ ყველანი მართ ჩემკენ მონასხპანია, | <> | შორით და ახლოთ ყველაი მართ ჩემკე მონასხპანია, |
| ერთობ ლაშქრითა აივსო მინდორი, კლდე, კაპანია. | = | ერთობ ლაშქრითა აივსო მინდორი, კლდე, კაპანია. |
| ფიცხლა მოვიდეს, არ ექმნა მათ შინა ხანდაზმულობა; | <> | “ფიცხლა მოვიდეს, არ ექმნა მათ შინა ხან-დაზმულობა; |
| აღლუმი ვნახე, მეკეთა ლაშქართა მოკაზმულობა, | = | აღლუმი ვნახე, მეკეთა ლაშქართა მოკაზმულობა, |
| სიჩაუქე და სიკეთე, კეკლუცად დარაზმულობა, | სიჩაუქე და სიკეთე, კეკლუცად დარაზმულობა, | |
| ტაიჭთა მათთა სიმალე, აბჯრისა ხვარაზმულობა. | <> | ტაიჭთა მათთა სიმალე, აბჯართა ხვარაზმულობა. |
| = | ||
| ავმართე დროშა მეფისა ალმითა წითელ-შავითა, | <> | “ავმართე დროშა მეფისა, ალმითა წითელ-შავითა, |
| დილასა ვბრძანე გამართვა ლაშქრითა უთვალავითა, | = | დილასა ვბრძანე გამართვა ლაშქრითა უთვალავითა, |
| თავსა ვტიროდი, ვიტყოდი ბედითა მეტად ავითა: | <> | თავსა ვსტიროდი, ვიტყოდი ბედითა მეტად ავითა: |
| «მზე თუ არ ვნახო, არ ვიცი, ვიარო ვითა და ვითა!» | «მზე თუ არ ვნახო, არ ვიცი, ვიარო ვითა და ვითა». | |
| = | ||
| შინა მოვე, დაღრეჯილსა გულსა სევდა მიიეფდა, | <> | “შინა მოვე, დაღრეჯილსა გულსა სევდა მიიეფდა, |
| თვალთა, ვითა საგუბარი, ცხელი ცრემლი გარდმომჩქეფდა. | თვალთათ, ვითა საგუბარით, ცხელი ცრემლი გარდმომჩქეფდა, | |
| «ბედი ჩემი უბედური, – ვთქვი, თუ, – ჯერთცა ვერ გამეფდა! | = | «ბედი ჩემი უბედური, – ვთქვი, თუ, – ჯერთცა ვერ გამეფდა! |
| ხელმან ვარდი რად იხელთა, რათგან ასრე ვერ მოჰკრეფდა?» | <> | ხელმან ვარდი რად იხელთა, რათგან ასრე ვერ მოჰკრეფდა?»’’ |
| ტარიელისა და ნესტანის პირის-პირ შეყრა | ||
| მონა შემოდგა, მივეცი საქმესა გაკვირვებულსა; | = | მონა შემოდგა, მივეცი საქმესა გაკვირვებულსა; |
| ასმათის წიგნი მომართვა მე, მეტად შეჭირვებულსა, | <> | ასმათის წიგნი მომართვა მე, მეტად შეჭირვებულსა. |
| ეწერა: «გიხმობს შენი მზე შენ, მისთვის მოსურვებულსა, | = | ეწერა: «გიხმობს შენი მზე შენ, მისთვის მოსურვებულსა, |
| მოდი, სჯობს მანდა ტირილსა, საქმესა ბედით-ვებულსა». | <> | მოდი, სჯობს მანდა ტირილსა, საქმესა ბედით ვებულსა». |
| = | ||
| ვითა მართებდა, ეგზომი რამცა ვით გავიხარეო! | <> | “ვითა მმართებდა, ეგზომი რამცა ვით გავიხარეო! |
| შეღამდა, წავე, ბაღისა მე კარი შევიარეო; | = | შეღამდა, წავე, ბაღისა მე კარი შევიარეო; |
| სად ასმათ პირველ მენახა, მუნვე ჩნდა მდგომიარეო, | სად ასმათ პირველ მენახა, მუნვე ჩნდა მდგომიარეო, | |
| სიცილით მითხრა: «წამოვლე, მოგელის ლომსა მთვარეო». | სიცილით მითხრა: «წამოვლე, მოგელის ლომსა მთვარეო». | |
| შემავლო სახლი ნაგები კეკლუცად ბანისბანითა; | <> | “შემავლო სახლი. ნაგები კეკლუცად ბანის-ბანითა; |
| გამოჩნდა მთვარე ნათლითა გარე შუქმონავანითა, | გამოჩნდა მთვარე ნათლითა გარე შუქ-მონავანითა, | |
| ფარდაგსა შიგან მჯდომარე შესამოსლითა მწვანითა, | = | ფარდაგსა შიგან მჯდომარე შესამოსლითა მწვანითა, |
| საკრძალავი და ღარიბი, უცხო პირითა, ტანითა. | <> | საკრძალავი და ღარიბი, უცხო პირად და ტანითა. |
| = | ||
| შევე, წავდეგ ნოხთა პირსა, მე დამიწყო ცეცხლმან შრეტად, | <> | “შევე, წავდეგ ნოხთა პირსა, მე დამიწყო ცეცხლმან შრეტად, |
| გულსა ბნელი გამინათლდა, ზედა ლხინი ადგა სვეტად. | = | გულსა ბნელი გამინათლდა, ზედა ლხინი ადგა სვეტად. |
| მას ბალიში შემოეგდო, მზისა შუქსა სჯობდა მეტად, | მას ბალიში შემოეგდო, მზისა შუქსა სჯობდა მეტად, | |
| ჩემგან პირსა იფარვიდა, აიხედნის წამის ჭვრეტად. | ჩემგან პირსა იფარვიდა, აიხედნის წამის ჭვრეტად. | |
| უბრძანა, თუ: «მოახსენე, ასმათ, დაჯდეს, ამირბარსა!» | <> | “უბრძანა თუ: «მოახსენე, ასმათ, დაჯდეს, ამირბარსა!» |
| მან ბალიში დამართებით დადვა მას მზედ საქებარსა. | = | მან ბალიში დამართებით დადვა მას მზედ საქებარსა. |
| დავჯე, მივეც გულსა ლხინი, საწუთროსა დამგმობარსა; | დავჯე, მივეც გულსა ლხინი, საწუთროსა დამგმობარსა; | |
| მიკვირს, სულნი რადღა მიდგან, ვიტყვი მისგან ნაუბარსა! | <> | მიკვირს, სულნი რადღა მიდგან, ვიტყვი მისგან ნაუბარსა. |
| = | ||
| მიბრძანა: «ძოღან გეწყინა გაშვება უუბარისა, | <> | “მიბრძანა: «ძოღან გეწყინა გაშვება უუბარისა, |
| მზემან გაყრითა დაგაჭნე, ვითა ყვავილი ბარისა: | = | მზემან გაყრითა დაგაჭნე, ვითა ყვავილი ბარისა: |
| დაგსჯიდა დენა ცრემლისა, ნარგისთა ნაგუბარისა, | <> | დაგსჯიდა დენა ცრემლისა, ნარგისთათ ნაგუბარისა, |
| მაგრა ხამს ჩემგან სირცხვილი და რიდი ამირბარისა. | = | მაგრა ხამს ჩემგან სირცხვილი და რიდი ამირბარისა. |
| თუცა მართებს დედაკაცსა მამაცისა დიდი კრძალვა, | <> | «თუცა მართებს დედაკაცსა მამაცისა დიდი კრძალვა, |
| მაგრა მეტად უარეა არათქმა და ჭირთა მალვა: | მაგრა მეტი უარეა არა-თქმა და ჭირთა მალვა: | |
| მე თუ ზეპირ მიცინია, ქვე-ქვე მითქვამს იდუმალ ვა; | მე თუ ზე-პირ მიცინია, ქვე-ქვე მითქვამს იდუმალ ვა; | |
| ძოღან ქალი გამოვგზავნე, ვქმენ მართლისა შემოთვალვა. | = | ძოღან ქალი გამოვგზავნე, ვქმენ მართლისა შემოთვალვა. |
| ერთმანერთისა, მას აქათ, რაცა ორთავე ვიცითა, | <> | «ერთმანერთისა მას აქათ, რაცა ორთავე ვიცითა, |
| აწცა მიცოდი საშენოდ მითვე პირითა მტკიცითა; | = | აწცა მიცოდი საშენოდ მითვე პირითა მტკიცითა; |
| ამას შესჯერდი დიდითა ზენარითა და ფიცითა. | <> | ამას შესჯერდი დიდითა ზენარით და ფიცითა. |
| გეცრუო, ღმერთმან მიწა მქმნას, ნუმცა ცხრითავე ვზი ცითა! | = | გეცრუო, ღმერთმან მიწა მქმნას, ნუმცა ცხრითავე ვზი ცითა! |
| წა, შეები ხატაელთა, ილაშქრე და ინაპირე; | <> | «წა, შეები ხატაელთა, ილაშქრე და ინაპირე; |
| ღმერთმან ქმნას და გაგიმარჯვდეს, მორჭმულმანცა ჩემ კერძ ირე! | ღმერთმან ქმნას და გაგიმარჯვდეს, მორჭმულიმცა ჩემ კერძ ირე. | |
| მაგრა რა ვქმნა, კვლაცა ნახვა მომხვდებოდეს შენი ვირე? | მაგრა რა ვქმნა, კვლაცა ნახვა მომხვდებოდეს შენი ვირე, | |
| გული მომეც გაუყრელად, ჩემი შენთვის დაიჭირე!» | გული მომეც გაუყრელად, ჩემი შენთვის დაიჭირე». | |
| = | ||
| მოვახსენე: «არ მეწყალვის თავი შენთვის დასაწველად, | <> | “მოვახსენე: «არ მეწყალვის თავი შენთვის დასაწველად, |
| მაგრა რათგან დამარჩინე, არ გამოსჩნდი ჩემად მკლველად, | = | მაგრა რათგან დამარჩინე, არ გამოსჩნდი ჩემად მკლველად, |
| შენ სინათლედ თვალთა ჩემთა, მიჩნდე მზეებრ სანახველად, | <> | შენ სინათლედ თვალთა ჩემთა მიჩნდე მზეებრ სანახველად, |
| აწ შევება ხატაელთა, მუნ გამოვჩნდე ლომი ქველად. | = | აწ შევება ხატაელთა, მუნ გამოვჩნდე ლომი ქველად. |
| აწ რასაცა მე მაღირსებ, ხორციელი არა ღირსა; | <> | «აწ რასაცა მე მაღირსებ, ხორციელი არა ღირსა; |
| მოწყალება იჩქითია ღმრთისა, ამად არა მკვირსა; | მოწყალება იჩქითია, ღმრთისა ამად არა მკვირსა; | |
| შენთა შუქთა შემომადგამ, ბნელსა გულსა ზედა მჭვირსა, | = | შენთა შუქთა შემომადგამ, ბნელსა გულსა ზედა მჭვირსა, |
| შენი ვიყო, სადამდისცა დამიყოფდეს მიწა პირსა». | შენი ვიყო, სადამდისცა დამიყოფდეს მიწა პირსა». | |
| ზედა წიგნსა საფიცარსა შევჰფიცე და შემომფიცა, | <> | “ზედა წიგნსა საფიცარსა შეჰვფიცე და შემომფიცა; |
| მისგან ჩემი სიყვარული ამით უფრო დაამტკიცა: | = | მისგან ჩემი სიყვარული ამით უფრო დაამტკიცა: |
| «უშენოსა მოწონება ვისიმცაო გულსა მიცა, | <> | «უშენოსა მოწონება ვისიცაო გულსა მიცა, |
| ღმერთი მომკლავს, ამას იქით თავსა ვეტყვი, ამას ვსწვრთიცა». | = | ღმერთი მომკლავს, ამას იქით თავსა ვეტყვი, ამას ვსწვრთიცა». |
| დავყავ ხანი მას წინაშე, ერთმანერთსა ვეუბნენით, | <> | “დავყავ ხანი მას წინაშე, სიტყვანიცა ტკბილნი ვთქვენით, |
| ვჭამეთ ამო ხილი რამე, სიტყვანიცა ტკბილნი ვთქვენით, | ვჭამეთ ამო ხილი რამე, ერთმანერთსა ვეუბენით, | |
| მერმე ავდეგ წამოსავლად ტირილით და ცრემლთა დენით. | მერე ავდეგ წამოსავლად ტირილით და ცრემლთა დენით, | |
| მისთა შუქთა შვენებანი ნათლად მადგეს გულსა ფენით. | = | მისთა შუქთა შვენებანი ნათლად მადგეს გულსა ფენით. |
| მეძნელებოდა სიშორე მისი, ბროლ-ბალახშ-მინისა. | <> | “მეძნელებოდა სიშორე მისი ბროლ-ბალახშ-მინისა. |
| მე გამიახლდა სოფელი, მქონდა სიმრავლე ლხინისა; | = | მე გამიახლდა სოფელი, მქონდა სიმრავლე ლხინისა; |
| ჩემად ჩნდა იგი სინათლე ეთერით მზედ ნაჩინისა, | ჩემად ჩნდა იგი სინათლე ეთერით მზედ ნაჩინისა, | |
| აწ მიკვირს, მისსა გამყრელსა გული მიც კლდისა ტინისა!“ | აწ მიკვირს, მისსა გამყრელსა გული მიც კლდისა ტინისა!“ | |
| ტარიელისაგან ხატაეთს წასლვა და დიდი ომი | <> | ტარიელისაგან ხატაეთს წასვლა და დიდი ომი |
| დილასა შევჯე, უბრძანე: «ჰკარით ბუკსა და ნობასა!» | დილასა შევჯე, ვუბრძანე: «ჰკარით ბუკსა და ნობასა». | |
| სრულთა სპათასა ვერ გითხრობ არ შესასხდომლად მზობასა. | = | სრულთა სპათასა ვერ გითხრობ არ შესასხდომლად მზობასა. |
| ლომმან მივმართე ხატაეთს, ვერვინ მიზრახავს ხრდლობასა, | <> | ლომმან მივმართე ხატაეთს, ვერვინ მიძრახავს მხდლობასა, |
| უგზოსა ვლიდეს ლაშქარნი, არ გაივლიდეს გზობასა. | = | უგზოსა ვლიდეს ლაშქარნი, არ გაივლიდეს გზობასა. |
| დავაგდე ზღვარი ინდოთა, მევლო პაშტაი ხანია; | <> | ,,დავაგდე ზღვარი ინდოთა; მევლო პაშტაი ხანია, |
| რამაზის კაცი მემთხვია, ვინ ხატაეთის ხანია, | = | რამაზის კაცი მემთხვია, ვინ ხატაეთის ხანია, |
| მან მითხრა მოციქულობა გულისა მოსაფხანია: | მან მითხრა მოციქულობა გულისა მოსაფხანია: | |
| «ჩვენთა მგელთაცა დასჭამენ თქვენნი, ინდოთა, თხანია». | <> | «ჩვენთა მგელთაცა დასჭამენ, თქვენნი, ინდოთა თხანია». |
| = | ||
| მე შემომძღვნეს რამაზისგან ძღვნად საჭურჭლე საშინელი, | <> | “მე შემომძღვნეს რამაზისგან ძღვნად საჭურჭლე საშინელი; |
| მითხრეს: «გკადრებს: «ნუ ამოგვწყვედ, არის შენგან არსაქმნელი, | «გითხრობს, გკადრებს: «ნუ ამოგვწყვედ, არის შენგან არ-საქმნელი, | |
| ზენაარი გამოგვიღე, მით გვაბია ყელსა წნელი, | = | ზენაარი გამოგვიღე, მით გვაბია ყელსა წნელი, |
| მოურბევლად მოგახსენნეთ თავნი, შვილნი, საქონელი. | მოურბევლად მოგახსენნეთ თავნი, შვილნი, საქონელი. | |
| რაცა შეგცოდეთ, შეგვინდვე, თვით ჩვენვე შეგვინანია; | <> | «რაცა შეგცოდეთ, შეგვინდევ, თვით ჩვენვე შეგვინანია; |
| თუ ღმრთულებრ შეგვიწყალებდეთ, აქა ნუ მოვლენ სპანია; | = | თუ ღმრთულებრ შეგვიწყალებდეთ, აქა ნუ მოვლენ სპანია; |
| ქვეყანა ჩვენი არ ასწყდეს, რისხვით არ დაგვტყდენ ცანია: | <> | ქვეყანა ჩვენი არ ასწყდეს, რისხვით არ დაგვტყდენ ცანია; |
| შენ მოგცეთ ციხე-ქალაქი, მოგყვენ ცოტანი ყმანია!» | შენ მოგცეთ ციხე-ქალაქი, მოგყვნენ ცოტანი ყმანია». | |
| = | ||
| გვერდსა დავისხენ ვაზირნი, ვიუბნეთ, გავიზრახენით; | <> | “გვერდსა დავისხენ ვაზირნი, ვიუბნეთ, გავიზრახენით; |
| მითხრეს, თუ: «ხარო ყმაწვილი, ბერნი მით გკადრებთ, გლახ, ენით: | მითხრეს თუ: «ხარო ყმაწვილი, ბერნი მით გკადრებთ გლახ ენით: | |
| არიან მეტად მუხთალნი, – ჩვენ ერთხელ კვლაცა ვნახენით, – | = | არიან მეტად მუხთალნი, – ჩვენ ერთხელ კვლაცა ვნახენით, – |
| არამცა მოგკლეს ღალატად, არამცა ვივაგლახენით! | არამცა მოგკლეს ღალატად, არამცა ვივაგლახენით! | |
| ჩვენ ამას ვარჩევთ, წახვიდე კარგითა მართ მამაცითა, | <> | «ჩვენ ამას ვარჩევთ, წახვიდე კარგითა მართ მამაცითა, |
| ლაშქარნი ახლოს გეკიდნენ, სცნობდენ ამბავსა კაცითა; | = | ლაშქარნი ახლოს გეკიდნენ, სცნობდენ ამბავსა კაცითა; |
| გულმართლად იყვნენ, მიენდვე, აფიცე ღმრთითა და ცითა, | <> | გულ-მართლად იყვნენ, მიენდევ, აფიცე ღმრთითა და ცითა, |
| არ დაგმორჩილდენ, შერისხდი რისხვითა კვლადაკვლაცითა!» | არ დაგმორჩილდენ, შერისხდი რისხვითა, კვლა და კვლაცითა». | |
| = | ||
| მეკეთა ესე თათბირი, ვაზირთა ნავაზირები; | <> | “მეკეთა ესე თათბირი, ვაზირთა ნავაზირები; |
| შევსთვალე: «რამაზ მეფეო, ვცან შენი დანაპირები; | = | შევსთვალე: «რამაზ მეფეო, ვცან შენი დანაპირები; |
| სიკვდილსა გიჯობს სიცოცხლე, დაგვიდგამს ვერ ქვითკირები; | <> | სიკვდილსა გიჯობს სიცოცხლე, დაგვიდგამს ვერ ქვიტკირები; |
| ლაშქართა დავყრი, ცოტათა წამოვალ, შენ კერძ ვირები». | = | ლაშქართა დავყრი, ცოტათა წამოვალ, შენ კერძ ვირები». |
| მათ ლაშქართაგან სამასნი კარგნი მოყმენი, ქველანი, | <> | “მათ ლაშქართაგან სამასნი კარგნი მოყმენი, ქველანი, |
| თანაწამომყვეს, წა-ცა-ვე, დავყარენ სპანი ყველანი, | თანა წამომყვეს, წა-ცა-ვე, დავყარენ სპანი ყველანი, | |
| დავვედრე: «სადა მე მევლოს, ვლენით იგივე ველანი, | = | დავვედრე: «სადა მე მევლოს, ვლენით იგივე ველანი, |
| ახლოს მომდევდით, მიშველეთ, გიხმობ, თუ მინდენ შველანი». | ახლოს მომდევდით, მიშველეთ, გიხმობ, თუ მინდენ შველანი». | |
| სამ დღე ვიარე, მემთხვია სხვა კაცი მისვე ხანისა. | <> | “სამ დღე ვიარე, მემთხვია სხვა კაცი მისვე ხანისა. |
| კვლა ეძღვნა უცხო მრავალი შესამოსელი ტანისა, | = | კვლა ეძღვნა უცხო მრავალი შესამოსელი ტანისა, |
| ებრძანა: «მწადსო სიახლე შენ ლაღისა და ჯანისა, | ებრძანა: «მწადსო სიახლე შენ ლაღისა და ჯანისა, | |
| რა შეგეყარო, მაშინ სცნა კვლა ძღვნობა ამისთანისა». | რა შეგეყარო, მაშინ სცნა კვლა ძღვნობა ამისთანისა». | |
| კვლაცა ეთქვა: «მართალია აზომ ჩემი მონახსენი, | <> | “კვლაცა ეთქვა: «მართალია ეზომ ჩემი მონახსენი, |
| მე თვით წინამოგეგებვი, მესწრაფების ნახვა შენი». | მე თივთ წინა მოგეგებვი, მესწრაფების ნახვა შენი». | |
| მოვახსენე: «დია ღმერთო, ბრძანება ვქმენ მეცა თქვენი, | მოვახსენე: «დია, ღმერთო, ბრძანება ვქმენა მეცა თქვენი, | |
| ტკბილად ვნახოთ ერთმანერთი, ვიყვნეთ ვითა მამა-ძენი!» | ტკბილად ვნახოთ ერთმანერთი, ვიყვნეთ ვითა მამა-ძენი». | |
| = | ||
| მუნით წასრული ჩამოვხე ტევრისა რასმე კიდესა; | <> | “მუნით წასული ჩამოვხე ტევრისა რასმე კიდესა; |
| კვლა მოციქულნი მოვიდეს, სალამად არ დამრიდესა; | = | კვლა მოციქულნი მოვიდეს, სალამად არ დამრიდესა; |
| წინა ტურფათა ტაიჭთა ძღვნად ჩემთვის მოზიდვიდესა: | <> | წინა ტურფათა ტაიჭთა ძღვნად ჩემთვის მოზიდვიდესა. |
| «შენსა ნახვასა მეფენი, – თქვეს, – მართლად ინატრიდესა». | = | «შენსა ნახვასა მეფენი, – თქვეს, – მართლად ინატრიდესა». |
| მითხრეს: «მეფე მოგახსენებს, მეცა შენ კერძ ვიარები, | <> | “მითხრეს: «მეფე მოგახსენებს, მეცა შენ კერძ ვიარები, |
| სახლით ჩემით წამოსრული ხვალე ადრე შეგეყრები». | = | სახლით ჩემით წამოსრული ხვალე ადრე შეგეყრები». |
| მოციქულნი დავაყენენ, ხარგა დავდგი, არ მაზრები, | მოციქულნი დავაყენენ, ხარგა დავდგი, არ მაზრები, | |
| მეტად ამოდ უალერსე, ერთგან დაწვეს ვით მაყრები. | <> | მეტად ამოდ ვუალერსე, ერთგან დაწვნეს ვით მაყრები. |
| = | ||
| კარგი საქმე კაცსა ზედა აზომ თურე არ წახდების: | <> | “კარგი საქმე კაცსა ზედა აზომ თურმე არ წახდების: |
| ერთი კაცი უკმო-რე-სწყდა, მოდგა, მალვით მეუბნების: | = | ერთი კაცი უკმო-რე-სწყდა, მოდგა, მალვით მეუბნების: |
| «დიდი მაცო თქვენი ვალი, ჩემგან ძნელად გარდიხდების, | «დიდი მაცო თქვენი ვალი, ჩემგან ძნელად გარდიხდების, | |
| გაწირვა და დავიწყება ჩემგან თქვენი არ იქნების. | <> | გაწირვა და დავიწყება ჩემგან თქვენი არ იქმნების. |
| = | ||
| მე მამისა თქვენისაგან ვარ ცოტაი განაზარდი. | <> | «მე მამისა თქვენისაგან ვარ ცოტაი განაზარდი. |
| თქვენი მესმა საღალატო, საცნობელად გამოვვარდი; | = | თქვენი მესმა საღალატო, საცნობელად გამოვვარდი; |
| მკვდარი მიმძიმ სანახავად ტანი მჭევრი, პირი ვარდი, | <> | მკვდარი მიმძიმ სანახავად, ტანი მჭევრი, პირი ვარდი, |
| ყველასავე მოგახსენებ, გამიგონე, დამიწყნარდი! | ყველასავე მოგახსენებ, გამიგონე დამიწყნარდი. | |
| = | ||
| რომე ცუდად არ მოღორდე, ისი კაცნი გღალატობენ, | <> | «რომე ცუდად არ მოღორდე, ისი კაცნი გღალატობენ, |
| ერთგან შენთვის დამალულნი სპანი ასჯერ ათასობენ; | = | ერთგან შენთვის დამალულნი სპანი ასჯერ ათასობენ; |
| კვლა სხვაგან გითქს სამი ბევრი, ასრე ფიცხლად მით გიხმობენ, | კვლა სხვაგან გითქს სამი ბევრი, ასრე ფიცხლად მით გიხმობენ, | |
| აწვე თავსა არ ეწევი, ფათერაკსა შეგასწრობენ. | აწვე თავსა არ ეწევი, ფათერაკსა შეგასწრობენ. | |
| მეფე ცოტათა გეგებვის, ვის მჭვრეტნი ვერ გელევიან; | <> | «მეფე ცოტათ მოგეგებვის, ვის მჭვრეტნი ვერ გელევიან; |
| მალვით ჩაიცმენ აბჯარსა, მიენდო, მით გეთნევიან; | = | მალვით ჩაიცმენ აბჯარსა, მიენდო, მით გეთნევიან; |
| კვამლსა შეიქმან, ლაშქარნი ყოველგნით მოგეხვევიან. | <> | კვამლსა შეიქმენ ლაშქარნი, ყოველგნით მოგეხვევიან. |
| რა ერთსა გცემდენ ათასნი, ეგრეცა მოგერევიან». | = | რა ერთსა გცემდენ ათასნი, ეგრეცა მოგერევიან». |
| მას კაცსა ამოდ ვეუბნე და მადლსა გარდვიხდიდია: | <> | “მას კაცსა ამოდ ვეუბენ და მადლსა გარდვიხდიდია: |
| «რომე არ მოვკვდე, შემოგზღო, შენ ამას ინატრიდია; | = | «რომე არ მოვკვდე, შემოგზღო, შენ ამას ინატრიდია; |
| აწ ამხანაგთა არ გიგრძნან, წადი, მათ თანა მიდია, | <> | აწ ამხანაგთა არ გიგრძნან, წადი, მათთანა მიდია, |
| თუ დაგივიწყო, უთუოდ მემცა ვარ განაკიდია!» | თუ დაგივიწყო, უთუოდ მემცა ვარ განაკიდია!». | |
| = | ||
| არვის გავანდვე სულდგმულსა, დავმალე ვითა ჭორია. | <> | “არვის გავენდევ სულ-დგმულსა, დავმალე ვითა ჭორია. |
| რაცა იქმნების, იქმნების, ყოვლი თათბირი სწორია! | რაცა იქმნების, იქმნების, ყოვლი თათბირი სწორია. | |
| მაგრა სპათაკენ გავგზავნე კაცი, გზა თუცა შორია, | მაგრა სპათაკე გავგზავნე კაცი, გზა თუცა შორია, | |
| შევსთვალე: «ფიცხლად წამოდით, მოგრაგნეთ მთა და გორია!» | შევსთვალე: «ფიცხლად წამოდით, მოგრაგნეთ მთა და გორია». | |
| = | ||
| მე დილასა მოციქულთა სიტყვა ტკბილი შეუთვალე: | <> | “მე დილასა მოციქულთა სიტყვა ტკბილი შევუთვალე; |
| «რამაზს ჰკადრეთ: მოგეგებვი, მოდი, მოვალ მეცა მალე». | რამაზს ჰკადრეთ: «მოგეგებვი, მოდი, მოვალ მეცა მალე». | |
| ნახევარ დღე სხვა ვიარე, ჭირსა თავი არ ვაკრძალე, – | ნახევარ დღე სხვა ვიარე, ჭირსა თავი არ ვაკრძალე. | |
| განგებაა, დღესცა მომკლავს, ქვემცა სადა დავიმალე?! | განგებაა, დღესცა მომკლავს, ქვემცა სადა დავიმალე. | |
| = | ||
| ქედსა რასმე გარდავადეგ, მინდორს მტვერი დავინახე; | <> | “ქედსა რასმე გარდავადეგ, მინდორს მტვერი დავინახე; |
| ვთქვი, თუ: «მოვა რამაზ მეფე, ჩემთვის უდგამს თუცა მახე, | ვთქვი თუ: «მოვა რამაზ მეფე; ჩემთვის უდგამს თუცა მახე, | |
| ჩემი გაჰკვეთს ხორცსა მათსა ხრმალი ბასრი, შუბი ახე». | = | ჩემი გაჰკვეთს ხორცსა მათსა ხრმალი ბასრი, შუბი ახე». |
| მაშინ უთხარ სპათა ჩემთა, სახე დიდი დაუსახე. | <> | მაშინ ვუთხარ სპათა ჩემთა, სახე დიდი დავუსახე. |
| = | ||
| ვთქვი, თუ: «ძმანო, ისი კაცნი ჩვენ ღალატსა გვიდგებიან, | <> | “ვთქვი თუ: «ძმანო, ისი კაცნი ჩვენ ღალატსა გვიდგებიან, |
| მკლავთა თქვენთა სიმაგრენი ამისთვისმცა რად დალბიან? | = | მკლავთა თქვენთა სიმაგრენი ამისთვისმცა რად დალბიან? |
| ვინცა მოკვდეს მეფეთათვის, სულნი მათნი ზეცას რბიან. | ვინცა მოკვდეს მეფეთათვის, სულნი მათნი ზეცას რბიან. | |
| აწ შევებნეთ ხატაელთა, ხრმალნი ცუდად რას გვაბიან!» | აწ შევებნეთ ხატაელთა, ხრმალნი ცუდად რას გვაბიან!» | |
| უბრძანე ჩაცმა აბჯრისა ლაღმან სიტყვითა ხაფითა; | <> | “ვუბრძანე ჩაცმა აბჯრისა, ლაღმან სიტყვითა ხაფითა; |
| დავეკაზმენით საომრად ჯაჭვითა, ჯავშან-ქაფითა, | = | დავეკაზმენით საომრად ჯაჭვითა, ჯავშან-ქაფითა, |
| რაზმი დავაწყვე, მივმართე, წავე დიდითა სწრაფითა; | <> | რაზმი დავაწყევ, მიჰმართე, წავე დიდითა სწრაფითა, |
| მას დღესა ჩემი მებრძოლი ჩემმანვე ხრმალმან დაფითა. | = | მას დღესა ჩემი მებრძოლი ჩემმანვე ხრმალმან დაფითა. |
| მივეახლენით, შეგვატყვეს მათ ტანსა აბჯარცმულობა; | <> | ,,მივეახლენით, შეგვატყვეს მათ ტანსა აბჯარ-ცმულობა; |
| კაცი მოვიდა, მომართვა მეფისა მოციქულობა; | = | კაცი მოვიდა, მომართვა მეფისა მოციქულობა; |
| ეთქვა, თუ: «ჟამად გვაჩნია ჩვენ თქვენი არორგულობა, | <> | ეთქვა თუ: «ჟამად გვაჩნია ჩვენ თქვენი არ-ორგულობა, |
| აბჯრითა გხედავთ, შეგვქმნია აწ ამად გულნაკლულობა». | აბჯრითა გხედავთ, შეგვქმნია აწ ამად გულ-ნაკლულობა». | |
| = | ||
| შევსთვალე, თუ: «მეცა ვიცი, რაცა ჩემთვის გაგიგია; | <> | “შევსთვალე თუ: «მეცა ვიცი, რაცა ჩემთვის გაგიგია; |
| თქვენ რასაცა სთათბირობდით, არ იქმნების, არ, იგია! | თქვენ რასაცა სთათბირობდით, არ იქმნების, არ იგია; | |
| ბრძანეთ, მოდით, შემებენით, ვითა წესი და რიგია! | ბრძანეთ, მოდით, შეგვებენით, ვითა წესი და რიგია, | |
| მეცა თქვენად დასახოცლად ხრმალსა ხელი დამიგია». | მეცა თქვენად დასახოცლად ხელი ხრმალსა დამიგია». | |
| = | ||
| რა მივიდა მოციქული, კვლამცა რადღა გამოგზავნეს! | <> | “რა მივიდა მოციქული, კვლაცა რადღა გამოგზავნეს! |
| კვამლი შექმნეს ლაშქართათვის, დამალული გაამჟღავნეს; | = | კვამლი შექმნეს ლაშქართათვის, დამალული გაამჟღავნეს; |
| სამალავით გამოვიდეს, თავნი ორგნით აქარავნეს, | <> | სამალავით გამოვიდეს, თავნი ორგნით აქარავნეს. |
| შექმნეს რაზმი მრავალკეცი, თუცა, ღმერთო, ვერა მავნეს. | შექმნეს რაზმი მრავალ-კეცი, თუცა, ღმერთო, ვერა მავნეს. | |
| = | ||
| შუბი ვსთხოვე, ხელი ჩავყავ მუზარადის დასარქმელად; | <> | “შუბი ვსთხოვე, ხელი ჩავყავ მუზარადის დასარქმელად; |
| საომარად ატეხილი ვიყავ მათად გამტეხელად; | = | საომარად ატეხილი ვიყავ მათად გამტეხელად; |
| ერთსა წავსწყდი უტევანსა, წავგრძელდი და წავე გრძელად. | <> | ერთსა წავსწყდი უტევანსა, წავგრძელდი და წავე გრძელად; |
| მათ ურიცხვი რაზმი ეწყო, წყნარად დგეს და აუშლელად. | = | მათ ურიცხვი რაზმი ეწყო, წყნარად დგეს და აუშლელად. |
| ახლოს მივე, შემომხედნეს, «შმაგიაო», ესე თქვესა. | <> | “ახლოს მივე, შემომხედნეს, «შმაგიაო», ესე თქვესა, |
| მუნ მივმართე მკლავმაგარმან, სად უფროსი ჯარი დგესა; | მუნ მივჰმართე მკლავ-მაგარმან, სად უფროსი ჯარი დგესა; | |
| კაცს შუბი ვჰკარ, ცხენი დავეც, მართ ორნივე მიჰხდეს მზესა; | კაცს შუბი ვჰკარ, ცხენი დავეც, მართ ორნივე მიჰხდეს მზესა, | |
| შუბი გატყდა, ხელი ჩავყავ: «ვაქებ, ხრმალო, ვინცა გლესა!» | შუბი გატყდა, ხელი ჩავყავ, ვაქებ, ხრმალო, ვინცა გლესა. | |
| = | ||
| შიგან ასრე გავერიე, გლონის ჯოგსა ვითა ქორი, | <> | “შიგან ასრე გავერიე, გნოლის ჯოგსა ვითა ქორი, |
| კაცი კაცსა შემოვსტყორცი, ცხენ-კაცისა დავდგი გორი; | = | კაცი კაცსა შემოვსტყორცი, ცხენ-კაცისა დავდგი გორი; |
| კაცი, ჩემგან განატყორცი, ბრუნავს ვითა ტანაჯორი, | <> | კაცი, ჩემგან განატყორცი ბრუნავს ვითა ტანაჯორი, |
| ერთობ სრულად ამოვსწყვიდე წინაკერძი რაზმი ორი. | ერთობ სრულად ამოვწყვიდე წინა კერძი რაზმი ორი. | |
| = | ||
| ერთობილნი მომეხვივნეს, მგრგვლივ შეიქმნა ომი დიდი; | <> | ,,ერთობილნი მომეხვივნეს, მგრგვლივ შეიქმნა ომი დიდი; |
| ვჰკრი რასაცა, ვერ დამიდგნის, სისხლსა მჩქეფრსა ამოვღვრიდი; | ვჰკრი რასაცა, ვერ დამიდგის, სისხლსა მჩქეფრსა აღმოვღვრიდი; | |
| ცხენსა კაცი გაკვეთილი მანდიკურად გარდავჰკიდი. | = | ცხენსა კაცი გაკვეთილი მანდიკურად გარდავჰკიდი. |
| სითცა ვიყვი, გამექციან, მათ შეჰქმნია ჩემი რიდი. | <> | სითაც ვიყვი, გამექციან, მათ შჰქმნიან ჩემი რიდი. |
| = | ||
| საღამოჟამ დაიზახნა ქედით მათმან დარაჯამან: | <> | “საღამო-ჟამ დაიზახნა ქედით მათმან დარაჯამან; |
| «ნუღარა სდგათ, წაედითო, კვლა მოგვხედნა რისხვით ცამან: | = | «ნუღარა სდგათ, წაედითო, კვლა მოგვხედნა რისხვით ცამან: |
| მოვა მტვერი საშინელი, შეგვაშინნა ამად ამან, | <> | მოვა მტვერი საშინელი, შეგვაშინა ამად ამან, |
| ნუთუ სრულად ამოგვწყვიდნეს უთვალავმან, ბევრმან სპამან». | ნუთუ სრულად ამოგვწყვიდნეს უთვალავმან, ბევრმან სპამან!» | |
| = | ||
| ჩემნი ლაშქარნი, რომელნი წამომეტანნეს მე არა, | <> | “ჩემნი ლაშქარნი, რომელნი წამომეტანნეს მე არა, |
| რა ეცნა წამოსრულ იყვნეს, ღამეწამორთვით ეარა; | რა ეცნა, წამოსულიყვნეს, ღამე-წამორთვით ეარა; | |
| ვერ დაიტევდა მინდორი და არე მთათა ეარა, | = | ვერ დაიტევდა მინდორი და არე მთათა ეარა, |
| გამოჩნდეს, სცემდეს ტაბლაკსა, ბუკმან ხმა გააზეარა. | გამოჩნდეს, სცემდეს ტაბლაკსა, ბუკმან ხმა გააზეარა. | |
| იგი ნახეს, გასაქცევლად გაემართნეს, შევჰკივლენით; | <> | “იგი ნახეს, გასაქცევლად გაემართნეს; შევჰკივლენით; |
| ველნი, ჩვენგან ნაომარნი, ომითავე გარდავვლენით. | = | ველნი, ჩვენგან ნაომარნი, ომითავე გარდავვლენით. |
| რამაზ მეფე ჩამოვაგდე, ერთმანერთსა გავეხრმლენით, | რამაზ მეფე ჩამოვაგდე, ერთმანერთსა გავეხრმლენით, | |
| მისნი სპანი ყველაკანი დავიპყრენით, არ მოვკლენით. | მისნი სპანი ყველაკანი დავიპყრენით, არ მოვკლენით. | |
| უკანანიცა ლაშქარნი მოესწრნეს მათ გაქცეულთა, | <> | “უკანანიცა ლაშქარნი მოესწრნეს მათ გაქცეულთა, |
| დაუწყეს პყრობა, ჩამოყრა შეშინებულთა, ძლეულთა; | = | დაუწყეს პყრობა, ჩამოყრა შეშინებულთა, ძლეულთა; |
| ძილისა მიხვდა ნაცვალი ძილმკრთალთა, ღამეთეულთა; | <> | ძილისა მიხვდა ნაცვალი ძილ-მკრთალთა, ღამე-თეულთა, |
| ტყვეთა მრთელთაცა არ აკლდა კვნესა, მართ ვითა სნეულთა. | = | ტყვეთა მრთელთაცა არ აკლდა კვნესა, მართ ვითა სნეულთა. |
| მას ადგილსა ნაომარსა გარდავხედით მოსვენებად. | <> | “მას ადგილსა ნაომარსა გარდავხედით მოსვენებად. |
| ხელსა ხრმლითა დავეკოდე, წყლულად მიჩნდა, არ ნაღებად; | ხელსა ხრმლითა დავეკოდე, წყლულად მაჩნდა არ-ნაღებად; | |
| ჩემნი სპანი მოვიდიან საჭვრეტლად და ჩემად ქებად, | = | ჩემნი სპანი მოვიდიან საჭვრეტლად და ჩემად ქებად, |
| ვერ იტყვიან ვერმიმხვდარნი ქებასაცა მოხსენებად. | <> | ვერ იტყვიან, ვერ მიმხვდარან ქებასაცა მოხსენებად. |
| = | ||
| ერთსა კაცსა ეყოფოდეს, დიდებანი რომე მჭირდეს; | <> | “ერთსა კაცსა ეყოფოდეს, დიდებანი რომე მჭირდეს; |
| ზოგთა შორით დამლოციან, ზოგნი კოცნად გამიპირდეს; | = | ზოგთა შორით დამლოციან, ზოგნი კოცნად გამიპირდეს; |
| რომელთაცა გავეზარდე, დიდებულნი ამიტირდეს, | <> | რომელთაცა გავეზარდე, დიდებულნი, ამიტირდეს, |
| ჩემგან ხრმლითა განაკვეთნი ნახნეს, მეტად გაუკვირდეს. | ჩემგან ხრმლითა განაკვეთი ნახეს, მეტად გაუკვირდეს. | |
| = | ||
| გავგზავნენ ყოვლგან ლაშქარნი, ალაფი ავაღებინე, | <> | “გავგზავნენ ყოვლგან ლაშქარნი, ალაფი ავაღებინე, |
| ერთობ სავსენი მოვიდეს, თავიცა ვალაღებინე; | ერთობ სავსენი მოვიდეს, თავი ავალაღებინე, | |
| სისხლსა მებრძოლთა ჩემთასა მინდორი შევაღებინე, | სისხლთა მებრძოლთა ჩემთასა მინდორი შევაღებინე, | |
| არ ვჰბრძოლე, კარი ქალაქთა უომრად გავაღებინე. | არ ვჰბრძოლე, კარი ქალაქთა უომრად გავაღებინე“. | |
| = | ||
| რამაზს ვარქვი: «შემიგნია საქმე შენი სამუხთალე, | რამაზს ვარქვი: «შემიგნია საქმე შენი სამუხთალე, | |
| აწ ეგრეცა შეპყრობილმან თავი გამოიმართალე, | აწ ეგრეცა შეპყრობილმან თავი გამოიმართალე, | |
| სიმაგრეთა ნუ ამაგრებ, ყველა ხელთა მომათვალე, | სიმაგრეთა ნუ ამაგრებ, ყველა ხელთა მომათვალე, | |
| თვარა შენი შეცოდება მემცა ზედა რად წავსთვალე?» | <> | თვარა შენი შეცოდება მემცა ზედა რად წავსთვალე?». |
| = | ||
| რამაზ მითხრა: «აღარ არის ამის მეტი ჩემი ღონე, | <> | “რამაზ მითხრა: «აღარ არის ამის მეტი ჩემი ღონე, |
| ერთი ჩემი დიდებული მომეც, ზედა მაპატრონე, | = | ერთი ჩემი დიდებული მომეც, ზედა მაპატრონე, |
| ციხოვანთა გაუგზავნო, საუბარი გამიგონე, | <> | ციხოვანთა გავუგზავნო, საუბარი გამიგონე, |
| ხელთა მოგცემ ყველაკასა, განაღამცა შენ გაქონე!» | ხელთა მოგცემ ყველაკასა, განაღამცა შენ გაქონე!». | |
| = | ||
| მივეც ერთი დიდებული, თანა სპანი წავატანენ, | <> | “მივეც ერთი დიდებული, თანა ყმანი წავატანენ, |
| ციხოვანნი ერთობილნი ჩემს წინაშე მოვიყვანენ, | = | ციხოვანნი ერთობილნი ჩემს წინაშე მოვიყვანენ, |
| ხელთა მომცნეს სიმაგრენი, ომნი ასრე შევანანენ, | ხელთა მომცნეს სიმაგრენი, ომნი ასრე შევანანენ, | |
| საჭურჭლენი სიმრავლითა რასმცა ვითა დავაგვანენ! | <> | საჭურჭლენი სიმრავლითა რასამცა ვითა დავაგვანენ! |
| = | ||
| მაშინღა შევე ხატაეთს მოვლად და მოსათვალავად; | <> | “მაშინღა შევე ხატაეთს მოვლად და მოსათვალავად; |
| კლიტენი საჭურჭლეთანი მომართვნეს დაუმალავად; | = | კლიტენი საჭურჭლეთანი მომართვნეს დაუმალავად; |
| ქვეყანა ჩავსხი, უბრძანე: «იყვენით თქვენ უკრძალავად, | <> | ქვეყანა ჩავსხი, ვუბრძანე: «იყვენით თქვენ უკრძალავად, |
| მზემან არ დაგწვენ, იცოდით, დაგყარენ გაუგვალავად». | მზემან არ დაგვწვენ, იცოდით, დაგყარენ გაუგვალავად». | |
| = | ||
| საჭურჭლენი გარდავნახენ თავის-თავის, კიდისკიდე; | <> | “საჭურჭლენი გარდავნახენ თავის-თავის, კიდის-კიდე. |
| უცხოფერთა საჭურჭლეთა, დავშვრები, თუ მოვსთვალვიდე; | უცხო ფერთა საჭურჭლეთა, დავშვრები, თუ მოვსთვალვიდე; | |
| ერთგან ვნახენ საკვირველი ყაბაჩა და ერთი რიდე, | ერთგან ვნახე საკვირველი ყაბაჩა და ერთი რიდე, | |
| თუმცა ნახენ, სახელისა ცოდნასაცა ინატრიდე! | თუმცა ჰნახე, სახელისა ცოდნასაცა ინატრიდე. | |
| = | ||
| ვერა შევიგენ, რა იყო ანუ ნაქმარი რაულად! | <> | “ვერა შევიგენ, რა იყო, ანუ ნაქმარი რაულად. |
| ვისცა უჩვენი, უკვირდის, ღმრთისაგან თქვის სასწაულად; | ვისცა ვუჩვენი, უკვირდის, ღმრთისაგან თქვის სასწაულად; | |
| არცა ლარულად ჰგდებოდა მას ქსელი, არ ორხაულად; | არცა ლარულად ჰგებოდა მას ქსელი, არ ორხაულად, | |
| სიმტკიცე ჰგვანდა ნაჭედსა, ვთქვი ცეცხლთა შენართაულად. | სიმტკიცე ჰგვანდა ნაჭედსა; ვთქვი ცეცხლთა შენართაულად. | |
| = | ||
| იგი საძღვნოდ მისად დავსხენ, ვისი შუქი მანათობდა; | <> | “იგი საძღვნოდ მისად დავსხენ, ვისი შუქი მანათობდა. |
| მეფისათვის დავარჩიე, საარმაღნოდ რაცა სჯობდა: | მეფისათვის დავარჩიე, საარმაღნოდ რაცა სჯობდა; | |
| ჯორ-აქლემი ათჯერ ასი, – ყველაკაი წვივმაგრობდა, – | ჯორ-აქლემი ათჯერ ასი,–ყველაკაი წვივ-მაგრობდა,– | |
| ატვირთული გაუგზავნე, ამბავსამცა კარგსა სცნობდა“. | დატვირთული გავუგზავნე, ამბავსაცა კარგსა სცნობდა“. | |
| წიგნი ტარიელისა ინდოთ მეფის წინაშე | წიგნი ტარიელისა ინდოეთ მეფის წინაშე და გამარჯვებით შემოქცევა | |
| წიგნი დავწერე: «მეფეო, სვემცაა თქვენი სვიანად! | = | წიგნი დავწერე: «მეფეო, სვემცაა თქვენი სვიანად! |
| მე ხატაელთა მიმუხთლეს, – თუცა მათ ეცა ზიანად, – | <> | მე ხატაელთა მიმუხთლეს, – თუცა მათ ეცა ზიანად;– |
| ჩემი ამბავი დასტური ამად გაცნობე გვიანად; | ჩემი ამბავი დასტური ამად გაცნობე გვიანად, | |
| მეფე შევიპყარ, მოგივალ მე ალაფიან-ტყვიანად». | მეფე შევიპყარ, მოგივალ მე ალაფიან–ტყვიანად». | |
| = | ||
| რა ყველაი დავიურვე, ხატაეთით გავემგზავრე, | <> | “რა ყველაი დავიურვე, ხატაეთით გავემგზავრე, |
| წამოვიხვენ საჭურჭლენი, სახელმწიფო დავიავრე, | = | წამოვიხვენ საჭურჭლენი, სახელმწიფო დავიავრე, |
| ვერ მოვეყავ აქლემითა, აზავრები ვააზავრე, | ვერ მოვეყავ აქლემითა, აზავრები ვააზავრე, | |
| მოვირჭვენ და მოვივლინე, რაცა მწადდა, აგრე ვყავ-რე. | მოვირჭვენ და მოვივლინე, რაცა მწადდა, აგრე ვყავ-რე. | |
| ხატაეთისა ხელმწიფე მომყვანდა შეპყრობილია. | <> | “ხატაეთისა ხელმწიფე მომყვანდა შეპყრობილია. |
| ინდოეთს მივე, მეგება ჩემი გამზრდელი ტკბილია; | = | ინდოეთს მივე, მეგება ჩემი გამზრდელი ტკბილია; |
| რა ქება მითხრა, არ ითქმის, ჩემგან სათქმელად წბილია. | <> | რა ქება მითხრა, არ ითქმის, ჩემგან სათქმელად წბილია! |
| ხელი გამიხსნა, შემომკრა მან სახვეველი ლბილია. | = | ხელი გამიხსნა, შემომკრა მან სახვეველი ლბილია. |
| ედგნეს ტურფანი კარავნი მოედანს ჩამოდგომილსა, | <> | “ედგნეს ტურფანი კარავნი მოედანს ჩამოდგომილსა, |
| საუბრისა და ჭვრეტისა ჩემისა მას მონდომილსა. | = | საუბრისა და ჭვრეტისა ჩემისა მას მონდომილსა. |
| მას დღესა ედვა ნადიმი მას შიგან გარდახდომილსა; | მას დღესა ედვა ნადიმი მას შიგან გარდახდომილსა; | |
| მიალერსებდა, მიჭვრეტდა წინაშე ახლოს ჯდომილსა. | მიალერსებდა, მიჭვრეტდა წინაშე ახლოს ჯდომილსა. | |
| მას ღამით ვსხედით ნადიმად, მუნ ამოდ გავიხარენით, | <> | “მას ღამით ვსხედით ნადიმად, მუნ ამოდ გავიხარენით, |
| დილასა ქალაქს შევედით, მოედნით ავიყარენით; | = | დილასა ქალაქს შევედით, მოედნით ავიყარენით; |
| მეფემან ბრძანა: «ლაშქარნი უხმენით, შემოჯარენით, | მეფემან ბრძანა: «ლაშქარნი უხმენით, შემოჯარენით, | |
| დღეს ხატაელი მიჩვენეთ, ტყვენიცა შემომგვარენით!» | დღეს ხატაელი მიჩვენეთ, ტყვენიცა შემომგვარენით!» | |
| რამაზ მეფე მას წინაშე შეპყრობილი მოვიყვანე; | <> | “რამაზ მეფე მას წინაშე შეპყრობილი მოვიყვანე; |
| ტკბილად ნახა ხელმწიფემან, ვითა შვილი სააკვანე, | ტკბილად ნახა ხელმწიფემან, ვითა შვილი სააკვანე. | |
| ორგული და მოღალატე ნამსახურსა დავაგვანე, | = | ორგული და მოღალატე ნამსახურსა დავაგვანე, |
| ესე არის მამაცისა მეტისმეტი სიგულვანე! | <> | ესე არის მამაცისა მეტის-მეტი სიგულვანე. |
| = | ||
| მას მეფესა ხატაელსა უმასპინძლა, უალერსა, | <> | “მას მეფესა ხატაელსა უმასპინძლა, უალერსა, |
| ჟამიერად უბრძანებდის საუბარსა მათსა ფერსა. | = | ჟამიერად უბრძანებდის საუბარსა მათსა ფერსა. |
| ცისკრად მიხმეს, მიბრძანებდეს მე სიტყვასა ლმობიერსა: | ცისკრად მიხმეს, მიბრძანებდეს მე სიტყვასა ლმობიერსა: | |
| «შეუნდობო ხატაელსა, მას აქამდის შენამტერსა». | <> | «შეუნდობო ხატაელსა, მას აქამდის შენამტერსა?» |
| = | ||
| მე ვჰკადრე: «ღმერთი ვინათგან შეუნდობს შეცოდებულსა, | <> | “მე ვჰკადრე: «ღმერთი ვინათგან შეუნდობს შეცოდებულსა, |
| უყავით თქვენცა წყალობა მას ღონეგაცუდებულსა!» | უყავით თქვენცა წყალობა მას ღონე-გაცუდებულსა». | |
| რამაზს უბრძანეს: «იცოდი, გაგგზავნი შეწყალებულსა, | რამაზს უბრძანეს: «იცოდი, გაგგზავნით შეწყალებულსა, | |
| მაგრა ნუ გნახავთ კვლამცაღა ჩვენ წინა გაწბილებულსა!» | მაგრა ნუ გნახავთ კვლაცაღა ჩვენს წინა გაწბილებულსა». | |
| = | ||
| ხარაჯა დასდვეს, შეჰკვეთეს დრაჰკანი ასჯერ ასია, | <> | “ხარაჯა დასდვეს, შეჰკვეთეს დრაჰკანი ასჯერ ასია, |
| კვლა ხატაური ათასი, სხვა სტავრა, სხვა ატლასია. | = | კვლა ხატაური ათასი, სხვა სტავრა, სხვა ატლასია. |
| მერმე ყველაი დამოსა, იგი და მისი ხასია, | <> | მერემე ყველანი დამოსა იგი და მისი ხასია, |
| შეწყალებული გაგზავნა, უყო რისხვისა ფასია. | = | შეწყალებული გაგზავნა, უყო რისხვისა ფასია. |
| ხატაელმან დაუმადლა, დადრკა, მდაბლად ეთაყვანა, | <> | “ხატაელმან დაუმადლა, დადრკა, მდაბლად ეთაყვანა; |
| მოახსენა: «ორგულობა თქვენი ღმერთმან შემანანა. | მოახსენა: «ორგულობა თქვენი ღმერმან შემანანა. | |
| თუღა ოდეს შე-ღა-გცოდო, მაშინ მომკალ მეცა განა!» | = | თუღა ოდეს შე-ღა-გცოდო, მაშინ მომკალ მეცა განა!» |
| წავიდა და ყველაკაი მისი თანაწაიტანა. | <> | წავიდა და ყველაკაი მისი თანა წაიტანა. |
| = | ||
| მოვიდა კაცი მეფისა, ცისკრობს, არ დანაღამია; | <> | ,,მოვიდა კაცი მეფისა, ცისკრობს, არ დანაღამია, |
| ებრძანა: «რა შენ გაგყრივარ, მას აქათ თვეო სამია, | ებრძანა: «რა შენ გან გაგყრივარ მას აქათ თვეო სამია, | |
| მინდორს მოკლული ისრითა ნადირი არ მიჭამია, | = | მინდორს მოკლული ისრითა ნადირი არ მიჭამია, |
| არ დამაშვრალ ხარ, წავიდეთ, თუცა დაშრომის ჟამია». | <> | არ დამაშვრალხარ, წამოდი, თუცა დაშვრომის ჟამია». |
| = | ||
| შევეკაზმე, დარბაზს მივე, დამხვდა ჯარი ავაზისა, | <> | “შევეკაზმე, დარბაზს მივე, დამხვდა ჯარი ავაზისა, |
| შავარდნითა სავსე იყო სრულად არე დარბაზისა, | = | შავარდნითა სავსე იყო სრულად არე დარბაზისა, |
| მეფე ქვე ჯდა შეკაზმული, შვენებითა მსგავსი მზისა; | მეფე ქვე ჯდა შეკაზმული, შვენებითა მსგავსი მზისა; | |
| გაეხარნეს მისლვა ჩემი, ტურფისა და ლამაზისა. | <> | გაეხარნეს მისლვა ჩემი ტურფისა და ლამაზისა! |
| = | ||
| იდუმალ ცოლსა ეუბნა, მართ ჩემგან უცოდნელია: | <> | “იდუმალ ცოლსა ეუბნა, მართ ჩემგან უცოდნელია: |
| «ომით მოსრული ტარიელ საჭვრეტლად სასურველია, | «ომით მოსრული ტარეილ საჭვრეტლად სასურველია, | |
| მან გაანათლოს მჭვრეტელთა გული, რაზომცა ბნელია; | მან განანათლოს მჭვრეტელთა გული, რაზომცა ბნელია: | |
| რაცა დაგვედრო საქმნელად, ქმენ, არა საზოზღნელია! | რაცა დაგვედრო საქმნელად, ქმენ, არა საზოზნელია. | |
| = | ||
| აწ მითქვამს საქმე უშენოდ, შენცა ცან ესე მცნებული: | <> | «აწ მითქვამს საქმე უშენოდ, შენცა ცან ესე მცნებული: |
| რათგან ქალია სამეფოდ ჩვენგანვე სახელდებული, | რათგან ქალია სამეფოდ ჩვენგანვე სახელ-დებული, | |
| ვინცაღა ნახავს, აწ ნახოს, აჰა ხე, ედემს ხებული, | = | ვინცაღა ნახავს, აწ ნახოს, აჰა ხე, ედემს ხებული, |
| გვერდსა დაისვი, ორნივე სრას დამხვდით, მოვალ შვებული!» | <> | გვერდსა დაისვი, ორნივე სრას დამხვდით, მოვალ შვებული». |
| = | ||
| მოვინადირეთ მინდორი, ძირი მთისა და გორისა; | <> | “მოვინადირეთ მინდორი, ძირი მთისა და გორისა; |
| იყო სიმრავლე ძაღლისა, შავარდნისა და ქორისა. | = | იყო სიმრავლე ძაღლისა, შავარდნისა და ქორისა. |
| ადრე დავბრუნდით, ვიარეთ არ ეჯი გზისა შორისა. | <> | ადრე დავბრუნდით, ვიარეთ არ ეჯი გზისა შორისა; |
| აღარ იბურთეს, დაშლა ქმნეს თამაშობისა ორისა. | = | აღარ იბურთეს, დაშლა ქმნეს თამაშობისა ორისა. |
| ჩემთა მჭვრეტელთა მოეცვა ქალაქი, შუკა და ბანი. | <> | ,,ჩემთა მჭვრეტელთა მოეცვა ქალაქი, შუკა და ბანი. |
| ომგარდახდილსა მშვენოდეს მე ენიანნი კაბანი; | ომ-გარდახდილსა მშვენოდეს მე ენიანნი კაბანი; | |
| ფერმიხდილგვარად ვშვენოდი ვარდი, ცრემლითა ნაბანი, | ფერმიხდილ-გვარად ვშვენოდი ვარდი, ცრემლითა ნაბანი, | |
| ვინცა მიჭვრეტდის, ბნდებოდის, – მართლად არს, არ კატაბანი. | ვინცა მიჭვრეტდის, ბნდებოდის, – მათრლად არს, არ კატაბანი. | |
| = | ||
| რიდენი რომე მეშოვნეს ქალაქსა ხატაელთასა, | <> | “რიდენი რომე მეშოვნეს ქალაქსა ხატაელთასა, |
| იგი მეხვივნეს, მშვენოდეს, ვახელებ გულსა ხელთასა. | = | იგი მეხვივნეს, მშვენოდეს, ვახელებ გულსა ხელთასა. |
| მეფე გარდახდა, დარბაზსა შევედით ჩემთა მზრდელთასა, | მეფე გარდახდა, დარბაზსა შევედით ჩემთა მზრდელთასა, | |
| შევხედენ, დავჰკრთი ელვასა ღაწვთასა მზებრ ნათელთასა. | <> | შევხედენ, დავჰკრთი ელვასა ღაწვთა მზეებრ ნათელთასა. |
| = | ||
| მას მზესა ტანსა ემოსნეს ნარინჯისფერნი ჯუბანი, | <> | “მას მზესა ტანსა ემოსნეს ნარინჯის-ფერნი ჯუბანი, |
| ზურგით უთქს ჯარი ხადუმთა, დას-დასად, უბან-უბანი; | ზურგით უთქს ჯარი ხადუმთა, დას-დასად, უბან-უბანი. | |
| სრულად ნათლითა აევსო სახლი, შუკა და უბანი, | = | სრულად ნათლითა აევსო სახლი, შუკა და უბანი, |
| მუნ ვარდსა შუა შვენოდეს ძოწ-მარგალიტნი ტყუბანი. | მუნ ვარდსა შუა შვენოდეს ძოწ-მარგალიტნი ტყუბანი. | |
| ნაომარსა, დაკოდილსა ხელი ყელსა ჩამომება. | <> | “ნაომარსა, დაკოდილსა ხელი ყელსა ჩამომება. |
| დედოფალი საჯდომთაგან ადგა, წინამომეგება, | დედოფალი საჯდომთაგან ადგა, წინა მომეგება, | |
| ვითა შვილი გარდამკოცნა, ღაწვი ვარდი დამილება, | ვითა შვილი გარდამკოცნა, ღაწვი ვარდი დამილება; | |
| მითხრა: «ნუ ეჭვ ამას იქით, თუმცა მტერი შე-ღა-გება». | მითხრა: «ნუ ეჭვ ამას იქით, თუღა მტერი შე-ღა-გება». | |
| = | ||
| ახლოს დამისვეს ადგილსა, მუნ, სადა მეამებოდა. | <> | “ახლოს დამისვეს ადგილსა, მუნ, სადა მეამებოდა. |
| პირისპირ მიჯდა იგი მზე, გული ვისთვისცა კვდებოდა. | პირის-პირ მიჯდა იგი მზე, გული ვისთვისცა კვდებოდა. | |
| მალვით უჭვრეტდი, მიჭვრეტდა, სხვად არას მეუბნებოდა; | მალვით ვუჭვრეტდი, მიჭვრეტდა, სხვად არად მეუბნებოდა“. | |
| თვალნი მოვსწყვიდნი, სიცოცხლე ამითა მეარმებოდა. | = | თვალნი მოვსწყვიდნი, სიცოცხლე ამითა მეარმებოდა. |
| შეიქმნა სმა და პურობა, მსგავსი მათისა ძალისა; | <> | “შეიქმნა სმა და პურობა, მსგავსი მათისა ძალისა; |
| სხვა გახარება ასეთი არს უნახავი თვალისა! | სხვა გახარება ასეთი არს უნახავი თვალისა; | |
| ჯამი და ჭიქა – ყველაი ფეროზისა და ლალისა. | ჯამი და ჭიქა – ყველაი ფეროზისა და ლალისა, | |
| არვისი ბრძანა მეფემან არცა გაშვება მთრვალისა. | = | არვისი ბრძანა მეფემან არცა გაშვება მთრვალისა. |
| მე მუნა მყოფი მივეცი შვებასა მეტისმეტასა. | <> | “მე მუნა მყოფი მივეცი შვებასა მეტის-მეტასა. |
| რა შემომხედნის, შევხედნი, ცეცხლმან დამიწყის შრეტასა; | არ შემომხედნის, შევხედნი, ცეცხლმან დამიწყის შრეტასა; | |
| კაცთა კრძალვასა ვაწვევდი გულსა შმაგსა და რეტასა. | კაცთა კრძალვასა ვაწვევდი გულსა შმაგსა და რეტასა, | |
| რა უამეა პირისპირ საყვარელისა ჭვრეტასა! | რა უამეა პირის-პირ საყვარელისა ჭვრეტასა?! | |
| = | ||
| დააგდეს მღერა მუტრიბთა, «სულეთო!», თავი ხარიან; | <> | “დააგდეს მღერა მუტრიბთა, «სულეთო!» თავი ხარიან, |
| მიბრძანეს: «შვილო ტარიელ, ვით გითხრათ, ვით გვიხარიან?! | = | მიბრძანეს: «შვილო ტარიელ, ვით გითხრათ, ვით გვიხარიან?! |
| ნეტარძი გვაქვსო, მებრძოლნი მით ჩვენნი ვაგლახ არიან; | ნეტარძი გვაქვსო, მებრძოლნი მით ჩვენნი ვაგლახ არიან; | |
| მართალან შენნი მჭვრეტელნი, არ ცუდად იმკვეხარიან. | <> | მართალან შენნი მჭვრეტელნი, არ ცუდად იმკვეხარიან! |
| = | ||
| აწ თუცა გვმართებს შემოსა, ვის მორჭმით მოგივლენიან, | <> | «აწ თუცა გვმართებს შემოსვა, ვის მორჭმით მოგივლენიან, |
| არ შეგმოსთ, მაგა კაბათა არ აგხდით, ტურფად გშვენიან; | = | არ შეგმოსთ, მაგა კაბათა არ აგხდით, ტურფად გშვენიან; |
| აწ გქონდეს ასი საჭურჭლე, ვის შუქნი მოგიფენიან, | აწ გქონდეს ასი საჭურჭლე, ვის შუქნი მოგიფენიან, | |
| თვით შეიკერე, რაცა გწადს, ჩვენგან ნუღარა გრცხვენიან!» | <> | თვით შეიკერე, რაცა გწადს, ჩვენგან ნუღარა გრცხვენიან». |
| = | ||
| მომართვნეს ასნი კლიტენი ასთავე საჭურჭლეთანი; | <> | “მომართვნეს ასნი კლიტენი ასთავე საჭურჭლეთანი; |
| თაყვანისვეც და დავლოცენ დავლანი მათთა სვეთანი; | თაყვანის-ვეც და დავლოცენ დავლანი მათთა სვეთანი; | |
| მაკოცეს, ადგეს ორნივე, თვით იგი მზენი მზეთანი; | მაკოცეს, ადგეს ორნივე, თვით იგი მზენი მზეთანი, | |
| რა გასცეს, ზომნი ვით გითხრნე ლაშქართა სისავსეთანი! | რა გასცეს, ზომნი ვით გითხრნე ლაშქართა სისავსეთანი!. | |
| = | ||
| კვლაცა დაჯდა მხიარული, მოიმატა სმა და მღერა; | <> | “კვლაცა დაჯდა მხიარული, მოიმატა სმა და მღერა; |
| კვლა გაგრძელდა ნადიმობა, ბარბითთა და ჩანგთა ჟღერა. | კვლა გაგრძელდა ნადიმობა, ბარბითი და ჩანგთა ჟღერა. | |
| დედოფალი წამოვიდა, შეეყარა მწუხრსა დღე რა. | დედოფალი წამოვიდა, შეეყარა მწუხრსა დღე რა, | |
| ძილპირამდის სიხარულსა სიხარული ჰგვანდა ვერა. | ძილ-პირამდის სიხარულსა სიხარული ჰგვანდა ვერა. | |
| = | ||
| ავიყარენით, მიგვჭირდა სმა დოსტაქნისა მეტისა. | <> | “ავიყარენით, მიგვჭირდა სმა დოსტაქნისა მეტისა. |
| საწოლს შემოვე, შემექმნა ცნობა მართ ვითა რეტისა. | = | საწოლს შემოვე, შემექმნა ცნობა მართ ვითა რეტისა. |
| ძალი არ მქონდა ტყვექმნილსა მე ამა ცეცხლთა შრეტისა. | <> | ძალი არ მქონდა ტყვე-ქმნილსა მე ამა ცეცხლთა შრეტისა. |
| მეგონებოდის, მალხენდის გონება მისგან ჭვრეტისა“. | = | მეგონებოდის, მალხენდის გონება მისგან ჭვრეტისა“. |
| ასმათისაგან სამხრის მორთმევა | <> | წიგნი ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა მოწერილი |
| მონა მოვიდა, მიამბო ამბავი მან მართალიო: | მონა მოვიდა, მიამბო ამბავი მე მართალია: | |
| «თქვენსა ამბავსა იკითხავს აჯიღოსანი ქალიო». | «თქვენსა ამბავსა იკითხავს აჯიღოსანი ქალია». | |
| მაშინვე ვიცან, ავიჭერ, ჩქარ-ჩქარად გულგამკრთალიო; | მაშინვე ვიცან, ავიჭერ, ჩქარ-ჩქარად გულ-გამკრთალია; | |
| მოვიდა, ვნახე ასმათი ჩემ თანა მომავალიო. | მოვიდა, ვნახე ასმათი ჩემთანა მომავალია. | |
| = | ||
| მე ვისთვის ვკვდები, მეამა ასმათის ნახვა მე მისად. | <> | “მე ვისთვის ვკვდები, მეამა ასმათის ნახვა მე მისად. |
| აღარ მიუშვი, ვაკოცე, ქმნადღა თაყვანისცემისად; | აღარ მივუშვი, ვაკოცე, ქმნადღა თაყვანის ცემისად; | |
| ხელი მოვჰკიდე, დავისვი ახლოს ტახტისა ჩემისად, | = | ხელი მოვჰკიდე, დავისვი ახლოს ტახტისა ჩემისად, |
| ვჰკითხე, თუ: «ნეტარ, მისრულა მორჩი ალვისა ხე მისად? | <> | ვჰკითხე, თუ: «ნეტარ მისრულა მორჩი ალვისა ხე მისად? |
| = | ||
| მიამბე მისი ამბავი, სხვად ნურას მეუბნებია!» | <> | «მიამბე მისი ამბავი, სხვად ნურად მეუბნებია!» |
| მითხრა, თუ: «გკადრებ მართალსა, აწ ჩემგან არსათნებია, | მითხრა თუ: «გკადრებ მართალსა, აწ ჩემგან არ-სათნებია, | |
| დღეს ერთმანერთი გინახავს და ტურფად მოგწონებია, | = | დღეს ერთმანერთი გინახავს და ტურფად მოგწონებია, |
| აწ კვლაცა ცნობა ამბვისა მას ჩემგან უბრძანებია»“. | <> | აწ კვლაცა ცნობა ამბისა მას ჩემგან უბრძანებია». |
| წიგნი ნესტან-დარეჯანისა საყვარელსა თანა მოწერილი | ||
| = | ||
| წიგნი მომართვა, ჩავხედენ, პირისა თემთა მთენისა, | <> | “წიგნი მომართვა, ჩავხედენ, პირისა თემთა მთენისა. |
| ეწერა: «ვნახე სიტურფე წყალ-ჯავარისა შენისა. | = | ეწერა: «ვნახე სიტურფე წყალ-ჯავარისა შენისა. |
| ომგარდახდილი შვენოდი, შენატევები ცხენისა, | <> | ომ-გარდახდილი შვენოდი, შენატევები ცხენისა, |
| არ ავი მიჩანს მიზეზი ჩემისა ცრემლთა დენისა. | არ-ავი მიჩანს მიზეზი ჩემისა ცრემლთა დენისა. | |
| = | ||
| ღმერთმან თუ მცა ენა ჩემი ქებად შენდა უშენოსა, | <> | «ღმერთმან თუ მცა ენა ჩემი, ქებად შენდა უშენოსა, |
| შენთვის მკვდარი აღარ ვიტყვი, მაშა მომკლავ უშენოსა, | შენთვის მკვდარი, აღარ ვიტყვი, მაშა მომკლავ უშენოსა; | |
| მზემან ლომსა ვარდ-გიშერი ბაღჩა-ბაღად უშენოსა, | მზემან ლომსა ვარდ-გიშერნი ბაღჩას ბაღად უშენოსა; | |
| შენმან მზემან, თავი ჩემი არვის მართებს უშენოსა! | = | შენმან მზემან, თავი ჩემი არვის მართებს უშენოსა! |
| თუცა მიგდის ღვარი ცრემლთა, მაგრა ცუდად არ იდენო, | <> | «თუცა მიგდის ღვარი ცრემლთა, მაგრა ცუდად არ იდენო, |
| ამას იქით ნუღარ იდენ, გულსა ჭირნი არიდენო; | = | ამას იქით ნუღარ იდენ, გულსა ჭირნი არიდენო; |
| შენნი მჭვრეტნი ჩემთა მჭვრეტთა აგინებენ, არ იდენო; | <> | შენნი მჭვრეტნი ჩემთა მჭვრეტთა აგინებენ, არ იდენო, |
| რომე წეღან მოგეხვივნეს, იგი ჩემთვის არიდენო. | = | რომე წეღან მოგეხვივნეს, იგი ჩემთვის არიდენო. |
| იგი მე მომცენ რიდენი, რომელნი წეღან გშვენოდეს, | <> | «იგი მე მომცენ რიდენი, რომელნი წეღან გშვენოდეს; |
| რა მნახო, შენცა გეამოს, შენეულითა, მშვენოდეს; | რა მნახო, შენცა გეამოს, შენეულითა მშვენოდეს; | |
| ესე სამკლავე შეიბი, თუ ჩემი გა-ღა-გვლენოდეს, | = | ესე სამკლავე შეიბი, თუ ჩემი გა-ღა-გვლენოდეს, |
| ერთი ასეთი ცოცხალსა სხვა ღამე არ გაგთენოდეს». | ერთი ასეთი ცოცხალსა სხვა ღამე არ გაგთენოდეს». | |
| <> | ტარიელის ტირილი და დაბნედა | |
| აქა მხეცქმნილი ტარიელ ტირს, ჭირი ეათასების; | აქა მხეც-ქმნილი ტარიელ ტირს, ჭირი ეათასების; | |
| თქვა: „მე მაქვს სამხრე, რომელი კვლა წინას მკლავსა მას ების!“ | = | თქვა: „მე მაქვს სამხრე, რომელი კვლა წინას მკლავსა მას ების!“ |
| იგი შეიხსნა, მოიღო, თვალვით არ დაიფასების, | იგი შეიხსნა, მოიღო, თვალვით არ დაიფასების, | |
| პირსა დაიდვა, და-ცა-ბნდა, ქვე მკვდართა დაედასების. | პირსა დაიდვა, და-ცა-ბნდა, ქვე მკვდართა დაედასების. | |
| ასრე წვა, რომე არს, ჰგვანდა, მკვდარი სამარის კარისა, | <> | ასრე წვა, რომე არ ჰგვანდა მკვდარი სამარის კარისა, |
| ორგნით ჩანს ლები მჯიღისა, მართ გულსა გარდნაკარისა; | = | ორგნით ჩანს ლები მჯიღისა, მართ გულსა გარდნაკარისა; |
| ასმათს სდის ღვარი სისხლისა, ღაწვთაგან ნახოკარისა, | <> | ასმათს სდის ღვარი სისხლისა, ღაწვთაგან ნახოკარისა; |
| კვლა წყალსა ასხამს, უშველის, ხმა ისმის მუნ წკანწკარისა. | = | კვლა წყალსა ასხამს, უშველის, ხმა ისმის მუნ წკანწკარისა. |
| ავთანდილცა სულთქვნა მწარედ, დაბნედილსა შემოსჭვრიტნა; | ავთანდილცა სულთქვნა მწარედ, დაბნედილსა შემოსჭვრიტნა; | |
| ასმათ ვანი გაამრავლნა, ცრემლმან მისმან ქვანი ხვრიტნა; | ასმათ ვანი გაამრავლნა, ცრემლმან მისმან ქვანი ხვრიტნა; | |
| მერმე სულად მოაქცია, ცეცხლნი წყლითა დაუშრიტნა; | მერმე სულად მოაქცია, ცეცხლნი წყლითა დაუშრიტნა; | |
| თქვა: „ცოცხალ ვარ? საწუთრომან აწცა ჩემნი სისხლნი ხვრიტნა!“ | თქვა: „ცოცხალ ვარ? საწუთრომან აწცა ჩემნი სისხლნი ხვრიტნა!“ | |
| ზე წამოჯდა ფერმიხდილი, აყოლებდა თვალთა რეტად. | <> | ზე წამოჯდა ფერ-მიხდილი, აყოლებდა თვალთა რეტად. |
| ვარდი სრულად შექმნილ იყო ზაფრანად და ვითა სპეტად. | ვარდი სრულად შექმნილიყო ზაფრანად და ვითა სპეტად. | |
| დიდხან მათად არა სცალდა საუბრად და არცა ჭვრეტად, | = | დიდხან მათად არა სცალდა საუბრად და არცა ჭვრეტად, |
| დარჩომა და არსიკვდილი მას უმძიმდა მეტისმეტად. | <> | დარჩომა და არ-სიკვდილი მას უმძიმდა მეტის-მეტად. |
| = | ||
| ავთანდილს უთხრა: „ისმენდი, ცნობა მიც თუცა ხელისა, | ავთანდილს უთხრა: „ისმენდი, ცნობა მიც თუცა ხელისა, | |
| გითხრა ამბავი ჩემი და ჩემისა დამმარხველისა: | <> | გითხრა ამბავი ჩემი და ჩემისა დამმარხველისა; |
| ლხინად მიჩს შეყრა მოყვრისა, მის შენგან შეუყრელისა. | ლხინად მიჩნს შეყრა მოყვრისა მის, შენგან შეუყრელისა, | |
| მე მიკვირს ჩემი სიცოცხლე, ასრე დარჩომა მრთელისა! | = | მე მიკვირს ჩემი სიცოცხლე, ასრე დარჩომა მრთელისა! |
| ასმათის ნახვა მეამა, ჩემგან დად საესავისა. | <> | “ასმათის ნახვა მეამა, ჩემგან დად საესავისა. |
| წიგნი რა ვნახე, მომართვა ესე საბამი მკლავისა. | = | წიგნი რა ვნახე, მომართვა ესე საბამი მკლავისა. |
| მკლავსა შევიბი მაშინვე, მოვიხსენ რიდე თავისა, | მკლავსა შევიბი მაშინვე, მოვიხსენ რიდე თავისა, | |
| იგი უცხო და ღარიბი, მტკიცისა რასმე შავისა“. | <> | იგი უცხო და ღარიბი მტკიცისა რასმე შავისა“. |
| წიგნი ტარიელისა საყვარელსა თანა მიწერილი | = | წიგნი ტარიელისა საყვარელსა თანა მიწერილი |
| <> | ||
| მიუწერე: «მზეო, შუქი შენი, შენგან მონაფენი, | მივუწერე: «მზეო, შუქი შენი, შენგან მონაფენი, | |
| გულსა მეცა, გამიცუდდეს სიჩაუქე-სიალფენი; | = | გულსა მეცა, გამიცუდდეს სიჩაუქე-სიალფენი; |
| ხელმან შენნი გავიცადენ სინატიფე-სიტურფენი, | ხელმან შენნი გავიცადენ სინატიფე-სიტურფენი, | |
| სულთა ნაცვლად სამსახურნი რამცა ვითა გიმუქფენი?! | სულთა ნაცვლად სამსახურნი რამცა ვითა გიმუქფენი?! | |
| მაშინ, ოდეს დამარჩინე, სულთა სრულად არ გამყარე, | <> | «მაშინ, ოდეს დამარჩინე, სულთა სრულად არ გამყარე, |
| აწცა ჩემთვის ესე ჟამი მასვე ჟამსა დავადარე; | = | აწცა ჩემთვის ესე ჟამი მასვე ჟამსა დავადარე; |
| სამხრე შენი მომივიდა, შემოვიბი მკლავსა გარე, | სამხრე შენი მომივიდა, შემოვიბი მკლავსა გარე, | |
| რომე მართებს სიხარული, ეგზომიმცა რა ვიხარე?! | <> | რომე მმართებს სიხარული, ეგზომიმცა რა ვიხარე!? |
| = | ||
| განაღამცა ვიწინაშე, აჰა რიდე, რომე მთხოვე; | <> | «განაღამცა ვიწინაშე, აჰა რიდე, რომე მთხოვე; |
| ყაბაჩაცა ასეთივე, ამისებრი ვერა ვპოვე; | = | ყაბაჩაცა ასეთივე, ამისებრი ვერა ვპოვე; |
| დაბნედილსა ნუ დამაგდებ, მიშველე რა, მარგე, მოვე; | <> | დაბნედილსა ნუ დამაგდებ, მიშველე რა, მარგე, მოვე, |
| სოფელს მყოფსა უშენოსა კაცსა ვისმცა შევეპოვე!» | = | სოფელს მყოფსა უშენოსა კაცსა ვისმცა შევეპოვე!» |
| ქალი ადგა, გამეყარა. დავწევ, ამოდ დამეძინა, | <> | “ქალი ადგა, გამეყარა. დავწევ, ამოდ დამეძინა; |
| მაგრა შევკრთი, საყვარელი ჩემი ვნახე ძილსა შინა; | მაგრა შევჰკრთი, საყვარელი ჩემი ვნახე ძილსა შინა; | |
| გამეღვიძა, აღარა მყვა, სულდგმულობა მომეწყინა, | გამეღვიძა, აღარა მყვა, სულ-დგმულობა მომეწყინა, | |
| ღამე ასრე გავათენე, მისი ხმაცა არ მესმინა. | ღამე ასრე გავათენე, მისი ხმაცა არ მესმინა“. | |
| აქა რჩევა ნესტან-დარეჯანის გათხოვებისა | ||
| დილასა ადრე სრას მიხმეს, დღე რა ქმნა მწუხრმან ჟამითა; | = | დილასა ადრე სრას მიხმეს, დღე რა ქმნა მწუხრმან ჟამითა; |
| ავდეგ, ვცნა მათი ამბავი, წასლვა ვქმენ მითვე წამითა; | <> | ავდეგ, ვცან მათი ამბავი, წასლვა ვქმენ მითვე წამითა; |
| ვნახე, ორნივე ერთგან სხდეს ხასითა ოდენ სამითა; | ვნახე, ორნივე ერთგან სხდეს ხასითა ოდენ სამითა, | |
| რა მივე, მითხრეს დაჯდომა, წინაშე დავჯე სკამითა. | = | რა მივე, მითხრეს დაჯდომა, წინაშე დავჯე სკამითა. |
| გვიბრძანეს, თუ: «ღმერთმან ასრე დაგვაბერნა, და-ცა-გვლია; | <> | “გვიბრძანეს თუ: «ღმერთმან ასრე დაგვაბერნა, და-ცა-გვლია; |
| ჟამი გვახლავს სიბერისა, სიყმაწვილე გარდგვივლია; | = | ჟამი გვახლავს სიბერისა, სიყმაწვილე გარდგვივლია; |
| ყმა არ მოგვცა, ქალი გვივის, ვისგან შუქი არ გვაკლია, | ყმა არ მოგვცა, ქალი გვივის, ვისგან შუქი არ გვაკლია, | |
| ყმისა არსმა არა გვგავა, ამად ზედა წაგვითვლია. | <> | ყმისა არ-სმა არად გვგვა, ამად ზედა წაგვითვლია. |
| = | ||
| აწ ქალისა ჩვენისათვის ქმარი გვინდა სად მოვნახოთ, | <> | «აწ ქალისა ჩვენისათვის ქმარი გვინდა, სად მოვნახოთ, |
| რომე მივსცეთ ტახტი ჩვენი, სახედ ჩვენად გამოვსახოთ, | = | რომე მივსცეთ ტახტი ჩვენი, სახედ ჩვენად გამოვსახოთ, |
| სამეფოსა ვაპატრონოთ, სახელმწიფო შევანახოთ, | სამეფოსა ვაპატრონოთ, სახელმწიფო შევანახოთ, | |
| არ ამოვსწყდეთ, მტერთა ჩვენთა ხრმალი ჩვენთვის არ ვამახოთ». | <> | არ ამოვწყდეთ, მტერთა ჩვენთა ხრმალი ჩვენთვის არ ვამახოთ». |
| = | ||
| ვთქვით: «თქვენი ძისა არასმა გულსა ვით მიეფარების, | <> | “ვთქვი: «თქვენი ძისა არა სმა გულსა ვით მიეფარების, |
| მაგრა კმა ჩვენად იმედად, ვინ მზესა დაედარების; | = | მაგრა კმა ჩვენად იმედად, ვინ მზესა დაედარების; |
| ვისცა სთხოვთ შვილსა სასიძოდ, მას დიდად გაეხარების, | ვისცა სთხოვთ შვილსა სასიძოდ, მას დიდად გაეხარების, | |
| სხვამცა რა გკადრეთ! თვით იცით, მაგას რა მოეგვარების». | სხვამცა რა გკადრეთ! თვით იცით, მაგას რა მოეგვარების». | |
| დავიწყეთ რჩევა საქმისა, გული მიც, თუცა მელია; | <> | “დავიწყეთ რჩევა საქმისა, გული მიც, თუცა მელია; |
| ვთქვი: «ჩემგან დაშლა ამისი არ ითქმის, არსათქმელია!» | ვთქვი: «ჩემგან დაშლა ამისი არ ითქმის, არ-საქმნელია!» | |
| მეფემან ბრძანა: «ხვარაზმშა, ხელმწიფე ხვარაზმელია, | = | მეფემან ბრძანა: «ხვარაზმშა, ხელმწიფე ხვარაზმელია, |
| თუ მოგვცემს შვილსა საჩვენოდ, მისებრი არრომელია». | <> | თუ მოგვცემს შვილსა სასიძოდ, მისებრივ არ-რომელია». |
| = | ||
| რომე პირველვე დაესკვნა, მათ ესე შეეტყვებოდა; | <> | “რომე პირველვე დაესკვნა, მათ ესე შეეტყვებოდა; |
| ერთმანერთსაცა უჭვრეტდეს, სიტყვაცა აგრე სწბებოდა. | = | ერთმანერთსაცა უჭვრეტდეს, სიტყვაცა აგრე სწბებოდა. |
| ჩემგან დაშლისა კადრება მართ ამბვად არ ეგებოდა, | <> | ჩემგან დაშლისა კადრება მართ ამბად არ ეგებოდა, |
| ოდენ დავმიწდი, დავნაცრდი, გული მი და მო კრთებოდა. | = | ოდენ დავმიწდი, დავნაცრდი, გული მი და მო კრთებოდა. |
| დედოფალმან თქვა: «ხვარაზმშა მეფეა მორჭმით მჯდომელი, | <> | “დედოფალმან თქვა: «ხვარაზმშა მეფეა მორჭმით მჯდომელი, |
| მათსამცა შვილსა სასიძოდ ჩვენთვის სხვა სჯობდა რომელი!» | = | მათსამცა შვილსა სასიძოდ ჩვენთვის სხვა სჯობდა რომელი!» |
| შეცილებამცა ვინ ჰკადრა, რათგან თვით იყო მნდომელი! | <> | შეცილებამცა ვით ვჰკადრე, რათგან თვით იყო მნდომელი! |
| მოწმობა დავრთე, დაესკვნა დღე ჩემი სულთამხდომელი. | მოწმობა დავრთე, დაესკვნა დღე ჩემი სულთა მხდომელი. | |
| = | ||
| გაგზავნეს კაცი ხვარაზმშას წინა შვილისა მთხოელი; | <> | “გაგზავნეს კაცი ხვარაზმშას წინა შვილისა მთხოელი; |
| შესთვალეს: «გახდა უმკვიდროდ სამეფო ჩვენი ყოელი: | შესთვალეს: «გახდა უმკვიდროდ სამეფო ჩვენი ყოელი; | |
| არს ერთი ქალი საძეო, არ კიდეგასათხოელი, | არს ერთი ქალი საძეო, არ კიდე-გასათხოელი, | |
| თუ მოგვცემ შვილსა სამისოდ, სხვასა ნუღარას მოელი». | = | თუ მოგვცემ შვილსა სამისოდ, სხვასა ნუღარას მოელი». |
| კაცი მოვიდა, აევსო ჯუბაჩითა და რიდითა, | <> | “კაცი მოვიდ;, აევსო ჯუბაჩითა და რიდითა, |
| გახარებოდა ხვარაზმშას სიხარულითა დიდითა; | გაჰხარებოდა ხვარაზმშას სიხარულითა დიდითა; | |
| ებრძანა: «მოგვხვდა ღმრთისაგან, ჩვენ რომე ვინატრიდითა! | ებრძანა: «მოგვხვდა ღმრთისაგან, ჩვენ რომე ვინატრიდითა, | |
| თვით მაგისებრსა შვილსამცა ჩვენ ხელსა რასა ვხდიდითა!» | = | თვით მაგისებრსა შვილსამცა ჩვენ ხელსა რასა ვხდიდითა!» |
| კვლა გაგზავნნეს სხვანი კაცნი სასიძოსა მოყვანებად, | <> | “კვლა გაგზავნნეს სხვანი კაცნი სასიძოსა მოყვანებად, |
| დავედრეს, თუ: «ნუ აყოვნებთ, მოდით ჩვენად ნაბრძანებად». | დავედრეს თუ: «ნუ აყოვნებთ, მოდით ჩვენად ნაბრძანებად». | |
| მე მაშვრალი, ნაბურთალი საწოლს შევე მოსვენებად, | = | მე მაშვრალი, ნაბურთალი საწოლს შევე მოსვენებად, |
| გულსა სევდა შემეყარა, ვიწყე ჭირთა მოპოვნებად. | <> | გულსა სევდა შემეყარა, ვიწყე ჭირთა მოპოვნებად“. |
| ტარიელისა და ნესტან- დარეჯანის თათბირი და გამორჩევა | ||
| მეტმან სევდამან მიმწურა გულსა დაცემად დანისად. | = | მეტმან სევდამან მიმწურა გულსა დაცემად დანისად. |
| ასმათის მონა შემოდგა, მე ვჯე ლაღი და ჯანი სად, | ასმათის მონა შემოდგა, მე ვჯე ლაღი და ჯანი სად, | |
| წიგნი მომართვა, ეწერა: «ვინ სჩან ალვისა ტანისად, | წიგნი მომართვა, ეწერა: «ვინ სჩან ალვისა ტანისად, | |
| ადრე მოდიო, გიბრძანებს, დაუყოვნებლად ხანისად». | ადრე მოდიო, გიბრძანებს, დაუყოვნებლად ხანისად». | |
| შევჯე, წავე, ბაღჩას მივე. ვითა სცნობდე ლხინთა ზომით! | <> | “შევჯე, წავე, ბაღჩას მივე, ვითა სცნობდე, ლხინთა ზომით; |
| ბაღჩა შევვლე, კოშკი დამხვდა, ასმათ ვნახე ძირსა დგომით; | = | ბაღჩა შევვლე, კოშკი დამხვდა, ასმათ ვნახე ძირსა დგომით; |
| ვნახე, ვსჭვრეტდი ნატირებად, ცრემლი აჩნდა ღაწვთა წთომით, | ვნახე, ვსჭვრეტდი ნატირებად, ცრემლი აჩნდა ღაწვთა წთომით, | |
| დამიმძიმდა, არა ვჰკითხე, ჩემი სჭირდა მისლვა ნდომით. | <> | დამიმძიმდა, არა ვჰკითხე; ჩემი სჭირდა მისლვა ნდომით. |
| = | ||
| იგი ვნახე დაღრეჯილი, ესე მეტად დამიმძიმდა. | <> | “იგი ვნახე დაღრეჯილი, ესე მეტად დამიმძიმდა. |
| ვითა წინას შემომცინის, აღარ ეგრე გამიღიმდა. | ვითა წინას შემომცინის, არღა ეგრე გამიღიმდა. | |
| ყოლა სიტყვა არ მომიგო, ოდენ ცრემლთა გარდმოსწვიმდა, | = | ყოლა სიტყვა არ მომიგო, ოდენ ცრემლთა გარდმოსწვიმდა, |
| ამით უფრო დამაწყლულა, არა წყლულთა მიაქიმდა. | ამით უფრო დამაწყლულა, არა წყლულთა მიაქიმდა. | |
| ჩემნი ერთნი გონებანი მეტად შორად გამიკიდნა, | <> | “ჩემნი ერთნი გონებანი, მეტად შორად გამიკიდნა, |
| შინა კოშკად შემიყვანა, ფარდაგსაცა ამიზიდნა. | = | შინა კოშკად შემიყვანა, ფარდაგსაცა ამიზიდნა. |
| შევე, ვნახე იგი მთვარე; ჭირმან ყოვლმან უკუმრიდნა, | შევე, ვნახე იგი მთვარე; ჭირმან ყოვლმან უკუმრიდნა, | |
| გულსა შუქნი შემომადგნა, მაგრა გული არ დამიდნა. | <> | გულსა შუქი შემომადგა, მაგრა გული არ დამიდნა. |
| = | ||
| იყო არნათლად ნათელი, ფარდაგსა შემომდგომელი; | <> | “იყო არ-ნათლად ნათელი, ფარდაგსა შემომდგომელი; |
| ებურა მოშლით პიროქრო, მე მივეც რიდე რომელი; | ებურა მოშლით პირ-ოქრო, მე მივეც რიდე რომელი; | |
| მითვე მწვანითა, უებრო, მიწოლით ტახტსა მჯდომელი, | მითვე მწვანითა უებრო მიწოლით ტახტსა მჯდომელი, | |
| ცრემლისა ღვარსა მოეცვა პირი, ელვათა მკრთომელი. | = | ცრემლისა ღვარსა მოეცვა პირი, ელვათა მკრთომელი. |
| ქვე წვა, ვით კლდისა ნაპრალსა ვეფხი პირგამეხებული, | <> | “ქვე წვა, ვით კლდისა ნაპრალსა ვეფხი პირ-გამეხებული, |
| არცა მზე ჰგვანდა, არც მთვარე, ხე ალვა, ედემს ხებული; | = | არცა მზე ჰგვანდა, არც მთვარე, ხე ალვა, ედემს ხებული; |
| ასმათმან დამსვა შორსგვარად გულსა მე ლახვარხებული; | <> | ასმათმან დამსვა შორს-გვარად გულსა მე ლახვარ-ხებული, |
| მერმე წამოჯდა წარბშერჭმით, გამწყრალი, გარისხებული. | მერმე წამოჯდა წარბ-შერჭმით, გამწყრალი, გარისხებული. | |
| = | ||
| მიბრძანა: «მიკვირს, რად მოხვე მშლელი პირისა მტკიცისა, | <> | “მიბრძანა: «მიკვირს, რად მოხვე მშლელი პირისა მტკიცისა, |
| გამწირავი და მუხთალი, შენ, გამტეხელი ფიცისა?! | გამწირავი და მუხთალი, შენ, გამტეხელი ფიცისა; | |
| მაგრა ნაცვალსა პატიჟსა მიგცემსო ზენა, მი-, ცისა!» | მაგრა ნაცვალსა პატიჟსა მიგცემსო ზენა, მი-, ცისა!“ | |
| ვჰკადრე: «რა გკადრო პასუხი მის ჩემგან მე უიცისა?» | = | ვჰკადრე: «რა გკადრო პასუხი მის ჩემგან მე უიცისა?» |
| ვთქვი: «პასუხსა ვერას გკადრებ, თუ არა ვსცნობ მე მართალსა: | <> | “ვთქვი: «პასუხსა ვერას გკადრებ, თუ არა ვსცნობ მე მართალსა: |
| რა შეგცოდე, რა მიქნია უცნობოსა, ფერნამკრთალსა?» | რა შეგცოდე, რა მიქნია უცნობოსა, ფერ-ნამკრთალსა?» | |
| კვლაცა მითხრა: «რას გეუბნო მტყუანსა და შენ მუხთალსა? | კვლაცა მითხრა: «რას გეუბნა მტყუანსა და შენ მუხთალსა? | |
| დიაცურად რად მოვღორდი? მე დაუწვავ ამით ალსა. | დიცურად რად მოვღორდი? მე დავუწვავ ამით ალსა! | |
| = | ||
| შენ არ იცი ხვარაზმშასი საქმროდ ჩემად მოყვანება?! | <> | «შენ არ იცი ხვარაზმშასი საქმროდ ჩემად მოყვანება?! |
| შენ ჯდომილ ხარ სავაზიროდ, შენი რთულა ამას ნება, | შენ ჯდომილხარ სავაზიროდ, შენი რთულა ამას ნება, | |
| შენ გასტეხე ფიცი ჩემი, სიმტკიცე და იგი მცნება, | = | შენ გასტეხე ფიცი ჩემი, სიმტკიცე და იგი მცნება, |
| ღმერთმან ქმნა და დაგირჩინა ცუდად შენი ხელოვნება! | <> | ღმერთმან ქმნას და დაგირჩინა ცუდად შენი ხელოვნება! |
| = | ||
| გახსოვს, ოდეს ჰაჲჰაჲ ზმიდი, ცრემლნი შენნი ველთა ჰბანდეს, | <> | «გახსოვს, ოდეს „ჰაის“ ზმიდი, ცრემლნი შენნი ველთა ჰბანდეს, |
| მკურნალნი და დასტაქარნი წამალსაყე მოგიტანდეს? | მკურნალნი და დასტაქარნი წამალსთა-ყე მოგიტანდეს? | |
| მამაცისა სიცრუესა, ნეტარ, სხვანი რამცა ჰგვანდეს! | მამაცისა სიცრუეთა ნეტარ, სხვანი რამცა ჰგვანდეს! | |
| რათგან დამთმე, მეცა დაგთმობ, ვინძი უფრო დაზიანდეს! | = | რათგან დამთმე, მეცა დაგთმობ, ვინძი უფრო დაზიანდეს! |
| ამას ვბრძანებ: ვინცა გინდა ეპატრონოს ინდოეთსა, | <> | «ამას ვბრძანებ: ვინცა გინდა ეპატრონოს ინდოეთსა, |
| ეგრეც მე მაქვს პატრონობა, უგზოს ვლიდენ, თუნდა გზეთსა! | ეგრეც მე მაქვს პატრონობა, უგზოდ ვჰლიდენ, თუნდა გზეთსა! | |
| ეგე აგრე არ იქმნების, წა, მომცთარ ხარ მოსაცეთსა, | ეგე აგრე არ იქმნების, წა, მომცთახარ მოსაცეთსა, | |
| აზრნი შენნი შენვე გგვანან, მტყუანსა და შენ აგეთსა! | აზრნი შენნი შენვე გგვანან მტყუანსა და შენ აგეთსა! | |
| = | ||
| ცოცხალ ვიყო, შენ ინდოეთს, ღმერთო, ხანი ვერა დაჰყო! | <> | «ცოცხალ ვიყო, შენ ინდოეთს, ღმერთო, ხანი ვერა დაჰყო; |
| თუ ეცადო დაყოფასა, ხორცთა შენთა სული გაჰყო! | = | თუ ეცადო დაყოფასა, ხორცთა შენთა სული გაჰყო! |
| სხვა ჩემებრი ვერა ჰპოვო, ცათამდისცა ხელი აჰყო!»“ | <> | სხვა ჩემებრი ვერა ჰპოვო, ცათამდისცა ხელი აჰყო!» |
| ესე სიტყვა დაასრულა, ყმა ატირდა, სულთქვნა, აჰყო. | ესე სიტყვა დაასრულა, ყმა ატირდა, სულთქნა, აჰ-ყო. | |
| = | ||
| თქვა: „რა მესმა ესე მისგან, მეიმედა მეტისმეტად, | <> | თქვა: „რა მესმა ესე მისგან, მეიმედა მეტის-მეტად, |
| კვლა მიეცა თვალთა ძალი მის ნათლისა ეგრე ჭვრეტად. | = | კვლა მიეცა თვალთა ძალი მის ნათლისა ეგრე ჭვრეტად. |
| აწ დავკარგე ; რად არ გიკვირს, რად ცოცხალ ვარ, რად ვარ რეტად? | <> | აწ დავკარგე; რად არ გიკვირს, რად ცოცხალვარ, რად ვარ რეტად? |
| ვაჲ, სოფელო უხანოო, რად ზი სისხლთა ჩემთა ხვრეტად?! | ვა, სოფელო უხანოო, რად ზი სისხლთა ჩემთა ხვრეტად?! | |
| = | ||
| შევხედენ, ვნახე სასთუნალ მუსაფი გაშლით მდებარე, | <> | “შევჰხედე, ვნახე სასთუნალ მუსაფი გაშლით მდებარე, |
| ავდეგ, ავიღე, ღმრთისა და მერმე მე მათი მქებარე, | ავიღე, ავდეგ, მე ღმრთისა და მერმე მათი მქებარე, | |
| ვჰკადრე, თუ: «მზეო, დაგიწვავ, ჩემიცა დაწვი მზე ბარე! | ვჰკადრე თუ: «მზეო, დაგიწვავ, ჩემიცა დაწვი მზე ბარე, | |
| რათგან არ მომკალ, პასუხი ერთაი გკადრო მე ბარე. | რათგან არ მომკალ, პასუხი ერთიღა გკადრო მე ბარე. | |
| = | ||
| რომე გკადრებ, ესე სიტყვა აწ თუ ცუდად ნალიქნია, | <> | «რომე გკადრებ, ესე სიტყვა აწ თუ ცუდად ნალიქნია, |
| ცამცა მრისხავს, მზისა შუქნი ყოლა ჩემთვის ნუ შუქნია! | ცამცა მრისხავს, მზისა შუქნი ყოლა ჩემთვის ნუ შუქნია»; | |
| თუ მაღირსებ გაკითხვასა, ავი არა არ მიქნია». | თუ მაღირსებ განკითხვასა, ავი არა არ მიქნია; | |
| მან მიბრძანა: «რაცა იცი, თქვიო», თავი დამიქნია. | = | მან მიბრძანა: «რაცა იცი, თქვიო», თავი დამიქნია. |
| კვლაცა ვჰკადრე: «მე თუ, მზეო, შენთვის ფიცი გამეტეხოს, | <> | “კვლაცა ვჰკადრე: «მე თუ, მზეო, შენთვის ფიცი გამეტეხოს, |
| ღმერთმან აწვე რისხვა მისი ზეცით ჩემთვის გაამეხოს! | = | ღმერთმან აწვე რისხვა მისი ზეცით ჩემთვის გაამეხოს! |
| ვისი გინდა უშენოსა პირი მემზოს, ტანი მეხოს, | <> | ვისი გინდა უშენოსა პირი მემზოს, ტანი მეხოს?! |
| მაშა მაშინ რაგვარ დავრჩე, რა ლახვარი გულსა მეხოს? | მაშა მაშინ რაგვარ დავრჩე, რა ლახვარი გულსა მეხოს! | |
| = | ||
| მე მეფეთა დარბაზს მიხმეს, შექმნეს დიდი ვაზირობა. | <> | “მე მეფეთა დარბაზს მიხმეს, შექმნეს დიდი ვაზირობა. |
| მათ წინასვე დაეპირა იმა ყმისა შენი ქმრობა. | = | მათ წინასვე დაეპირა იმა ყმისა შენი ქმრობა. |
| დამეშალა, ვერ დავშლიდი, დამრჩებოდა უმეცრობა; | დამეშალა, ვერ დავშლიდი, დამრჩებოდა უმეცრობა; | |
| თავსა უთხარ: «მიემოწმე, ჟამად გიჯობს გულმაგრობა». | <> | თავსა ვუთხარ, «მიემოწმე, ჟამად გიჯობს გულ-მაგრობა». |
| = | ||
| მემცა დაშლა ვითა ვჰკადრე, რათგან იგი ვერ მიმხვდარა! | <> | “მემცა დაშლა ვითა ვჰკადრე, რათგან იგი ვერ მიმხვდარა? |
| არ იცის, რომ ინდოეთი უპატრონოდ არ გამხდარა? | არ იცის, თუ ინდოეთი უპატრონოდ არ გამხდარა? | |
| ტარიელ არს მემამულე, სხვასა მართებს არად არა; | ტარიელ არს მემამულე, სხვასა ჰმართებს არად არა, | |
| ვის მოიყვანს, არა ვიცი, ანუ იგი ვინ მომცდარა? | = | ვის მოიყვანს, არა ვიცი, ანუ იგი ვინ მომცდარა? |
| ვთქვი: «ამითა ვეღარას ვიქ, ღონე სხვა რა მოვიგვარო»; | <> | “ვთქვი: «ამითა ვეღარას ვიქმ, ღონე სხვა რა მოვიგვარო»; |
| თავსა უთხარ: «ნუ მოგიცავ, გონებაო მრავალგვარო!» | თავსა ვუთხარ: «ნუ მოგიცავ, გონებაო მრავალ-გვარო! | |
| მედვა გული მხეცისაებრ, ათასჯერცა მინდორს ვარო, | = | მედვა გული მხეცისაებრ, ათასჯერცა მინდორს ვარო, |
| ვისმცა მივეც თავი შენი, შენვე რადმე არ წამგვარო?!» | <> | ვისმცა მივეც თავი შენი, შენვე რად მე არ წამგვარო?!» |
| = | ||
| სულთა ვჰყიდდი გულისათვის, კოშკი ამად გამებაზრა; | <> | “სულთა ვჰყიდდი გულისათვის, კოშკი ამად გამებაზრა; |
| იგი წვიმა და-რე-ნელდა, რომე პირველ ვარდი აზრა; | = | იგი წვიმა და-რე-ნელდა, რომე პირველ ვარდი აზრა; |
| ვნახე, ძოწსა მარგალიტი გარე ტურფად მოემაზრა. | ვნახე, ძოწსა მარგალიტი გარე ტურფად მოემაზრა. | |
| მიბრძანა, თუ: «ეგე საქმე |