წიგნი ტარიელისა საყვარელსა თანა მიწერილი |
| 18:1 |
მიუწერე: «მზეო‚ შუქი შენი‚ შენგან მონაფენი‚
გულსა მეცა‚ გამიცუდდეს სიჩაუქე-სიალფენი;
ხელმან შენნი გავიცადენ სინატიფე-სიტურფენი‚
სულთა ნაცვლად სამსახურნი რამცა ვითა გიმუქფენი?! |
[504] |
| 18:2 |
მაშინ‚ ოდეს დამარჩინე‚ სულთა სრულად არ გამყარე‚
აწცა ჩემთვის ესე ჟამი მასვე ჟამსა დავადარე;
სამხრე შენი მომივიდა‚ შემოვიბი მკლავსა გარე‚
რომე მართებს სიხარული‚ ეგზომიმცა რა ვიხარე?! |
[505] |
| 18:3 |
განაღამცა ვიწინაშე‚ აჰა რიდე‚ რომე მთხოვე;
ყაბაჩაცა ასეთივე‚ ამისებრი ვერა ვპოვე;
დაბნედილსა ნუ დამაგდებ‚ მიშველე რა‚ მარგე‚ მოვე;
სოფელს მყოფსა უშენოსა კაცსა ვისმცა შევეპოვე!» |
[506] |
| 18:4 |
ქალი ადგა‚ გამეყარა. დავწევ‚ ამოდ დამეძინა‚
მაგრა შევკრთი‚ საყვარელი ჩემი ვნახე ძილსა შინა;
გამეღვიძა‚ აღარა მყვა‚ სულდგმულობა მომეწყინა‚
ღამე ასრე გავათენე‚ მისი ხმაცა არ მესმინა. |
[507] |
| 18:5 |
დილასა ადრე სრას მიხმეს‚ დღე რა ქმნა მწუხრმან ჟამითა;
ავდეგ‚ ვცნა მათი ამბავი‚ წასლვა ვქმენ მითვე წამითა;
ვნახე‚ ორნივე ერთგან სხდეს ხასითა ოდენ სამითა;
რა მივე‚ მითხრეს დაჯდომა‚ წინაშე დავჯე სკამითა. |
[508] |
| 18:6 |
გვიბრძანეს‚ თუ: «ღმერთმან ასრე დაგვაბერნა‚ და-ცა-გვლია;
ჟამი გვახლავს სიბერისა‚ სიყმაწვილე გარდგვივლია;
ყმა არ მოგვცა‚ ქალი გვივის‚ ვისგან შუქი არ გვაკლია‚
ყმისა არსმა არა გვგავა‚ ამად ზედა წაგვითვლია. |
[509] |
| 18:7 |
აწ ქალისა ჩვენისათვის ქმარი გვინდა სად მოვნახოთ‚
რომე მივსცეთ ტახტი ჩვენი‚ სახედ ჩვენად გამოვსახოთ‚
სამეფოსა ვაპატრონოთ‚ სახელმწიფო შევანახოთ‚
არ ამოვსწყდეთ‚ მტერთა ჩვენთა ხრმალი ჩვენთვის არ ვამახოთ». |
[510] |
| 18:8 |
ვთქვით: «თქვენი ძისა არასმა გულსა ვით მიეფარების‚
მაგრა კმა ჩვენად იმედად‚ ვინ მზესა დაედარების;
ვისცა სთხოვთ შვილსა სასიძოდ‚ მას დიდად გაეხარების‚
სხვამცა რა გკადრეთ! თვით იცით‚ მაგას რა მოეგვარების». |
[511] |
| 18:9 |
დავიწყეთ რჩევა საქმისა‚ გული მიც‚ თუცა მელია;
ვთქვი: «ჩემგან დაშლა ამისი არ ითქმის‚ არსათქმელია!»
მეფემან ბრძანა: «ხვარაზმშა‚ ხელმწიფე ხვარაზმელია‚
თუ მოგვცემს შვილსა საჩვენოდ‚ მისებრი არრომელია». |
[512] |
| 18:10 |
რომე პირველვე დაესკვნა‚ მათ ესე შეეტყვებოდა;
ერთმანერთსაცა უჭვრეტდეს‚ სიტყვაცა აგრე სწბებოდა.
ჩემგან დაშლისა კადრება მართ ამბვად არ ეგებოდა‚
ოდენ დავმიწდი‚ დავნაცრდი‚ გული მი და მო კრთებოდა. |
[513] |
| 18:11 |
დედოფალმან თქვა: «ხვარაზმშა მეფეა მორჭმით მჯდომელი‚
მათსამცა შვილსა სასიძოდ ჩვენთვის სხვა სჯობდა რომელი!»
შეცილებამცა ვინ ჰკადრა‚ რათგან თვით იყო მნდომელი!
მოწმობა დავრთე‚ დაესკვნა დღე ჩემი სულთამხდომელი. |
[514] |
| 18:12 |
გაგზავნეს კაცი ხვარაზმშას წინა შვილისა მთხოელი;
შესთვალეს: «გახდა უმკვიდროდ სამეფო ჩვენი ყოელი:
არს ერთი ქალი საძეო‚ არ კიდეგასათხოელი‚
თუ მოგვცემ შვილსა სამისოდ‚ სხვასა ნუღარას მოელი». |
[515] |
| 18:13 |
კაცი მოვიდა‚ აევსო ჯუბაჩითა და რიდითა‚
გახარებოდა ხვარაზმშას სიხარულითა დიდითა;
ებრძანა: «მოგვხვდა ღმრთისაგან‚ ჩვენ რომე ვინატრიდითა!
თვით მაგისებრსა შვილსამცა ჩვენ ხელსა რასა ვხდიდითა!» |
[516] |
| 18:14 |
კვლა გაგზავნნეს სხვანი კაცნი სასიძოსა მოყვანებად‚
დავედრეს‚ თუ: «ნუ აყოვნებთ‚ მოდით ჩვენად ნაბრძანებად».
მე მაშვრალი‚ ნაბურთალი საწოლს შევე მოსვენებად‚
გულსა სევდა შემეყარა‚ ვიწყე ჭირთა მოპოვნებად. |
[517] |
| 18:15 |
მეტმან სევდამან მიმწურა გულსა დაცემად დანისად.
ასმათის მონა შემოდგა‚ მე ვჯე ლაღი და ჯანი სად‚
წიგნი მომართვა‚ ეწერა: «ვინ სჩან ალვისა ტანისად‚
ადრე მოდიო‚ გიბრძანებს‚ დაუყოვნებლად ხანისად». |
[518] |
| 18:16 |
შევჯე‚ წავე‚ ბაღჩას მივე. ვითა სცნობდე ლხინთა ზომით!
ბაღჩა შევვლე‚ კოშკი დამხვდა‚ ასმათ ვნახე ძირსა დგომით;
ვნახე‚ ვსჭვრეტდი ნატირებად‚ ცრემლი აჩნდა ღაწვთა წთომით‚
დამიმძიმდა‚ არა ვჰკითხე‚ ჩემი სჭირდა მისლვა ნდომით. |
[519] |
| 18:17 |
იგი ვნახე დაღრეჯილი‚ ესე მეტად დამიმძიმდა.
ვითა წინას შემომცინის‚ აღარ ეგრე გამიღიმდა.
ყოლა სიტყვა არ მომიგო‚ ოდენ ცრემლთა გარდმოსწვიმდა‚
ამით უფრო დამაწყლულა‚ არა წყლულთა მიაქიმდა. |
[520] |
| 18:18 |
ჩემნი ერთნი გონებანი მეტად შორად გამიკიდნა‚
შინა კოშკად შემიყვანა‚ ფარდაგსაცა ამიზიდნა.
შევე‚ ვნახე იგი მთვარე; ჭირმან ყოვლმან უკუმრიდნა‚
გულსა შუქნი შემომადგნა‚ მაგრა გული არ დამიდნა. |
[521] |
| 18:19 |
იყო არნათლად ნათელი‚ ფარდაგსა შემომდგომელი;
ებურა მოშლით პიროქრო‚ მე მივეც რიდე რომელი;
მითვე მწვანითა‚ უებრო‚ მიწოლით ტახტსა მჯდომელი‚
ცრემლისა ღვარსა მოეცვა პირი‚ ელვათა მკრთომელი. |
[522] |
| 18:20 |
ქვე წვა‚ ვით კლდისა ნაპრალსა ვეფხი პირგამეხებული‚
არცა მზე ჰგვანდა‚ არც მთვარე‚ ხე ალვა‚ ედემს ხებული;
ასმათმან დამსვა შორსგვარად გულსა მე ლახვარხებული;
მერმე წამოჯდა წარბშერჭმით‚ გამწყრალი‚ გარისხებული. |
[523] |
| 18:21 |
მიბრძანა: «მიკვირს‚ რად მოხვე მშლელი პირისა მტკიცისა‚
გამწირავი და მუხთალი‚ შენ‚ გამტეხელი ფიცისა?!
მაგრა ნაცვალსა პატიჟსა მიგცემსო ზენა‚ მი-‚ ცისა!»
ვჰკადრე: «რა გკადრო პასუხი მის ჩემგან მე უიცისა?» |
[524] |
| 18:22 |
ვთქვი: «პასუხსა ვერას გკადრებ‚ თუ არა ვსცნობ მე მართალსა:
რა შეგცოდე‚ რა მიქნია უცნობოსა‚ ფერნამკრთალსა?»
კვლაცა მითხრა: «რას გეუბნო მტყუანსა და შენ მუხთალსა?
დიაცურად რად მოვღორდი? მე დაუწვავ ამით ალსა. |
[525] |
| 18:23 |
შენ არ იცი ხვარაზმშასი საქმროდ ჩემად მოყვანება?!
შენ ჯდომილ ხარ სავაზიროდ‚ შენი რთულა ამას ნება‚
შენ გასტეხე ფიცი ჩემი‚ სიმტკიცე და იგი მცნება‚
ღმერთმან ქმნა და დაგირჩინა ცუდად შენი ხელოვნება! |
[526] |
| 18:24 |
გახსოვს‚ ოდეს ჰაჲჰაჲზმიდი‚ ცრემლნი შენნი ველთა ჰბანდეს‚
მკურნალნი და დასტაქარნი წამალსაყე მოგიტანდეს?
მამაცისა სიცრუესა‚ ნეტარ‚ სხვანი რამცა ჰგვანდეს!
რათგან დამთმე‚ მეცა დაგთმობ‚ ვინძი უფრო დაზიანდეს! |
[527] |
| 18:25 |
ამას ვბრძანებ: ვინცა გინდა ეპატრონოს ინდოეთსა‚
ეგრეც მე მაქვს პატრონობა‚ უგზოს ვლიდენ‚ თუნდა გზეთსა!
ეგე აგრე არ იქმნების‚ წა‚ მომცთარ ხარ მოსაცეთსა‚
აზრნი შენნი შენვე გგვანან‚ მტყუანსა და შენ აგეთსა! |
[528] |
| 18:26 |
ცოცხალ ვიყო‚ შენ ინდოეთს‚ ღმერთო‚ ხანი ვერა დაჰყო!
თუ ეცადო დაყოფასა‚ ხორცთა შენთა სული გაჰყო!
სხვა ჩემებრი ვერა ჰპოვო‚ ცათამდისცა ხელი აჰყო!»“
ესე სიტყვა დაასრულა‚ ყმა ატირდა‚ სულთქვნა‚ აჰყო. |
[529] |
| 18:27 |
თქვა: „რა მესმა ესე მისგან‚ მეიმედა მეტისმეტად‚
კვლა მიეცა თვალთა ძალი მის ნათლისა ეგრე ჭვრეტად.
აწ დავკარგე ; რად არ გიკვირს‚ რად ცოცხალ ვარ‚ რად ვარ რეტად?
ვაჲ‚ სოფელო უხანოო‚ რად ზი სისხლთა ჩემთა ხვრეტად?! |
[530] |
| 18:28 |
შევხედენ‚ ვნახე სასთუნალ მუსაფი გაშლით მდებარე‚
ავდეგ‚ ავიღე‚ ღმრთისა და მერმე მე მათი მქებარე‚
ვჰკადრე‚ თუ: «მზეო‚ დაგიწვავ‚ ჩემიცა დაწვი მზე ბარე!
რათგან არ მომკალ‚ პასუხი ერთაი გკადრო მე ბარე. |
[531] |
| 18:29 |
რომე გკადრებ‚ ესე სიტყვა აწ თუ ცუდად ნალიქნია‚
ცამცა მრისხავს‚ მზისა შუქნი ყოლა ჩემთვის ნუ შუქნია!
თუ მაღირსებ გაკითხვასა‚ ავი არა არ მიქნია».
მან მიბრძანა: «რაცა იცი‚ თქვიო»‚ თავი დამიქნია. |
[532] |
| 18:30 |
კვლაცა ვჰკადრე: «მე თუ‚ მზეო‚ შენთვის ფიცი გამეტეხოს‚
ღმერთმან აწვე რისხვა მისი ზეცით ჩემთვის გაამეხოს!
ვისი გინდა უშენოსა პირი მემზოს‚ ტანი მეხოს‚
მაშა მაშინ რაგვარ დავრჩე‚ რა ლახვარი გულსა მეხოს? |
[533] |
| 18:31 |
მე მეფეთა დარბაზს მიხმეს‚ შექმნეს დიდი ვაზირობა.
მათ წინასვე დაეპირა იმა ყმისა შენი ქმრობა.
დამეშალა‚ ვერ დავშლიდი‚ დამრჩებოდა უმეცრობა;
თავსა უთხარ: «მიემოწმე‚ ჟამად გიჯობს გულმაგრობა». |
[534] |
| 18:32 |
მემცა დაშლა ვითა ვჰკადრე‚ რათგან იგი ვერ მიმხვდარა!
არ იცის‚ რომ ინდოეთი უპატრონოდ არ გამხდარა?
ტარიელ არს მემამულე‚ სხვასა მართებს არად არა;
ვის მოიყვანს‚ არა ვიცი‚ ანუ იგი ვინ მომცდარა? |
[535] |
| 18:33 |
ვთქვი: «ამითა ვეღარას ვიქ‚ ღონე სხვა რა მოვიგვარო»;
თავსა უთხარ: «ნუ მოგიცავ‚ გონებაო მრავალგვარო!»
მედვა გული მხეცისაებრ‚ ათასჯერცა მინდორს ვარო‚
ვისმცა მივეც თავი შენი‚ შენვე რადმე არ წამგვარო?!» |
[536] |
| 18:34 |
სულთა ვჰყიდდი გულისათვის‚ კოშკი ამად გამებაზრა;
იგი წვიმა და-რე-ნელდა‚ რომე პირველ ვარდი აზრა;
ვნახე‚ ძოწსა მარგალიტი გარე ტურფად მოემაზრა.
მიბრძანა‚ თუ: «ეგე საქმე მემცა მართლად რად მეაზრა?! |
[537] |
| 18:35 |
არ დავიჯერებ მე შენსა ღალატსა‚ ორგულობასა‚
უარის ქმნასა ღმრთისასა‚ ამისთვის – არმადლობასა;
იაჯდი თავსა ჩემსა და მორჭმით ინდოეთს ფლობასა!
მე და შენ დავსხდეთ ხელმწიფედ‚ სჯობს ყოვლსა სიძესძლობასა». |
[538] |
| 18:36 |
მოლმობიერდა‚ მომიტკბა გამწყრალი‚ გამქისებული‚
ანუ მზე იყო ქვეყანად‚ ან მთვარე პირგავსებული;
ახლოს დამისვა‚ მაღირსა აქამდის არღირსებული;
მეუბნებოდა‚ დამივსო ცეცხლი ამითა გზებული. |
[539] |
| 18:37 |
მიბრძანა‚ თუ: «გონიერი ხამს არასდროს არ აჩქარდეს‚
რაცა სჯობდეს‚ მოაგვაროს‚ საწუთროსა დაუწყნარდეს;
თუ სასიძო არ მოუშვა‚ ვაჲ თუ მეფე გაგიმწარდეს‚
შენ და იგი წაიკიდნეთ‚ ინდოეთი გარდაქარდეს! |
[540] |
| 18:38 |
კვლა თუ სიძე შემოუშვა‚ მე შემირთოს‚ იყოს ასდენ‚
ერთმანერთსა გავეყარნეთ‚ ძოწეულნი გაგვიფლასდენ‚
მათ მორჭმულთა მოივლინონ‚ ჩვენ პატიჟნი გაგვიასდენ‚
ესე ამბვად არ ეგების‚ რომე სპარსნი გაგვიხასდენ». |
[541] |
| 18:39 |
მე ვჰკადრე: «ღმერთმან აშოროს მის ყმისა შენი ქმარობა!
რა შემოვიდენ ინდოეთს‚ შევიგნა მათი მარობა‚
უჩვენო ჩემი ძალ-გული და ჩემი მეომარობა:
ასრე დავხოცნე‚ შეეძლოს აღარას არ სახმარობა!» |
[542] |
| 18:40 |
მიბრძანა‚ თუ: «ხამს დიაცი დიაცურად‚ საქმედედლად‚
დიდსა სისხლსა ვერ შეგაქნევ‚ ვერ ვიქმნები შუა კედლად:
რა მოვიდეს‚ სიძე მოკალ მისთა სპათა აუწყვედლად!
ქმნა მართლისა სამართლისა ხესა შეიქმს ხმელსა ნედლად. |
[543] |
| 18:41 |
ასრე ქმენ‚ ჩემო ლომო და მჯობო ყოველთა გმირთაო‚
მიპარვით მოკალ სასიძო‚ ლაშქართა ნუ მოირთაო‚
მისთა სპათაცა ნუ დაჰხოც‚ ზროხათა‚ ვითა ვირთაო‚ –
დიადი სისხლი უბრალო კაცმანმცა ვით იტვირთაო? |
[544] |
| 18:42 |
იგი რა მოჰკლა‚ ეუბნე პატრონსა‚ ჩემსა მამასა‚
ჰკადრე‚ თუ: «სპარსთა ვერა ვიქ ინდოეთისა ჭამასა‚
ჩემია მკვიდრი მამული‚ არ მივსცემ არცა დრამასა‚
არ დამეხსნები‚ გაგიხდი ქალაქსა ვითა ტრამასა!» |
[545] |
| 18:43 |
ჩემი ყოლა ნურა გინდა სიყვარული‚ ნუცა ნდომა‚
ამით უფრო მოგეცემის სამართლისა შენ მოხდომა;
ქმნას მეფემან ყელმოტეხით შემოხვეწა‚ შემოკვდომა‚
ხელთა მოგცემს თავსა ჩემსა‚ შეგვფერობდეს ერთგან სხდომა». |
[546] |
| 18:44 |
ესე მეტად მომეწონა თათბირი და გამორჩევა‚
ჩემთა მტერთა დავაცადე დასახოცლად ხრმლისა ქნევა;
მერმე ავდეგ წამოსავლად‚ მან დამიწყო ქვე-ქვე წვევა‚
მწადდა‚ მაგრა ვერ შევმართე შეჭიდება‚ შემოხვევა. |
[547] |
| 18:45 |
ხანი დავყავ‚ გავეყარე‚ მაგრა გავხე ვითა ხელი.
ასმათ წინა ჩამომიძღვა‚ ჩამდიოდა ცრემლი ცხელი.
ჭირი ბევრჯელ ვიათასე‚ ლხინი ჩემი ვაერთხელი‚
მერმე წასლვა არა მწადდა‚ ამად მივალ არფიცხელი“. |
[548] |
