ტარიელისაგან ხატაეთს წასლვა და დიდი ომი |
| 14:1 |
დილასა შევჯე‚ უბრძანე: «ჰკარით ბუკსა და ნობასა!»
სრულთა სპათასა ვერ გითხრობ არ შესასხდომლად მზობასა.
ლომმან მივმართე ხატაეთს‚ ვერვინ მიზრახავს ხრდლობასა‚
უგზოსა ვლიდეს ლაშქარნი‚ არ გაივლიდეს გზობასა. |
[421] |
| 14:2 |
დავაგდე ზღვარი ინდოთა‚ მევლო პაშტაი ხანია;
რამაზის კაცი მემთხვია‚ ვინ ხატაეთის ხანია‚
მან მითხრა მოციქულობა გულისა მოსაფხანია:
«ჩვენთა მგელთაცა დასჭამენ თქვენნი‚ ინდოთა‚ თხანია». |
[422] |
| 14:3 |
მე შემომძღვნეს რამაზისგან ძღვნად საჭურჭლე საშინელი‚
მითხრეს: «გკადრებს: «ნუ ამოგვწყვედ‚ არის შენგან არსაქმნელი‚
ზენაარი გამოგვიღე‚ მით გვაბია ყელსა წნელი‚
მოურბევლად მოგახსენნეთ თავნი‚ შვილნი‚ საქონელი. |
[423] |
| 14:4 |
რაცა შეგცოდეთ‚ შეგვინდვე‚ თვით ჩვენვე შეგვინანია;
თუ ღმრთულებრ შეგვიწყალებდეთ‚ აქა ნუ მოვლენ სპანია;
ქვეყანა ჩვენი არ ასწყდეს‚ რისხვით არ დაგვტყდენ ცანია:
შენ მოგცეთ ციხე-ქალაქი‚ მოგყვენ ცოტანი ყმანია!» |
[424] |
| 14:5 |
გვერდსა დავისხენ ვაზირნი‚ ვიუბნეთ‚ გავიზრახენით;
მითხრეს‚ თუ: «ხარო ყმაწვილი‚ ბერნი მით გკადრებთ‚ გლახ‚ ენით:
არიან მეტად მუხთალნი‚ – ჩვენ ერთხელ კვლაცა ვნახენით‚ –
არამცა მოგკლეს ღალატად‚ არამცა ვივაგლახენით! |
[425] |
| 14:6 |
ჩვენ ამას ვარჩევთ‚ წახვიდე კარგითა მართ მამაცითა‚
ლაშქარნი ახლოს გეკიდნენ‚ სცნობდენ ამბავსა კაცითა;
გულმართლად იყვნენ‚ მიენდვე‚ აფიცე ღმრთითა და ცითა‚
არ დაგმორჩილდენ‚ შერისხდი რისხვითა კვლადაკვლაცითა!» |
[426] |
| 14:7 |
მეკეთა ესე თათბირი‚ ვაზირთა ნავაზირები;
შევსთვალე: «რამაზ მეფეო‚ ვცან შენი დანაპირები;
სიკვდილსა გიჯობს სიცოცხლე‚ დაგვიდგამს ვერ ქვითკირები;
ლაშქართა დავყრი‚ ცოტათა წამოვალ‚ შენ კერძ ვირები». |
[427] |
| 14:8 |
მათ ლაშქართაგან სამასნი კარგნი მოყმენი‚ ქველანი‚
თანაწამომყვეს‚ წა-ცა-ვე‚ დავყარენ სპანი ყველანი‚
დავვედრე: «სადა მე მევლოს‚ ვლენით იგივე ველანი‚
ახლოს მომდევდით‚ მიშველეთ‚ გიხმობ‚ თუ მინდენ შველანი». |
[428] |
| 14:9 |
სამ დღე ვიარე‚ მემთხვია სხვა კაცი მისვე ხანისა.
კვლა ეძღვნა უცხო მრავალი შესამოსელი ტანისა‚
ებრძანა: «მწადსო სიახლე შენ ლაღისა და ჯანისა‚
რა შეგეყარო‚ მაშინ სცნა კვლა ძღვნობა ამისთანისა». |
[429] |
| 14:10 |
კვლაცა ეთქვა: «მართალია აზომ ჩემი მონახსენი‚
მე თვით წინამოგეგებვი‚ მესწრაფების ნახვა შენი».
მოვახსენე: «დია ღმერთო‚ ბრძანება ვქმენ მეცა თქვენი‚
ტკბილად ვნახოთ ერთმანერთი‚ ვიყვნეთ ვითა მამა-ძენი!» |
[430] |
| 14:11 |
მუნით წასრული ჩამოვხე ტევრისა რასმე კიდესა;
კვლა მოციქულნი მოვიდეს‚ სალამად არ დამრიდესა;
წინა ტურფათა ტაიჭთა ძღვნად ჩემთვის მოზიდვიდესა:
«შენსა ნახვასა მეფენი‚ – თქვეს‚ – მართლად ინატრიდესა». |
[431] |
| 14:12 |
მითხრეს: «მეფე მოგახსენებს‚ მეცა შენ კერძ ვიარები‚
სახლით ჩემით წამოსრული ხვალე ადრე შეგეყრები».
მოციქულნი დავაყენენ‚ ხარგა დავდგი‚ არ მაზრები‚
მეტად ამოდ უალერსე‚ ერთგან დაწვეს ვით მაყრები. |
[432] |
| 14:13 |
კარგი საქმე კაცსა ზედა აზომ თურე არ წახდების:
ერთი კაცი უკმო-რე-სწყდა‚ მოდგა‚ მალვით მეუბნების:
«დიდი მაცო თქვენი ვალი‚ ჩემგან ძნელად გარდიხდების‚
გაწირვა და დავიწყება ჩემგან თქვენი არ იქნების. |
[433] |
| 14:14 |
მე მამისა თქვენისაგან ვარ ცოტაი განაზარდი.
თქვენი მესმა საღალატო‚ საცნობელად გამოვვარდი;
მკვდარი მიმძიმ სანახავად ტანი მჭევრი‚ პირი ვარდი‚
ყველასავე მოგახსენებ‚ გამიგონე‚ დამიწყნარდი! |
[434] |
| 14:15 |
რომე ცუდად არ მოღორდე‚ ისი კაცნი გღალატობენ‚
ერთგან შენთვის დამალულნი სპანი ასჯერ ათასობენ;
კვლა სხვაგან გითქს სამი ბევრი‚ ასრე ფიცხლად მით გიხმობენ‚
აწვე თავსა არ ეწევი‚ ფათერაკსა შეგასწრობენ. |
[435] |
| 14:16 |
მეფე ცოტათა გეგებვის‚ ვის მჭვრეტნი ვერ გელევიან;
მალვით ჩაიცმენ აბჯარსა‚ მიენდო‚ მით გეთნევიან;
კვამლსა შეიქმან‚ ლაშქარნი ყოველგნით მოგეხვევიან.
რა ერთსა გცემდენ ათასნი‚ ეგრეცა მოგერევიან». |
[436] |
| 14:17 |
მას კაცსა ამოდ ვეუბნე და მადლსა გარდვიხდიდია:
«რომე არ მოვკვდე‚ შემოგზღო‚ შენ ამას ინატრიდია;
აწ ამხანაგთა არ გიგრძნან‚ წადი‚ მათ თანა მიდია‚
თუ დაგივიწყო‚ უთუოდ მემცა ვარ განაკიდია!» |
[437] |
| 14:18 |
არვის გავანდვე სულდგმულსა‚ დავმალე ვითა ჭორია.
რაცა იქმნების‚ იქმნების‚ ყოვლი თათბირი სწორია!
მაგრა სპათაკენ გავგზავნე კაცი‚ გზა თუცა შორია‚
შევსთვალე: «ფიცხლად წამოდით‚ მოგრაგნეთ მთა და გორია!» |
[438] |
| 14:19 |
მე დილასა მოციქულთა სიტყვა ტკბილი შეუთვალე:
«რამაზს ჰკადრეთ: მოგეგებვი‚ მოდი‚ მოვალ მეცა მალე».
ნახევარ დღე სხვა ვიარე‚ ჭირსა თავი არ ვაკრძალე, –
განგებაა‚ დღესცა მომკლავს‚ ქვემცა სადა დავიმალე?! |
[439] |
| 14:20 |
ქედსა რასმე გარდავადეგ‚ მინდორს მტვერი დავინახე;
ვთქვი‚ თუ: «მოვა რამაზ მეფე‚ ჩემთვის უდგამს თუცა მახე‚
ჩემი გაჰკვეთს ხორცსა მათსა ხრმალი ბასრი‚ შუბი ახე».
მაშინ უთხარ სპათა ჩემთა‚ სახე დიდი დაუსახე. |
[440] |
| 14:21 |
ვთქვი‚ თუ: «ძმანო‚ ისი კაცნი ჩვენ ღალატსა გვიდგებიან‚
მკლავთა თქვენთა სიმაგრენი ამისთვისმცა რად დალბიან?
ვინცა მოკვდეს მეფეთათვის‚ სულნი მათნი ზეცას რბიან.
აწ შევებნეთ ხატაელთა‚ ხრმალნი ცუდად რას გვაბიან!» |
[441] |
| 14:22 |
უბრძანე ჩაცმა აბჯრისა ლაღმან სიტყვითა ხაფითა;
დავეკაზმენით საომრად ჯაჭვითა‚ ჯავშან-ქაფითა‚
რაზმი დავაწყვე‚ მივმართე‚ წავე დიდითა სწრაფითა;
მას დღესა ჩემი მებრძოლი ჩემმანვე ხრმალმან დაფითა. |
[442] |
| 14:23 |
მივეახლენით‚ შეგვატყვეს მათ ტანსა აბჯარცმულობა;
კაცი მოვიდა‚ მომართვა მეფისა მოციქულობა;
ეთქვა‚ თუ: «ჟამად გვაჩნია ჩვენ თქვენი არორგულობა‚
აბჯრითა გხედავთ‚ შეგვქმნია აწ ამად გულნაკლულობა». |
[443] |
| 14:24 |
შევსთვალე‚ თუ: «მეცა ვიცი‚ რაცა ჩემთვის გაგიგია;
თქვენ რასაცა სთათბირობდით‚ არ იქმნების‚ არ‚ იგია!
ბრძანეთ‚ მოდით‚ შემებენით‚ ვითა წესი და რიგია!
მეცა თქვენად დასახოცლად ხრმალსა ხელი დამიგია». |
[444] |
| 14:25 |
რა მივიდა მოციქული‚ კვლამცა რადღა გამოგზავნეს!
კვამლი შექმნეს ლაშქართათვის‚ დამალული გაამჟღავნეს;
სამალავით გამოვიდეს‚ თავნი ორგნით აქარავნეს‚
შექმნეს რაზმი მრავალკეცი‚ თუცა‚ ღმერთო‚ ვერა მავნეს. |
[445] |
| 14:26 |
შუბი ვსთხოვე‚ ხელი ჩავყავ მუზარადის დასარქმელად;
საომარად ატეხილი ვიყავ მათად გამტეხელად;
ერთსა წავსწყდი უტევანსა‚ წავგრძელდი და წავე გრძელად.
მათ ურიცხვი რაზმი ეწყო‚ წყნარად დგეს და აუშლელად. |
[446] |
| 14:27 |
ახლოს მივე‚ შემომხედნეს‚ «შმაგიაო»‚ ესე თქვესა.
მუნ მივმართე მკლავმაგარმან‚ სად უფროსი ჯარი დგესა;
კაცს შუბი ვჰკარ‚ ცხენი დავეც‚ მართ ორნივე მიჰხდეს მზესა;
შუბი გატყდა‚ ხელი ჩავყავ: «ვაქებ‚ ხრმალო‚ ვინცა გლესა!» |
[447] |
| 14:28 |
შიგან ასრე გავერიე‚ გლონის ჯოგსა ვითა ქორი‚
კაცი კაცსა შემოვსტყორცი‚ ცხენ-კაცისა დავდგი გორი;
კაცი‚ ჩემგან განატყორცი‚ ბრუნავს ვითა ტანაჯორი‚
ერთობ სრულად ამოვსწყვიდე წინაკერძი რაზმი ორი. |
[448] |
| 14:29 |
ერთობილნი მომეხვივნეს‚ მგრგვლივ შეიქმნა ომი დიდი;
ვჰკრი რასაცა‚ ვერ დამიდგნის‚ სისხლსა მჩქეფრსა ამოვღვრიდი;
ცხენსა კაცი გაკვეთილი მანდიკურად გარდავჰკიდი.
სითცა ვიყვი‚ გამექციან‚ მათ შეჰქმნია ჩემი რიდი. |
[449] |
| 14:30 |
საღამოჟამ დაიზახნა ქედით მათმან დარაჯამან:
«ნუღარა სდგათ‚ წაედითო‚ კვლა მოგვხედნა რისხვით ცამან:
მოვა მტვერი საშინელი‚ შეგვაშინნა ამად ამან‚
ნუთუ სრულად ამოგვწყვიდნეს უთვალავმან‚ ბევრმან სპამან». |
[450] |
| 14:31 |
ჩემნი ლაშქარნი‚ რომელნი წამომეტანნეს მე არა‚
რა ეცნა წამოსრულ იყვნეს‚ ღამეწამორთვით ეარა;
ვერ დაიტევდა მინდორი და არე მთათა ეარა‚
გამოჩნდეს‚ სცემდეს ტაბლაკსა‚ ბუკმან ხმა გააზეარა. |
[451] |
| 14:32 |
იგი ნახეს‚ გასაქცევლად გაემართნეს‚ შევჰკივლენით;
ველნი‚ ჩვენგან ნაომარნი‚ ომითავე გარდავვლენით.
რამაზ მეფე ჩამოვაგდე‚ ერთმანერთსა გავეხრმლენით‚
მისნი სპანი ყველაკანი დავიპყრენით‚ არ მოვკლენით. |
[452] |
| 14:33 |
უკანანიცა ლაშქარნი მოესწრნეს მათ გაქცეულთა‚
დაუწყეს პყრობა‚ ჩამოყრა შეშინებულთა‚ ძლეულთა;
ძილისა მიხვდა ნაცვალი ძილმკრთალთა‚ ღამეთეულთა;
ტყვეთა მრთელთაცა არ აკლდა კვნესა‚ მართ ვითა სნეულთა. |
[453] |
| 14:34 |
მას ადგილსა ნაომარსა გარდავხედით მოსვენებად.
ხელსა ხრმლითა დავეკოდე‚ წყლულად მიჩნდა‚ არ ნაღებად;
ჩემნი სპანი მოვიდიან საჭვრეტლად და ჩემად ქებად‚
ვერ იტყვიან ვერმიმხვდარნი ქებასაცა მოხსენებად. |
[454] |
| 14:35 |
ერთსა კაცსა ეყოფოდეს‚ დიდებანი რომე მჭირდეს;
ზოგთა შორით დამლოციან‚ ზოგნი კოცნად გამიპირდეს;
რომელთაცა გავეზარდე‚ დიდებულნი ამიტირდეს‚
ჩემგან ხრმლითა განაკვეთნი ნახნეს‚ მეტად გაუკვირდეს. |
[455] |
| 14:36 |
გავგზავნენ ყოვლგან ლაშქარნი‚ ალაფი ავაღებინე‚
ერთობ სავსენი მოვიდეს‚ თავიცა ვალაღებინე;
სისხლსა მებრძოლთა ჩემთასა მინდორი შევაღებინე‚
არ ვჰბრძოლე‚ კარი ქალაქთა უომრად გავაღებინე. |
[456] |
| 14:37 |
რამაზს ვარქვი: «შემიგნია საქმე შენი სამუხთალე‚
აწ ეგრეცა შეპყრობილმან თავი გამოიმართალე‚
სიმაგრეთა ნუ ამაგრებ‚ ყველა ხელთა მომათვალე‚
თვარა შენი შეცოდება მემცა ზედა რად წავსთვალე?» |
[457] |
| 14:38 |
რამაზ მითხრა: «აღარ არის ამის მეტი ჩემი ღონე‚
ერთი ჩემი დიდებული მომეც‚ ზედა მაპატრონე‚
ციხოვანთა გაუგზავნო‚ საუბარი გამიგონე‚
ხელთა მოგცემ ყველაკასა‚ განაღამცა შენ გაქონე!» |
[458] |
| 14:39 |
მივეც ერთი დიდებული‚ თანა სპანი წავატანენ‚
ციხოვანნი ერთობილნი ჩემს წინაშე მოვიყვანენ‚
ხელთა მომცნეს სიმაგრენი‚ ომნი ასრე შევანანენ‚
საჭურჭლენი სიმრავლითა რასმცა ვითა დავაგვანენ! |
[459] |
| 14:40 |
მაშინღა შევე ხატაეთს მოვლად და მოსათვალავად;
კლიტენი საჭურჭლეთანი მომართვნეს დაუმალავად;
ქვეყანა ჩავსხი‚ უბრძანე: «იყვენით თქვენ უკრძალავად‚
მზემან არ დაგწვენ‚ იცოდით‚ დაგყარენ გაუგვალავად». |
[460] |
| 14:41 |
საჭურჭლენი გარდავნახენ თავის-თავის‚ კიდისკიდე;
უცხოფერთა საჭურჭლეთა‚ დავშვრები‚ თუ მოვსთვალვიდე;
ერთგან ვნახენ საკვირველი ყაბაჩა და ერთი რიდე‚
თუმცა ნახენ‚ სახელისა ცოდნასაცა ინატრიდე! |
[461] |
| 14:42 |
ვერა შევიგენ‚ რა იყო ანუ ნაქმარი რაულად!
ვისცა უჩვენი‚ უკვირდის‚ ღმრთისაგან თქვის სასწაულად;
არცა ლარულად ჰგდებოდა მას ქსელი‚ არ ორხაულად;
სიმტკიცე ჰგვანდა ნაჭედსა‚ ვთქვი ცეცხლთა შენართაულად. |
[462] |
| 14:43 |
იგი საძღვნოდ მისად დავსხენ‚ ვისი შუქი მანათობდა;
მეფისათვის დავარჩიე‚ საარმაღნოდ რაცა სჯობდა:
ჯორ-აქლემი ათჯერ ასი‚ – ყველაკაი წვივმაგრობდა‚ –
ატვირთული გაუგზავნე‚ ამბავსამცა კარგსა სცნობდა“. |
[463] |
