ფრიდონისაგან ნესტან-დარეჯანის ამბვის მბობა |
| 23:1 |
დღესა ერთსა მე და ფრიდონ ნადირობას გამოვედით‚
ზღვასა ზედა წაწურვილსა ქედსა რასმე გარდავდეგით;
ფრიდონ მითხრა: «გითხრობ რასმე‚ – ვთამაშობდით‚ ცხენსა ვსხედით‚–
ერთი რამე საკვირველი მე ვნახეო ამა ქედით». |
[623] |
| 23:2 |
მე ვჰკითხევდი‚ ფრიდონ მეტყვის მართ ამბავსა ესოდენსა:
«დღე ერთ მწადდა ნადირობა‚ შევჯე ამა ჩემსა ცხენსა‚ –
ზღვათა შიგან იხვსა ჰგავს და ხმელთა ზედა შავარდენსა‚ –
აქა ვდეგ და თვალს უგებდი ქორსა‚ იქით განაფრენსა. |
[624] |
| 23:3 |
ზოგჯერ ზღვითკე მივიხედნი‚ წავსდგომოდი ამა გორსა;
ზღვასა შიგან ცოტა რამე დავინახე‚ თუცა შორსა‚
ეგრე ფიცხლა სიარული არას ძალუც მისსა სწორსა;
ვერად ვიცან‚ გონებასა გავეკვირვე ამად ორსა. |
[625] |
| 23:4 |
ვთქვი: «რა არის‚ რას ვამსგავსო‚ მფრინველია ანუ მხეცი?»
ნავი იყო‚ გარ ეფარა სამოსელი მრავალკეცი;
წინა კაცნი მოზიდვიდეს; თვალი ამად დავაცეცი‚
მთვარე უჯდა კიდობანსა‚ ცა მეშვიდე მასმცა ვეცი. |
[626] |
| 23:5 |
ამოძვრეს ორნი მონანი‚ შავნი მართ ვითა ფისანი.
ქალი გარდმოსვეს‚ სისხონი ვნახენ მისისა თმისანი.
მას რომე ელვა ჰკრთებოდა‚ ფერნიმცა ჰგვანდეს რისანი!
მან გაანათლა ქვეყანა‚ გაცუდდეს შუქნი მზისანი! |
[627] |
| 23:6 |
სიხარულმან ამაჩქარა‚ ამათრთოლა‚ და-ცა-მლეწა‚
იგი ვარდი შემიყვარდა‚ რომე თოვლსა არ ეხეწა;
დავაპირე შეტევება‚ ვთქვი: «წავიდე მათკე მე‚ წა-‚
ჩემსა შავსა სულიერი რამცა ვითა გარდეხვეწა!» |
[628] |
| 23:7 |
ცხენი გავქუსლე‚ იქმოდა შამბი ხმასა და ხრიალსა‚
ვეღარ მიუსწარ‚ გამესწრნეს‚ რაზომცა ვსცემდი წრტიალსა.
ზღვის პირსა მივე‚ შევხედენ‚ ჩნდა ოდენ მზისა ტიალსა‚
გამშორვებოდეს‚ წამსლვოდეს‚ ამისთვის დავეწვი ალსა». |
[629] |
| 23:8 |
ესე მესმა ფრიდონისგან‚ მომემატა ცეცხლთა სიცხე‚
ცხენისაგან გარდავიჭერ‚ თავი სრულად გავიკიცხე‚
ჩემთა ღაწვთა დანადენი მე ჩემივე სისხლი ვიცხე.
უთხარ: «მომკალ‚ უჩემოსა ენახამცა ვისცა ის ხე?!» |
[630] |
| 23:9 |
ესე ჩემგან გაუკვირდა‚ ფრიდონს უცხოდ ეუცხოვა‚
მაგრა მეტად შევებრალე‚ ტირილითა მესათნოვა;
თვალთათ ვითა მარგალიტი ცრემლი ცხელი გარდმოთოვა‚
ვითა შვილი დამადუმა‚ მემუდარა‚ შემეპოვა. |
[631] |
| 23:10 |
«ვაგლახ მეო‚ რა გიამბე ფათერაკად‚ მცთარმან‚ შმაგად!»
მოვახსენე: «ნურა გაგვა‚ ნუ ინავღლი მაგას მაგად!
იგი მთვარე ჩემი იყო‚ მით მედების ცეცხლი მდაგად;
აწ გიამბობ‚ რათგან თავი გინდა ჩემად ამხანაგად». |
[632] |
| 23:11 |
ფრიდონს უთხარ ყველაკაი‚ ჩემი თავსა გარდასრული.
მან მითხრა‚ თუ: «რას ვიტყოდი მოცთომილი‚ გაბასრული!
შენ‚ მაღალი ინდოთ მეფე‚ ჩემსა რადმე ხარ მოსრული‚
სახელმწიფო საჯდომი და ტახტი გმართებს‚ სრაცა სრული». |
[633] |
| 23:12 |
კვლაცა მითხრა: «ვისცა ღმერთი საროს მორჩსა ტანად უხებს‚
მას ლახვარსა მოაშორვებს‚ თუცა პირველ გულსა უხებს‚
იგი მოგვცემს წყალობასა მისსა‚ ზეცით მოგვიქუხებს‚
ჭირსა ლხინად შეგვიცვალებს‚ არაოდეს შეგვაწუხებს». |
[634] |
| 23:13 |
წამოვედით ნატირებნი‚ სრას დავსხედით თავისწინა;
ფრიდონს უთხარ: «ჩემი შემწე შენგან კიდე არავინ-ა‚
ვითა ღმერთმან შენი მსგავსი სოფლად არა მოავლინა‚
მაშა‚ რათგან შეგემეცნე‚ ამის მეტი რად რა მინა? |
[635] |
| 23:14 |
არ ავი გესვა მოყვარე‚ ჟამი თუ მომხვდეს ჟამისად‚
ენა‚ გონება მახმარე გამოსარჩევლად ამისად:
რა მოვაგვარო‚ რა მიჯობს სალხენლად ჩემად და მისად?
თუ ვერას ვარგებ‚ ვიქმნები ვერდამყოფელად წამისად». |
[636] |
| 23:15 |
მან მითხრა: «ბედი ღმრთისაგან მიჯობსღა ამას რომელი?
მოსრულ ხარ ჩემად წყალობად მეფე ინდოეთს მჯდომელი;
მემცა რად ვიყავ ამისთვის მადლისა რასმე მნდომელი?
ერთი ვარ მონა მონებად წინაშე თქვენსა მდგომელი. |
[637] |
| 23:16 |
ესე ქალაქი გზა არის ნავთა‚ ყოველგნით მავალთა‚
შემომკრებელი ამბავთა უცხოთა რათმე მრავალთა;
აქა მოგესმის წამალი‚ შენ რომე დაუწვავ ალთა.
ნუთუ ქმნას ღმერთმან გარდახდა ამაგა ჭირთა და ვალთა! |
[638] |
| 23:17 |
ჩვენ გავგზავნნეთ მენავენი‚ რომელთაცა კვლა უვლია‚
მოგვინახონ იგი მთვარე‚ ვისთვის ჭირი არ გვაკლია;
მუნამდისცა მოიჭირვე‚ – გონებამან არ დაგლია.
ყოლა ჭირი არ ეგების‚ თუმცა ლხინმან არ დასძლია». |
[639] |
| 23:18 |
კაცნი იხმნა მასვე წამსა‚ ესე საქმე დავიურვეთ‚
უბრძანა‚ თუ: «ნავებითა წადით‚ ზღვა-ზღვა მოიცურვეთ‚
მოგვინახეთ‚ საყვარელსა მისსა მისთვის მოასურვეთ;
თავთა ჭირი უათასეთ‚ რადმც უშვიდეთ‚ რადმცა ურვეთ?» |
[640] |
| 23:19 |
აჩინნა კაცნი‚ სადაცა სადგურნი ნავთა სჩენოდეს‚
უბრძანა: «ძებნეთ ყოველგან‚ რაცა ვის მისი გსმენოდეს».
მოლოდნა მიჩნდა სალხინოდ‚ პატიჟნი მო-რე-მლხენოდეს.
უმისოდ ლხინი მინახავს‚ ამა დღისათვის მრცხვენოდეს! |
[641] |
| 23:20 |
ფრიდონ საჯდომნი დამიდგნა ადგილსა საპატრონოსა‚
მითხრა‚ თუ: «მცთარ ვარ აქამდის‚ ვერ მივხვდი გასაგონოსა:
ხარ დიდი მეფე ინდოთა‚ რა ვით ვინ მოგაწონოსა!
ვინ არის კაცი‚ რომელმან თავი არ დაგამონოსა?!» |
[642] |
| 23:21 |
რას ვაგრძელებდე! მოვიდეს ყოვლგნით ამბვისა მცნობელნი‚
ცუდნი და ცუდთა ადგილთა თავისა დამაშრობელნი‚
ვერა ვერ ეცნა‚ ვერ იყვნეს ვერას ამბვისა მბობელნი‚
მე უფრო მდინდეს თვალთაგან კვლა ცრემლნი შეუშრობელნი. |
[643] |
| 23:22 |
მე ფრიდონს უთხარ: «ესე დღე ვითა მესაზაროების‚
ამისად მოწმად ღმერთი მყავს‚ სათქმელად მეუცხოების;
უშენოდ მყოფსა ღამე და დღეცა მესაღამოების‚
დახსნილ ვარ ლხინსა ყოველსა‚ მით გული ჭირსა მოების. |
[644] |
| 23:23 |
მაშა მე მისსა ამბავსა რათგან აღარას მოველი‚
ვეღარ ვიქმნები‚ გამიშვი‚ ვარ ფარმანისა მთხოველი!»
ფრიდონს რა ესმა‚ ატირდა‚ სისხლითა მოერწყო ველი;
მითხრა‚ თუ: «ძმაო‚ დღესითგან ცუდ ჩემი ლხინი ყოველი!» |
[645] |
| 23:24 |
თუცა დია მოიჭირვეს‚ ვერცა ეგრე დამიჭირეს;
მისთა სპათა მუხლმოყრილთა თავი მათი ჩემკერძ ირეს‚
მეხვეოდეს‚ მაკოცებდეს‚ ატირდეს და ამატირეს:
«ნუ წახვალო‚ დაგაწამოთ‚ სიცოცხლეა ჩვენი ვირეს!» |
[646] |
| 23:25 |
ეგრე უთხარ: «თქვენი გაყრა მეცა დია მეძნელების‚
მაგრა ლხინი უმისოსა ჩემგან ძნელად გაიძლების;
ჩემსა ტყვესა ვერ გავსწირავ‚ თქვენცა დია გებრალების‚
ნუვინ მიშლით‚ არ დავდგები‚ არცა ვისგან დამეშლების». |
[647] |
| 23:26 |
მერმე ფრიდონ მოიყვანა‚ მიძღვნა ესე ჩემი ცხენი‚
მითხრა: «ხედავ პირი მზისა‚ თქვენ‚ საროსა‚ ეგეც ხენი‚
ვიცი‚ მეტი არა გინდა‚ ძღვენნი რადმცა გავკიცხენი?
თვით ამანვე მოგაწონნეს სახედრობა-სიფიცხენი». |
[648] |
| 23:27 |
ფრიდონ გამომყვა‚ წავედით‚ ორთავე ცრემლნი ვღვარენით;
მუნ ერთმანერთსა ვაკოცეთ‚ ზახილით გავიყარენით.
სრულად ლაშქარნი მტიროდეს გულითა მართლად‚ არ ენით.
გაზრდილ-გამზრდელთა გაყრასა ჩვენ თავნი დავადარენით. |
[649] |
| 23:28 |
ფრიდონისით წამოსრულმან‚ წავე ძებნად‚ კვლა ვიარე‚
რომე არა არ დამირჩა ხმელთა ზედა‚ ზღვათა გარე‚
მაგრა მისსა მნახავსაცა კაცსა ვერას შევეყარე;
გული სრულად გამიშმაგდა‚ თავი მხეცთა დავადარე. |
[650] |
| 23:29 |
ვთქვი‚ თუ: «ჩემი აღარაა სიარული‚ ცუდი ცურვა‚
ნუთუ მხეცთა სიახლემან უკუმყაროს გულსა ურვა!»
მონათა და ამა ასმათს სიტყვა უთხარ შვიდი თუ რვა:
«ვიცი‚ რომე დამირჯიხართ‚ დია გმართებს ჩემი მდურვა. |
[651] |
| 23:30 |
აწ წადით და მე დამაგდეთ‚ ეტერენით თავთა თქვენთა‚
ნუღარ უჭვრეტთ ცრემლთა ცხელთა‚ თვალთა ჩემთა მონადენთა!»
რა ესენი მოისმენდეს საუბართა ესოდენთა‚
მითხრეს: «ჰაჲჰაჲ‚ რასა ჰბრძანებ‚ ნუ მოასმენ ყურთა ჩვენთა! |
[652] |
| 23:31 |
უშენოსა ნუმცა ვნახავთ ნუ პატრონსა‚ ნუ უფალსა!
ნუთუ ღმერთმან არ გაგვყარნეს ცხენთა თქვენთა ნატერფალსა!
თქვენ გიჭვრეტდეთ საჭვრეტელსა შვენიერსა‚ სატურფალსა!»
თურე ბედი მოაღაფლებს კაცსა ეგზომ არღაფალსა. |
[653] |
| 23:32 |
ვეღარ გავგზავნენ‚ სიტყვანი მესმნეს მონათა ჩემთანი‚
მაგრა დავყარენ არენი მე კაცრიელთა თემთანი;
სახლად საყოფნი მიმიჩნდეს თხათა და მათ ირემთანი.
გავიჭერ‚ სრულად დავტკებნენ ქვე მინდორნი და ზე მთანი. |
[654] |
| 23:33 |
ესე ქვაბნი უკაცურნი ვპოვენ‚ დევთა შეეკაფნეს‚
შემოვები‚ ამოვსწყვიდენ‚ ყოლა ვერას ვერ მეხაფნეს;
მათ მონანი დამიხოცნეს‚ ჯაჭვნი ავად მოექაფნეს.
საწუთრომან დამაღრიჯა‚ ცქაფნი მისნი კვლა მეცქაფნეს. |
[655] |
| 23:34 |
აჰა‚ ძმაო‚ მაშინდითგან აქა ვარ და აქა ვკვდები;
ხელი მინდორს გავიჭრები‚ ზოგჯერ ვტირ და ზოგჯერ ვბნდები‚ –
ესე ქალი არ დამაგდებს‚ არს მისთვისვე ცეცხლნადები‚ –
ჩემად ღონედ სიკვდილისა მეტსა არას არ ვეცდები! |
[656] |
| 23:35 |
რომე ვეფხი შვენიერი სახედ მისად დამისახავს‚
ამად მიყვარს ტყავი მისი‚ კაბად ჩემად მომინახავს;
ესე ქალი შემიკერავს‚ ზოგჯერ სულთქვამს‚ ზოგჯერ ახავს;
რათგან თავი არ მომიკლავს‚ ხრმალი ცუდად მომიმახავს. |
[657] |
| 23:36 |
მისსა ვერ იტყვის ქებასა ყოველი ბრძენთა ენები;
მას დაკარგულსა ვიგონებ მე‚ სიცოცხლისა მთმენები;
მას აქათ ვახლავ ნადირთა‚ თავსა მათებრვე მხსენები;
სხვად არას ვიაჯ ღმრთისაგან‚ ვარ სიკვდილისა მქენები“. |
[658] |
| 23:37 |
პირსა იცა‚ გაიხეთქა: ღაწვი ვარდი აიხეწა‚
ლალი ქარვად გარდაიქცა‚ ბროლი სრულად დაილეწა;
ავთანდილსცა ცრემლი წასდის წამწამთაგან ერთსახე‚ წა-;
მერმე ქალმან დაადუმა‚ მუხლმოყრილი შეეხვეწა. |
[659] |
| 23:38 |
ტარიელ უთხრა ავთანდილს‚ ასმათის დადუმებულმან:
„შენ ყველაკაი გაამე მე‚ ვერას ვერ ამებულმან;
გიამბე ჩემი ამბავი სიცოცხლეგაარმებულმან‚
აწ წადი‚ ნახე შენი მზე ნახვისა მოჟამებულმან“. |
[660] |
| 23:39 |
ავთანდილ უთხრა: „მე შენი გაყრა არ მომეთმინების;
თუ გაგეყრები‚ თვალთაგან ცრემლიცა დამედინების.
მართალსა გითხრობ‚ ამისი კადრება ნუ გეწყინების‚
შენ ვისთვის ჰკვდები‚ მაგითა მას არა არ ელხინების. |
[661] |
| 23:40 |
რა აქიმი დასნეულდეს‚ რაზომ გინდა საქებარი‚
მან სხვა უხმოს მკურნალი და მაჯაშისა შემტყვებარი;
მას უამბოს‚ რაცა სჭირდეს სენი‚ ცეცხლთა მომდებარი:
სხვისა სხვამან უკეთ იცის სასარგებლო საუბარი. |
[662] |
| 23:41 |
რაცა გითხრა‚ მომისმინე‚ ბრძენი გეტყვი‚ არა ხელი:
ასი გმართებს გაგონება‚ არ გეყოფის‚ არ‚ ერთხელი;
კარგად ვერას ვერ მოავლენს კაცი აგრე გულფიცხელი.
აწ მე მინდა ნახვა მისი‚ ვისგან დამწვავს ცეცხლი ცხელი. |
[663] |
| 23:42 |
იგი ვნახო‚ სიყვარული მისი ჩემთვის დავამტკიცო;
მოვახსენო‚ რაცა მეცნას‚ მეტი საქმე არა მიცო;
შენ გენუკევ‚ შემაჯერო‚ ღმერთი იღმრთო‚ ცაცა იცო‚
ერთმანერთი არ გავწიროთ‚ მაფიცო და შემომფიცო. |
[664] |
| 23:43 |
რომე აქათ არ წახვიდე‚ შენ თუ ამას შემეპირო‚
მეცა ფიცით შეგაჯერებ‚ არასათვის არ გაგწირო‚
კვლა მოვიდე შენად ნახვად‚ შენთვის მოვკვდე‚ შენთვის ვირო‚
ღმერთსა უნდეს‚ ვისთვის ჰკვდები‚ მისთვის აგრე არ გატირო“. |
[665] |
| 23:44 |
მან მიუგო: „უცხოსუცხო აგრე ვითა შეგიყვარდი?
გასაყრელად გეძნელები‚ იადონსა ვითა ვარდი;
რაგვარამცა დაგივიწყე‚ რაგვარამცა უკუმქარდი!
ღმერთმან ქმნას და კვლაცა გნახო ალვა მორჩი‚ განაზარდი. |
[666] |
| 23:45 |
პირი შენი ნახვად ჩემად თუ მობრუნდეს‚ ტანი ვით ხოს‚
გული მინდორს არ გაიჭრეს‚ არ ირმოს და არცა ითხოს;
თუ გიტყუო‚ მოგაღორო‚ ღმერთმან რისხვით გამიკითხოს!
შენმან ჭვრეტა-სიახლემან მომაქარვოს სევდა‚ მითხოს!“ |
[667] |
| 23:46 |
ამას ზედა შეიფიცნეს მოყვარენი გულსადაგნი‚
იაგუნდნი ქარვისფერნი‚ სიტყვაძვირნი‚ ცნობაშმაგნი;
შეუყვარდა ერთმანერთი‚ სწვიდეს მიწყივ გულსა დაგნი‚
მას ღამესა ერთგან იყვნეს შვენიერნი ამხანაგნი. |
[668] |
| 23:47 |
ავთანდილცა მასვე თანა ტიროდა და ცრემლი ღვარა;
რა გათენდა‚ წამოვიდა‚ აკოცა და გაეყარა;
ტარიელს თუ ვით ეწყინა‚ რა ქმნას‚ ამას ვერ მიმხვდარა;
ავთანდილცა ჩატიროდა‚ შამბი შიგან ჩაიარა. |
[669] |
| 23:48 |
ავთანდილს ასმათ ჩამოჰყვა‚ ზენარით ეუბნებოდა‚
მუხლთა უყრიდა‚ ტიროდა‚ თითითა ეხვეწებოდა‚
ადრე მოსლვასა ვედრებდა‚ მართ ვითა ია ჭნებოდა;
მან უთხრა: „დაო‚ უთქვენოდ სხვა რამცა მეგონებოდა! |
[670] |
| 23:49 |
ადრე მოვალ‚ არ გაგწირავ‚ არას დავზამ შინა ხანსა‚
ოდენ სხვაგან არ წავიდეს‚ ნუსად არებს იმა ტანსა;
აქათ ორ თვე არ მოვიდე‚ ვიქ საქმესა დაუგვანსა‚
შეიგენით‚ მიცემულ ვარ ჭირსა რასმე თანისთანსა“. |
[671] |
